etkili iletişim

19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
1
İletişim; bilginin, fikirlerin, duyguların,
becerilerin, simgeler kullanılarak iletilmesidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
2
İletişim kurmaktaki asıl amaç, anlaşılabilir mesajların
gönderilmesi ve karşı tarafın tutum ve davranışlarında
değişiklik yapmaktadır. Eğer davranışlarda değişiklik
meydana gelmemişse ileti var; ama iletişim yoktur.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
3
İki sistem arasındaki bilgi alışverişine
diyoruz.
Alışveriş sözünden de anlaşılacağı gibi
iletişimde bilgi alışverişinin çift yönlü
olması beklenir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
4
ETKİLİ İLETİŞİM
İletişimin Öğeleri
Örnek:
Yükselen işletmesinin müdürü Ahmet Bey, tüm
çalışanlara “Önümüzdeki ay işletmemizde denetim
yapılacaktır, herkes kolları sıvasın”. Şeklinde
elektronik posta (mail)göndermiştir. Bu iletişimde
öğeler şunlardır:
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
5
ETKİLİ İLETİŞİM
Kaynak (verici) : Ahmet Bey,
Alıcı (hedef) :Tüm çalışanlar,
Mesaj (bilgi, haber) : denetimin yapılacağı,
Kanal (araç) : İnternet
Kod : Herkes kolları sıvasın!
Filtre (algı) : Herkes denetime hazırlansın!
Dönüt (Geribildirim): Herkesin sıkı bir şekilde
denetime hazırlanması
Eğer bütün çalışanlar denetim için işlerinde hazırlığa
başlamazlarsa, iletişim amacına
ulaşmamış olur.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
6
ETKİLİ İLETİŞİM
İletişimin tam olarak gerçekleştirilebilmesi için, üç
temel faktörün bulunması gerekir.
İletişimin temel faktörleri; kaynak, alıcı ve mesajdır.
Bu üç faktör temel olmakla birlikte dört
faktör daha vardır ki onlar da kanal, kod, dönüt ve
filtredir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
7
ETKİLİ İLETİŞİM
Kaynak (Gönderici)
Gönderici, mesajın kaynağı, iletişimin başlatıcısıdır.
Gönderici iletişimi başlatan veya iletiyi gönderendir.
Kaynak,
sahip olduğu tecrübe ve bilgilere göre mesaj olarak
iletecek bir düşünce oluşturur. Yani, mesajı iletmeden
önce onu “kod”lar. Bir düşünceyi formüle eder ve
mesaj kanalı kullanarak alıcıya gönderir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
8
ETKİLİ İLETİŞİM
Mesaj (Bilgi, Haber)
Mesaj, alıcı için uyaran olarak işlev gören bir sinyal, ya
da sinyaller birleşimidir.
İletişim, kaynağın gönderdiği mesajın alıcı tarafından
algılanmasıdır.
Mesaj
Bir konuşma ise “duyulan”, mesaj yazılı ise “okunan”.
mesaj jest ise “görülen” ve hissedilen bir mesajdır.
Örneğin; işe geç gelen bir memura kaşlarını çatarak:
“Günaydın!” diyen bir müdür, bir selamın ötesinde bir
şeyler söylemektedir. Göndericinin sembollerini alıcı
tanıyamıyorsa iletişim gerçekleşmez.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
9
ETKİLİ İLETİŞİM
Kanal (Araç) Kanal, sinyalleri taşıyan herhangi bir
fiziksel araçtır. Kanal mesajın göndericiden
alıcıya iletildiği yoldur. Işık dalgaları, radyo dalgaları, ses
dalgaları, telefon kabloları ve sinir sistemi olabilir.
Ana kural, iletişimin etkili ve verimli olabilmesi için
kullanılan aracın mesaja uygun
olması gerekir. İnsanlar işitsel, görsel ve duygusal
zekalı olabilirler. İletişimde mümkün
olduğu kadar çok çeşitli kanal birlikte kullanılmalıdır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
10
ETKİLİ İLETİŞİM
Alıcı (Hedef)
Vericinin mesajını algılayan kişi alıcıdır. Alıcı tek veya
çok kişi olabilir, belirli ve belirsiz olabilir. Ancak, mesaj
birisine ulaşmamışsa iletişim olayı gerçekleşmemiş
demektir.
Alıcıların, aktif dinleyici olmasını engelleyen unsurlar
ise, alıcının göndericiye karşı
olan tutumu, güveni ve inancıdır. Bunlar mesajın farklı
değerlendirilmesine neden olabilir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
11
ETKİLİ İLETİŞİM
Kodlama-Kod Açma
Kodlama, basit bir el hareketinden, karmaşık bir
matematik formülüne kadar çok geniş
bir anlamı kapsayabilir. Bilginin, düşüncenin duygunun
iletmeye uygun, mesaj haline getirilmesine Kodlama
denir.
Alıcının mesajı yorumlayıp anlamlı bilgilere
dönüştürme süreci kod çözmeyi oluşturur. Bu süreç
alıcının geçmiş tecrübelerinden, sembol ve hareketlere
verdiği kişisel yorumlardan, beklentilerden ve anlam
birliğinden etkilenir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
12
ETKİLİ İLETİŞİM
Dönüt(Geri besleme)
Dönüt, hedef alıcının kaynağın ilettiği mesaja verdiği
cevap olarak adlandırılır.
İletişim sürecinin son aşamasıdır.
Geri besleme aracılığıyla kaynak, iletişimin etkin
olup olmadığı konusunda bilgi edinir.
Geri besleme ile iletişim süreci tersine döner ve bu
sefer hedef kaynak, kaynak hedef durumuna
geçer.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
13
ETKİLİ İLETİŞİM
Filtre (Algılama ve Değerlendirme)
Filtre, göndericinin ve alıcının kendine ulaşan mesajları
değerlendirmeleriyle ilgilidir.
