DERS PLANI BÖLÜM I Ankara-Sincan Endüstri Meslek Lisesi Fizik 9 Madde ve Özellikleri Madde ,katı ve sıvı maddelerin hacmi,geometrik cisimlerin hacmi,düzgün olmayan cisimlerin hacmi, Madde miktarlarının karşılaştırılmasında hacmin güvenilirliği. Önerilen süre: 8 ders saatı BÖLÜM II Öğrenci Kazanımları / Hedef ve davranışlar: HEDEFLER Maddeyi tanıma,maddelerin hacmini ölçebilme KAZANIMLAR Madde Her maddenin hacmi olduğunu söyleme ve yazma Maddelerin hacimlerinin ölçülebileceğini söyleme ve yazma. Geometrik biçimli cisimlerin boyutlarını ölçerek hacimlerini hesaplama Şekli düzgün olmayan cisimlerin hacimlerini ölçme SI birim sisteminde hacim birimini tanımlama,alt ve üst katlarını söyleme ve yazma. Gazlarında hacimleri olduğunu gösteren örnekler verme. Madde miktarlarının karşılaştırılmasında (ölçümünde) hacmin güvenilir olup olmayacağını söyleme ve yazma Maddelerin ayırt edici ve ortak özelliklerinin kavrama Hacim ölçülerinin kullanım alanlarını kavrama Yapılan bir deneyin raporunu yazma becerisi kazanma Maddelerin boşluklu yapıda olabileceklerini anlama Ünite Kavramları ve sembolleri /Davranış Örüntüsü: Madde, katı madde,sıvı madde,gaz madde,ölçme,maddenin ortak özellikleri, maddenin ayırt edici özellikleri, hacim, öz kütle, öz ısı ,erime sıcaklığı,donma sıcaklığı, kaynama sıcaklığı,yoğunlaşma sıcaklığı,genleşme katsayısı,çözünürlük, süblimleşme, temel büyüklükler,türetilmiş ,Deney,gözlem temel ve türetilmiş büyüklükler,uzunluk,boyut,en,boy,yükseklik,yarıçap, çap,küre,silindir,koni,kare prizma(küp),dikdörtgenler prizması.semboller. Hacim(V), uzunluk(km,hm,dm ,m,cm dm,mm), Okulun Adı: Dersi Adı: Sınıf: Ünitenin Adı: Konu: Güvenlik önlemleri: Birimler:(km3, hm3 , dm3, m3, dm3 ,cm3,mm3) Litre(lt),yarıçap(r),yükseklik(h).Pi sayısı(л) Yanıcı ve yakıcı maddelere dikkat etmek, Kırılgan maddeleri gözlemek ve korunmak,Bilinmeyen maddeleri koklamaktan kaçınmak Anlatım , Problem Çözme,Deney yapma,gözlem,inceleme Tahta, tebeşir,Ders Kitabı,deneyler için gerekli araç ve gereçler. Öğretme-Öğrenme Etkinlikleri Öğretme-Öğrenme- Yöntem ve Teknikleri: Kullanılan Eğitim Öğretmen Teknolojileri-Araç, Ders kitabı,defter,kalem, tahta, tebeşir ,silgi,deneyler için gerekli araç ve gereçler. Gereçler ve kaynakça Öğrenci Sözel-Dilsel Tanımlar söylenecek ve yazılacak,deney raporu tutulacak Doğacı --Sosyal-Kişiler Arası Maddeler neden biribirinden farklıdır.Deneylerde ne gibi sonuçlar aldık.Tartışılacak Mantıksal Matematiksel Küre,silindir,koni,kare prizma(küp),dikdörtgen prizma,üçgen prizma gibi geometrik biçimli cisimlerin şekillerini inceleme,boyutlarını ölçerek şekil üzerinde gösterme ve bu şemalardan hacim hesaplama.Deneyde (günlük hayatta) yapılan ölçümleri tabloda gösterme ve tablodaki değerleri yorumlama. Bilgileri sınıflandırmada tablo,akış şeması yapma ve bunları yorumlama. İçsel- Bireysel Dersleri işlerken gerçekte nasıl davranıyoruz.Genelde gösteri şeklinde yapılacak deneylerden sonuç çıkarabiliyormuyuz..