Sosyal Ekoloji

Sosyal Ekoloji
Prof. Rene Konig (Kolonya)
Niifusun bir iskan mahallinde mekani bak1mdan dag1ll§1 meselesi sosyolojinin en eski problemlerinden biridir. Cemaat hayatma
gittikc;e daha c;ok yonelen alakam1z, bu problemin umumi sosyal
yap1 meselelerinden aynlarak miistakil bir hale gelmesini icap et-·
tirmi§tir. 1§te, ic;tima i ekolqji ismi altmda ortaya c;1kan yeni ilim
kolu boylece vticuda geldi. Bu ilim kti.Qlik cemaatlar kadar btiyiik
cemaatlan da tetkik etmekte olup, §imdiye kadar en miihim meyvesini bliytik §ehir sosyolojisi ile ilgili sahalarda vermi§tir. Her zaman ileri stiriildi.igti gibi, bu yeni ilim, yani ic;timai ekoloji, bir taraftan cografyaya, obiir taraftan sosyolojiye yakla§Ir. Bu yiizden
konu§mam1zm ozline girmeden evvel, bu tic; ilmin ( cografya, sosyoloji ve ekoloji) birle§tikleri ve ayr1ld1klan noktalar iizerinde baz1
mi.ilahazalarda bulunacag1z.
Son zamanlarda Maximilien Sorre cografya sahasmdaki baz1
geli9melere dayanarak cog-rafya ile ic;timai ekoloji arasmdaki farklarm gittikc;e azald1g1m, boylece cografyanm dahi bir antropolojik
yahut sosyal cografya oldugunu belirtti. 'Bu miitalaa bir derece dog'
rudur. Bununla
beraber, cografyanm zaruri yard1m1m tamma yanmda, cografya ile sosyal ekoloji arasmdaki farklan da ihmal etmemelidir. Ayi::i' zamanda tarihi olu§ ve mekani nizam ic;inde te§ekki.il eden mliesseseleri cografyanm t etkik ettigi bellidir. Sosyoloji
her §eyden evvel bu noktaya yonelir. Zira cografya kendisine sosyal hadiselerin mo,r folojik temellerini verir. Fakat bu kadar. Bundan sonra sosyoloji ve bilhassa cemaat sosyolojisi, kast yahut sm1f
nizamlan, hakimiyet striiktiirii hatta aym zamanda daha ziyade
ufki olarak gorlilen dernekler ve gayn resmi te§ekkiiller, kilise,
mektep, otorite ve ekonomi gibi fonksiyon c;evreleri nev'inden olan
gruplarm ic; nizamm1 t etkik eder. Halbuki ic;timai ekoloji, bilakis,
sosyal hadiselerle striikttir ve fonksiyon tahlili bak1mmdan degil,
munhasiran yu.lvarida saY'dJiiJwn.iz gruplarvn m ekani diizerllitnden ve
herbiriniln bu m ekan uzerindekrii dagtli§t~ ile me§gul olur. Burada ba-
170
I
Sosyal Ekoloji
his mevzuu olan mekan mefhumu on safta sosyal mekandan ibaret
olup en esaslI §ekli kom§uluk mlinasebetlerinde gortiliir. Halbuki
cografya, mekam, diger bir gok noktai nazarlarm te§kil ettigi bir
biiti'm i~inde mtitalaa eder. Ote taraftan, igtimai ekoloji kendine ait
olan mekanda dag11I§ hadisesini derinle§tirmez. Zira ekolojik Mdiselerin altrnda, kendisini aydmlatmaya yarayan ve mekan §ekilleri
tizerinde yerle§en igtimai strlikttirler ve igtimai psikoloji ile ilgili
vetireler bulunmaktad1r.
!ptidai cemiyetlerin mli§ahedesi, esasen muhtelif igtimai striiktiirlerin, niifusun bir saha tizerindeki dag11I§m1 degi§tirdigini gbstermi§tir. Mesela Frans1z sosyologu Marcel Moss bundan otuz, kirk
sene evvel Eskimo cemiyetlerinde iki mevsimin iki ayri mekan nizamrna sebebiyet verdigini gostermi§ti. Moss'un anlatt1gma gore
Eskimolar, k1§m biiyi..ik aile beraberligi, iginde btiytik evlerde ya§arken, yazrn kligtik yuvarlak gad1rlar iginde, mlinferit gezici aileler
tarzmda ya§arlardI. Yaz ve kI§ mevsimlerine mahsus olan bu gibi
mekan ba§kaliklari zaten s1k s1k gorliliir. Richard Thurnwald muayyen evlerin ig mekan manzarasmm igtimai §artlara bagll oldugunu
ve cemiyetin muayyen temel yap1s1m aksettirebilecegini dli§linmektedir. Kayler, arzettikleri mekan §ekli itibarile kendi i1glerinde bulunan cemiyetin gergek bir aynas1d1rlar. Yeni Meksika'nm §imalindeki Peublo de Taos'un ikiye boliinli§li iki evlenme sisteminin temel
yap1s1m te§kil eder. Diger koy §ekilleri daha komplike §ekillerdir.
