akut miyokart infarktüsünde hemşirelik bakımı

AKUT MİYOKART İNFARKTÜS ve
HEMŞİRELİK BAKIMI
Ateroskleroz Gelişimi
Köpük
Yağlı Orta dereceli
hücreleri çizgilenme lezyon
Aterom
Fibröz
Komplike
plak Lezyon/Rüptür
Endotel disfonksiyonu
1. dekaddan itibaren
3. dekaddan itibaren
Büyük ölçüde lipid birikimi nedeniyle büyüme
4. dekaddan itibaren
Düz kas ve
kollajen
Tromboz,
hematom
Stary HC ve ark.’dan uyarlanmıştır. Circulation 1995;92:1355-1374
Risk Faktörleri








Aile öyküsü
Sigara
Hipertansiyon
Hiperlipidemi
Diabetes mellitus
Obezite,
Stress,
Fizik aktivite azlığı.
ST elevation
Tanısal yaklaşım-EKG



Tipik göğüs ağrısı olan veya anjina
eşdeğerleri ile başvuranlarda en geç 10 dk
içinde EKG değerlendirilmelidir.
Eğer ilk çekilen EKG tanısal değilse,
semptomları devam eden ve yüksek klinik
şüphe olan olgularda seri EKG takibi
yapılmalıdır
İnferiyor MI varsa, sağ göğüs derivasyonları
çekilmelidir.
AĞRI BÖLGELERİ
Biyokimyasal Markerlar
Marker
Avantajı
Dezavantajı
CK-MB
Hızlı bakılır
Ucuzdur
4-6 saatte yükselir
Başka kas ve dokularda
da bir miktar üretilir
MI için 6 saatten önce
sensitivitesi düşüktür
Troponin
CK MB’den daha sensitif ve
spesifiktir
Kuvvetli bir risk belirleyicidir
MI için 6 saatten önce
sensitivitesi düşüktür
Sonuç (-) ise 8-12 saatte
tekrarlanmalıdır
Biyokimyasal Markerlar



Teşhisde öncelikli olarak Troponin
dikkate alınmalı ulaşılamıyorsa CK-MB
ye bakılmalıdır
Troponinin üst referans limitinin üstüne
çıkması yüksek değer olarak kabul edilir
Takip sırasında >%20 ek artış
reenfarktüs olarak değerlendirilir
İskemik kalp hastalığı olmadan
Troponin yüksekliği yapabilen
durumlar














Kardiyak travma ve girişimler
Konjestif kalp yetersizliği (akut-kronik)
Aort diseksiyonu
aort kapak hastalığı
Taşikardi-bradikardi, kalp bloğu
Pulmoner emboli
Böbrek yetmezliği
Akut nörolojik hastalıklar (inme, subaraknoid kanama
IM enjeksiyon uygulaması
Miyokardit
İlaç toksisitesi veya toksinler
Vücutta %30’u geçen yanık
Ciddi hastalık (sepsis, respiratua yetmezlik)
Hipotiroidizm
Göğüs ağrısı
AKS (şüpheli)
AKS (kesin)
ST elevasyonu yok
Kalp dışı
göğüs
ağrısı
EKG
nondiagnostik
Kronik
stable
angina
Başlangıç
Lab.Değerleri
normal
Bak;ACC/AH
A, ESC
klavuzları
Devam eden göüğüs
ağrısı + ST ve/veya T
dalga değişiklikler
Lab.Testleri(+)
Hemodinamik anomaliler
Gözlem
4-8 saat EKG,
enzim
Tekrarlayan ağrı
yok,Lab.(-)
Tekrarlayan ağrı ,
Lab(+) AKS doğrulanmış
Stres test; Taburcu
öncesi veya sonrası
Test Negatif (düşük
risk)
Taburcu
Test Pozitif;AKS
tanısı
Hastaneye Yatış
ST elevasyonu var
Bak;AMİ tedavisi
için ACC/AHA, ESC
klavuzları
STEMI: ST yükselmeli MI:• EKG’de ST segmenti yükselmiştir.
NSTEMI: ST yükselmesiz MI:• EKG’de ST segmenti
yükselmemiştir.
!!!!! Zaman Kastır !!!!!



