av. *lknur sezg*n temel - Avukat İlknur SEZGİN TEMEL / Ankara

AV. İLKNUR SEZGİN TEMEL
Strazburg cd. No: 9 / 15 Sıhhiye / Çankaya / Ankara
TEL / FAX: 0 312 229 95 57 GSM: 0 536 816 05 82 WEB: http://ilknurtemel.av.tr
T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI’NA
Mithatpaşa cd. No: 7 ANKARA
24.04.2014
KONU
: Personel yetersizliği ve uygulama sorunlarının giderilmesi talebi
TALEPÇİ
: AV. İLKNUR SEZGİN TEMEL (adres başlıkta)
Takip ettiğim iş ve davalar sebebiyle müvekkillerim adına Kurumunuzla sık sık yazışmalar, başvurular
yapmaktayım. Özellikle Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezi’nde Yurtdışı Borçlanma başvurularının
değerlendirilmesi konusunda ciddi sıkıntılar yaşamaktayım. Kendimce bu sıkıntıların sebeplerinin
aşağıdakiler olabileceği düşüncesindeyim.
1- Personel Eksikliği; Genel Müdürlüğünüzün Ankara’da olması sebebiyle ve Ankara’da sadece
Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezi’nin Yurtdışı Borçlanma İşlemlerini değerlendirmesi sebebiyle
başvurulara yanıt alabilmek aylar sürmektedir (1 yılını tamamlamak üzere olan dosyalarım da
mevcuttur). Zamanında cevap verilebilmiş olsaydı borçlanma miktarını ödeyip aylar önce emekli aylığı
bağlanması gereken kişilerin maddi kayıplarının Sosyal Devlet İlkesi gereğince değerlendirilmesi
gerektiği kanısındayım.
ÖNERİM: Özellikle İdari Yargılama Usulü Kanunu gereği İdare’nin cevap süresinin 60 gün
olduğu, 60 gün sonunda yanıt verilmemesi halinde talebin reddedilmiş sayılması sebebiyle
başvuru sahibinin dava açma süresinin başladığı göz ardı edilmeksizin, bununla birlikte Türk
Ceza Kanunu’nun m. 257/2 maddesinde tanımlanan Görevi İhmal Suçunun da unsurları
oluşmakla Kurumunuzun hiç değilse azami 60 günlük süre içinde yasalara uygun olarak cevap
verebilecek düzeyde eğitimli personel istihdam etmesi gerekmektedir.
Ayrıca Ankara İli için Sıhhiye SGM dışında bu işlere bakabilecek en az bir Sosyal Güvenlik
Merkezi’nin daha kurulması veya görevlendirilerek faaliyete geçirilmesinin bu sorunun
hallinde yardımcı olacağı kanısındayım.
2- Sicil Dosyaları Arşivinin Merkeze Uzaklığı; Özellikle aynı dosya üzerinde birkaç kez yazışma
yapmamız gerektiğinde / eksik evrak ibrazı gerektiğinde v.b. salt çalışanların azlığı değil, dosyaların
arşivden talep edilmesi süreci, oradan çıkarılarak Merkeze gelmesi, Merkezde yeniden sıraya girmesi,
ve sırası gelen dosyanın işleme alınması aylar sürmektedir. Bu durumun neden olduğu zaman ve hak
kayıplarının da Sosyal Devlet İlkesi gereğince değerlendirilmesi gerekmektedir.
ÖNERİM: Sıhhiye SGM’nin arşivinin Merkeze daha yakın bir yere taşınması, kısa vadede
bunun mümkün olmaması halinde evrak eksikliği bulunduğu vatandaş yahut avukata
bildirilmiş olan dosyaların Arşiv’e gönderilerek en az 3 aylık zaman kaybı ve gecikmeye yol
açmak yerine, Sıhhiye SGM’ye yakın geçici bir arşiv oluşturularak orada tutulması ve eksik
evraklar tamamlandığında –adeta yeni bir başvuru gibi ilgili dosyayı sıraya sokmak yerineeksikliklerin tamamlanması için geçici arşivde bekletilen dosyalara işlem sırasında öncelik
tanınması. Böyle bir uygulama, bir dosyanın en az 3 ay önce sonuçlanmasına, vatandaşların
Sayfa 1 / 2
haklarına daha çabuk kavuşmasına neden olacağı gibi Sosyal Güvenliğe inancı da
pekiştirecektir.