Burada devreye algılama girer. Algı, insanın
çevresindeki uyaranların, ya da olayların farkına
varması ve onları yorumlaması sürecidir. Algı, kişinin
belli bir bilgiyi duyma, anlama ve değerlendirme
sürecidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
14
ETKİLİ İLETİŞİM
Algılamadaki farklılığı, dışsal ve içsel faktörler olmak
üzere iki unsura bağlayabiliriz.
Algılamada dışsal faktörler; farklılık, yoğunluk, sıklık,
hareketlilik, tekrarlama, kontrast, yenilik, benzerlik gibi
faktörlerdir.
Algılamada içsel faktörler; kişilik, ihtiyaçlar, amaçlar,
motivasyon, inançlar, değerler ve tutumlar, umutlar,
beklentiler, arzu ve istekler, geçmiş tecrübeler ve
alışkanlıklar gibi faktörlerdir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
15
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
Yukarıdaki örnek olayı okuyarak aşağıdaki soruları
cevaplayınız.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
16
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
1. Örnekte KAYNAK (verici) kimdir?
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
17
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
1. Örnekte KAYNAK (verici) kimdir?
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
Ali
18
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı
için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
2. Örnekte ALICI (hedef) kimdir?
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
19
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını anladığı
için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
2. Örnekte ALICI (hedef) kimdir? Mehmet
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
20
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
3. Örnekte MESAJ (bilgi, haber) nedir?
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
21
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
3. Örnekte MESAJ (bilgi, haber) nedir?Fen Bilgisi Sınavı
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
22
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
4. Örnekte KANAL (araç) nedir.?
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
23
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü sınav
yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e cep
telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
4. Örnekte KANAL (araç) nedir.? Cep Telefonu
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
24
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
5. Örnekte KOD ifadesi hangisidir?
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
25
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
5. Örnekte KOD ifadesi hangisidir? Sorular kılçık
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
26
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali,
Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi:
“Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav
yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
6. Örnekte FİLTERE (algı) Mehmet’in algıladığı anlam
nedir?
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
27
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali,
Mehmet’e cep telefonu ile bir mesaj gönderdi:
“Mehmet, fen bilgisi öğretmeni pazartesi günü sınav
yapacak, sorular da kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
6. Örnekte FİLTERE (algı) Mehmet’in algıladığı anlam
nedir? Soruların zor olacağı
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
28
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
7. Örnekte DÖNÜT (geri bildirim) nedir?
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
29
ETKİLİ İLETİŞİM
ÖRNEK OLAY
Mehmet rahatsızlığı nedeniyle cuma günü okula
gelememişti. Fen bilgisi öğretmeni, pazartesi günü
sınav yapacağını açıkladı. Bunun üzerine Ali, Mehmet’e
cep telefonu ile bir mesaj gönderdi: “Mehmet, fen bilgisi
öğretmeni pazartesi günü sınav yapacak, sorular da
kılçık olacak bilgin olsun.”
Mehmet aldığı mesajdan soruların zor olacağını
anladığı için sıkı bir şekilde fen bilgisi dersini çalıştı.
7. Örnekte DÖNÜT (geri bildirim) nedir? Mehmet’in
sıkı bir şekilde çalışması
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
30
CEVAP ANAHTARI
1. Ali
2. Mehmet
3.Fen bilgisi sınavı
4. Cep telefonu
5.Sorular kılçık
6.Soruların zor olacağı
7.Mehmet’in sıkı bir şekilde çalışması
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
31
Kişiler arası iletişimin
olumlu ve sağlı olması için
bazı temel ilkeler ve ön
koşullar gerekir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
32
Sağlıklı iletişimin ön koşulları
Doğallık
Kabul etme\ saygı
Empati
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
33
Doğallık
Kişinin açık ve dürüst olmasıdır.
Yerli yersiz sevgi gösterilerinde
bulunmak, yerli yersiz iltifatlarda
bulunmak iticilik oluşturur.
“ Ayıya dayı demek”
“Al gülüm ver gülüm” sözleri bu
durumu özetler
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
34
Kabul etme\ saygı
 Kişilerin birbirlerinin kişiliğine saygı duymasıdır.
 Bir insanın kişiliğine saygı duymak, onu kendine
özgü nitelikleriyle kabul etmektir.
 Kişilerarasında çıkan çatışmaların çoğu kişilerin,
birbirlerinin bu yönünü kabul etmemesinden
kaynaklanır.
 Herkesin karşı tarafa kendi fikrini dayatması
çatışma yaratır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
35
EMPATİ
Kendimizi karşımızdakinin yerine
koyma
Çok yönlü bakış açısı gerektirir.
Açık iletişim becerisine sahip
olmak gerekir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
36
İLETİŞİM TÜRLERİ
4 gruba ayırabiliriz;
Kişi-içi iletişim ve çatışma
Kişilerarası iletişim ve çatışma
Örgüt-içi iletişim ve çatışma
Kitle iletişimi ve çatışma
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
37
İLETİŞİM TÜRLERİ
1. Kişi-içi iletişim ve çatışma;
 Kişinin iç dünyasıyla kurduğu iletişim
ve iç dünyasında yaşadığı çatışmalardır.
 Nedeni ise; günlük hayatında karşılaştığı,
yaptığı ve yaşadığı durumlarla çelişkiye
düşmesi
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
38
İLETİŞİM TÜRLERİ
1. Kişi-içi iletişim ve çatışma; (Devam )
Bu çelişkiden kurtulabilmek için 3 yoldan birisine
yönelir;
 Davranışını değiştirir.
 Tutumunu değiştirir.
 Savunma mekânizması kullanır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
39
İLETİŞİM TÜRLERİ
2. Kişilerarası iletişim ve çatışma;
 Gönderici ile alıcı arasında zaman ve mekân birliği
bulunmasına “sosyal etkileşim” ya da “kişilerarası
iletişim” denir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
40
İLETİŞİM TÜRLERİ
2. Kişilerarası iletişim ve çatışma; ( Devam )
 Kişilerarası iletişime katılanlar
 Karşılıklı mesaj alışverişi
 Masajlar sözlü ya da sözsüz
olmalıdır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
41
Örneğin bir öğretmenin öğrencisini
dövmesi ya da sokakta iki kişinin
yumruk yumruğa kavga etmesini de bu
anlamda kişilerarası ilişki olarak kabul
edebiliriz.
