Veri: Kapsam, Dönem ve Zamanlama The Data: Coverage

Veri: Kapsam, Dönem ve Zamanlama
The Data: Coverage, Periodicity and Timeliness
Türkçe
Kapsam
(verikarakteristikleri)
– Coverage
(data characteristics)
English
Endeks:Belirli bir olaya ait değerlerin zaman veya
mekan itibariyle gösterdiği oransal değişimin
ölçüsüdür. İhracat ve ithalat için ayrı ayrı
hesaplanır
Index: an overall measure of unit value and volume
changes of exported and imported goods.
Değer endeksi: Toplam ihracat/ithalat
değerlerinde meydana gelen değişimi ölçmektedir.
Değer endekslerinin hesaplanmasında temel yıl
dolar değerleri kullanılmıştır.
Value index: The index measures changes of imports
and exports value by base year value.
Dış ticaret hadleri: İhracat birim değer endeksinin
ithalat birim değer endeksine oranlanarak elde
edilir. Dış ticaret haddinin 100'ün üzerinde
bulunması; dış ticarete konu malları baz yılına göre
pahalıya satıp, ucuza satın aldığımız için ülke lehine
bir durum söz konusudur. Tersi durumda ülke
aleyhinde bir durum vardır.
Terms of trade index: Terms of trade is the ratio of
export unit value index to import unit.If the terms of trade
index number increases, it is described as a favourable
movement (a unit of exports will buy more imports).If the
terms of trade index number decreases,it is described as
a worsening or deterioration of the terms of trade (a unit
of exports will buy fewer imports).
Hesaplanan endeksler;
Calculated indices;
a) Değer endeksi,
a) Unit value index
b) Miktar endeksi,
c) Birim değer endeksi,
d) Dış ticaret hadleri
b) Volume index
c) Terms of trade index
d) Value index
Sınıflamalar: SITC Rev.3, BEC, ISIC Rev.3 ve
ISIC Rev.4 sınıflamalarına göre endeksler
hesaplanmaktadır. Haber bülteninde SITC Rev.3’e
yer verilmektedir.
Classification: SITC Rev.3 (The bulletin is issued by the
classification) BEC, ISIC Rev.3 and ISIC Rev.4
Uluslararası ve bölgesel yönerge: BM ve
Eurostat
kavram
ve
yöntemlerine
göre
üretilmektedir.
International and regional guidelines: Foreign trade
indices have been calculated by Eurostat and UN concepts
and methods.
Kapsanan işlemler: Dış ticaret endeksleri
hesaplamalarında , gümrük antrepoları, serbest
bölgeler, gümrüksüz satış mağazaları Türkiye’nin
gümrük sınırları dışı olarak kabul edilmekte ve
dikkate alınmamaktadır
Transactions coverage: In terms of foreign trade
indices, customs warehouse, free zones and duty-free
shops in Turkey are considered as beyond the customs
frontier.
İthalat ve ihracat içinde yer almayan kalemler:
Sınır ve kıyı ticareti, transit ticaret, geçici
ithalat/ihracat, parasal altın ithalatı/ihracatı ve 100
ABD Doları altındaki işlemler.
Items not considered as imports and exports include:
Border and coastal trade, transit, temporary trade and
monetary gold and transations under $100.
Belirtilen kalemler dış ticaret
kapsam dışıdır.
Above, items mentioned are exculed in foreign trade indices
endekslerinde
Değer hesaplama: İhracat FOB, ithalat CIF olarak
değerlendirilmektedir.
Valuation: Exports are valued free on board (f.o.b.) and
imports on cost, insurance and freight (c.i.f.).
Metot: 2010 Bazlı değer endeksi fisher formülüne
göre hesaplanmaktadır. Miktar endeksleri değer
endeksinin hesaplanmış olan birim değer
endekslerine oranlanmasıyla hesaplanmaktır. Buna
göre her yıl önceki yılın ağırlık ve ürün sepeti
yenilenmektedir.
