THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE GİRİŞ Mum çubukları, ticaret tarihinin en güçlü ticaret sistemlerinden biridir. Bu sistem Homma Munehisa tarafından icat edilmiştir. Bu sebepten kendisi mum çubuklarının babası sayılır. Bu tüccar tarihin en başarılı tüccarı olarak kabul edilir.Ticaret yaptığı zamanlarda pazarların gurusu olarak bilinirdi. Keşfi onu 10 milyar dolardan fazla servet sahibi yaptı. Bende en kolay ve en kârlı ticaret sistemi olarak kabul edilen bu sistem için kendi yeni versiyonumu oluşturmak istedim ve bu yüzden 10 yılımı bu yöntemi derlemek, test etmek, organize etmek ve sürekli güncellemek için harcadım. Mum formasyonları ticareti kitabı size method olarak tutarlı, karlı, kolay, çok az zaman ve çaba gerektiren bir trade olanağı sağlar. Temelde bu ticaret sistemi teknik analiz ile birlikte Japon mum kalıplarına dayanmaktadır. Yapmanız gereken şey metoda hakim olmak için mümkün olduğunca sistem üzerine zaman harcamaktır. Size bu yöntemi göstereceğim ve sizde artık ticaret yapmak için bu sistemi kullanacaksınız. Japon mum çubuklarını öğrenmek yeni bir dil öğrenmek gibidir. Yabancı dilde yazılmış bir kitabınız olduğunu düşünün, sayfalara bakabilirsiniz ama yazılanlar size hiçbir şey ifade etmez. Finansal piyasalara bakınca da aynı durum geçerlidir. Japon mum çubuklarını nasıl okuyacağınızı bilmiyorsanız asla piyasanın ticaretini yapamazsınız. Japon mum çubukları finansal piyasaların dilidir. Eğer grafikleri okuma becerisi kazanırsanız, piyasanın size ne söylediğini anlayacak ve doğru zamanda, doğru kararı alabileceksiniz. Bu çalışmada ayrıntılı izlenebilen stratejiler, size hızlıca öğrenilebilecek kar üretme teknikleri sunacaktır. Daha önemlisi mum çubuklarının metodolojisinin altında yatan piyasa psikolojisinin prensiplerini öğrenmek sizin ticarete bakış açınızı sonsuza dek değiştirecektir. 1 5 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Genel Bakış Mum çubukları zaten halihazırda kendini kanıtlamış durumda. Fortune, Japon mum çubukları stratejileri kullanılarak yapılmıştır. E-Kitap aşağıdaki bölümlere ayrılmıştır: Ticaret eğitiminde ilk adımı attığınız için sizi tebrik ediyorum, daha iyi bir tüccar olmak için doğru yoldasınız. Ancak bu aslında ticaret kariyerinizin sadece başlangıcıdır. Bu e-kitabı bitirdikten sonra gerçek çalışma başlayacak. 1. Mum Çubuklarının Anatomisi Bu e-kitabı çok hızlı okumayın çünkü bu bir roman değil. Anlattığım tüm kavramları anlamak için zamanınızı ayırmanız, notlarınızı almanız ve sizinle paylaştığım stratejileri incelemek için zaman zaman geri dönmeniz gerekecek. Tıpkı insanlar gibi mum çubukları da farklı beden boyutlarına sahiptir.Ticaret söz konusu olduğunda mum çubuklarının yapılarını kontrol etmek ve arkasındaki psikolojiyi anlamak önemlidir. Bu bölümde öğreneceğiniz şey budur. 2. Mum Çubuğu Oluşumları Unutmayın, bu eğitim size finansal piyasalarda nasıl ticaret yapacağınız hakkında profesyonel methodlar ögretmekdedir. Mum çubukları teknik analizlerin ayrılmaz bir parçasıdır. Her ticarette farklı mum çubuğu oluşumları ortaya çıkar. Çünkü insan eylemleri ve tepkimeleri desenlenir ve sürekli tekrarlanır. Burada sizinle paylaştığım bilgileri kullanma becerisine sahipseniz, yaşamınız ve çevrenizdekilerin yaşamları değişebilir. Bu bölüme en önemli mum çubuklarını, bunların oluşumlarının ardındaki psikolojiyi, piyasada ne zaman oluştuklarını ve ne ifade ettiklerini öğreneceğiz. 3. Piyasa Yapısı Bu bölümde trend piyasalarını, yatay pyasaları ve düzensiz piyasaları nasıl tanımlayacağınızı öğreneceksiniz. Bu pazarların nasıl hareket ettiğini ve bunlar ile profesyonel olarak nasıl ticaret yapacağınızı öğreneceksiniz. Ayrıca destek ve direnç ile trend çizgileri çizmeyi öğreneceksiniz. 4. Zaman Çerçeveleri ve Dip - Tepe Analizi Bir trader olarak sizin için zaman dilimlerinin analizi çok önemlidir. Bu bölümde dip-tepe analizi yaklaşımını kullanarak piyasayı nasıl analiz edeceğinizi öğreneceksiniz. 5. Ticaret Taktik ve Stratejileri Bu bölümde aşağıdaki dört fiyat-işlem stratejisini kullanarak piyasa da nasıl ticaret (trade) yapılacağını öğreneceksiniz. Bu stratejiler: - Pin bar stratejisi (The pin bar strategy) - Engulfing bar stratejisi (The engulfing bar strategy) - İnside bar stratejisi ( The inside bar strategy) 6 - İnside bar sahte kırılma startejisi (The inside bar fake breakout strategy) 7 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Ticaret Örnekleri Bu bölüme geçmeden önce, önceki bölümlerde ustalaşmanızı tavsiye ederim çünkü temel konularda uzman değilseniz bu stratejileri olabildiğince etkili kullanamazsınız. Bu bölümde, pazardaki yüksek olasılıklı kurulumları nasıl belirleyeceğinizi ve bu mum kalıplarını trend piyasalarda nasıl kullanacağınızı ve kârlarınızı en düzeye çıkarmak için pazarı nasıl değiştireceğinizi öğreneceksiniz. Para yönetimi Bu bölümde, ticaret sermayenizi korumanıza ve sürekli olarak karlı olmanıza izin verecek bir para yönetimi ve risk kontrol planı oluşturmayı öğreneceksiniz. Mum Çubuklarının Tarihi Mum çubukları, batı dünyasındaki benzer örneklerinden çok daha uzun bir süredir var olmuştur. Japonlar 17. yüzyıl da bile oluşturulan bu tablolara sahipken, ABD'deki bilinen en eski grafikler 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıktı. 1654 yılında Japonya'da pirinç ticareti, kısa süre sonra ise altın, gümüş ve kolza tohumu yağı ticareti kuruldu. Bu dönemde japon piyasasında en kuvvetlisi pirinç ticareti oldu . 1700'lü yılların başında doğan bir Japon pirinç tüccarı olan Munehisa Homma (aka Sokyu Honma), geniş bir fiyat hareketinin öncülerinden biri olarak kabul ediliyor. Piyasanın temel arz ve talep dinamiklerini anladı ama aynı zamanda duyguların (psikolojinin) fiyatın belirlenmesinde rol oynadığını belirledi. Piyasa oyuncularının duygularını (ticaret yapma psikolojilerini) izlemek istedi ve bu çalışma mum analizinin temeli oldu. Bu başarısı ile Samuray ünvanını elde etti. Japonlar batı dünyasından mum çubuklarını gizleyerek iyi iş çıkardılar ta ki 1980 ‘lerde aniden dünya çapında bankaların ve finans kurumlarının büyük çaplı kesişmesi olana dek. O zamandan beri mum çubukları yıldan yıla popülerlik kazanarak bugün çoğu analistin çalıştığı standart şablon haline geldi. Neden mum çubukları ticaret analizleriniz için önemlidir? -Mum çubukları sizin için ticaret analizi hususunda önemlidir çünkü piyasada olup bitenlerin görsel bir temsili olarak kabul edilir. -Bir mum çubuğuna baktığımızda, pazar hakkında bize fikir verecek olan açılış, kapanış, pazarın en yüksek ve en düşük fiyatı hakkında değerli bilgiler alabiliriz. -Mum çubukları esnektir, tek başlarına veya hareketli ortalamalar ve momentum osilatörleri gibi teknik analiz araçlarıyla birlikte kullanılabilirler. Bunlar Dow Teorisi veya Eliot dalga teorisi gibi yöntemlerle de kullanılabilir. -Kişisel olarak ben mum çubuklarını, sonraki bölümlerde keşfedeceğiniz destek ve direnç çizgileri, trend çizgileri ve diğer teknik araçlarla kullanıyorum. -Parayla ilgili insan davranışları her zaman korku, açgözlülük ve umut ile bağıntılıdır. Mum çubuklarının analizi, alıcıların ve satıcıların birbirleriyle nasıl etkileşimde bulunduğunu göstererek, bu değişen psikolojik faktörleri anlamamıza yardımcı olacaktır. -Mum çubukları, grafiklerden daha değerli bilgiler sağlar. Bunları kullanarak bir kazan-kazan(win-win) durumu sağlanabilir çünkü mum çubuklarından tüm ticaret sinyallerini alabilirsiniz. -Mum çubukları çoğu profesyonel tüccar, banka ve finans şirketleri tarafından kullanılıyor. Bu adamlar her gün milyonlarca dolar ticaret yapıyorlar ve istedikleri zaman piyasayı taşıyabiliyorlar. Dolayısıyla oyunu anlamadıysanız paranızı kolayca alabilirler. Yüz bin dolarlık ticaret hesabını işlemiş olsanız bile piyasayı taşıyamazsınız. Pazarda neler olup bittiğini kontrol edemezsiniz. -Mum çubukları kalıplarını izlemek büyük oyuncuların ne yaptığını anlamanıza yardımcı olacak ve ne zaman ticarete gireceğinizi, ne zaman çıkacağınızı ve ne zaman piyasadan uzak kalacağınızı gösterecektir. Bu andan sonra batılılar ticaret piyasalarını bu mum çubuğu sistemlerine entegre ederek ticarete yeniden yön verdiler. Bilgisayar tabanlı gelişmelerin getirdiği avantaj ile sistem herkesçe kullanılabilir hale geldi. 8 9 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Mum Çubuğu Nedir ? Japon mum çubukları seçilen zaman diliminde fiyatın açılış, kapanış, en yüksek ve en düşük noktaları belirlenerek oluşturulur. Boğa ve ayı piyasına ait mum çubuklarını birbirinden ayırmak için farklı renkler seçebilirsiniz. -Mum çubuklarının dolu kısmı gerçek beden ya da gövde olarak adlandırılır. -Bedenin üstündeki ve altındaki ince çizgilere gölge ya da fitil denir. Mum çubuğu şekilleri Mum çubukları farklı beden ölçülerine sahiptir: -Uzun -Kapanış fiyatı açılış fiyatının üzerindeyse bu mum çubuklarının boğa piyasasına ait olduğunu söyleyebiliriz. Bu da pazarın bu zaman zarfında yükseldiği anlamına gelir. Boğa(buy) piyasasına ait mum çubukları her zaman beyaz mum çubukları olarak görüntülenir. En çok işlem gören platformlarda boğa piyasası mum çubukları için beyaz renk kullanır. Ama renk önemli değil, siz istediğiniz rengi kullanabilirsiniz. Burda tek önemli olan fiyatın açılış ve kapanış noktalarıdır. -Kapanış fiyatı açılış fiyatının altındaysa bu mum çubuklarının ayı piyasasına ait olduğunu söyleyebiliriz. Ayı(sell) piyasasına ait mum çubukları daima siyah mum çubukları olarak görüntülenir. Ama bu bir kural değil. Renk seçmekte özgürsünüz. 10 boylular, alım-satım baskısına işaret eder. Eğer kapanış, açılış fiyatının altında ve beden büyükse bu siyah renkte bir mumdur ki pazara o zaman diliminde ayı piyasasının hakim olduğunu gösterir. Kapanış, açılış fiyatının üzerinde ve beden büyükse bu beyaz renkte bir mumdur ki pazara o zaman diliminde boğa piyasasının hakim olduğunu gösterir. -Kısa ve küçük bedenli mumlar, küçük çaplı alım ya da satış aktivitesini gösterir. Mum Çubukları Gölgeleri Üst ve alt gölgeler bize ticaret seansı hakkında önemli bilgiler verir. -Uzun gölgeler pazarın aktif olduğunu gösterir. -Kısa gölgeler pazarın pasif olduğunu gösterir. 11 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE İnsanlar ile konuşmadan nasıl yaşayabilirsin? Ticaret söz konusu olduğunda aynı şey geçerlidir. Mum çubuklarını doğru şekilde nasıl okuyacağınızı biliyorsanız, bunların piyasa dinamikleri ve oyuncuların davranışları hakkında size ne anlatdığını anlayabileceksiniz. Bu yetenek doğru zamanda pazara girip çıkmanıza yardımcı olacaktır. Başka bir deyişle bu piyasada farklı davranmanıza ve büyük yatırımcıların ayak izlerini takip etmenize yardımcı olacaktır. Uzun gölgeleri olan mum çubukları, alım-satım işleminin o zaman diliminde iyi bir şekilde gerçekleştiğini gösteriyor. Kısa gölgeler ise pazarın o zaman dilimi içinde pasif ilerdiğini gösteriyor. -Bir mum çubugu daha uzun bir üst fitil(shadow) ve daha kısa bir alt fitile sahipse, bu durum alıcıların o esnada daha güçlü olduğu anlamına gelir. Ancak bir sebepten ötürü satıcılar, seansı sona erdirmek için geri geldi ve fiyatı düşürdü. -Bir mum çubugu daha uzun bir alt fitil(shadow) ve daha kısa bir üst fitil içeriyorsa, bu satıcıların o esnada daha güçlü olduğu anlamına gelir. Ancak bir sebepten ötürü alıcılar, seansı sona erdirmek için geri geldi ve fiyatı yükseltti. Mum Çubuğu Kalıpları Mum çubuğu kalıpları en güçlü ticaret konseptlerinden biridir. Basittir, çok karlı ve tanımlanması kolay oluşumlardır. Bir araştırma mum çubuklarının yüksek bir değere sahip olduğunu ve olumlu sonuçlar üretebildiğini onaylamıştır. Ben şahsen 20 yıldan fazladır mum çubuklarıyla ticaret yapıyorum. Gerçekten başka bir yönteme geçemiyorum çünkü bu mum çubukları ile ticarete başlamadan once binlerce strateji ve alım-satım yöntemini denedim. Burada size göstereceğim mum kalıpları piyasada bulabileceğiniz en önemli kalıplardır. Bu bölümde size nasıl ticaret yapılacağını göstermeyeceğim çünkü bunu daha sonra ayrıntılı açıklayacağım. Yapmanızı istediğim şey formasyonun ve onun oluşumunun ardındaki psikolojinin anatomisine odaklanmanızdır.