Türkiye-Malta Ticari ve Ekonomik İlişkileri

MALTA
ÜLKE BÜLTENİ
Ağustos 2011
GENEL BİLGİ
Resmi adı:
Yönetim şekli:
Başkent:
Cumhurbaşkanı:
Başbakan:
Diğer şehirler:
Yüzölçümü:
Nüfus:
Etnik yapı:
Resmi dil
Para birimi:
Saat dilimi:
Malta Cumhuriyeti
Parlamenter Cumhuriyet
Valletta
George Abala
Lawrence Gonzi
Marfa, Harmun, Gzira, Zabbar
316 km2
412.966 (2010)
Maltalı (% 95.3), İngiliz (% 1.6), Diğer (3%3.1)
Maltaca, İngilizce
Euro
GMT+1
1
Malta Ekonomisi
Makroekonomik Performans
MAKROEKONOMİK VERİLER
GÖSTERGELER
GSYİH (miyon Euro)
GSYİH (büyüme, %)
Enflasyon(TÜFE, ort., %)
İhracat (milyon €)
İthalat (milyon €)
2006
2007
2008
2009
2010
5.069,6
5.462,5
5.903,8
5.850,7
6.245,8
6.9
6.8
1.6
4.8
1.4
-1.2
2.1
1,656.6
3,066.2
2
1.7
İhracat Partnerleri :
Almanya %13.3, Singapur %12.5, Fransa %11.4, ABD %9.4, Hong Kong %6.5,
Birleşik Krallık %5.9, Italya %4.8 (2009)
İthalat Partnerleri:
Italya %24.4, Birleşik Krallık %11.7, Almanya %9.3, Fransa %7.6, Çin %4.2,
Singapur %4.11, İsviçre %4.05 (2009)
Malta, kısıtlı temiz su kaynakları sebebiyle gıda ihtiyacının ancak %20’sini
üretebilmektedir. Enerji ihtiyacının ise tamamına yakınını ithal etmektedir. Ülkede
işsizlik sorunu yok denecek kadar azdır ve enflasyon oranı düşüktür. Turizm başta
olmak üzere dış ticaret ve üretim (elektronik ve ilaç) gelir kaynakları arasındadır.
Başlıca Sektörler
Turizm
Son zamanlarda yaşanan yapısal zorluklara rağmen turizm sektörü Malta
ekonomisinin en önemli sektörü olmaya devam etmektedir. Yapısal sorunlar fiyat ve
kalite unsurlarını içermektedir. Ayrıca, Malta’da konumlandırılmış az sayıdaki büyük
boy tur operatörüne bağımlılık ve özellikle Akdeniz ülkelerin tarafından artan rekabet
turizm sektöründe yaşanan başlıca sorunlar arasındadır. Yüksek havalimanı vergileri
düşük maliyetli havayollarının Malta’da faaliyet göstermesini engellemektedir.
Malta’yı 2009 senesinde toplam 1,182,490 turist ziyaret etmiştir. Malta son dönemde
sağlık turizmi alanında da öne çıkmaktadır.
Denizcilik
Malta’da denizcillik yüzyıllardır süren bir gelenektir. Akdeniz’deki stratejik konumu,
doğal limanları ve halkın denizcilik alanındaki bilgi ve yeteneğiyle Malta, uluslararası
denizcilik hizmeti veren bir merkeze dönüşmüştür. Malta gemicilik alanındaki bu
tecrübesini, malta bayrağı ile pekiştirerek, denizcilere çeşitli avantajlar sunmaktadır.
2
Malta bayraklı gemiler sayesinde ülke dünyanın 6. en büyük filosuna sahiptir. Malta
bayrağının avantajlarının başında gemi kaydında düşük maliyet ve vergi muafiyeti
gelmektedir. Deniz Ticaret Kanunu vergi imtyiyaz hükümleri uyarınca, Malta bayraklı
gemiler vergi muafiyetinden yararlanabilir. Ayrıca gemi mürettebatının uyruğu
konusunda hiç bir kısıtlama bulunmadığı gibi gemi sahibi firmanın ortaklık paylarında
ve gemilerin ticari faaliyetlerinde hiç bir kısıtlama yapılmamaktadır.
Tarım ve Balıkçılık
Tarım ülke GSYİH’sının %2.8’ini oluşturmaktadır. Tarlaların çoğu küçük ölçekli ve
özel tarım alanlarıdır. Ürünlerin büyük bir bölümü iç tüketim içindir. Patates,
karnıbahar, üzüm, buğday, arpa, domates, turunçgil ve yeşil biber üretilen başlıca
ürünlerdir.
Tipik bir Akdeniz balıkçılığına (el ile balık yakalama) mevcuttur. Ekonomiye katkısının
yanı sıra sosyo-kültürel bir öneme sahiptir. Birçok balıkçı geçimini pahallı nadir
balıkların satışından sağlamaktadır. Ülkede balık restaurantları ve deniz ürünleri son
