ÜRETIM YÖNETIMI TEMEL KAVRAMLARI IÇINDEKILER • • • • • • • • • • • • • • 1) Üretim ve Üretim Yöntemi İle Temel Bilgil 2) Üretim Sistemleri Ve Sınıflandırılması 3) Üretim Yöntemleri 4) Verimlilik 5) Mamul Dizayn 6) Talep Tahminleri 7) Kuruluş Seçimi 8) İş Yeri Düzenleme 9) Lojistik Yönetim 10) Kapasite Planlaması 11) Tamir Bakım 12) Stok Yönetim 13) Üretim Planlaması Ve Kontrolü 14) Kalite Yönetimi ÜRETIM NEDIR • Üretim mal ve hizmet yaratma işlemidir. Biraz daha açılırsa üretim, insanların ihtiyaçlarını karşılamak üzere üretim faktörlerinin uygun ortamda bir araya getirilerek mal ve hizmetlerin meydana getirilmesidir. MAL VE HİZMET PARA SISTEMIN YAPISI • Mekan Faydası • Zaman Faydası • Sermaye • İş Gücü MEKAN FAYDASI • Üretimden önce malın nerede üretileceği üretimin yapılmasından sonra sunum yapılacağa yere aktarımı ve sunumu. ZAMAN FAYDASI • Bir malın ona ihtiyaç duyulan zamanda ortaya sürülmesidir. Sermaye • İşletmenin hayat bulabilmesi için en başta makine, bina, gerekli araç gereçlerin alınabilmesi için gerekli olan para. © 1995 Corel Corp. İŞ GÜCÜ • İşletmenin üretim yapıcağı zaman içerinde üretim,idare,kontrol,teknik servis ve diğer bütün departmanlarda yer alıcak olan vasıflı vasıfsız eleman sayısı • Üretim Sistemleri • Amaçları • İşletme yönetiminin temel fonksiyonlarından biri, işletmede var olan kaynakların önceden saptanmış amaçlar doğrultusunda en verimli şekilde kullanılmasını sağlayacak yöntemleri geliştirmek ve uygulamaktır. Üretim sistemleri, aşağıdaki unsurları, işletme politikaları doğrultusunda en uygun biçimde gerçekleştirmeyi amaçlamaktadırlar. 1) Çıktı miktarı 2) Maliyetler ( malzeme, emek, dağıtım, stok , vs. ) 3) Kullanım ( malzeme, mevcut ekipman, işgücü ) 4) Kalite ve mamul güvenirliği 5) Zamanında teslim etme 6) Yatırımlar ( varlıkların dönüşümü ) 7) Ürün değişimine uyum kabiliyeti, esnekliği 8) Miktar değişimine uyum kabiliyeti, esnekliği ÜRETIM SISTEMLERIN SINIFLANDIRILMASI ( a ) Birincil Üretim: Doğada mevcut hammaddelerin işlenmek veya kullanılmak üzere çıkarılmasıdır. Demir, bakır ve diğer madenler ile kömür ve petrol üretimi vs. bu üretim sınıfına girer. • ( b ) Analitik Üretim : • Temel hammaddelerin bazıları daha sonra ayırıcı işlemlerle parçalanıp işlenerek çeşitli mamullere dönüştürülür. Şeker pancarından şeker, ham petrolden benzin, boksitten alüminyum vs. analitik üretim sınıfına girer. ( c ) Sentetik Üretim : Doğadan elde edilen temel hammaddelerin bazıları da birleştirici işlemlerle yeni mamullere dönüştürülür. Sentetik kauçuk, alaşımlı çelik, plastik, cam vb. mamuller sentetik üretim grubuna girerler. Polipropilen, Polietilen, Polyester, Poliamid, Poligliserin, Poli Vinil Clorür (PVC) vb. petrokimya ürünlerinin polimerizasyonlarını sağlayan reaktör örnekleri ( d ) Fabrikasyon Üretim : Temel veya diğer hammaddelerin şekil verme yolu ile yeni mamuller edilmesidir. Döküm , tornalama, pres kesme vb. yöntemlerle şekil vererek mal üreten sistemler bu gruba girerler. ( e ) Montaj Üretim : Çeşitli hammadde, yarı mamul ve parçaları sistematik biçimde bir araya getirerek karmaşık bir mamul üretmektir. Otomobil, televizyon, traktör, buzdolabı montaj yolu ile üretilen mamullerdir. ÜRETIM MIKTARINA GÖRE ÜRETIM Siparişe Göre Üretim : Tüketicinin veya müşteri