Çünkü iki birim arasında en azından
duygu ve düşünce alışverişi vardır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
42
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
43
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
44
 Sözlü iletişim; dille ve dil ötesi
olarak gruplayabiliriz.
İnsanların karşılıklı konuşmalarını
“dil ile iletişim” diyoruz.
Konuşurken sesimizin tonu, hızı,
tınısı, şiddetini de “dil ötesi iletişim”
diyoruz.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
45
 Dille iletişimde
kişilerin “ne
söylediğine”
Dil ötesi iletişimde
ise “nasıl söylediğine”
bakarız.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
46
Sözsüz iletişim
 Sözel iletişimi destekleyen, kişinin gerçek duygu ve
düşüncelerine ilişkin mesajlar veren jest ve
mimiklerden oluşur.
 Kişiler sözlü mesajları kontrol altına alabilirler ama
söz dışı mesajları, özellikle duygusal konular söz
konusu olduğunda, kontrol altına almakta zorlanırlar.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
47
Sözsüz iletişimde
kendi içinde 4 gruba
ayrılır;
Beden ve yüz
Bedensel temas
Mekân kullanımı
Araçlar
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
48
Göz ilişkisi

İletişimde konuşmacıyla göz teması
kurmak “sana ve senin anlattıklarına
önem veriyorum” mesajı verir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
49
Yüz ifadesi
 “Yüzü ekşidi, kaşları çatıldı,dudaklarını büzdü, gözleri
hayretle açıldı” gibi ifadeler kişinin duygu durumu
hakkında bilgi verir.
 Yüzde duygu anlatan 3 bölüm vardır.Bunlar;
Alın ve kaşlar
Yüzün alt kısmı
Gözler
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
50
Yüz ifadesi ( devam )
 Kişilerle iletişimde karşımızdakinin ne söylediğinden
daha çok yüz ifadesiyle ne anlattığına dikkat ederiz.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
51
Vücut duruşu
 Vücut duruşu bize birçok ipucu verir.
 Örneğin; kavgaya hazırlanan bir sokak delikanlısının
vücut duruşuna dikkat edin…
 Omuzların düşük olması yorgunluk ve bıkkınlık,
omuzların dik olması ve göğüsün dışarıda olması
kendine güvenin işaretidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
52
Kişilerarası mesafe
 Kişiler kendilerine belirledikleri özel alanları kendi
istekleri dışında kimseyle paylaşmak istemezler.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
53
Kişilerarası
mesafe ( devam )
 Özel alan; 0-50 cm
 Kişisel alan; 50cm-1 m
 Sosyal alan; 1 m-2,5 m
 Genel alan; 2,5 m ve üzeri
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
54
Dokunma
Baş işaretleri
El kol duruşu
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
55
Sözsüz iletişim;
 Beden ve yüz; yüz
mimiklerimiz ve
bedenimizle
gönderdiğimiz
mesajlardır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
56
Sözsüz iletişim;
( devam )
İletişimde;
% 7 kelimelerin
( sözlü ifadelerin ),
% 38 dil ötesi öğeler olan seslerin ( alçak, yüksek
ses, ritim, tonlama vs. )
% 55 yüz ve beden dilinin( el, vücut ve yüz
ifadeleri vs. )
verdiği mesajların önemli olduğu tespit
edilmiştir
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
57
Sözsüz iletişim;
( devam )
 Bedensel temas;
Karşımızdaki kişiyle
kurduğumuz bedensel
yakınlık
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
58
Sözsüz iletişim;
( devam )
 Mekân kullanımı;
İnsanların
çevrelerindeki boş
mekânları kullanarak
verdiği mesajlardır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
59
Sözsüz iletişim;
( devam )
Araçlar ;Kişilerarası
mesaj iletmek için
birtakım araçlardan
faydalanırız.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
60
Kişilerarası iletişimde günlük
hayatımızda zaman zaman
çatışmaya gireriz.
Nedenleri; çok çeşitli olmakla
beraber değer yargılarımız,
kendimize özgü
düşüncelerimizin kişilerle
çelişmesi,tutumlarımız vs.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
61
AKTİF
ÇATIŞMA ;
Karşı karşıya gelen
kişilerin birbirinden
hoşlanmamaları,
birbirlerine kızması
sonucu ortaya çıkar.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
62
PASİF
ÇATIŞMA;
Küs olan insanların
birbirleriyle iletişim kurmak
istemezler.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
63
 “Aynı sosyal ortamda
birbirlerini algılayan
kişilerin iletişim
kurmaması
olanaksızdır.”
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
64
3. Örgüt içi iletişim ve çatışma;
ÖRGÜT ( ORGANİZASYON ):
İş ve işlev bölümü yaparak, bir
otorite hiyerarşisi içinde, ortak bir
amacı gerçekleştirmek için bir araya
gelmiş insanların faaliyetlerinin
koordinasyonudur.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
65
3. Örgüt içi iletişim ve çatışma; (Devam)
Örgüt içerisindeki hiyerarşik düzen
içerisinde çalışan kişilerin
iletişimidir.
Bu işleyiş sırasında çatışmalar
çıkabilir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
66
3. Örgüt içi iletişim ve çatışma; (Devam)
Bir örgüt içerisinde sürekli
ASTlarına sürekli bağırıp
çağıran ÜSTler, gerek örgütün
gelişmesine gerekse üyelerin iş
doyumu almasına engel olmuş
olurlar.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
67
3. Kitle iletişimi ve çatışma;
 Kitle iletişimi; Birtakım
bilgilerin/sembollerin birtakım
hedefler tarafından üretilip, geniş
insan topluluklarına iletilmesi ve bu
insanlar tarafından yorumlanması
sürecine denir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
68
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
69
Bir insanın kendisini karşısındaki
insanın yerine koyarak,onun duygu ve
düşüncelerini doğru anlaması
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
70
Empati kurduğumuzda karşımızdaki
kişiye hak vermemiz gerekmez.