Koytin mekan durumundan, men§eine a it neticeler g1karilabilir. Mesela plans1z (Kenevirkoy) yahut planll koy (yuvarlak koy, s1ra s1ra
koy, iki tarafh sokakh koy) olarak m1 dogmu§tur? As1l igtimai ekolojiyle alakah miilahaza tarz1 hususi suallerle ba§lar. Bu sualler ancak mlinferit ara§tirmalarda kullamhr. Yoksa umumi degil.
!gtimai ekolojinin yapacag1 hususi mekan tahlilleri her §eyden
evvel igtimai beraberliklerin mekandaki §ekillenmeleriyle alakadar
olur. Koyde birbirine zit gruplarm mekan. ayrihklari, on safta beliren meselelerden biridir. Maamafih bu hal eafdilcesine tasarland1g1
gibi her zaman gortilmez. Zira antegonist (zit) g~uplarm yanyana
ve hatta, birbiri iginde bulunduklari haller de yukanda gosterildigi
gibi s1ktir. Ote taraftan hakikaten birbirinden ayn iskanlar da vard1r. Mesela Frans1z komtinlerinden Norwville'de goriildtigli gibi, koyiin eski sakini koyltiler ve kirac1larla sonradan gelmi§ i§gi tabakasimn gosterdigi ekolojik durum gibi. Mahalli, lokal bir birlik iginde
enteraksityornlar ve mli§terek baghhklar vardir. Fakat buna ragmen
cemaat mekan lizerinde iki hatta daha fazla ' ekolojik tali birliklere
· R ene Konig
171
pargalamr. Bu tali birlikler flrsat dli§tince ktiigtik koylere meydan
7
erirler.
Bu gibi hadiseler btiytik komtinlerde daha zengin olarak gortiltir. Bu vesile ile kat'i surette anla§1llyor ki her komtin bir kom§Uluklar goklugu lizerine istina:t ediyor.
'.
/
Bir komtintin birbirinden mekanca aynlm1§ btiytik par<_:;alan
bilakis (tabii saha - natural areas) olarak gosterilir. Mesela onceleri btiytik §ehir sosyolojisinin onctisti olan Robert E ·. Park da
kom§ululo ve tabii saha sefhumlan birbirinden aynlmaz iki mefhum
olarak gori.i.ltir. Bu hal sonralan ilim sahasmda bir 1.:;ok gligltiklere
meydan vermi§tir. A§ag1da bunlardan bahsedecegiz. Tabii saha
mefhumu muayyen halk gruplarmm (yukan sm1flar, orta sm1flar,
i§giler) dag1ld1klan mtinferit sahalara oldugu kadar, mahalle karakterini ta§1yan, ekseriya komtine entegre olmu§ ve bir derece homojen seciye ta§1yan bir halkm bulundugu koy ve kasabalardan vticude gelmi§ semaatlar sahasma, nihayet i§ merkezleri, banka semtleri, gazetecilik <_:;evreleri, htikumet mahfilleri, eglence mahalleri
gibi differansiye olmu§ bir ka<.:; ekolojik fonksiyon · <_:;evresine §amil
olur. Bu manada anla§1ian tabi£ sahalar muhtelif cesametler arzeder: Btiylik bir mesken bloku, yahut kari§1k bloklar kombinas1 iiginde §ahsi itimat hislerinin galip oldugu kom§uluk otesinde ba§lar,
mahalleleri atlayarak hinterlants1z veya hinterlantll §ehre kadar
uzamr (metropoliten saJ;la). Buradan itibaren komtinden tamamen
mU:stakil olan rejional saha ba§lar. Bu saha ba§hba§ma bir ara§tlrma sahas1d1r. Boyle bir ara§tlrmaya girerken kom§ulugun bir tabii
saha te§kil edip etmedigi yahut daha once bu kom§uluklan vticudc
getirecek hakiki mahallelerin dogmas1 gerekip gerekmedigini bir
mesele olarak ortaya 1_:;1karacakbr. Tersine olarak tabii saha mefhumu bazen mesela §ehir mahallesini «mahalli cemaat» diye gosteren R. E . Parklda kar1§tlr1ld1g1 gibi bu tarzda bir kan§brma son
derece §a§irbc1d1r. Zanb.edilir ki tabii saha aym derecede r;;ahsi gliven mtinasebetleriyle karakterize olan i<_:;timai mlinasebetlerin mesela kom§ulugun aymdir. Ote taraftan bu tarzda bir kan§brma durumu global cemiyeti ifade ettigi zehabma meydan verir. Halbuki
I
ortada boyle bir §eyden eser yoktur.