derece önemli olduğundan ürünlerdeki çeşitliliği ayrıca ülke turizmini de
etkilemektedir. 2009 yılı istatistiklerine göre, kılıçbalığı 237 ton, dorado 332 ton,
orkinoz 185 ton üretilmiştir. Deniz ürünleri endüstrisi ülkede 1980 yıllarında başlamış,
1990 yıllarına gelindiğinde üretim yılda yaklaşık 2000 tona ulaşmıştır. Kültür
balıkçılığından elde edilen ürünlerin neredeyse tümü Avrupa ve Asya pazarlarına
ihraç edilmektedir.
Bankacılık
Bank of Valletta ve HSBC Bank Malta ülkenin en büyük ve en eski 2 bankasıdır.
Ülkede ayrıca yabancı offshore bankacılık hizmetleri mevcuttur. 1968’de yayımlanan
kanun gereği Malta Merkez Bankası ülkede para politikalarının üretimi ve
uygulanmasının yanı sıra finansal sistemin teşviki ve yürütülmesinden sorumludur.
Malta hükümeti 1 Haziran 2008 tarihinde Euro’yu ülkenin resmi para birimi olarak
belirlemiştir.
Türkiye-Malta Ticari ve Ekonomik İlişkileri
Ticari ve Ekonomik Nitelikli Anlaşmalar
Anlaşma
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşmasını Hedefleyen Mutabakat
Zaptı
Turizm Alanında İşbirliği Anlaşması
Eğitim, Kültür ve Bilimsel İşbirliği Anlaşması
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması
İmza Tarihi
31.08.1987
19.09.1997
13.02.1998
10.10.2004
Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı
Türkiye ile Malta arasında “Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması” 30 Mayıs 1997
tarihinde parafe edilmiştir.
3
Ticari İlişkiler
YILLAR
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2010*
2011*
Türkiye-Malta Dış Ticareti (Bin Dolar)
İHRACAT
İTHALAT
X/M
DENGE
71,867
39,850
1.80
32,017
62,934
9,123
6.90
53,811
141,505
28,279
5.00
113,226
156,990
72,622
2.16
84,368
98,543
72,920
1.35
25,623
279,338
46,040
6.07
233,298
226,760
20,318
11.16
206,442
620,669
98,860
6.27
521,809
956,354
167,972
5.69
788,382
664,109
135,163
4,91
528,946
410,375
195,315
2.10
215,063
268,434
70,454
4.09
197,980
644,346
134,589
4.79
509,757
HACİM
111,717
72,057
169,784
229,612
171,463
325,378
247,078
719,529
1,124,326
799,272
605,690
338,888
778,935
Kaynak: TÜİK *Ocak-Haziran Ayları
2010 yılında Almanya’ya gerçekleşen ihracat 2009 yılı ihracatı olan 9,7 milyon dolardan
yüzde 5'lik bir artışla 10,3 milyon dolara çıkmıştır. Aynı dönemde ithalat 14 milyon dolardan
15,3 milyon dolara yüzde 9 oranında artmıştır. 2010 yılındaki toplam ticaret hacmi ise yüzde
8 oranında artmıştır. 2011 yılının ilk 4 ayında ticaret hacmi bir önceki yılın aynı
dönemine oranla %169 artmıştır.
MALTA’NIN DIŞ TİCARETİNDE BAŞLICA ÜRÜN VE ÜLKELER (2009)
Başlıca Pazarlar:
Singapur %13, Almanya %12, , Fransa %12, ABD %10,
İngiltere %6, Libya %5, Türkiye %4
Başlıca Tedarikçiler:
İtalya %25, İngiltere %11, Almanya %9, Fransa %8,
Çin %5, Singapur %4, Türkiye %18
Başlıca İhraç Ürün/Ürün Grubu: Makine ve ulaşım araçları %48, muhtelif mamul ürünler
%11, kimyasallar %7, yarı mamul mallar %4
Başlıca İthal Ürün/Ürün Grubu:
Makine ve ulaşım araçları %38,mineral yakıtlar ve yağlar
%12, muhtelif mamul ürünler %11, gıda %10
Kaynak: T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığı
4
İHRACAT
ÜRÜN ADI
Diğer ulaşım araçları
2010 ($)
272.371.636
Taşkömürü katranı ve ham petrolden ürünler
77.341.042
Elektrikli makine ve cihazlar
12.448.559
Başka yerde sınıflandırılmamış diğer eşyalar ve para
10.669.848
Demir ve çelik
8.087.976
