Kenya`da Şirket Kuruluşu

Kenya’da Şirket Kuruluşu
Yabancı bir yatırımcı, yatırımcı sertifikası almak için Kenya Yatırım Otoritesi’ne başvurabilir.
Kenya Yatırım Otoritesinden yatırımcı sertifikası alınabilmesi için Kenya’ya en az 100.000 ABD
Doları yatırım yapılması gerekmektedir. Ayrıca Kenya Yatırım Otoritesi sözkonusu sertifikayı
yatırımın Kenya kanunlarına uygun bir faaliyeti kapsaması ve Kenya ekonomisi için fayda
yaratması koşuluyla vermektedir. Kenya için bir yatırımın faydalı olup olmadığı aşağıdaki
kriterler doğrultusunda değerlendirmektedir.







Yatırımın Kenyalılar için istihdam yaratması,
Kenyalılara yeni yetenekler ve teknolojiler kazandırması,
Kenya’ya teknoloji transferi sağlaması,
İhracat artışı veya ithalatın engellenmesi ile döviz rezervlerinde artışa yol açması,
Yerel hammadde, kaynak ve hizmetlerin kullanımını sağlaması,
Tarımsal ürünlere katma değer kazandırması,
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımını ve geliştirilmesini sağlaması
Yatırımcı sertifikasında ayrıca ikinci safhada alınması gereken lisanslar belirtilmektedir.
Şirket Türleri
1) Özel Şirketler
Özel bir şirket şirket ana sözleşmesine göre;

Üye sayısını en az 2 en çok 50 ile kısıtlar,

Halkın hisse alımına izin vermez,

Üyelerinin hisse devir haklarına sınırlar koyar
2) Halka Açık Şirketler
Bu şirket türü halkın şirket hisse veya borç senetlerine yatırım yapmasına izin verir.
Halka açık şirket kurulumu için en az 7 ortağa ihtiyaç duyulmaktadır.
Sözkonusu şirket türü halka hisse veya borç senedi ihraç edilmesi yoluyla sermaye temini
sağlayabilmektedir.
3) Yabancı bir Şirketin Kaydı
Kenya Mevzuatı lokal bir şirket kurulmasına gerek kalmadan yabancı bir şirketin kaydolmasına
izin vermekte olup, yabancı statüsü ile faaliyet gösterecek şirketler için vergi oranları daha
yüksektir.
1
Şirket Kurulum İşlemi
Kenya’da şirket kurulumu için Şirket Kayıt Bürosuna şirket kuruluş sözleşmesi, ana sözleşme,
şirketin nominal sermayesini beyan eden deklarasyon ve yeminli beyanın teslim edilmesi
gerekmektedir. Şirket Kayıt Bürosunun gerekli incelemeleri sonucu kurulum sertifikasının
alınmasını müteakip Şirket faaliyetlerine başlayabilecektir.
Yabancı bir şirketin Kenya’da birim açabilmesi için; Kenya’da bir yer kurulduktan sonra 30 gün
içerisinde İngilizce tercümeleri ile birlikte şirket kuruluş sözleşmesi, ana sözleşme ve diğer
kuruluş evrakları, yönetici listesi, şirketi temsil eden Kenya’da yerleşik bir veya birkaç kişinin
adları ve adresleri ve Kenya’daki birimin adres bilgisini Kayıt Bürosuna teslim etmesi
gerekmektedir.
Vize Uygulamaları
Kenya İstihdam Mevzuatına aykırı olmamak kaydıyla herhangi bir şirket bir Kenya vatandaşını
istihdam edebilir. Yabancı personel istihdamında oturum ve çalışma izinleri alınabilmesi için
Kenya iş piyasasında işin gerektirdiği özelliklere sahip personelin temin edilememesi
gerekmektedir.
A Sınıfı Vize: Çalışan olarak Kenya’ya faydası olacağı değerlendirilen kişilere verilen vize
tipidir.
H Sınıfı Vize: Tek başına veya başka kişilerle birlikte bir ticari faaliyette bulunacak veya bir
meslek icra edecek kişiler için verilen vize tipidir.
Sözkonusu vizenin verilebilmesi için iş kurulumuna ilişki gerekli izinlerin alınmış ve yapılacak
faaliyetin Kenya’ya faydalı olması şartı aranmaktadır.
Yatırımcı sertifikasına sahip bir yatırımcı; yönetim ve teknik personel kadrosunda 3 A sınıfı,
hissedar ve ortak statüsünde 3 H sınıfı vize hakkına sahiptir.
Mevzuat gereği bu vize iki yıllık bir süre için geçerli olmaktadır. Yatırımcı sertifikasına sahip
işletme iki yıllık sürenin bitimini müteakip vize talebini yenileyebilir veya kazanılmış vize
hakkını gerekli izinler doğrultusunda başkasına devredebilir.
Yatırım sertifikası sahibi vize aldığı kişilerin bakmakla mükellef olduğu kişiler için de gerekli
işlemleri yapmakla yetkilidir. Kenya Yatırım Ajansı sözkonusu izinlerin alımında yardımcı
olmaktadır.
Vergi Mevzuatı
İşletmeler için Vergi Mevzuatının temel hususları aşağıda özetlenmiştir:
2
Kurumlar Vergisi: 1 Ocak 2006’dan bu yana yürürlükte olan oranlara göre Kenya’da yerleşik bir
işletme için kurumlar vergisi %30, Kenya’da yerleşik olmayan bir şirketin Kenya’daki şubesi
için kurumlar vergisi %37,5’tir.
Kaynaktan kesilen vergiler: Sözkonusu vergiler kaynaktan kesilip daha sonra vergi otoritesine
havale edilmektedir.
Kenya’da yerleşik işletmeler için:
Şirketin elde ettiği temettü gelirleri
Şirketin elde ettiği faiz gelirleri
Danışmanlık hizmetleri kapsamındaki harcamalar
Aracılık hizmetleri kapsamındaki harcamalar
Yapı ve inşaat hizmetleri kapsamındaki harcamalar
%5
%15
%5
%5
%3
Kenya ile arasında çifte vergilendirilmenin önlenmesi anlaşması bulunmayan bir ülkede yerleşik
ve Kenya’da yabancı işletme olarak faaliyet gösteren bir şirket için:
Profesyonel hizmetlerden elde edilen gelirler
Lisans ücreti şeklinde elde edilen gelirler
Kira gelirleri
Temettü gelirleri
Faiz gelirleri
%20
%20
%30
%10
%15
Şirketler mevzuatı Kenya’da şirket kurulumuna ilişkin bir sermaye sınırı koymamaktadır. Öte
yandan, göç mevzuatı doğrultusunda yatırımcı sertifikası bulunmayan bir işletmenin Kenya’da
faaliyet gösterebilmesi için yaklaşık 40.000 ABD Doları yatırım yapması gerekmektedir. Fakat
sözkonusu gereklilik göçmenlik biriminin yabancı işletmenin bilinen ve Kenya için faydalı bir
işletme olacağına kanaat getirmesi durumunda ortadan kalkmaktadır.
3