Slayt 1

advertisement
1
PSİKOLOJİYE
GİRİŞ
Psikoloji tanımı
2

İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim
dalı.
Davranış ????????
3



1. Refleks
2. Arızı davranışlar
3. Öğrenilmiş davranışlar
İnsanı nasıl incelemeliyiz?
4
1800 ve 1900 yüzyıllarda bu soruya
değişik cevaplar getirmek üzere
akımlar ve okullar ortaya çıktı.
 Amaç insan davranışlarının
kaynağını ortaya koymaktı ve
bunlara psikolojideki ekoller adı
verilir.

1. Yapısalcılık (strüktüralizm)
5
Wundt, Titchener
1899 Wilhem Wundt tarafından
kuruldu. (psikolojinin kurucusu)
 Psikoloji, insanın nasıl davrandığını
değil bilinçli olup olmadığını konu
edinmelidir.
 Bilinç, insanın kendi duygu ve
düşüncelerinin ve etrafında olanların
farkına varma yeteneğidir.

Yapısalcılık (strüktüralizm)
6



Psikolojinin amacı insan zihnini oluşturan bilinç
öğelerini birleştirmek ve çözümlemektir.
Yapısalcılık aynı zamanda bireylerdeki içsel
duyguları, sezişleri hayalleri (imgeleme) ve
düşünceleri inceler.
Yöntemleri : İçe bakış (bir kişinin herhangi bir
olayda düşündüklerini hissettiklerini
karşısındakine anlatmasıdır. )
2. Fonksiyonalizm (işlevsellik)
Kurucusu
: William James – John Dewey
7



Davranış temelinde nöro-biyolojik sistemin etkileri
üzerinde durur.Daha çok hayvanlar üzerinde deneyler
yapmışlardır.Beyin korteks (kabuğu) ile ilgili
araştırmalar yapmıştır.
Onlara göre Kişilik ve Davranış çevreye uyum
sürecidir. Öğrenme, Problem Çözme ve Güdülenme
süreçleri önemlidir.
Algılama, düşünme, duygularını ifade ve öğrenme gibi
içsel yaşantıların, günlük hayatta karşılaşılan
problemlerin çözümündeki etkisini ve işlevlerini
açıklamaya çalışmıştır.
Yöntem : iç gözlem ve gözlem
3.Davranışçılık
8
Kurucusu : John B. Watson(kurucu)
Pavlov / Thorndike / Skinner / J.locke/ Gutheri
Davranış gözlenebilir ve ölçülebilir olmalı
Uyarıcı
Tepki
Pekiştirme
Davranışın niçin olduğu değil, nasıl olduğu önemlidir.
Yöntem : Gözlem ve deney
4. Olgunlaşma Kuramı
Gessel
9



Gelişim biyolojik bir süreçtir ve olgunlaşma
tarafından yönlendirilir.
Gessel’e göre çevresel faktörlerin olgunlaşmada
önemli bir rolü yoktur.
Gelişim evrensel bir süreçtir ve tüm bireylerde
olgunlaşma sonucu ortaya çıkar.
5.Psikoanalitik/Psikodinamik yaklaşım
Kurucusu
: Sigmund Freud - Erikson
10
Bilinç altı
Arzu ve ihtiyaçların bastırılması
psikozlara ve nevrozlara neden olur
İki temel dürtü vardır. Cinsellik ve saldırganlık
Toplumda hoş karşılanmayan dürtüler kaybolmaz
bilinç altına itilir.
Hipnoz ve psikoanaliz yöntemi kullanılmış
6.Geştalt yaklaşımı
11
Max Wertheimer, Kurt Kofka, Köhler
Gestalt bireysel davranışlara bütünsel bakmıştır.
Parça bütünden farklıdır (gestalt yaklaşımı)
Resimde Hareket var mı ?
12
7.Bilişsel yaklaşım
13

Bilişsel yaklaşımın en önemli temsilcisi Piaget’dir.

Davranışları zihinsel bir süreç olarak ele almıştır.

