İhracat İle Dış Pazarlara Giriş Yolları

DIŞ TİCARETE GİRİS VE TEMEL
ESASLAR
1
Giriş
Dış Ticaret;
 İki veya daha fazla ülke arasında yapılan ticari bir
alış veriş olup, bu işlem özellikle mal alanında
gerçekleştirilmektedir. Ancak ülkeler arasında
hizmet alım ve satımları (taşımacılık, sigortacılık vb)
da olabilir.

Gerek mal gerekse hizmetlerin ülke sınırları dışına
satılması (ihracat) veya diğer ülkelerden satın
alınması (ithalat) dış ticaretin konusudur.
2
Dış Ticaretin Temel Nedenleri










Ülkelerin kaynak donanımlarının farklılığı: Mukayeseli
avantajlar
Ülkelerin bazı malların üretiminde uzmanlaşmaları: Kalite
ve fiyat
İç ve dış fiyatlar arasındaki farklılık: Ölçek ekonomileri
İhtiyaç fazlası ürünlerin değerlendirilmesi
Yatırım mallarının temininde kolaylık
Sermaye birikiminin sağlanması
Farklılaştırılmış mallar ve talepler
Yeni iş sahalarının açılması
Teşvikler ve yardımlar
Diğer nedenler
3
İhracat Pazarlamasının Yurt içi
Pazarlamadan Temel Farklılıkları









İşletmelerin içinde bulundukları çevre değişkenleri, ulusal
çevre faktörlerinden farklıdır
İhracat pazarlamasında satışlar yurt dışına yapılır
Malların gümrük sınırlarının dışına sevk edilmesinde çeşitli ve
farklı araçlar kullanılabilir
Ulusal para biriminin dışında yabancı para birimlerinin
kullanılması söz konusudur
Bankacılık sistemi ve kurumları etkin bir şekilde kullanılır
Uluslar arası anlaşmalar ve kurallar öncelikle dikkate
alınmalıdır
İhracat pazarlamasında risk çeşidi ve derinliği fazladır
Yapılan hataların telafisi zor ve hatta bazen imkansızdır
Bürokratik işlemler ve sorumluluklar fazladır.
4
İhracat Planının Unsurları

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
İhracat planı uluslar arası pazarlara odaklanan
tıpki bir işletme planıdır. Hedef pazarları, ihracat
hedeflerini, gerekli kaynakları ve öngörülen
sonuçları belirler. İhracat planı şunları içermelidir:
Giriş
Örgütsel konular
Ürünler ve hizmetlerin analizi
Pazarları inceleme ve değerlendirme
Pazara giriş stratejileri
Yasal ve lojistik konular
Risk faktörleri
Uygulama planı
Finansal plan
5
Pazar Fırsatlarının
Belirlenmesi ve
Ölçülmesi:
1.Ön Değerlendirme
2.Pazar Potansiyelinin
Tahminlenmesi
3.Pazarın
Bölümlendirilmesi
İhracat
Pazarlama
Stratejilerinin
Geliştirilmesi:
1.İhracat
Hedeflerinin
Belirlenmesi
2.Pazarlama
Karmasının
Planlanması
İhracat Stratejisinin
Faaliyete Geçirilmesi:
1. Satış tahmini
Satış bütçesi
2. Satış kotaları
3. Üretim planları
5. Envanter kontrolü
6. İşgücü
gereksinimleri
7. Tutundurma
bütçeleri
8. Finansal bütçe
9. Kar bütçesi
Hedef İhracat Pazarı
İhracat Pazarları
İhracat Pazarlama Planlama Süreci
6
Geri bildirim
1. Hedef Pazarın Tanımlanması


İhracat planından sonra, Pazar
araştırması uluslararası başarıda en
önemli destekleyici unsurdur.
Dünyada yaklaşık 190 ülke
bulunmakta, ürününe ihtiyaç duyan
doğru olan(lar)ı ele al.
7
Uluslararası Pazar Araştırmasının 3
Temel Adımı
– Pazar potansiyelini gözden geçir
– Hedef pazarları belirle
– Sonuçları değerlendir ve ders çıkar
8
1. Pazar Potansiyelini Gözden Geçir




Sektörünüzle ilgili çeşitli ülkelere ürün ve hizmet
ihracatını gösteren sektörünüzle ilgili istatistik
topla
Ürün veya hizmetiniz için 10 büyük ve gelişen
pazar belirle.
Sizin için fırsatlar olan daha küçük yeni gelişen
pazarları seç. Eğer Pazar yeni açılıyprsa oturmuş
pazarlardaki kadar çok rakibiniz olmayabilir.
Çalışmanızı ilerletmek için 3 ila 5 umut vaat eden
pazarı hedefle
9
2. Hedef Pazarlara Ulaşma/Girme



Ürününüz için talebi etkileyebilecek trendleri incele. Sizinki gibi
olan ürünlerin toplam tüketimi hesapla ve ithal edilen miktarı
sapta.
Hem yerel ve hem de yerel olmayan rekabeti araştır.
Pazarınızdaki her bir rakibin pazar payına bak
Her bir pazarda ürününüzün pazarlanması ve kullanımını
nelerin etkilediğini belirle, örneğin dağıtım kanalı, kültürel
farklılık ve iş pratikler gibi.

Ülkeye ürününüzün ithalatının yapılması için ticari engelleri
(gümrük veya gümrük dışı) belirle

Ürününün ihracatını destekleyen devlet teşviklerini araştır.
10
Pazar Türlerinin ve Profilinin Kavranması
1 Tür: Hızlı gelişen, rekabetçi ekonomiler
(Amerika, Batı Avrupa)
2. Tür:İlişki bazlı, nispeten akıcı ekonomiler
(Ortadoğudaki bazı ülkeler, Güney Amerika)
3 Tür: Uluslar arası finansman Kuruluşu
destekli ekonomiler (Afrika)
12
Potansiyel Pazarların Profili (1)

Politik Durum
 Devlet
 Kurumlar, kim neden sorumlu
 Temel politik tema
 Anlaşmalar dahil Türkiye ile
ilişkiler
13
Potansiyel Pazarların Profili (2)

Ekonomik durum
 Yerel ekonomi
 Ekonomik trendler
 Genel ithalat ve ihracat
 Ekonomik göstergeler
14
Potansiyel Pazarların Profili (3)

İş Enformasyonu
 Döviz kuru
 Dil
 İş pratikleri ve düzenlemeler
 Yasal farklılıklar
 Devletin satı alma ve tedarik uygulamaları
 İş ilişkileri
 Çalışma saatleri
15
Potansiyel Pazarların Profili (4)

