DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ HAKKI

DÜŞÜNCE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ HAKKI
ÖZET
Bu çalışmanın amacı Düşünce ve İfade Özgürlüğünü Hakkının belirtilmesi, insanı insan yapan en önemli
unsurlardan ikisi düşünebilme ve konuşabilme yetisidir. İnsanlar tarih boyunca düşünüp, konuşabilmişlerdir.
İnsanın özgürlüğünü konuşarak kendini ifade ederek kazanır. Ama düşünce ve ifade özgürlüğü kısıtlanan toplum
için de bir çok sorun teşkil edebilir. Hayat şartlarını zorlaştırır hayatın amacı zaten konuşabilmektir. Bir insan
söyledikleri yüzünden cezalandırılmamalıdır. Özgürlüğü kısıtlanan toplum hayat amaçlarını kaybedebilir, ifade
özgürlüğü olmadan kendimizi tam olarak ifade edemeyiz. Özgürce düşünebiliriz ama ifade edemeyiz, günümüz
de olan şey tam olarak bu , eğer kendimizi doğru bir şekilde ifade edebilmemiz için özgürlüğümüzün elimizden
alınmaması lazım. İfade özgürlüğü ve düşünce özgürlüğümüz olmasaydı çeşitli etnik grupları tanıyamazdık,
iletişimimiz kısıtlı olurdu.
GİRİŞ
Herkes, kendi düşünce ve söz, yazı, resim veya başka yollarla açıklama ve yayma hakkına sahiptir.
Anayasamızın 26. Maddesinin giriş cümlesin de belirtildiği gibi herkes düşüncelerini ifade edebilmekte son
derece özgürdürler. Ancak günümüz de buna çok rastlanmamaktır belki devletimizin politika açısından bu
şekilde davranılmaktadır. Bir susturmak demek yasaların çiğnenmesine yol açar o zaman yasalar neden var.
İfade özgürlüğü kısıtlanmış bir birey toplumdan uzaklaşır, özgüven kırıklığına sebep olur bu birey hayatı
boyunca devletine katkı da bulunması zorlaşır.
Düşünceyi hiç bir korku ve kaygıya kapılmaksızın açıklamayı, yasaklama, ceza tehdidi ve engeller olmadan hiç
bir izne bağlı olmadan bireysel olarak veya topluca ifade edilebilmesi, düşüncenin paylaşılması ve
zenginleştirilmesine olanak sağlayacak özgür bir tartışma ortamı ve düşüncenin doğruluğu ve yanlışlığının
saptanabilmesi için yaşama geçirilmesi fırsatının tanınması gerekir. Düşünceyi açıklama özgürlüğü ifade
özgürlüğünün olmazsa olmazlarındandır. Düşünce ve ifade özgürlüğü; düşünceyi açıklamak, düşünceyi yaymak
ve yayılan düşünceye ulaşmak anlamında temel bir insan hakkıdır.
Düşünce ve ifade özgürlüğü insanlığın üzerinde en fazla mücadele ettiği bir çok bedel ödenen insan hakkıdır.
Düşüncelerimizi ifadelerimizi belirtmek, düşüncelerimizi yaymak ve düşüncelere ulaşmak insan hakkıdır. İfade
özgürlüğü dediğimiz de akla ilk gelen bireylerin düşüncelerini açıklamakta serbesttir. İfade özgürlüğü bireyin
kendini geliştirmesi için ve sosyal hayat da kendine yer bulmak için zorunlu bir ihtiyaçtır.
Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti
Herkes, fikir ve kanaatlerini söz, yazı, fotoğraf veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve
yayma hakkına sahiptir. Bu hürriyet resmi makamların müdahalesi için haber veya düşünce almak veya vermek
serbestliğini de kullanabilirsiniz. Bu fıkra hükmü, radyo, televizyon, sinema yada benzeri yollarla meydana
getirilen yayımların izin değiştirmesine engel değildir. Bu hürriyetlerin Açıklaması, millî
güvenlik, kamu düzeni, kamu Güvenliği, Cumhuriyetin Temel nitelikleri ülkesi milleti ile bölünmez
bütünlüğünün korunması, suçların önlenmesi, suçluların cezalandırılması, Devlet sırrı Olarak usulünce
belirtilmiş bilgilerin açıklanmaması, Başkalarının şöhret ettik Devletin ettik yada haklarının, Özel ettik aile
hayatlarının veya Kanunun öngördüğü meslek sırlarının korunması Veya yargılama görevinin
gereğine Uygun'un Olarak yerine getirilmesi amaçlarıyla sınırlanabilir. Haber ve düşünceleri yayma araçlarının
kullanılmasına ilişik düzenleyici hükümlere, Bunların çoğu yerin epey yayımını engellememek kaydıyla,
düşünceyi izahatı ettik yayma hürriyetinin sınırlanması sayılmaz. Düşünceyi izahat ve yayma hürriyetinin
kullanılmasında uygulanacak şekil, koşul ve usuller kanunla düzenlenir. İkinci fıkrası için fikir hürriyetinin
çerçevesini ve sınırlarını çizmiştir
Düşünce özgürlüğü temel de belirli bir düşüncenin açıklanması ve bu düşüncenin etrafında toplanmanın
sağlanmasıdır. Düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü toplumlar arasında son aşamalarında; ancak toplumda
ulaşılmıyor tek gaye değildir. Kişiler için düşünceyi açıklama özgürlüğünün kendisi bir amaçtır, ama bunun de
tek amacı bu değildir. Sosyal tarafın siyasi açıdan düşünceyi açıklama özgürlüğü, Başka bazı önemli Diğer
amaçlara ulaşmak İçin başvurulan Bir yöntem süreç niteliğindedir. Düşünce özgürlüğünün Diğer özgürlükler
Karşısında Sahip Olduğu ayrıcalıklı zeminin sebeplerinin başında, insan onuruna duyulan hürmet gelmektedir.
İnsanların sırf insan oldukları için doğuştan birtakım dokunulmaz, devredilmez Vazgeçilmez ettik haklara
özgürlüklere ettik Sahip oldukları düşüncesine ya dayanarak "İnsan Hakları Öğretisi", bu hak özgürlüklere ettik
Basta devlet olmak Üzere onu insanın hürmet göstermek Zorunda bulunduğunu bildirir. Bu özgürlükler
içerisinde düşünce özgürlüğü, insan hakları öğretisinin temelini belirtir. insanlar; düşündüklerini hiç bir korkuya
kapılmadan açıkça söyleyebilmeleri durumunda, insan olduklarını hissedeceklerdir.
Türkiye de ifade özgürlüğü
Türkiye'de ifade özgürlüğüne bakıldığında gerek uluslararası raporlara gerekse AHİM'nın mahkûmiyet
kararlarında Türkiye'nin durumunun fena olduğu ortaya çıkmaktadır. Raporlara uluslararası nazaran Türkiye,
sıralamasına bakıldığında, Gazeteci örgütünün yayımladığı Dünya basın özgürlüğü sıralaması'nda 138. Sırada
yerini aldı.Gazetecilere karşı açılan davaların sayısının Çok fazla olması kaygı vericidir. Bu davaların
birçoğunun ceza yasasına dayaması yasanın değişmesi icap ettiğinin bir kanıtıdır. Ergenekon davası kürt
meselesi ile alâkalı haber yapılır olduğu için gazetecilere karşı davalar açıldı. Doğan medya grubuna verilen
vergi cezasından sonrasında basının oto sansür uygulamaya başladığını gözlemliyoruz. Bütün bunlar basın
özgürlüğü etkilemektedir.
Türk Ceza Yasası, Sıkıyönetim Yasası, Devlet Güvenlik mahkemeleri Kuruluş Yasası, Terörle Mücadele Yasası,
Siyasi Partiler Yasası, Basın Yasası, Dernekler Yasası, Toplantı Gösteri yürüyüşleri yasası, YÖK Yasası Başta
olmak ettik suretiyle Bir çok YASA düşünceyi izahatı özgürlüğünü yasaklayan Veya sınırlayan Yüzlerce madde
içermektedir . Türk Ceza Yasası'nın "halkı askerlikten soğutma" suçunu düzenleyen 155' nci, Cumhurbaşkanı'na
hakareti düzenleyen 158' nci, "Türklüğe, Cumhuriyete, TBMM'ye, hükumetin manevi kişiliğine, bakanlıklara,
devletin askeri, polisiye kuvvetlerine, adliyenin manevi kişiliği "ne hakareti düzenleyen 159' ncu," halkı sınıf,
ırk, din ve bölge farkı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik suçunu düzenleyen 312 / 2' nci maddeler ile Terörle
Mücadele Yasasının 8. Maddesi düşünce açıklamalarını cezalandırmada en sık kullanılan maddelerdir.
