İBN-İ EBÎ ŞERÎF (Muhammed bin Muhammed)

İBN-İ EBÎ ŞERÎF (Muhammed bin Muhammed)
Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Muhammed bin Muhammed bin Ebî Bekr
bin Ali bin Mes’ûd bin Rıdvan’dır. Künyesi Ebü’l-Meâlî olup, lakabı
Kemâlüddîn’dir. İbn-i Ebi Şerîf diye meşhûr oldu. 822 (m. 1419) senesi Zilhicce
ayının beşinde, Cumartesi gecesi Kudüs’de doğdu. 905 (m. 1499) senesinde
Kudüs’de vefât etti.
İbn-i Ebî Şerîf, babasının himâyesinde yetişti. Küçük yaşta Kur’ân-ı kerîmi
ezberledi. Şâtibiyye, Minhâc, Elfîye adlı eserleri ezberledi. Ezberlediklerini
Şihâbüddîn Ahmed bin Hacer Askalânî, Kâdı Muhibbüddîn bin Nasrullah Hanbelî,
Şeyhülislâm Sa’düddîn Diyrî ve Şeyhülislâm İzzeddîn Makdisî’nin huzûrunda
okudu. İbn-i Mâlik’in Elfiye’sini ezberledi. Kur’ân-ı kerîm kırâatlerini Ebü’l-Kâsım
Nüveyrî’den öğrendi. Ayrıca ondan Arabî ilimler, usûl, mantık, arûz, hadîs
ıstılâhlarını öğrenip, 844 (m. 1440) senesinde me’zûn oldu ve ders okutmaya
icâzet (diploma) aldı. Fıkıh ilmini Allâme Zeynüddîn Mahir ve İmâdüddîn bin
Şeref’den alıp, Şihâbüddîn bin Rislân, İzzeddîn ve Kudsî’nin derslerinde
bulundu. Me’zûniyetinden sonra aynı sene Kâhire’ye gitti. Kâhire’nin en büyük
âlimlerinden; İbn-i Hümâm, İbn-i Hacer, Kâdı Şemsüddîn Kayâtî İzzeddîn
Bağdadî ve başka âlimlerden ilim öğrendi. Hadîs ilmini; İbn-i Hacer, Zeynüddîn
Zerkeşî, İzzeddîn Fürât Hanefî ve başkalarından öğrendi. İbn-i Hacer’den icâzet
(diploma) aldı. İbn-i Hacer onu; “Faziletli ve zamanının bir tanesi” diye
vasıflandırarak övdü. İbn-i Ebi Şerîf, Kâhire’ye birçok defa gelip gitti.
İbn-i Ebi Şerîf, 853 (m. 1449) senesinde, mahkeme reîsi Kâdı Abdülbâsit ile
birlikte hacca gitti. Medîne-i münevverede Muhibbüddîn Taberî ve başka
âlimlerle Mekke-i mükerremede de Ebi’l-Feth Meragi ve başka âlimlerle görüştü.
Buralarda ders okuttu. Fetvâ verdi. 881 (m. 1476) senesi Kâhire’ye döndü.
Oraya yerleşip talebe yetiştirdi. Çok kimseler dersini dinlediler ve istifâde
ettiler. Daha sonra Beyt-ül-makdîs’e (Kudüs’e) döndü. Sultan Kayıtbay
tarafından, oradaki Hadîs Medresesi’ne ta’yin edildi. Sonra fermanla, Kudüs’deki
Selâhiyye dergâhında ders vermeye başladı. Cevheriyye ve başka medreselerde
ders okuttu.
Şeyh Nûreddîn, Ebü’l-Avn’a, İbn-i Ebî Şerîf hakkında ne düşündüğünü sordu. O
da cevap olarak buyurdu ki: “Biz Muhammed bin Ebî Şerîf için Arş üzerine;
“Allahü teâlânın velî kullarını sevenlerdendir” diye yazılmış olarak gördük.”
İbn-i şerîf, çok sayıda eser yazdı. Eserlerinden ba’zıları şunlardır: 1-İthâf-ülahsâ bi fedâil-il-mescid-il-Aksâ, 2- El-Esâd bi şerh-ıl-irşâd lil-mukrî fil fürû’, 3Et-Tâc vel-iklîl alâ envâr-it-Tenzîl lil-Beydâvî, 4- Dürer-ül-levâmi’ Şerhu Cem’ılCevâmi’ lis-Sübkî, 5- Şerh-ül-irşâd lin-Nevevî, 6-Şerh-uş-Şifâ lil-Kâdı Iyâd, 7Savb-ül-Gamâme fî irsali taraf-il-amâme, 8- Fetâvâ, 9- El-Fevâid fî halli şerh-ılAkâid lin-Nesefî, 10- Feyd-ül-kerem alâ abîd-il-kavm fî nazm-il-Hıkem, 11- Kıt’a
alâ şerh-il-Minhâc, 12-Kıt’a alâ Sahîh-il-Buhârî, 13- Kıt’a alâ safvet-iz-Zebîd,
14- El-Müsâmere fî şerh-ıl-müsâyere fil-akâid-il-münciyye.

1) Mu’cem-ül-müellifîn cild-11, sh. 200
2) Ed-Dav-ül-lâmi’ cild-9, sh. 64
3) El-Kevâkib-üs-sâire cild-1, sh. 11
4) Şezerât-üz-zeheb cild-8, sh. 29
5) Esmâ-ül-müellifîn cild-2, sh. 222
6) El-A’lâm cild-7, sh. 53
7) Keşf-üz-zünûn cild-1, sh. 193, 749 cild-2, sh. 1218, 1667
8) Brockelmann Gal-2, sh. 998
9) Eshâb-ı Kirâm sh. 362
www.ehlisunnetbuyukleri.com