Ortaklık Seçenekleri
 Hedef pazarda iş yapan Türk
firmaları
 Hedef pazardan Türkiye ile iş
yapan ana firmalar
 Yerel ortaklıklar için seçenekler
16
Potansiyel Pazarların Profili (5)

Pazar giriş stratejileri için destek
 Sanayi birlikleri
 Hedef pazarda ticari aktiviteler
 Diğer ağ kurma seçenekleri
 Ticari medya
 Araştırma olanakları
 Pazar araştırma kaynakları
17
Potansiyel Pazarların Profili (6)

Kültürel Unsurlar
 İlişki şekli
 Yapılması ve yapılmaması gerekenler
 Kültürel farklılıklar
 Türklere karşı tutum
 Diğer kültürel unsurlar
18
Potansiyel Pazarların Profili (6)

Seyahat
 Vize ve diğer gereksinimler
 Çalışma izni
 İş destek hizmetleri
 Telekomunikasyon standartları
 Teknik durumlar (elektrik voltajı)
 Tatil günleri
19
Pazara Giriş Kararı ve Dağıtım: 3
Temel Soru:
1. Pazara giriş için ne kadar kaynak ve
yatırım gereklidir?
2. Yabancı pazarda faaliyetlerin ne
kadar kontrolü istenmektedir?
3. Spesifik bir pazara giriş şekliyle
üretici ne kadar pazar bilgisi
kazanacaktır?
20
Hedef Pazara Giriş ve Dağıtım

Hangi giriş yöntemleri ihtiyaçlarınızı en
iyi şekilde karşılamaktadır: Gözönüne
alınması gereken faktörler:
– Hedef pazarda işler nasıl yürütülmektedir
– Şirketinizin ihracatta güçlü ve zayıf yönleri
nelerdir
– Şirketinizin finansal gücünüz nedir
– Hangi ürün veya hizmetleri ihraç etmeyi
planlamaktasınız
– Müşteriler ne kadar hizmet ve satış sonrası
hizmet beklemektedir
– Hedef pazarınızda hangi ticari anlaşmalar ve
engeller uygulanmaktadır
21
Pazara Giriş Yöntemleri
– Doğrudan ihracat,
– Dolaylı ihracat
– Ortaklıklar ve ittifaklar
22
Aracılar





Acente ve komisyoncular
Temsilciler
Distribütörler
Ticari birlikler
Dİğer
23
Aracıları Değerlendirirken









Satış gücü büyüklüğü
Satış kayıtları
Bölge analizi
Ürün ve hizmet karması
Olanaklar ve ekipmanlar
Pazarlama politikaları
Müşteri profili
Temsil edilen müvekkiller
Tutundurma desteği
24
Malların Taşınması/Dağıtımı ve Teslimatı
Ulaştırma modları:
 Karayolu
 Havayolu
 Demiryolu
 Denizyolu
 Çok modlu taşıma
Lojistik ve taşıma aracıları
 Gümrük komisyoncuları
 Forwarderler
 Gemi acenteleri ve brokerler
25
Dış Ticarette Rizikolar





Ticari Rizikolar
Ekonomik ve Politik Rizikolar
Kültürel Farklılıklar
Yoğun Bürokrasi
Yoğun Rekabet
26
Ticari Rizikolar







Alıcının malı almaktan vazgeçmesi
Alıcı siparişi vermiş, satın almak istemekte ancak mal
bedelini ödeyememekte
Satıcı belirlenen süre zarfında malı alıcıya teslim
edememekte
Mal zamanında taşıyıcıya teslim edilmesine rağmen
taşıma süresinin beklenenden uzun olmakta veya malın
hasar görmesi
Mevzuat farklılıklar, kambiyo sistemlerindeki değişiklik,
lisan zorluğu vb zorunlar
Maliyet Artışları söz konusu olabilir
Kazancın uzun zaman alması söz konusu olabilir
27
Ekonomik ve Politik Rizikolar





Ekonomik risk:ülkelerin dış ödeme taahhütlerini yerine
getirebilmek için gerekli döviz sağlayamaması durumunda
Politik risk:ülkelerin taahhütlerini karşılamada gösterdiği
kararlılık derecesi
Alıcı ülkede ihtilal, isyan, savaş, iç savaş, ayaklanma nedeniyle
ithalatın kapanması
Döviz darboğazı nedeniyle transfer gecikmeli yapılabilmekte
veya beklemeye alınmakta, satıcı finans güçlüğü yaşamakta
Alıcının ülkesinin sözleşme konusu mala ilişkin ithal yasağı
getirmesi, veya alıcının ülkesinin satıcının ülkesinden yapılacak
her türlü ithalata kısıtlama veya yasaklama getirmesi veya alıcı
firmanın ithal izninin resmi makamlarca iptal edilmesi
28
Rizikoların Giderilmesine Yönelik
Öneriler







Alıcı firma hakkında istihbarat (bankalar, meslek kuruluşları,
ticari ateşelikler vb)
Satıcının kendisine asgari yükümlülük getiren bazı teslim
şekilleri (EXW, FAS) aracılığı ile önemli rizikolardan kaçınması
Hasar ve kayıplar için sigorta yaptırılması
Döviz kurlarının sürekli değişmesi karşısında “forward” işlem
Türk eximbank sigorta teminatı
Akreditif gibi güvenilir ödeme yöntemi ile çalışılması
Yazılı alım satım sözleşmesinin yapılması
29
Dış Ticarette Kurumsal Çevre


















Dış Ticaret Müsteşarlığı
Hazine Müsteşarlığı
Gümrük Müsteşarlığı
İhracatçı Birlikleri
İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi (İGEME)
TC. Merkez Bankası
Türk Eximbank
Türk Standartlar› Enstitüsü (TSE)
Lojistik ve Nakliye Şirketleri
Ticaret ve Sanayi Odaları
Faktöring İşlemi Yapan Şirketler
Uluslararası Gözetim Şirketleri
Yurt İçi Bankalar-Finans Kurumları
Muhabir Bankalar
Türkiye’nin Yurt Dışındaki Ekonomi ve Ticaret Müşavirlikleri
Gümrük Müşavirleri
Ticaret ve Sanayi Odaları ve Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve
Ticaret Borsaları Birliği (TOBB)
Diğer ilgili kuruluşlar
30
Dış Ticaret Müsteşarlığı



