sağlıklı beslenme - files.eba.gov.tr

SAĞLIKLI BESLENME
BİRECİK
MESLEKİ VE TEKNİK
ANADOLU LİSESİ
ZEYNEP ŞAHAN KARADERE

Sağlıklı büyümek ve gelişmek için
yeterli ve dengeli beslenmeliyiz.
BESLENME
İnsanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel
durumuna göre ihtiyacı olan enerji ve
besin öğelerini yeterli miktarda ve düzenli
olarak alabilmesidir.

Sağlıklı beslenme ile;
- kişinin yaşam kalitesi artar,
- okul başarısı artar,
- beslenmeye bağlı kronik hastalıklar
önlenebilir ve tedavi edilebilir.
Yetersiz ve dengesiz beslenmeden
kaynaklanan sağlık sorunları :
 Aşırı
zayıflık,
 Anemi ( kansızlık ),
 İyot yetersizliği hastalıkları,
 Raşitizm,
 Diş çürükleri,
 Vitamin yetersizlikleri,
 Gıda kaynaklı hastalıklar,
Yetersiz ve dengesiz beslenmeden
kaynaklanan sağlık sorunları :
 Kalp
damar hastalıkları,
 Şişmanlık,
 Diyabet,
 Kanser,
 Osteoporoz,
 Hipertansiyon.
BESİN ÖĞELERİ






PROTEİNLER
KARBONHİDRATLAR
YAĞLAR
VİTAMİNLER
MİNERALLER
SU
PROTEİNLER


Enzimlerin ve hormonların yapıtaşıdır,
Vücutta sentezlenemediği için mutlaka
yiyeceklerle alınmalıdır,
Yeterince protein almazsak ne olur?





Büyüme ve gelişme yavaşlar
Kolay hasta oluruz
Hastalıklar daha uzun sürer
Organlarımızın çalışması aksar
Saç, deri, tırnak gibi dokularımızın
sağlığı bozulur.
KARBONHİDRATLAR




Vücuda enerji sağlar.
Karbonhidratlardan bazıları tatlı tadı
verir (çay şekeri, meyve şekeri…)
Başka bir çeşidi ise posadır.
Posa; sindirim sisteminin daha sağlıklı
çalışmasını sağlar ve pek çok hastalığa
karşı koruyucu etki gösterir.
Yeterli posa alabilmek için;


Kabuklu yenebilen salatalık, elma, armut
gibi sebze ve meyveleri iyice yıkadıktan
sonra kabuklu olarak tüketiniz.
Posadan zengin olan sebze, meyve ve
kurubaklagil gibi besinleri her gün tüketiniz.
Karbonhidratları Fazla
tüketirsek ne olur?


Şekerlemeler, şekerli-asitli içecekler,
çikolata, gofret, bisküvi, pamuk şeker
gibi tatlı yiyecekler çok fazla enerji
verirler.
Bu tür yiyeceklerin fazla tüketilmesi
şişmanlığa
iştahsızlığa
diş çürüklerine neden olur.
YAĞLAR




En çok enerji veren besin öğesidir,
Hücre zarı ve sinir hücreleri için
gereklidir,
Vücut ısının kontrolünü sağlar,
Gün içerisinde fazla alınan enerji
vücutta yağ olarak depolanır.
Yağda kızartılmış bütün yiyecekler, mayonez,
kremalı yiyecekler, yağlı etler, sucuk, salam, sosis,
çikolatalar ve çikolatalı yiyeceklerin yağ içeriği
fazladır
Yağlı yiyecekleri fazla tüketirsek ne olur?




Gereğinden fazla enerji aldığımız için
şişmanlarız
Kalp ve damar sağlığımız olumsuz
yönde etkilenir,
Vücudumuzda dolaşan kanın bileşimi
bozulur.
Özellikle katı yağlar kalp ve
damarlarımız için daha zararlıdır
VİTAMİNLER



Vücut direncini artırır,
Sinir ve sindirim sisteminin çalışması
için gereklidir,
Diğer besin öğelerinin vücutta daha iyi
kullanılmasını sağlar.
Vitaminler iki gruba ayrılır


Yağda eriyen vitaminler :
A Vitamini
D Vitamini
E Vitamini
K Vitamini
Suda eriyen vitaminler :
C Vitamini
B Vitaminleri
MİNERALLER





Hücre çalışması için gereklidir,
Kemiklerin ve dişlerin yapıtaşıdır,
Vücut sıvılarında elektrolit ve asit-baz
dengesini sağlar,
Vücudumuzda en çok bulunan mineral
kalsiyum,
Vücudumuzda az miktarda bulunduğu
halde çok önemli olan minerallerden biri
ise demir’ dir.
Kalsiyumu yetersiz alırsak ne olur?



