Örnek Olay-36.2

FİNANSAL YÖNETİM ÖDEVİ
ÖRNEK OLAY- 36
ADI- SOYADI
: FATMA DUYGU ATASAĞUN
NUMARA
: 070604006
BÖLÜM
: İŞLETME(İ.Ö.)
ÖDEV KONUSU : ÖRNEK OLAY-36(SERMAYE MALİYETİ)
BAŞARIR PAMUK ÜRETİM A.Ş.
(ÖRNEK OLAY-36)
Burhan Başarır Urfa’ ya 130 km uzaklıkta Meydan Köyünde babasından
kalan 300 dönüm arazi üzerinde çiftçilik yapıyordu. Kendisi 1960’ lı yıllarda
Hollanda ‘ya gitmiş ve bir süre çiftçilikte çalışmıştı. Burhan Başarır’ ın gerçek
amacı Batı anlamında çiftçilik yönetimini öğrenmekti ve bu konuda 3 yıllık
çalışması yeterli olmuştu. Çiftçilikte uzun lifli Mısır pamuğu ile yerli akala cinsi
pamuktan ekilmekteydi ve pamuğun dışında hububat ve küçükbaş hayvanla
büyükbaş hayvan besiciliği yapılmaktaydı.
Tarım işleri 1997 yılına kadar sürdü. Bu tarihlerde makine mühendisi olan
ve bir süre Bossa Kumaş Fabrikası’nda çalışan Veli Başarır , babasının emekli
olması üzerine çiftçiliğin başına geçti. Veli Başarır pamuk ipliği imalatı
konusunda uzmandı. Beş kardeşini yönetim kurulu toplantısına çağırarak tarım
işleriyle ilgili iktisadi faaliyetlerin verimli yapılmadığını ,eğer bir iplik fabrikası
kurulur ve üretilen pamuklar iplik olarak satılırsa büyük karlar elde edileceğini ,
ayrıca kendi pamukları yetmediği zaman Harran Ovası’ndan istendiği kadar
pamuk alınabileceğini, pamuk ipliğinin geniş bir pazarı bulunduğunu ve GAP
projesi sebebiyle pamuk üretiminin daha da artacağını söyledi.Bu sebeple iplik
büküm sahasına yönelmek gerektiğini anlattı ve kardeşlerini ikna etti.Nisan
2000 yılında tesisler tamamlandı ve faaliyete geçti.
Sonraki yıllar şirketin gelirleri tarım ürünlerinden daha çok pamuk işleme
tesislerine doğru kaydı. Ancak bireysel yatırımcılar ve gerekse yatırımcı grupları
şirketin yapısal şekli sebebiyle ilgilenmediler. Çünkü bu tip yatırımlar ortaklara
sınırsız sorumluluk gerektiriyordu ve yatırımcılar böyle bir riski kabul eder
görünmüyorlardı.Bu sebeple şirketin 2006 yılında halka açık anonim şirket
haline getirildi ve ismi de Başarır Pamuk Üretim A.Ş. oldu.
TESPİTLER
1)Şirket tarım ürünlerinden pamuk işleme tesislerine doğru kaymıştır. Veli
Başarır’ ın birikimli bilgisiyle ve önderliğiyle kurulmuştur.
2)Şirketin sermayesi kuruluşundan itibaren %10 büyümüştür.
3)Şirketin finansal yönden düzenlenmesi ve gelecekle ilgili finansal planların
yapılması için sektörün önde gelen finansal yöneticilerinden Şakir Rötar ‘dan
yardım istenmiştir.
4)Firmanın yeni hisse senedi ihraç etmesi durumunda %10 ihraç gideri
yapılacağı riski belirlenmiştir.Şirketin ortalama Pazar getirisine bakılarak
dengeye getirilmesi amaçlanmaktadır.
ÖRNEK OLAY-36 CEVAPLAR
1)Yönetim firmanın
sermaye yapısını değiştireceği zaman sermaye maliyetini
hesaplar. Yatırım projelerinin analizinde anahtar değişken sermaye maliyetidir.