Dış ticaret politikalarının tespitine yardımcı olmak,
Tespit olunan bu politikalar çerçevesinde ihracat, ihracat teşvik,
ithalat, yurtdışı müteahhitlik hizmetleri ve ikili ve çok taraflı ticari ve
ekonomik ilişkileri düzenlemek, uygulamak, uygulamaları izlemek ve
geliştirmek.
Birçok ihracat teşvikinde uygulamacı kuruluş, Dış Ticaret
Müsteşarlığıdır. Bu teşvikler arasında;
– Türk ürünlerinin yurtdışında markalaşması tanıtım ve
tutundurması ile Türk malı imajının yerleştirilmesine yönelik
faaliyetlerinin desteklenmesi,
– Yurt dışında ofis, mağaza açma, işletme ve marka tanıtım
faaliyetlerinin desteklenmesi,
– İstihdam yardımı (ihracat Genel Müdürlüğü aracılığı ile
uygulanır),
– Pazar araştırması desteği,
– Çevre maliyetlerinin desteklenmesi (ihracat Genel Müdürlüğü
aracılığı ile uygulanır.) sayılabilir. Ayrıca tüm devlet yardımlarının
uygulanmasında nihai onay mercii DTM’dır
31
Hazine Müsteşarlığı






Ekonomi politikalarının tespitine yardımcı olmak ve
Bu politikalar çerçevesinde hazine işlemleri, kamu finansmanı, kamu
iktisadi teşebbüsleri ve devlet iştirakleri,
İkili ve çok taraflı dış ekonomik ilişkiler, uluslararası ve bölgesel
ekonomik ve mali kuruluşlarla ilişkiler,
Yabancı ülke ve kuruluşlardan borç ve hibe alınması ve verilmesi,
Ülkenin finansman politikaları çerçevesinde sermaye akımlarına ilişkin
düzenleme ve işlemlerin yapılması, bankacılık ve sermaye piyasası,
yurt dışı müteahhitlik hizmetleri, sigorta sektörü ve kambiyo rejimine
ilişlkin faaliyetler ile yatırım ve yatırım teşvik faaliyetlerini
düzenlemek, uygulamak, uygulamanın izlenmesi ve geliştirilmesine
ilişkin esaslar tespit etmek,
Ülkemiz dış ekonomik ilişkilerinin parasal yönlerini düzenleyen genel
çerçeveyi oluşturan kambiyo mevzuatıHazine Müsteflarlığınca
düzenlenmektedir. Bu kapsam altında mal ve hizmet ithal ve ihracı
sonucu tahsil edilen veya ödenen bedellerin yurda getirilmesi ve yurt
dışına çıkarılması sırasında uyulacak kurallar ve düzenlemeler
yeralmaktadır.
32
Gümrük Müsteşarlığı












Gümrük Politikasının hazırlanmasına yardımcı olmak, gümrük politikasını uygulamak,
Gümrük Kanunu ve gümrüklerle ilgili diğer mevzuat ile uluslararası sözleşmeler
hükümlerinin uygulanmasını sağlamak,
Gümrük tarife oranlarının tespitine yardımcı olmak, gümrük vergileri ile gümrüklerce alınan
diğer gelirler ve fonların tarihinde tahakkuk ve tahsilini sağlamak ve kontrol etmek,
Gümrük kontrolüne tabi kişi, eşya ve araçların muayene ve kontrolünü yapmak,
Gümrüklerle ilgili istatistiki bilgileri toplamak ve değerlendirmek,
Gümrük denetimine tabi eşya ve araçların muhafazasını sağlamak, gümrükte giriş ve çıkış
işlemlerine tabi eşyanın, saptanması olan norm ve standartlara uygunluğunu denetlemek,
Kara hudutlarındaki gümrük kapılarında, gümrük teşkilatı bulunan hava ve deniz
limanlarında ve serbest bölge ve çeşitli antrepo ve iç gümrük sahalarında ve gümrük
bölgelerinde gümrük muhafaza görevleri ile kaçakçılığın men, takip ve tahkik görevlerini
yerine getirmek,
Diğer yer ve sahalarda da gerektiğinde ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak kaçakçılığın men,
takip ve tahkik görevlerini yapmak,
Milletlerarası kuruluşların Müsteşarlık hizmetlerine ilişkin çalışmalarını takip etmek, bu
konularda görüş oluşturmak, yurtdışı ve yurtiçi faaliyetleri yürütmek,
Burada sayılan görevleri yerine getirecek meslek memurlarını yetiştirmek ve bu konudaki
düzenlemeleri yapmak,
Yukarıdaki görevlerin uygulanmasını takip etmek, değerlendirmek, incelemek ve
denetlemek.
33
İhracatçı Birlikleri











Sanayinin ihtiyacı olan ithal mallarının süreklilik içerisinde dünya fiyatları ve
kalitesinde temin edilmesine yönelik bilgi toplamak, piyasa araştırması
yapmak, bunları değerlendirmek,ilgililere rapor etmek,
Yurt içinde hizmet birimleri kurmak, uluslararası kuruluşlar ve dünya
ticaretindeki gelişmeler hakkında üyelerini bilgilendirmek,
Üyeleri için hizmet birimleri oluşturmak ve Birlik faaliyet alanına giren
konularda araştırmalar yapmak veya yaptırmak,
Çevre, tüketici hakları ve taşımacılık gibi konularda çalışmalar yapmak,
İlgili kuruluşlar nezdinde üyelerini temsil etmek ve temaslarda bulunmak,
İthalatçılara bilgi yardım hattı oluşturmak ve bu çerçevede dış ticaret
mevzuatına ilişkin konularda üyelerine bilgi vermek ve diğer muhtemel
gelişmelerden üyelerini haberdar etmek,
Küçük ve orta boy işletmelere mevzuat ve bilgi deste¤i vermek,
Yurtiçi ve uluslararası toplantı, seminer ve fuar düzenlemek,
İthalat rehberleri, kataloglar ve süreli yayınlar hazırlamak ve yayımlamak,
Hizmet verecek taşınır ve taşınmaz mal almak, yaptırmak, satmak, kiralamak,
rehin ve ipotek işlemleri tesis etmek ve bunlarla ilgili işleri yerine getirmek,
amacı çerçevesinde, şirket, laboratuar, test, muayene ve belgelendirme
kuruluşu, vakıf büro, tesis ve işletme kurmak,
Müsteşarlıkça verilecek diğer görevleri yapmak.
34
IGEME






Yeni Pazar ve iş olanakları geliştirmek için
araştırma, geliştirme faaliyetlerini yürütmek
Eğitim, yayın ve tanıtım faaliyetlerinde bulunmak
Yerli ve yabancı iş çevrelerine ticari enformasyon
sağlamak
Dış ticaretle ilgili kamu kurumları arasında
koordinasyon sağlamak
Uluslar arası fuar ve sergilere milli katılımı organize
etmek
Yerli ihracatçılar ile ithalatçılar arasında direkt temas
olanakları yaratmak
35
Merkez Bankası
Dış ticaret ile ilgili görevlerini Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü aracılığı yürütür. Görevleri

