cinsel gelişim - WordPress.com
advertisement
CİNSEL SAĞLIK BİLGİSİ 1. CİNSELLİKLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 2. CİNSEL GELİŞİM 3.CİNSELLİKLE İLGİLİ TEMEL DEĞERLER 2 BİRLİKTE DÜŞÜNELİM - Cinsellikle ilgili temel kavramlar neler olabilir? . 3 TEMEL KAVRAMLAR *Cinsiyet (Sex) +Cinsiyet, insanın biyolojik/fizyolojik olarak dişi ya da erkek olmasını belirleyen özellikleri tanımlar. - Cinsel organların türü (penis, testisler, vajina, uterus) - Vücut içindeki baskın hormonların türü (östrojen, testosteron) - Sperm ya da ovum (yumurta) üretebilme 4 - Doğum yapma ve emzirebilme yetisi. TEMEL KAVRAMLAR *Toplumsal cinsiyet (gender) +Kadınlar ve erkekler için yaygın olarak kabul edilen düşünce ve beklentileri (normları) ifade eder. +Bunlar “tipik“ olarak dişi (feminen) ve erkeksi (maskülen/eril) özellikleri ve yetileri ve çeşitli durumlar karşısında kadınların ve erkeklerin nasıl davranması gerektiği konusunda genelin paylaştığı beklentileri içerir. 5 TEMEL KAVRAMLAR *Toplumsal cinsiyet (gender) + Toplumsal cinsiyet, toplumsallaşma süreci ve kültürü içinde edinilen kadın ve erkek olma özelliklerine işaret eder. +Kadınların ve erkeklerin toplumda üstlenmiş oldukları işlerin ve yerine getirdikleri rollerin doğal ve kendiliğinden değil, genellikle kültürel olarak belirlenmiş ve zaman içinde değişebilir olduklarını göstermeye yarar. 6 ✖ Atılgan ✖ Korkusuz ✖ Güçlü ✖ Akılcı ✖ Katı ✖ Saldırgan ✖ Güvenli ✖ Bağımsız TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ✖ Sevecen ✖ Hassas ✖ Bağımlı ✖ Şefkatli ✖ Duygusal ✖ Narin ✖ Bakım veren 8 9 10 TEMEL KAVRAMLAR *Toplumsal cinsiyet biyolojik farklılıklardan dolayı değil, kadın ve erkek olarak toplumun bizi nasıl gördüğü, nasıl algıladığı, nasıl düşündüğü ve nasıl davranmamızı beklediği ile ilgili bir kavramdır. *Toplumsal cinsiyet, kadınlık ya da erkekliğe ilişkin davranışın psikolojik yönü olarak tanımlanabilir. 11 TEMEL KAVRAMLAR Cinsel kimlik (Gender Identity): *Bireylerin kendi iç dünyasında kendisini nasıl tanımladığıdır. *Kadın veya erkek olmakla sahip olduğu kişisel ve özel kimliktir. 12 TEMEL KAVRAMLAR *Cinsel kimlik, cinselliğin farklı boyutları olan biyolojik, fiziksel, psikolojik, zihinsel ve sosyal süreçlerin etkileşimi ile gelişir, oluşur ve olgunlaşır. * Biyolojik, sosyal ve psikolojik anlamda kişinin kadın ya da erkek olmasını algılama ve kabulü, bu algı ve kabul doğrultusundaki cinsel yönelimleri ile cinsel davranışları cinsel kimliğin gelişimindeki önemli aşamalardır. 13 TEMEL KAVRAMLAR *“Cinsiyet”, “toplumsal cinsiyet” ve “cinsiyet rolleri”, “cinsel davranış”, “cinsel yakınlık”, “cinsel yönelim” gibi pek çok kavram, cinsel kimliği açıklayan kavramlardır. 14 TEMEL KAVRAMLAR *Cinsel yönelim: +Cinsel yönelim bir kişinin, belli bir cinsiyetteki bireye karşı duygusal, romantik ve cinsel çekim ile yaklaşımıdır. +Bu yaklaşım her zaman cinsel eylemi gerektirmez. Duygusal, düşünsel, romantik ve fantezi düzeyinde kalabilir 15 TEMEL KAVRAMLAR *Karşı cinse ilgi (Heteroseksüel): Kişinin karşı cinsiyete cinsel ilgi duyması, *Aynı cinse ilgi (Homoseksüel, eşcinsel): Kişinin kendi cinsiyetine cinsel ilgi duyması, *Biseksüel olma: Kişinin her iki cinsiyetten olanlara cinsel ilgi duymasıdır. 