SUNUM KONUSU: REKLAM YASAĞI VE ARACI KULANMAMA

SUNUM KONUSU: REKLAM YASAĞI VE ARACI KULANMAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Türkiye Barolar Birliği
Reklam Yasağı Yönetmeliği
Resmi Gazete Tarihi: 21.11.2003 Resmi Gazete Sayısı: 25296
“ Bu Yönetmeliğin amacı; bu Yönetmelik kapsamında olanların, iş elde etmek için
reklam sayılabilecek her türlü girişim ve eylemde bulunmalarının önlenmesidir.
Avukatların mesleklerini özen, doğruluk ve onur içinde yerine getirmelerini, avukatlık
sıfatının gerektirdiği saygı ve güvene yakışır şekilde hareket etmelerini, yargılama
faaliyetindeki yerlerini ve işlevlerini olumsuzlaştıracak ve yargının görünümünü bozacak
davranışlardan kaçınılmasını sağlamaktır.”
Avukatlık mesleği kamu hizmeti olmasının yanı sıra aynı zamanda serbest bir
meslektir.Avukat avukatlık yapma bakımından tekele sahip olsa da günümüzde artan avukat
sayısı,teknolojik gelişmeler avukatın diğer meslektaşları ile rekabetini de zorunlu kılmaktadır.
Ancak avukatın reklam yapmama yükümlülüğü avukatlık kanunu meslek kurallarında açıkça
hükme bağlanmıştır.
Ancak nelerin reklam yasağı kapsamında olduğu açıkça belirtilmemiş, yasak “her türlü
teşebbüs ve hareket “olarak oldukça geniş tutulmuştur.
Disiplin soruşturmasına konu olmuş bir olayda “şikayetli avukatın ilanında avukatın
yazıhanesinin mevcut adresinin yeni adresine naklinden başka,Yargıtay Dairesi
Başkanlığından isteğiyle ayrılarak avukatlığa başladığı da yazmaktadır.”denilmiştir.
REKLAM YASAĞININ GEREKÇELERİ
1-Avukatın,saygınlığını reklam ile değil,mesleki faaliyeti ile elde etmesi gerekir.
2-Müvekkilerine karşı bağımsızlığı zedelenir.Hak arayanlar,avukatlık hizmetinin
kalitesinden çok,abartılı reklamlar nedeniyle yanlış beklentiler içine girebilir.Reklam,kişisel
yeteneklerin ön plana çıkmasına ve avukatlık imajının zedelenmesine yol açar.
REKLAM YASAĞINA GİREN HUSUSLAR
1-Uzmanlık konusunun bildirilmesi:Avukatın belli bir konuda uzmanlaştığını
belirten ibarelerin tabela veya basılı kağıtlarında kullanması yasaktır.TBB disiplin kararında “
avukatlık kanununda uzman avukatlık gibi bir statüye yer verilmediğinden,böyle bir mesajı
taşıyan ibarenin kullanılması meslek kurallarına aykırıdır” denilmiştir.
2-Tabela-büro levhaları:
Yönetmelik kapsamında tabela,büro, kartvizit vs. değerlendirme yapacak olursak;
TABELA: Avukatlık unvanı ile ad ve soyadı, varsa akademik unvanı, büronun
bulunduğu kat ve büro/daire numarası telefon numarası, internet adresi ile e-posta adresi
yer alabilir.
Aynı büroda birlikte çalışma halinde, avukatlardan birinin veya bir kaçının adı ve
soyadı veya sadece soyadı yanında "avukatlık bürosu" ibaresinin ve avukatlık ortaklığı
halinde de; ortaklık sözleşmesinde belirtilen ortaklığın adı ve unvanı yanında "avukatlık
ortaklığı" ibaresinin de yer alması zorunludur.
TBB yayınladığı genelgede avukatlık tabelalarında “hukuk bürosu” ibaresinin
kullanılmasını reklam yasağının ihlali olarak değerlendirmiştir. Ancak kartvizitte hukuk
bürosu yazmasını aykırı bulmamıştır.
Tabelanın aşırı büyüklükte olması da reklam yasağı ihlalidir.
Binanın giriş kapısının yanına, giriş holü veya koridoruna, büro giriş kapılarının
yanına asılabilir.
KARTVİZİT VE EVRAK : Kartvizitlerde ve diğer basılı evrakta; sadece avukatlık
unvanı, varsa akademik unvan, adı ve soyadı, adres, telefon-faks numaraları, internet ve eposta adresleri ile bağlı bulunulan; Baro ve Türkiye Barolar Birliği sicil numaraları, vergi
dairesi ile vergi sicil numarası yer alabilir.