Önemli olan; kendimizi onun yerine
koyup, onun düşünce ve duygu dünyasını
keşfetmemizdir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
71
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
72
İletişim türleri
 Savunucu iletişim
Açık iletişim
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
73
Savunucu iletişim
 Karşı taraftan saldırı algılayan,
 Geçmiş yaşantısında çok sık
saldırgan duruma maruz
kalmış,kişiler karşısındaki kişiye
temkinli yaklaşacak, onda
saldırganlık belirtisi arayacak,
görüşünü destekleyen herhangi bir
durumda da hemen savunma
durumuna geçecektir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
74
Savunucu iletişim
Unutulmaması gereken ise savunmaya geçmenin
beraberinde saldırıyı da getireceğidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
75
Açık iletişim
 Kişiler arası iletişimde istenen ve hedeflenen iletişim
modelidir.
 Kişilerin, kendilerini tanıdıkları ve doğru şekilde ifade
edebildikleri durumlarda mümkündür.
 Benlik saygıları yüksek, kendilerine güveni tam olan
kişiler sağlıklı iletişim yöntemini kullanır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
76
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
77
VOLTAİRE’ dediği gibi;
“Söylediklerini kabul edemem ama
konuşma hakkını ölene kadar desteklerim.”
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
78
En etkili iletişim
yöntemidir
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
79
SAVUNMAYA
YÖNLENDİRİCİ
iletişim yöntemidir
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
80
Sen dili
Örnek ; Baba: “Çok kabasın, her
zaman sözümü kesiyorsun
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
81
Ben dili
 Kişilerin duygu ve düşüncelerini ne şekilde, hangi
sözcükleri seçerek ifade ettikleri önemlidir.
 Kişinin açık iletişimde kullandığı dil ben diliyken,
 Savunucu iletişimde kullanılan yargılayıcı dil sen
dilidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
82
Ben dili
Örnek ; Baba: “Bir şey
söylemeye başlayıp da
sonunu getiremediğim
zaman rahatsızlık
duyuyorum.”
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
83
Örnek:
Ben dili “ Sıraları düzenli olarak bırakmadığınızda ben
düzeltmek zorunda kalıyorum ve teneffüs
yapamadığım için gergin oluyorum”
Sen dili “Sizin yüzünüzden teneffüs yapamıyorum, bu
sıraları bir daha böyle bırakırsanız kafanızı kırarım!”
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
84
Örnek:
Ben dili “ Kendi aranızda konuşunca
arkadaşlarınızı duyamıyor ve
üzülüyorum”
Sen dili “Kaç kere söyleyeceğim kendi
aranızda konuşmayın diye,
terbiyesizler!”
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
85
 Sen iletileri saldırı mesajı ilettiğinden, savunmayı
ve karşı tarafın saldırısını da beraberinde getirir.
 Ben dilinde suçlama yoktur, kişiyi savunma yerine
sorunu düşünmeye iter.
 Sen iletisinin etkisi kısa sürer ve yineleme
gerektirir.
 Sen iletisi kişiliğe yöneliktir, iletişimi ve işbirliğini
engeller
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
86
 Size sözle saldırılmadığı
sürece, rahatsızlığını ve
kızgınlığını dile getiren
biriyle anlaşmak
kolaylaşır.
Siz ne dersiniz?
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
87
İletişim Engelleri
İletişimde dinleyicinin ya da karşı tarafın verdiği bazı
tepkilerin iletişime zarar verdiği ve iletişimin gidişini
olumsuz etkilediği genel ifadeyle doğrudur.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
88
Kalemi kaybolduğu için ağlayan bir
kız öğrenciye öğretmenin şu cevapları
vermesi sorunu çözmeyecek, yalnızca
çocuğun ağlama davranışını
bitirecektir
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
89
Şimdi iletişim engellerine bakalım;
 Emir vermek, yönlendirmek: Çabuk
yerine geç ve kes sesini!
 Uyarmak, göz dağı vermek: Bir daha
ağladığını\ kalemi kaybettiğini
görürsem…
 Ahlak dersi\ öğüt vermek: Eğer böyle
dağınık olursan kalemini de
kaybedersin,eşyalarını da…
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
90
iletişim engelleri ( devam )
 Nutuk çekmek: Her zaman söylüyorum
eşyalarınıza sahip olun diye…
Yargılamak, eleştirmek, suçlamak: sen zaten
hep böylesin, herşeyini kaybediyorsun
 Alay etmek: Seni maymun seni, demek
kalemin ayaklanıp gitti ha..
 Yorumlamak, analiz etmek: sen son günlerde
çok yalan söylüyorsun, zaten dağınık bir
çocuksun
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
91
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
92
Dinleme türleri
 Görünüşte dinleme
 Seçerek dinleme
 Savunucu dinleme
 Tuzak kurucu dinleme
 Yüzeysel dinleme
 Edilgin dinleme
 Etkin dinleme
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
93
Dinleme Becerileri
Pasif dinleme;
Doğru fakat yetersiz çünkü
her zaman karşımızdakini
dinlediğimiz mesajını vermez
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
94
Dinleme Becerileri
( Devam )
Kapı aralayıcı mesajlar;
Karşımızdaki insanı
konuşmaya yüreklendirmeye
yöneliktir
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
95
Dinleme Becerileri
( Devam )
Etkin ( Katılımlı )
Dinleme;
En sağlıklı dinleme
becerisidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
96
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
İşletmenin Tanımı
Önce işletme ile aynı anlamda kullanılan
diğer terimleri belirtelim. Bunlar; firma,
kuruluş, teşebbüs ve kurumdur.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
97
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
İşletmenin Tanımı
İşletme; bilgi, fikir, teşebbüs, emek, para,
makine, malzeme gibi iş unsurlarından
hepsinin veya birkaçının bir araya getirilerek
planlı olarak kurulmuş bir düzen içinde,
bunlardan bir üretim veya hizmetin elde
edildiği, sistemlerdir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
98
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Çalışanlar, işletmenin hayatlarında oldukça fazla
önem taşıması nedeniyle şu soruların cevaplarını
bilmek isterler:
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
99
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
İşletmenin temsil ettiği ayırt edici ya da temel inançlar
nelerdir?