Çünkü bu sizin piyasada bulduğunuz herhangi bir kalıbı kolayca tanımlayabilme ve bir sonraki adımda ne yapacağınızı anlamanıza yardımcı olacak. Eğer bu beceriyi elde ederseniz, sonraki bölümlerde size öğreteceğim ticaret stratejilerini ve taktiklerini anlamaya ve ustalaşmaya hazır olacaksınız. The Engulfing Bar Formasyonu Mum formasyonlarının isimlerini orjinal haliyle telaffuz edeceğim. Bu şekilde yabancı kaynaklardan faydalanırkende orjinal ismini bilmeniz yararlı olacaktır. Engulfing bar, kendinden önceki mumu tamamen kapsayan alış-satış ya da satış-alış şeklindeki iki mumdan oluşur. Önemli olan iki mumdan oluşması ve sonradan oluşan mumun evvelki mumu tamamen kapsamasıdır. -En önemli mum kalıplarından biridir. -Bu mum formasyonu iki mumdan oluşur. -İlk mum çubuğu ikinci olandan daha küçüktür, başka bir deyişle ikinci mum bir öncekini kapsar. Ben sizi kutsal bir güçle veya işaretle tanıştırmayacağım. Bu sistemin her parite de çalışmasına karşın bazen kaybetmeye hazırlıklı olmalısınız. Eğer %100 kazanacağınız bir iş arıyorsanız bu kesinlikle forex piyasası değil. Mum çubukları piyasanın dilidir, yabancı bir ülkede yaşadığınızı ve dilini konuştuğunuzu hayal edin. 8 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 9 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Aşağıdaki resme bakınız: Yukarıda görüldüğü üzere yükseliş trendinin ardından tepede oluşan satış ağırlıklı bir engulfing bar formasyonu, pazarın kontrolünün satıcılara geçtiğini teyit etmekte. Grafiğinizde bulduğunuz herhangi bir engulfing bar formasyonuyla ticaret yapamazsınız. Girişlerinizi onaylamak için başka teknik araçlara ihtiyacınız olacak. Bundan sonraki bölümlerde bu formasyon ile ticaret nasıl yapılır detaylı olarak konuşacağız. Şu anda sadece grafiklerinizi açmanızı ve bulduğunuz tüm bearish engulfing bar formasyonunu belirlemeyi denemenizi istiyorum. Bu ayı piyasasına ait bir engulfing bar formasyonunun grafiklerinizde nasıl göründüğünün göstergesidir. Bu mum formasyonu piyasadaki boğalar ve ayılar hakkında bize değerli bilgiler verir. Örneğin bu formasyon satıcıların pazarın kontrolünde olduğunu söyler. Bu oluşumun anatomisi alıcıların artık güçlerini kaybetmeye başladığı ve pazarın kontrolünün satıcılara geçmeye başladığı şeklinde yorumlanır. Aşağıdaki örneğe bakın: Bullish Engulfing bar formasyonu, bearish engulfing bar formasyonunun tam zıttı olarak düşen bir mum ile bu mumun ardından onu tamamen kapsayacak yükselen bir mumun oluşturduğu formasyondur. Trendin ve yatay piyasaların diplerinde oluştuğunda pazarın alıcıların kontrolüne geçtiğini bize bildirir. Aşağıdaki örneğe bakın: 9 10 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Yukarıdaki örnekte de görüldüğü üzere düşen bir trendin dip bölgesinde oluşan bullish engulfing bar formasyonu sonrasında trendin yön değiştirdiğini bu oluşumla bize göstermiş oldu. Daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki başka bir örneğe bakın: Dikkatli olun; grafiğinizde bulduğunuz herhangi bir engulfing bar formasyonuyla ticaret yapamazsınız. Girişlerinizi onaylamak için başka teknik araçlara ihtiyacınız olacak. Şimdi lütfen digger mum formasyonuna geçmeden grafiklerinizde yükselen ve düşen engulfing bar mum formasyonlarına örnekler bulun ve yorumlamaya çalışın. Doji Mum Formasyonu En önemli Japon mum kalıplarından biri Doji’dir. Bu mum çubuğu oluştuğunda piyasanın açıldığı noktada kapandığını, bunun da alıcılar ile satıcılar arasında bir eşitlik olduğu ve birbirlerine üstün gelemediklerini şeklinde yorumlarız. Aşağıdaki örneğe bakın: Yukarıdaki grafik, Doji mumunun oluşumundan sonra pazarın yönünün nasıl değiştirdiğini göstermektedir. Pazarın yükseliş trendinde olması, alıcıların piyasayı kontrol altında tuttuğu anlamına geliyor. Doji mumunun oluşumu, alıcıların fiyatı daha yüksek tutamayacağını ve satıcıların fiyatı açılış noktasına geri çektiğini gösteriyor. Bu bir trendin tersine dönmesinin muhtemel olduğunun açık bir göstergesidir. Bir Doji'nin zaman alıcılar ile satıcılar arasındaki eşitliği ve piyasadaki kararsızlığı gösterdiğini unutmayın. Büyük hamlelerden sonra piyasanın durağanlığı dönemlerinde bu oluşumu bulabilirsiniz. Bir trendin en altında veya en üstünde bulunursa, önceki eğilimin güçlü yanlarını kaybettiğine dair bir işaret olarak kabul edilir. Eğer bu trendi takipteyseniz, kar almanın zamanı geldiğinde bu formasyon diğer teknik analizlerle birleştirilip bir giriş sinyali olarak da kullanılabilir. The Dragonfly Doji Formasyonu Açılış fiyatının kapanış fiyatı ile aynı olduğunu gösteren bu sinyal, piyasanın hangi yöne gideceğine karar veremediği anlamına geliyor. Bu formasyon yükselişte veya düşüş eğiliminde ortaya çıktığında, piyasanın tersine döneceği ihtimalinden haber verir. Dragonfly Doji, satış piyasasına ait bir mum formasyonu olduğu için fiyat açıldığı yerde kapanmıştır lakin satış bölgesi test edildiğinden alt kısımda bir fitil meydana gelmiştir. Bu sebepten Dragonfly Doji'yi karakterize eden şey, alıcıların direncini ve piyasayı itme girişimlerini gösteren uzun alt fitildir. 11 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 11 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Aşağıdaki örneğe bakın: Yukarıdaki grafikte, piyasa bu alandan fiyatı reddeden önceki destek seviyesini test ediyor. Dragonfly Doji'nin oluşumu, bu anlamda bölgede yüksek bir alım baskısı olduğunu gösteriyor. Grafiğinizdeki bu mum çubuğu formasyonunu tanımlayabiliyorsanız, destek ve direncin, arz ve talep bölgelerinin nerelerde bulunduğunu anlayabilirsiniz. Düşüş trendinde meydana geldiğinde, bir yükseliş sinyali olarak yorumlanır. Ancak her zaman söylediğim gibi yalnızca mum kalıpları ile ticaret yapamazsınız. Piyasadaki yüksek olasılıklı Dragonfly Doji sinyallerini belirlemek için başka göstergelere ve araçlara ihtiyacınız olacaktır. The Gravestone Doji Formasyonu Yukarıdaki resim bize kusursuz bir Dragonfly Doji göstermektedir. Uzun alt fitilden sonra piyasanın açıldığı yerde kapanması arz ve talep güçlerinin bir dengeye yaklaştığını ve trendin yönünün büyük bir dönüm noktasına yaklaşabileceğini anlatmakta. Gravestone Doji formasyonu, Dragonfly Doji formasyonunun zıttıdır. Piyasa alıcıların kontolünde üst direnç noktasını test ettikten sonra açıldığı yerde kapanır. Oluşan uzun üst fitil bu aşamada satıcılarında bölgede olduğunu bize gösterir. Uzun üst fitilin oluşumu, piyasanın güçlü bir tedarik veya direnç alanını test ettiğini göstermektedir. Aşağıdaki örnekte Dragon Doji tarafından oluşturulan bir geriye dönüş sinyalini görüyorsunuz: Aşağıdaki örneğe bakın: 12 13 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Yukarıdaki görüntü, mükemmel bir Gravetone Doji formasyonuna aittir. Bu formasyon, alıcıların bölgede güçlü olmasına karşın satıcıların da baskı yaptığını gösterir. Günün ilerleyen saatlerinde satıcılar, piyasayı aşağı çekmeye zorlamaktadır. Bu alıcıların güçlerini yitirmeye başladıkları ve pazarın tersine dönmeye hazır olduğu şeklinde yorumlanır. -İlk mum, satıcıların hala piyasadan sorumlu olduklarını gösteren düşüş mumudur. Aşağıdaki başka bir resme bakın: -Üçüncü mum, kapanışını ilk mumun orta noktasının üzerinde tamamlayan piyasada alıcıların baskın olduğunu gösteren bir dönüş mumudur. -İkinci mum, satıcıların kontrol altında olduğunu gösteren küçük bir mumdur ancak piyasa bu noktada belirsizliğini korumaktadır. Bu mum hem satıcılara hemde alıcılara ait olabilir. Aşağıdaki örneğe bakınız: Yukarıdaki grafik, güçlü bir yükseliş trendinden sonra yükselişin zirvesindeki bir Gravestone Doji oluşumunu göstermektedir. The Morning Star formasyonu bize piyasanın alıcılar tarafından nasıl kontrol altına alındığını gösteriyor. Bu model bir destek seviyesine yakın, düşüş trendinin altında gerçekleştiğinde, güçlü bir tersine dönüş sinyali olarak yorumlanır. Aşağıdaki resme bakınız: Bu mum formasyonunun oluşumu, piyasanın kontrolünün artık alıcıların elinde olmadığını göstermektedir. Bu modelin güvenilir olması için bir direnç seviyesinin yakınında oluşması gerekir. Bir trader olarak, sinyalin etkili bir şekilde yorumlanması için Gravestone Dojinin oluşumu ve ticareti hakkında ek bilgiye ihtiyacınız olacaktır. Sonraki bölümlerde size bunu öğreteceğim. The Morning Star Formasyonu The Morning Star formasyonu, boğa piyasasına yani alıcıların kuvvetli olduğu bir pazarın oluşmakta olduğuna işaret eder. Genellikle bir düşüş trendinin altındadır ve üç mumdan oluşur: 14 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 15 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Grafik, The Morning Star formasyonunu tanımlamamıza ve bir düşüş trendinin altında oluştuğunda ne kadar önemli olduğunu görmemize yardımcı olmakta. Görüldüğü üzere formasyon bariz bir düşüş trendi altında gerçekleşmiş. The Evening Star formasyonunun önemli bir trend ters dönüş sinyalini temsil ettiğini gösteren başka bir şemaya bakın. İlk mum satıcının hakimiyetini doğruladı, ikincisi pazarda kararsızlık yarattı, üçüncü mum pazarın kontrolünün alıcılara geçtiğini teyit etti. The Evening Star Formasyonu The Evening Star formasyonu, genellikle bir yükseliş trendinin tepesinde meydana gelen tersine dönüş formasyonu olarak kabul edilir. Formasyon üç mumdan oluşur: -İlk mum bir boğa mumudur. -İkinci mum küçük bir mum çubuğu, boğa ya da ayı mumu olabilir, yine doji ya da başka bir mum olabilir. Piyasanın yükselen bir trend olduğunu görüyorsunuz. Formasyondaki ilk mum piyasada alıcıların baskınlığına işaret ediyor. İkincisi fiyat konsolidasyonunu ve kararsızlığını gösteren kısa bir mumdur. Diğer bir deyişle, ilk uzun boğa piyasasını yaratan eğilim ivme kaybediyor. Son mum ise alıcıların artık piyasadan çekildiklerini, piyasanın kontrolünü satıcıların aldığını doğrulayan bir göstergedir. - Üçüncü mum büyük bir ayı mumudur. Genel olarak the evening star formasyonu, the morning star formasyonunun zıt versiyonudur. Aşağıdaki örneğe bakın: The Hammer (Pin bar) The Hammer (Pin bar), destek noktasının test edilmesinin ardından piyasanın açılış fiyatının hemen üzerinde kapanmasını teşkil eder. Ayrıca satıcıların kontrolünü reddeden ve piyasayı daha yüksek seviyelere çekme niyetini gösteren uzun bir alt fitil ile karakterize edilir. Dragonfly Dogi ile benzerlik gösterir. Nasıl göründüğünü görmek için aşağıdaki resme bakın: The Evening Star formasyonunun ilk kısmı bir boğa mumudur. Bu alıcıların hala piyasada daha güçlü olduğu anlamına gelir. İkinci mumun yani daha küçük mumun oluşumu, alıcıların hala piyasayı kontrol altında tuttuklarını ancak bir önceki mumda oldukları kadar güçlü olmadıklarını göstermektedir. Üçüncü düşüş mumu ise alıcıların hakimiyetinin sona erdiğini ve olası bir düşüş eğiliminin gerçekleşmesinin muhtemel olduğunu gösteriyor. 16 17 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Pin bar formasyonu bir düşüş trendinin alt kısmında meydana geldiğinde trendin tersine dönebileceğini simgeler. Aşağıdaki örneğe bakın : Bu mum, satıcılar piyasayı açtıktan sonra fiyatı aşağı ittiğinde oluşur ancak piyasa alıcılar tarafından reddedilir. Böylece piyasa en düşük fiyattan daha yüksek bir aralıkta kapanır. Aşağıdaki başka bir örneğe bakın: Gördüğünüz gibi piyasa aşağıya doğru inerken pin bar oluşumunun hemen sonrasında piyasa tersine döndü. Alt uzun fitil bu noktada ki yüksek alım baskısını temsil ediyor. Satıcılar piyasayı daha aşağıya çekmeye çalışıyordu ancak bu seviyede satın alma gücü, satış baskısından daha güçlü oldu ve bu da trendin tersine dönmesine neden oldu. Anlamak için en önemli nokta bu formasyonun oluşumunun ardındaki psikolojidir. Eğer nasıl ve niçin oluştuğunu anlayabiliyorsanız, pazar yönünü yüksek doğrulukla tahmin edebileceksiniz. Bu modelle nasıl ticaret yapılacağı ve bu sinyalin sonraki bölümlerde nasıl filtreleneceği hakkında konuşacağız. Yukarıdaki grafik, yükselişin sonunda oluşan bir pin bar formasyonunu gösteriyor. Bu modelin oluşumu, yükseliş hareketinin sonunu ve yeni bir düşüş eğiliminin başlangıcını göstermektedir. Bu mum formasyonunda, destek ve direnç, arz ve talep alanları ve teknik göstergeler ile kullanılabilir. Bu formasyonun tanımlanması çok kolaydır ve çok kârlıdır, pazara girmek için kullandığım en güçlü sinyallerden biridir. Sonraki bölümlerde ayrıntılı olarak konuşacağım ve bu fiyat hareketi ile nasıl ticaret yapacağınızı göstereceğim. The Inside Bar (The Harami) Formasyonu Yine bir Pin bar formasyonu, yükseliş trendinin alt kısmında meydana geldiğinde trendin tersine dönebileceğini simgeler. Inside Bar formasyonu (Japoncada hamile) tersine dönme veya trend devam formasyonu olarak kabul edilir ve iki mumdan oluşur: Yükseliş trendini sürdüren alıcıların direnç ya da arz-talep bölgesini test etmesinden sonra bölgedeki satıcıların fiyatı reddetmesiyle fiyat açılış noktasının altında kapanır. Bu bölge hakimiyetin el değiştirebileceğinin muhtemel olduğu şeklinde yorumlanır ve trendin tersine dönebileciğinin sinyalini verir. -İlk mum büyük mumdur, anne mumda denir. Ardından bebek/yavru denilen daha küçük bir mum gelir. -Inside Bar formasyonun geçerli olması için anne mumun yavru mumu tamamen kapsamış olması gerekmektedir. Engulfing Bar formasyonunun zıttıdır. -Bu mum çubuğu, yükseliş trendinin zirvesinde gerçekleştiğinde satış sinyali olarak ve düşüş trendinin altında gerçekleştiğinde yükseliş sinyali olarak abul edilir. 