Bundan ba§ka §U noktaya da parmak basmak laz1m: bizim
«mahalle - quarter» dedigimiz §ey kelimenin etimolojik .manas1 ile
oldugu kadar gtinllik istimali bak1mmdan da ya"'ffniz pek ender ha.I-
Sosyal Ekoloji·
172
lerde hakiki bir ferdiyet gosterir. Ekseri ahvalde ic;lari mtilahazalarla viicude getirilmi§lerdir. Chombart de Laureve hakiki mahalle
mefhumundan «kiigiik mahalleleri» g1karmak gerektigine i§aret
ediyor. Bununla vasat insanm «benim mahallem» diye tavsif ettigi
§eyi kasdetmektedir. Herkesin «benim mahalle» dedigi §ey esasmda dogumdan kom§uluktan daha geni§. bir gevredir. Ote taraftan
benim mahalle denen §ey ~kseri ahvalde cemaat gevresine yedirilmi§ koy yahut §ehir komiinii yahut bir idari birlik manas1m ta§lyan, tarihi kiiltiirel manada anla§1lan mahalleden daha kiigiiktiir.
Bir Frans1z §ehrinin, Rouen'in fakir mahallelerinden birine ait
ara§tlrma da aym neticeleri veriyor. Burada da §ehrin alakall k1sm1 -ki tabil bir vahdet te§kil etmekten uzakt1r- daha ziyade miinferit tali mahallelere boliinmekte, niifusunun terekki.ip tarz1 muhtelit ve kan§1k bulunmakta, nihayet bu yonden bir taraftan miinasebetlerde, «Ballung - miinasebetlerde ahenksizlik», ote taraftan
gruplar arasmda (mesela liman tahmil i§gilerile mi.istahdemler arasmda) ayn ya§amaya temayi.il bulunmaktad1r. Euna benzer tecriibeler h&diselerin §imdiye kadar goriildiigiinden gok daha kompleks
davram§lan ihtiva edebilecegini g6steriyor.
Tabii saha mefhumu ise biJakis bir miiddettenberi bir diiziye
hi.icuma ugramaktadir. Biraz da miibalagah olarak bu mahallelerin
ve komiin par.galarmm reel hususl uzviy:etler te§kil ettigi ileri siiriildii. Bu tenkit muhtelif tarzlarda anla§ilabilir. En elveri§lisi §Udur: Kom§uluk §ahsl bir tak1m sosyal miinasebet ag1 o larak dii§iiniildi.igii takdirde kom§uluk manasmda bir igtimai beraberlik olmasi. Bu takdirde bir mahalle gok biiyiik oldugundan bu gibi miinasebetler'e miisait olamaz. Bununla beraber tabii S(J)ha'ya ait ve R.
E. Park tarafmdan i§lenmi§ istatistik mefhumu iizerinde miinaka§alara giri§mek gok daha giigtiir. Park'a g0re «tabil saha» hakikaten «niifu~un segregasyonu sahalan» demektir ve iginde sm1rlanm1§ bir niifus zi.imresi bulunmaktad1r. Bu telakki Amerika'daki etnik men§elerle, siyah ve beyaz irklarla alakahd1r. Etnik men§e yalmz baz1 gruplara aittir ve bu gruplara kar§I ayirdedici bir durum
takm1hr. Mesela Yahudiler, italyanlar (Sicilyahlar), Rumlar, Polonyahlar gibi. Bu etnik kan§ikllk kiigiik olgiide Avrupa memleketlerinde de vardir. Bu gibi sahalarda halkm terekkiibiini.in bilhassa
kenar sahalarda, yani bir muayyen etnik grubun hakimiyetinin goze c;:arpmad1gi yerlerde s1hhatli olarak olgmek zarureti kar§1smda
kahmr. Ni.ifus kesafeti, kira ve arazi fiyatlan gibi hususlarda tatbik edilecek iktisadi mi.ilahaza tarz1 buradan elde edilebilir. Bu gibi
•
Rene Konig
173
hususlarm terekkiibiinden mahallelerin kendi karakteristikleri ~1karillp geli§tirilecektir. §\iiphesiz bu tarz §a§irtlc1dir. Zira, istatistik endislerin a§ir1 §ekilde umumile§tirilmesi demektir.