Uluslararası kuruluşlar ile kurumsal ilişkilerini düzenlemek, Gümrük Birliği ve Avrupa
Birliği ile ilişkileri izlemek ve raporlamak,

Banka’nın orta ve uzun vadeli dış kredi anlaşmalarına ilişkin işlemleri yürütmek,

Hazine adına Devlet’in dış borçlarını izlemek ve bu borçlar›n geri ödemelerini
yapmak, Hazine adına Devlet’in aldığı dış kredilerin kullanımını yönetmek, Hazine’nin
yurtiçi ve yurtdışı finans çevreleri ve ilgili kurum ve kuruluşları ile olan ilişkilerinde
danışmanlık yapmak ve bu kapsamda gerekli faaliyetleri yürütmek,

Dünyadaki ekonomik gelişmeleri ve uluslararası piyasalardaki yeni oluşumları
izleyerek kısa ve uzun dönemde raporlamak,

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki mevzuatın ihracat, ithalat, görünmeyen
işlemler ve sermaye hareketlerine ilişkin hükümlerini uygulamak,

İhracatı teşvik mevzuatı hükümlerini uygulamak,

İhracat ve ithal bedeli dövizleri tahsili ve ödenmesi ile ilgili konularda ortaya çıkan
sorunların halledileceği kurum Merkez Bankası’dır. Merkez Bankası yayınladığı
genelgelerle bu konulardaki boşluğu kapatmaya çalışır. Eğer Merkez Bankası
mevzuatı çerçevesinde çözümde zorlanıyorsa yetkili mercii Hazine Müsteşarlığı’dır.
36
Eximbank


Türk Eximbankının temel amacı, ihracatın geliştirilmesi,
ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi,ihraç
mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların
uluslar arası ticarette paylarının arttırılması ve
girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar
ile yurt dışında yapılacak yatırımlar ile ihracat maksadına
yönelik yatırım malları üretim ve satışını desteklenerek
teşvik edilmesidir.
bu amaca yönelik olarak ihracatçıları, ihracata yönelik
üretim yapan imalatçıları ve yurt dışında faaliyet
gösteren müteahhit ve girişimcileri kısa, orta ve uzun
vadeli nakdi ve gayri nakdi kredi, sigorta ve garanti
programları ile desteklemektir.
37
Türk Standartları Enstitüsü (TSE)

Ülkede üretilen malların standardını
sağladığı gibi ihraç ve ithal edilen mallarda
da standartlara uygunluk şartı arar.
38
Ticaret ve Sanayi Odaları




İş hayatının ve sanayicilerin resmi makamlara karşı kollektif
mesleki temsil organları olan ticaret odaları ve sanayi odaları
tüzel kişiliğe sahip meslek kuruluşlarıdır.
Odalar, ticaret ve sanayi kesimini ilgilendiren her türlü bilgiyi
derleyerek ilgililere ulaştırır. Bu faaliyetlerini yurt içinden dışına
veya dışından içine yönelik olarak yürüttüklerinde dış ticarete
yardımcı kuruluş olma özelliği kazanırlar.
Ticaret ve sanayi odaları dış ticaretle ilgili çeşitli belgeleri tanzim
ve tasdik ederler. Bu belgeler arasında; menşe şahadetnamesi,
ticari fatura, bilirkişi ve eksper raporları, imza sirkülerleri ve
ticaret sicil örnekleri, kapasite raporu vb. belgeler sayılabilir.
Yurt dışındaki ticaret ve sanayi odaları ile karşılıklı işbirliğini
geliştirme ticaret ve sanayi odalarının bir diğer işlevidir. Bu
kapsamda karşılıklı ticari geziler düzenleme, fuar-sergi vb.
faaliyetlere öncülük etme, mal ithal ve ihraç etmek isteyen
firmalar arasında iletişim sağlama gibi faaliyetlere girişirler.
39
Uluslararası Gözetim Şirketleri




Ticarete konu olan malda aranan özelliklerle
ilgili kalite kontrol ve tartı işlemlerini yapan,
bu işlemlerle ilgili raporları düzenleyen,
bu işlemleri gerçekleştirmek için gerekiyorsa
her türlü laboratuarları kuran ve işleten,
böylece ithalat ve ihracat işlemlerinde
koordinasyon sağlayan tarafsız kuruluşlardır.
40
Yurtiçi Bankalar ve Finans
Kurumları




Firmaların döviz hareketlerini devlet adına takip
eder ve gerekli belgeleri düzenlerler.
İhracat ve ithalat işlemlerinde ulusal ve uluslararası
kabul görmüş kuralları uygularlar.
Türkiye’nin dış ticaret mevzuatı ve kambiyo
mevzuatı çerçevesinde bankaların sorumluluğunda
olan görevlerin yürütülmesini sağlarlar.
Müşterilerin sorumlulukları konusunda da onlara yol
gösterici teknik bilgiler vererek işlemlerinin
aksamadan yürütülmesine yardımcı olurlar.
41
Muhabir Bankalar


İki ayrı ülkede olup iş ilişkisine giren firmaların
işbirliğinin doğal bir uzantısı olarak bu firmaların
çalıştıkları bankaların da işbirliğine girmeleri sonucu
iki banka arasında muhabirlik ilişkisi doğar.
Muhabir bankalar işlemlerin yürütülmesi süresinde
birbirleri karşısında müşterilerinin itibarını
üstlenirler.
42
Türkiye’nin Yurtdışındaki Ekonomi
ve Ticaret Müşavirlikleri


Dış Ticaret Müsteşarlığı’na bağlı olarak yabancı
ülkelerde kurulmuş kuruluşlardır.
Dış ticaret ilişkilerimizin fazla olduğu veya gelişme
potansiyeli arz ettiği ülkelerde tesis edilen
Müşavirliklerin başlıca görevleri:
– Bulundukları piyasalar hakkında bilgi toplamak ve bu
bilgileri ihracatçılara aktarmak ile
– İhraç ürünlerimizin pazarlanmasında ve yabancı firmalarla
ihracatçılarımız arasında çıkabilecek olan sorunların
çözümünde etkin olarak çalışmaktır.
43
Gümrük Müşavirleri