Çıkarılan sonuçları öğrendiklerimizle bağdaştırabiliyormuyuz.Günlük hayat ile bağlantı kurabilecekmiyiz?Cevaplattırılıcak Görsel-Uzaysal Yapılabilir deneyler gösteri deneyler gözteri şeklinde,Öğrencinin yapabilecekleri kendisine yaptırılarak tablolar grafikler şekiller çizdirilecek yorumlamaları istenecek Müziksel-Ritmik Bedensel-Kinestetik Öğretmenin vereceği düzgün yada düzgün olmayan cisimleri ölçerek hacimlerini buldurmak,Ölçülemeyenleri başka yöntemlerle hesaplattırmak Özet Madde Nedir? Evrende yer kaplayan kütlesi,hacmi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir.Ortak özellikler:Kütle,hacim ve eylemsizliktir Ayırt edici özellikler:Özkütle,erime sıcaklığı,kaynama sıcaklığı,özısı,genleşme katsayısı ve çözünürlük tür. Kontrollü şartlar altında araç ve gereç kullanılarak yapılan işlem ve gözleme Deney denir Beş duyu organımızı,bazı araç ve gereçler kullanarak yağtığımız incelemeye Gözlem denir Üç sıvı örneğinin(SU,etil alkol ve amonyak çözeltisi) incelenmesi deneyi yapılarak maddelerin aynı madde olup olmadıkları açıklanır SI birim sisteminde Uzunluk,kütle,zaman,akım şiddeti,kelvin sıcaklığı,madde miktarı ışık şiddeti temel büyüklüklerdir.Bunlardan türemiş birimlerde vardır Maddelerin hacmi ölçülürken hacim ölçüleri kullanılır.1litre=1000cm3Hacim birimi m3 tür. Geometrik biçimli cisimlerin hacimleri ölçümler yardımı ile hesaplanır..(Deney1.2) Küp V= a3,Dikdörtgenler prizması=a.b.c Silindir=r2h , Koni=r2h / 3 ,Küre=4/3r3 ile hacimler hesaplanır. ÖRNEK: Ebatları 6cm,5cm,4cm olan dikdörtgenler prizmasının hacmi,yarıçapı 5 cm olan kürenin hacminin kaç katıdır? Prizmanın hacmi= 6.5.4=120cm3 kürenin hacmi=4/3.3.53=500cm3 oranlarsak= Prizma/Küre=120/500=0.24(dikdörtgenler prizmasının hacminin 0,24 katıdır.) Düzgün olmayan cisimlerinde hacimleri ölçülebilir(deney 1.3) Küçük tanecikli cisimlerin hacimleri dereceli silindirle ölçülebilir.ancak bu ölçümlerde değer gerçek değildir (Deney:1.4) Vkum=Vokunan-Vsu Vhava=Vbeklenen-Vkum bağıntıları ile gerçek öçümler hesaplanabilir Sıvıların hacimleri çlçülebilir.Sıvılar akışkandır ve bulunduğu kabın şeklini alır.dereceli kaplarla sıcı hacimleri ölçülür(Deney:1.5) Birbiri içinde çözünen sıvılarında hacimleri dereceli silindirle ölçülür ve eski değerleri ile karşılaştırılır.karışımın hacmi azda olsa küçük çıkar (Deney:1.6) Suda çözünen bir katı ile su karışımının hacmide ölçülebilir.katı maddede boşluklar olduğu için hacimler yanıltıcı olabilir(Deney:1.7) Gazların hacimleri ve belirli şekilleri yoktur.Hacimleri bulundukları kabın hacmi kadardır.Bu durumda bulundukları kabın hacmini ölçmekle içindeki gazın hacmini bulabiliriz.Örneğin bir topun içindeki havanın hacmini ,topun hacmini hesaplayarak buluruz.