Üretimin temel özellikleri

İŞLETME YÖNETİMİ-I
Öğr. Gör. Dr. İnanç GÜNEY
Adana MYO
ÜRETIM MIKTARINA GÖRE ...
TEK MAL ÜRETIMI
SERI ÜRETIM
KITLE ÜRETIMI
ÜRETIMDE IZLENEN YOLA
GÖRE ...
İMAL YERINDE ÜRETIM
HAREKET HALINDE ÜRETIM
ATÖLYE SISTEMI
AKICI SISTEM
GRUP SISTEMI
ÜRETILEN MAMULÜN CINSINE
GÖRE ...
FIZIKSEL MAL ÜRETIMI
HIZMET ÜRETIMI
TEK MAL ÜRETIM
Tek mamul üretilir
 Üretim işlemi bir daha tekrarlanmaz
 Üretilen her mamul bir önceki üretinden farklı
olur
 Sipariş üzerine çalışılır

SERI ÜRETIM
Mamul bir seriyi oluşturacak miktarda yapılır
 Seri bittiğinde yeni seriye geçilir
 Seride birbirinin aynı sınılı sayıda üretim yapılır
 Sipariş üzerine ve bilinmeyen müşteriler için
üretim gerçekleşir

KITLE ÜRETIMI
Üretim devamlıdır
 Aynı mamulden çok miktarda üretilir
 Birbirinin aynı olan mamuller üretilir
 İmalat öncesi hazırlık fazladır ve bu maliyeti
arttırmaktadır

ATÖLYE SISTEMI
Aynı tür makinalar
aynı yerde toplanır
 Her mamulün
üretiminde izlenen yol
farklıdır
 Üretim değişen
koşullara göre ayarlanır

AKICI SISTEM
Üretimde kullanılacak mallar fabrikaya
girişlerinden mamul halde çıkışlarına kadar
belirli yol izlerler
 Makineler mal veya parçaların izleyeceği hat
üzerine yerleştirilir
 Parçalar belirli bir yönde, sürekli ve düzenli bir
akış halinde hareket ederler

GRUP SISTEMI
 Atölye
ve Akıcı
sistemlerin karmasıdır
 Belirli makinalar
belirli yerlerde
toplanır
 Ancak makinalar
belirli mamul veya
parçayı bütünüyle
üretecek şekilde
yerleştirilir
İMAL YERINDE ÜRETIM
Mamul hareketliliği söz
konusu değildir
 Üretim mamulün
bulunacağı yerde
gerçekleştirilir

HAREKET HALINDE ÜRETIM
Mamul işletme içinde
hareket eder
 Üretim süresince
mamulün makine ve
işçilere doğru
hareketliliği sağlanır

ÜRETIM YÖNETIMINDE YENI YAKLAŞIMLAR
 Kitle
Üretimi : Uzmanlaşma, mekanizasyon
ve standardizasyon faktörlerinin efektif
olarak kombine edilmesi yoluyla büyük
miktarlarda üretim yapmaktır.
 Esnek
Üretim : İşletmeler, daha az işçi
çalıştırıp daha az stok yaparak esnek üretim
yaparlar.
KITLE ÜRETIMI VS. ESNEK ÜRETIM
Esnek Üretim
Kitle Üretimi
•







Büyük miktar üretim
Ürün dizaynı+proses
Satıcılarla aralıklı görüşme
Dış fikirlere kapalı müh.
Sadece kendi işini yapma
Büyük değişiklikler
Müşterilere
malları
iten
sistem
•
•
•
•
•
•
•
Küçük parçalar
Ürün
ve
proses
destekleyici
Az stok ve hızlı devir
Satıcılarla yakın ilişki
Dış
fikirlere
açık
mühendisler
Takım halinde çalışma
Sürekli küçük gelişmeler
Müşterilerin siparişlerini
çekme
ÜRETIM YÖNETIMINDE YENI YAKLAŞIMLAR