Gümrük komisyoncuları, firmaların Gümrük
idareleri’ndeki işlemlerini yürüttükleri gibi, ihracat ve
ithalatta gümrük için gerekli çoğu belgelerin
düzenlenmesinde de yardımcı olurlar.
44
Ticaret Ve Sanayi Odaları Ve Türkiye Ticaret,
Sanayi, Deniz Ticaret Odaları Ve Ticaret Borsaları
Birliği (TOBB)









Ticaret ve Sanayi kesimini ilgilendiren her türlü haberi ve
bilgiyi derleyerek ilgililere ulaştırırken,bu faaliyetlerini yurt
içinden yurt dışına ve yurt dışından yurt içine yönelik olarak
yürüttüklerinde,
ihracat ve ithalata yardımcı kuruluşlar olma özelliğini
kazanırlar.
Odalar sanayici ve tüccarın çeşitli ve gerekli belgelerini tanzim
ve tasdik ederler. Bunların özellikle ihracat ve ithalatla ilgili
olanları şunlardır:
Menşe şahadetnamesi,
Ticari fatura,
Bilirkişi ve eksper raporları,
İmza sirküleri ve ticaret sicil durumunu gösteren belgeler,
Kalite ve yeterlik belgeleri,
Kapasite raporu ve benzeri belgeler.
45
İhracat Pazarlamasında Temel
İlkeler






İyi bir planlama ve gerçekçi amaçlara ihtiyaç bulunmaktadır
Uluslar arası pazarlardaki çevresel (kültürel, yasal, ekonomik,
politik, teknolojik, doğal çevre)farklılıkları ve uygulamalar çok
iyi analiz edilmelidir.
Çok daha rekabetçi bir ortamda faaliyette bulunulduğundan
daha çok çalışılmalı ve sabırlı olunmalıdır.
Esnek üretim imkanları uluslar arası pazarlarda başarı şansını
arttırır.
Yükselen ihtiyaçları ve tercihleri zamanında belirlemek mutlak
başarıya yol açabilir
Başlangıç için yeterli finansal olanaklar bulunmalıdır.
46
İhracat Nedir?

Bir malın veya değerin yürürlükteki ihracat
mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde
fiili ihracatının yapılması ve kambiyo mevzuatına
göre bedelinin
(bedelsiz ihracat hariç) yurda
getirilmesi veya müsteşarlık tarafından kabul
edilebilecek sair çıkışlara ihracat denir.
47
Fiili İhracat Nedir?

İhraç konusu malın gümrük mevzuatı hükümleri
uyarınca muayenesinin yapılıp taşıta yüklenmesi, bir
yerden veya farklı yerlerden bir defada veya kısım
kısım gelmekte olan dökme ve diğer eşyada
yüklemenin
tamamlanması
veya
gümrük
mevzuatınca fiili ihracat olarak kabul edilecek sair
çıkışların tümüne fiili ihracat denir.
48
İhracatçı Kimdir?
İhracatçı,
 ihraç edeceği mala göre ilgili ihracatçı birliğine üye olan,
 gerçek usulde vergiye tabi (tek vergi numarası sahibi)
gerçek ve tüzel kişi tacirler,
 Esnaf ve sanatkar odalarına kayıtlı olup Üretim faaliyeti ile
iştigal eden esnaf ve sanatkarlar ile Joint-venture ve
konsorsiyumları ifade etmektedir.
49
İhracat Potansiyelinin değerlendirilmesi





Müşteri profili
– Kimler, ne kadar kullanır, iklim ve çoğrafi faktörler ürün
kullanımını nasıl etkilenir
Ürün modifikasyonu
– Modifikasyon gerekli mi?, raf ömrü?, özel paketleme, özel
dokümantasyon gerekli mi? teknik ve yasal gerekliliklere
yeterli mi?
Lojistik ve Ulaştırma
– Pazara nasıl kolay ulaştırılır?, Ulaştırma maliyetleri
fiyatlandırmayı ne derece etkilemekte?
Yerel temsilcilik
– Profesyonel teknik beceri var mı, satış sonrası hizmetler nasıl
verilmeli, yeterli kaynak var mı?
Kapasite
– Hem yerel, hem yabancı pazara yeterli mi kapasite var mı?
Yerel veya yabancı pazarda talep artışı olursa nasıl
50
davranılacak?
İhracat İle Dış Pazarlara Giriş
Yolları

DOĞRUDAN İHRACAT;

DOLAYLI İHRACAT ;
51
1. Doğrudan İhracat

Doğrudan ihracatta ihracatçı hiçbir aracı kullanmadan tüm
ihracat işlemlerini kendisi yapmaktadır. Talepten ödemelere
kadar herşey ihracatçının kontrolündedir.

Doğrudan ihracatın faydaları şunlardır;

Şirket tüm ihracat aşamalarını kontrol edebilir.

Aracıları bertaraf ederek kar oranını arttırır.

Şirket alıcısıyla daha yakın ilişkiler kurar.
52
2. Dolaylı İhracat


İhracat yapmak isteyen fakat yeterli personeli ve kaynağı
bulunmayan şirketler,komisyoncular aracılar dış ticaret
şirketleri lokal alım ofisler vasıtasıyla ihracat yapabilirler.
Dolaylı ihracatın avantajları şunlardır;
– Firma ihracatın teknik ve hukuki yönlerini öğrenmek yerine
üretime yoğunlaşır.
– Firma, aracının bu konudaki deneyimlerinde faydalanır.