18 14 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Aşağıdaki örneklere bakınız: Küçük mumun tamamen bir önceki ana mum tarafından yutulduğunu görüyorsunuz. Burada önemli olan ilk mumun ikinci mumu tamamen kapsamasadır. Harami mumu bize pazarın kararsızlık döneminde olduğunu söylüyor. Başka bir deyişle pazar sağlamlaşıyor. Dolayısıyla alıcılar ve satıcılar ne yapacağını bilemezler ve pazarın kontrolünde kimse yoktur. Bu mum formasyonu bir yükseliş ya da düşüş trendi sırasında meydana geldiğinde, bu trende katılabilmek için iyi bir fırsat sunan devamlılık formasyonu olarak yorumlanır. Yükseliş trendinin zirvesinde ya da bir düşüş trendinin dibinde gerçekleşirse, bu trendin tersine dönmesi şeklinde alış-satış sinyali olarak kabul edilir. Aşağıdaki başka bir örneğe bakın: Yukarıdaki grafikte, inside bar formasyonu oluşumundan sonra trend yönünün nasıl değiştiğini ve formasyonunun düşüş trendinin altında nasıl oluştuğunu görebilirsiniz. Satıcılar piyasayı daha aşağıya itiyorlardı, aniden fiyat konsolide oldu ve bu da alışın arttığını gösterdi. Güç artık satıcıların kontrolünde değil. Bu formasyon, bir yükseliş ya da düşüş trendi sırasında oluştuğu zaman piyasa yönünde alış-satış sinyali verir. 15 16 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE The Tweezers Tops and Bottoms – İkizler formasyonu The Tweezers Tops and Bottoms yani ikizler formasyonu da diğer formasyonlar gibi trendin tepesinde ya da dibinde aranmalıdır. Aynı açılış ve kapanış aralığına sahip iki mumdan oluşur. Düşüş trendinin dibinde oluşan bir formasyon ise Tweezer Bottom olarak adlandırılır. Tweezers Bottom formasyonu bir ayı mumuna eşdeğer bir boğa mumunun yanyana gelmesiyle oluşur. Her iki oluşumda bir trendin tepe ya da dibinde destek-direnç ya da arz-talep bölgesinde aranmalıdır. Bu bölgede oluşan ikizler formasyonu muhtemel bir dönüş sinyali verir. Elbette ticaret yapmak için ileride anlatacağım teknikler ile bu sinyal desteklenmelidir. Aşağıda ki örneğe bir göz atalım: Aşağıdaki örneğe bakın: Yükseliş trendinin zirvesinde oluşan ikizler formasyonu ise Tweezer Tops olarak adlandırılır. Bir boğa mumuna eşdeğer bir ayı mumunun oluşmasıyla ortaya çıkar. Aşağıdaki örneğe bakın : Yükseliş trendinin dibinde oluşan Tweezers Bottom formasyonundan sonra görüldüğü üzere trend ters yönde hareketine devam etmekte. İlk ayı mumunun oluşumunda trendin yönüne bağlı olarak pazarda satıcıların çok kuvvetli olduğu görülmekte. Ama trendin dibinde muhtemel bir destek ya da arz bölgesi olduğundan devreye giren alıcılar, satıcıları baskılamış ve trendin yönünü değiştirecek şekilde bir hareket sergilemiş. Tweezers Bottom oluşumunun hemen ardından piyasa alıcıların kontrolü altında yükseliş trendi oluşturmuş. Bir mum formasyonunun ismine ve rengine odaklanmayın, oluşumunun ardındaki psikolojiyi anlamaya çalışın. Mum formasyonları ile ticarette en önemli olan şey budur.Çünkü neden oluştuğunu anlayabilirseniz, piyasada neler olduğunu anlayacaksınız ve fiyatın gelecekteki hareketini kolayca tahmin edeceksiniz. 16 17 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 2: Bullish Tweezers ( Tweezers Top) Mum Çubuğu Formasyonları ile Egzersizler Japon mumları hakkında bazı bilgiler aldığınızı düşünüyorum. Her bir mumun anatomisini ve onun oluşumunun ardındaki psikolojiyi biliyorsunuz. Bu alıştırmayı bilginizi sınamak için deneyelim ve konuştuğumuz tüm formasyonları hala hatırlayıp hatırlamadığınızı görelim. Aşağıdaki şemaya bakın ve her bir mum numarasının adını ve oluşumunun ardındaki psikolojiyi bulmaya çalışın. Piyasa işlem görüyordu, satıcılar piyasayı daha aşağıya itmeyi denedi ancak alıcıların tepkisi daha güçlüydü. Bu model pazarın kontrolünü ele almak için satıcılar ve alıcılar arasındaki savaşı temsil ediyor. 3: Engulfing bar Satıcılar alıcılar tarafından yutuldu. Bu da alıcıların piyasayı daha fazla zorlamaya istekli olduklarını gösteriyor. 4: Engulfing bar 5: Engulfing bar 6: Engulfing bar 7: Harami pattern (inside bar) Bu formasyon pazarın bu seans sırasında bir konsolidasyon safhasına girdiğini göstermektedir. Alıcılar ve satıcılar kararsızlık dönemindedir. Ve kimse pazarın kontrolünün kimde olacağını bilmiyor. Başka bir alıştırma daha yapalım, tabloya bakın ve bu mum kalıplarını anlamaya çalışın: Yukarıdaki mum formasyonlarını kolayca tanımlayabiliyor ve oluşumlarının ardında ki psikolojiyi anlayabiliyorsan bu konu da ilerlemişsin demektir. Fakat hala bu kalıpları tanımlamak için mücadele ediyorsan, onları ustalaşmış gibi hissedinceye kadar tekrar öğrenmeye çalışmalısın. Yukarıdaki grafiklerdeki mum kalıplarıyla ilgili soruları yanıtlamaya çalışalım: 1: Bullish Harami pattern (inside bar) - Bu mum kalıplarının oluşumu piyasadaki kararsızlığı, yani pazarın bu seansta konsolide olduğunu gösteriyor. 18 19 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 1: Bullish engulfing bar 1-Trend Piyasası 2: Hammer (pin bar) 3:(Hammer büyük gövde olan + küçük gövde (bebek) =Harami pattern 4: Bullish engulfing bar Çizelgenizi açmanızı ve bu ödevi tekrar tekrar yapmanızı istiyorum. Ekran başında zaman geçirerek ve pratik yaparak grafikleri yorumlayabilecek ve mumların piyasa hakkında neler söylediğini anlayabileceksiniz. Gelişmekte olan piyasalar, yukarı yönlü bir pazarda yüksek-düşük, daha yüksek ve daha düşük şeklinde tekrarlanan bir modele sahiptir. Aşağı yönlü bir pazar ise düşük-yüksek, daha düşük ve daha yüksek şeklinde karakterize edilir. Aşağıdaki örneğe bakın: Şu an piyasaya nasıl gireceğinizi ve çıkacağınızı düşünmeyin, zamanınızı ayırın ve önceki bölümlerde ele alınan mum kalıplarına hakim olmaya çalışın. Sonraki bölümlerde, teknik analizle birlikte mum kalıplarına dayanan en iyi giriş ve çıkış noktalarını tanımlamanıza yardımcı olacak teknikler öğreteceğim. Bu fiyat eylem stratejileri, piyasada para kazanmaya çalışan traderlar için son derece karlı bir hale gelecektir. Bu konuda bana güvenin. Piyasanın Yapısı Bir traderın ihtiyaç duyacağını en önemli yeteneklerden biri, piyasa yapısını okuyabilme becerisidir. Bu doğru piyasa koşullarında, doğru fiyat eylem stratejilerini kullanmanıza izin verecek kritik bir beceridir. Tüm pazarları aynı şekilde işlemeyeceksiniz. Piyasaların nasıl hareket ettiğini ve traderalrın piyasada nasıl davrandıklarını incelemeniz gerekir. Piyasa yapısı, piyasa davranışının incelenmesidir ve eğer bu beceriye hakim olursanız, grafiğinizi açtığınızda şu önemli soruları cevaplayabilirsiniz: (Lokal kitle psikolojisi) Kalabalıklar ne yapıyor? HH : Bir öncekine gore daha yüksek olan anlamındadır. Higher Highest şeklinde bilinir. HL : Bir öncekine gore daha düşük anlamındadır. Higher Lowest şeklinde bilinir. Piyasada alıcıları veya satıcıları kim kontrol ediyor? Pazara girmek ya da çıkmak ve ya uzak durmanız gerektiğine dair doğru zaman ve yer nasıl anlaşılır? Fiyat hareket analizi ile üç tip pazar belirlenir. Bunlar trend pazarlar, yatay pazarlar ve düzensiz pazarlardır. Bu düzen yükselen trendin genel modellemesidir. Piyasanın trend olup olmadığına karar vermek için göstergelere ihtiyacınız yoktur, sadece fiyat hareketinin görsel bir gözlemi piyasa eğilimi hakkında fikir edinmek için yeterlidir. Bu bölümde, her piyasayı nasıl tanımlayacağınızı ve nasıl ticaret yapacağınızı öğreneceksiniz 20 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 21 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Trend Piyasasını Nasıl Kullanacagız? Düşüş trendine bir örnek: Bir trend piyasasını tanımlayabiliyorsanız bu işlem sizin için kolay olacaktır. Eğer bir boğa piyasasıysa satın alma fırsatı arayacaksınız çünkü TREND ile TİCARET yapmalısınız ve eğer piyasa düşüşte ise satış fırsatı aramak zorundasınız. Trend piyasasına girmek için doğru zaman nedir? Trend piyasaları iki önemli hamle ile karakterize edilir. İlk hamle itici hareket, ikincisi ise geri çekilme hareketi olarak adlandırılır. Ne hakkında konuştuğumu anlamak için aşağıdaki örneğe bakın. Yukarıdaki örnek bir düşüş trendini göstermektedir. Gördüğünüz gibi daha düşük-yüksek ve daha düşük-daha az yüksek şeklinde modellenmiştir. Trend pazarların tanımlanması kolaydır.Analizlerinizi karmaşıklaştırmaya çalışmayın. Aklınızı kullanın ve pazarın ne yaptığını görün. HH-HL ve ardından yine HH-HL yapıyorsa bu sadece yükselen bir pazar modellemesidir, tersine LL-LH ve ardından yine LL-LH şeklinde modelleniyorsa bu da açık bir düşüş trendi ait piyasadır. - İstatistiğe göre trendlerin, piyasa zamanın% 30'unu oluşturacağı tahmin edilmektedir. Bu yüzden hareket halindeyken bunlardan nasıl yararlanacağınızı bilmek zorundasınız. Bir pazarın trend olup olmadığını belirlemek için 4H, günlük veya haftalık zaman çerçevesi gibi daha büyük zaman aralıklarını kullanmak zorundasınız. Piyasa yapısını belirlemek için asla daha küçük zaman dilimlerini kullanmaya çalışmayın. 22 Impulsive move: itici hareket, retracement: geri çekilme Yükselen bir pazardaki hareket şeklini görüyorsunuz. Alıcıların pazarı yukarı yönlü itme hareketi zaman zaman satıcıların baskısıyla geri çekilme yaşasa da piyasa yükseliş trendinin modellemesi olan HH-HL şeklinde ilerlemekte. 17 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Profesyonel traderlar, trend piyasalarının nasıl hareket ettiğini anlamaktalar. Bu sebeple her zaman geri çekilme sonrası başlayacak olan itici hareketin başlangıcında piyasaya dahil olurlar ve kar elde ederler. Bu durum, piyasanın başka bir yükseliş hareketine geçmeden önce trend yönünde itici hareket yapmasının nedenidir. Çünkü piyasanın nasıl işlediğini anlayanlar, itici harekete dahil olup piyasayı alış yönünde baskılarlar. Bu da yükseliş trendinin psikolojik zeminini oluşturur. Eğer trend piyasaların nasıl hareket ettiğinin farkındaysanız satın alınacak en iyi yerin itici bir hareketin başlangıcında olduğunu bilirsiniz. Piyasayı anlayanlar aynı zamanda yön verenlerdir. Dolayısıyla onların hareketlerini anlayamaz ve zıt yönde pozisyon alırsanız zarar etmeniz kaçınılmaz olur. Unutmayın trend sizin dostunuz. Düşüş trendinin bir örneğini görün. Görüldüğü üzere piyasa düşüş trendinin modeli olan LL- LH şeklinde hareketini sürdürmekte. Bu anda piyasaya dahil olunacak en iyi nokta elbette geri çekilmenin sonlandığı ve itici hareketin başladığı noktadır. Siz geri çekilmeyi tanımlayamaz ve satış yerine alış pozisyonuna dahil olursanız kapana kısılırsınız ve zarar edersiniz. En önemli nokta, profesyonel traderlar ile doğru zamanda pazara girmek için itici hareketin başlangıcını tanımlamak ve geri çekilme hareketiyle tuzağa düşmekten kaçınmaktır. Bir trend pazarında itici hareketin başlangıcını tahmin etmek için destek ve direnç noktalarının çizimine hakim olmalısınız. Öyleyse destek-direnç seviyeleri nedir ve biz bunları grafiklerimizde nasıl çizeceğiz? Bir sonraki bölümde bunu göreceğiz. Destek ve Direnç seviyeleri Destek ve direnç, alıcıların ve satıcıların dengede bulundukları, pazarda önemli dönüm noktaları olan kanıtlanmış alanlardır. Fiyat tersine döndüğünde ve yön değiştirdiğinde destek ve direnç seviyeleri oluşur ve fiyat genellikle bu destek ve direnç seviyelerine saygı gösterecektir. Diğer bir deyişle destek-direnç seviyeleri fiyat hareketleri ile kırılıncaya kadar fiyat bu seviyelerden tepki alma eğilimindedir. Trend pazarlarda itici hareket ve geri çekilme hareketlerinden destek ve direnç oluşur. Bir yükselişte önceki geri çekilme noktası bir destek seviyesi olarak işlev görür ve bir düşüş trendinde eski geri çekilme noktası bir direnç seviyesi olarak işlev görür. Yükseliş trendinde kırılımı gerçekleşen direnç seviyesi geri çekilme hareketi ile test edildiğinde direnç seviyesi artık destek seviyesi olarak çalışır. Buna bu piyasalarda rol değişimi de denilmekte. Düşen trendte de bunun aksine kırılımı gerçekleşen destek seviyesi geri çekilme hareketi ile direnç seviyesine dönüşmüş olur. 18 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 19 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki örneğe bakın: Düşüş trend piyasasına bir örnek görelim. Yukarıdaki grafik, fiyatın önceki destek noktasına yani şimdiki direnç noktasına yaklaştığı zaman piyasanın direnç seviyelerine nasıl saygı duyduğunu göstermektedir. Yukarıdaki grafik direnç çizgisinin geri çekilme hareketinden sonra destek seviyesi olarak nasıl çaılıştığını gösteriyor. Piyasa her defasında itici hareket ve geri çekilme hareketi yapar. Fiyat hareketinin bir trend piyasasında nasıl davrandığını anlarsanız bir sonraki itici hareketin başlayacağı seviyeyi yüksek bir doğrulukla tahmin edersiniz. Piyasa geri çekilme hareketini tamamladığında itici harekete geçmeden once daha önceki direnç seviyesinden destek alır ve yukarı yönlü hareketini sürdürür. İtici bir hareketin başlangıcını yakalamanın bir başka yolu da trend çizgileri çizmektir. Bu temel doğrusal destek ve direnç seviyesini tanımlamak istediğinizde öğrenmeniz gereken başka bir teknik beceridir. Gördüğünüz gibi piyasa önceki direnç seviyesini destek seviyesi olarak test etti ve tekrar yükseldi. Trend çizgileri ne anlama geliyor? Yükselen bir piyasada destek seviyesi çizerek bir sonraki itici hareketin ne zaman gerçekleşeceğini tahmin edebiliriz. 20 Piyasada bu ikili hareketlerle daha yeni yüksek ve düşük seviyelere çıkıldığında, fiyat genellikle bir trend çizgisi olarak tanımlanan doğrusal bir seviyeye uymaya eğilimlidir. Boğa piyasası, doğrusal bir destek seviyesi yaratmaya, düşüş piyasaları da doğrusal bir direnç seviyesi yaratmaya eğilimlidir. 