1-Öğretim tasarımı nedir? Tasarımın genel amacı, var olan sistemin

1-Öğretim tasarımı nedir?
Tasarımın genel amacı, var olan sistemin ya da yapının belli ilkeler ve koşullara göre
düzenlenmesidir. Tasarım, eğitim sürecinde öğrenme-öğretme ortamlarının planlanması,
organize edilmesi ve uygulanması etkinliklerinde etkili olarak kullanılmaktadır.
Öğretim tasarımı ile ilgili çalışmalar kapsamlarına göre
- Makro düzey öğretim tasarımı
- Mikro düzey öğretim tasarımı olmak üzere ikiye ayrılarak incelenebilir.
Program geliştirme geniş kapsamlı yani makro düzeyde yapılmış bir öğretim tasarımı
etkinliğiyken, öğretmenin sınıf için yapmış olduğu öğretim tasarımları mikro düzey tasarım
etkinliklerine örnek olarak verilebilir.
Öğretim tasarımı sürecinde genellikle analiz, tasarım, geliştirme, uygulama ve
değerlendirme aşamaları dikkate alınmaktadır. Bu doğrultuda öğretim tasarımı alanında
geliştirilmiş olan ADDIE (Analysis, Design, Development, Implementation, Evaluation)
modelinden yararlanılmaktadır.
Bu aşamalar tasarım süreci içerisinde aşağıdaki gibi açıklanabilir:

Analiz: Öğretim etkinliğinin amacı, hedef kitlesi uygulama biçimleri ve gerekçeleri
hakkında bilgi toplamak için yapılan işlemleri ifade eder.

Tasarım: Öğretim etkinliğinin amaçlanan sonuçları ve hedeflerinin tasarlanması ve
zaman çizelgeleri, stratejiler ve ders planları gibi bütün planların yapılmasıdır.

Geliştirme: Öğretim materyallerinin hazırlanması aşamasıdır.

Uygulama: Bir öğretim etkinliğini gerçekleştirmek için hazırlanan planların ve
öğretim materyallerinin uygulanması sürecini ifade eder.

Değerlendirme: Kısa ve uzun vadede öğretim programının etkinliğinin ölçülmesidir.
2-Sistematik yaklaşım ve öğretim süreçlerinin tasarımını nasıl ilişkilendirebiliriz? (1/2
sayfa)
Sosyal bilimlerde sistem denildiği zaman belirli parçalardan (alt sistemler) oluşan bir
bütün anlaşılır. Bir sistemin her bir parçası kendi içinde başlı başına bir bütün oluşturur.
Böylece her sistem bir parçalar bütünü iken aynı zamanda daha büyük bir sistemin parçası
olma niteliğini taşır. Önemli olan bütünü oluşturan parçaların her birinin kendine has işleyiş
özelliği varken birbirlerine de bağımlı olmalarıdır. Bu sebeple parçalar arasında çok sıkı bir
etkileşim söz konusudur. Bu parçalardan herhangi birinde meydana gelecek olumlu ya da
olumsuz bir değişme diğerlerini de etkileyecektir. Bu bağlamda sistemin genel özelliklerine
bakıldığında;

Her sistem diğer bir sisteme ya da sistemlere bağlıdır.

Sistemler arasında etkileşim vardır.

Her sistem başka bir sistemin ya üst ya alt sistemidir.