Müşteri temelli üretim : Müşterilerin
taleplerine göre stok bulundurulur ve üretim
yapılır. Satışı çok olan üründen daha fazla
yapılır, satılmayan ürün için satış ve stok
masrafı yapılmamış olunur.
Takım (ekip) anlayışı : Farklı departmanlarda
çalışanların ve dışarıdan da satıcı ve
müşterilerin bir araya geldikleri takımlardır. Bu
takımlar,
üretilecek
ürünlerin
dizaynını
oluşturmada ve üretilmesinde birlikte çalışırlar.
ÜRETIM YÖNETIMINDE YENI YAKLAŞIMLAR

Tam zamanında üretim sistemi (Just – in –
Time, JIT) : Doğru zamanda, doğru yerde, doğru
malzemenin sağlanmasıyla üretim faaliyetlerine
katma değeri olmayan her kaynağın ortadan
kaldırılmasını öngören bir sistemdir.
İŞLETMELERİN BÜYÜMESİ
Büyüme Nedenleri:
İşletmeler çevrenin etkisiyle, finansman,
pazarlama veya üretim faaliyetlerinden
kaynaklanarak büyümeyi amaçlayabilir.

İŞLETMELERDE BÜYÜME NEDENLERI
Büyümede Çevre Etkisi: Büyüme, işletmenin
çevre baskılarına karşı koyabilmesi kadar,
çevreye uyum yeteneğini sağlar. Büyüyen
işletmeler, rakiplerle daha kolay mücadele
ederken, müşterilerine de kaliteli hizmet
sunabilir.
 Büyümede Finansal Nedenler: İşletmelerin
büyümesi ile finansal olanakların artırılması ve
işletme çevresinde güç kazanması mümkün olur.
Fonlar daha etken kullanılabilir, rekabete
finansal üstünlük sağlanabilir, büyüme ile karı
artırma imkanı sağlanabilir, kredi kurumlarında
ve borsada prim sağlanabilir.

İŞLETMELERDE BÜYÜME NEDENLERI
Büyümede Üretime İlişkin Nedenler:
Büyüme ile üretimde, miktar ve kalite artarken,
maliyetlerde düşmeler yaşanabilir. Ar-Ge
faaliyetlerine ağırlık verilebilir. Büyük işletmeler
tedarik kolaylıklarından yararlanabilirler. Yan
ürünler geliştirilebilir.
 Büyümede Pazarlamaya İlişkin Nedenler:
Büyüme ile işletmenin faaliyet gösterdiği
pazarlar, nitelik ve nicelik yönünden değişir.
Pazarlama teknikleri daha verimli kullanılabilir.
Ulusal ve uluslar arası pazarlara girme
kolaylaşır. Pazar stratejileri geliştirilebilir. Satış
giderlerinden tasarruf sağlanır.

BÜYÜME BIÇIMLERI – İÇ BÜYÜME

Mevcut faaliyetlerin genişletilmesi yoluyla
gerçekleştirilebilir. İşletmeler kendi kaynaklarına
dayanarak iç büyümeye giderler. Yeni finansman
kaynaklarına ihtiyaç duyulur. Büyümede borçlanma, oto
finansman veya yeni sermaye bulma yöntemlerinden biri
veya birkaçı uygulanır.
Yatay Büyüme: İşletmelerin, aynı üretim dalında, faaliyet
boyutlarını genişletmesidir. Bu ise ürün farklılaştırması veya
Pazar farklılaştırması ile sağlanır.
 Dikey Büyüme: Dikey büyüme, geriye ve ileriye olmak üzere
iki boyutta gerçekleşir.



Geriye Doğru Dikey Büyüme: İşletme daha önce satın aldığı
girdileri kendisi üretmeye başlar.
İleri Doğru Dikey Büyüme: İşletmenin ürettiği mallar için satış
organizasyonu kurması durumunda söz konusudur.
BÜYÜME BIÇIMLERI – DIŞ BÜYÜME

Dış büyüme genellikle birleşme şeklinde olur.
Dikey Birleşme: Geriye doğru ve ileriye doğru dikey
birleşme olarak ikiye ayrılır.
 Yatay Birleşme: Birbirinin aynısı olan malları
üreten ve pazarlayan işletmelerin birleşmesidir.

GERIYE DOĞRU DIKEY BÜYÜME
İLERIYE DOĞRU DIKEY BÜYÜME