Çeşitli mamul eşya
3.693.917
Metallerden nihai ürünler
Vitaminler, hormonlar, alkoloidler, antibiyotikler, ilaçlar,
tıbbi eşya
Metal dışı mineral mamuller
3.272.637
Mobilyalar
LİSTE TOPLAMI
2.161.779
394.630.590
GENEL TOPLAM
410.435.609
2.579.175
2.199.471
Kaynak: T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığı
İTHALAT
ÜRÜN ADI
Taşkömürü katranı ve ham petrolden ürünler
Metal cevherleri, kırıntı, döküntü, hurdaları
2010/ ($)
129.929.266
35.820.649
Elektrikli makine ve cihazlar
9.040.925
Diğer ulaşım araçları
5.335.014
Tekstil elyafı ve mamulleri
Vitaminler, hormonlar, alkoloidler, antibiyotikler, ilaçlar,
tıbbi eşya
Organik kimyasal ürünler
5.330.879
3.294.980
1.052.469
Mesleki, ilmi cihazlar, kontrol alet ve cihazları
935.611
Çeşitli mamul eşya
421.909
Kauçuk ve mamulleri
LİSTE TOPLAMI
117.860
194.734.393
GENEL TOPLAM
195.301.898
5
Kaynak: T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığı
Türk Firmalarının Yatırımları
ABB Elektrik Sanayii A.Ş. ve MONOSAN - MONOFAZE Elektrik Motorları Sanayii Malta’da iş
yapan Türk Şirketleridir.
YURTİÇİNDE YERLEŞİK KİŞİLERİN YURTDIŞINDAKİ DOĞRUDAN YATIRIMLARININ
ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (Milyon ABD Doları)
AVRUPA
Malta
TOPLAM DÜNYA
2006
1.114
1
1.687
2007
1.621
1.071
2.175
2008
1.370
0
2.604
2009
1.537
1
2.040
2010
902
0
1.411
Kaynak:T.C. Merkez Bankası
Türkiye’deki Başlıca Malta Sermayeli Yatırımlar
31.12.2010 tarihi itibariyle Türkiye’de Malta sermayeli 37 firma faaliyet göstermektedir.
FIRMA
ELECTRA TERMO SİSTEMLERİ
SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Merkez İli
BOĞAZİÇİ HOLD.A.Ş.
İSTANBUL
DİGİGRAPHİCS DIŞ TİC.LTD.ŞTİ.
SUNRISE YALIKAVAK
İNŞ.TURİZM İTH.İHR. VE TİC.
LTD. ŞTİ.
KARDEŞLER DENİZCİLİK VE
TİC.A.Ş.
CHEM-IST SHIPPING
LTD.MERK.MALTA İST.ŞUBESİ
ETC DENİZCİLİK VE TİC. LTD.ŞTİ.
PALMALİ HOLDİNG
COMP.LTD.MERK.MALTA
TÜRK.İST.ŞUBESİ
KAPTAN DENİZCİLİK NAK.DIŞ
TİC.LTD.ŞTİ.
VASSILEV MARITIME NAKL.VE
DIŞ TİC.LTD.ŞTİ.
INTER FOODS SERVICES GIDA
SAN. VE TİC.A.Ş.
PALMED SAĞLIK
HİZM.TİC.LTD.ŞTİ.
İSTANBUL
Sektör
B.Y.S. ELEKTRİKLİ TEÇHİZAT
İMALATI
BAŞKA YERDE
SINIFLANDIRILMAMIŞ DİĞER
MALİ ARACI KURULUŞLARIN
FAALİYETLERİ
BİLGİSAYARLARLA İLGİLİ
DİĞER FAALİYETLER
MUĞLA
BİNA İNŞAATINDAKİ
TAMAMLAYICI FAALİYETLER
İSTANBUL
DENİZ VE KIYI TAŞIMACILIĞI
İSTANBUL
İSTANBUL
DENİZ VE KIYI TAŞIMACILIĞI
DENİZ VE KIYI TAŞIMACILIĞI
İSTANBUL
İSTANBUL
DİĞER ULAŞTIRMA
ACENTELERİNİN HİZMETLERİ
DİĞER ULAŞTIRMA
ACENTELERİNİN HİZMETLERİ
DİĞER ULAŞTIRMA
ACENTELERİNİN HİZMETLERİ
GIDA, İÇECEK VE TÜTÜN
TOPTAN TİCARETİ
İSTANBUL
HASTANE HİZMETLERİ
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
6
GREENPEACE AKDENİZ BASIM
VE TAN.HİZM.LTD.ŞTİ.
BOĞAZİÇİ GAYRİMENKUL
TİCARET A.Ş.
GEMİ KURTARMA DENİZCİLİK VE
TURİZM A.Ş.
TEKTUR TURİZM A.Ş.
CAMELOT AIR TRAVEL TURİZM
VE TİC.A.Ş.
TOWNS WADEY INTERIORS
İNŞ.TAAH.DAN. VE TİC.LTD.ŞTİ.
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
İSTANBUL
KİTAP, BROŞÜR, MÜZİK
KİTAPLARI VE DİĞER
YAYINLARIN YAYIMI
MENKUL KIYMETLERLE İLGİLİ
FAALİYETLER
OTELLER, MOTELLER,
PANSİYONLAR, KAMPLAR VE
DİĞER KONAKLAMA YERLERİ
OTELLER, MOTELLER,
PANSİYONLAR, KAMPLAR VE
DİĞER KONAKLAMA YERLERİ
TARİFELİ HAVAYOLU
TAŞIMACILIĞI
YENİ VEYA İLAVE BİNA
İNŞAATI; BİNA DIŞI İNŞAAT
FAALİYETLERİ
Kaynak: T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı
Türkiye ve Malta Arasındaki İşbirliği Olanakları