3-Büro açılış ve nakli: Avukat yalnız adres değişikliğini reklam niteliği taşımayacak
şekilde ilan yolu ile duyurabilir.TBB Disiplin Kurulu Kararında “nakil ilanında
Kırşehirli,Yozgatlı tüm işçi işveren kardeşlere duyurulur”ibareleri reklam yasağını ihlaldir
denilmiştir.
4-Basılı kağıtlar: Danıştay “avukatın iş celbi için avukatlık şerefine uymayacak
şekilde broşür dağıtmasından” dolayı disiplin cezası uygulanmasında kanuna aykırılık
bulmamıştır.
5-İnternette web sayfası: Avukatın internette açtırdığı web sayfasında “dünyanın her
yerinde profesyonel hizmet” ibaresi disiplin cezasına neden olmuştur.
6-Basın açıklamaları: TBB disiplin kurulu kararında “hangi amaçla yapılırsa
yapılsın,bir avukatın basın organlarında sıkça beyanlarının çıkması” reklam kapsamındadır.
Avukatın hediyelik eşyalar dağıtması yasaktır. Noterlerin kül tablası dağıtması da
Noterlik Kanunu na aykırı bulunmuştur.
REKLAM YASAĞINA UYMAMANIN SONUÇLARI
Avukatlık Kanunu madde 55 ve Meslek Kuralları madde 7-8 de belirtilen bu yasağa
aykırılık disiplin cezası gerektirir.
NOT:Kaynak Avukatlıkta Reklam Yasağı Yrd.Doç.Dr.Recep AKCAN- Yrd.Doç.Dr.İbrahim
ERCAN
ARACI KULANMAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Avukatlık Kanunu madde 48:
– Avukat veya iş sahibi tarafından vadolunan veya verilen bir ücret yahut da herhangi bir
çıkar karşılığında avukata iş getirmeye aracılık edenler ve aracı kullanan avukatlar altı aydan
bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Bu eylemi yapanlar memur iseler, verilecek hapis cezası bir yıldan aşağı olamaz.
• Örneğin; kamulaştırma davalarında kamulaştırılacak yerler ve bu yerlerdeki taşınmaz
malikleri hakkında kamulaştırmayı gerçekleştirecek idarelerde çalışan kamu görevlilerince
avukata bilgi verilmesi.
Kısaca avukat kendine iş sağlama niteliğindeki her davranıştan çekinir. Söz konusu eylem
aynı zamanda disiplin cezasını gerektirir.
Avukatlık ticari bir faaliyet değildir. Avukatlık Kanunu bir bütün halinde incelendiğinde;
reklâmın yasaklanmış olması (m.55), çekişmeli hakları edinme yasağı ( m. 47) gibi
düzenlemeler bu amaca hizmet etmektedir. Mesleğin ölçülü ve ağır başlı davranmayı
gerektiren niteliği meslek mensuplarının ticaretle uğraşırcasına yollara tevessül etmelerinin de
yasaklanmasını zorunlu kılmaktadır. Bu maksatla kanun koyucu hem bu şekilde avukata iş
getirmeyi, hem de avukatın aracı kullanmasını yasaklamaktadır.
Maddede düzenlenen esasında iki ayrı suç bulunmaktadır. Bunlardan ilki Avukat veya iş
sahibi tarafından vaat edilen veya verilen bir ücret yahut da herhangi bir çıkar karşılığında
avukata iş getirmeye aracılık etmektir. Bu suç için bir görev suçu ya da özgü suç
nitelendirmesinin yapılması mümkün değildir. Ancak avukatların, kendilerine gelen işleri
başkaca avukatlara yönlendirmeleri ve bunun karşılığında bir vaat veya menfaat temin
etmeleri durumunda da bu suç oluşacaktır.
Kanunun 48. maddesinde düzenlenen ve doğrudan avukatların görev suçu olabilecek suç ise
avukatın bir ücret veya vaat karşılığında kendisine iş getirmesi için aracı kullanması
eylemleridir. Bu suç avukatlara özgü bir suçtur. Avukat unvanına sahip ve fakat fiilen
avukatlık yapmayan kişiler de bu suçun faili olabilir.
Suçun maddi unsuru avukatın, ücret veya başka şekilde çıkar sağladığı bir aracı
kullanmasıdır. Gerek düzenlemenin ilk kısmında vaat edilme ifadesi gerekse ikinci
kısmındaki aracı kullanma ibareleri suçun oluşumu için anlaşmanın yeterli olduğu yorumunu
haklı çıkarabilecek niteliktedir görülmektedir.
STJ.AV.HÜMEYRA GÜL