Slayt 1 - WordPress.com

Veteriner Hekimlikte
Kullanılan Tıbbi Bitkiler
Güzelavratotu (Atropa belladona L.)
 Diğer isimler: Belladonotu.
 Dağılım: Ülkemizde yaygın şekilde (Kırklareli, Abant, Balıkesir-
Alaçam ormanları, Sinop-Ayancık ormanları, Trabzon-Zigana
dağları, Artvin, Adana-Toros etekleri, Hatay-Nur dağları) bulunur.
• Anabileşenler: Kök, yaprak ve
meyvelerde alkaloidler (atropin,
hiyosiyamin) bulunur.
• Kullanılması: Bitki spazm çözücü
(özellikle sindirim kanalı, safra
yolları), solunum yollarını açıcı,
terlemeyi ve sürgün önleyici olarak
kullanılır.
Hakikikekik (Thymus vulgaris L.)
 Dağılım: Ülkemizde birçok yerde yetişir.
 Kullanılan kısım: Çiçekli-yapraklı dalları
ve yağı kullanılır.
 Anabileşeni: Yağın önemi bir kısmını
timol (%30-35).
 Etki: Antiseptik (bakteri, mantar, virüs),
anthelmintik, balgam söktürücü,
yatıştırıcı, solunumu uyarıcı, yangı
önleyici ve spazm çözücü etkileri vardır.
 Kullanılması: Kekik yağını yara
antisepsisi için püskürtülerek kullanılır;
ayrıca safra artırıcı ve kronik üst
solunum yolları hastalıklarında kullanılır
Haşhaş (Papaver somniferum L.)
Aile: Haşhaşgiller (Papaveraceae).
Dağılım: Ülkemizde, başta Afyon çevresi
olmak üzere, birçok yerde yetiştirilir.
Anabileşenler: Alkaloidlerin %4-21’ini morfin,
%0.8-2.5’ini kodein, %0.5-2’sini tebain, %0.52’sini papaverin, %4-8’ini noskapin, %0.1-2’sini
narsein oluşturur.
Etki: Ağrı kesici, uyuşturucu, yatıştırıcı, sürgün
önleyici, spazm çözücü ve öksürük dindirici
etkileri vardır.
Hatmi (Althaea officinalis L.)
 Diğer ismi: Şifalıkök, Tıbbikök.
 Aile: Ebegümecigiller (Malvaceae).
 Tanım: Yıllık, otsu bir bitkidir.
 Anabileşen: Yaprak ve köklerinde müsilaj
bulunur.
 Etki: Yumuşatıcı, immun sistemi uyarıcı,
besleyici ve idrar söktürücü etkilidir.
Hayatağacı (Thuja occidentalis L.)
•
Kullanılan kısım: Yaprakları ve ince dalları kullanılır.
 Anabileşen: Yapraklarda % 4’e yakın thujon (uçucu yağ) bulunur.
 Etki: Thujon son derece irkiltici ve hücre zehiri etkilidir; bakterilere
ve iç parazitlere yönelik etkisi vardır. Spazm yapıcıdır ve uterus
hareketlerini artırır.
 Kullanılması: Thujon özütleri gebelik önleyici ve istenmeyen
gebeliklerin sonlandırılması için kullanılmaktadır.
Hayıt (Vitex agnus-castus L.)
•
•
Dağılım: Ege ve Akdeniz bölgesinde bulunur.
Kullanılan kısım: İnce dalları ve meyveleri kullanılır.
 Anabileşenler: Glikozid (aukubin) ve uçucu yağ (diterpen) bulunur.
 Etki: Prolaktin salgılanmasını engeller.
 Kullanılması: östrus düzensizliklerinde, ağrılarında ve afrodizyak
olarak kullanılır.
Hidrastis (Hydrastis canadensis L.)
•
•
Dağılım: Kuzey Amerika ve Kanada’da bulunur.
Kullanılan kısım: Kök ve yumruları kullanılır.
 Anabileşen: % 3-4 hidrastin alkaloidi bulunur.
 Etki: Hidrastin damar daraltarak kanamayı engeller. Ayrıca
antibakteriyel (Staph. ve Strep. türleri), antiprotozoer,
anthelmintik etkilidir. İmmunsistemi de güçlendirir.
 Kullanılması: damar daraltıcı, otitis, konjunktivitis, vajinitis,
sinuzitis, derideki bakteriyel ve mantar hastalıklarında kullanılır.
•





Hintbaklası (Ricinus communis L.)
Diğer isimler: Hintyağı.
Dağılım: Ülkemizde Adana, Antalya,
Bursa, Diyarbakır, Malatya, Elazığ
gibi yörelerde rastlanır.
Kullanılan kısım: Tohumları,
tohumlarının sıkılması ile elde edilen
yağı kullanılır.
Anabileşen: Risin (alkaloid)
Etki: Sürgüt ve sindirim kanalını
yumuşatıcı etkilidir.
Kullanılması: Hintyağı sürgüt olarak
kullanılır
Hünnap (Zizyphus jujuba Mill.)
 Dağılım: Batı ve Güney Anadolu
 Kullanılan kısım: Olgun meyveleri
kullanılır.
 Anabileşenler: Saponinler, glikozidler,
vitaminler (A, B2, C), şeker, tanen ve
müsilaj vardır.
 Kullanılması: Yatıştırıcı, tranklizan,
uyku bozukluklarında kullanılır.
 Etkileşme: Yatıştırıcı ve uyku ilaçları
ile aynı yönde etkileşme yapabilir.