Slayt 1 - WordPress.com

BİLEŞİKLER ve
FORMÜLLERİ
BİLEŞİKLER :
Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur)
bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal
özelliklere sahip milyonlarca yani madde yani bileşik oluştururlar. Elementler
doğada genelde saf halde değil de bileşikler halinde bulunurlar.
Bilinen element atomlarından sadece soy gaz atomları kararlıdır ve kararlı
oldukları için kimyasal bağ oluşturmayıp doğada tek atomlu halde bulunurlar.
Soy gazların dışındaki metal ve ametal atomları kararsız olup kararlı hale geçmek
için elektron alış verişi yaparak veya elektronlarını ortaklaşa kullanarak kimyasal
(iyonik ve kovalent) bağ oluştururlar.
Kimyasal bağ oluşturan farklı atomlar da bir araya gelerek farklı kimyasal
özelliklere sahip yeni maddeler yani bileşikler oluştururlar.
İki ya da daha fazla farklı element atomunun kendi özelliklerini kaybedip
belirli oranlarda bir araya gelerek kimyasal bağ oluşturması sonucu meydana
gelen yeni ve saf maddelere bileşik denir. Bu nedenle elementlerin bileşikleri
oluşturması kimyasal değişmedir.
İki ya da daha fazla elementin kendi özelliklerini kaybederek belirli oranlarda
ve kimyasal tepkimeler sonucu oluşturdukları saf maddelere bileşik denir.
2- Bileşiklerin Oluşması :
Elementler bileşik oluştururken, elementi oluşturan aynı cins element
atomları arasındaki kimyasal bağlar kopar ve element atomları birbirinden
ayrılır. Birbirinden ayrılan element atomları, farklı cins element atomları ile
yeni kimyasal bağlar oluşturarak bir araya gelir ve bunun sonucunda da
bileşikler meydana gelir. Bu nedenle bileşikler oluşurken farklı element
atomları kimyasal bağlar sayesinde bir araya gelir ve yeni maddeler oluşur.
Atomlar bileşik oluşturduklarında atomların arasındaki uzaklık değişir.
Atomların element halindeyken aralarındaki uzaklık çok azdır. Atomlar bileşik
oluşturduklarında ise aralarındaki uzaklık artar. Bunun nedeni, atomların
element halinde iken aralarındaki kimyasal bağların, bileşik oluşturduklarında
aralarında oluşan kimyasal bağlardan faklı olmasıdır.
3- Bileşiklerin Özellikleri :
1- Bileşikler, kendini oluşturan elementlerin özelliklerini göstermezler ve
kendini oluşturan elementlerden tamamen farklı fiziksel ve kimyasal
özelliklere yani kimliklere sahiptir.
2- Bileşiği oluşturan elementler kendi özelliklerini yani kimliklerini
kaybederler.
3- Bileşiği oluşturan elementler belirli oranlarda birleşirler.
4- Bileşiği oluşturan element atomları arasında kimyasal bağlar bulunur.
5- Bileşikler oluşurken enerji alışverişi olur.
6- Bileşikler, kimyasal değişmeler sonucu (tepkimelerle) oluşur ve kimyasal
yollarla ayrılırlar.
7- Bileşikler en az iki farklı elementten yani atomdan oluşurlar.
8- Bileşiklerin belirli erime, kaynama, donma ve yoğunlaşma sıcaklıkları
vardır.
9- Bileşiklerin öz kütleleri sabittir.
10- Bileşikler formüllerle gösterilirler.
11- Bileşikler saf ve homojen maddelerdir.
12- Bileşikler, moleküler yapılı bileşikler ve moleküler yapılı olmayan
bileşikler olarak iki çeşittir.
13- Bileşiklerin en küçük yapı birimleri moleküllerdir.
4- Bileşik Çeşitleri :
Bileşikler moleküler yapılı bileşikler ve moleküler yapılı olmayan
bileşikler olarak iki grupta incelenirler.
a) Moleküler Yapılı Bileşikler :
Bileşikler, farklı cins element atomlarından oluşan moleküllerden
oluşmuşsa böyle bileşiklere moleküler yapılı bileşikler denir.
• Moleküler yapılı bileşikler moleküllerden oluşur.
• Bileşiklerdeki molekülleri oluşturan atomlar arasında kovalent bağ
bulunur.