Biliş, zeka, ilgi, algı, düşünce, kavrama, şema ,
adaptasyon ve dengelenme kavramları üzerinde
durmuştur.
Bilişsel yaklaşım
14


İkinci önemli isim Bruner dir.
Bruner öğrenmenin sosyal ve kültürel yönlerini
de içine alacak şekilde öğrenme teorisi
geliştirmiştir.
Piaget ve Bruner aşağıdaki konularda araştırma
yapmıştır.
Bilgi alma
işleme
depolama
sıralama
Bilişsel yaklaşım
15



Bruner, öğrenmeyi, öğrenenin yeni fikir
oluşturduğu veya eski bilgilerine yeni kavramlar
eklediği aktif bir süreç olarak görür.
Öğrenen; bilgi parçalarını seçer onları değişik
durumlara transfer eder,hipotezler oluşturur,
kararlar verir ve bütün bunları bilişsel yapı içine
yerleştirir.
Vygotsky’ye göre tüm psikolojik süreçler insanlar
arasında özellikle çocuk ve yetişkinler arasında
paylaşılan sosyal süreçlerle başlar.
8. İnsancıl yaklaşım- Fenomenolojik
16
Rogers , Maslow, Kohlberg
Davranışın temelinde ihtiyaçlar (güdüler) vardır.
Benlik tasarımı ve algılama üzerinde durur.
İçinde yaşanılan an önemlidir.
Her insan biriciktir. Değerli ve benzersizdir.
Maslovun ihtiyaçlar hiyerarşisi
17
İnsan ihtiyaçları aşağıdan yukarıya doğru beşli bir kademe
içinde incelenebilir.
1. Fizyolojik İhtiyaçlar : Yeme, içme, barınma, hayatı devam
ettirme.
2. Güvenlik İhtiyaçları : Hastalık, yaşlılık vb. gibi hallerde geleceği
garantiye almak
3. Ait Olma ve Sevgi İhtiyaçları: Kendi kendini anlama,
şefkat...vb.
4. Değer İhtiyaçları: Prestij, başarı, saygı görme...vb.
5. Kendini Gerçekleştirme İhtiyaçları: Yapma tamamlama arzusu,
kişisel tatmin, kişisel başarı, bilimsel buluşlar.
9. Nörobiyolojik Yaklaşım
James, Hebb
18


Davranış çevreye uyum sürecidir.
Çevresel değişiklikler vücutta nörokimyasal olarak
etki gösterir.
10. Ekolojik Sistem Kuramı
Bronfenbrenner, Berstein, Barker
19



Gelişim sürecinde çevre önemlidir.
Bireysel gelişimi anlamak için bireyin ekolojik
çevresi ile ilişkilerini anlamak gerekir.
Bronfenbrenner, ekolojik çevreyi 4 alt sistem
içerisinde ele alır ve bu sistemlerin karşılıklı
etkileşimleri olduğunu ifade eder.
Ekolojik Sistem Kuramı
20




1. Mikro Sistem: Ebeveyn, arkadaş, öğretmen, komşu
gibi ev, okul, iş çevresi
2. Mezosistem: Sistemlerin kesişimidir. Sistemlerin
birbirleriyle bağlantıları
3. Ekzosistem: dolaylı dış çevre. Babanın çalıştığı
işyeri, medya vb.
4. Makrosistem: Geniş kültürel bağlam. Milli kültür,
alt kültürler, uluslar arası kültür vb.
Çağdaş psikolojide uzmanlık alanları
21


Deneysel alanlar
Uygulamalı alanlar
Psikoloji
Deneysel
psikoloji
Sosyal
psikoloji
Psikometrik
psikoloji
Uygulamalı
psikoloji
Deneysel Alanlar
22




Deneysel psikoloji
Gelişim psikolojisi
Çocuk psikolojisi (0-12)
Ergen psikolojisi (12-20)
Yetişkin psikolojisi(20-+)
Sosyal psikoloji
Fizyolojik psikolojisi (örnek etkinlik)
Deneysel psikoloji
23
Deneylerle araştırma yaparak psikolojiye katkı
yapmak ister?
-öksürük ile sigara içme arasında bir ilişki varmıdır?

Gelişimsel psikoloji
24


Kronolojik yaşı ile davranışı arasında bir ilişki var
mıdır?
Matematik kavramlarının anlaşılmasında yaşın bir
önemi var mıdır?
Sosyal psikoloji
25


Diğer insanlarla ilişkileri araştırır.
Mesala örnek iki deki Ali bey kalkar kalkmaz
sigara yakarak eşinin haklarına saygı
göstermemiştir bunun nedenlerini araştırır.
Fizyolojik psikoloji
26


Biyolojik süreçlerle davranışın ilişkisini inceler
Sabah kahvaltıda yenilenlerle davranışın herhangi
bir ilgisi var mıdır?
Uygulamalı Alanlar
27