Method: Fisher formula, geometric mean of Laspeyres and
Paasche, is used for the foreign trade unit value indices
with the base year 2010. The value indices are obtained as
the ratio of current values to the arithmetic average of the
base year values.The volume indices are produced as the
ratio of the value indices to the fisher unit value indices.
Değer: Birim değer ABD doları ve TL cinsinden
hesaplanmaktadır.
ABD
doları
cinsinden
Valuation: Unit value indices are calculated by US Dollars
and Turkish Lira
yayınlanmaktadır.
Veri kaynakları:Ana veri kaynağı gümrük Sources: Main data source is customs declarations. Data
beyannameleridir. Petrol, Doğalgaz ve elektrik on electricity, gas and petrol is received from firms.
verileri firmalardan alınmaktadır.
Mevsimsel Düzeltme:Mevsim ve takvimden
kaynaklanan etkiler, geçici nitelikte olduklarından,
verinin genel eğiliminin gözlemlenmesini
engellemektedirler. Bu nedenle, kısa dönemli
göstergelerdeki mevsimsel yapının belirlenmesi;
ardışık dönemler arasında güvenilir karşılaştırmalar
yapmak için son derece önemli rol oynar.
Seasonal adjustments:Seasonal and calendar related
effects prevent observing the general tendency of data
because of their temporary characteristics. Therefore,
identification of seasonal patterns of short term indicators
plays crucial role in order to make reliable comparisons
between consecutive periods
Kullanılan Yöntem:Mevcut durumda, TÜİK Dış
Ticaret Endekslerinin mevsimsel düzeltmesini
İspanya Merkez Bankası tarafından geliştirilen ve
aynı zamanda Eurostat tarafından önerilen ARIMA
modeline dayalı TRAMO-SEATS yöntemini
kullanarak gerçekleştirmektedir. Bu yöntemin
uygulanması için TSW (TRAMO-SEATS for
Windows) yazılımı kullanılmaktadır.
Method Used:Currently, Turkstat carries out the seasonal
adjustment of Foreign Trade Indices, using TRAMO-SEATS
methodology based on ARIMA (Autoregressive Integrated
Moving Average) model estimation developed by the Banco
de Espana and also suggested by Eurostat. The software
used for the application of this method is TRAMO-SEATS
for Windows (TSW).
Mevsimsel Düzeltme Süreci:
Dış Ticaret Endekslerinin mevsimsel düzeltme
süreci, her yılın sonunda, bir sonraki yılın model
spesifikasyonlarının belirlenmesi ile başlamaktadır.
Mevsim ve/veya takvim etkilerinden arındırma
işlemi için belirlenen bu model yapısı yıl boyunca
sabit tutulmaktadır. Yıl sonunda ise bir önceki yıla
benzer şekilde gelecek yılın ekonometrik model
spesifikasyonları belirlenmektedir. Bu işlem her yıl
döngüsel bir şekilde tekrarlanmaktadır.
Toplam İthalat ve İhracat Miktar Endeksleri ve SITC
Rev.3, BEC ve ISIC Rev.3 sınıflamasına göre alt
Seasonal Adjustment Process:The process of seasonal
and calendar adjustment of Foreign Trade Indices begins at
the end of each year with determination of the specification
of models of the next year. This specified model structure
is kept fixed throughout the year to adjust seasonally and/or
calendar effects. At the end of the year, just like the
previous year, specification of econometric estimation
models for the following year is determined. The identified
process repeats itself in a cyclical manner each year.
Total export and import volume indices and subtitles by
SITC Rev.3, BEC and ISIC Rev.3 classification have been
seasonally and calendar adjusted. While 30 subtitles of
kalemleri mevsim ve takvim etkilerinden
arındırılmaktadır. Dış Ticaret Endekslerinin 32 alt
kalemi hem mevsimsellik hem de takvim etkisi
içerirken, 3 alt kalemi bu etkilerin hiçbirini
içermemekte, 5 alt kalemi yalnızca takvim etkisi
içermektedir.
foreign trade indices contain both seasonal and calendar
effects, 3 subtitles contain neither of these effects, 5
subtitles contain only calendar effects and 4 subtitles
contain only seasonality.