16 TEMEL KAVRAMLAR *Heteroseksüel, eşcinsel veya biseksüel erkeklerin, biyolojik cinsiyetleri de cinsel kimlikleri de erkektir. *Aynı şekilde heteroseksüel, eşcinsel ya da biseksüel kadınların da, biyolojik cinsiyetleri ve cinsel kimlikleri kadındır. *Yani eşcinsel erkekler kendilerini kadın gibi ya da eşcinsel kadınlar kendilerini erkek gibi hissetmezler. 17 TEMEL KAVRAMLAR *Eşcinsel kadın ve erkeklerin bedensel cinsiyetlerine herhangi bir itirazları yoktur, yalnızca aynı cinsten bireylerle cinsel ilişki kurmak isterler. 18 BİRLİKTE DÜŞÜNELİM - Homofobi nedir? 19 TEMEL KAVRAMLAR *Transseksüel olma: +Sahip olduğu biyolojik cinsiyet özelliklerini reddederek, karşı cinsten biri olarak görülme ve karşı cinse benzeme isteği, kendisini karşı cinsten biriymiş gibi hissetme olarak tanımlanabilen transseksüellik de hem erkek hem de kadın için geçerlidir. +Kişinin davranışlarından çok iç dünyasında kendisini karşı cinsten biri gibi görmesi, hissetmesidir. 20 TEMEL KAVRAMLAR *Travesti olma: +Karşı cinsiyete özgü davranış ve giyimi sürdürmekten zevk alma. +Travestiler karşı cinsin eşyalarını kullanmaktan, karşı cinsin giydiği kıyafetleri giymekten, karşı cinsin davranışını sergilemekten cinsel haz alan kimselerdir. 21 TEMEL KAVRAMLAR *Günümüzdeki bilgiler, cinsel yönelimlerin nasıl oluştuğunu açıklamak için yeterli değildir. Bir heteroseksüel erkek neden bir kadından hoşlanır sorusunun yanıtı verilemediği gibi diğer cinsel yönelimlerin de nasıl oluştuğu bilinmemektedir. +Genel olarak kabul gören açıklamalar, cinsel yönelimlerin karmaşık genetik bir zemin üzerinde çevresel etkenlerle şekillendiği yaklaşımına odaklıdır. 22 TEMEL KAVRAMLAR ***Bir kişinin cinsel denemelerinin cinsel yönelimini ya da cinsel kimliğini tam olarak göstermediği de unutulmamalıdır. 23 TEMEL KAVRAMLAR *Cinsel Yakınlık +Cinsel yakınlık, cinselliğin karşı cins, aynı cins ya da her iki cinsle yakın beden teması olarak haz duyacak şekilde yaşanmasıdır. 24 TEMEL KAVRAMLAR *Cinsel Davranış: +Cinsel davranış, kişinin cinsel olarak ne yaptığı ile ilgilidir. Arzu, fanteziler,eş arama, kendi kendine doyum sağlama ve cinsel gereksinimlerini dışa vurmak ve doyurmak için yapılan tüm diğer etkinlikler cinsel davranış tanımı içine girer. 25 TEMEL KAVRAMLAR *Cinsel Davranış: +Her cinsel davranışın kaçınılmaz sonuçları olduğu göz ardı edilmemelidir. Bireyler sonuçlarına bedensel, sosyal konumları ve duygusal açıdan hazır oluncaya kadar cinsel davranışlarını erteleyebilme sorumluluğunu alabilmelidirler. 26 TEMEL KAVRAMLAR *Cinsel ilişki (Cinsel Birleşme): +Oral, anal ve vajinal ilişki olmak üzere yakın cinsel davranışlara denir. 