21 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Trend çizgileri nasıl çizilir? Kaliteli bir trend çizgisi çizmek için en az 2 minimum dönüş noktası bulmanız ve bunları birbirleriyle birleştirmeniz gerekir. Seviyeler açık olmalı, trend çizgisini zorlamaya çalışmayın. Yükselen trende ait bir örneği bakın: Trend çizgileri çizmek için daha küçük zaman dilimi kullanmayın. Belirgin trend çizgileri çizmek için her zaman 4H'yi ve günlük zaman aralıklarını kullanın. Şu anda trend piyasalarda nasıl trend çizgisi çizebileceğimize odaklanmaya çalışacağız. Amacımız bir trend piyasasında itici hareketlerin başlangıcını belirlemektir. Bir sonraki bölümde fiyat hareketleri, alım-satım kurulumlarımız ve trend çizgileri ile nasıl ticaret yapılacağını detaylı olarak açıklayacağım. Bir düşüş trendi piyasasında trend çizgileri nasıl çizileceğine bir örnek: Gördüğünüz gibi piyasa trend çizgisine saygı duyuyor ve bu sayede bir sonraki itici hareketi kolayca tahmin edebiliyoruz. Bu haliyle trend piyasaları hakkında söyleyebileceğimiz her şey açık ve net. Şimdiden grafiklerinizi açmak ve trend pazarlarını bulmaya çalışmak istediğinizi görebiliyorum. Önceki destek ve direnç seviyelerini belirleyin ve trend çizgileri çizmeye çalışın. Gördüğünüz gibi piyasa trend çizgisine saygı duyar ve fiyat bu çizgilere dokunduğunda pazar trendle aynı yönde devam eder. Piyasa bu şekilde hareket ettiğinde trend çizgileri bir sonraki itici hareketi piyasa yönüyle öngörmemize yardımcı olur. Bu alıştırma trend piyasalarının nasıl hareket ettiğini anlamanıza yardımcı olacaktır. 22 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 23 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Yatay pazar Yatay pazarlar oldukça basittir çünkü piyasa akışı yatay olarak sağa doğru sürüklenir gibi görünür. Değişen bir pazar yatay bir şekilde hareket eder. Alıcılar ve satıcılar sadece destek ve direnç seviyesi arasında işlem yaparlar. Aşağıdaki örneğe bakın: Yatay pazarlarda ticaret yapmanın üç yolu vardır. Ayrıntılara girmeyeceğim çünkü şuan grafiklerinize bakmanızı ve piyasanın trend mi yatay mı olup olmadığına karar vermenizi istiyorum. Sonraki bölümlerde ayrıntılara gireceğim ve ticaretin yatay pazarları için nasıl yapılacağına dair taktikleri ve stratejileri vereceğim.Yatay pazarlar ve trend pazarları arasında ayrım yapamıyorsanız, bu ticaret stratejilerini nasıl kullanacağınızı bilemeyeceksiniz. Yatay pazarlar için ticaret yapmanın ilk yolu, destek veya direnç seviyesine yaklaşan fiyatı beklemek, ardından ana destek seviyesinde alış veya ana direnç seviyesinden satış yapmaktır. Aşağıdaki örneğe bakın: Yukarıdaki grafik gördüğünüz gibi yatay bir destek ve direnç seviyesi arasında hareket eden fiyat aralığını göstermektedir. Trend piyasaları ve yatay piyasalar arasındaki fark, trend piyasalarının yükseliş eğiliminde HH-HL modeli oluşturarak ve düşüş eğiliminde ise LL-LH şeklinde seyretmesidir. Ancak yatay pazarlar temel destek ve direnç seviyeleri arasında yatay olarak hareket etme eğilimindedir. Her iki pazar arasındaki farkı anlamanız, doğru piyasa koşullarında doğru fiyat-eylem stratejilerini daha iyi kullanmanıza yardımcı olacaktır. Yatay piyasa, trend piyasalarından tamamen farklıdır çünkü piyasa değişirken denge yaratır, alıcılar satıcılara eşittir ve kontrolde kimse yoktur. Bu piyasada alıcı ya da satıcılardan birinin üstünlük kurarak destek-direnç seviyelerini kırmasına değin devam eder. En iyi alış ve satış fırsatları, destek ve direnç seviyelerinde gerçekleşir. 24 Gördüğünüz gibi pazar yatay olarak hareket ediyor. Bu durumda en iyi satın alma fırsatları destek seviyesinde, en iyi satış fırsatları direnç seviyesinde gerçekleşir. Yatay pazarlarda ticaret yapmanın ikinci yolu, destek ve direnç seviyelerinde kırılma gözlemlenmesidir. Bu direnç seviyesi kırılmışsa piyasanın alıcıların kontorlüne geçtiğini, destek seviyesi kırılmışsa kontrolün satıcılarda olduğunu gösterir. Kırılma, yatay piyasanın bittiği ve yeni bir trendin başlayacağı anlamına geliyor . 25 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Kırılmayı kaçırırsanız, geri çekmeyi bekleyin. Bu gerçekleştiğinde pazara dahil olmak için tereddüt etmeyin. Aşağıdaki örneğe bakın: Düzensiz Pazar Düzensiz pazarlarda ticaret yaparken sınırları tanımlayamazsınız. Böyle bir piyasada ticaret yapmaktan kaçının. Forex'te düzensiz piyasalar net bir yönleri olmayan, grafiğinizi açtığınızda piyasanın yatay mı trend ni olduğuna karar veremediğiniz düzensiz eğilimi olan fiyat hareketliliklerine sahip piyasalardır. Çılgın bir pazar izlediğinizi bilmek zorundasınız. Bu tür pazarlar ticarete dahil olmanız halinde sizi yıpratır ve performansınızı düşürmeye başladığında ticaret stratejilerinizden şüphe duymanıza sebep olur. Bir piyasanın düzensiz olup olmadığını belirlemenin en iyi yolu günlük tabloyu büyütmek ve daha büyük resme bakmaktır. Biraz deneyimden sonra bir piyasanın ne tür bir piyasa olduğunu belirlemeniz çok kolay olacak. İşte ticaret yapmaya değmez düzensiz piyasaya ait bir grafik örneği: Yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi piyasa yatay pozisyonda. Sonrasında fiyat alıcıların piyasayı kontrol altına almasıyla direnç seviyesini kırıyor ve yatay piyasayı sonlandırarak yeni trend piyasasını başlatıyor. Dikkat edin direnç seviyesi kırıldıktan sonra fiyat trend piyasasına geçmeden tekrar kırdığı direnci test ediyor ve bu noktada kırılan direnç, destek seviyesi olarak değişiyor. Öncede değindiğimiz gibi bu bir rol değişimi. Pullback olarak adlandırılan bu geri çekilme hareketi kırılmayı kaçıranlar için satın alma işlemine dahil olmak için yeni bir şans. Ancak geri çekilmeler her kırılımdan sonra meydana gelmez, meydana geldiğinde risk-kazanç oranını ödüllendirmek için iyi bir risk ile büyük bir fırsatı temsil eder. Bunlar, odaklanmanız gereken temel düzeylerdir. Direncin kırılması ve destek olarak çalışması yatay piyasanın süresinin bittiğini gösterir. Bu nedenle yatay piyasanın sonlamasını yeni bir trendin başlayacağı şeklinde görmelisiniz. 26 27 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Yukarıdaki grafikte, vurgulanan alandaki fiyat eylemi çok keskindir ve çok dar alanda yana doğru hareket ediyor. Bu uzak durmanız gereken düzensiz bir pazarın görüntüsüdür. -Bir önceki mum: Haftalık grafikteki son mum önemlidir. Çünkü bize bir hafta boyunca neler olduğunu anlatır ve bize gelecekteki piyasa hareketi hakkında değerli bilgiler sağlar. Bir piyasa düzensizse bence ticaret yapmaya değmez. Eğer ticaret yapmaya çalışırsanız büyük kazanımlardan kısa bir süre sonra karınızı geri verirsiniz çünkü piyasalar genellikle büyük hamleler yaptıktan sonra konsolide olurlar. Bu da kısa sürede büyük zarar demek. -Piyasa durumu: 4 saat zaman diliminde piyasanın trend, yatay ve dalgalı olarak saptanması. Haftalık grafiği kullanarak bu noktaları belirlediğinizde günlük tabloya veya 4h grafiğe geçebilir ve aşağıdaki gibi bilgi toplamaya çalışabilirsiniz: -4 saat ya da günlük zaman çerçevesindeki en önemli anahtar seviyeleri nelerdir: Bu destek ve direnç, arz ve talep alanları ya da trend çizgileri olabilir. Zaman Dilimleri ve Yukarıdan Aşağı Analiz Bir trader olarak grafiklerdeki birincil zaman diliminiz 1H, 4H ve günlüktür. Fiyat hareketi daha büyük zaman dilimlerinde daha belirgin gözlemlenir. Beş dakikalık zaman diliminde destek-direnç ve formasyonlar ile ticaret yapmaya çalışırsanız paranızı kaybedersiniz. Çünkü daha küçük zaman aralıklarında alıcı ve satıcı dengesinin düzensizliğinden ötürü çok fazla hareket olur ve bu da fazlasıyla yanlış sinyal demektir. Daha büyük zaman dilimlerinde grafikleri yorumlayarak alt zaman dilimlerine inmeniz, piyasayı daha iyi anlamanıza ve doğru ticareti yapmanıza olanak tanır. -Çalışma eylemi sinyali: Piyasayı satın almak veya satmak için sinyal sağlayacak bir mum formasyonu. Örneğin bu bir pin bar, bir engulfing bar veya inside bar olabilir. İşlem stratejinizde yukarıdan aşağıya analiz konseptini benimsemenin neden önemli olduğunu anlamanıza yardımcı olacak bir örnek vereyim ve ardından işlem yapacağınız grafiğe geçmeden önce daha büyük bir zaman aralığına bakmazsanız ne olacağına dair bir örnek vereyim. Aşağıdaki resme bakın: 4h grafiğini işlemek istediğinizi varsayalım; önce haftalık tabloya ve ardından günlük grafiklere bakmanız gerekir. Haftalık ve günlük grafiklerinizde ki analiziniz 4 saatlik grafikle aynı hizaya geldiyse işleme giriş kararı verebilirsiniz. 1H grafiğini işlemek istiyorsanız, önce günlük tabloya bakmak zorundasınız. Bu doğru ticareti yapmak için kritik bir adımdır. Çünkü bu düşük olasılıklı ticaret kurulumlarından kaçınmanıza yardımcı olacaktır ve yüksek olasılıklı fiyat-aksiyon sinyallerine odaklanmanıza yardımcı olacaktır. Yukarıdan aşağıya analizlerimizde her zaman daha büyük bir zaman dilimi ile başlarız ve aşağıdaki bilgileri onaylamaya çalışırız: -En önemli destek ve direnç seviyeleri: Bu alanlar piyasadaki dönüm noktalarını temsil eder. Eğer bunları haftalık grafikte tanımlayabilirseniz, fiyat 4h tablosunda bu seviyeye yaklaştığında ne olacağını bilirsiniz. Böylece piyasadan aldığınız sinyalleri değerlendirir ya da ihmal etmeye karar verirsiniz. - Piyasa yapısı: Haftalık analiz trend, yatay ya da düzensiz bir piyasa olup olmadığını tespit etmenize yardımcı olacaktır. Bu sayede genel olarak büyük yatırımcıların ne yaptığını bilirsiniz. Ticaret stratejilerimi kullanarak onları daha küçük zaman dilimlerinde takip etmenin yolunu öğreneceksiniz. 28 29 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Yukarıdaki haftalık grafikte de görebileceğiniz gibi günlük zaman diliminde ne yapacağımıza karar vermemize yardımcı olacak iki önemli nokta belirledik. -İlk nokta pazarın piyasada sıcak bir noktayı temsil edecek önemli bir haftalık direnç seviyesine yaklaşmasıdır. -İkinci nokta fiyatın bu direnç seviyesinden reddedilmesidir. Çünkü direnç seviyesine yaklaşıldığında fiyatın hemen reddedildiğini görebilirsiniz. Bu orada satıcıların olduğunu ve piyasayı kontrol etmeye hazır olduklarını gösterir. Günlük grafikte, yükseliş sinyalini gösteren net bir pin bar formasyonu var. Ticarete dahil olmak için sadece günlük grafiğe bakmış olsaydınız satın alma işlemi gerçekleştirmiş olacaktınız. Çünkü net bir pin bar oluşumu var. Fakat ticarete dahil olmak için önce haftalık grafiği analiz ettiyseniz, piyasada alıcıların kontrolü ele geçirmelerini engelleyecek çok güçlü bir direnç seviyesinin olduğunu ve bu seviyede de satış sinyali veren pin bar oluşumu olduğunu görürsünüz. Yani net sinyaller almadıkca işleme girmemeniz gerekir. Sonra ne olduğuna bir bakın: Analizimizi doğrulayan direnç noktasında alıcıların bölgeden reddedildiğini gösteren bir pin bar oluşumunun gözlemlenmesidir. Şimdi piyasada neler olduğunu görmek için günlük zaman çerçevesine geçelim: Gördüğünüz gibi piyasa haftalık analiziniz doğrultusunda yön belirledi. Eğer haftalık grafiği analiz etmeden günlük grafiğe bağlı kalarak bir işlem yapmış olsaydınız kapana sıkışacak ve zarar edecektiniz. Haftalık grafikteki oluşumlar, günlük grafikte ki oluşumları baskıladı ve pazarın satıcıların kontrolüne geçmesine müsade etti. 29 30 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Tek bir grafiğe dayalı ticaret yapmak istiyorsanız, alım-satım hesabınızı tamamen kaybedeceğinizden ve asla başarılı bir ticaret stratejisi geliştiremeyeceğinizden dolayı işlem yapmayı bırakmanızı tavsiye ederim. Aşağıdaki örneğe bakın: Yukarıdan aşağı analiz konseptiyle birlikte stratejinizi kullanarak karşı trendlerde nasıl ticaret yapacağınızı göstermek için size bir örnek vereyim. Yukarıdaki günlük grafik, gördüğünüz gibi haftalık analizimizi doğrulamaktadır. Haftalık direnç seviyesinin yakınında açık bir satış sinyali var. Pin bar oluşumu ile fiyat bu seviyeden reddedildi ve ayrıca bir engulfing bar oluşumu gerçekleşti. Bu trend değişikliğinin açık bir göstergesidir. Sonra ne oldu bakın: Yukarıdaki grafikte gördüğünüz gibi fiyat, haftalık bir direnç seviyesindedir. Alıcılar bu seviyeden iki kez reddedilmiştir ve bu da piyasanın sıcak bir noktada olduğunu ve tersine dönmesinin muhtemel olduğunu göstermektedir. Mum oluşumları ve fiyat hareketleri üzerine ticaret yapan bir trader olarak yapabileceğiniz şey satış fırsatını aramak için günlük zaman grafiğine geçmektir. Günlük zaman grafiğinde haftalık direnç seviyesine yakın bir formasyon bulabilirseniz bu dikkate alınması gereken yüksek olasılıklı bir sinyal olacaktır. 