Doğrudan ya da Dolaylı Yaklaşım:Mevsim ve
takvim etkilerinden arındırılmış Dış Ticaret
endeksleri, alt serilerin mevsimsel düzeltilmesinden
bağımsız olarak doğrudan yaklaşım kullanılarak
üretilmektedir.
Direct or Indirect Approach:Seasonally and calendar
adjusted figures of Foreign Trade Indices have been
produced by using direct approach independently from the
seasonal adjustment of its sub-series.
Revizyon Politikası:Mevsimsel düzeltme
prosedürü, seriye yeni gözlemler eklendiğinde
mevsimsel bileşenin yeniden tahmin edilmesi
nedeniyle zaman içinde revizyonlara maruz
kalmaktadır. Bu revizyonlar, cari yıl hariç son üç
yıllık veriye uygulanmaktadır.
Revision Policy:Seasonal adjustment procedure is subject
to revisions over time because of the re-estimation of
seasonal component as new observations are added.
These revisions are implemented on the data of the last
three years excluding the current year.
Yayımlama: Arındırılmış veri 3 farklı şekilde
kamuoyu ile paylaşılabilmektedir.
Publication:Adjusted data can be shared publicly in 3
different ways.
Arındırılmamış veriden, takvim ve tatilden
kaynaklanan
etkiler
arındırıldığında
“takvim
etkisinden arındırılmış” very elde edilmektedir.
Takvim etkisinden arındırılmış veriler, bir önceki
yılın
aynı
ayına/dönemine
göre
yapılan
kıyaslamalarda kullanılmalıdır.
“Calendar adjusted” data is derived from unadjusted data
by removing calendar and holiday originated effects.
Calendar adjusted data should be used in comparisons
regarding the same month/period of the previous year.
“Seasonally adjusted” data is derived from unadjusted
Arındırılmamış veriden, mevsimsel etkilerden
kaynaklanan hareketler arındırıldığında “mevsim data by removing effects originating from seasonal effects.
etkilerinden arındırılmış” very elde edilmektedir. Seasonally adjusted data should be used in comparisons
Mevsim etkilerinden arındırılmış veriler, bir önceki regarding the previous month/period.
aya/döneme
göre
yapılan
kıyaslamalarda
kullanılmalıdır.
Arındırılmamış veri, hem mevsim hem de takvim ve
tatil etkilerinden arındırıldığında “mevsim ve takvim
etkilerinden arındırılmış” veri elde edilmektedir.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler,
bir önceki aya/döneme göre yapılan kıyaslamalarda
kullanılmalıdır.
Dönem – Periodicity
Zamanlılık–
Timeliness
Aylık, 3 Aylık,Yıllık
Referans dönemini takip eden 40 gün içerisinde
If unadjusted data contains both calendar and holiday, and
seasonal effects, “seasonally and calendar adjusted”
data is derived by removing these effects. Seasonally and
calendar adjusted data should be used in comparisons
regarding the previous month/period
Monthly, Quarterly,Yearly
In 40 days following reference period.
Kamuoyunun Bilgiye Ulaşması
Access by the Public
Yayımlama –
Advance
dissemination
ofrelease calendar
İlgililere eş zamanlı
yayın dağıtma –
Simultaneous release
to allinterested parties
Türkçe
English
Bir sonraki yıla ilişkin Veri Yayımlama Takvimi her
Aralık ayında web sitesinde yayımlanmaktadır.
The release calendar for following year is published in the
web site in December
Veriler eş zamanlı dağıtılmaktadır.
The data is disseminated simultaneously to all interested
parties through a database update.
