13. HAFTA STRESİN TANIMI VE DOĞASI KRİZ VE STRES YÖNETİMİ Öğr. Gör. Abdullah ELMAS STRESİN TANIMI VE DOĞASI Kazanmanın anahtarı stres altındaki duruşunuzdur Bu üniteyi tamamladıktan sonra; • Stres kavramının tarihçesini açıklayabilecek, • Stres ve stres etmenlerini tanımlayabilecek, Strese verilen yanıtı anlatabilecek, • Stres yanıtının doğasını ifade edebilecek bilgi ve becerilere sahip olabilirsiniz. TARİHÇE • Stres kavramının kökeni Latince'de "Estrictia", eski Fransızca'da "Estrece" sözcüklerinden gelmektedir. Bu kavram, 17. yüzyılda ‘felaket, bela, musibet, dert, keder, elem’ anlamlarında kullanılmıştır. 18. ve 19. yüzyılda ise kavramın anlamı değişmiş ve organizmaya, nesnelere ve ruhsal yapıya yönelik ‘güç, baskı, zor’ gibi anlamlarda kullanılmaya başlanmıştır. TARİHÇE • Bilimsel literatürde stres kavramının kullanımı 17. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bir fizikçi olan Robert Hook stresi, elastiki nesne ve ona uygulanan dış güç arasındaki ilişki şeklinde tanımlamıştır. 18. yüzyılda yaşamış olan bir fizikçi olan Young’a göre ise stres, maddenin kendi içinde olan güç veya dirençtir. TARİHÇE • Günümüzdeki anlamıyla stres kavramını tıp ve psikoloji literatüründe ilk olarak Selye kullanmıştır. 1950’lere kadar stres, organizmada fizyolojik ve fizyopatolojik değişiklikler yapan uyaran olarak kabul edilmekteydi. 1952’de Kanadalı fizyolog Selye, stresi uyaranlara karşı organizmanın verdiği yanıt olarak tarif etti. STRESE YANIT STRES SORUNUYLA BAŞ ETMENİN YOLLARI • • • • Stres yüzünden yemek yemekten kaçının Basit egzersizler Alternatif tedaviler Stres tetikleyicilerinizi öğrenin ÖRGÜTSEL STRES KAYNAKLARI