31 32 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Ticaret Stretejileri ve Teknikleri Son bölümlerde fiyat işlem ticaretinin üç önemli yönünü öğrendiniz: İlk bakış açısı piyasa eğilimleridir: Piyasa tipini çoklu zaman çerçeveleri analizi kullanarak nasıl tanımlayacağınızı biliyorsunuz. Trend pazarları ve yatay pazarları nasıl ayırt edeceğinizi ve her pazarın nasıl hareket ettiğini biliyorsunuz. İkinci bakış açısı seviyelerdir: Destek-direnç ve trend çizgilerinin nasıl çizileceğini öğrendiniz. Bu beceri doğru zamanda pazara girmenize yardımcı olacaktır. Üçüncü bakış açısı sinyallerdir: Farklı mum çubuğu formasyonları gördünüz. Onların oluşumlarının ardındaki psikolojiyi ve size gönderdikleri mesajları artık anlıyorsunuz. Eğilim, seviye ve sinyalden oluşan bu üç husus, para piyasasında ticaret yapmak için kullanacağımız kurallardır. Yani bir tablo açtığınızda üç önemli soruyu cevaplamaya çalışacaksınız: Pazar ne yapıyor? Trend mi, yatay mı yoksa düzensiz bir pazar mı? Trend pazar ise yükseliş mi yoksa düşüş trendi mi olduğunu nasıl anlayacağınızı biliyorsunuz. Yatay bir pazar ise iki sınır arasında yatay olarak işlem görüyor demektir. Eğer d düzensiz bir pazarsa grafiğini kapatırsın ve uzak durursun. Yukarıdaki örnek karşı eğilimin iyi bir şekilde yönetildiği takdirde işe yaradığını, bunun da deneyim gerektiren kontrollü bir yaklaşım olduğunu gösterdi. Bu nedenle yeni başlayan biriyseniz, trend ile uğraşmanızı şiddetle tavsiye ederim. Trend piyasalarını takip ederek ve doğru seviyelerde doğru işlemleri girerek yüksek karlılık elde edebilirsiniz. Bu pazardaki en güçlü seviyeler neler? Pazarın satış pozisyonuna döndüğünü belirlemek ve satışı planlamak için kullanılan birçok yöntem vardır. Bu yöntemlerin çoğu sonuçları itibariyle daha fazla kafa karışıklığına ve güven eksikliğine yol açmaktadır. Analizin basit tutulması çoğu zaman en iyi yoldur ve bu türden analizler ile ticaret yapmak istiyorsanız tavsiye etmem gereken en kolay yaklaşımlardan biridir. Şu an yapmanız gereken şey, çizelgenizi açmak ve bu bölümde öğrendiklerinizi uygulamaya çalışmaktır. Pazara girmek için en iyi sinyal, işleme girmek için doğru zamanı beklemek demektir. Bir sonraki bölümde öğreneceğiniz şey budur. Trend ve yatay piyasalarda en önemli destek ve direnç seviyelerini bulmaya çalışacaksınız. Bu seviyeler piyasada satın alabileceğiniz ve satabileceğiniz en iyi bölgelerdir. Pazara girmek için en iyi sinyal nedir? Bu teknikleri kullanarak pazar eğilimini tanımlamaya çalışın. Başlangıçta biraz kafa karıştırıcı olacak ancak biraz deneme yaptıktan sonra pazar tipini ve yönünü tanımlamayı kolay bulacaksınız. 32 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 33 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Pin Bar Formasyonu Stratejisi Pin bar mumu en ünlü Japon mumlarından biridir. Piyasadaki geri dönüş noktalarını belirlemek için traderlar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu bölümde potansiyel pin bar sinyallerini ve yüksek olasılıklı oluşumlar için gerekli koşulları nasıl tanımlayacağınızı ayrıntılı olarak öğreneceksiniz. Bir pin bar, test bölgesinden reddedilen çok uzun bir kuyruk ile karakterize edilir ve muhtemelen pazarın ters yönde hareket edeceğini gösterir. Fiyatın açılış ve kapanış değerleri arasındaki alan, gövde olarak adlandırılır. Tipik olarak tüm pin barlar çok küçük bir gövdeye ve uzun bir gölgeye sahiptir. Pin barların nasıl görüneceğini görün: Size bir örnek vereyim. Bir yükseliş trendinde destek seviyesi yakınında bir pin bar tanımlayabilirsiniz. Bu güçlü bir satın alma sinyalidir, bunu göz ardı etmemelisiniz ancak alıcıların koyduğu para miktarı bu ticarette satıcıların parasından daha az olabilir. O halde tüm şartlar yerine gelmesine ragmen piyasa tahmin ettiğiniz yönde gitmeyebilir ve siz zarar edersiniz. Bu oluşumlar bazen gözlemlenebilir. Ama bilirsiniz ki siz doğru yerde yüksek olasılıklı bir işlem yaptınız. Zarar etme ihtimaliniz gerçekleşmiş olabilir. Kabul eder ve yeni fırsatlar ararsınız. Pin bar oluşumunun ticarete değer olup olmadığını belirlemek için alış-satış sinyali aşağıdaki kriterlere uymalıdır: - 4 saatlik veya günlük zaman çerçevesi gibi daha büyük zaman dilimlerinde oluşan pin bar dikkate alınmalıdır. Çünkü daha küçük zaman aralıklarına bakarsanız bir çok pin bar oluştuğunu kolayca tespit edebilirsiniz Unutmayın, daha küçük zaman çerçeveleri çok sayıda yanlış sinyal üretir. Aşağıdaki resme bakınız: Pin Bar Oluşumları ile Nasıl Ticaret Yapılır Piyasada hiçbir zaman işlemler kesinlik ifade etmez. Bu oluşumlarla biz yüksek olasılıklı ticaret yapmaya çalışıyoruz. Bu şekilde risk oranını kontrol edebilir ve karlı bir ticaret yapma imkanı elde etmiş oluruz. Buna rağmen bazen yüksek olasılıklı ticaretler de zarar edebilir.Bu elbette bazen olabilir çünkü piyasa tamamiyle size anlattığım değerler üzerine işemiyor. Para piyasası arz ve talep dengesine gore çalışır. Biz ise bu dengeyi esas alarak işlem yapmaya çalışıyoruz. 34 -Pazar yönüne paralel olarak oluşan bir pin bar, trend karşısında oluşandan daha güçlüdür. - Eğer trendi net olarak tanımlayabiliyorsanız, pazarın kimin kontrolünde olduğunu biliyorsunuz demektir. Bu mum formasyonunun oluşumu trend ile paralelse çok etkili oluyor. 35 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Aşağıdaki tabloya bakınız: Aşağıdaki tabloya bakınız: Yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi yükseliş trendine paralel olarak oluşan alış sinyali üreten pin barlar dikkate alınmalıdır. Trende karşı oluşan pin barlar ise göz ardı edilmelidir. -Bir pin barın anatomisi çok önemlidir. Pin barın fitili alış ve satış baskısının göstergesidir. Bu yüzden daha uzun fitile sahip pin barlar daha güçlüdür. Trend ile paralel olan pin bar senin için değerli bir alış sinyali üretir. Bunu dikkate almalısın. Bu mum oluşumu bir destek seviyesinin yakınında meydana gelirse bu alıcıların bölgede güçlü olduğu ve piyasayı yukarı itmeye istekli oldukları anlamına gelir. Aşağıdaki tabloya bakınız: Pin bar ile ticaret yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli seviyeler destek ve direnç, arz ve talep bölgeleri ve hareketli ortalamalar gibi ana seviyelerdir. Bu mum formasyonunun bu seviyelerde oluşumu piyasada neler olduğu konusunda net bir fikir vermektedir. Eğer fiyatın reddedilmesi örneğin bir destek seviyesine yakınsa bu durum boğaların daha güçlü olduğu ve piyasayı yukarı doğru itmeye istekli olduklarının açık bir göstergesidir. Eğer fiyatın reddedilmesi örneğin bir direnç seviyesine yakınsa bu durum ayıların daha güçlü olduğu ve piyasayı aşağı doğru itmeye istekli olduklarının açık bir göstergesidir. 36 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 37 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Bu mum formasyonunun ardındaki psikolojiyi anlarsanız gelecekte ne olacağını tahmin edebileceksiniz ve yüksek olasılıklı pin bar sinyallerine dayanarak karlı işlemler yapacaksınız. Trend Piyasalarında Pin Bar ile Ticaret Yapmak Eğer yeni başlayan bir trader iseniz trend piyasaları ile uğraşmanızı tavsiye ederim. Çünkü trend piyasalarında meydana gelen pin barlar yüksek risk / ödül oranıyla iyi ticaret fırsatları sunar. Bu strateji basittir. Net bir yükseliş trendi veya düşüş trendi belirleyerek başlarsınız ve bir geri çekilme hareketi sonrasında belirlenen destek veya direnç seviyesi üzerinde bir pin bar oluşmasını beklersiniz. Yukarıda da görüldüğü gibi destek seviyesinin kırılmasından bir süre sonra fiyat geri çekilme hareketi yani pullback yaptı. Daha önceden destek seviyesi olarak çalışan bu seviye rol değişimiyle beraber direnç seviyesine dönüştü ve geri çekilme hareketi direnç seviyesinde bir pin bar formasyonu oluşturdu. Bu fiyat hareketliliğini aşağıdaki kriterlere göre değerlendirelim: - Oluşan mum uzun bir gölgeye ve küçük bir gövdeye sahip olması nedeniyle mükemmel bir pin bar’dır. - Geri çekilme hareketi direnç seviyesinden tepki aldığı için bu bölge aktif bir bölgedir. - Pin bar oluşumu risk \ ödül oranı için ticarete değer bir oluşumdur. Aşağıdaki örneğe bakın: Tüm bu şartlar açısından grafikteki oluşum ticarete değer bir satış sinyalidir. Bazen piyasalar trend bir pazar olsa bile destek ve direnç düzeylerini çizemeyiz çünkü fiyatlar statik anahtar seviyelerini tespit edemeyeceğimiz belirli bir şekilde hareket eder. Eğer bu durumda iseniz; yükseliş piyasasında dinamik bir destek, düşüş piyasasında iseniz dinamik bir direnç olarak hareket edecek olan 21 hareketli ortalamayı (21 SMA) kullanabilirsiniz. Aşağıdaki resme bakınız: Bir düşüş trendinin oluşumunu başlatacak olan pin barın direnç seviyesinde oluşması ve ardından piyasanın düşmesi. 38 39 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi piyasa aşağı yönlü seyrederken, 21 SMA kullanalarak dinamik direnç seviyelerini ve yüksek olasılıklı pin bar kurulumlarını kolaylıkla buluyoruz. Ticaret Taktikleri Ticariete değer bir işlem yapmak için; -İlk adım trendi, (yükseliş ya da düşüş eğilimi) seviyeyi (destek ya da direnç) ve trendin yönüne doğru bu seviyelerde oluşan bir pin barı belirlemektir. Aşağıdaki başka bir tabloya bakın: -İkinci adım bu mum formasyonuna göre pazara nasıl girileceğini bilmektir. Benim deneyimime gore pin bar ile ticaret yapmak söz konusu olduğunda işleme farklı giriş seçenekleri vardır. Her şey mum anatomisine, piyasa koşullarına ve para yönetimi stratejinize bağlıdır. 1-Agresif giriş seçeneği: Bu yöntem bir teyit beklemeden pin bar kapandıktan hemen sonra piyasaya girmektir. Bu strateji başlangıçtan itibaren hareketi yakalamanıza yardımcı olacaktır çünkü bazen pin bar kapanmasından sonra fiyat yükselir ve eğer siz piyasada değilseniz ticaret şansı elinizden kaçar. Aşağıdaki örneğe bakın: Yukarıdaki 4 saatlik grafikte 21 SMA ‘ nın pazarda kilit noktaları bulmamıza nasıl yardımcı olabileceği gösterilmektedir. Fiyatlar hareketli ortalamaya yaklaştığında piyasada alım baskısı gerçekleşir ve fiyat yükselir. Pin bar sinyali grafikte açık çünkü trend yükselişteyken fiyat 21 SMA seviyesinden reddedilerek alım için ticarete değer bir sinyal üretiyor. Yukarıdaki tablo agresif bir girişin, piyasa dışında kalmadan doğru zamanda ticaretinizi yürütmenize nasıl yardımcı olabileceğini göstermektedir. Gördüğünüz gibi bu ticareti yaptık çünkü üç önemli teyidimiz vardı: -Trend: Pazar aşağı yönlü seyrediyor. Bu durumda satış fırsatları arıyoruz. -Seviye: Bu grafikte anahtar destek-direnç seviyesi var. Test adımını bekliyoruz. 40 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE -Sinyal: 41 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE İşlem Teyit Araçları Geri çekilmeden sonra direnç seviyesinde net bir pin bar oluştu. Piyasada bu üç unsura sahip olduğunuzda ticaret yapmaktan çekinmeyin. Pin bar kapandıktan hemen sonra işleme dahil olun ve zarar durdurma seviyesi olarakta pin bar’ın tepe noktasını işaretleyin. Kar hedefeniz trendte bir sonraki destek seviyesi olacak. 2-Temkinli giriş seçeneği: Bu strateji pin bar oluşumu esnasında fiyatın geri çekilmesinin % 50'sinden sonra pazara girmekten ibarettir. Bu piyasada başarı elde etmiş kişiler yukarıda bahsettiğim kriteleri dikkatle takip eden ve bu kriterlere göre işlemlerin ticarete değer olup olmadığına karar veren insanlardır. Şuana kadar işleme giriş için trend, destek-direç, mum çubuğu formasyonları ve 21 SMA ‘ dan nasıl teyit alacağımızı öğrenmiştik. İşlemleri teyit etmek için kullanacağımız yöntemlere bir yenisini daha ekleyeceğiz. Fibonacci Seviyeleri. Aşağıdaki örnekleri değerlendirerek anlamaya çalışalım: Bu strateji bazen işe yarayarak size 1:5 'den fazla risk / ödül oranı verecek, bazen ise pazar dışı kalacaksınız. Aşağıdaki resme bakınız: Yukarıdaki grafik, temkinli girişlerin gücü hakkında bize bir fikir veriyor. Gördüğünüz gibi bu giriş yöntemi, risklerimizi azaltmamıza ve ödüllerimizi artırmamıza yardımcı oluyor. Yukarıdaki örnekte dört olası teyit noktasıyla yüksek olasılıklı bir işlem kurulumumuz var. 1-Trend: Yükseliş trendi işlem görüyor ve bu da trendi takip etmemiz ve bir satın alma fırsatı aramamız gerektiği anlamına geliyor. Yukarıdaki ticaret 1:5 'den fazla risk / ödül oranına sahiptir. Her ay böyle bir ticaret bile iyi bir gelir elde etmek için yeterlidir. 42 43 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 2-Seviye: Destek seviyesi piyasada önemli bir kilit seviyedir. Gördüğünüz gibi fiyat, kırdığı direnç seviyesini geri çekilme hareketiyle destek olarak test etmiş ve tepki alarak yükselişine devam etmiş. 3-Sinyal: Geri çekilme destek seviyesinde pin bar ile tamamlanmış. Bu önemli bir satın alma fırsatı. Agresif mi temkinli mi işlem yapacağınıza zamanla karar vereceksiniz. 