Dezavantajları;
– Hırslı temsilcimiz varsa üzerindeki kontrolü kaybederiz.
– Bazı aracıların ihracatçılar ile ilgili farklı emelleri olabilir.
53
İhracat Sürecinin Temel Aşamaları
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
İhracatçı sıfatının kazanılması
Pazar ve müşteri bulunması
Müşteri ile detayların görüşülmesi
Müşteri ile anlaşmaya varılması
Akreditifin ihracatçıya bildirilmesi
İhracat için malların hazırlanması
Gerekli izin/onayların alınması ve ilgili evrakların
hazırlanması
Malların taşıyıcıya teslimi
Gümrüklemenin yapılması
Dövizin ülkeye getirilmesi
Sonuç işlemlerinin yapılması
54
İhracat İşlemleri Şeması
İhracatçı
İhracatçı birliğine üye, tek vergi numarası sahibi gerçek ve tüzel kişi tacirler, üretici esnaf ve
sanatkarlar ile joint venture ve konsorsiyumlar.
İhracatçı Birlikleri
Onay, izin, kayıt için (İşlemleri ihracat şekline göre değişmektedir.)
Kayda Bağlı İhracat, Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat, Konsinye İhracat
DTM, Bakanlıklar, İlgili Meslek Kuruluşları ve Bankalar
Kredili İhracat, Transit Ticaret, Bağlı Muamele/Takas, İhracı Ön İzne Bağlı Malların İhracatı,
Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Kapsamında Yapılacak İhracat
Gümrük Beyannamesi, Fatura ve Gerekli Diğer Belgeler
Menşe Şahadetnamesi, A.TR Belgesi, EUR.1 Belgesi, Sağlık Sertifikası, Kontrol Belgesi,
Borsa
Tescil Beyannamesi, Radyasyon Analiz Belgesi
Gümrük İdaresi
Bedelsiz İhracat, Yurt Dışı Fuar ve Sergilere Katılım
Fiili İhracat
İhracat gümrük işlemleri (Manifesto işlemleri, ihraç konusu eşyalara ilişkin beyan)
Dövizin Yurda Getirilmesi
İhracat ve ödeme şekline göre değişmektedir. Peşin Ödeme, Bağlı Muamele/Takas,
Konsinye
İhracat, Kredili İhracat, )
55
Banka
Döviz Alım Belgesi-DAB
İthalat İşlemleri Şeması
İthalatçı
Dövizin Ödenmesi
Banka
Fatura Ve Gerekli Belgeler
Gümrük İdaresi
DTM, İlgili Meslek Kuruluşları Ve Bankalar
Fiili İthalat
56
İhracat Türleri ve İşlemleri



İhracatın şekline göre
İhracatın yapılacağı ülkeye göre
İhraç konusu olan ürüne göre
değişmektedir.
57
1. İhracat Şekillerine Göre İhracat İşlemleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Özellik Arz Etmeyen İhracat,
Kayda Bağlı İhracat,
Kredili İhracat,
Konsinye İhracat,
İthal Edilmiş Malların İhracı
Serbest Bölgelere Yapılacak İhracat
Bağlı Muamele Yoluyla Yapılacak İhracat
Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat,
Transit Ticaret
Bedelsiz İhracat
Yurtdışı Fuar ve Sergilere Katılım
Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Kapsamında
Yapılacak İhracat
58
2. İhracat Yapılacak Ülkeye Göre İhracat
İşlemleri







Kredi karşılığı kurulan tesislerin bedelinin malla geri ödenmesine ilişkin aramızda
“özel hesap” bulunan ülkelere yapılacak ihracatta,
Türk ihraç ürünlerine kota uygulayan ülkelere yapılacak ihracatta,
Avrupa Birliği’ ne (AB) üye ülkelere yapılacak ihracatta,
EFTA ülkelerine (İsviçre,Norveç,İzlanda,Lihtenştayn) ve Serbest Ticaret
Anlaşması(STA) kapsamında yapılacak ihracatta,
İki ve çok taraflı kredi anlaşmalarımızın bulunduğu ülkelere yapılacak ihracatta,
Genel Preferanslar Sistemi(GSP) kapsamında Türkiye’ ye tavizli gümrük oranları
uygulayan ülkelere ihracatta
BM ve Avrupa Birliği kararlarına göre ambargo uygulanan ülkelere ihracatta,
– Irak’a Yapılan İhracatta
– Libya’ya Yapılan İhracatta



İki ve çok taraflı kredi anlaşmalarımızın bulunduğu ülkelere bu kapsamda
yapılacak ihracatta,
Tek taraflı olarak ambargo uygulanan ülkeler(Ermenistan)
Sınır ticareti kapsamında yapılacak ihracat
59
3. İhracatı Yapılacak Ürüne Göre İhracat
İşlemleri




İhracatta Zorunlu uygulamada Bulunan standartlar
Bitki ve Bitkisel Ürünlerin İhracatı
Canlı Hayvan ve Hayvansal Ürünlerin İhracatı
Analiz Gerektiren ürünlerin İhracatı
– Halı
– Hediyelik Eşya
– Lületaşından Yapılan Pipo


Kotaya Tabi ürünlerin İhracatı
İhracı Ön İzne Bağlı Ürünlerin İhracatı
60
İhracatta Belge ve İzin Veren
Kuruluşlar
İhracatta Alınması Gerekli Belge ve İzinler
Dış Ticaret Müsteşarlığı
Dahilde İşleme İzin Belgesi, - Hariçte İşleme İzin Belgesi, Standart Kontrol Belgesi, Ticari Kiralama
Gümrük Müsteşarlığı
Gümrük Beyannamesi, Bedelsiz İhracat, Onaylanmış Kişi Statü Belgesi, Döviz Beyan
Tutanağı
Maliye Bakanlığı
Onaylı Özel Fatura
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Uluslar arası Orijin ve Bitki Sağlık Sertifikası, Hayvansal Ürünlerle İlgili Sağlık
Sertifikası, Gübre İhracatı , Tohum İhracatı, Su Ürünleri İhracatı , YarışAtları İhracatı ,
Yem İhracatı,Zirai Mücadele İlaç ve Aletleri, Veteriner İlaçları İhracatı , Doğal Çiçek
Soğanları İhracatı, Damızlık Büyük ve Küçük Baş Hayvan İhracatı, Doğa Mantarı
İhracatı
Sağlık Bakanlığı
Afyon ve Haşhaş Kellesi İhracatı, Uyuşturucu Maddelerin İhracatı
Milli Savunma Bakanlığı
Harp, Silah ve Mühimmat İhracatı
Orman Bakanlığı
Av Hayvanları İhracatı
Çevre Bakanlığı
Tehlikeli Atıkların İhracatı
Kültür Bakanlığı
Halı Ekspertiz Raporu
Antika Hediyelik Eşya
Valilikler
Uygunluk Belgesi (Sınır Ticaret Merkezi)
İhracatçı Birlikleri
Kayda Bağlı İhracat, Konsinye İhracat , - Kredili İhracat, Takas (BağlıMuamele), Kotaya
Tabi Ürünlerin İhracatı , Nihai Kullanım Sertifikası
Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi
ve Ticaret Odaları, Ticaret Borsaları
Menşe Şahadetnamesi, A.TR Belgesi, EUR1 Belgesi -İşlenmişLületaşı İhracatı , Borsa
Tescil Beyannamesi, GSP Formu (Form A), Ekspertiz Raporu, ATA Karneleri
T. Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü
Şeker İhracatı
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
Radyasyon Analiz Belgesi (Ari Belgesi/Sarı Belgesi)
Müftülükler
Helal Belgesi
Bankalar
Transit Ticaret - Döviz Alım Belgesi
61
Uluslararası Satış Sözleşmesi ve Temel
Unsurları




