27 TEMEL KAVRAMLAR *Cinsel haklar: +Bireyler; kendi değerleri ile tutarlı sorumluluk anlayışı içinde, cinsellikleri konusunda bilgi, eğitim, beceri, destek ve hizmetleri ile ilgili kararlar alma hakları vardır. 28 TEMEL KAVRAMLAR *Cinsel haklar: +Bu haklar içinde; bedensel bütünlük hakkı, gönüllü cinsel ilişki, gönüllü erişilebilir bir dizi cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetleri, şiddet ya da ayrım yapılmaksızın bir kişinin cinsel yönelimleri ifade etme vardır. 29 CİNSEL GELİŞİM 30 CİNSEL GELİŞİM *Kimi uzmanlara göre doğumdan ergenliğe dek kimi zaman beden/cinsellik birincil kimi zaman da ikincil odak noktasıdır (Haroian, 2000). 31 CİNSEL GELİŞİM *Araştırmacılar bu odağın değiştiği dört dönemden söz ederler. Doğumdan 6 yaşına dek olan zaman birinci dönemdir. *Bu dönemde beden birincil odak noktasıykenbastırması yetişkinler tarafından istenmedikçe cinsel ilgi, merak, uyarılmışlık ve davranış kendiliğinden 32 ifade edilir. CİNSEL GELİŞİM *6 yaşından 12 yaşına dek olan zaman ikinci dönem olarak nitelendirilir. *Bu dönemde fiziksel gelişim hızı yavaştır. Daha çok küçük kas becerilerinde ustalaşılır ve ruhsal dünyaya yöneliktir (örnek: okulda başarılı olmak). *Cinsel haz hissederler ancak cinsel davranış ve dışavurumlarında bir imtina söz konusudur ve bu mahremiyetin önemsendiği bir dönemdir. 33 CİNSEL GELİŞİM *13-15 yaş arasındaki dönem ise üçüncü dönemdir. *Hormonal etkinliğin öne çıktığı ve hızlı bedensel değişimin hızlı olduğu bu zamanda beden yine birincil odaktır. *İkincil cinsiyet yapılarının gelişimi (erkeklerde kas ve bedensel kılların artışı, kızlarda göğüslerin belirmesi) bedenlerine ve bedenlerinin sosyal ortamda yarattığı etkiye dair farkındalık geliştirirler. 34 CİNSEL GELİŞİM *Bedenin cinsel uyarılmaya hassas olduğu bu zaman cinselliğe saplantı geliştirme ve seçkisiz cinsel davranışta bulunma riskini arttırır. 35 CİNSEL GELİŞİM *16 yaş ve sonraki zaman dördüncü dönem olarak nitelendirilir. *Bu dönemde bedensel büyüme yavaşlamış, hormonal etkinlik dengelenmiş, ikincil cinsiyet ile ilgili değişimler bedensel imajla bütünleştirilmiş, cinsel haz mastürbasyon ve/ya da bir başka bireyle cinsel yaşantı ile yaşanır . 36 CİNSEL GELİŞİM *Doğum Öncesi +Cinsiyet ebeveynlerin her birinden gelen birer eşey kromozomun sonucu belirlenir. +Bu iki kromozomun bileşimi XX dişi ve XY erkek cinsiyetine tekabül eder 37 38 CİNSEL GELİŞİM *Anne karnında sekizinci hafta civarı Y kromozomu H-Y antijeni üretir. *Erkeklerde H-Y antijeni testislerin oluşumuna yol açar. Kızlarda ise H-Y antijeninin eksikliği yumurtalıkların oluşmasına neden olur. 39 CİNSEL GELİŞİM *Erkeklerde testosteron, dış cinsiyet organlarının (scrotum ve penis) gelişmesine yol açarken. *Kızlarda ise testosteronun olmayışı, dışsal cinsiyet organlarının (klitoris, labia ve vajina) oluşumuna zemin hazırlar. 40 CİNSEL GELİŞİM *Bazen bu cinsiyet farklılaşması belirgin düzeyde değildir ve insanlar halk arasında çift cinsiyetlilik olarak nitelendirilen hermaphrodism oluşur. 