firmanın zaman, miktar ve kalite bakımından özel olarak belirlediği bir mamulün üretilmesidir.Gemi , büyük buhar kazanı, büyük takım tezgahları, proses makineleri, özel elektronik cihazlar vs. nin üretimi bu gruba girer. • - Parti Üretimi Bir mamulün özel bir siparişi veya sürekli bir talebi karşılamak amacı ile belirli miktarlardan oluşan partiler halinde üretilmesidir. Parti üretiminde iki temel problem vardır. Bunlardan biri en uygun parti büyüklüğünün saptanması, diğeri minimum kapasite kaybına yol açan üretim programlarının hazırlanmasıdır. Parti üretimi endüstride ağırlığı en fazla olan ve sık rastlanılan bir üretim tipidir. Ev eşyası, konfeksiyon, gıda, otomobil gibi her çeşit tüketim malı parti üretimi grubunda yer alır. ÜRETIM SIRASINDA İZLENEN YOLA GÖRE ÜRETIMIN SINIFLANDIRILMASI • Yapım Yerinde Üretim • İşletmede Üretim • Atölye Tipi Üretim • Akış Tipi Üretim YAPIM YERINDE ÜRETIM Üretimi yapılacak malın(baraj ,gemi,fabrika vs. gibi)üretim sırasındaki ttüm ekipmanlarının oraya taşınmasıdır . İŞLETMEDE ÜRETIM Atölye Tipi Üretim Akış Tipi Üretim MODERN ÜRETIM SISTEMLERI • Yalın Üretim – YÜ (Lean Productıon - LP) • Tam Zamanında Üretim Sistemi – TZÜ (Just In Tıme - JIT) • Bilgisayar Destekli Tasarım – BDT (Computer Aıded Design - CAD • Bilgisayar Destekli Üretim – BDÜ (Computer Aıded Manufacturıng - CAM) • Bilgisayar Tümleşik Üretim – BTÜ (Computer Integrated Manufacturing - CIM) • Esnek İmalat Sistemleri – EİS (Flexıble Manufacturıng Systems - FMS) • Hücresel Üretim Sistemleri - HÜS (Cellular Manufacturıng Systems - CMS) • Grup Teknolojisi (Group Technology- GT) • Endüstriyel Robot Sistemleri (Endustrıal Robot Systems ERS) Üretim Yönteminin Amaçları Müşteri taleplerine karşılık verebilmek Stok miktarını minimum düzeyde tutmak İşletmedeki iş gücünü ve makine verimini maximum düzeyde tutmak Planlama Organizasyon Yürütme Kontrol ÜRETİM YÖNETİMİ GÖREVLERİ GİRDİ İŞLEM ÜRETİM SÜRECİ ÇIKTI 4 ANA BAŞLIK VARDIR; • Planlama • Organizasyon • Yürütme • Kontrol ÜRÜN ÜRETIMINE BAŞLAMADAN ÖNCE PLANLAMA KONUSUNDA SORULMASI GEREKEN BELLI BAŞLI SORULAR VARDIR Stratejik karar soruları Planlama Sorusu Üretim Yönetimi firma başarısına nasıl katkıda bulunacak? Strateji Planlamadaki kriterler nelerdir? Ne kadar satış yapılması bekleniyor? Tahmin Kaliteden kim sorumlu? Kalite yönetimi Ürünlerimizden veya hizmetlerimizden istediğimiz kaliteyi nasıl açıklayabiliriz? Ürün veya hizmetlerimizde ne sunmalıyız? Ürünümüzü veya servisimizi nasıl tasarlayabiliriz? Ürün ve tasarımı hizmet Stratejik karar soruları Planlama Sorusu Stoklarda hangi parçadan ne kadar olması gerekir? Yeniden sipariş ne zaman vermemiz gerekir? Stok Yönetimi, malzeme ihtiyaç planlaması Bu parçayı almamız mı, yoksa yapmamız mı gerekir?Ürün sağlayıcılarımız kimlerdir ve elimizde ne kadar malımız var? Tam zamanında üretim ve tedarik zinciri yönetimi Fason üretim yapmak iyi bir fikir mi? İşlerin durgun olduğu zaman neler yapılabilir? Kısa dönem planlama ve proje yönetimi Bakım ve onarımdan kim sorumlu? Bakım planlaması ÜRETIM YÖNETIMININ GÖREVLERI • Talep tahminlerine uygun olarak; • • • • • • • • • üretim planlaması, işgücü planlaması, malzeme ihtiyaç planlaması, kapasite planlaması, stok planlaması, üretim metotları araştırması ve planlaması, personel