İşlemleri olmayan sistem yoktur.
Dick, Carey & Carey (2005) ise sistem yaklaşımı ile ele aldıkları öğretim tasarımı
kavramını bütün öğretim sistemleri geliştirme evrelerini içinde barındıran bir şemsiye olarak
nitelemektedir. Bu şemsiyenin altında analiz, tasarım, geliştirme, uygulama ve değerlendirme
süreçleri bulunmaktadır. Aynı bakış açısıyla yaklaştığımızda öğretim tasarımının sistematik
bir yapıya sahip olduğu ve alt sistemlerinin de ADDIE tasarım modelinde yer alan öğelerden
oluştuğu düşünülebilir. Yine sistematik yaklaşıma göre analiz edildiğinde Öğretim Tasarımı,
Eğitim Sisteminin bir alt sistemi olarak görülebilir. Öğretim tasarımı bir sistem olarak
görüldüğünde alt sistemler olarak niteleyeceğimiz analiz, tasarım, geliştirme, uygulama ve
değerlendirme aşamalarının birbiriyle ilişki içerisinde olduğu, ortaya çıkan öğretim
tasarımının ise bu süreçlerdeki işlemler sonucunda ortaya çıkan ürün olduğu sonucuna
varabiliriz.
3- 3 saatlik bir uzaktan eğitim tasarımı yapınız!
Sorun
Türkiye’de çıkarılan Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde herhangi bir
sınıflandırma yapılmaksızın, İşitme Yetersizliği; “İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen
yetersizliğinden dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanmada ve iletişimde güçlük nedeniyle
bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumu.”
olarak tanımlanmaktadır.
Yapılan çalışmalar işitme engeline sahip bireylerin işiten bireylerle aynı bilişsel
düzeyde olduklarını desteklemektedir. Bu bireylerde, dil gelişimindeki problemlerin bilişsel
gelişimden değil işitme engelinden kaynaklandığı belirtilmektedir. Dil becerilerindeki
yetersizlikler, işitme engelli bireylerin ileri yaşlarda sosyal/duygusal gelişimlerini olumsuz
etkileyebilmekte, işitme kaybına sahip yetişkin bireylerin işiten akranları ile ilişkiler
kurmalarını ve yakın arkadaşlık geliştirmelerini zorlaştırmaktadır. Dil becerilerindeki
yetersizliklerden ötürü işitme kaybı olan çocukların özellikle dile dayalı eğitsel
performanslarında yetersizlikler görülmektedir.
İşitme Engelli çocuğun eğitim aldığı ortamlarda öğrenmesini desteklemek için bazı
düzenlemelere gidilmesi gerekmektedir. Bu konuda uzmanlar sözel ya da yazılı olarak
sunulan bilgilerin aynı zamanda görsel olarak ta sunulması gerektiğini belirtmektedirler. Bu
bağlamda tepegöz, projektör, video ya da bilgisayar gibi teknolojilerden faydalanılmasının,
ders notlarının birer fotokopilerinin öğrencilere dağıtılmasının öğrenmeye olumlu etki
yapacağını ifade etmektedirler.
Günümüz teknolojisi ve eğitim platformları göz önüne alındığında blogların ve wiki
sayfalarının öğrenci yapılandırmasını desteklemesinden ötürü eğitim, öğretim içerisinde
sıklıkla
kullanıldıkları
gözlemlenmektedir.
ve
İşitme
alternatif
engelli
eğitim
ortamları
öğrencilerin
eğitim
olarak
değerlendirildiği
ortamlarına
her
zaman
ulaşabilmelerinin önemli olması ve görsel ögelerin öğrenmedeki olumlu etkileri dikkate
alındığında işitme engelli öğrenciler için uygun ortamlar tasarlanabileceği düşünülmektedir.
Yapılan taramalar sonucunda İşitme Engelliler eğitimi alanında uzman eğitimcilerin
konuda ürünler geliştirmedikleri gözlemlenmiştir. Web 2.0 teknolojilerinden blog ve wiki
sayfalarının kullanımının İşitme Engelliler Özel Eğitim öğretmenlerince yaygınlaşmamış
olması, alan bağlamında sorun olarak değerlendirilmiştir.
Hedef kitle
Dersin hedef kitlesi, Yeditepe İşitme Engelliler İlköğretim Okulu’nda görev yapmakta
olan 10 sınıf öğretmeni ve 6 Branş öğretmenini kapsamaktadır.
Okuldaki öğretmenlerin tümü normal Milli Eğitim Müfredatını takip etmektedirler.
Öğrenme zamanlarının esnek olması ve normal eğitim öğretim saatleri dışarısında istedikleri
zaman istedikleri tekrar şansına sahip olarak eğitim görmek öğretmenlerin ortak öğrenme
tercihi olarak saptanmıştır. Öğrencilerine verdikleri eğitimden en yüksek verimi alabilmek
için en yüksek miktarda tekrarın yapılmasına ihtiyaç duyan öğretmenlerin, bu olanağı onlara
sunan web 2.0 teknolojilerinden bloglar ve wikilerin kullanımını öğrenmeye yönelik
motivasyonları oldukça yüksektir.Gelişen taknolojinin özelliklede eğitimde karşımıza çıkan
engellerin yok edilmesinde etkin rol oynaması gerektiği inanaı öğretmenlerin ortak
paydasıdır.
Öğretim Amaçları

Web 2.0 teknolojisinin eğitimde nasıl kullanıldığını açıklayabilecek,
o Web 2.0 teknolojisini açıklama,
o Web 2.0 araçlarını listeleme,
o Web 2.0 araçlarından olan Wiki ve Blog teknolojilerini kullanma,