Taraflar- isim ve adresleri
Mal-miktarı, standartları ve özellikleri
Sözleşmenin toplam değeri- yazı, rakam ve para birimi
Teslim şartları-INCOTERMS
Vergi, resim ve harçlar-kim üstlenecek?
Teslimat dönemi
Ulaştırma-taşıma modu
Paketleme, etiketleme ve işaretleme koşulları
Ödeme şekli
Ödeme koşulları -cari kur mu?,döviz kuru mu?, dalgalanmalar nasıl hesaplanacak?
Lisans ve izinler-kim alacak ve masrafları
Sigorta-risk ve oranların hesabı
Gözetim-inceleme nasıl yapılacak? hangi kurum
Gerekli belgeler -ihracat, ithalat ve gümrük işlemleri, ödeme, mal cinsi ve satış koşuluna göre?
Ürün garantisi-kapsamı ve süresi
Mücbir sebepler -hangi koşullar altında taraflar sorumluluk taşımayacak?
Teslimde gecikme -zarar nasıl tazmin edilecek?
Uygulanacak hukuk -hangi ülke hukuku?
Tahkim
Tarafların imzası
62
Uluslararası Teslim Şekilleri
(Incoterms 2000): Amaçları

ICC – Milletlerarası Ticaret Odası tarafından düzenli olarak gözden
geçirilir ve yayınlanırlar.

Dış ticaret alanında, bir satış sözleşmesinde, ticari terimlerin
yorumlanması için uluslararası kural oluşturmak.

Taraflar arasında zaman ve para kaybına neden olan yanlış anlamaları
ve ihtilafları engellemeye yardım etmek.


Satıcının mahallinden alıcının yerine kadar malların taşınmasının
masraf sorumlulukları ile ilgili olarak alıcı ve satıcının her birinin
yükümlülüklerini belirler.
‘Kim ne için sorumlu ?’ ‘Kim ne için ödemede bulunacak ?’
sorularında yanlış anlamaları önlemek.
63
Incoterms 2000: Kapsamı






Satılan malların teslimine ilişkin hak ve yükümlülükleri ile
sınırlıdır.
Incoterms sadece satıcı ve alıcı arasında satım sözleşmesinden
kaynaklanan ilişkilerle ve üstelik bunların sadece belirli çehreleri
ile ilgilidir, ancak diğer sözleşmeleri (taşıma, sigorta, finansman) etkiler.
Tarafların sözleşmede bulundurmak isteyecekleri tüm yükümlülükleri
kapsamaz. Satıcının malları alıcının tasarrufuna bırakma veya
taşıma için teslim etme veya varış noktasına teslim gibi taraflara
yüklenmiş belirli borçları ve bu durumlarda hasarın geçişini düzenler.
Ayrıca, malların ithalat ve ihracat için gümrüklenmesi,
ambalajlanması borçları ile, alıcının malları teslim alma ve ilgili
yükümlülüklerin gereği gibi yerine getirildiğini kanıtlama
borçlarını düzenler.
Incoterms, sözleşmenin ihlalinden doğan sonuçlar ile ve çeşitli
imkansızlıkların sonucu oluşan sorumluluktan muafiyet halleri ile
ilgilenmez.
Incoterms, her zaman öncelikle malların ulusal sınırlar dışında
satımında kullanılmak niyetiyle oluşturulmuştur.
64
Incoterms 2000: Yanlış Anlamalar


Incoterms’in satım sözleşmesinden ziyade taşıma
sözleşmesine uygulanacağı yanılgısına
düşülmektedir.
Kimi zaman hataya düşerek Incoterms’in, tarafların
sözleşmede bulundurmak isteyecekleri tüm
yükümlülükleri kapsayacağı sanılmaktadır.
65
Incoterms 2000: Yapısı
66
EXW
FCA
FAS
FOB
CFR
CIF
CPT
CIP
DAF
DES
DEQ
DDU
DDP
Ex Works
Free
Carrier
Free
Algongside Ship
Free
Onbord
Vessel
Cost &
Freight
Cost
Insurance
& Freight
Carriage
Paid To
Carriage
Insurance
Paid To
Delivered
At Frontier
Delivered
Ex Ship
Delivered
Ex Quai
Duty Paid
Delivered
Duty Unpaid
Delivered
Duty Paid
Depolama
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Depo
İşçiliği
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Paketleme
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Yükleme
Masrafları
Alıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Dahili
Taşıma
Alıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Terminal
Ücretleri
Alıcı
Alıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Acente
Ücretleri
Alıcı
Alıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Araca
Yükleme
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Taşıma
Ücretleri
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Varıştaki
Masraflar
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Satıcı
Vergiler/
Güm
yükleme
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Satıcı
Alıcı
Satıcı
Servisler
67
Varış Yerine
Teslim
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Alıcı
Satıcı
Satıcı
Incoterms 2000: Uygun Taşıma Modları
68
İhracatta Taşıma Modu ve Taşıyıcı
Seçimi

Taşıma Modu Seçimi
–
–
–
–
–


Karayolu
Havayolu
Denizyolu
Demiryolu
Multimodal
Taşıyıcı Seçimi
Taşıma Sözleşmesinin Seçimi
69
Taşıma Modunun Belirlenmesindeki
Ölçütler
Taşıma sürecinde gerçekleşen toplam maliyet
 Taşıma işleminin toplam süresi veya teslim hızı
 Taşımanın güvenliği
 Taşıma hizmeti verilen yerlerin kapsamı
 Taşınacak yükün taşıma moduna uygunluğu
 Malın değeri, hacmi, ağırlığı, büyüklüğü, şekli
 Malın raf ömrü ve iklim şartlarına uygunluğunun
kontolü
 Malın hasarlara karşı dayanıklığı
 Sefer sıklığı
 Taşıma hizmetinin güvenilirliği

70
Ulaştırma Türünün Belirlenmesinde
Etkili Olan Değişkenler






Maliyet
Hız
Güvenilirlik
İzlenebilirlik
Güvenlik ve emniyet
Esneklik
71
Taşıyıcı Seçimi
Taşıma maliyetleri ve navlun tarifeleri
 Teslimat zamanı konusunda tutarlılık
 Taşıyıcının nitelikleri, yetenekleri ve yeterliliği
 Sunulan araç-gereç ve donamım
 İletişim olanakları
 Programlama esnekliği
 Etkin müşteri hizmetleri
 Saygınlık ve deneyim
 Finansal yapı
 Sorumluluk ve risklere karşı koruma (sigorta)
 Taşıma sürecinin güvenliği

72
Dış Ticarette Ödeme Yöntemleri






Peşin Ödeme
Akreditif
Vesaik Mukabili Ödeme
Mal Mukabili Ödeme
Kabul Kredili Ödeme
Diğer
73
Ödeme Yöntemlerini Belirleyen
Faktörler





