ANTİJENLER VE YAPILARI

ANTİJENLER VE YAPILARI
IMMUNOJEN VE ANTIJEN nedir?
„
„
„
Immun cevap oluşturan yabancı maddeler antijen
veya immunojen olabilir.
Immunojen; İmmun yanıt meydana getirme
kabiliyetindeki herhangi bir madde
Antijen ; Özgül bir bağışık yanıt oluşturan ve
oluşan bağışık yanıt ile in vivo ve in vitro
reaksiyona giren maddeler
İYİ BİR ANTİJENİN
ÖZELLİKLERİ
™Organizmaya yabancılığı
™Molekül ağırlığı
™Antijen molekülünün yüzey yapısı
™Molekül yükü
™Antijenin organizmada kalış süresi
™Antijenin dozu
™Antijenin konağa giriş yolu
™Konağın immun sistemi
Organizmaya yabancılığı
„
„
„
„
Otoantijenler
Alloantijenler (izoantijenler
Heterofil antijen
Heteroantijenler
Molekül ağırlığı
Kuvvetli antijenler MA> 100kD olan
protein/ protein bileşikleridir
Antijenin kompleks yapısı
„
„
Kompleks polimer→ güçlü immünojen
Homojen polimer → zayıf immünojen
ANTİJENLERİN KIMYASAL ÖZELLIKLERI
„
„
„
„
Karbohidrat'lar (polisakkaritler): Polisakkaritler, potansiyel
olarak antijeniktirler.
Lipidler: Genellikle immunojenik değildir.
Nükleik asitler: Zayıf immunojendirler
Proteinler: Güçlü antijeniktir.
Antijen molekülünün yüzey
yapısı
™Antijenik uyarım yapan bölgeler
immunodeterminant= antijenik determinant
™Farklı aminoasitlerden meydana gelen
determinantlar kuvvetli
™Tek tip molekülün tekrarı ile oluşanlar zayıf
antijenlerdir.
Organizmada kalış süresi
¾Yavaş absorbe olmalı
¾Yavaş atılmalı
Kalış süresini neler etkiler?
Konağın immun sistemi
™Konağın genetik yapısı belirleyicilik sağlar.
™Her konağın immun sistemi farklıdır
™Aynı antijene aynı türdeki konaklarda farklı
yanıtlar gözlenebilir.
Determinant=epitop
„
„
Antijenin özgüllüğünü belirleyen ve
antijenin kendi özgül antikorları ile
birleşmesini sağlayan kimyasal gruplardır.
Bir antijen molekülün birden fazla
determinant grupları olabilir.
Epitop
Antijenik determinant= EPİTOP
Epitop’a uygun antikorda bulunan özgül
gruplar = PARATOP
Epitoplar
- Lineer epitop
- Konformasyonel epitop
- Neoantijenik epitop
Antijen çeşitleri
™Antijen sunucu hücrelerin antijeni işledikten
sonra bu hücreleri lenfositlere sunması ve
aktive etmesi bakımından antijenler;
™1 ) Timusa bağımlı antijenler
™2) Timustan bağımsız antijenler
ABO sistemi kan grupları
Izoantijen
A
B
AB
O (H)
Izohemaglutinin
Anti - B
Anti - A
Anti- A ve Anti- B
Genotip
AA., AO
BB, BO
AB
OO
Kan Grubu Antijenlerinin Yapısı
„
„
„
N-asetil galaktoz amin +D-galaktoz+ Fukoz
H antijeni (O grubu)
+
+
+
N-asetil D-galaktozamin
„
D-galaktoz
A-grubu
B-grubu
N-asetil D-galaktozamin
„+
„D-galaktoz bağlanır.
AB grubu
Rh Antijeni
„
„
„
En az beş antijenik faktörünün olduğu
bilinmektedir. (Rho, rh', rh", hr' ve hr").
Bunlardan Rho = D immunojenik
bakımdan en güçlü olanıdır.
Pratikte kan uyuşmazlıkları en çok bu
antijene bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
Doku uygunluk antijenleri
™ İnsan hücrelerinde bulunan doku uygunluk
antijenlerine HLA ( human leucocyte
antigen) adı verilir.
Super antijenler
„
„
„
İmmun sistemde hiperaktivasyon yapar ve
aktive T hücrelerinden biyolojik olarak aktif
sitokinlerin salınımını arttırır.
En güçlü T hücre mitojenidirler.
APC’ de işleme uğratılmadan direkt olarak T
hücre stimülasyonu yapabilmektedirler
HAPTEN
Tek başına antijenik özellik taşımayan
moleküller ‘’taşıyıcı’’bir moleküle bağlanarak
antijenik özellik kazanır.
ADJUVAN
¾Antijenlerin antijenik özelliklerini arttırmak
veya daha kuvvetli immun yanıt elde
etmek için antijenler ile karıştırılarak
kullanılan maddelerdir.
Mikrop antijenleri
Virus antijenleri
Bakteri antijenleri
Kirpik antijeni
Fimbria antijeni
Hücre dışı antijenler
-
Antijenin tanınması
„
„
B hücreleri antijeni doğrudan tanır
T hücreleri ise Major Histocompatibility
Compleks (MHC) molekülü ile birleşmiş
antijeni tanır.