Cinsel istismar çeşitleri

ÇOCUK İSTİSMARI VE İHMALİ
Prof.Dr.Ayşe AVCI
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
ABD
ÇOCUK İSTİSMARI
Çocukla bakıcısı arasında,
çocuğun fiziksel ve/veya
gelişimsel durumuna
yansıyan
ve bir kaza sonucu ortaya
çıkmayan ,
her türlü etkileşim ya da
etkileşim eksikliğidir.
ÇOCUK İHMALİ
Ana baba ya da bakım
veren kişinin çocuğa
bakma ve koruma
yükümlülüklerini
gereğince yerine
getirmemeleridir.
İstismar fiziksel, duygusal ve
cinsel olabilir
İhmal de fiziksel ve duygusal
olabilir.
ÇOCUK İHMALİ BELİRTİLERİ
 “Uygun ve yeterince iyi bakımın ne olduğuna karar
vermek güçtür. Bu nedenle fiziksel ihmal belirtileri
şöyle sıralana bilinir.
 Bebeklerde pişikler
 Kirli ve uygunsuz giysiler
 Solgun ve iyi beslenmemiş görünüm
 Saçlı deride bakımsızlık ve parazitler
ÇOCUK İHMALİ
NEDENLERİ
 Anne mental yönden donuk ya da ruhsal






sorunları olabilir
Baba işsiz ve eve gelmeyen bir baba
olabilir
Ev düzensiz, kirli bakımsız olabilir
İşsizlik, borç, kalabalık aile, anne ya da
babanın aşırı alkol kullanımı
Ana-babanın sosyal çevre kısıtlılığı
Ana-babanın eğitimsizliği
Ana-babanın diğer iş ve uğraşlarla aşırı
ilgileri
DUYGUSAL İSTİSMAR
 İtme- Kabul etmeme
 Bebeklik döneminde anababa bebeğin
bağlılık göstermesini kabul etmez
 Okul öncesinde anne baba çocuğu
ailedeki etkinliklerden uzak tutar.
 Okul çocuğu:Çocuğun özüne olumsuz
iletiler gönderir.
 Ergenlik: Çocuktan beklenilen sosyal
rollerin ayırdında olmayı kabul etmez.
Önem Vermemek
 Bebek: Anne-baba bebeğin spontan davranışlarını yanıtlamaz.
 Okul öncesi: Çocuğu sosyal etkinliklerden kısıtlar ya da duyguca
pekiştirmez.
 Okul çocuğu: Çocuğu korumaz ya da yardım gereksinimini karşılamaz.
 Ergen: Anne-baba rolünü üstlenmez ve çocukla ilgilenmez.
Bozmak-ayartmak
 Bebek: Uygun olmayan davranışın öğrenilmesini destekler
bağımlılık yaratır.
 Okul öncesi: Saldırgan ve cinsel içerikli davranışı destekler.
 Okul çocuğu: Saldırgan, cinsel içerikli suça yönelik davranışı ve
bağımlılık yapıcı madde kullanımını destekler.
 Ergen: Bu tür davranışlar için teşvik ve yardım eder.
İzole etme
 Bebek: Çocuğu ailedeki diğer
bireylerden ya da bakıcıdan uzak tutar.
 Okul öncesi: Kendinden başka
kimseyle ilişkisi olmaması gerektiğini
öğretir.
 Okul çocuğu: Arkadaş ilişkilerinde
cesaretini kırar/engeller.
 Ergen: Ev dışındaki etkinlikleri ve
sosyalleşmeyi önler.
Terörize etme
 Bebek: Ana-baba kasıtlı olarak
çocuğun çevresindeki olumsuz
uyaranları arttırır.
 Okul öncesi: Çocuğu
cezalandırmak ya da eğitmek
amacıyla abartılı davranır.
 Okul çocuğu: Çocuğa ikili iletiler
verir.
 Ergen: Çocuğu tehdit eder
gururunu kırar.
FİZİKSEL İSTİSMARIN DOLAYSIZ
BELİRTİLERİ
 Anne-baba belirtilerin kendiliğinden ortadan kalkmasını bekler sonra
sağaltım arar.
 Yaralanmaya getirilen açıklama yetersiz ve belirsizdir.
 Başka incelemeler sırasında rastlantısal olarak da ortaya çıkabilir.
 Yaraların dağılımı çocuğun gelişim düzeyi ile birlikte
değerlendirilmelidir.
DOLAYLI BELİRTİLER
 Organik nedeni olmayan büyüme