41 CİNSEL GELİŞİM *Bebeklik (0-2 yaş) +Bakımını sağlayan bireylerle ilişki yoluyla öğrenmeleri gerçekleşir. +Bu dönemin en önemli özelliği temel güvenin gelişimidir. +Bu yaştaki bebek dokunma yoluyla bedeni hakkında bilgi edinir. +Cinsel organlarını inceleyebilir. 42 CİNSEL GELİŞİM *Kendiliğinden ortaya çıkan cinsel uyarılmışlık belirtilerine benzer (penisin sertleşmesi gibi) tepkiler olabilir ancak bunları cinsel davranış olarak nitelemek güçtür. 43 CİNSEL GELİŞİM *İlk Çocukluk (2-5 yaş) +Kendince sözcüklerle cinsel organları tanımlayıcı sözcükler geliştirir. +Her iki cinsiyeti ayırt edebilir. İnsanların nasıl oluştuklarına dair temel bilgileri edinirler (annemizin karnından çıktığımız vs.). 44 CİNSEL GELİŞİM +Sık sık mastürbasyon davranışında bulunabilirler. Zaman zaman yaşıtlarıyla karşılıklı bir merakla cinsel organların birbirine gösterildiği görülür. +Yetişkin cinsel organlarını görme merakı olabilir (anneyi çıplak görmek istemek gibi). 45 CİNSEL GELİŞİM ***Çocukları cinsel organ isimlerini doğru terimler kullanarak ifade etmeye cesaretlendirmek ***Çocukları yeri geldiğinde uygun ve uygun olmayan dokunma hakkında bilgilendirme ***Dokunma konusunda bir rahatlığı sergilemek (model olmak) ancak bunu çocuğu rahatsız etmeyecek boyutlarda yapmak. 46 CİNSEL GELİŞİM ***Banyoda ya da tuvaleti kullanırken mahremiyetin önemini öğretmek ***Çocuğa kendi çıplaklığının mahremiyetini koruma fırsatı vermek ***Çocukların cinsellikle ilgili sorulara açık, dürüst ve basit yanıtlar vermek. 47 CİNSEL GELİŞİM ***Çocuğun kendine cinsel dokunuşu karşısında utanç duygularına neden olan tepkiler vermemek ve bunu isterse kendi başına yalnızken yapması gerektiğini vurgulamak ***Çocuğa başkalarının sınırlarına ve mahremiyetine saygılı davranmayı 48 öğretmek CİNSEL GELİŞİM *Anaokulu ve İlkokulun İlk Yılları (5-9 Yaş) +Toplumsal cinsiyet kimliği belirginleşir (cinsiyetler arasındaki fiziksel, davranışsal ve duygusal farklılıkları bilir). +Bu yaş çocukları ergenliğe ilişkin temel bir anlayış geliştirebilirler (kimi çocuklar, özellikle kızlar bu yaşlarda erken ergenlik özellikleri gösterebilir). 49 CİNSEL GELİŞİM +Cinsel tercihler hakkında da kimi çocukların bir anlayışı olabilir. Mastürbasyona rastlanabilir. +Bu yaş çocukları yaşıtlarıyla (çoğu kez hemcinsleriyle) cinsel oyunlar oynayabilirler. Çıplaklığına ilişkin daha dikkatli ve çekingen olurlar. 50 CİNSEL GELİŞİM +Okul öncesi çocukta göreli yoğun bir cinsel ilgi varken bu ilgi ilkokul çağı çocukta cinsel oldukça azalır. +Bu dönemde çocuk, önceki yılların cinsel dürtü ve fantezilerini geride bırakır ve düşüncelerini okuldaki etkinliklere yöneltip- aynı cinsten çocuklarla oynar. 51 CİNSEL GELİŞİM +Yaşlılığın kimi zamanları dışında, ilkokul çağı çocuklardaki düzeyinde cinselliğin rafa kaldırıldığı başka bir dönem bulmak güçtür. +Bu nedenle Freud bu döneme gizil (latent) dönem adını vermiştir. 