Bir yatırımcı bir firmaya fon sağladığı zaman bu fonlar için firmadan uygun bir
getirinin kendisine ödenmesini ister.Fonların kullanılması sebebiyle firma
tarafından yatırımcıya ödenen bu fazlalık firma açısından sermayenin
maliyetidir.
Sermaye maliyeti; bir firmanın yatırımlarını finanse etmek için kullandığı
sermaye-borçlar, imtiyazlı hisse senetleri, dağıtılmayan karlar, adi hisse senetleri
için ödemek zorunda olduğu bedeldir. Yatırımcı açısından sermaye maliyeti ise;
firmanın hisse senelerine yatırım yapacak yatırımcıların talep etmiş oldukları
“getiri oranı”dır.
Eğer firma sadece özkaynaklarını projenin finansmanında kullanmışsa bunun
maliyeti “özsermaye maliyeti”dir. Eğer projenin finansmanında farklı
maliyetleri olan birden çok kaynak kullanılmışsa bu fonun maliyetine “ağırlıklı
sermaye maliyeti” denilir.
Firmalar hisse senetlerinin pazar değerini maksimize edecek borçlardan,
imtiyazlı hisse senetleri ve adi hisse senetlerinden oluşan optimal bir sermaye
yapısına sahip olmak isterler. Bu sebeple değerini maksimize etmek isteyen bir
firma daima bir hedef sermaye yapısı oluşturacak ve gelecekteki sermaye
sermaye yapısı değişikliklerinde bu hedefi muhafaza etmeye çalışacaktır. Hedef
sermayenin borç, imtiyazlı hisse senedi ve adi hisse senedi maliyetleri ağırlıklı
sermaye maliyetinin bir parçasıdır. Ağırlıklı sermaye maliyeti bu üç sermaye
oranının ağırlığı oranında değişecektir.
Firma geleceği riskli görüyorsa sabit faizli tahvil ihraç etmeye veya sabit
faizle borçlanmaya karar verirken, faizlerin düşeceğini tahmin ediyorsa değişir
faizli veya uzun vadeli borç yerine kısa vadeli borç kullanmayı tercih edecektir.
Yani faiz oranı yeni borcun maliyeti yani marijinal maliyettir ve muhtemelen
firmanın eski borçlarının maliyetinden farklıdır, aynı zamanda gelecekteki
borçların maliyeti ile de aynı olmayacaktır. Geçmişteki borçların maliyetine
“tarihi maliyet” denilir. Firma herhangi bir zaman noktasında sermaye
maliyetini hesaplayabilir. Bu hesap şekli geçmişe dönük olduğu olduğu için
“tarihi sermaye maliyeti” denir.
Firmaların birçoğunun ihraç ettikleri tahviller nominal bedelle veya ona
yakın bir fiyatla satılmaktadır. Tahvillerin kupon faizi ekseriya yatırımcıların
talep ettikleri faiz oranı olmaktadır. Eğer tahviller nominal fiyatından satılmışsa
“vergiden önceki sermaye maliyeti”, kupon faizi oranına eşit olmakta ve
tahvilin vadeye kadar getiri oranı da kupon faizi olmaktadır. Yatırımcılara
ödenen faizler , vergi kanunları çerçevesinde gider yazılarak firmanın brüt
karından düşülür ve “vergiden sonraki sermaye maliyeti” elde edilir.
Marijinal sermaye maliyeti; son projenin son birim sermayesinin ağırlıklı
maliyetini ifade eder. Firma borçlandıkça risk derecesi artar, hem kreditörler
hem de ortaklar firmadan daha yüksek getiri beklerler. Bu sebeple her son
projenin fonlarının maliyeti genelde bir önceki projenin maliyetinden daha
yüksek olur ve ağırlıklı sermaye maliyeti yükselir.
Projenin analizinde firmanın hedef sermaye yapısı çerçevesinde optimal
sermaye yapısı yani minimum maliyetli sermaye yapısını kurabilmek için, önce
düşük borç sermayeden başlanır ve buna tekabül eden özsermaye, basit bir
oranla bulunur, bu yönteme borç sermaye ve özsermaye için devam edilerek
minimum maliyetli sermaye yapısı oluşturmaya çalışılır.