DEĞERLER
İşletme bu gün ne durumdadır ne duruma gelmeye
çalışmaktadır?
AMAÇ
İşletme nasıl bir bağlılık taşımaktadır ve nereye doğru
gitmektedir?
HEDEFLER
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
100
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
İşletmelerin Organizasyonu (örgütleme)
Organizasyon, işletmelerde yapılacak işleri, bu işleri
yapacak kişileri ve çeşitli ilişkileri kağıt üzerine döker
ve bu unsurları belirli bir sistem içinde işletme
amaçlarına yöneltir. Aynı zamanda, organizasyon
işleminde işlerin yetki ve sorumlulukları belirlenir ve
devredilir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
101
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Çalışanların beklentilerini önemseyerek örgüt
işleyişini sağlamak gerekir. Çalışanların, alacakları
maaşın ötesinde bir başka beklentileri daha vardır:
Saygınlık.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
102
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Bir kuruluşta hizmet veriminin artması insan gücü ile
sağlanır. Saygın bir konuma oturtulan bir bireyin
götüreceği hizmet ile horlanan, tepeden bakılan bir
bireyin götüreceği hizmet arasında önemli
farklılıklar bulunmaktadır.
İş yapana değer vermek ve verilen değeri göstermek
motive edici olacaktır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
103
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
İnsanları motive etmek, onları hangi dürtülerin
daha iyi çalışmaya ittiğini anlamaktır. Bu, onların
kişisel ihtiyaçlarını anlamak ve daha iyi
çalışma arzusu gösterecekleri çalışma koşullarını
yaratmakla mümkün olur.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
104
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Bir firmada örgütsel yönetim söz konusu ise orada
yüksek motivasyondan ve sinerjiden bahsedilebilir.
Sinerji; birden fazla olumlu enerjinin birleşmesidir.
Yani, örgüt içi çalışanların birlik ve beraberlik içinde
bir takım halinde hareket etmesidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
105
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yüksek Motivasyon:
Tüm çalışanların gülümseyen bakışları,
Diğer çalışanlara ve müşterilere içtenlikle yardımcı
olma,
Sorumluluk alma ve paylaşma isteği,
Çalışanlar arasında sağlıklı bir iletişim,
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
106
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yüksek Motivasyon:
Katılım ve işbirliği,
Problem çözümünde işbirliği ,
Birbirine pozitif yaklaşma ve destek olma,
Olumlu bakış açısı,
Sevgi ve saygı,
İşe adapte olma ve başarıyı paylaşma,
İşe isteyerek gelme,
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
107
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Düşük Motivasyon
Asık suratlar,
Birbirini engelleme,
İşten kaçma, birbirine sorumluluk atma,
Hiyerarşi, gerginlik, yapay iletişim,
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
108
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Düşük Motivasyon
Yardımdan kaçınma,
Gereksiz problemler yaratma,
Her konunun olumsuz yönlerini görmek,
Nedensiz çatışmalar,
“Mesai bitse de gitsek” düşüncesi,
İşe gelirken isteksizlik
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
109
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
İşletmelerin Yönetimi
Başkalarının aracılığıyla amaca
ulaşma ve başkalarına iş gördürme
faaliyeti şeklindeki tanımda; yönetimin
esas itibariyle insan ilişkilerine
dayanan bir süreç olduğu
anlaşılmaktadır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
110
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yönetim: İşletme amaçlarının etkili ve verimli
olarak gerçekleştirilmesi amacıyla planlama,
örgütleme, yürütme, koordinasyon ve kontrol
fonksiyonlarına ilişkin, kavram, ilke teori,
model ve tekniklerin, sistematik ve bilinçli bir
biçimde maharetle uygulanması ile ilgili
faaliyetlerin tümüdür. Kısaca yönetim belirli
insani amaçlara erişmeye yarayan, planlı
insani faaliyetlerdir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
111
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yöneticilik: Daha çok belirlenen amaçlar
doğrultusunda gücünü yetkiden alan
başkalarına iş yaptırma sanatıdır.
İyi bir yöneticinin sahip olması gereken
özellikleri klasik bir şekilde saymak yerine şu
örnek olayı aktarmak, görevin önemini daha
etkin bir şekilde kavratacaktır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
112
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
(Geçmiş bir tarihte yayınlanan ve bütün dünyanın
ilgisini çeken bir dialogtan alınmıştır.)
Bir gün ,odama giren bir memur bana:
-Efendim, siz birlikte çalıştığım arkadaşların birini bir
derece terfi ettirdiniz. Yaş ve kademe bakımından
aramızda bir fark yoktur. Öğrenimimiz de aynı. O
benden daha yakışıklı da değil. Böyle olduğu halde
beni terfi ettirmiyorsunuz, dedi..
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
113
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
İşe dalmış şekilde mırıldandım:
-Sokakta gürültüler var, duyuyor musunuz, nedir
acaba?
Memur can sıkıntısı ile cevap verdi :
-Gidip sorayım efendim.
Biraz sonra döndü,
-Bir arabaymış efendim,
-Yükü neymiş?
-Gidip bakayım efendim.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
114
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Döndüğünde:
-Arabanın yükü bir sürü çuval efendim.
-Çuvallarda ne varmış?
-Gidip bakayım efendim.
Biraz sonra döndüğünde:
-Çuvallarda çimento varmış efendim.
-Bu araba nereye gidiyormuş?
-Gidip bakayım efendim.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
115
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Biraz sonra dönüp cevap verdi.
- X ve Y inşaat şirketinin merkez şantiyesine
gidiyormuş efendim.
- Çok güzel. şimdi bana terfi eden arkadaşını
çağırır mısınız? Hani şu haksız yere terfi
eden arkadaşınız.
