PATOLOJİYE GİRİŞ

PATOLOJİYE GİRİŞ
Dr. Esin Kaymaz
BEÜTF Patoloji AD
PATOLOJİ
PATHOS HASTALIK + LOGOS BİLİM
HASTALIK BİLİMİ
 Hü
re, doku ve orga lardaki yapısal ve
işlevsel değişiklikler ile ilgile ir
 Hücresel ve moleküler düzeydeki
ozuklukları i eler
. yy ‘da ayrı ir ili
dalı
Hücresel patolojinin kurucusu
Rudolf Ludwig Karl Virchow
(1821 – 1902)
 "Fizyolojik
ve Patolojik Histolojiye Dayanan
Hücresel Patoloji" (1858)
Histopatolojik inceleme
 Yaşa ı, hastalıkları ve ölü ü açıkla aya yö elik
tü ça aları odak oktası hücredir

cellula a cellula" (Her hücre bir
hü rede doğar
 Hastalıklı hü releri de sağla
hü relerde oluştuğu u ka ıtlaya ilk
ili ada ı
 "Omnis
 Hücreleri
 Dokuları
 Organları
sıvıları ı
 Tüm vücudu (otopsi);
morfolojik, mikrobiyolojik, immünolojik ve
moleküler yöntemler ile inceleyerek hastalardaki
belirti ve ulguları nedenlerini açıkla aya çalışır
 Vücut
HASTALIĞI TANIMLAR.
Temel bilimler ile klinik bilimleri
ir iri e ağlaya ir köprü!!
Hastalığı geliş e süre i i dört öğesi;
 Hastalığı
ede i (Etyoloji)
 Geliş esi deki eka iz alar (Patogenez)
 Hastalık tarafı da dokularda ve
hü relerde oluşa yapısal değişi ler
(Morfolojik bulgular)
 Bu ları işlevsel so uçları (Klinik önem)
Etyoloji
Genetik
Edinsel

Kimyasal/ fiziksel ve enfeksiyon,
esle eye ağlı
Patogenez
Hücre veya dokuları etiyolojik etkene
ya ıtı da ilk uyarıda hastalığı
oluş ası a a kadar gerçekleşe
olaylar zinciridir.
Morfolojik Bulgular
 Hücrelerde ve dokularda hastalığın
karakteristiği olan ta ısal nitelikteki yapısal
değişlikliklerdir.
 Patoloji; hastalığın tanısını koymak için
hastalarda oluşa kimyasal ozuklukları ve
bunun sonucunda dokularda gelişe yapısal
(morfolojik) değişliklikleri inceleyerek
hastalıkları doğası ı ve ilerleyişi i sapta ayı
amaçlar.
İşlevsel Bozukluklar Ve Kli ik Ö e i
Yapısal değişiklikler ve çeşitli doku ve
orga lardaki dağılı ları, normal işleyişi
etkiler ve hastalığı klinik özelliklerini (belirti
ve ulguları , seyrini ve sağkalı ı belirler.
Patoloji
 Genel Patoloji




Araştırı ı/de eysel/teorik
Hastalık ile ilişkili süreçler ili sel olarak i ele ir
Hastalıklara ede ola a or al uyara lara hü re ve
dokuları te el tepkileri üzeri de durur.
Özel (sistemik) Patoloji


Belli orga ve dokuları ya ıtı
Hematopatoloji, nöropatoloji…
Tı
i Patoloji
 Anatomik Patoloji

Orga ları ve tü vü udu makroskopik,
mikroskopik, kimyasal ve moleküler yöntemler ile
incelenmesi
Cerrahi patoloji
 Adli patoloji
Kadavra ı i ele