Kemik ve dişlerimiz
yeterince güçlü olamaz,
Kemiklerimizin uzaması
yavaşladığı için
boyumuz kısa kalır,
Kas ve sinir
sistemimizin çalışması
aksar.
Demir yetersizliğinde ne olur?





Vücudumuzda kan yapımı bozulur ve
kansızlık gelişir,
Dokularımıza oksijen taşınması aksar,
Yorgunluk ve halsizlik hissederiz,
Dikkat dağınıklığı nedeniyle
öğrenmemiz yavaşlar ve okul
başarımız düşer,
Kolay hastalanırız.
SU





İnsan yaşamı için en önemli besin öğesidir,
Besinlerin sindirimi, emilimi ve hücrelere
taşınması için gereklidir,
Vücut ısısının denetimine yardımcıdır,
Elektrolitlerin taşınmasını sağlar,
Metabolik atıkların akciğer ve böbreklerle
vücut dışına atılması için gereklidir.
BESİNLERİMİZİ TANIYALIM
BESİN GRUPLARI
 SÜT
GRUBU
 ET - YUMURTA GRUBU
 SEBZE - MEYVE GRUBU
 EKMEK ve TAHIL GRUBU
SÜT GRUBU


Süt, yoğurt, ayran, peynir gibi besinler
protein kaynağıdır.
Bu besinler ;
- kemik ve diş sağlığını korumak
- kasları güçlendirmek için
gereklidir.
Günlük önerilen miktar :
1–2 kibrit kutusu kadar peynir
1 bardak süt ve
1 kase yoğurt
tüketilmeli
ET - YUMURTA GRUBU


Et, tavuk, yumurta ve kurubaklagiller
protein kaynağı besinlerdir.
Bu besinler ;
- beyin gelişimi için gereklidir,
- hastalıklara karşı direnci artırır,
- kansızlığı önler.
Günlük önerilen miktar :
2-3 köfte kadar et-tavuk-balık-hindi
+
Haftada 3-4 kez 1 adet yumurt
+
Haftada 3-4 kez 1 porsiyon kuru
baklagil yemeği
SEBZE- MEYVE GRUBU

Bu besinler;
- vücut direncinin artırılması,
- sindirim sisteminin düzenli çalışması
- gözlerin, dişlerin, cildin sağlığı için
gereklidir.
Günlük önerilen miktar :
1 tabak salata
1 tabak sebze yemeği
3 adet meyve
tüketilmeli
EKMEK ve TAHIL GRUBU


Pirinç, bulgur, mısır, buğday gibi
tahıllardan yapılan besinler ve ekmek
Bu besinler;
- vücuda enerji sağlanması
- sinir sisteminin güçlenmesi için
gereklidir.
Günlük önerilen miktar :
1 kase çorba
1 tabak pilav / makarna
4 – 6 dilim ekmek
tüketilmeli
ÖNERİLERİMİZ
Yeterli ve dengeli beslenin,
 Mutlaka kahvaltı yapın,
( kahvaltı güne sağlıklı başlamanız, öğrenme
ve öğrendiklerinizi hatırlamanız için çok
önemlidir. )
 Öğün atlamayın,

ÖNERİLERİMİZ



Vücut ağırlığınızı
dengede tutun,
Televizyon ve bilgisayar
karşısında daha az
zaman harcayın,
Sevdiğiniz spor
dallarıyla ilgilenin,
ÖNERİLERİMİZ


Şeker ve yağ içeriği yüksek yiyecekler
yerine besleyici değeri yüksek
yiyecekleri tercih edin,
Okul çevresinde kontrolsüz koşullarda
üretilen ve açıkta satılan besinleri
yemeyin,
ÖNERİLERİMİZ

Beslenme çantanızda; süt, ayran, peynir,
meyve, ekmek, kek, köfte, tavuk eti,
haşlanmış yumurta gibi yiyeceklerin
olmasına dikkat edin,
ÖNERİLERİMİZ




Sebze ve meyveleri iyice yıkamadan
yemeyin,
Beslenme çantanızı her gün mutlaka
temizlemeye dikkat edin,
Yemeklerden önce ve sonra ellerinizi iyice
yıkayın,
Günde iki kez dişlerinizi fırçalayın.