Bileşiğin
İsmi
Su
Amonyak
Karbon Di
Oksit
Kükürt Di
Oksit
Hidrojen
Klorür
Hidrojen
Florür
Azot Di
Oksit
Karbon Mono
Oksit
Kükürt Mono
Oksit
Bileği
n Formülü
H2O
NH3
(KÖK)
CO2
SO2
HCl
HF
NO2
CO
SO
Bileşik Molekülünü
Oluşturan Atomlar
1 Su molekülü; 2 H, 1 O atomundan oluşur.
1 Amonyak molekülü; 1 N, 3 H atomundan oluşur.
1 Karbon Di Oksit molekülü; 1 C, 2 O atomundan
oluşur.
1 Kükürt Di Oksit molekülü; 1 S, 2 O atomundan
oluşur.
1 Hidrojen Klorür molekülü; 1 H, 1 Cl atomundan
oluşur.
1 Hidrojen Florür molekülü; 1 H, 1 F atomundan
oluşur.
1 Azot Di Oksit molekülü; 1 N, 2 O atomundan
oluşur.
1 Karbon Mono Oksit molekülü; 1 C, 1 O
atomundan oluşur.
1 Kükürt Mono Oksit molekülü; 1 S, 1 O
atomundan oluşur.
Bileşiğin
İsmi
Azot Mono
Oksit
Basit Şeker
(Glikoz)
Amonyum
Fosfat
Sülfat
Nitrat
Hidroksit
Karbonat
Hidrojen
Sülfat
Bileği
n Formülü
NO
Bileşik Molekülünü
Oluşturan Atomlar
1 Azot Mono Oksit molekülü; 1 N, 1 O atomundan
oluşur.
C6H12
O6
NH4
(KÖK)
PO4
(KÖK)
SO4
(KÖK)
NO3
(KÖK)
OH
(KÖK)
CO3
(KÖK)
H2SO4
1 Amonyum molekülü; 1 N, 4 H atomundan oluşur.
1 Fosfat molekülü; 1 P, 4 O atomundan oluşur.
1 Sülfat molekülü; 1 S, 4 O atomundan oluşur.
1 Nitrat molekülü; 1 N, 3 O atomundan oluşur.
1 Hidroksit molekülü; 1 O, 1 H atomundan oluşur.
1 Karbonat molekülü; 1 C, 3 O atomundan oluşur.
1 Hidrojen Sülfat molekülü; 2 H, 1 S, 4 O
atomundan oluşur.
b) Moleküler Yapılı Olmayan Bileşikler :
Bileşikler, moleküllerden oluşmayıp bileşiği oluşturan farklı cins element
atomları bir yığın oluşturacak şekilde bir araya gelmişse böyle bileşiklere
moleküler yapılı olmayan bileşikler denir.
• Moleküler yapılı olmayan bileşiklerdeki iyonlar düzenli bir yığın oluştururlar.
• Moleküler yapılı olmayan bileşikler sonsuz örgü tipi bileşiklerdir
• Moleküler yapılı olmayan bileşiklerdeki iyonlar düzenli bir örgü oluştururlar.
• Moleküler yapılı olmayan bileşikleri oluşturan zıt yüklü iyonlar arasında
iyonik bağ bulunur. (İyon sayısı yığının büyüklüğüne göre değişir).
Bileşiğin İsmi
Kalsiyum
Oksit
Sodyum
İyodür
Sodyum
Klorür
Alüminyum
Klorür
Kalsiyum
Florür
Alüminyum
Sülfür
Bakır (I)
Klorür
Bakır (II)
Klorür
Bileğin
Formülü
Bileşiği Oluşturan İyonlar
CaO
Ca+2 ve O–2 İyonları
NaI
Na+1 ve I–1 İyonları
NaCl
Na+1 ve Cl–1 İyonları
AlCl3
Al+3 ve Cl–1 İyonları
CaF2
Ca+2 ve F–1 İyonları
Al2S3
Al+3 ve S–2 İyonları
CuCl
CuCl2
Bileğin
Formülü
Bileşiğin İsmi
Demir (II)
Bromür
Demir (III)
Bromür
Gümüş Nitrat
Kalsiyum
Karbonat
Çinko Sülfat
Alüminyum
Sülfat
Sodyum Sülfat
Sodyum
Karbonat
Bakır Sülfat
Klorat (*)
Kromat (*)
Bi Kromat (*)
FeBr2
FeBr3
AgNO3
CaCO3
ZnSO4
Al2(SO4)3
Na2SO4
Na2CO3
CuSO4
ClO3 (KÖK
)
CrO4 (KÖK
)
Cr2O7 (KÖ
K)
Bileşiği Oluşturan İyonlar