Eğitim psikolojisi
Klinik psikoloji
Endüstri psikolojisi
Adli psikolojisi
Spor psikolojisi
Trafik psikolojisi
Eğitim psikolojisi
28


Eğitimle ilgili araştırmalar yapar?
Ali bey’in kızının daha iyi matematik öğrenmesi için
gerekenleri araştırmak gibi.
Klinik psikoloji
29


Ali beyin eşi ile sorunları var bunların aşılmasında
ona nasıl yardımcı olabiliriz
Doktorların bütün uyarmasına rağmen yinede sigara
içmekten vaz geçmemiş bunun nedenlerini araştırır.
Endüstri psikolojisi
30


Hangi işe hangi insanlar uygun çalışmalar yapar?
Ali bey memurluğu severek yapmıyor birde müdürü
ile iletişiminde bazı sorunlar var. O işe uygun mu
acaba
Gelişim psikolojisi ile eğitim arasında nasıl
bir ilişki var?
31




Eğitimi kısaca, bireyde meydana getirilen istendik
davranış değişikliği diye tanımlaya biliriz.
Bireylerde hedeflene davranışın nasıl kazandıracağı
ile ilgilenir.
Birey nasıl öğrenir?
Öğrenmeye etki eden bireysel faktörler nelerdir?
Gibi sorulara cevap vermek için psikoloji bilimin
bulgularından yararlanır.
Gelişim psikolojisi nedir?
32



İnsanın doğumdan ölümüne kadar, tüm yaşamı
boyunca gözlemlenen biyolojik ve psikolojik
değişikliklerini inceleyen psikolojinin alt dalıdır.
Bireylerin yaşam dönemlerinde geçirdikleri gelişim
özelliklerini inceler.
Bebeklik-çocukluk-ergenlik-gençlik-yetişkinlikyaşlılık
33







Eğitim ve gelişim tanımlarından anlaşılacağı gibi
eğitimcinin eğiteceği bireylerin gelişim dönemleri ile ilgili
bilgi sahibi olması gerekmektedir.
EĞİTİM DÖNEMLERİ
0-2 Erken çocukluk
3-6 Okul öncesi
7-11 ilköğretim birinci kademe
12-14 ilköğretim ikinci kademe(erinlik)
15-18 ortaöğretim kademesi (ergenlik)
34
Psikolojide araştırma yöntemleri
35
1.Betimsel yöntem
1.1. Doğal Gözlem
1.2. Sistematik Gözlem
1.3. Testler
1.4. Anket
1.5. Görüşme (Mülâkat)
1.6. Olay (Vak'a) İncelemesi
Psikolojide araştırma yöntemleri
36
2.DENEYSEL YÖNTEM
 Araştırmacı
Bağımsız Değişkeni Değiştirir
 Araştırmacı Bu Değiştirmenin Bağımlı Değişkene
Etkisini Gözlemler
 Araştırmacı Değişkenleri Kontrol Eder
Deneysel yöntemle
Betimsel yöntem arasında ne fark var?
37


Betimsel yöntemde araştırmacı var olan duruma
müdahale etmez.
Deneysel yöntemde araştırmacı laboratuar
ortamında çalışır ve araştırılan durumu kendisi kurar
Psikolojide araştırma yöntemleri
38
3.KORELASYON YÖNTEMİ
Korelasyon yöntemi ile çevrede kendiliklerinden
varolan ve yine kendiliklerinden değişik değerler alan
değişkenler incelenir.
Genel olarak, herhangi iki değişken arasındaki
ilişkiyi ortaya çıkarmak için bu yöntem kullanılır.
Örneğin zekâ ile cinsiyet arasındaki ilişkiyi
öğrenmek istersek, bu inceleme korelasyon yöntemi ile
yapılır.
BİLGİLERİ YORUMLAMA
39


Hangi yöntemi kullanırsak kullanalım, bilgiler
toplandıktan sonra yorumlanması gereklidir. Aksi
halde toplanan bilgiler kullanılamaz, işe yaramaz.
Psikologlar sonuçları değerlendirmek için istatistiksel
yöntemler geliştirmişlerdir. Toplanan bilgiler, betimsel
ve vardamsal istatistik yoluyla çözümlenebilir.
İstatiksel yöntemler
40


Betimsel İstatistik
Gözlemlenen bilgileri yorumlamak için
yaptığımız bir işlemdir.
Vardamsal İstatistik
Örneklem değerlerinden evren değerlerini
kestirmeye çalışma.
Download