Diğeri geldi. Ben mırıldandım:
- Sokakta bir takım gürültüler oluyor. Nedir acaba?
- Gidip bakayım efendim.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
116
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Döndüğü zaman şöyle cevap verdi.
- Kırk çuval portland çimentosu yüklü bir araba.
Çimentoların menşei NewOrleans. X
ve Y inşaat şirketinin merkez şantiyesine gidiyormuş.
Uluslararası ulaşıma ait kamyon,
çuvalları istasyondan almış, çuvallardan biri yolda
patladığı için şimdi bunun yerini
değiştirmeye çalışıyorlarmış.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
117
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yönetimin Özellikleri
Yönetimde, ulaşılması düşünülen belli bir amaç
vardır,
Yönetim bir grup faaliyetidir.
Yönetimin beşeri özelliği vardır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
118
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yönetimin Özellikleri
Yönetim bir işbirliği ve uzmanlaşma faaliyetidir.
Yönetim bir yetki faaliyetidir. Yönetimle yetkili kılınan
kişi emir verme ve
başkalarının davranışlarını yönlendirme hakkına
sahiptir.
Yönetim bir karar verme sürecidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
119
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yönetimin Fonksiyonları
Yönetimin Temel Fonksiyonları:
Planlama
Organizasyon (örgütleme)
Yöneltme (emir- kumanda)
Koordinasyon (uyumlaştırma-düzenleştirme)
Denetim (kontrol)
Yönetimde Destekleyici Fonksiyonlar:
İletişim
Bütçe
Karar verme
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
120
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
İç İlişkiler
Bir iş yerinde çalışan insanların birbirleriyle ve
çalıştıranlarıyla olan ilişkilerini ifade eder. Çalışanlar
personel, çalıştıranlar ise işverenler ve yöneticilerdir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
121
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
İç İlişkiler
İç ilişkiler, kişiler arasında veya kişilerle; gruplar
arasında veya gruplarla gerçekleşir. Bir işletmenin
hedeflenen başarıya ulaşabilmesi, iç ilişkilerinde
astların ve üstlerin bulundukları konumda
görevlerini en iyi şekilde yapabilmelerine ve
birbirleriyle olumlu ilişkilerine bağlıdır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
122
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Liderlik
Liderlik, örgütlenmiş bir grubu, belli bir amacı yerine
getirmek amacıyla insan davranışlarını etkileme
faaliyetidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
123
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Liderlik
Bir kişiye bir şeyi yaptırmak o kadar zor değildir. Para
ödülü veya iyi bir sicil vaat ederek iş yaptırılabilir. Eğer
bunlar işe yaramazsa, ceza, makamını düşürme,
işten kovmayla tehdit etme gibi yöntemlerle de kişiye
iş yaptırabilir. Zaten, yöneticilerin çoğu da bunları
yapmaktadır. Burada en önemli husus istektir. Önemli
olan bir kişiye bir şeyi isteyerek yaptırmaktır. Buna
göre liderlik, yapılması gerektiğine inanılan şeyi
başkasına istekle yaptırabilme sanatıdır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
124
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yapılan bir araştırmada bir liderde bulunması gereken
ve çoğunluk tarafından istenen özellikler şunlardır:
Dürüst, doğru söyleyen, güvenilir, karakterli, inançlı
Rekabetçi, yetenekli, üretken
Teşvik edici, kararlı, yönlendirici olarak sıralanmaktadır
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
125
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Uygulamada çok değişik özellikler taşıyan lider tiplerine
rastlanır. Bu tipler yönetim anlayış ve felsefesine bağlı
olarak orta çıkar. Bu konuda yapılan araştırma sonucu
şöyledir:
Otokratik lider: İş görenler üzerinde baskı ve katı
denetim uygulayarak sadece üretim amacını taşıyan lider
tipi.
Liberal lider: İnsana ve üretime pek değer vermeyen
sadece özgürlüğü savunan lider tipi.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
126
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Hümanist lider: İnsana aşırı önem veren “her şey
insan için ” diyen ve üretimi ikinci plana iten lider tipi.
Tatlı-sert lider : İnsana ve üretime eşit şekilde önem
veren ve biraz da orta yolu benimsemiş lider tipi.
Demokratik lider: Kişiye maksimum düzeyde önem
verilmesini savunan lider tipidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
127
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yetki
Yetki, başkalarına iş yaptırma gücü, işin yapılmasını
başkalarında isteme hakkıdır. Yetki karar alma ve
uygulama hakkıdır. O halde yetkili kılınan kişi, emir
verme, başkalarının davranışlarını yönlendirme
hakkına sahiptir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
128
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yetki
Yetkinin üç özelliği :
Birincisi, yetki bir haktır.
İkincisi, yetkili kişi hakkın kullanılması ile
dolaysız olarak kendi davranışları üzerinde,
dolaylı olarak da başkalarının davranışları
üzerinde söz sahibidir.
Üçüncüsü ise, çalışana istediği davranışları
yaptırabilmesi için yetkili kişinin ödüllendirme ve
cezalandırma gücüne sahip olmasıdır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
129
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yetki ile görevi karıştırmamak gerekir.
Görev, çalışanların yapmakla zorunlu
oldukları işlerdir. Yetki ise çalışanlardan
görevle ilgili işin yapılmasını isteme
hakkıdır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
130
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Örneğin, okul müdürünün
öğretmenden derse girmesini
istemesi müdürün yetkisi,
öğretmenin derse girmesi onun
görevidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
131
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Disiplin ;
Personelin inanarak ve arzu ederek
iş yeri kurallarına ve düzenine
uygun davranış göstermesini
sağlayan güç olarak tanımlayabiliriz
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
132
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Disiplin ;
Bilinmesi gereken çok önemli bir
husus, personelin inanarak ve arzu
ederek işyeri kurallarına ve örgüt
düzenine uyması gerektiğidir. Etrafına
güç gösterisinde bulunan ve astlarını
tehdit eden bir yönetici belki kısa süre
içinde etkili olabilir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
133
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Yetki Devri
Yetki devri, işletmenin büyüklüğüne ve verilen
yetkinin genişliğine bakılmaksızın büyük
önem taşır. Yetki devri; üst yönetim tarafından
belli bir yetkinin alt basamaklara
devredilmesidir. İşletmede başarı sağlamak,
yetki ve sorumlulukların açık bir şeklide
belirlenmesi ve gerektiğinde yetkinin planlı bir
şekilde alt kademelere devredilmesi ile
yakından ilgilidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
134
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Çalışanların Eğitimi
İnsan yaptığı şey ne olursa olsun,
öğrenmeyi sürdürürse kendisini
geliştirebilir. İşletmeler için de
benzeri bir durum geçerlidir. Bir işte
uzmanlaştığına inanılarak konuyla ilgili her
şeyin öğrenildiği sanılıp mücadele
bırakıldığı takdirde, rakipler sizin önünüze
geçeceklerdir..