Bütünlük
(uygulama ve yöntemlerin şeffaflığı)
Integrity
(transparency of practices and procedures)
Türkçe
English
Resmi istatistiklerin
üretilmesine ilişkin
dönem, koşullar ve
gizlilik - Dissemination
of terms and
conditions under
which official
statistics are
produced, including
those relating to the
confidentiality of
individually
identifiable
information
5429 Sayılı İstatistik Kanunu’na göre:
According to the Statistics Law of Turkey No: 5429
(1) Dış ticaret istatistikleri TÜİK tarafından
yayınlanmaktadır,
(1) Foreign trade statistics are published by TURKSTAT
Yayımlanmadan önce
kurumiçi erişim Identification of
internal access to data
before release
Yayım döneminde
yorumlama Identification of
commentary on the
occasion of statistical
releases
Yenileme ve
(2) TÜİK, kullanılacak yöntemi ve istatistiklerin
yayımlanacağı tarihi belirlemek konusunda
bağımsızdır.
(2) TURKSTAT is authorized in determination of methods
and calendar of publication of statistics.
(3) Veriler sadece istatistiki amaçlar için toplanır ve
“pasif gizleme” uygulanır.
(3) Data is collected for statistical purposes and passive
confidentiality is used.
Kamuoyuna açıklama yapılmadan önce
verilere sadece dış ticaret istatistiklerinin
üretilmesinde görev alan personel
ulaşabilmektedir.
Before dissemination to public, only staff of foreign trade
statistics can access.
Dış ticaret endekslerinin veri kaynağı olan dış ticaret
Foreign trade indices, calculated by the provisional trade
yöntemdeki büyük
değişikliklerin
önceden bildirimi Provision of
information about
revision and advance
notice of major
changes in
methodology
istatistikleri geçici kaydı ile yayınlanmakta olup, her
ay yayınlanan verilerle birlikte, önceki dönemlere
ilişkin veriler güncellenmektedir.Yapılan
güncellemelerin dış ticaret endekslerine
yansımasını sağlamak amacıyla, her yılın Ocak ayı
haber bülteninde geçmiş yılın endeks sayıları aylık,
dönemsel ve yıllık olarak revize edilmektedir.
data, are revised once a year for previous year, with a view
to reflect updated foreign trade data effect. The revisions,
by months, quarters and annualls, are revealled in january
bulletin.
Verinin kapsam ve yönteminde yapılacak önemli
değişiklikler yayımlanmadan önce kullanıcılarla
‘basın duyurusu’ ile paylaşılmakta, ayrıca metadata
revize edilmektedir.
Changes on coverage and methods before publication are
shared with public, in addition that metadata is revised.
Kalite
(veri kalitesini değerlendirmek için kullanıcının gerek duyduğu bilgi)
Quality
(information the user needs to assess data quality)
İstatistiklerin
hazırlanmasında
kullanılan yöntem ve
veri kaynaklarının
yayımlanması Dissemination of
documentation on
methodology and
types of data sources
used in preparing
statistics
İlgili verinin bileşen
detaylarının ve çapraz
kontrol ve tutarlılığın
teminini sağlayan
istatistiksel
çerçevelerin yayımı Dissemination of
component detail,
reconciliations with
related data, and
statistical frameworks
that support crosschecks and provide
assurance of
reasonableness
Notlar - Notes
Türkçe
English
Endekslerin hazırlanmasında kullanılan yöntem ve
veri kaynakları hizmete özel olarak hazırlanan el
kitabı dökümanında yer almakta, el kitabında yer
alan bilgiler talep halinde kullanıcılarla da
paylaşılmaktadır.
Methods and sources are covered in restricted handbook.
If requested, it can be shared with public
Dağıtımşekilleri
Dissemination Formats
Türkçe
English
Basılı yayın –
Hardcopy
Haber bültenleri News release
Yayınlar –
Publications
Yayınlar hakkında
daha fazla bilgi More information
on publications
Diğer - Other
Elektronik – Electronic Veri tabanı,CD ROM ve http://www.tuik.gov.tr
On-line ya da
veritabanı - On-line
or database
Internet adresi Internet address
CD ROM - CD ROM
Diğer - Other
Database, CD ROM and http://www.turkstat.gov.tr