4- 21 SMA: Pin bar’ ın dinamik bir destek seviyesi olarak hareket eden 21 hareketli ortalamadan reddedilmesi. Tüm bu faktörler, piyasanın satın alma işlemine elverişli olduğunu teyit etmek amacıyla güçlü bir sinyal üretmek için birlikte çalışır. Başka bir örneğe bakın: Yukarıdaki grafik iki önemli satın alma fırsatını göstermektedir. Yükseliş trendinde iki geri çekilme hareketi ve her iki destek seviyesinde de iki pin bar oluşumu gözlemlendi. Girişimizi teyit eden şey pin barın 21 SMA dan ve % 50 Fibonacci seviyesinden tepki alması oldu. Aynı şey piyasaya tekrar girmemizi ve daha fazla kar elde etmemizi sağlayan ikinci pin çubuğunda da oluyor. Bu tür kurulumları takip ederek yüksek karlılıkta işlemler yapabilirsiniz. Yatay Piyasada Pin Bar ile Ticaret Yukarıdaki örnek güçlü bir sinyal üretmek için birlikte çalışan 4 önemli seviyeyi göstermekte. Bunlar ; Destek-Direnç, Pin bar, 21 SMA ve %50 Fibonacci seviyesi. Bu kurulumları takip ederek piyasada nokta atışı işlemler yapabilirsiniz. Trend pazarların aksine yatay pazarlar belirlenmiş kanallar yani destek ve direnç seviyeleri arasında düzenli bir fiyat hareketliliğine sahiptir. Fiyat her seferinde destek ve direnç seviyelerinden tepki alarak ters yönde hareketini sürdürür. Bölgede alıcı yada satıcılardan herhangi birinin piyasayı kontrol altına almasıyla 44 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 45 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE fiyat destek ya da direnç noktasını kırar ve yeni bir trend piyasasının oluşmasına sebep olur. Durdurma kaybınız destek seviyesinin üzerine ve kar hedefiniz direnç seviyesinin yakınına yerleştirilmelidir.Bu ticaretin risk-ödül oranı çok cazip olacaktır. Bü tür piyaasalarda işleme giriş için destek ve direnç seviyelerinde oluşan mum formasyonlarından yararlanırız. İkinci işlem fırsatı, destek seviyesinin yakınında gerçekleşir. Pin barın kapanmasından sonra bir satın alma emri verirsiniz ve durdurma kaybınız destek seviyesinin altında olmalıdır. Kar hedefiniz ise bir sonraki direnç seviyesi. Pin bar ile yatay piyasa da nasıl işlem yapılır? Aşağıdaki örneğe bakın : Bu şekilde yatay piyasada pin barın oluşumuna bağlı olarak agresif ya da temkinli bir ticaret kararı verir ve kazanırsınız. Engulfing Bar Formasyonu Engulfing bar formasyonu en güçlü ve kârlı fiyat hareket kalıplarından biridir ve bu formasyon ile işleme dahil olmak ticari karlılığınızı büyük ölçüde artıracaktır. Bu bölümde engulfing bar formasyonunu nasıl karlı bir şekilde kullanacağınızı öğreneceksiniz. Şuan kullandığınızdan daha iyi bir ticaret stratejisi arıyorsanız, yeni başlayan veya tecrübeli bir trader olmanız fark etmez. Doğru yere geldiniz. Engulfing bar formasyonu nedir? Bu formasyon ikinci mumun birinci mumu tamamen kapsadığı iki karşıt renkli mumdan oluşur. Yukarıdaki grafik bize üç işlem fırsatını göstermektedir. Size nasıl başarılı bir şekilde ticaret yapabileceğinizi açıklamama izin verin: Bunlardan ilki, destek seviyesinden reddedilen bir pin bardır. Pin bar kapandıktan sonra bir satın alma emri verebilir ya da piyasanın pin barın fitil aralığının % 50'sine dokunmasını beklersiniz. 46 Bullish Engulfing Bar Bearish Engulfing Bar Örneğin bullish engulfing bar bir düşüş trendinin sonunda oluşur. Bu da alım baskısının satış baskısına baskın oğulduğuna dair net bir sinyal sağlar. 47 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Başka bir deyişle piyasanın kontrolü artık alıcılarda. 1-Trend: Düşüş trendinin sonunda oluştuğunda trendin döndüğüne dair çok güçlü bir sinyal verir. Bu aşama pazarın el değiştirdiği şeklinde yorumlanmalı ve alış için ticaret fırsatları aranmalıdır. Aşağıdaki örneğe bakın : Herhangi bir grafiğe bakarsanız, piyasanın trend ve yatay hareket ettiği zamanlar olduğunu fark edeceksiniz. Dürüst olmak gerekirse engulfing bar formasyonu ile trendte işlem yapmak piyasada para kazanmanın en kolay yoludur. Pazarın trend olup olmadığını belirlemek için teknik analiz hakkında çok bilgili olmanıza gerek yoktur. Piyasanın HH-HL şeklinde bir dizi seri hareket yapması ya da piyasanın LL-LH şeklinde hareket etmesi yükseliş ve düşüş trendini tespit etmek için yeterlidir. Modern mum grafiğinin babası olan Steve Nison'a göre, bu mum trendin tersine döneceğini düşünmemiz için üç önemli kriteri karşılamalıdır: - Piyasa açıkça tanımlanabilir bir yükseliş trendi ya da düşüş trendi olmalıdır. - Engulfing bar formasyonu iki mumdan oluşmalı ve birinci mum tamamen ikincisi tarafından yutulmalıdır. - Yukarıdaki grafik net bir yükseliş trendini gösteriyor. Pazarın trend olup olmadığını belirlemek için ekstra bir gösterge kullanmanız gerekmiyor. İkinci büyük mum, ilk mumun zıttı olmalıdır. Grafiklerinizi analiz ederken her piyasanın trend içinde hareket ettiğini ve trend piyasalarında ticaretin teknik analizinizdeki en önemli unsur olduğunu unutmayın. Trendten daha önemli bir şey yoktur, asla onunla savaşmaya çalışmayın. Engulfing Bar ile Ticaret Nasıl Yapılır Bu mum kalıbı ile karlı bir şekilde ticaret yapmak için üç önemli teyit aranmalıdır: 48 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 49 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Ne kadar güçlü bir ticaret stratejiniz olursa olsun trendin zıttına yönelik bir işlem ile herhangi bir piyasa koşulunda para kazanamazsınız. Yeterince sabırlı olmanız ve piyasanın size hangi yöne gideceğini söylemesine izin vermeniz gerekir. Başarılı traderlar, trendin arkadaşınız olduğunu söylüyorlar ve eğer cazip bir mum formasyonu ile işlem yapmakta ustalaşmak istiyorsanız, ilk kuralınız piyasa yönünü takip etmektir. Diğer bir deyişle trend en iyi arkadaşınız olmalıdır. Bu seviyeler; trend çizgileri, kanallar, bayraklar, üçgenler gibi farklı biçimler alır ve grafiğinizde bunları tanımlama yeteneğiniz, pazarda işleme dahil olamk için daha iyi fiyat seviyeleri bulmanıza yardımcı olur. Trend pazarlarda, fiyatlar direnç seviyesinden geçtiğinde geri çekilme hareketi yaparken bu dirençten desteklenirler. Daha önce bunu pullback olarak tanımlamıştık. Böyle bir noktada engulfing bar formasyonu ile işleme nasıl dahil olunacağını aşağıda ki örnekle anlamaya çalışalım: 2- Seviye: Net bir şekilde tanımlanabilir bir yükseliş trendi veya düşüş trendi bulduğunuzda, bir sonraki adım piyasadaki en önemli seviyeleri belirlemektir. En güçlü destek ve direnişi kastediyorum. Eğer fiyat bir destek seviyesini test edip durursa bu alıcıların orada olduğunun bir göstergesidir. Bu alan piyasadaki tüm katılımcılar tarafından izlenir çünkü bu büyük bir satın alma fırsatını temsil eder. Aksine fiyatlar yükseliş trendinde direnç seviyesini test ederse ve orada durursa bu satış gücünün piyasada olduğuna dair açık bir işarettir. Aşağıdaki örnek, piyasa katılımcılarının destek ve direnç düzeyleriyle nasıl etkileşimde bulunduğunu göstermekte: Destek ve direnç ve arz-talep alanlarının yanısıra piyasadaki en iyi seviyeleri bulmamıza hareketli ortalamalar ve fibonacci düzeltme seviyeleri gibi yardımcı olabilecek başka teknik araçlar da yardımcı olmaktadır. 50 51 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Engulfing Bar ve Hareketli Ortalamalar ile Ticaret Yapmak 3-Sinyal: Buradaki sinyal, engulfing bar formasyonudur. Engulfing bar formasyonu ile ticaret yaparken aynı kuralları uygulayabilirsiniz. Pazarın durumunu ve seviyeleri belirleme yeteneğinize bağlı olarak karlılığınızı daima arttıracaksınız. Engulfing bar formasyonunu hareketli ortalamalarla işlemek çok karlı bir ticaret stratejisi sağlar ancak hareketli ortalamayı kullanma konusunda bilgi eksikliği ticari hesabınıza önemli ölçüde zarar verebilir. Yatırımcılar hareketli ortalamaları farklı şekillerde kullanırlar: Aşağıdaki başka bir örneğe bakın: - Trendin yönünü belirlemek için traderlar, fiyat 200 SMA’ nın üzerinde olduğunda pazarı satın alırlar ve 200 SMA’ nın altında olduğunda pazarda satış işlemi açarlar. Pazarın aşırı alım veya aşırı satım yapıp yapmadığını belirlemek için fiyatın hareketli ortalamadan uzaklaşıp uzaklaşmadığını teyit ederiz. - Trendi tahmin etmek için geçiş stratejisi kullanılır. Eğer fiyat hareketli ortalamanın diğer tarafına geçerse bu bir tersine dönüş sinyalidir. Herhangi bir ticarette, hareketli ortalamaların dezavantajları vardır. Bu yüzden doğru piyasa koşullarında başarılı bir şekilde nasıl kullanacağınızı bilmek zorundasınız. Bu ticaret tekniği, tüm pazarlar için geçerli değildir. Asla sınırlandırılmış veya düzensiz pazarlarda kullanmaya çalışmayın. Çünkü çok fazla yanlış sinyal alacaksınız ve ticaret hesabınızı kesin olarak kaybedeceksiniz. Tecrübe ettiğim şeylerden biri hareketli ortalamanın trend pazarlarda dinamik bir destek ve direnç olarak kullanılması ve engulfing bar sinyaliyle birlikte piyasada para kazanmanın en iyi yollarından biri olduğudur. Strateji çok basit. 8 ve 21 SMA’ yı günlük ve 4 saatlik zaman aralıklarında kullanacağız ve net olarak işlem tanımlayacağız. Yükseliş trendinde direnç kırıldıktan hemen sonra fiyat geri çekilme hareketi yapıyor. Dirençten destek seviyesine dönen bu seviyeyi test ediyor ve burada engulfing bar oluşumu yapıyor. Destek seviyesinin hemen altına zarar durdurma emri koyarak sonraki direnç noktasında karınızı alabilirsiniz. Boğa ya da ayı piyasasında fiyatın geri çekilmesi esnasında hareketli ortalama üzerinde cazip bir engulfing bar oluştuğunda işleme dahil olacağız. 52 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 53 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Aşağıdaki örneğe bakınız: Engulfing Bar ve Fibonacci Geri Çekilmesi ile Nasıl Ticaret Yapılır Yükseliş trendinde bir destek olarak görev yapan 8 ve 21 SMA üzerinde oluşan engulfing bar formasyonu ile işleme dahil oluyoruz ve karımızı alıyoruz. Eğer hareketli ortalama aşağı doğru seyrediyorsa, piyasanın düşüş eğiliminde olduğunu anlar ve fiyatın hareketli ortalamaya çekilmesiyle bu seviyede oluşan engulfing bar ile satış yaparız. Aşağıdaki ekran görüntüsü, fiyatların hareketli ortalamayla dinamik bir direnç seviyesi olarak nasıl etkileşimde bulunduğunu ve engulfing barın yüksek olasılıklı bir kurulumu nasıl temsil ettiğini göstermekte. 54 Traderlar farklı şekillerde Fibonacci düzeltmesini kullanıyorlar ancak en önemli Fibonacci düzeltme seviyeleri % 50 ve % 61 seviyeleridir. Bu teknik aracın mum formasyonlarıyla birlikte nasıl kullanılacağını bilmek kâr potansiyelinizi kesin olarak artıracaktır. Grafik teknisyenlerine göre en büyük geri çekilme hareketleri % 50 ve % 61 Fibonacci düzeltme seviyelerinde oluşuyor. Bu bilgi size trend piyasasında bir sonraki büyük hamleyi yüksek doğrulukla tahmin etme yeteneği sağlayacaktır. Strateji çok basittir. Net bir yükseliş trendi veya düşüş trendi tanımlarsınız ve daha sonra Fibonacci retracement tool'u kullanarak düzeltme seviyelerini belirlersiniz eğer % 50 veya% 61 seviyeleri ile eşleşen bir engulfing bar formasyonu görürseniz bu güçlü bir alış-satış sinyalidir. 55 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Engulfing Bar ve Trend Çizgileri ile Ticaret Naıl yapılır Aşağıdaki tabloya bakın: Trend çizgileri traderlara piyasanın psikolojisi hakkında, özellikle de alıcılar ve satıcılar arasındaki psikoloji hakkında bir fikir verir. Ayrıca profesyonel yatırımcıların piyasanın karamsar mı yoksa iyimser mi olduğunu belirlemelerine izin verir. Bu teknik ticaret aracı, ya yatay çizgiler çizerek destek ve direnç ya da dikey çizgiler çizerek fiyat ve zaman tanımlamak için farklı şekillerde kullanılır. Trend çizgileri kullanmanın yanlış bir yolu yoktur. Trend piyasalarında fiyatların yüksekliğini veya salınan en düşük seviyelerini bağlayarak bir trendi vurgulamak için sadece trend çizgileri kullanıyoruz. Bu şekilde piyasadaki genel eğilim doğrultusunda yüksek olasılıklı işlem seviyeleri bulmamız kolaylaşıyor. Aşağıdaki grafiğe bakınız: Yukarıdaki örnekte engulfing bar sinyali % 50 ve % 61 Fibonacci geri çekilme seviyesiyle eşleşmiş. Direnç seviyesi, fibonacci seviyesi ve bu bölgede oluşan engulfing bar formasyonu yüksek olasılıklı bir ticaret kurulumu için yeterlidir. Bu ticaret stratejisi çok güçlüdür. Aşağıdaki grafik % 50 ve% 61 fibonacci düzeltme seviyesinin gücünü gösteren başka bir örnek: En üst seviyeleri birleştirerek çizdiğimiz trend seviyesi direnç olarak işlev yapıyor. Bu seviyenin piyasa tarafından test edilmesi ve sonrasında satış sinyali veren engulfing bar oluşumuyla yüksek olasılıklı bir kurulum gerçekleşmiş oldu. Sadece yatay destek ve direnç kullansaydık bu ticaret fırsatını kaçırmış olacaktık. Satışını yap ve karını al. 56 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 57 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Başka bir örneğe bakalım: Yatay piyasaları daha önce tanımlamıştık. Fiyat destek ve direnç seviyeleri arasında devamlı hareket eder. Bu seviyelerden herhangi biri kırılana kadar yatay piyasalar devamlılığını sürdürür. Aşağıdaki grafiğe bakınız: Yukarıdaki grafik, bir yükseliş trendini gösteriyor. Trend çizgisi bir destek seviyesi olarak hareket ediyor ve bu seviyede oluşan engulfing bar formasyonu büyük bir satın alma fırsatı yaratıyor. Engulfing Bar ile Yatay Piyasada Nasıl Ticaret Yapılır Tahmin edilebilecek en zor piyasalardan biri yatay pazarlardır. Ticarette trendlere odaklanmanızı öneririm fakat sorun şu ki piyasalar zamanlarının % 70'inden fazlasını yatay pazarlarda harcıyor. Bu yüzden sadece trend piyasalarına odaklanırsanız muhtemelen birçok ticaret fırsatını kaçıracaksınız. Bu yüzden verimli bir trader olmak istiyorsanız tüm pazarlara nasıl yaklaşacağınızı öğrenmek zorundasınız. 