Her 10 dakikalık gecikme %3 miyokard kaybı
Her 1 dak gecikme, yaşamdan 11 gün
eksilmesi yani
33 DAKİKA GECİKME = 1 YIL KAYIP
1 saatlik kazanç = 1yıllık ölüm riskinde %30
azalma
Reperfüzyon tedavisi
endikasyonları

Mutlaka


12 saatten erken olan tipik göğüs ağrısı ve
sürekli ST yüksekliği veya yeni LBBB
Düşünülmelidir

Semptomların başlaması 12 saatten geç
bile olsa iskeminin klinik ve/veya EKG
bulguları varsa
Reperfüzyon Tedavisi

Primer PKG

Fibrinolitik tedavi (farmakolojik reperfüzyon)

Akut cerrahi reperfüzyon
Fibrinolitik tedavi yapılan hastanın
takibi

Reperfüzyon değerlendirilmesi



Klinik belirtilerde gerileme
İlk 90 dakikada > %50 ST çökmesi
Kanamanın takibi

Riski yüksek olanlar








Yaş > 65
Kilo < 65
İKK riski
KB > 170/95
<1  %0.69
Kadın hastalar
> 5  %4.1
Geçirilmiş inme
Aşırı antikoagülan
Böbrek yetmezliği
t-PA
EKG’de Görüntüsü

İnferior II, III, Avf


Anteriyor V1- V4


Rigt Coronary Arter
Left Anterior Descenting Artery
Apikal- Lateral V5-V6,I,Avl

Left Circumflex Artery




İskemi
Genelde MI’ dan önceki
evredir.
Negativ T dalgası ile
temsil edilir.
Bazen ST segment
deprezyonuda görülür.
Q dalgası yoktur.
İnjury (Hasar)
ST depresyonu veya
elevasyonu ile temsil edilir
Nekroz
Patolojik Q
dalgası ile temsil
edilir
Hiperakut dönemdeki anterior miyokard infarktüsünü
düşündüren EKG örneği
Akut posterior miyokard infarktüsünü düşündürenEKG
bulguları
Akut inferiyor miyokard infarktüsünü düşündürenEKG
bulguları
AMİ Tanı Kriterleri
Aşağıdaki 3 bulgudan 2’si var ise
 1. Klinik
 2. EKG değişikliği
 3. Kardiyak enzimler
AYNI ANDA TEDAVİ İMKANLARI
OLMADIĞI ZAMAN BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ
HEMŞİRELİK BAKIMI UYGULAMALIYIZ !!!!!!!!!!!
Hemşirelik Bakımının Amaçları





Sürekli hasta değerlendirmesi
Anjinal ağrının kontrolü
Miyokardın oksijen gereksiniminin
karşılanması ve optimal kalp debisinin
sağlanması (MI’lı hastaların ilk 6 saat
oksijenle desteklenmesi önemlidir.)
Komplikasyonların önlenmesi
Hasta veya aile eğitiminin sağlanmasıdır.
Hemşirelik Tanısı I:
Miyokardial
iskemi ve
nekrozuna bağlı
Akut Göğüs
Ağrısı
Girişimler/Akut Göğüs Ağrısı







Göğüs ağrısının özelliğini değerlendirmek(yeri,süresi,
şiddeti, yayılımı, ağrıyı başlatan ve rahatlatan
faktörler)
Göğüs ağrısı sırasında kan basıncı, nabız ve solunumu
değerlendirmek
12 derivasyonlu EKG çekmek
Yatak istirahati sağlamak, fawler pozisyonu vermek.
Hekim istemine göre oksijen uygulamak
Anksiyeteyi azaltmak için sakin çevre sağlamak
Ziyaretçi sayısını kısıtlamak
Girişimler/Akut Göğüs Ağrısı