planlaması, finansal planlama, üretim sistemlerinin planlanması PRODÜKTİVİTE (VERİMLİLİK) VERIMLILIK KAVRAMI VE TANIMI Verimlilik kavramı, yeryüzünde kurulan ilk üretim işletmeleri kadar eski olmakla beraber, ekonomik düşünce tarihinin ilk kayıtlarında verimlilik kavramına hemen hemen rastlanmamaktadır. Bunun yerine, klasik ekonomistler üretim ve üretim oranından bahsetmektedirler ki, bu iki kavram da düşüncenin doğuşu ile başlamış ve İkinci Dünyan Savaşı’nı izleyen yıllarda bir hayli artmıştır. Savaştan yenik ve tahrip edilmiş olarak çıkan ülkelerin girişmiş oldukları yoğun faaliyetlerde verimlilik artışlarının önemli bir rolü olmuştur VERIMLILIĞIN ÖNEMI • Ulusal ya da uluslararası pazarlarda satmak amacıyla üretim yapan her işletme, belirli bir noktadan sonra yalnızca üretimde kullandığı her türlü kaynağı diğer işletmelerden daha verimli kullanma seçeneğine sahiptir. Ancak böylelikle varlığını sürdürebilir, giderek kendini genişleterek yeniden üretebilir. Aynı şekilde, toplumların refah düzeylerinin daha da yükseltilmesi, ülkelerin ekonomik, dolayısıyla da siyasal bağımsızlığını koruyabilmesinin güvencesi, ancak o toplumun ve ülkenin sahip olduğu kaynakları öteki toplum ve ülkelerden daha verimli kullanmasıyla mümkündür. İŞLETME YÖNETIMI AÇISINDAN VERIMLILIĞIN AYNI KALMASI, ARTMASI VEYA AZALMASININ SONUÇLARI ŞUNLARDIR • Verimliliğin sabit kalmasının sonuçları; 1. Aynı üretim = aynı üretim faktörleri, 2. Üretimde artış = üretim faktörlerinde aynı oranda artış, 3. Üretimde azalış =üretim faktörlerinde aynı oranda azalış, İŞLETME YÖNETIMI AÇISINDAN VERIMLILIĞIN AYNI KALMASI, ARTMASI VEYA AZALMASININ SONUÇLARI ŞUNLARDIR • Verimliliğin arttığını gösteren sonuçlar şunlardır; 1. Aynı üretim = daha az üretim, 2. Üretimde artış = aynı üretim faktörü, 3. Üretimde azalış= üretim faktörlerinde daha çok azalış, 4. Üretimde artış= üretim faktörlerinde daha az artış İŞLETME YÖNETIMI AÇISINDAN VERIMLILIĞIN AYNI KALMASI, ARTMASI VEYA AZALMASININ SONUÇLARI ŞUNLARDIR • Verimliliğin azaldığını gösteren sonuçlar ise şunlardır; 1. Aynı üretim= daha çok üretim faktörü 2. Üretimde artış = üretim faktörlerinde daha çok artış 3. Üretimde azalış = aynı üretim faktörü 4. Üretimde azalış = üretim faktörlerinde daha az azalış VERIMLILIK YÖNTEMLERI • İşletmelerin verimlilik analizlerinin yapılması , verimlilik alanındaki işletmenin güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesi, efektif üretim akışının gerçekleştirilmesindeki problemlerin belirlenmesi, katma değer yaratan ve yaratmayan faaliyetlerin belirlenmesi ve düzeltici önlemlerin alınması temel amaç olmalıdır. MAMUL DIZAYN ( TASARIM ) MAMUL DIZAYNI NEDIR? • Mamul dizaynı, işletmenin üreteceği mamul’un fiziksel özelliklerini (boyutları, performansı, biçim) ve fonksiyonlarını açık-seçik belirleme amacına yönelmiş bir faaliyettir MAMUL DIZAYNININ AMAÇLARI • Tüketici ihtiyaçlarını karşılamak • Pazardaki rekabet gücünü artırmak • Üştün nitelikli yeni ürünler üretebilmek • Teknolojik gelişmelere ayak uydurabilmek MAMUL DIZAYNINI ETKILEYEN FAKTÖRLER • İşletme Politikaları • Pazarlama Olanakları • Mamul karakteristikleri • Ekonomik Faktörler • Üretim Olanakları TALEP TAHMİNLERİ Talep Tahminlerinin Önemi • Talep tahmini, stratejik düzeyden operasyonel seviyeye kadar alınacak çoğu kararın temelini oluşturur. Talep tahminine göre şekillenen bazı stratejik kararlar söyle örneklenebilir. 