3- İç Yazışma ve Talimatlarınızın Aleni Olmayışı: Bu hususu bir hukukçu olarak
değerlendirdiğimde oldukça üzücü sonuçlar çıkardığımı söylemem mümkün. Zira biz hukukçular
Uluslararası Anlaşmalar, Anayasa, Kanunlar, Yönetmeliklerle bağlıyız, bu mevzuat çerçevesinde
değerlendirme ve yorum yapmak üzere eğitim aldık. Ancak Kurumunuzun kendi iç yazışmaları /
özelgeler / yayımlanmamış genelgeler / talimatlar / e-posta yollu yazışmalar v.b. mevzuatları
bilebilme imkanımız olmadığından müvekkillerimizi hak kaybına uğratıcı nitelikte işlem yapmaktan
nasıl sakınabileceğimizi bazen kestirememekteyiz. Herhangi bir başvurumuzda hangi kurum içi
talimatı uygulayacağınızı, hangi iç yazışmaya göre karar ve cevap vereceğinizi başlangıçta
kestirememek Anayasada tanımlanan Hukuk Devleti İlkesini de zedeleyici niteliktedir.
ÖNERİM: Kurumunuzun Taşra Teşkilatına gönderdiği, uygulamaya yönelik talimatların,
yazıların aleniyete kavuşması. Vatandaşların da hukukçuların da yaptıkları başvuruların neye
göre değerlendirileceğini daha başlangıçta bilebilecek durumda olması Kurum içi
uygulamanızın da yeknesak hale gelmesini, vatandaşın yanlış işlemin bilincinde olarak
düzelttirebilmesini, kurumunuz çalışanlarının keyfilikten uzak hareket etmesini (dolayısıyla
olası davalarla kurum zararının önüne geçilmesini) ve sayısız faydayı da nispeten sağlama
yolunda atılmış bir adım olabilecektir.
Bununla birlikte bazı ikincil mevzuatınızın birincil mevzuata aykırılıklar taşıdığı da herkesin
malumudur. Genelgelerinizin Yönetmeliklere, Yönetmeliklerinizin Kanunlara, Kanunların
Anayasa ve Uluslararası Sözleşmelere uygun hale getirilmesi çalışmalarının da yapılması
gerektiği düşüncesindeyim.
4- Farklı İl Müdürlüğü ve Merkezlerin Farklı İşlem Yapması: Bir hukukçu ve vatandaş olarak her
başvurumuzda kestirilebilir sonuçlar almayı ummaktayız. Tıpkı takip ettiğimiz davalardaki gibi bir
olayın sonucunda ne tür bir karar verilebileceğini genel olarak kestirebildiğimiz halde ne yazık ki
Kurumunuzun farklı il müdürlükleri ve merkezlerindeki uygulamaların tamamen personelin
inisiyatifine kaldığını üzülerek müşahede etmekteyiz. Örn: Yurtdışı Borçlanmalarda karşılaştığımız bir
soruna karşı kurumunuzun bir İl Müdürlüğü’ne yaptığımız itiraz değerlendirilerek düzeltme yoluna
gidilirken, bir başka İl Müdürlüğü’nde düzeltme yoluna gidilmeyeceği, borçlanmanın tamamen iptali
yoluna gidilmesi gerektiği yönlü cevaplar alabilmekteyiz. Aynı durumda olanlara, aynı mevzuatın
uygulanması Anayasanın eşitlik ilkesi gereğidir. Kurumunuzun faklı müdürlüklerinin yaptığı bu tür
işlemler Anayasanın eşitlik ilkesine aykırılık teşkil etmektedir.
ÖNERİM: Benzer işlerle uğraşan personel işlemlerinde yeknesaklığı sağlamak amacıyla
Eğiticilerin Eğitimi ve Kurum içi eğitim. Bu eğitimlerde Hukuk Müşavirliğinizin her yıl tarafınıza
bildirdiği, en çok sorun yaşanan ve kurumunuzun en çok / sıklıkla kaybettiği davalardaki
durumların da değerlendirilmesi ve Anayasa’nın Sosyal Devlet İlkesi ile Kanun Önünde Eşitlik
İlkelerinin hayata geçirilmesi.
Tespit ettiğim sorun ve sorunları çözmeye yönelik önerilerimi saygılarımla sunarım.
AV. İLKNUR SEZGİN TEMEL
Ankara Barosu
(ÇSGB Resmi Arabulucusu)
BİLGİ İÇİN
:
1- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
2- Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğü
Sayfa 2 / 2