 Klinik

esi ile ölü
ede i
Patoloji
Ka ve idrar gi i vü ut sıvıları ı ve dokuları ki yasal,
mikrobiyolojik, hematolojik ve moleküler yöntemler
ile incelenmesi
PATOLOJİDE TANISAL YÖNTEMLER
•
•
•
•
•
Işık ikrosko u
Elektron mikroskobu
İ
ü histoki ya
Histokimya
İ
ü floresa
mikroskobi
• İ situ hibridizasyon
• Moleküler patoloji
– DNA, RNA analizi
– Protein analizi
– Polimeraz zincir
reaksiyonu
– Mutasyon
– Akı sitometri
– Doku kültürü
IŞıK MIKROSKOBU
Hazırla a preparatlar ikroskop ile i ele ir.
 Bugü kulla dığı ız ikroskop;
yılları da esas şekli i
al ış.
 Parçaları; gövde,
ayak, ışık kay ağı,
ya sıtı ı ay a,
ala diyafra ı,
kondensör, objektifler,
aşlık, oküler, filtreler……

Pacini, 1845
Crouch (Wenham), 1880
1. Patolojinin Bölümleri
2. Laboratuvara gelen materyaller
3. Dokuları hazırla ası
1- PATOLOJININ BÖLÜMLERI
Patolojik
Anatomi
Histopatoloji ve sitopatoloji
Ultrastriktürel patoloji
Histokimyasal patoloji
Deneysel patoloji
Adli tıp patolojisi

PATOLOJİK ANATOMİ
 Hastalık
so u u oluşa değişiklikleri
çıplak gözle i ele esidir.
 Orga ve dokuları makroskopik
incelenmesi
 Otopsi
 HİSTOPATOLOJİ VE SİTOPATOLOJİ
Histopatoloji
Biyopsi materyallerinin
incelenmesi
Sitopatoloji
Doku ve vü ut sıvıları da
elde edilen hücrelerin
incelenmesi
ULTRASTRİKTÜREL PATOLOJİ

Işık ikrosko u da görül eye organel ve virüs yapıları
elektron mikroskopu ile incelenir

HİSTOKİMYASAL PATOLOJİ
kesitleri i değişik boyalar ile oya ası
ve böylece hücreler içindeki enzim gibi
maddelerin gösterilmesidir
İ
ü floresa ; floresan veren maddeler ile
işaretle iş oyalar ile immün sistem
hastalıkları ı ta ısı da yardı ı ir tek iktir
 Doku

DENEYSEL PATOLOJİ
 Hastalıkları
hayva larda oluşturularak oluşa
lezyo ları ta ı la ak ve tedaviye ya ıtları ı
incelemek
 ADLİ
PATOLOJİ
Adli olgularda hastalık ve ölü
nedenlerinin incelenmesidir
2-LABORATUVARA GELEN MATERYALLER
Biyopsi
Cerrahi
girişi ile alı a doku ve
organlar
Otopside alı a doku ör ekleri
Yayma preparatlar
BİYOPSİ
Ta ı ko ul ası a a ı ile herha gi ir a lı dokuda alı a
küçük doku ör eğidir
 Eksizyonel iyopsi lezyo u ta a ı ı çıkarıl ası
 İ sizyo el iyopsi Lezyo u kıs i ör ekle esi
 İğ e iyopsileri
ö rek, prostat
 Küretajlar (kemik, uterus)
 Punch biyopsi
CERRAHİ GİRİŞİM İLE ALINAN DOKU VE ORGANLAR
Bir veya irkaç orga ı ta a ı ı veya ir kıs ı ı
çıkarıl ası
 Makroskobik i ele e ile değerle dirile orga da
gerekli görüle ala larda doku ör ekleri alı ır

OTOPSİ
 Bili
sel araştır a , aile isteği veya adli
ede lerle uygula ır
 Makroskobik inceleme
 Doku örneklemesi
 DNA analizi
 Toksikolojik incelemeler
YAYMA PREPARATLAR
 Eksfoliyatif
sitoloji (SVY ve idrar sitolojisi)
 Kazı a yö te i
 Aspirasyon sitolojisi

CT/USG yönlendirmeli