Hekim istemine göre aneljezik ve anti-anginal ilaçları
uygulamak ve sürekli olarak hastanın tedaviye cevabı
değerlendirmek;
*Opioidler(morfin) IV uygulanmalı, çünkü IM/SC
uygulaması bazı serum enzimlerinde artmaya neden
olarak hasarın değerlendirilmesini engelleyebilir.
Ayrıca doku perfüzyonu azalmış ise emilim oldukça
azdır.
Girişimler/Akut Göğüs Ağrısı
*Önerilen Nitrat (Nitrogliserin) uygulanır. İskemik
rahatsızlığı devam eden hastalarda nitrogliserin (0,4
mg) 5 dakikada bir 3 doz tamamlanana kadar verilmeli,
daha sonra IV nitrogliserin ihtiyacı için
değerlenidirilmelidir.
Girişimler/Akut Göğüs Ağrısı


Hastaya her düzeydeki ağrının bildirilmesinin
değerlendirme ve tedavide ne kadar önemli olduğunu
açıklamak.
Hekim istemi ünite protokolü doğrultusunda;
*Trombolitik tedavi,
*PTCA (Perkütan Transluminal Koroner Angioplasti)
için hazırlamak,
*Gerekli ise revaskülarizasyon için cerrahi hazırlık
girişimlerini planlamak.
Hemşirelik Tanısı II:
Ölüm korkusuna
ve sağlık
durumundaki
değişikliğe bağlı
Korku/Anksiye
te
Girişimler/ Korku-Anksiyete






Anksiyete ve korkunun belirti ve bulgularını
değerlendirmek(huzursuzluk, takipne, taşikardi, korku
ifadesi)
Sessiz rahat bir çevre sağlamak
Akut, sıkıntılı döneminde hastanın yanında olmak,
yalnız bırakmamak
Stresörleri en aza indirgemek
Hastanın duygularını ifade etmesine izin vermek
Soru sormasına izin vermek, cesaretlendirmek
Girişimler/ Korku-Anksiyete




Hastanın durumu uygunsa yardımcı olması için aile
üyelerine izin vermek
Yapılan/yapılacak işlemler hakkında hasta ve aile
üyelerini bilgi vermek
Gerekliyse bilgileri tekrarlamak ve yazılı materyal
vermek
Sakin , destekleyici ve güvenli bir şekilde bakım
sağlamak
Girişimler/ Korku-Anksiyete




Hastanın çevreye, ekipmanlara ve rutinlere,
kardiyak monitörizasyon vb. aletlere
oryantasyonunu sağlamak
Uygulanan ilaçlar, kan tahlilleri hakkında bilgi
vermek
İhtiyaçlarını nasıl gidereceği hakkında bilgi
vermek
Hekim isteminde belirtildiği gibi sedasyon
uygulamak
Hemşirelik Tanısı III;
Kardiak outputta ve
sistemik doku
perfüzyonunda
azalmaya
ve etkisiz solunum
şekline bağlı Gaz
Değişiminde
Bozulma
Girişimler/ Gaz Değişiminde Bozulma








Oksijen uygulamak
Oksijen satürasyonunu değerlendirmek
Solunum sayısı, özelliğini değerlendirmek
Akciğer seslerini dinlemek
Arterial kan gazlarını izlemek
Yatak başını 30-60 derece yükseltmek
Olası entübasyon için hazırlık yapmak, hekim istemine
göre solunum tedavisine yardımcı olmak
Korku ve anksiyeteden kaynaklanan
hiperventilasyonu engellemek için hastaya işlemler
hakkında bilgi vermek
Hemşirelik Tanısı IV;
Miyokardial
değişikliğe
bağlı
Kalp
Debisinde
Azalma
Girişimler/Kalp Debisinde Azalma