Diger bir gok deliller yanmda her §eyden evvel §U mlitalaalar
ileri slirtilebilir. Niifusun muayyen karakteristiklerini istatistikle
ifade edenler homojeneitesi, tecaniisli mahallelerin ev ev, blok blok
yahut sokak sokak mikroskopik tahliline giri§ince derhal degerden
dii§er. Ziirih §ehrine ait istatistiklere gore §ehir 132 pargadan ibarettir. Her pargaya ortalama 13 bina dii§iiyor. Bunun igin daha geni§ bolgeler dii§i.iniilmii§tiir. O zaman da bu bolgeler homojeneitesini kaybediyor. Artik mutad olan istatistik metodlari izah i§imize
yaram1yor.
Profesor bir tak1m rakkamlar zikrederek demek istiyor ki,
statistik rakkamlar igtimai realiteleri ifade etmez. Bu rakkamlar
:::;osyolojik tahlillere tabi tutulmalldir.
Buna benzer mi.inasebetler diger hususlarda da kendini gosterir. Bundan dolay1 mahallelere te§mil edilecek karakteristikler miin·h as1ran istatistik mefhumlard1r. Bu yiizden sosyolojik hususiyetlerden ay1rdedilmelidirler.
Bolgelere ve §ehir pargalarma gore niifusun tevezziili, Leute.negger' in Ziirih §ehri igin yapt1g1 ara§tlrmamn gosterdig·i gibi sosyolojik etlidlere elveri§li Unitelerin «mahallelerden » gok daha kligiik olmas1 icap ettigini gosterir. Eger objektif baz1 i:gtimai neticeler elde etmek istiyorsak mutlaka bu yolu tutmak laz1mdir. Paul
Hatt bu bak1mdan §oyle bir postiiladan bahsediyor. Mesela idari
bir gaye igin uygun bir fonksiyon olan lojik ve istatistik konstriiksiyonlarm aksine olarak (mekani ve igtimai faktorler serisi) ni ihtiva edecek, kliltiirel ve cografi olarak s1hhatli surette gizilmi§ bir
sahamn sakinlerine miiessir bir tesir icra eyleyecek bir mefhum
te§kil etmek gerekir.
Fakat ote taraftan itiraf etmeliyiz ki sosyal ekolojide oldugu
gibi sosyal sm1flar teorisinde de baz1 ekstrem hallere rastlamyor.
Sefalet mahalleleri, gecekondulaT mahallesi ile mi,ireffeh bolgeler,
sakinleri iizerine «mecburi tesirleri» icra etmek suretiyle nisbi bir
reel vahdet arzederler. Burada her iki ekstrem (uc) saha (yani fakir ve miireffeh mahalleleri) igin kom§ulugun tamamen ayri tezahlirlerine i§aret etmek isteriz. Son derece mlireffeh mahallelerde
a§ikar bir kom§uluk miinasebeti pek e!lderdir. Zira kom§ulardan
talep edilecek hig bir husus yoktur. Ba§~alarma bagh olabilecek in-
174
Sosyal Ekoloji
sanlara burada rastlanmaz. Ba§ka bir, tabirle bunlar (yani mtireffeh
semt sakinleri) o bolge iQinde entegre olmu§lard1r. Vaziyet zate:n
sosyolojinin diger bir kolunda da mesela iQtimai s1mflar probleminde de aymd1r. S1mflar meselesinde ortalama gelir miktarm1:n
rolii pek azd1r I Muhtelif gelir kademelerin~e bulunanlar aym durumda bulunurlar. Yani gelir miktarmda berab'erlik tavir ve hareket beraberligini icap ettirmez. Fakat buna ragmen muayyen vas1f
serilerinin bir iQtimai sm1fla iltihak1 icap ettirdigi fikri, sanki sm1f
bir kast imi§ gibi her .Zaman ortaya atillr. Buna ilaveten bir de meselenin istatistikle alakah ta:raf1 var: Evvela muayyen sosyolojik
ehemmiyetlere sahip baz1 istatistiki seciyeler ay1nyoruz, sonra o
istatistik seciyelere esasen soktugumuz §eyleri ortaya at1yoruz. Burada fasit bir daireye dii§mekteyiz. Bugtin «tabil saha» teorisinde
mtindemi1Q bulunan bu yola sosyal s1h1flar sosyolojisinde girmemelidir. Bu ytizden ba§kalan ile aralarmda ehemmiyetli mesafele§me
vard1r. Boyle bir Qevrede temaslar ·menfi bir seciye ta§Ir. Husust
mtinasebetler ag1, yakm kom§uluk mtinasebetleri fevkindedir. Bu
ise mtireffeh mahalle btinyesinin zaruri neticesini te§kil eder. ·
Bu durum fakir mahallelerinde btisbtittin ba§ka , bir hususiyet
ta§1r. Burada iyi ve kotti bir tak1m kom§uluk mtinasebetleri, zaruri
olarak belirir. 1nsanlar burada kom§ularmm yard1mlarma her zaman muhtaQtirlar. Keza buralarda oturan insanlar, mlireffeh mahalleler halkmm Ucretli i§Qi tutmasr nev'inden i§<;i de kullanama~lar.
