35) Hücre #13 – Sitoplazma #5

9. SINIF KONU
ANLATIMI
35
HÜCRE 13- SİTOPLAZMA 5
Hücre İskelet Elemanları
Elektron mikroskobu ve araştırma tekniklerinin yeterli
olmadığı dönemde organellerin sitoplazma içinde
sebestçe hareket ettiğini düşünüyorlardı. Elektron
mikroskobunun keşfi ile sitoplazma içinde HÜCRE
İSKELET ELEMANLARI bulunduğu keşfedilmiştir.
Protein yapılı lifli moleküllerdir.
Üç çeşit hücre iskelet elemanı vardır. Bunlar;
1) Mikrofilament
2) Ara filament
3) Mikrotübül
Hücre İskelet Elemanları
1) Mikrofilament
Aktin
proteinlerinden
oluşmuş hücre
iskelet
elemanlarıdır.
GÖREVLERİ:
1) Gerilmelere karşı koyarak hücrenin biçimini
korur.
Hücre iskeletinin
en ince
elemanlarıdır.
2) Kas hücrelerinin kasılmasını sağlar. (aktin)
3) Yalancı ayakların hareket etmesini sağlamak.
4) İnce bağırsakların iç yüzeyini kaplayan ve
besinlerin emilmesini sağlayan mikrovillusları
oluşturmak.
5)Hayvan hücrelerinde hücre bölünmesi
sırasında boğumlanmayı sağlamak.
6) Sitoplazmanın hareket etmesini sağlamak.
Hücre İskelet Elemanları
2) Ara Filament
Üst üste sarılmış lifli proteinlerden
oluşan hücre iskelet elmanıdır.
Orta kalınlıktaki hücre iskelet
elemanıdır.
GÖREVLERİ;
1) Hücrenin şeklinin sabit kalmasını
sağlar.
2) Çekirdek ve organellerin yerinin
sabit kalmasını sağlar.
3) Deride bulunan ara filamentler
keratin yapılıdır. Keratin yapılı ara
filamentler deri hücreleri arasında
bağlantı sağlayarak dayanıklılığını
artırır.
Hücre İskelet Elemanları
Mikrotübül
Tübülin proteinlerinden oluşmuş hücre
iskelet elemanlarıdır.
Hücre iskeletinin en kalın elemanlarıdır.
GÖREVLERİ;
1) Hücrenin şeklinin sabit kalmasını
sağlamak.
2) Hücre organellerinin gerektiğinde
hareket etmesinin sağlamak.
3) Sentriol, sil ve kamçı gibi yapıların
yapısına katılmak.
4) Hücre bölünmesi sırasında
kromozomların hareketini sağlamak.
Bir alyuvar hücresinin yoğunluğu %6 olarak belirlenmiştir. Bu
hücre;
1.
%6
2.
%1
3.
%10
Yoğunluklarına sahip ortamlardan hangilerinde hemolize
uğrayabilir?
Ökaryot hücrelere şeklini veren ve hücre içi organizasyonu
sağlayan yapıların tümüne hücre iskeleti denir. Buna göre hücre
iskeleti elemanları olan;
1.
Mikrofilamentler
2.
Ara filamentler
3.
Mikrotübüller
Gibi yapıların,
A)
Yalnız 1
a)
Çekirdeğin hücre içindeki yerinin sabitlenmesini
B)
Yalnız 2
b)
Mitoz sırasında kromozomların ayrılmasını
C)
Yalnız 3
c)
Kas doku liflerinin kısalıp uzamasını
D)
1 ve 2
E)
1 ve 3
Sağlayanlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
eşleştirilmiştir?
Tatlı sularda yaşayan bir parameciumda, aşağıdaki organellerden
hangisinin organik moleküleri sentezleme, dönüştürme ya da
parçalama görevi yoktur?
A)
Kontraktil Koful
B)
Endoplazmik Retikulum
C)
Lizozom
D)
Ribozom
E)
Golgi Cisimciği
……………1…………………………..2…………………..3……………..
A)
b
a
c
B)
c
b
a
C)
a
c
b
D)
c
a
b
E)
a
b
c
1.
Merkezi koful
2.
Granüllü endoplazmik retikulum
3.
Hücre zarı
4.
Hücre duvarı
5.
Hücre iskelet elemanları
Yukarıdaki hücresel yapılardan hangileri hem hayvan hem de
bitki hücrelerinde bulunabilir? ( 2013-LYS)
A)
1 ve 2
B)
3 ve 4
C)
1, 2 ve 3
D)
2, 3 ve 5
E)
2, 4 ve 5
Hayvansal hücre zarlarına özgüllük kazandıran glikolipitler
aşağıdakilerin hangisinde sentezlenir? (2012-LYS)
A)
Ribozom
B)
Sitoplazma
C)
Golgi aygıtı
D)
Lizozom
E)
Hücre zarı
Aşağıdakilerden hangisi turgor basıncı yüksek olan bir bitki
hücresinin turgor basıncının azalmasını sağlar? (2006-ÖSS-Fen1)
A)
Hücrenin izotonik bir ortama konması
B)
Hücrenin, sitoplazmasındaki çözünmüş maddelerin dış
ortama atılması
C)
Hücrenin hipotonik bir ortama konması
D)
Hücrenin ozmotik basıncı yüksek bir ortama konması
E)
Hücrenin ATP kullanarak suyu içine alması
1.
Taşıyıcı protein kullanmaları
2.
Canlı hücrelerde gerçekleşmeleri
3.
Enerji harcanarak gerçekleşmeleri
4.
Yalnız küçük moleküllerin geçişini sağlamaları
5.
Az yoğun ortamdan çok yoğun ortama madde taşımaları
Yukarıdaki özelliklerden kaç tanesi kolaylaştırılmış difüzyon ile
aktif taşımanın ortak özelliğidir?
A)
1
B)
2
C)
3
D)
4
E)
5