GERÇEK ÖZGÜRLÜĞE VE BARIŞA ULAŞABİLME YOLUNDA

GERÇEK ÖZGÜRLÜĞE VE BARIŞA ULAŞABİLME YOLUNDA
İNSANLIĞIN ARAŞTIRDIĞI YOLLAR
Düşünsel akımlar arasında insanı, yani insanın düşünsel doğrultuda gelişimini ön
planda ele alan filozoflar, dünya görüşlerini kesinlikle Aydınlanma İdeali üstünde oluşan
Laiklik felsefesinden güç alarak değerlendirirler; ve bunların çoğu Hümanist düşünürlerdir.
Gene bunlar, insanlık için geçerli olması gereken tek ve ortak bir “hak” ve “hukuk”tan söz
ederler; insanlık ideali doğrultusunda gerçekleşmesini istedikleri görüşler ise, birbirinden
hayli farklı iki ayrı tasarımın sadece biriyle ilişkilidir ki, Hümanist filozoflar, bu iki
tasarımdan sadece ilkiyle, yani Platon’un (M.Ö. 427-347) en önemli eseri olan “Devlet”
başlıklı düşüncelerinin, “hayal”, “hiçlik” ve ”gerçekleşmezlik” olarak nitelenen esprisiyle, her
şeye rağmen, yakından ilgilidir.
Bu iki tasarımdan yani plandan yansıyan filozofilerin kısaca açıklanmalarına gelince:
Bunlardan birincisi, Platon ile Immanuel Kant’tan (1724-1804) esinlenerek oluşturulmuş
bulunan ve dünyanın tüm ilkelerini içine alan bir tür Yönetim Planı’dır. İkincisi ise, tanınmış
bir din adamı olan Çek asıllı Piskopos Comenius’un (1592-1670) düşündüğü tek Dünya
Devleti Planı’dır.
Yukarıda açıklanan iki plandan birincisi, sadece ülkeler arasında barışı korumaya
yönelik bir tasarımdır; ikincisi ise, Piskopos Comenius’un, mistik derinleşmelere de yön veren
tek bir Dünya Devleti’ni oluşturabilmenin planıdır.
Bu konularla ilgili tüm araştırma ve tartışmalar, daha başka önemli sorunların da
zamanla ortaya çıkmalarına neden olmuştur; ve bunların arasında en önemlileri, insanoğlunun
varlığını sosyal düzen içinde geliştirmeye yönelik İş Hukuku ile, günümüz sorunlarının en
başında gelen “nüfus patlaması”dır; bu görüşler doğrultusunda kesin ve değişmez önlemlerin
alınabilmesine de bir türlü imkân sağlanamamaktadır. Bu da gösteriyor ki, insanlık bu
konularda zahmetsizce yararlanabileceği, patentleşmiş önlemler paketinden de, daha çok uzun
süre yoksun kalmaya mahkûmdur.
Şurasını kesinlikle bilmek gerekir ki, insanlığın evrensel barışa ve özgürlüğe
erişebilmesini sağlayacak nitelikteki yasal bir düzenin elde edilebilmesine yönelik uğraşlara
girişmek abestir; çünkü evrensel barış ve özgürlük, her şeyden önce bireylerin “insan
sevgisi”ne yönelik çabalarını, dinamik bir gelişim süreci içinde, sürekli olarak yeni ve taze
boyutlara doğru yüceltebilmeleriyle mümkündür!
Evrensel sevgiden beslenen gerçek barış ve özgürlüğü gereğince elde edebilmeye
yönelik düşünce ve uğraşlar, sürekli olarak filizlenip yeşeren dinamik düşünce, yorum ve
yargıların ürünleridir; ve ancak düşünceleri, görüşleri, yani kültürel birikimleri ileri aşamalara
ulaştırabilme yolunda mesafe alabilmiş olan bireylerin teorik ve pragmatik uğraşları,
toplumsal düzeni her bakımdan biçimlendirmedeki aktif etkinlikleri bakımından olağanüstü
önem taşımaktadırlar. İnsanın gerçek barışa ve özgürlüğe yönelik çabasını böylesine dinamik
bir düzen içinde sürdürebilme gayretinin durmadan, aksamadan devam edebilmesi, yukarıda
art arda açıklanan iki ayrı tasarım planının (tüm ülkelere yönelik ortak Yönetim Planı ve tek
Dünya Devleti için Yönetim Planı) ortaya koyduğu Utopia’dan (yani hayalden,
gerçekleşmezlikten) çok daha hayırlıdır ve böylesine bir gerçeği, çağdaş dünya görüşüne
sahip filozofların çoğu kesinlikle benimsemektedir.
O halde insanlığın, gerçek barış ve özgürlük doğrultusunda biçimlendirmeye özen
göstermesi gereken temel etkileşim aracı, sadece ve sadece çağdaş Eğitim-Öğretim’dir ve
bireylerin ancak bu yoldan elde edebilecekleri bilgi ve duyguda erişmişlik aşamalarıdır;
bunun dışında, gerçek barışa, gerçek özgürlüğe ve gerçek demokrasiye gereği gibi
ulaşabilmek imkânsızdır.
Cevad Memduh ALTAR
(Gayrettepe, İstanbul
6 Eylül 1990)