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
135
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Teşvik Tedbirleri
Çalışanların işe teşvik edilmeleri için
ödüllendirilmeleri ve gerektiği zaman disiplin
kurallarının işletilmesi, onları verimli
çalışmaya itecektir. Başarılı olanların
ödüllendirilmesi ile birlikte tüm çalışanların
ödüllendirilmesi de kendilerinin önemli
olduğu hissini vermek adına gereklidir
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
136
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Başarılı olanlara verilecek ödülleri şu şekilde
sıralayabiliriz:
Teşekkür, takdir ve başarı belgesi vermek
-Para ikramiyesi vermek, ücretine zam yapmak, kardan
pay vermek
Masrafları iş yeri tarafından karşılanmak üzere tatile
göndermek
Terfi ettirmek, başarılı yöneticileri ortak etmek (Örneğin,
ülkemizin büyük iş adamlarından Vehbi Koç, başarılı
bulduğu yöneticileri şirkete ortak etmiştir.)
İş yerinde çıkan yayınlarda ilan etme (gazete, dergi vb)
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
137
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Çalışanların Birbirleri İle İlişkileri
Bir iş yerinde çalışanların birbirleriyle olan
olumlu ilişkileri iş yerinin başarısını etkileyen
önemli unsurlardandır.
Huzurlu bir ortamda çalışanlar işlerinde
beklenen başarıyı gösterebilecekleri için
kaynaklar daha etkin kullanılacaktır,
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
138
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Dayanışma
İnsanların, bir amacı gerçekleştirmek için
karşılıklı olarak yardımlaşma, duygu,
düşünce ve çıkar birliği içinde olmalarına
Dayanışma denir. Yapılan araştırmalar,
rekabet yerine iş birliğini tercih eden
grupların daha başarılı olduklarını ve daha
fazla haz aldıklarını ispatlamıştır.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
139
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
Dayanışma
Günümüzde çağdaş işletmelerin üzerinde çok sık
durduğu bir terim, Takım ruhu’dur, bu konuyla ilgili
birçok isim kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları: Takım
çalışması, grup dinamiği, ekip ruhu, kurumdaşlıktır. Adı
her ne olursa olsun, hepsinin bir tek amacı ve işlevi
vardır: Tüm işletmenin bir bütün olarak çalışması,
bütünlüğün oluşması için etkileşim paylaşım.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
140
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
İşe ve Çevreye Uyma
Çalışma yaşamına ilk kez başlayanlar
için kuruluşun ortaya koyduğu kurallara
uygun davranışlar gösterme, diğer
çalışanlarla iyi ilişkiler kurabilme;
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
141
İŞ HAYATINDA İLİŞKİLER
İşe ve Çevreye Uyma
işletmede görev yeri değişikliği yapan
personel için bilgi ve beceri eksikliğini
giderme, işletmeye bağlılık
duygusunu geliştirme, işten ayrılmayı
azaltma, yanlış anlamaları önleme
amacıyla yapılan faaliyetlerin tümü işe
ve çevreye uyum olarak ifade edilir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
142
İşletme çalışanları arasında iletişimi sağlayınız.
Çalışma hayatında etkili iletişim
kurabilmek için şu
davranışları alışkanlık haline
getiriniz:
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
143
İnsanlarla iletişimde gülümseyiniz.
Günün zamanına göre: “Günaydın,
nasılsınız, iyi akşamlar.” demeyi ihmal
etmeyiniz.
Sevdiğiniz arkadaşlarınıza: “Sizi çok
seviyorum, her biriniz benim için çok
önemlisiniz.” diyerek sevginizi ve
saygınızı ifade ediniz.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
144
Yanlış davranan arkadaşlarınıza
“Olabilir, herkes hata yapabilir,
istemeden olmuştur” gibi ifadeler
kullanarak yapıcı eleştirilerde
bulununuz.
Asık suratla dolaşmamaya özen
gösteriniz.
İnsanlardan beklediğiniz şekilde
davranış gösteriniz, empati kurunuz.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
145
Sizi uyaran insanlara olayı sağlıklı bir
şekilde değerlendirdikten sonra
hatalıysanız : “Haklısınız efendim, bir
daha olmaz, özür dilerim.” gibi ifadeler
kullanmaya çalışınız.
Arkadaşlarınızla, rekabet etmek ve
yarışmak yerine dayanışma
kurmaya çalışın, gerektiği zaman
yardımlarınızı esirgemeyiniz.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
146
SUNU BİTTİ
TEŞEKKÜRLER
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
147
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
1. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yüksek motivasyon
ifadesidir?
A) Nedensiz çatışmalar B) Sevgi ve saygı
C) İşe gelirken isteksizlik D) Asık suratlar
2. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi düşük motivasyon
ifadesidir?
A) Olumlu bakış açısı B) Sorumluluk alma ve paylaşma
isteği
C) Katılım ve işbirliği D) Birbirini engelleme
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
148
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki örnek olayları değerlendirerek doğru seçeneği
işaretleyin.