Bununla beraber Amerikan kriminolojisinde gbrtilen neviden
bir mlinaka§aya burada girmeye ltizum yoktur. 1Ik ekologlarm (inesela R. E. Park) tesiri altmda Glifford Shaw ve Henry D. McKay
tarafmdan genQlik arasmda SUQ i§leme konusu tizerinde yeni bir
ekolojik doktrin vticude getirilmi§tir. Bu gibi ekoloji alimleri bir
tak1m istatistik vas1talarma dayanarak §U iddiay1 9rtaya atiyorlar:
Biiytik i§ ve sanayi semtlerinde genQlik arasmda sugluluk rakkamlan Qok ytiksek goriintiyor. Boylece bir nevi ekolojik muayyeniyete
i§a'r et etmek istiyorlar.
. .·
Halbuki bir ~ok deliller meselenin iQinde ne kadar QOk inc~lik­
ler bulundugunu: gosteriyor. Evvela §U nokta : Polis, sefalet mahallelerine mtireffeh s~mtlerden daha fa:i;la alaka gosterir. Sefalet mahalleleririe ait istatistik rakkamlarm kabank olmas1 bundan dolay1dir. Sonra en sefaletli mahallelerde genQlerin hepsi aym ekolojik
Qe~rededirler ve hepsi suQlulukla ·mallil degildir. Her halde suQlUlugun belirmesi iQin daha pa§ka tesirlerin ortaya Qlkmas1 laz1m:
Mesela sars1lm1§ aile durumu, genQlik Qetelerine iltihak ... gibi. Bu-
R ene Konig
175
rada ise cemiyetin biitiinii ile. alakah bir mesele vardir. Nitekim bu
ciheti Durkheim ve onunla beraber Robert K. Merton pek enteresan
bir ara§brmada gostermi§lerdir.
Bunlardan anla§1hyor ki as1l me£ele strliktlirel ve bilhassa sosyolojik bir mahiyet t:3:.§lr. Yoksa, istatistik vasatilerle i§ bitmez. Bu
tarzda yap1lacak i§ gerQek valnalan toplamaktir. 0 zaman i.Qtimai
btinyenin btittinii veya parQalarmm kat'i hir rol oynad1g1 gorilltir.
Biraz sonra bu noktaya tekrar avdet edecegiz.
iki kutup hal iQin, yani QOk fakir ve QOk mtireffeh §ehir semtleri iQin burada soylediklerimiz sab§, sliri.im ve i§ merkezleri, gtini.ibirligine oturulan veya mesken olarak oturulan yer farklan ile city,
eglence ve tiyatro mahalleri, hi.ikumet dairealeri. .. gibi hakiki fonksiyon Qevreleri iQin de varittir. Buna ilaveten etnik ve irki kan§1mlar (Mesela Amerika'da beyaz ve siyah irklar hakkindaki radikal
aynhklar) gibi. Ba§ka hallerde bilakis son derece muhtelit kan§1k
sahalar goriili.ir. (Mesela <;inli ni.ifusta). NihaY,et iki ifrat UQ (Yani
~ok fakir ve QOk miireffeh semtler) arasmda ortalama olan bi.itiin
hallerde bir hi.ikme varmak gi.iQti.ir.
iki tarafh durumdan (<;ok fakirlikle QOk mtireffehlikten) ve
diger nisbi fonksiyon Qevrelerinden sarfmazar, diger cemaat parQalarmm nerede ba§lay1p bittigi s1hhatli surette soylenemez. Olsa olsa
az QOk mi.iphem ki.iltlirel bir1 atmosferin mevcudiyetini hissederiz.