(Deney:1.8) Madde miktarının karşılaştırılmasında hacim güvenlimidir?Tarışınız.. Bir bardak su ile bir bardak zeytinyağı madde miktarı olarak aynı değildir.Tamamen dolu küçük bir şişe süt ile büyük şişe sütün madde miktarı olarak farklı ve büyük şişenin fazla olduğunu söylemek yanlış olmaz.Bu duurmda aynı cins sıvıların madde miktarını hacimlerini ölçme yolu ile karşılaştırabileceğimiz sonucuna varırız.Örneğin bir tüpgaz kullanıldıkça kütlesi azalır ancak gazın hacmi aynı kalır(tüpün hacmi kadar) Demekki hacim ölçme yolu ile gazların miktarını karşılaştırmak güvenli bir yol değildir. Aynı kesitli aynı uzunluktaki iki bakır çubuktaki madde miktarı aynıdır. Benzer şekilde :Aynı kesitli farklı uzunluktaki iki bakır çubuğun madde miktarları da farklıdır.Örnekleri çoğaltabiliriz.Bu durumda madde miktarlarını karşılaştırmak için güvenli bir yol varmıdır?maddelerin içerdiği madde miktarlarını güvenilir bir şekilde karşılaştırabilirmiyiz? Deney raporu yazalım..Bunun için DENEYİN ADI: DENEYİN AMACI: KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:DENEY HAKKINDA BİLGİ: DENEYİN YAPILIŞI: sırasıyla yazılarak elde edilen sonuçlar değerlendirilir.Örnek olarak geometrik cisimlerin hacimlerini bulma deneyine ait raporu yazacağız..diğer deney raporlarını sizler yazacaksınız. BÖLÜM III -Konu ile ilgili ders kitabındaki hazırlık soruları önceden verilerek öğrencilerin ön araştırma yapmaları sağlanacak. -Deneyleri öğrencilerin okul dışında da yaparak hayatta uygulamaları için eve ödev olarak verilecek.Deney raporu yazmaları istenecek -İleri düzeyde olanlara yönelik :zorluk derecesi biraz yüksek olan sorular tahtaya yazılarak isteyenlerin yerinde bunları çözmeleri istenecek.Bu esnada öğrenme güçlüğü çekenlere anlaşılamayan kısımlar tekrar anlatılacak .Ya da basit soruları çözmeleri sağlanacak.Ayrıca deneyleri istedikleri zaman tekrar etmeleri için laboratuardan yararlanmaları sağlanacak. Dersin Diğer Derslerle İlişkisi: Matematik dersi : Geometrik biçimli cisimlerin hacimlerinin ölçülmesi,hesaplanması için gerekli formüllerin uygulanması yönünden ile ilgilidir. Edebiyat dersi :Öğrencilerin öğrendiklerini güzel Türkçe ile ifade edebilmeleri, deney raporlarının yazımında güzel yazı yazmaları,yazılarını yazarken imla kurallarına uyma,defterlerine notlarını düzgün ve doğru not almalarında gereklidir. Kimya dersi:Madde ve özellikleri ile ilgili olarak kimya dersindeki konularla bağlantı kurabilmesi öğrenmeyi kolaylaştıracaktır. BÖLÜM IV Planın Uygulamasına İlişkin Açıklamalar: Ölçme-Değerlendirme: Bireysel öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme Değerlendirme: Grupla öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme Değerlendirme: Öğrenme güçlüğü olan öğrenciler ve ileri düzeyde öğrenme hızında olan öğrenciler için ek Ölçme Değerlendirme etkinlikleri: Uygundur Ders Öğretmeni Okul Müdürü