Gözde bir turizm merkezi olması dolayısıyla turizm, Malta’nın sürekli gelişim gösteren en
dinamik sektörlerinden biridir. Hem ülkenin turizm potansiyeli hem de yatırım ortamının
gelişmişliği düşünüldüğünde Türk yatırımcılarının bu alanda Malta’ya yatırımlarına ağırlık
verilebilir.

Ayrıca, Malta’da turist sayısının sürekli artış göstermesi altyapıya yönelik yatırımların
sürekli devam etmesine neden olmaktadır. Otel, marina, liman tesisleri ve kumarhane
inşaatları Türk inşaat malzemeleri ve yurtdışı müteahhitlik sektörleri açısından bir
potansiyel oluşturmaktadır.

Turizm sektörüne ek olarak; Malta’nın AB Uyum ve Yapısal Fonlarından aldığı ciddi
miktardaki yardımlar ülkenin altyapı yatırımlarında kullanılacaktır. Uyum Fonunda alınan
yardımın tümü ve Yapısal Fonlardan alınan yardımın bir kısmı çevre ve ulaştırma
projeleri gibi altyapı yatırımlarında kullanılacaktır. Bu bağlamda, Malta Türk inşaat ve
müteahhitlik sektörleri için potansiyel arz etmektedir.

Malta ekonomisinde çok önemli bir yere sahip bulunan bankacılık ve finans sektörü, Türk
bankacılık sektörü için işbirliği olanakları sunmaktadır. Fortisbank ve Garanti Bankası’nın
halihazırda Malta’da birer şubeleri bulunmaktadır.

Yatırım ortamı son derece gelişmiş olan Malta, özellikle imalat sanayi yatırımları için özel
teşvikler uygulamaktadır. Türk üreticileri, hem Türkiye’ye hem de çevre pazarlara olan
yakınlığı nedeniyle stratejik bir konuma sahip olan Malta’nın bu elverişli yatırım
ortamından faydalanmalıdırlar.

Gemicilik sektörü Türkiye ile Malta işadamlarının işbirliği yapabileceği bir diğer alandır.
Ticaret rakamlarından da anlaşılacağı üzere Türkiye Malta’ya bu alanda zaten önemli bir
ihracat gerçekleştirmektedir. Bu ihracatın daha da geliştirilmesi üzerine yoğunlaşılmalıdır.
Malta her yıl büyük oranda Amerikan şirketlerinden olmak üzere 25 bin ton buğday ithal
etmektedir ve bir o kadar daha ithal etme potansiyeli vardır. Türk buğday üreticileri bu
pazardan kendilerine pay almak için çaba göstermelidir.
7
Türk-Malta İş Konseyi
Kuruluş Yılı: 2007
Kısa Bilgi:
7 Eylül 2007 tarihinde Malta Ticaret ve Girişimcilik Odası ile imzalanan anlaşma ile
DEİK/ Türk-AB İş Konseyi çatısı altında kurulan İş Konseyi, Türkiye ile Malta
arasında ticari ve sınai işbirliğinin ve ortak yatırımların arttırılması, üçüncü ülkelerde
Türk-Malta işbirliği imkanlarının değerlendirilmesi, ticareti ve ortak girişimleri
kısıtlayıcı mevzuat ve uygulamaları tespit ederek, bunların kaldırılması veya
iyileştirilmesi yönünde ilgili mercilere önerilerde bulunulması ile Türkiye’nin ve Türk
ekonomisinin Malta’da tanıtımına katkıda bulunulması amacıyla çalışmalarını
sürdürmektedir. 21 Eylül 2009 tarihinde yeni atanan T.C.Valetta Büyükelçisi Ethem
Tokdemir ile çalışma yemeği düzenlendi.
Muhatap Kuruluş: Malta Ticaret ve Girişimcilik Odası
Türk Tarafı Başkanı: Halis A.Çakmak
Firma ve Ünvanı: Camelot Turizm, Yönetim Kurulu Başkanı
Karşı Kanat Başkanı: Karmenu Vella
Firma ve Ünvanı:
8