Web 2.0 araçlarını kullanarak ders içeriği tasarlayabilecek,

Ders içeriğini güncellemede, gelişen web teknolojilerini seçebilecek, kullanabilecek

Ders ile ilgili olarak web 2.0 teknolojileri kullanımıyla etkileşime geçebilecek

Ders sonunda yapacağı değerlendirmeleri web 2.0 teknolojilerinin kullanımıyla
gerçekleştirebilecektir.
Öğretim yöntem ve stratejileri
Androgojik yaklaşım ile pedagojik yaklaşım arasında öne çıkan farklılıklar
bağlamında değerlendirildiğinde;
Pedagojik
yaklaşımda
baskın
öğretmen-bağımlı
öğrenci
ilişkisi,
androgojik
yaklaşımda karşılıklı anlaşma ve yardım edici bir ilişki vardır. Verilecek olan eğitimde bu
durum gözetilerek öğretmenlerin öğrenirken eşzamanlı olarak uygulama yapabilecekleri ve
eğiticiye
danışabilecekleri,
etkileşim
sağlayabilecekleri
bir
platform
kullanılması
tasarlanmıştır.
Androgojik yaklaşımda yetişkinlerin deneyimleri öğrenme için zengin bir kaynak
olarak değerlendirilir ve eğitimleri bunun üzerine kurgulanır. Bu bağlamda verilecek olan
eğitimde yetişkin öğretmenlerin bilgisayar kullanım becerilerinden, sınıf ortamındaki içerik
geliştirme becerilerinden faydalanılacaktır. Yetişkinler deneyimleri ile eğitim ortamında
oluşturulan çok yönlü iletişim sayesinde diğerlerinin öğrenmesine de yardımcı olurlar.
Birbirleriyle iletişime geçmeleri birbirlerinin uygulamalarına katkı sağlamaları Web 2.0
tabanında bakıldığında mümkün olacaktır hatta Web 2.0 uygulamalarının etkili kılınabilmesi
için bir zorunluluk halini alacaktır.
Androgojik eğitim yaklaşımının bir başka farklılığı içerik ve yöntemin katılımcıların
gereksinim ve ilgilerine göre belirlenmesidir. Pedagojik eğitimde olduğu gibi, eğitimi veren
kişinin içeriği saptaması söz konusu değildir. Kişiler neyi öğrenmeye ihtiyaç duyduklarına
kendileri karar verirler, eğitici öğrenmeyi kolaylaştırıcı ve kaynak kişi olarak iş görür.
Özellikle örgün eğitim geleceğe yönelik kişisel ve toplumsal amaçlara sahiptir. Oysa
yetişkinler var olan sorunlarına hemen kullanabilecekleri çözümler sağlayan eğitimler isterler.
Androgojik yaklaşımda eğitim konu merkezli değil sorun merkezlidir. Öğretmenlerin ileriye
dönük akademik bilgiler edinmelerinden çok hemen uygulamaya koyabilecekleri ve
hâlihazırda bulunan bilgilerini örgütleyerek yeni ürünler elde edebilecekleri bir içerik
verilmesi tasarlanmıştır. Öğretmenlere öğretilecek olan öncelikle Web 2.0 teknolojilerinin
işleyiş mantığı hemen sonrasındaysa bu mantıkla yapabilecekleri uygulamalar anlatılacaktır.
Öğretim materyalleri/ortamları
Öğretmenlerin istekleri doğrultusunda yer, zaman esnekliği olması açısından en
yaygın kullanım alanına sahip olan internetin temel öğretim aracı olarak kullanılması
planlanmıştır. Öğretmenlere öğretim ortamı olarak hazırlanan web sitesi, video görüntüleri,
flash animasyonlar, ders etkinliklerinin uygulama örnekleriyle zenginleştirilecektir.
Öğretim etkinlikleri
Öğrenenler, belirlediğiniz amaçları kazanmak üzere, ne tür etkinlikler
yapacak? (öğrenme süreci sırasında ve sonrasında)
Değerlendirme
Yetişkinlikleri hangi tür değerlendirme sistemleri ile değerlendireceksiniz?
Öğrenip öğrenmediklerini nasıl ölçeceksiniz?
Ne tür sınavlar olacak? Olacak mı?
Yukarıda istenen tasarımı, açık ve uzaktan öğrenme bağlamı içinde, yetişkin bireylere yönelik
düşünerek hazırlayın. Her bir başlık altında tartışmalarınızı gerekçelendirmelerle yapın
(örneğin; xxxxx yöntemini kullanacağız, çünkü ……gibi)