1. Üretim planlaması: Çizelgeleme, stok kontrolü, toplu planlama, satın alma 2. Pazarlama planlaması: Promosyonlar, yeni ürün tanıtımları 3. Finansal Planlama: Fabrika-ekipman yatırımları, bütçeleme 4. İnsan Kaynakları Planlaması: İşgücü planlama Talep Tahmini Araştırma Süreci • Talep araştırmaları başlıca dört aşamada gerçekleşir; 1. Bilgi toplama süreci 2. Talep tahmin periyodunun belirlenmesi 3. Tahmin yönteminin seçilmesi ve hata Hesaplamaları 4. Tahmin sonuçlarının geçerliliğinin araştırılması Talep Tahminlerinde Duyarlılık • Bir tahmin yönteminin duyarlılığı yapılan tahminlerle gerçek değerler arasındaki sapmaların analizi sonucunda hesaplanır. Tahminlemede, başlıca hata kaynakları şunlardır ; 1. Tahmin yönteminde önemli bir değişkenin hesaba katılmaması 2. Değişken niteliklerinde çevre koşulları nedeniyle önemli değişmeler olması 3. Aniden ortaya çıkan trend değişimleri 4. Varlığı herhangi bir nedenle açıklanamayan tesadüfi olaylar. •Üretim Yöneticisinde Kuruluş Yeri Seçimi • Kuruluş yeri: işletmenin üzerinde kurulacağı, yaşamı boyunca çalışmalarını sürdüreceği yerdir. • İşletme stratejisi saptanırken, firma ne tür bir mal veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet edeceğini belirlemiştir. • Ürün ve süreç tasarımı kararlarından sonra sıra kuruluş yerinin seçimine gelir. • Kuruluş yeri seçimi uzun dönemli, stratejik kararlardandır. Uzun dönemli bir yatırım kararı olduğundan değiştirilmesi güç ve maliyetlidir. Ancak yine de dinamik bir karardır. • Kuruluş yeri seçimini etkileyen faktörler: • 1 Ekonomik Faktörler • 2.Doğal Faktörler • 3.Sosyal Faktörler • 4. Psikolojik, Fizyolojik ve Politik Faktörler • 1. Ekonomik Faktörler Hammadde, enerji, işçilik v.b. gibi faktörler bu grupta ele alınmaktadırlar. Ulaştırma olanakları, arazi ve inşaat maliyetleri, pazara yakınlık, işgören sağlama kolaylıkları, altyapı ve hizmetlerin varlığı. • 2.Doğal Faktörler İklim ve arazinin durumu kuruluş yeri seçimini etkileyebilir. Arazi yapısı, yüksekliği, ısı farklılıkları, yerin deprem kuşağında olup olmaması, nemlilik derecesi, hatta rüzgar durumu, karar vermede etkindir. • 3.Sosyal Faktörler Gürültü, hava kirliliği veya suya zarar vereceği gerekçesi ile toplumun direnişi, işletmenin yerinin seçimini etkileyebilir. Toplumun sağlığını, şehirlerin kuruluşunu ve gelişmelerini göz önüne tutmak gerekir • 4. Psikolojik, Fizyolojik ve Politik Faktörler Girişimcinin, bir ülkenin belirli bir bölgesine duyduğu yakınlığın da kuruluş yerinin seçiminde rolü olabilir Devlet, iktisadi ve sosyal yararlar sağlayacağı düşüncesiyle, işletmelerin belirli yerlerde kurulmasını öngörebilir veya işletmecilik bakımından kurulmaması gereken yerlerde işletmelerde kurulabilir. ÜRETİM YÖNTEMLERİNDE İŞYERİ DÜZENLEME TÜRLERİ Temel üretim sistemi dikkate alınarak oluşturulan temel 4 tip işyeri düzenleme türü vardır: 1. Sürece göre yerleştirme 2. Ürüne göre yerleştirme 3. Sabit konumlu ürüne göre yerleştirme 4. Hücresel yerleştirme 1. Sürece göre yerleştirme Bu yöntem, aynı özelliğe sahip yani aynı işi yapan makinelerin bir arada yerleştirilmesi prensibine dayanmaktadır. 