Mesela Avrupa'da eski ve yeni §ehirler arasmda gerginlik de gor- ·
mek miimki.indi.ir. ~ehirlerin nispeten mi.istakil parQalarmda eski
cemaate yedirilmi§ olarak hayatlarma, siyasi, iQtimai ve iktisad,
cografi hususiyetlerini uzun zamandanberi kaybettikleri halde, devam ederler. Zi.irih §ehrinin etrafmdaki mahallelere ait olmak i.izere
Handji.irg Beck tarafmdan yap1lan tetkik bu gibi hallerde eski cemaatlerin yeni bir ki.iltlirel muhiti benimsediklerini gostermektedir.
Her §eye ragmen bu gibi kan§1khklarm mikroskopik tahlili bi.iyi.ik bir ehemmiyet arzeder. Onlar bize muhtelif faktorlerin ve umumiyetle nispeten ba§kahklarm anla§1lmas1 hususunda yard1m ederler. Bu bak1mdan Leon Festinger ile arkada§larmm yaptiklan fizik
mesafe ve fonksiyonel mesafe tefriki QOk ehemmiyetli gori.inmektedir. Fizik mesafe hiQ olmazsa «pasif temas » yaratlr. insanlar birbirlerinden ~ok uzak yerlerde ikamet ederlerse bu gibi pasif mukavemet §ans1 fevkalade ini§ arzeder. Fonksiyonel mesafe, kom§ulugun
mesken itibariyle gosterdigi §ekil tarafmdan tanzim edilir. Bu iki
§ekil yani fizik veya fonksiyonel mesafe paralel oldugu k:;tdar birbi-
176
Sosyal Ekoloji
rine zit olarak da degi§ebilirler. Fizik mesafe aym kald1g1 halde
fonksiyonel olan mesafe degi§ebilir. Bu meseleyle me§gul olan mliellifler de ara§tlrma §artlan extrem hallere ait oldugunu beyan ediyorlar. Daha sonralan bu gibi mi.iellifler sirf mekani olan mi.inasebetler yamnda ki.ilti.irel mi.inasebet ve beraberliklerin de bir rol oynayabilecegini, boylece mahz mekani olan faktori.in bir tahdide tabi
tutulacagm1 kabul ettiler. Bundan §U netice g1kanlabilir: «fonksiyonel mesafe » mefhumu mekani unsurlarm yamnda bamba§ka bir
faktbrler serisini, mesela kom§uluk §ekline mi.iessir olan stri.iktlirel
faktorleri de ihtiva etmelidir. Hadiselere daha yakmdari bak1ld1g1
zaman ba§lang1gta bu §eye hakim gori.inen mekani yakmhk, mliess!rligini sonralan kaybedecek. Cemiyette igtimai mekanm fonksiyonel anla§Ih§mdaki ehemmiyet «yankee city - l;>imali Amerika
§ehri» hakkmda esash bir ara§tlrma yapan W. L. Warner tarafmdan gok iyi belirtilmi§tir. Muayyen sm1flar bu yi.izden mahalli isimlerle adlandmhr. Mesela «Hill Street» ismi gibi. Keza isviQre'de
Zi.irih'te mahalli hu,susiyetlerin (dividendenhi.igel - temetti.i alanlar mahallesi) sozi.i ile ifade edilen bir semt vardir. Aksine olarak
(Yankee city) de alt tabakalar buna benzer bir isimle yadedili-r:
Rive:rbrooker (Nehir k1y1s1 sakinleri).
Adm1 zikrettigimiz mi.iellif Warner bi.iyi.ik ve geni§ sahalarla
alakah. Kom§uluk mi.inasebetlerinin iQine girmiyor ve Lynd'lerin
-ki Mr. ve Mrs. Lynd kan koca iki ekoloji alimidir- «Middle
town» ve «istihale halinde middle town » isimli eserlerindeki tarzi
sad1k bir surette takip ediyor. Burada as1l fark, sosyal sm1flarm nas1l te§ekki.il ettigini gosteren farklarda mi.indeinigtir. Lynd'lerin daha ziyade tasvirci olan eti.idlerine kar§1hk Warner'in eti.idi.i istatistik blQiilere gore yap1lm1§ sistemli bir ara§tlrmad1r.
Nakleden : F/NDIKOGLU