Hastaya fawler pozisyonu vermek
Kalp debisinde azalma belirti ve bulgularını
değerlendirmek
Kardiyak monitörizasyonu sağlamak
Hastayı aritmi yönünden gözlemek, gerekirse
hemen hekime bilgi vermek
Yaşam bulgularını izlemek
Göğüs ağrısını değerlendirmek
Akciğer seslerini değerlendirmek
Bilinç düzeyini izlemek
Girişimler/Kalp Debisinde Azalma

Hekim istemine göre oksijen uygulaması yapmak

Akciğer ve kalp seslerini dinlemek

Hekim istemine göre serum enzimlerine bakmak

Hekim istemine göre CVP vb. ölçümleri yapmak

Hekim istemine göre parenteral sıvı ve diğer ilaç
tedavilerini (Nitratlar,betablokerler,ACE
inhibitörleri, Antiaritmikler, Antikoagülanlar)
uygulamak
Girişimler/Kalp Debisinde Azalma





Periferal nabızlarını, ısısını değerlendirmek
Alldığı çıkardığı sıvı takibini yapmak ve
değerlendirmek
Yatak istirahatini sürdürmek
Derin nefes alma, tutma ve ıkınma
hareketlerinden kaçınmasını sağlamak
Hekim istemine göre 12 derivasyonlu EKG
çekmek
Hemşirelik Tanısı V;
Miyokardial
iskemiye bağlı
Aktivite
İntoleransı
Girişimler/Aktivite İntoleransı
Aktivite intoleransı belirti ve bulguları
değerlendirmek
*İstirahat kalp hızından 20 vuruş/dakikada artış
*Aktivite sonrası hızın 3 dk içinde normale
dönmemesi, aritmi
 Hekim istemine göre aktivite kısıtlamak
 Çevredeki aktivite ve gürültüyü en aza indirmek
 Hemşirelik girişimleri kesintisiz dinlenme
periyodları sağlanacak şekilde planlamak

Girişimler/Aktivite İntoleransı




Ziyaretçi sayısı ve süresini kısıtlamak
Gerekli ise kendine bakım aktivitelerinde
hastaya yardım etmek
Hastanın kendisine ait gereçleri rahat
uzanabileceği ve alabileceği yerlere
yerleştirmek.
Korku ve anksiyeteyi azaltacak girişimlerde
bulunmak
Girişimler/Aktivite İntoleransı




Uyumasını sağlayacak destekleyici önlemler
almak
Hekim istemine göre oksijen uygulamak
Hastaya göğüs ağrısı, nefeste daralma, baş
dönmesi, yoğun yorgunluk ve halsizlik
hissettiğinde aktiviteyi sonlandırması gerektiğini
açıklamak
Eğer gerekli ise diğer sağlık çalışanlarıyla
görüşmesi sağlanacak.(Kardiyak Rehabilitasyon
Terapisti)
Kullanılan ilaçlara (coraspin,heparin) bağlı kanama riski
Katater pansumanı kanama açısından gözlendi.
Hasta travmalardan, çarpmalardan korunacak.
İdrar ve gaitası kanama açısından kontrol edilecek.
Katater girişim yerleri kanama açısından kontrol edilecek.
Hekim istemine uygun sıklıkta kan sayımı değerlendirmesi
yapılacak.
Vital bulgu değerleri kontrol edilecek.
Anksiyete ve korkuya bağlı uyku örüntüsünde bozulma riski
Hekim istemine göre tedavileri uygulandı.
Hastaya rahat edebileceği pozisyon verildi.
Hastanın anksiyete ve korkularını giderecek girişimler
planlandı.
Hastaya yapılacak işlem ve ilaç tedavi planı hastanın gece
uyku düzenini bozmayacak şekilde planlandı.
ZAMAN AYIRDIĞINIZ İÇİN
VE
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR
EDERİM…