58 Yatay pazarlarda engulfing bar formasyonu ile işlem yapmak, pin bar ile işlem yapmak kadar avantajlı değildir. Bu yüzden arabanızıda her yolda aynı şekilde süremediğinizi düşünerek hangi piyasa koşullarında hangi formasyonun etkili olacağını da öğrenmiş olmalısınız. Yatay pazarlarda da engulfing bar oluşumu ile ticaret yapabilirsiniz ama ben trend piyasanın bu formasyon için daha elverişli olduğu kanısındayım. Yatay pazarlarda destek ve direnç seviyelerinden alım ve satım yapmak ticari olarak karlıdır. Ama dikkat edilmesi gereken nokta bu seviyelerden birinin kırılması ve sonrasında oluşacak yeni bir trend piyasına karla başlamak için ticaret fırsatı aramaktır. 59 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Aşağıdaki grafiğe bakınız: Aşağıdaki örneğe bakın: Yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi destek seviyesi kırılmış durumda. Sonrasında fiyat geri çekilme hareketi yapıyor ve daha once destek seviyesi olarak test ettiği noktayı bu defa direnç seviyesi olarak test ediyor. Görüldüğü gibi fiyat dinamik bir direnç seviyesi olan bu noktadan reddediliyor ve sonrasında satış sinyali veren bir engulfing bar oluşumu gerçekleşiyor. Satış emir ver, zarar durdurma seviyesini direnç seviyesinin üzerine koy ve karını al. Bu pazarlarda ki diğer önemli bir strateji ise sahte kırılma stratejisidir. Destek veya direnç seviyesi sahte bir kırılma yapar. Kırılma yapan mumun hemen ardından gelen mum hemen geri gelerek tekrar yatay piyasaya dahil olur. Bu oluşumlar piyasadaki en karlı stratejilerden biridir. Eğer doğru şekilde kullanmayı bilirsen çok iyi karlar elde edersin. Kırılmayı tetikleyen alış-satış baskısına rağmen büyük oyuncuların baskısıyla fiyat tekrar yerine döner. Bu piyasanın kırılmanın zıttı bir hareket sergileyeceği anlamına gelir. Akıllı davranın, insanlar kırılma sonrası işlem yaparken siz büyük oyunculara bağlı kalarak pozisyonunuzu koruyun. Yukarıdaki grafikte de gördüğünüz gibi direnç seviyesinin kırılması sonrası fiyat, büyük oyuncuların baskısıyla tekrar yatay piyasaya dahil oluyor. Sahte kırılımı yapan mum ve geri çekilme hareketini yapan mum bir engulfing bar formasyonu oluşturuyor. Direnç noktasında satış sinyali veren engulfing bar, pazarı takip edenler ve stratejiye uyanlar için karlı bir ticaret fırsatı sunuyor. Engulfing Bar ile Arz ve Talep Bölgelerinde Ticaret Arz ve talep alanları, destek ve dirençten daha güçlüdür. Bankaların ve kurumların piyasada alım-satım yaptığı yerlerdir. Eğer bu dönüm noktalarını tanımlayabilirseniz, ticaret hesabınızda bir fark yaratabilirsiniz. Engulfing bar formasyonunu arz ve talep alanlarıyla başarılı bir şekilde işlemek için deneyimime göre bir grafikte kaliteli arz ve talep seviyelerini tanımlayabilmeniz gerekir. Kaliteli arz ve talep alanlarını tanımlayan üç faktör vardır: 1-Hareketin gücü: Pazarın bölgeyi hızla terk etmesi durumunda, fiyatın bölgeden ayrılma şekline daha fazla dikkat edin. Bu durum bankaların ve kurumların orada olduğunun bir göstergesidir. Fiyat bu bölgeleri terk ederken genelde momentumlu (yüksek hacımli) barlar oluşturur. 60 61 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 2- Kar bölgesi: Seviyenin iyi bir risk / ödül oranı sağladığından emin olmalısınız. 3-Büyük zaman çerçeveleri: Günlük ve 4 saatlikzaman dilimlerinde ki arz ve talep alanları pazardaki en güçlü bölgelerdir. Aşağıdaki tablo kaliteli bir arz alanını göstermektedir. Bu alanda hareketin çok güçlü olduğunu, bununda bankaların ve kurumların orada olmasından kaynaklı olduğunu bilmelisiniz. Engulfing bar oluşumu, satıcıların hala aynı fiyat seviyesinden satmaya istekli olduklarını işaret ediyor. Bu bölgeleri tanımlamanın karmaşık olmadığını düşünüyorum çünkü güçlü hareketlerle karakterize ediliyorlar. Arz ve talep alanlarının ardındaki sır, büyük oyuncuların bekleyen emirlerini oraya koyması, piyasanın bu bölgelere yaklaşmasıyla bu seviyelerden büyük alım-satım ataklarının gelmesi. Alım-satım işlemlerinizi, arz ve talep alanları ve mum formasyonları ile birleştirirseniz bir yatırımcı olarak para kazanma şansınızı da artırırsınız. Ticarette Para Yönetim Kuralları Şimdiye kadar piyasadaki yüksek olasılıklı ticari kurulumları nasıl belirleyeceğinizi öğrendiniz. Bilmeniz gereken önemli bir nokta belirlediğiniz tüm engulfing bar formasyonlarının ticarete değer olmayabileceğidir. Düşük risk / ödül oranlarına sahip işlemlerde sinyaller göz ardı edilmelidir. Yüksek olasılıklı bir kurulum için kriterler yerine getirildikten sonra daha fazla analiz yapılmasına gerek yoktur. Sadece ticaretinizin ödül oranı için 2:1 'lik bir risk potansiyeline sahip olduğundan emin olun. Kazanacağınız para miktarının, risk alacağınız miktarın iki katı olması gerekiyor. Bu ticaretinizi değerli kılan önemli bir detay. Gördüğünüz gibi ilk engulfing bar formasyonu oluşumunda ikinci mum bölgeyi terkederken çok güçlü bir hareket hacmine sahip. Bu türden bir mum oluşumu ancak bölgedeki kuvvetli oyuncular tarafından gerçekleştirilebilir. Aynı bölge tekrar test ediliyor ve ardından yeni bir engulfing bar oluşumu gerçekleşiyor. Satış için çok iyi bir fırsat. Sat ve kazan. Aşağıdaki örneğe bakınız: Başka bir örneğe bakın: 62 63 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Yukarıdaki grafikte işlem açma ile ilgili tüm koşullar yerine gelmiş durumda. Daha önce de belirttiğimiz gibi büyük zaman dilimlerinde ki arz ve talep bölgeleri, yatay pazarlardaki en iyi fiyat seviyeleridir. Aşağıdaki örneğe bakın: Talep bölgesinde bir mum formasyonunun oluşması iyi bir ticaret fırsatıdır ancak ticaretin para yönetiminizin kurallarına uygun olduğundan emin olmak için risk / ödül oranına bakmak zorundasınız. Bu işlem 3:1 ödül/risk oranına sahiptir. Bu uzun vadede kazanma şansınızı artırır çünkü bu işlemde 200 dolar riskiniz varsa 600 dolar da kazanma ihtimaliniz mevcut. Bir işlem yapmadan önce bu oranlamayı yapmak çok önemlidir. Bu stratejinizin verimliliğinin oranlanması anlamına gelir. Analiz: Her bir ticarette 1:3 risk / ödül oranı ile 10 işlem yaptığınızı düşünün. Yani kazandığınız zaman 600 dolar kazanırsınız ve piyasa size karşı geldiğinde 200 dolar kaybedersiniz. 7 işlemi kaybettiğinizi ve 3 işlemi kazandığınızı varsayalım. Sonuç itibariyle ne durumda olduğunuzu anlamak için basit bir hesap yapalım. Kaybettiğiniz 7 işlem size 7*200=1400$ kayıp verirken, kazandığınız 3 işlem size 3*600=1800$ dolar kazandırır. Sonuç olarak tüm işlemlerden toplamda 1800-1400=400$ dolar kazanmış olursunuz. Gördüğünüz gibi 10 işlemden 7 sini kaybetmiş olmanıza rağmen hala karlı durumdasınız.. Bu para yönetiminin büyüsüdür. İşleme Giriş ve Çıkış Stratejisi: Bir grafiği yorumlarken analizinizi size öğrettiğim bilgiler üzerine kurun. Daha farklı bilgilere odaklanarak başarı şansınızı azaltacağınızı unutmayın. Çünkü yirmi yılı aşkın süredir uyguladığım onlarca strateji arasından beni olduğum noktaya taşıyan tek stratejiyi sizinle paylaşıyorum. Grafiğinizi açın, kriteleri yerine getiren kurulumları tespit edin ve işleme dahil olun. Bu aşamada para yönetim kuralları çerçevesinde işleme en iyi giriş noktasını, zarar durdurma noktasını ve kar alma noktanızı belirleyin. Tüm bu kuralları uyguladıktan sonra bırakın piyasa size şımartsın. Hedeflerinizi belirledikten sonra asla geriye bakmayın. İşleminizin doğru ya da yanlış olup olmadığını pazarın size bildirmesine izin verin. Bu duygularınızdan sıyrılarak başarılı bir şekilde ticaret yapmanıza yardımcı olacaktır. Pazar size karşı geliyorsa, iyi hissetmeyecekseniz. Normaldir, para kaybetmek duygusal olarak acı verici olabilir.Hiç kimse kaybetmek istemez özellikle de konu para olduğunda. Çalışmalar, başarılı yatırımcıların dahil oldukları her bir ticarette özkaynaklarının % 2 'sinden fazlasını riske atmadığını göstermiştir. Yeni başlıyorsanız % 1'den fazla risk almayın. İşleminizi ne kadar ticarete değer ve yüksek olasılıklı buluyor olsanızda bu kurala uymanız sizi başarılı kılar. Aksinde paranızı kaybetme ihtimaliniz yüksek olasılıklı. 64 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 65 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE İnside Bar Formasyonunun Oluşumunun Arkasındaki Psikoloji İnside Bar Formasyonu İnside bar formasyonu, profesyonel traderların dikakt ettiği en güçlü işlem kurulumlarından biridir. Ancak çoğu trader bu formasyonla başarılı bir şekilde ticaret yapamaz. İnside bar oluşumu bir konsolidasyon / fiyat sıkışmasına işaret eder. Bir yükseliş trendinde oluşması, alıcıların ilk mumda piyasada aktif olduklarının ikinci mumda ise hafif baskın bir durumda oldukları anlamına gelir. Bir düşüş trendinde ise baskın olan satıcıların ikinci mumda biraz geri çekildikleri anlamına gelir. İnside bar formasyonu biri anne diğeri yavru mum olarak adlandırılan iki mumdan oluşur. Engulfing bar formasyonunun zıttına bu formasyonda ilk mum ikinci mumu tamamen kapsamalıdır. Bu oluşumun ardındaki psikolojiyi anlamanız, piyasadaki önemli dönüm noktalarının daha iyi belirlenmesine ve işleme giriş-çıkışlarınızın doğru bir şekilde yapılmasına yardımcı olacaktır. İnside Bar Formasyonu ile Nasıl Ticaret Yapılır Aşağıdaki örneklere bakın : Özellikle piyasanın güçlü bir şekilde hareket etmesi durumunda inside bar, trend piyasalarda yüksek olasılıklı işlem sinyali verir. Çünkü bu formasyonun oluşumu, işleme katılmanız için size büyük bir fırsat sunar. Bu strateji çok basittir. Önce trend piyasasını tanımlamanız sonrasında pazarın yönüne göre bir inside bar formasyonunun oluşmasını beklemeniz gerekir. Bu kalıbın oluşumu, bir sonraki hamleyi yapmadan önce pazarın durduğunu gösterir. Bu, pazara doğru zamanda girmenizi ve büyük kazanç elde etmenizi sağlayacaktır. Daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki grafiğe bakın: 62 63 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Yukarıda da görüldüğü gibi, piyasa aşağı yönlü seyrediyor. İnside bar formasyonlarının oluşumu bize trendte işlem için üç fırsat verdi. Eğer ticaret yaklaşımımıza alışkınsanız sadece satış fırsatları arayacaksınız. Bu şekilde büyük kurumlar ve bankalarla savaşmaz sadece piyasa tarafından tercih edilen yönde işlem yaparsınız. Yukarıdaki grafikte belirtildiği gibi ilk mumun kapanış çizgisi aşağı doğru geçildiğinde bir satış emri verebilirsiniz. Zarar durdurma noktası ilk mumun ulaştığı en yüksek fiyat olarak belirlenir. Kar hedefiniz ise bir sonraki destek seviyesi. Aşağıdaki başka bir örneğe bakın: Destek-Direnç Seviyesinde İnside Bar ile Nasıl Ticaret Yapılır Destek ve direnç seviyeleri gibi önemli temel konulara odaklanmıyorsanız, teknik analiz çok karmaşık olabilir. Bu alanlar, oyunun alıcılar ve satıcılar arasında oynadığı psikolojik bir seviyeyi temsil ediyor. Size bir örnek vereyim: Satıcılar alıcıları aşarsa, fiyatı destek seviyesinin altına çekerler. Bazı alıcılar para kaybetmekten korkacaklardır çünkü destek seviyesinin kırıldığını görecekler. O halde alış işlemini iptal edip satış emir vereceklerdir. Diğer katılımcılarda piyasanın satıcıların kontrolünde olduğunu fark ettiklerinde satış işlemi yapmaya karar vereceklerdir. Bu fiyatın ani düşmesine sebep olacaktır. Bir trader olarak destek ve direnç seviyeleri hakkında yeterli bilgiye sahipseniz, grafiğinizi açtığınızda destek seviyesinin kırıldığını ve piyasanın satıcıların kontrolünde olduğunu görürsünüz. Bu iyi bir satış fırsatı mıdır? Pazara girmek için doğru zaman nedir? İnside bar formasyonu, pazara girmek ve büyük karlar elde etmek için en güvenilir fiyat hareket sinyallerinden biridir. Bunu, bu seviyelerle birlikte nasıl kullanacağınızı anladıktan sonra, piyasanın size ne söylediğini net bir şekilde anlayacak ve doğru işlem kararları alacaksınız. Aşağıdaki tabloya bakınız: Yukarıdaki tabloda anlatmak istediğimi görebilirsiniz. Elbette tüm bu kurulumlara dahil olmamanız gerekir. İşleme giriş için destek-direnç, arz-talep, fibonacci düzeltmesi ve risk / ödül oranı gibi kriterleri yerine getirmiş olmalısınız. 64 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 65 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Yukarıdaki grafikte destek seviyesinin kırıldığını görüyoruz. Eğer ikinci mumun oluşmasını beklemeden direk satış işlemi yaparsanız bu agresif bir işlem tipi olur ki tehlike ve stres yaratabilir. Bunun yerine ikinci mumun oluşmasını beklerseniz, geri çekilme hareketiyle test edilen direnç seviyesinde hem bir pin bar hemde bir inside bar formasyonu oluştuğunu görürsünüz. Bu pazarın satış için ideal bir fırsat sunduğu anlamına gelir. Başka bir örneğe bakın: İnside Bar Formasyonunu ile Alakalı İpuçları 1-Daha büyük zaman dilimlerinde takip edilmeli Daha düşük zaman dilimlerinde işlem yapmaya karşı değilim. Sinyalleri filtrelemek ve sadece yüksek olasılık ayarlarını yapmak için diğer teknik göstergeleri kullanarak bu formasyonu 5 dakikalık zaman diliminde takip edebilirsiniz. Ama eğer yeni başlamışsanız bu zaman diliminde çalışana kadar deneyim elde etmeniz gerektiğini düşünüyorum. Bu oluşumu günlük ve 4 saatlik zaman dilimi gibi daha büyük zaman dilimlerinde takip etmenizi tavsiye ederim. Çünkü ticarete değer kurulumları tam manasıyla yapabilmek için yeterli zamanınız olmalı. 