2. Ürüne göre yerleştirme Bu yöntem, üretim araçlarının bir ürünün hammadde halinden son haline ulaşıncaya kadar takip edeceği sırayı dikkate alarak yerleştirilmesi prensibine dayanmaktadır 3. Sabit konumlu ürüne göre yerleştirme Bu yöntem, üretim araçlarının taşınması güç, büyük ve ağır ürünlerin yanına taşınması prensibine dayanmaktadır. 4. Hücresel yerleştirme Bu yöntem, üretim araçlarının belirli bir üretim süreci oluşturan gruplar halinde yerleştirilmesi prensibine dayanmaktadır. Lojistik Yönetimi Nedir? Lojistik Yönetimi, Müşteri gereksinimlerini karşılamak üzere, üretim noktası ve tüketim noktaları arasındaki mal, hizmet ve ilgili bilgilerin ileri ve geri yöndeki akışları ile depolanmalarının etkin ve verimli bir şekilde planlanması, uygulanması ve kontrolünü içeren tedarik zinciri süreci aşaması. KAPASİTE PLANLAMASI VE TESPİTİ İşletmeler mevcut kapasiteleri ölçüsünde üretim faaliyetinde bulunurlar. İşletmenin kapasitesi verimliliğinin ve işletme kazancının sağlanması açısından son derece önemlidir. Bu sebeple kapasite kavramı ve kapasite türleri, kapasite seçimine etki eden faktörler, kapasite seçiminde kullanılan ölçütler ve kapasite planlama aşamaları verilmiştir. İşletmeler açısından kapasite planlaması son derece önemli bir kavramdır. İşletmelerin üretim ve satışları ancak kapasiteleri ölçüsünde gerçekleşerek kar elde etmektedirler. Bu sebeple işletmeler kapasitelerini etkin kullanmak zorundadır. Atıl veya eksik kapasite kullanımı işletme verimliliğinin ve işletme karlılığının sağlanmasında son derce olumsuz etki yapmaktadır. Bu durumda kapasite planlaması ve tespiti bir zorunluluk olmaktadır. Kapasite planlaması mevcut kapasite ile işletmenin gelecekte muhtemel olabilecek beklenen satış miktarını da içermesi bakımından son derece kapsamlı bir çalışmayı gerektirmektedir. TAMIR - BAKIM TAMIR- BAKIM FAALIYETLERININ ÜRETIME ETKISI • Tamir Bakım faaliyetlerindeki aksaklıkların üretim akışı,verimlilik ve dolayısıyla maliyetler üzerindeki etkilerini şöyle özetleyebiliriz. • Makinelerin ve onları çalıştıran işçilerin boş kalmaları. • Dolaylı işçilik ve imalat genel masraflarının artması. • Müşteri taleplerinin karşılanamaması,satışlarda düşmeler. • Iskarta oranının artması , kalitenin düşmesi. • Siparişlerin zamanında teslim edilememesi yüzünden müşteriyi kaybetme veya tazminat ödeme. • Tamir Bakım Planlaması başlıca iki tip faaliyetten oluşur ; 1-) Tamir: Üretim sistemindeki makine ve teçhizat herhangi bir nedenle kısmen veya tamamen çalışamaz duruma geldiğinde tekrar çalışır duruma getirmek için uygulanan işlemdir. 2-) Koruyucu Bakım: Makine ve Techizat ,arıza meydana gelmesi beklenmeden ,önceden tespit edilmiş süreler sonunda gözden geçirilir,gerekli parçalar değiştirilir ve ayarlamalar yapılır. • Bir İşletmede planlı Tamir Bakım için elde bulundurulması gereken bilgiler şunlardır; • • • • • Geçmişe ait Tamir Bakım kayıtları. Arızaların meydana geliş süreleri. Makinaların kritik parçaları ve ortalama ömürleri. Ortalama Tamir Bakım süreleri. Makinaların durması sonucunda ortaya çıkan kayıplar.