KimyaKongreleri.org

BK
XVIII. Ulusal Kimya Kongresi, Kars, 2004
Al+3 STRESİ UYGULANAN Urtica dioica’NIN ANTİOKSİDANT KAPASİTE VE
MEMBRAN LİPİD PEROKSİD DÜZEYİ DEĞİŞİMLERİ
A. Ayça Biçen1, Leman Tarhan2
1
DEÜ, Fen Bilimleri Enst. Kimya ABD, 35100 Bornova, İzmir
DEÜ, Eğitim Fakültesi, Kimya Eğt.ABD, 35150 Buca, İzmir
2
Bazı metallerin besi ortamında varlığı, bitkiler için stres faktörü oluşturabilmektedir.
Buna bağımlı olarak bitkinin; kök, gövde ve yapraklarında antioksidan özellikli süperoksit
dismutaz (SOD), katalaz (CAT), askorbat peroksidaz (AsA-POD) enzim aktivite değerleri ve
membran lipid peroksid (LPO) düzeylerinde farklanmalar meydana gelebilir[1]. Urtica
dioica’nın kök, gövde ve yapraklarındaki antioksidan enzim aktivite ve LPO düzeylerindeki
değişimler, farklı derişimlerde Al+3 (60-0 µM) içeren besi ortamlarında zamana bağımlı
incelenmiştir. SOD aktivitesi, 6-Hidroksi Dopamin’in (6-OHDA) oto oksidasyonunun 490
nm’de [2]; AsA-POD aktivitesi, askorbat oksidasyonunun 290 nm’de [3], CAT aktivitesi ise
H2O2 in 240 nm’deki absorbsiyon [4] değişimlerine göre 25 °C’ de belirlenmiştir. LPO düzeyi
Tiyo Barbitürik Asit (TBA) yöntemine göre saptanmıştır [5]. Deneyin; 48 ve 36. saatlerinde
gözlenen maksimum SOD ve CAT aktiviteleri sırasıyla: kökte, 735,56 – 84,05 IU/mg;
gövdede, 849,12 – 132,53 IU/mg ve yapraklarda, 389,96 – 19,36 IU/mg olarak belirlenmiştir.
Maksimum AsA-POD aktivitesi: kökte, 36. saatte 8,42 IU/mg ; gövde ve yapraklarda ise
24. saatte 8,84 – 3,76 IU/mg olarak bulunmuştur. Aynı koşullarda belirlenen LPO
düzeylerindeki değişimler ile antioksidan enzim aktiviteleri arasında negatif bir korelasyon
gözlenmiştir. Urtica dioica besi ortamında artan Al+3 konsantrasyonu ile artış gösteren SOD,
CAT, AsA-POD enzim aktiviteleri yaşlanma periyodunda anlamlı azalışlar gösterirken LPO
düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı artışlar saptanmıştır. Maksimum antioksidan enzim
aktivitelerinin gözlendiği 60 µM Al+3 stresi koşullarındaki Urtica dioica’ nın kök, gövde ve
yapraklarının etanol ekstraktlarında; peroksid (HOO-), süperoksit anyon radikal (O2.-)
sönümleme; H2O2 dönüşümü ve indirgeme gücü kapasiteleri belirlenerek sonuçlar kontrol,
BHT ve askorbat değerleri ile kıyaslanmıştır.
Kaynaklar
1. N.Candan, L.Tarhan, Plant Science, 165, (2003) 769-776.
2. N. Crosti, T. Serviden, J. Bajer, A. Serra. J Clin Chem Clin Biochem 25, (1987) 265-272.
3. Y. Nakano, K. Asada, Plant Cell Physiol 22, (1981) 867-880.
4. H.E. Aebi, Catalase, In: H.U. Bergmeyer (Eds.), In Methods of Enzymatic Analysis, Vol.
3, Verlag Chemic: Deerfield Beach FL, (1983) 273-286.
5. J.A. Buege, S.D. Aust, Methods of Enzymol 52, (1978) 464-478.
460
KimyaKongreleri.org