2-Baskın eğilim yönünde ticaret yapın Yükseliş ya da düşüş trendlerinde trend yönüne paralel oluşumlar takip edilmeli ve ticarete değer fırsatlar değerlendirilmeli. 3-Sadece temel seviyelerden işleme dahil olun Bu kurulumun mükemmel çalıştığı belirli yerler vardır. Bu yüzden formasyonun piyasada önemli bir seviyede oluştuğundan emin olun. Destek-direnç, trend çizgileri ya da arz-talep bölgelerinde oluşan formasyonlar, ticari fırsat niteliği taşır. Bu seviyelerdeki oluşumları dikkate alın. Yukarıdaki grafik, piyasa katılımcılarının bu seviyelerle nasıl etkileştiklerini ve direnç seviyesinin nasıl bariyer olarak hareket ettiğini göstermektedir. Piyasa yukarıya yükselmekte zorlandı. Bu yatay seviye, alıcıların iki kez denemesine ragmen piyasanın yükselmesini engelliyor. Ancak üçüncü denemede alıcılar direnç seviyesini kırıyor. Geri çekilme hareketiyle destek seviyesinde bir inside bar formasyonu oluşuyor. Bu işleme giriş için doğru bir nokta değil. Hatırlayın, inside bar kararsızlık, tereddüt ve konsolidasyonu simgeliyor. O halde doğru giriş anı için fiyatın inside bar formasyonunu da yukarı doğru kırmasını beklemeliyiz. Bu aşamada fiyat artık bir trend oluşturabilir. 66 67 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE İnside Bar Sonrası False Breakout Formasyonu Bu oluşum bankaların ve büyük finansal kurumların zarar avcılığı olarak nitelenen bir oluşum şeklidir. Oluşumun ardındaki psikoloji bu büyük oyuncuların sizin ne yapabileceğinizi düşünmeleri ve paranızı sizden almak için pazarda oluşturdukları sahte bir kırılma hareketine dayanır. Bu oluşum hakkındakki bilginiz ve bunu grafiklerinizde tespit etme kabiliyetiniz, kurumların manipülasyonlarının kurbanı olmak yerine size para kazanmak için daha iyi bir fırsat sunmuş olacak. Başka bir örneğe bakın : Bir inside bar formasyonu oluşumu tamamlandıktan sonra beklediğiniz yönün aksinde fiyat yükselişi olur. O seviyelerde zarar durdurma noktası belirlemiş olan yatırımcılar dahil oldukları bu işlemden zarar ederek ayrılırlar. Fiyat daha sonra geldiği seviyeye geri çekilerek sahte bir kırılma yapmış olur. Bu sebepten formasyon deseni bir anne bar, bir yavru bar ve birde pin bardan oluşur. Aşağıdaki örneğe bakın : Bu oluşum bir trend üzerinde oluştuğunda trendin yönünün devam edeceği şeklinde yorumlanır. False Breakout (Sahte Kırılma ) ile Nasıl Ticaret Yapılır Aşağıda bir trend piyasasında bu formasyon ile işleme girişin nasıl yapılacağına dair bir örnek verilmiştir: Bu strateji, fiyatı zarar durdurma seviyesi olarak belirlenebilecek belirli bir seviyeye çekmekten ibarettir ve amaç likidite yaratmaktır. Çünkü likidite olmaksızın piyasa hareket etmeyecektir. Traderlar bu strateji gereği zarar ettikten hemen sonra pazar öngörülen yönde güçlü bir şekilde ilerler. Büyük katılımcılar ile traderlar arasındaki bu etkileşim, büyük finansal kurumların piyasayı nasıl manipüle ettiğini gösteren en önemli mum kalıplarından biri olarak ortaya çıkmış olur. 69 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 70 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Yukarıdaki grafikte gördüğünüz gibi piyasa aşağı yönlü seyrediyor. Bu da pazarın satıcıların kontrolünde olduğunu gösteriyor. Bu sebepten piyasayı direnç seviyesinin yakınında satmakla tüm olasılıklar sizin lehinizde olacaktır. Ama iki öenmli sorumuz var. Pazara nerede dahil olacağız ? Zarar durdurma seviyesini nereye koyacağız ? Eğer agresif bir ticaret biçimi benimsemiş olsaydınız zarar durdurma seviyesini ana mumun üzerine koyar ve sahte kırılım sonrası zarar etmiş olurdunuz. Unutmayın, inside bar oluşumu daha öncede ifade ettiğim gibi çekimserliği, kararsızlığı ve konsolidasyonu gösterir. Bu sebepten bu oluşumu aklınızda tutarak zarar durdurma seviyesini, inside bar trend yönünde kırılıp işleme dahil olduktan sonra yerleştirin. Bu sayede sahte kırılım tehlikesinden kurtulmuş olur ve büyük oyunculara yem olmazsınız. Aşağıdaki grafiğe bakınız: Direnç seviyesi inside bar sonrası sahte kırılım ile test edildi. Zarar durdurma seviyesini direncin üzerine yerleştir, satışa dahil ol ve kazan. 71 False Breakout Formasyonunun Fibonacci ile Belirlenmesi Bu teknik işlem aracına aşina olup olmadığınızı bilmiyorum ancak sahte kırılım ile birlikte basit ve verimli bir şekilde nasıl kullanılacağını göstermeye çalışacağım. Bilmeniz gereken şey, bir yükseliş ya da düşüş eğiliminde piyasanın daima geri çekilme hareketi ile ilerleyeceğidir. Fibonacci'nin geri çekilme seviyeleri piyasadaki en önemli geri çekilme seviyelerini bulmamıza yardımcı oluyor. Kişisel olarak kullandığım en iyi Fibonacci düzeltme seviyeleri % 50 ve %61 seviyeleridir. Bu seviyeler aynı zamanda profesyonel traderlar tarafından en çok kullanılan seviyelerdir. Stratejimiz basit. Grafiğimizdeki teknik aracı seçeriz ve piyasa güçlü bir şekilde hareket ettikten sonar geri çekilme hareketini bekleriz. Geri çekilme % 50 veya % 61 seviyelerine ulaşırsa girişimizi onaylamak için sadece bir formasyon sinyaline ihtiyacımız vardır. Aşağıdaki örneğe bakın: Düşüş trendinde geri çekilme hareketinin % 50 seviyelerinde inside bar oluşumu var. Ancak hemen sonrası bir sahte kırılma hareketi geliyor ve oluşan mum fibonacci seviyelerimizden % 61 seviyesini test ediyor. Bu aşamada % 61 seviyesi direnç işlevi görüyor. 72 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Mum kapandıktan hemen sonra satış işlemine dahil ol, zarar durdurma seviyesini % 61 seviyesine yerleştir ve piyasanın seni ödüllendirmesini bekle. Yatay pazarlarda destek ve direnç seviyeleri, işlemimiz için temel seviyeler olduğundan Fibonacci aracı bu pazarda bize yardımcı olamaz. Bu yüzden yatay pazar oluşumunun ardındaki psikolojiye bağlı kalarak işlem yapmanız gerekli. İşlem Egzersizleri Bu bölümde, önceki bölümlerde ele alınan tüm stratejileri kullanarak piyasayı nasıl pazarlayacağınızı anlamanıza yardımcı olacak farklı işlem örneklerini göstereceğim. Aşağıdaki ilk örneğe bakın: Aşağıdaki örneğe bakın : Yukarıdaki grafikte de görebileceğiniz gibi piyasa aşağı yönlü seyrediyor. Bu yüzden fiyatı takip eden bir trader olarak eğilimi takip etmeye ve en güçlü anahtar seviyelerde güçlü sinyaller aramaya çalışacağız. Gördüğünüz gibi yatap pazarlarda belirlenmiş olan destek-direnç seviyeleri defalarca fiyat tarafından test edilmiş. Bu durum belirlenen seviyelerin dinamik bir şekilde çalıştığını göstermekte. Direnç seviyesinin son test edildiği yerde dikkat ederseniz bir inside bar oluşumu var. Sonrasında gerçekleşen sahte kırılım ilk once direnç seviyesinin kırıldığı algısı yaratsa da fiyat daha sonra geri çekilerek bunun sahte bir kırılma olduğunu kanıtladı. Bu bir fırsat, sat ve kazan. Elimizdeki ilk sinyal, dirence dönüşen bir destek seviyesinden reddedilen bir pin bar. Piyasayı satma kararımızı destekleyen ikinci faktör, mumun % 50 fibonacci geri çekilmesinden reddedilmesidir. 73 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE 74 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Bizi bu sinyali kullanmaya teşvik eden üçüncü faktör, pin barın dinamik bir direnç seviyesi olarak hareket eden 21 SMA ‘ dan reddedilmesidir. Grafikte de görebileceğiniz gibi ikinci sinyal bir engulging bar formasyonuydu. Bu mum kalıbı yine bir direnç seviyesinde oluşarak trende paralel olarak bir satış sinyali verdi. Her ikisinin oluşumlarının ardındaki psikoloji, oluştukları seviyeler ve işlemi teyit eden teknik araçlar sayesinde piyasa bize karlı bir ticaret imkanı sundu. Yatay pazarlarda destek ve direnç seviyelerinden işlem yapıyoruz. Asla fiyatın destek ve direnç arasında izlediği yol üzerinde işlem yapmaya çalışmayın. Yukarıdaki grafikte iki güçlü sinyale sahiptik. İlk sinyal, direnç seviyesinden güçlü şekilde reddedilen bir pin bardı. İkinci sinyal, destek seviyesinin yakınında oluşmuş bir inside bardı. Destek seviyesinden alış ve direnç seviyesinden satış yaparak iki karlı işlem gerçekleştirmiş olduk. Aşağıdaki başka bir tabloya bakın: Başka bir örneğe bakın: Yukarıdaki grafikte gördüğünüz gibi pazar destek ve direnç seviyeleri arasında yatay olarak işlem görüyor. Bu pazar, trend piyasalardan tamamen farklıdır ve trade yapma stratejisi de doğal olarak farklı olmalıdır. 75 Yukarıdaki tabloda gördüğünüz gibi üç güçlü pin bar sinyali var. Piyasa, direnç seviyesi olarak hareket eden 21 MA’ ya yaklaştığında, satıcılar alıcıları reddetti ve bize iyi işlem fırsatları sundular. Sat ve kazan. 76 THE CANDLESTICK TRADING BIBLE THE CANDLESTICK TRADING BIBLE Bu bilgiler sizin için önemlidir çünkü bu her bir işlem için ne kadar paranızın riskte olduğunu bilmenize yardımcı olacaktır. Para Yönetim Stratejileri Artık işlem stratejilerine sahipsiniz ve piyasayı nasıl analiz edeceğinizi biliyorsunuz. Piyasanın hangi tipte olduğunu, önemli seviyeleri, bu seviyelerde oluşacak özel mum formasyonlarını, bunların ardındaki psikolojiyi, işlemlerinizi teyit etmekte kullanacağınız teknik araçları ve işleme giriş- çıkış noktalarınızı nasıl belirleyeceğinizi öğrendiniz. Risk / ödül oranı uzun vadede sizi karlı kılacak en önemli bilgidir. Herhangi bir ticarete girmeden once piyasa stratejinize uyarsa ne kadar para kazanacağınızı ve piyasanın size karşı gelmesi durumunda ne kadar para kaybedeceğinizi bilmelisiniz. Hiçbir zaman karınızın risk aldığınız paradan daha az olduğu bir işleme girmeyin. Bunları bilmek bir trader olarak sizin için önemlidir ancak hala öğrenmeniz gereken önemli bir detay var. Para yönetim planı. Örneğin; 100 $ gibi bir riske girerseniz, kâr hedefiniz en az 200 $ olmalı. Bu 1:2 oranı işlemlerinizi ödüllendirmek için iyi bir risktir. Yatırımcıların çok dikkat etmediği ama belkide en önemli nokta para yönetimidir. Başarılı traderlar ile kaybedenler arasında fark yaratan şey budur. 1: 2 oranı üzerinden 10 işlem yaptığınızı varsayalım. Her ticarette 100 $ riske girersiniz. Diyelim ki 5 işlemi kazandınız ve 5 işlemi kaybettiniz. O halde 500 $ kaybederken 1000 $ kazanırsınız. Para yönetim planı olmadan ticaret yapıyorsanız sadece zamanınızı ve paranızı boşa harcıyorsunuz demektir. Çünkü dünyanın en güçlü ticaret sistemine sahip olsanız bile sizin için hiçbir şey işe yaramayacaktır. Traderların çoğu işlem yapmaya odaklanırlar. Doğru stratejiyi ararken aylar, yıllar geçirirler. Onlar gibi düşünmek istemiyor, başarılı bir trader olmak istiyorsanız farklı düşünmelisiniz. Para Yönetimi: İşlem Hacmi Para yönetiminin en önemli bileşenlerinden biri işlem hacmidir. İşlem hacmi ile kastettiğim şey işlem başına ayırdığınız marj yüzdesidir. Tüm forex brokerları artık varsayılan pozisyon büyüklüğü olarak mini lotlar (0.1 lot) sunuyor. Mini bir lot için en küçük değer yaklaşık 1 $ 'dır. Bu 250 $ ‘nız varsa 250 adet işlem yapma hakkına sahip olduğunuz anlamına gelir. Tabii risk yönetimine uyarsanız. İşlem hacmi söz konusu olduğunda pip yerine dolar cinsinden düşünmelisiniz. Diyelim ki CAD / USD 'den 3 mini lotluk işlem açtınız. Bu 30.000 dolar değerinde alış veya satış yaptığınız anlamına gelir. Pazar lehinize hareket ederse, pip başına 3 $ 'a denk gelecek miktarda para kazanacaksınız. 20 pip kar yaparsanız 60 dolar kazanırsınız. Çünkü 1 standart lot pip başına yaklaşık 10 $, 1 mini lot pip başına yaklaşık 1 $ ve 1 mikro lot 10 cent’e eşittir. Diyelim ki risk / ödül oranınız 1/2. Bu 50 pip zarar miktarına karşın 100 pip kar hedefidir. Eğer pazar sizin stratejinize uymaz ve belirlediğiniz zarar durdurma seviyesine giderse siz bu işlemden 50 $ zarar edersiniz. Ama pazar stratejinize bağlı kalırsa bu işlemden 100 $ kazanmış olursunuz. 77 Bu para yönetiminin size kazandırdığı bir başarıdır. Başarılı bir trader olmak için tüm işlemlerinizi kazanmanız gerektiğini düşünmemelisiniz. Eğer para yönetim stratejisine bağlıysanız sonunda nasılsa siz kazanırsınız. Para Yönetimi: Zarar Durdurma Seviyesi Hangi strateji ile işlem yapıyor olursanız olun piyasanın her zaman size sürprizler yapabileceğini unutmayın. Bu piyasada hiçkimse %100 işlem başarısına sahip değil. Her zaman kaybedebileceğinizi bilerek işlemlere dahil olmalısınız. Burada önemli nokta işlem kaybedip kaybetmeyeceğinizden ziyade ne kadarlık bir kayıp yaşayacağınızdır.Çünkü kaybetmek kaçınılmaz. O halde zarar miktarını kontrol edebilmeniz gerekli. Bir önceki öğrendiğiniz şey işlemlere dahil olurken belirlemeniz gereken risk / ödül oranıydı. Şimdi yapmanız gereken şey ise bu orana bağlı kalarak işleme dahil olduğunuz fiyat üzerinden zarar durdurma seviyesini belirlemeniz. Eğer birşeyler stratejinize uymaz ve sizi şaşırtacak olursa korkmayın. Çünkü para yönetim stratejinize bağlı kalarak riske edebileceğiniz miktarı belirlemiş ve bu seviyeyi işleminize dahil etmiştiniz. Fiyat belirlediğiniz seviyeye geldiğinde işleminiz belirlenen zararda kapanır ve sizde yeni fırsatlar ararsınız. Zarar durdurma seviyesi belirlemeksizin asla bir işlem yapmayın. Yoksa birçok traderın düştüğü bu hataya sizde düşer ve kısa bir zamanda paranızı kaybedersiniz. SİZE BİLDİĞİM EN İYİ STRATEJİYİ VE TAKTİKLERİ ÖĞRETTİM. BUNLARI UYGULAYIN VE KAZANIN. ŞANS SİZİNLE OLSUN. ☺ 78