Üretim kapasitesi,işçilik,genel masraflar. • Yedek parça ve malzeme fiyatları. • Tamir Bakım işçilik maliyetleri. STOK KONTROLÜ ÜRETİM SİSTEMLERİNDE STOK KAVRAMI • Bir üretim sisteminde üretilen mamule dolaysız veya dolaylı olarak katılan tüm fiziksel varlıklar ve mamulün kendisi stok kavramı içinde düşünülür • Stok kontrolünün amacı,olumsuz ve olumlu maliyet unsurları arasında işletme açısından en uygun denge noktasının bulunmasıdır STOKLARIN SINIFLANDIRILMASI • Stok edilen varlıklar arasında,cins,değer,kullanılma yeri ve stoklama biçimi gibi faktörler açısından farklılıklar vardır . • Maliyet muhasebesi açısından stokları şu şekilde sınıflandırabiliriz : • Hammaddeler, işletmede imalata giren ve üzerinde işlem yapılarak değer kazandırılan tüm varlıklar hammaddedir. • Yarı mamuller; üzerlerinde yapılması gereken işlemler henüz tamamlanmamış bulunan ve iş istasyonları arasındaki ara depolarda biriktirilen varlıklardır. • Mamuller; fabrika içinde yapılması düşünülen işlemlerin tümü tamamlandıktan sonra müşteriye teslim edilmek üzere ambara konulan varlıklardır. • Hazır parçalar; mamulün bir kısmını oluşturan ve genellikle dışarıdan tedarik edilen varlıklardır. • Yardımcı malzemeler , mamulde doğrudan kullanılmayan veya yer almayan tamir parçaları , makine yağı vb. malzemelerdir. ÜRETİM PLANLAMA VE KONTROLÜ ÜRETİM PLANLAMA VE KONTROLÜ • Üretim faaliyetlerini sorunsuz ve verimli bir şekilde gerçekleştirmek için önemli bir yönetim faaliyeti olan “planlama” yapmak gerekmektedir. Etkin bir plan, uygun hedeflere, hedeflerin başarılması için yerine getirilmesi gereken faaliyetlere ve her faaliyetin düzgün ve etkin biçimde başarılması için yeterli ön sürelere bağlı olarak yürütülür. • Başka bir ifadeyle, üretim planlamanın temel işlevi; önceden belirlenmiş zaman, kalite ve bütçe hedeflerine uygun olarak ürünlerin müşteri veya stoklara sevkinin sağlanmasıdır. Bu amaca ulaşmak için üretim aşamalarındaki tüm faaliyetler planlanarak koordine edilir. ÜRETİM PLANLARIÜRETİM PROGRAMLARI • Her ne kadar üretim planları ve üretim programları birbirlerine benzer faaliyetler gibi gözükse de; aralarında bazı farklar bulunmaktadır. Örneğin üretim planlarında ayrıntılara fazla inilmez ve gerektiği zaman değiştirilebilir. Mecbur kalmadıkça değiştirilmeyen üretim programları, üretim planlarına göre daha bağlayıcı olmakla birlikte, hangi mamulün ne zaman ve hangi iş istasyonlarında işlem görerek üretileceği üretim planlarında değil, üretim programlarında belirlenmektedir. ÜRETİM PLANLARININ HAZIRLANMASI Üretim planlarının hazırlanmasında izlenecek adımlar: • Üretim planının kapsayacağı zaman aralığı tespit edilir: İşletmenin özelliklerine göre kısa veya uzun dönem olarak farklılık gösterse de, genellikle birer aylık dilimler halinde bir yıllık dönem alınır. • Talep tahminleri yapılır: Plan dönemi içinde talebin aylara veya uygun bir zaman aralığına göre değişimi ve minimum-maksimum düzeyleri belirlenir. • Ekonomik stok düzeyi hesaplanır: Stok politikalarına ve talep değişim özelliklerine göre maliyeti minimum yapan miktarlara emniyet stokları (güvenlik stoku) eklenerek bulunur. • Plan dönemi başındaki ve sonundaki stok düzeyi belirlenir: Dönem başında ambarda bulunan ve henüz ambara gönderilmemiş ürünler ve dönem sonunda emniyet stokuna ek olarak bulundurulması istenen ürünlerdir. • Başlangıç ve bitiş stokları arasındaki fark bulunur. • Planlama dönemi içinde üretilmesi gereken miktar bulunur: Dönem içindeki satış tahmini