Müdahaleler
Basın özgürlüğüne müdahaleler, düşünceyi açıklama özgürlüğünün özel bir hali olması nedeniyle Örnek olarak
Almanya Anayasa Mahkemesine göre , yazımlama mekanlarının aranması ettik basın araçlarına el konulması bir
müdahale oluşturmaktadır. Bir ceza yargılamasında duyuru servisinde Sorumlu Bir redaktörün, şifreli Bir ilan
veren kışı hakkında ki Bilgi vermekten çekinmesi Üzerine, para cezasına çarptırılması Bir Müdahale Olarak
nitelendirilmiştir. Buna mukabil Yüksek Mahkemeye bakılırsa bir savcının, bir gösterim kuruluşunun
mekanlarında arama emri verilmesine karar verilmesini yargıçtan istemesi henüz bir müdahale oluşturunuz.
Çünkü savcı ile yargıç arasında hemen hemen dahili bir süreç söz konusudur. Ancak yargıç arama kararını
verdiğinde ilgili kişinin temel hakkı zedelenmiş olacaktır
Filmle haber verme özgürlüğüne de, düşünceleri açıklama özgürlüğünde olduğu şekilde yani yasaklar,
yaptırımlar ve eylemsel davranışlarla anlaşılırlığı bulunulabilir. Filmlerin siyasal ve pornografik gerekçeleri
nedeniyle yasaklanması; belli yaş gruplarına film izletmesinin yasaklanması bu özgürlüğe müdahale oluşturur
Sonuç Ve Değerlendirme
Birey ve toplumu maddi refaha ve manevi huzura kavuşturan “gelişme” adı verilen bazı koşullar altında sürücü
ayarları, birbirleriyle anlayabilme özgürlüğüdür. Her türlü gelişimin itici gücü olarak kabul edilen ve insanlar
arasında diyaloğun düşünce özgürlüğü, bir “iç alem özgürlüğü” değildir. Düşüncenin bulanıklıklığı, insanın iç
dünyasına hapsedilmeyip, dışa yansıtılmasını gösterir. Aksi kullanabilirsiniz, dışa yansımayan bir düşüncenin,
insana ve topluma sağlayacağı hiçbir faydadan söz edilemez. Bu bağlamda, düşünce özgürlüğü, “düşünce
özgürlüğü” ve “düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü” diye ikiye ayırarak birincisinin sınırsız, ikincisinin ise
sınırlı olduğu ileri sürmek özgürlüğü. öyleyse, düşünce özgürlüğünün, “düşüncenin açıklanması” temel bir öğe
olarak yer almak için. Ülkemizde düşünce kez düşünce özgürlüğü deyimi ile, düşünceleri açıklama ve yayma
özgürlüğü kastediyor. Bu düşünce , düşünceleri açıklama özgürlüğünün “düşünce özgürlüğü” olarak
adlandırılması yanıltıcı ve yanlış anlamalara yol açıcı niteliktedir. Sık sık “düşüncenin yasaklandığından,
cezalandırıldığından, düşünmenin suç sayıldığından” söz ediliyor. Düşüncelerin açıklanmasına getirilmiş olan
sınırlamalar ve oysa bu tür ifadeler sınırlamalarla ilgili suçlar ve cezalardır. Zira düşünce özgürlüğü, ancak
düşünceleri açıklama ve yayma özgürlüğünün kullanımı ile anlam kazanabilir. İnsanın kafası içinde kaldığı
Sürece düşüncelere hukuk kuralları ile özgürlük tanımak, sınırlama, yasaklama ya ceza öngörme mantıksız bir
durumdur.
Kaynaklar:
İnternet kaynakları ve Makaleler:
http://www.meridyenmunazara.org/wp-content/uploads/Atilla-Yayla-Ifade-Ozgurlugu-Nedir-ve-NicinGereklidir.pdf
https://ticaret.edu.tr/Uploads/yayin/sosyal/31_60_Zafer_Goren.pdf
https://hukuk.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2020/01/.Korkmaz-6.pdf
http://www.dergiayrinti.com/index.php/ayr/article/view/992/1779
https://www.msxlabs.org/forum/siyasal-bilimler/12724-dusunce-ozgurlugu-nedir.html
https://barandogan.av.tr/blog/bireysel-basvuru/dusunce-ve-ifade-ozgurlugu-hakki-anayasa-mahkemesi-aym-veaihm-kararlari.html
https://sarkac.org/2019/05/ifade-ozgurlugu-nedir/
https://tihv.org.tr/dusunce-ve-ifade-ozgurlugu-tutuklanamaz-hapsedilemez/
https://eksisozluk.com/dusunce-ve-ifade-ozgurlugu--1428888?p=1
https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tc_anayasasi.maddeler?p3=26