52 CİNSEL GELİŞİM ***Çocukların mahremiyetine saygılı davranmak ***Çocuklara açıklıkla insanların sınırları ve mahremiyetlerine saygıyı telkin etmek ***Çocuklara insan bedeninin cinsel tepkilerini yeri geldikçe anlatmak (“insanın cinsel organlarına dokunmasının haz veren bir 53 tepkiye yol açacağı” gibi) CİNSEL GELİŞİM ***Arkadaşlık ilişkilerinde nelerin uygun olduğunu ve nelerin uygun olmadıklarını ayrıntılı bir şekilde çocuklarla paylaşmak ***Çocukların model alabileceği etkili iletişim ve sağlıklı yetişkin ilişkileri sergilemek 54 CİNSEL GELİŞİM *İlkokul Sonu-Ergenliğe Başlangıç (9-12 Yaş) +Kızlarda göğüslerin büyümesi ve genital bölgenin kıllanmaya başlaması 9-10 yaşlarından itibaren görülürken, erkeklerde penis ve yumurtalıkların büyümesi 10-11 yaşlarına rastlar. 55 CİNSEL GELİŞİM +Bu çocuklar bedenlerine ilişkin oldukça tedirginlik hissederler ve kimsenin bedenlerini çıplak görmesini istemezler. +Bu olgunlaşma süreci devam ederken çocukların pek bir cinsel yaşantısı olmaz ancak cinsellikle ilgili çokça yanıtını merak ettikleri soruları vardır. 56 CİNSEL GELİŞİM +Aynı cinsten çocukların cinsel oyun ya da davranışlarına rastlanabilir. +Beraber mastürbasyon ya da birbirlerinin cinsel organlarını dokunmak-okşamaya rastlanabilir. +Bu tür hemcinslerle olan cinsel davranışların homoseksüellikle bir ilgisi 57 yoktur. CİNSEL GELİŞİM ***Yetişkinler çocuklarda olup biten hızlı değişimler konusunda çocuklara bilgi vermeli ve çocukların kendi gelişimlerine ilişkin bilgilerinin olmasını sağlamalıdır. ***Buna en önemli örnek kızların mensturasyona (regl) başlamasıdır. 58 CİNSEL GELİŞİM ***Ebeveynler çocuğa uygun vesilelerle yakın bir zamanda kendisinin bunun yaşayacağını ve bunun normal olduğunu ifade etmeli. ***Çocukların ergenliğe geçiş değişimleri gösterdiklerinde kendi mahremiyetleri ve başkalarının sınırları konusunda 59 bilgilendirilmelidirler. CİNSEL GELİŞİM ***Yetişkinler çocuğun mahremiyetine saygılı bir şekilde çocuğa kendisiyle her konuda konuşabilecekleri mesajı vermelidir. 60 61 ERGENLİK 62 63 64 65 66 67 68 69 CİNSEL GELİŞİM *Ergenlik (13- 19 Yaş) +Kızlar çocuklar erkeklerden yaklaşık 2 yıl önce ergenliğe girerler. +Kızlardaki değişiklikler 3 veya 4 yılda tamamlanırken, erkeklerin 4-5 yıl sürebilmekte. +Ergenlik dönemine özgü biyolojik değişimler (olgunlaşma) ilerledikçe romantik ve cinsel ilişkilere 70 daha çok ilgi duyar olurlar. CİNSEL GELİŞİM +Bu değişimlerin hızından dolayı ergenlerin cinsel arzu ve davranışlarında bir yandan tepkisel (impulsive) bir cüretkârlık, öte yandan da yoğun utanç, suçluluk ve ya korkular yaşanabilir. +Bir kısım erkekler tekrarlayan inatçı ereksiyondan dolayı yoğun utanç duyar. Kız çocuklar bir yandan yeni gelişen “kadınsı” özellikleri fark edilsin ister, öte yandan da fark edilmeleri utandırabilir kendilerini. 71 CİNSEL GELİŞİM +Ergenlerin duygularındaki bu ikircikli (ambivalence) hal birçok şekillerde kendini gösterir. +Ergen erkekler bir yandan toplum içine girmeğe çekinirken öte yandan hevesli, konuşkan ve dikkat çekmeye eğilimlidir. 