3. Şef Meltem Hanım, işe yeni başlayan Ayşe Hanım’dan bir
işçiye ait Haziran 2000 dönemine ait ücret bordrosunu
istemişti. Ayşe Hanım 20 dakika aramasına rağmen bordroyu
bulamadı. Ayşe Hanım Ramazan Bey’ den yardım
istediğinde: “Ne işin var, ara bul. “dedi.
Meltem Hanım bu gecikmeden dolayı Ayşe Hanım’ı azarladı.
A) Ayşe hanım ne yapması gerektiğini bilmeliydi
B) Meltem hanım işçinin sicil numarasını vermeliydi
C) Ramazan bey yardım etmek zorunda değildi
D) Meltem hanım gecikmeden dolayı azarlamakta haklıydı.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
149
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
4. Çalıştığı iş yerinde çok sevilen Hakan Bey’in,
arkadaşlarından sürekli ödünç para istemek gibi olumsuz bir
alışkanlığı vardı ve aldığı paraları çoğu zaman da
unutuyordu. Bir gün kendisine işyeri kasası teslim edilmişti,
daha sonra yerine koymak üzere, izinsiz olarak
kasadan cüzi bir miktar para almıştı. Ancak yapılan kasa
kontrolü sırasında çıkan açıktan dolayı, yönetici Turan Bey,
Hakan Bey’e disiplin cezası verdi.
A) Yönetici ceza vermekte haksızdır.
B) Hakan bey ihtiyacından dolayı kasadan habersiz para
almak zorundaydı.
C) Maddi sıkıntıları bilinen bir personele kasa teslim etmek
yanlıştır.
D) Çok sevilen birine böyle bir olay için disiplin cezası
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
verilmez.
150
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
5. Elif Hanım; ast ve üst ayrımı yapmadan insanlara saygı duyan,
yaranmak kaygısıyla saygı göstermeyi sevmeyen bir insandır. İşletme
müdürü Yusuf Bey ise; insanların kendisine karşı el pençe divan
durmasını, aşırı saygı gösterilmesini isteyen devamlı ilgi bekleyen bir
kişidir.
Ekonomik kriz nedeniyle işten çıkarılan işçinin, Yusuf Bey’e saldırması
sırasında olaya Elif Hanımla birlikte başka bir şirketin yöneticisi Fatih Bey
tanık olmuştur. Mahkemede şahitlik etmesi için Fatih Bey’in görüşü
alındığı halde Elif Hanım’ dan hiç izin alınmadan Elif Hanım şahit
yazılmıştı. Bu duruma bozulan Elif Hanım:” Ben bu şirkette
önemsenmiyorsam istifa ederim.” dedi. Yusuf Bey de hemen dilekçesini
yazmasını istedi sonra da Elif Hanım’ın dilekçesini yırtıp çöpe attı.
A) İşten çıkarılan işçinin amire saldırması doğal bir olaydır.
B) Elif Hanım “Önemsenmiyorum” düşüncesiyle istifa etmek isteğinde
haklıdır
C) Bir amir memurun görüşünü almadan şahit yazdırabilir.
D) Yusuf Bey istifa dilekçesini yırtmaya yetkilidir.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
151
1-Hem göndericinin hem de alıcının aktif olduğu,
alıcıdan geribildirim vermesinin beklendiği iletişim türü
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tek yönlü iletişim
B) İki yönlü iletişim
C) Çok yönlü iletişim
D) Etkileşim
E) Hiçbirisi
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
152
2-Aşağıdakilerden hangisi iletişimde “beden dilinin”
önem seviyesini gösteren yüzdelik dilime işaret
etmektedir?
A) %20
B) %30
C) %50
D) %60
E) %10
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
153
3. İletişimi başlatan aktarmak istediği bir iletisi olan
iletiyi düzenleyen ve alıcıya ileten kişi yada gruba ne
ad verilir.
A) Geri bildirim
B) Mesaj
C) İletişim
D) Kaynak
E) Alıcı(hedef
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
154
4. Aşağıdakilerden hangisi iletişimde *kelimelerin* önem
seviyesini gösteren yüzdelik dilimine işaret etmektedir?
A) 20%
B) 30%
C) 10%
D) 50%
E) 60%
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
155
5. Aşağıdakilerden hangisi etkili iletişim tekniklerinden
değildir.
A) Sen dilini kullanma
B) Empati
C) Soru sorma
D) Dinleme
E) Gözlem yapma
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
156
6.Aşağıdaki cümlelerden hangisi sen diline örnektir
A)Müziğin sesi bu kadar açık olunca okuduğumu
anlamıyorum
B) Yüksek sesle konuştuğunuz zaman dikkatim dağılıyor
C) Çok fazla gürültü yapıyorsun
D) Senin bu davranışın beni incitti üzüldüm
E) Yeterince açık konuşmadığın zaman anlayamıyorum
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
157
7-Alıcının iletiyi aldığı ve değerlendirdiğini göstermek
için göndericiye verdiği cevaba ne ad verilir?
A) Mesaj
B) Geribildirim
C) Kaynak
D) İletişim
E) İletişim ortamı
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
158
8-.aşağıdakilerden hangisi etkili iletişim
tekniklerinden değildir?
A) Soru sorma
B) Sen dilini kullanma
C) Dinleme
D) Empati
E) Gözlem yapma
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
159
9-aşağıdaki hangisi iletişim engellerinden değildir?
A) Ahlak dersi vermek.
B) Uyarmak, tehdit etmek.
C) Öğüt vermek, çözüm önermek.
D) Emir vermek, yönlendirmek.
E) Soru sormak.
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
160
10-Aşağıda iletişimle ilgili verilen cümlelerin hangisi
yanlıştır?
A)İletişim çift yönlü bir süreçtir, hem gönderici hem alıcı
aktiftir.
B)İletişim sürekli ve dinamik bir süreçtir.
C)İletişim sözlü yada sözsüz olarak yürütülür.
D)İletişim süreci kişi yada gruplar arasında paylaşım
oluşturur.
E)İletişim insanlar arası paylaşımın azalmasına
neden olur
19.7.2017
Erol GÜNDOĞDU twitter @erolhoca.com
161