FATİH SULTAN MEHMET ORTAOKULU 4

FATİH SULTAN MEHMET ORTAOKULU 4-A SINIFI FEN VE TEKNOLOJİ ETKİNLİKLERİ
ADI SOYADI :………………………………………………..
KANIN VÜCUTTA DOLAŞIMI
Yaşamımızı devam ettirebilmemiz için
enerjiye ihtiyacımız vardır. Vücudumuz
enerjiyi ,besin ve oksijen yardımıyla elde
eder. Vücudumuza aldığımız besin ve oksijenin
hücrelere kan ile taşınır. Kanın vücutta
dolaşım amacı ,vücudun ihtiyaç duyduğu besin
ve oksijenin dağıtılması ve vücudumuzda
yaşamsal faaliyetler sonucu oluşan zararlı
maddelerin atılmasını sağlamaktır.
KAN
Vücudumuz için gerekli maddeleri
taşıyan kırmızı renkli hayati sıvıya kan denir.
Kan ,kalpten pompalandıktan sonra bütün
vücudu dolaşır ,kalbe geri döner.
Kanın Görevleri
* Sindirilmiş besinleri ve oksijeni vücudun
her yerine taşır.
* Karbondioksiti ve zararlı maddeleri
akciğere ve böbreklere taşır.
* İçinde besin ve oksijen olan kana temiz kan
denir.
* Karbondioksiti fazla olan besini az olan
kana da kirli kan denir.
* Kanın içinde kan serumu ve üç farklı yapı
(alyuvarlar ,akyuvarlar ve kan pulcukları)
bulunur.
* Kan serumu kanın sıvı kısmıdır ,görevi
sindirilmiş besinleri vücuda taşır.
* Kanın yapısında alyuvarlar ,akyuvarlar ve
kan pulcukları olmak üzere şekilleri ve
görevleri farklı olan yapılar bulunur. Bu
yapılar kırmızı kemik iliğinde üretilir.
Alyuvarlar
* Kırmızı renktedir. Oksijen ve
karbondioksit taşır.
Akyuvarlar
* Beyaz renkli yapıdadır. Vücudu mikroplara
karşı korur.
Kan pulcukları: Bir yerimiz kesildiğinde kanı
pıhtılaştırarak kan kaybını önler.
14.10.2014
KALP
* Göğüs kafesi içinde iki
akciğer arasına yerleşmiş
bir organdır.
* Şekli sivri ucu aşağı doğru
olan bir koniye benzer.
* Yaklaşık olarak yumruğumuz
büyüklüğündedir.
* Kırmızı kaslardan yapılmış olup isteğimiz
dışında çalışır.
* Kalp üstte iki kulakçık, altta iki karıncık
olmak üzere dört odacıktır.
* Kalbe kan getiren damarlar kulakçıklara
açılır.
* Vücuda kan taşıyan damarlar ise
karıncıklardan çıkar.
* Kalbin sol tarafında temiz kan ,sağ
tarafında kirli kan bulunur.
* Kalp kanı pompalayarak vücutta dolaşımını
sağlar.
KAN DOLAŞIMI
* Kalbin çalışması kasılıp gevşeme şeklinde
olur.
* Bu dakikada 70 – 80 kere tekrar eder.
* Kalbin kasılmasıyla ;kalpteki temiz kan
vücuda ve kalpte toplanan kirli kan
temizlemek için akciğere gider.
* Kalbin gevşemesiyle ;akciğerden temiz kan
kalbe ve vücuttan kirli kan kalbe gelir.
* Yaşadığımız sürece kanın vücutta dolaşımı
devam eder.
DAMARLAR
* Damarlar kanın vücutta dolaşımını sağlayan
borulardır
* Vücudumuzda üç çeşit damar bulunur.
* Bunlar ; atardamar ,toplar damar ve kılcal
damarlardır.
Atardamarlar
* Kalpte bulunan temiz kanı vücuda taşır.
* Kalpte toplanan kirli kanı temizlenmesi için
akciğere taşır.
Toplardamar
* Vücutta kirlenen kanı kalbe taşır.
* Akciğerde temizlenen kanı kalbe taşır.
Kılcal damarlar
* Atar ve toplar damarlar arsında yer alan
ince damarlardır.
* Vücudumuzu bir ağ gibi sarar.
* Vücut ile kan arsındaki madde alışverişi
kılcal damarlarda gerçekleşir.
NABIZ – STETESKOP – TANSİYON
Kalbin pompaladığı kanı damarlarda
hissetmemize nabız denir. Kısaca nabız,
kalbin bir dakikadaki atış sayısıdır. Nabzın en
iyi ölçüldüğü yerler el bileğimiz ve
boynumuzdur.
* Sağlıklı bir insanda
nabız atışı dakikada 70 –80
iken çocuklarda 80 –100
arasındadır.
* Koşma, heyecanlanma ,öfke ,sevinç ve
hastalanma durumunda nabız artar. Bir süre
sonra normale döner.
* Nabzımızı boyun, el ve ayak bileklerinde
kolaylıkla hissederiz.
Doktorların kalp atışlarını
ve akciğerin sesini ve
çalışmasını dinlediği
alete stetoskop denir.
Kanın damar çeperine yaptığı etkiye ise
tansiyon denir.
Dolaşım Organlarının Sağlığını Korumak İçin
* Düzenli ve dengeli beslenmeliyiz.
* Hareket ve yürüyüşler yaparak dolaşımın
düzenli olmasını sağlanmalıdır.
* Alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıklardan
uzak durulmasıdır.
* Aşırı dar giyecekler dolaşımı engeller.
* Aşırı yağlı yiyecekler tüketmek damar
tıkanıklığına sebep olabilir.
* Stres ve aşırı yorgunluk kalp sağlığını
olumsuz etkiler.
* Kalp ve dolaşım hastalıkları ve bu
hastalıkların tedavisi ile uğraşan tıp
doktoruna kardiyolog denir.
* Dinlenme sırasında yetişkin bir insanın
kalbi dakikada 70 – 80 defa atar. Nabız
sayısı da 70 – 80 olur.
EGZERSİZ YAPALIM
Nabız ve soluk alıp verme sayısını
hızlandıran uzun süreli ve düzenli hareketlere
egzersiz denir.
*
*
*
*
Yürüyüş ,
Hafif koşu ,
Bisiklete binme ,
Merdiven çıkma vb.
Egzersiz yaparken vücudun enerji ihtiyacı
artar. Bu enerjiyi elde etmek için daha çok
soluk alıp veririz. Kalp ,oksijeni bütün vücuda
dağıtmak için damarlara daha çok kan
pompalar. Bu nedenle kalp atışımız ,dolayısıyla
nabız sayımız da artar. Ancak kalp atışının
belli bir sınırı vardır.
Nabız ve soluk alıp verme sayısının
arttığı durumlar ; egzersiz ,ağır yük kaldırma,
sevinme, korkma, heyecanlanma olarak
sayılabilir.
Nabız ve soluk alıp verme sayısı ;
* Uykuda → Çok az
* Dinlenme → Normal
* Egzersiz → Çok fazla
Düzenli Egzersiz Yapmak
* Sağlıklı olmamızı ,
* Dinç görünmemizi ,
* Kendimizi iyi hissetmemize ,
* Büyüyüp gelişmemizi ,
* Kas ve kemik gelişimini sağlar.
* Kalp damar hastalıklarından korunmamızı
sağlar.