72 CİNSEL GELİŞİM +Kızlar ise göğüslerinin büyümesi gibi erken olgunlaşma göstergelerinden ötürü utanırken, mensturasyon döngülerinin başlayıp başlamayacağı konusunda endişeler yaşarlar. +Bir kısmı daha önceden hakkında bilgi sahibi olduğu için daha az kaygı ve korku yaşarken, bir kısmı için ciddi bir şekilde hasta olmanın bir belirtisi 73 olarak algılanabilir. CİNSEL GELİŞİM +Romantik partnerlere güçlü bağlanma görülmeye başlar. +Sık partner değiştirme +Geniş spektrumda cinsel davranışlar 74 CİNSEL GELİŞİM ***Ergenler sağlıklı ebeveyn ve yetişkin rehberliğine son derece ihtiyaç duyarlar. ***Ergenler zaten kendilerinden emin değiller ve bir yandan birçok şeyi merak ederken, öte yandan da yetişkinlerin kendi sınırlarına saygı duymalarını isteyecek kadar mahremdirler. 75 CİNSEL GELİŞİM ***Yetişkinler davranışlarıyla kendilerine kolay yaklaşılır ve her türlü sorular sorulabilir bir samimiyet sunmalı. ***Diğer bütün gelişimsel dönemlerde olduğu gibi ergenlerin özdeşim kurabilecekleri sağlıklı model davranış sergilemekle ergenlerin gelişimine katkıda bulunulabilir. 76 CİNSEL GELİŞİM ***Ergenler, akranlarının ve popüler kültürün mesajlarının bombardımanı altındayken, cinselliğe ilişkin aldıkları açık ya da gizil mesajlardan kendilerine has nasıl bir sentez oluşturacakları konusunda bocalamaları doğaldır. 77 CİNSEL GELİŞİM ***Bir diğer önemli konu, ergenleri baskı altına almaksızın kendilerine belli sınırların varlığını göstermektir. ***Bu sınırların ne olduğu aile değerlerine göre değişir. 78 CİNSEL GELİŞİM *Yetişkin Cinselliği +Yetişkin cinsel davranışı hakkında genellemeler yapılamayacak kadar çeşitlilik arz eder ve yetişkinlerin çoğu sağlıkları elverdiği oranda ömürlerinin sonuna dek cinsel olarak aktif olurlar. 79 CİNSEL GELİŞİM +Ancak kadınlar 50 yaş civarı menopoza girerler. +Menopoz kadın bedenin artık yumurta üretmemesi demektir. +Böylelikle mensturasyon (regl) döngüsü sona erer. 80 CİNSEL GELİŞİM +Bu yaş kadınlarda meydana gelen hormonal değişimler önemli bedensel ve ruhsal değişimlere neden olabilir. +Bu kimi kadınlar için oldukça ağır (şiddetli) yaşanan bir değişim sürecidir. 81 CİNSEL GELİŞİM +Yetişkin erkeklerin cinsel yaşantılarında da önemli değişimler olur. +Erkek testislerinde testosteron üretimini 25 yaşından sonra yavaşlatır. +Buna bağlı olarak penisin sertleşmesi de (ereksiyon) daha yavaş olur. 82 PDR ve CİNSEL SAĞLIK 83 MASTÜRBASYON (ÖZ DOYUM) *Çocuklar oldukça küçük yaştan itibaren bedenlerini keşfetme davranışları gösterir. Bunların bir kısmı bedenin cinsel tepkilerini keşfe yönelik olan kendi kendine dokunma davranışıdır (otoerotizm). *Bu davranışın hazla sonuçlanması da tekrarlanma olasılığını arttırır. Böylelikle çocuklar zaman zaman mastürbasyonu denerler. 84 MASTÜRBASYON (ÖZ DOYUM) *Çoğu kez çocukların kendi kendilerini uyardıklarını fark eden anne-babalar, paniğe kapılarak çocukları bundan vazgeçirmek için ceza vermekle tehdide eder ya da cezalandırır. * «AYIP»!!! 