ile önceki maddede elde edilen değerde istenen değişme miktarının toplamından oluşur. • Üretilmesi istenen miktar dönem dilimlerine dağıtılır: Dağıtım; stok düzeyleri, üretim hızının değişkenliği, tatil kayıpları, tamir-bakım süreleri ve kapasite olanakları göz önüne alınarak yapılır. KALİTE KONTROLÜ KALITE NEDIR • Kalite, üretim yönetiminde en önemli ve anlamı bireyden bireye değişkenlik gösteren bir kavramdır. Kimine göre kalite, ürünün fiyatını yükselten bir öğe iken, kimine göre sağlamlığı ifade etmektedir. Ancak kalite, pek çok kişinin tanımlamaya çalıştığı gibi en iyiyi ifade etmez çünkü kalite; ancak ürünün hizmet ettiği amaca yönelik bir anlam taşımaktadır. Daha basit bir ifadeyle kalite, “amaca uygunluk derecesi” olarak tanımlanabilir. KALITEYI OLUŞTURAN TEMEL UNSURLAR Bir malın kalitesi iki unsurun bileşimi olarak ortaya çıkar: • Dizayn Kalitesi: Ürünün fiziksel yapısı ve özellikleri (boyut, ağırlık, hacim vs.) ile tasarlanır. Dizayn kalitesinin saptanmasında biri kalitenin tüketici açısından değerini, öbürü üretici açısından maliyetini oluşturan iki parasal faktör arasında en uygun noktanın bulunmasına çalışılır. • Uygunluk Kalitesi: Dizayn kalitesi ile belirlenen spesifikasyonlara üretim sürecinde uyma derecesidir. Belli bir düzeyde uygunluk kalitesini gerçekleştirmek için gereken değişimler ile maliyetler arasında belli bir denge kurulmasına çalışılır. Kalite kontrolünün etkinliği arttıkça yani kalite spesifikasyonlarına uygunluk derecesi yükseldikçe bozuk ürün sayısı azalır. GÜVENILIRLIK • Güvenilirlik kaliteyi etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Kavram; bir ürünün kendisinden beklenen işi, önceden belirlenmiş bir süre içinde aksatmadan yapma olasılığı şeklinde tanımlanmaktadır. Bir ürünün güvenilirlik derecesini azaltan faktörler; • Yetersiz ve hatalı ürün dizaynı • Yanlış kalite spesifikasyonları • Yanlış üretim yöntemleri • Yetersiz işçilik • Eksik üretim ve kalite kontrolü TOPLAM KALITE KONTROLÜ • Kalite kontrolünü sadece muayene veya fabrikanın bir bölümünde sürdürülen faaliyetler olarak düşünmemek gerekir. Bu nedenle kalite kontrolü daha bütüncül ve kapsamlı bir kavram olan “Toplam Kalite Kontrolü” ile ifade edilmektedir. • TKK; tüketici isteklerini en ekonomik düzeyde karşılamak amacı ile işletme içindeki çeşitli ünitelerin kalitenin yaratılması, yaşatılması ve geliştirilmesi yolundaki çabalarını birleştirip koordine eden etkili bir sistemdir. Bu sistemin işe yarayacak biçimde dizaynı ve etkin kullanılabilmesi için; • Tüketici isteklerinin titizlikle incelenerek değerlendirilmesi, • Gerekli teknolojik olanakların sağlanması, • İşletme organizasyonu içinde olumlu beşeri ilişkilerin sürdürülmesi ve • Kalite ve onunla ilgili kavramların tüm personel tarafından eksiksiz ve doğru anlaşılması gerekmektedir. EMEĞI GEÇENLER • + Serap AKDEMİR • + Sefa ÜĞÜDEN • + Göktürk KINIK • + Mert TUZCUOĞLU • + Doğukan TORLAK KAYNAKÇA • http://fulyayuksel.com/wp-content/uploads/2016/09/UretimYonetimi-Mamul-Dizayn%C4%B1.pdf • http://yondes.com/userfiles/files/Verimlilik_Kavrami_ve_Tanimi .pdf • http://sbmyod.selcuk.edu.tr/sumbtd/article/view/14 • https://slideplayer.biz.tr/slide/2990790/ • https://slideplayer.biz.tr/slide/11706990/ BIZI DINLEDIĞINIZ IÇIN TEŞEKKÜR EDERIZ