2)2.1.TARİHİ SERMAYE MALİYETİ
a-)Vergi Öncesi Maliyet
0.08*(1+0.05)+0.05=0.134
b-)Vergi Sonrası Maliyet
0.134*(1-0.40)=0.0804
c-)Cari Pasifler
Finansal Borçlar
52.499
Ticari Borçlar
39.629
Tahakkuk Etmiş Borçlar 43.583
d-)Ağırlıklı Sermaye Maliyeti
0.39*(0.0804)+0.032*(0)+0.25*(0.29)=0.1038
%
52.499/135711 =%38.6
39.629/135711=%29
43.583/135711=%32
2.2. Tahvil İhraç Gideri
Tahvil İhraç Zararı
Net Nakit Girişi
Yıllık Faiz Tutarı
1700*0.08=136
1700-1453=247
1700-(136+247)=1317
1700*0.11=187
Kısayol Metoduna göre;
kb=(((187+(1700-1317)/5))/(((1700+(2*1317)/3))=%10.22
kvb=kb*(1-v)
=0.1022*(1-0.40)=%6.13
Tahvillerin en az %6.13 kazanması lazım.
2.3.Devamlı Sermaye=(Özsermaye+ Uzun Vadeli Borçlar)
=(1523161+428400)
=1951561
Özsermaye Oranı=1523131/1951561
=%78.04
Tahvil Oranı=428400/1951561
=%21.95
SERMAYE UNSURLARI
PAZAR DEĞERİ
AĞIRLIĞI(%)
Tahviller=(1700/1000)*1453 2.470.1
5.94
Hisse
Senetleri=10000*28.65
28.650.000
94.06
Hisse Senetleri İhraç
Primi=3400*(28.6511)
9.741.000
94.06
Dağıtılmayan karlar
3.11.390
94.06
TOPLAM
41.527.091
2.4.İktisadi Kaldıraç Derecesi
İKD=((Q*(P-D))/((Q*(P-D)-S))
=((1020000*(149-0))/((1020000*(149-0)-(171697))
=1.007
Finansal Kaldıraç Derecesi
FKD=(((Q*(P-D)-S))/(((Q*(P-D)-S-F))
=(((1020000*(149-0)-(171697))/(((1020000(149-0)-(171697)(80864))
=1.000
Birleşik Kaldıraç Derecesi
İKD=((Q*(P-D))/((Q*(P-D)-S-F))
=((1020000(149-0))/((1020000*(149-0)-(171697)-(80864))
=1.007
3)
Firma sermaye yapısını borç sermaye ve özsermayeden oluşturmuştur.
Sermaye maliyeti en düşük imtiyazlı hisse senetleri ve borçlardır.Hisse
senetleri ve özsermaye maliyetleri ,imtiyazlı hisse senetleri ve borç
sermayeden daha yüksektir.Borç ve özsermaye unsurları ayrı ayrı
minimize edildiğinde toplam sermaye maliyeti de minimize olmakta ve
bu pazara yansıyarak firmanın hisse senetlerini maksimize etmekte
dolayısıyla firmanın değeri maksimize olmaktadır.Ancak borç sermaye
oranını özsermayeye göre arttırdıkça firmanın toplam ortalama sermaye
maliyeti de azalır.
4)
CAPM MODELİ
0.05+1.32*(0.24-0.05)=%30
%30 dan daha yüksek riskleri kabul edeceğimiz anlamına geliyor.
5)Biz de sermaye yapısının belirlenmesinde ağırlıklı sermaye yi tercih
ederdik. Çünkü ağırlıklı sermaye maliyetinin hesaplanmasında tarihi veya hedef
sermaye oranları kullanılarak ağırlıklar defter değerlerine veya Pazar değerlerine
bağlı olarak hesaplanabilir. Defter değeri ağırlıkları firmanın finansal yapısında
her bir sermaye kaleminin ağırlıklarını ölçmek için muhasebe verilerini
kullanır.Pazar değeri ağırlıklarıysa her bir sermaye kaleminin ağırlıklarını
onların Pazar değerlerine göre ölçer.