85 MASTÜRBASYON (ÖZ DOYUM) *Bu yaklaşım, bireylerin bir yandan cinselliği engel olamadıkları bir cazibesi olan bir etkinlik, öte yandan da en çok utanılması gereken konu olarak algılayarak cinselliğe dair iki uç tepkiyi içlerinde barındırmalarına neden olur (ambivalence) 86 MASTÜRBASYON (ÖZ DOYUM) *Mastürbasyona bu ebeveyn tepkisi sonucunda çocuklar gizlice mastürbasyona devam edecekleri için bu tehdit yalnızca gereksiz suçluluk duygularına neden olacaktır. *Bu konuda nice yanlış bilgilenmeler de çocuk ve ergenlerin suçluluk duygularını daha da arttırır. 87 MASTÜRBASYON (ÖZ DOYUM) ***Mastürbasyonun insanların görebileceği yerlerde yapılmaması gereken çok kişisel ve özel bir eylem olduğunu, fakat mahrem yapılan her işin mutlaka kötü, ayıp veya günah olmadığını çocuklara ifade etmek gerekir. 88 Cinsel Davranım Problemi Olan Çocuklar *Genellikle cinsel davranım problemi olan çocuktan söz ederken, 12 yaş altı agresif ve ya uygun olmayan cinsel davranışta bulunan çocuk kastedilir. *Bu davranışlar uygunsuz cinsel davranışları ve/ya da diğer çocukları cinsel davranışa katılmaya zorlayan edimleri içerir. 89 Cinsel Davranım Problemi Olan Çocuklar +Çocuğun sosyal ve ya bilişsel gelişimine engel teşkil ediyorsa +Zorlama, tehdit ve ya korkutarak meydana geliyorsa +Yüksek bir sıklıkla meydana geliyorsa +Duygusal başka problemlerin bir yansıması olarak oluşuyorsa 90 Cinsel Davranım Problemi Olan Çocuklar +Aralarında yaş ve gelişimsel düzey açısından belirgin farklar olan çocuklar arasında oluyorsa +Yetişkinlerin uyarı ve müdahalelerine rağmen gizli bir şekilde ve sıklıkla meydana geliyorsa 91 Cinsel Davranım Problemi Olan Çocuklar +Cinsel keşif/merak normaldir (evcilik, doktorculuk gibi oyunlar yoluyla) +Ancak aynı davranışlar kırıcı, zorlayıcı ve agresif bir şekilde yapılıyorsa, bu durumda bir problemden söz edilebilir. 92 Cinsel Davranım Problemi Olan Çocuklar *Çocuklarda cinsel davranım problemlerinin çeşitli nedenleri olabilir: +Cinsel nitelik taşıyan malzemeye, aile içi cinselliğe, aile içi şiddete ve fiziksel şiddete maruz olmak bu nedenlerden birkaçıdır. +Cinsel tacize maruz çocukların bu tür davranışlar göstermesi çoğu kez söz konusu istismarın tekrar eden bir süreklilikte gerçekleşmiş olması ve ya saldırgan-sadist bir 93 şekilde uygulanmış olmasının sonucudur. Cinsel Davranım Problemi Olan Çocuklar *Klinik olarak bu davranışların değerlendirilmesinde de davranışın sıklılığı, şiddeti, süresi (ne sürede tekrarlandığı), ve davranışın meydana geldiği bağlamın ne olduğu dikkate alınır. 94 95 Cinsel Davranım Problemi Olan Çocuklar *Davranışı kompulsif (istemsiz tekrar eden/dürtüsel) bir doğa sahip olmayan bir çocuğun bulunduğu davranışın sonucunda uyarılması, cezalandırılması davranışı sonlandırmasına neden olabilirken, cinsel davranım problemi olan çocukların profesyonel yardım almaları gerekmektedir. 96 BİRLİKTE DÜŞÜNELİM *Derste mastürbasyon yapan bir öğrenciyi sınıf öğretmeni fark ederek psikolojik danışma servisine getirdi. Nasıl bir yol izlersiniz? 97