yetersizliği
Zihinsel ve sözel gelişim yetersizliği
Davranış bozuklukları; ‘donuk,
kollayıcı, gözleyici’ tutum, otistik
özellikler, otostimulasyon, uyku
bozuklukları
Düşük özsaygı-Benlik kavramında
zayıflık
Psikosomatik belirtiler
Yetişkinlerle ilişki kurmakta zorluk ve
korku
Aşırı saldırgan ya da içe dönük tutum
CİNSEL İSTİSMAR
Çocukla yetişkin arasındaki her tür cinsel etkileşimdir. Ne
şekilde olursa olsun bir yetişkin bir çocuğa cinsel amaçla
yaklaşmışsa burada bir istismar vardır denilebilir. Ancak durum
çocuğa verdiği zarara göre değerlendirilmelidir.Yetişkinler için
önemli görülmeyen bazı durumlar çocukta korku, kirlenmişlik
ve suçluluk gibi duygular yaratabilir.
Cinsel istismar çeşitleri
 Sözel istismar
 Telefon konuşmaları
 Teşhircilik- Gösterimcilik
 Röntgencilik
 Cinsel ilişkiye tanık olma
 Çocuğun bedenine cinsel amaçla
dokunma
 Müstehcen yayınlara konu etme
 Fuhuşa itme
 Irza geçme
 Ensest- Yasak sevi
Cinsel istismara yönelenler
 Saldırganların yaş ortalaması 25-30 yıldır
 Saldırganların çok azının daha önceden cinayetten, cinsel suçlardan
mahkumiyeti vardır.
 Saldırganların çoğu daha önceden çocuk tarafından bilinmektedir
 Saldırgan toplumun yerleşik inanışına karşın yaşlı bir sapıktan daha çok,
aileden ya da aileye yakın biridir
Parker and Parker 1984
 Eğer bir baba kendi bebeğinin bakımı ile 3 yaşına değin
ilgilenmişse babanın bir cinsel istismarcı olma ihtimali, kendi
çocukların olduğu kadar başkalarının çocuklarına da
istatistiksel olarak düşmektedir.
Finkelhor’a göre
 Çocuğu anneden uzak yaşadığı bir dönemin olması
 Çocuğun duygusal olarak anneye uzak olması
 Annenin eğitimli olmaması
 Anne çocuğa cinsel eğitim vermede yetersiz olması
 Çocuğun babadan doğal bir sevgi ve sevecenlik görmemesi
 Ekonomik sorunlar
Çocuk istismarını arttırır
İSTİSMARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
 İstismarcının kişilik özellikleri
 Diğer aile üyelerinin özellikleri
 İstismara uğrayan çocuğun özellikleri
 Sosyal etkenler
 Durumsal etkenler
ÇOCUĞUN ÖZELLİKLERİ
 Edilgen olma
 Özgüven eksikliği
 Bakıma gereksinimi olma
 Anne ile yetersiz iletişim
 Yeterli sayıda arkadaşı olmaması
 Özellikle zeka geriliği
Durumsal Özellikler
 Çocuk üzerinde yetersiz gözetim ve denetim olması
 İstismarcının çocuk üzerinde daha fazla sorumluluk alması
 Aynı odada hatta aynı yatakta yatma
 Evin düzensiz, kirli, bakımsız ya da obsesif bir biçimde temiz
olması
CİNSEL İSTİSMAR ÖNCESİ
 Motivasyon
 İç engelleri aşmak
 Dış engelleri aşmak
 Çocuğun direncini aşmak
SONRASI
 GİZLİLİK: Amacı aile sisteminin / failin korunmasıdır.
Failin
cinsel eylemi tekrarlayabilmesine olanak tanır
 ÖRTBAS ETME: Namus kavramı, olaydan toplumun haberdar
olmasını ve tedavi girişimini engelleme, sistemi koruma, çocuğun
suçlanmasını doğurur.
 ORTAYA ÇIKMA:
Tesadüfen: Ruhsal belirtilerle, cinsel oyunlar nedeniyle, görülme,
gebelik, cinsel hastalıklar, fiziksel yaralanma
Planlanarak: Çocuğun bilerek ya da diğer olası kurbanı koruyarak
istismarcıyı suçlaması
CİNSEL İSTİSMARA UĞRAMIŞ
ÇOCUKLARDA ZEDELENMENİN
DİNAMİKLERİ
 Zedelenmiş cinsellik
 İhanet duygusu
 Acizlik
 Damgalanmak
ÖNLEME
 Yüksek risk gruplarının belirlenmesi
 Bu kişilerin mevcut sistemleri
kullanmasını sağlama
 Uygun ek hizmetler sağlama
 Herkesin sağlıklı olmasını sağlama
 Sosyal reform
 Eğitim