Mal ve sektör bazında yerleşik gelenekler
Alıcı ile satıcı arasındaki güvenin derecesi
Ülkenin genel politikası
Nakit ödeme gücü
Diğer faktörler
74
Dış Ticarette Belgeler
1.
2.
3.
4.
5.
6.
TİCARİ BELGELER
RESMİ BELGELER
TAŞIMA BELGELERİ
SİGORTA BELGELERİ
FİNANSMAN BELGELERİ
GÜMRÜK BEYANNAMESİ
75
1. Ticari Belgeler
1.1 Faturalar
1.1 Proforma Fatura
1.2 Ticari Fatura
1.3 Orijinal Fatura
1.4 Konsolosluk Faturası
1.5 Tastikli Fatura
1.6 Navlun Faturası
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
Çeki Listesi
Koli Listesi
İmalatçı’ nın Analiz Belgesi
Üçüncü Tarafça Düzenlenen Kontrol Belgesi
Diğer Belgeler
76
2.Resmi Belgeler
2.1.Dolaşım Belgeleri
2.2.Menşe Şehadetnamesi
2.3.Kontrol Belgeleri
2.4.Uygunluk Belgesi
2.5.Sağlık Sertifikası
2.6.Borsa Tescil Beyannamesi
2.7.Veteriner Sertifikası
2.8.Helal Belgesi
2.9.Radyasyon Belgesi
2.10.Boykot-Kara Liste
2.11.A.T.A. Karneleri
77
3. Taşıma Belgeleri
3.1. Deniz Konşimentoları
3.2. Taşıma Belgeleri
3.2.1.Havayolu Konşimentosu-Havayolu Taşıma Senedi (Airwaybill/AWB)
3.2.2.Demiryolu Hamule Senedi (CIM Rail Consigment Note)
3.2.3.Karayolu Taşıma Senedi (CMR International Consignment Note/Road
Waybill)
3.2.4.Nakliyeci Taşıma Belgesi- (House Bill of Lading)
3.2.5.FIATA Tesellüm/Taşıma Belgeleri
– Forwarder Teslim Alındı Belgesi--FCR-Forwarder’s Certificate of
Receıpt
– Forwarder Taşıma Belgesi-FCT-Forwarder’s Certificate of Transport
– FIATA Kombine Konşimentosu –FBL-Combined Bill of Lading
3.2.5.Posta Makbuzu- Paket Postası Makbuzu (Parcel Post
Receipt)
78
4.Sigorta Belgeleri

Taraflar teslim şekillerine göre malın taşınması sırasında
hasar olursa maddi bir kayba uğramayacaklarından emin
olmak isterler. Bu nedenle mallarını sigorta ettirirler.
Sigortayı üstlenen taraf, sigorta şirketine, “Sigorta Bildirim
Formu” düzenleyerek gönderir. Sigorta ettiren taraf,
sigorta şirketine, malın bedeli üzerinden listelerle
belirlenmiş olan “Sigorta Primi” öder.
Sigorta Belgeleri şöyle sıralanabilir:

Flotan Sigorta Poliçesi

Sigorta Mektubu

Sigorta Belgesi

Sigorta Poliçesi
79
4.Finansman Belgeleri






Poliçe (Bill of Exchange/Draft)
Bono
Kontrol ve Numune Alma Yetki Belgesi
Antrepo Makbuzu
Teslim Emri
Rehin Senedi
80
5. Gümrük Beyannamesi








İhracatta, Gümrük Beyannamesi, gümrük mevzuatı
uyarınca doldurularak ilgili merci (ihracat işleminde
İhracatçı Birliği) tarafından onaylanmasını müteakip
gümrük idaresine tevdi edilen belgedir.
İhracatta gümrük mevzuatı uyarınca doldurularak ilgili ihracatçı birliği
tarafından onaylanmasından sonra gümrük idaresine sunulan belgedir.
Gümrük Birliği’ne girildikten sonra mevzuatın ve belgelerin uyumlaştırılması
çerçevesinde “Tek Tip Gümrük Beyannamesi” kullanımı getirilmiştir.
Gümrük Beyannamesi doğrudan doğruya mal sahipleri ile kanuni mümessilleri
veya vekilleri tarafından düzenlenmektedir.
Gümrük beyannameleri üzerinde kazıntı ve silinti yapılamaz.
Gümrük beyannamelerinin tescili için ibrazından sonra beyan edilen eşyanın
cins, nev’i, nitelik ve birim fiyatı bakımından herhangi bir düzeltme yapılamaz.
Gümrük beyannamelerinin tescili gümrüklerde tutulan deftere usulü dairesinde
kayıt olunmak, üzerine kayıt sıra numarası, tarih ve resmi mühür konulması ile
tamamlanmaktadır.
81
5. Gümrük Beyannamesi (devam)
Tek Tip Gümrük Beyannameleri 8 (sekiz) nüsha düzenlenmektedir.
1. Nüsha: İhracat ve/veya transit işlemlerinde kullanılmaktadır.İhracat veya transit
işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresinde saklanmaktadır.
2. Nüsha: İstatistiki amaçla kullanılmaktadır. İhracat veya transit işlemlerinin
yapıldığı gümrük idaresinde saklanmaktadır.
3. Nüsha: İhracatta gümrük idaresince mükellefe verilir. Kanıtlayıcı nüsha olarak
kullanılmaktadır. Talep halinde ihracat beyannamelerinin onaylı fotokopileri
ihracatçıya verilir veya ilgili kuruluşlara gönderilmektedir.
4. Nüsha: Transit rejiminde kullanılmaktadır. Çıkış gümrük idaresinde kalacak olan
nüshadır.
5. Nüsha: Transit rejiminde kullanılmaktadır. Varış gümrük idaresince çıkış
gümrük
idaresine gönderilecek teydi nüshasıdır.
6. 7.8.Nüsha: İthalat işlemlerinde kullanılmaktadır. İlk nüsha gümrük idaresi
nüshası, ikinci nüshası istatistik nüshası ve üçüncü nüshaları da mükellef nüshası
olarak
kullanılmaktadır.
82
Dış Ticari İlişkilerden Doğan
Uyuşmazlıkların Çözüm Yöntemleri



Dostane çözüm (amicable setlement): Dışardan
müdahale olmaksızın kendi aralarında çözüm
Uzlaşma (consilation):Ticari tahkimden bir önceki
aşama veya onun alternatifidir. Dışardan bir şahsın
devreye girmesi sağlanır, taraflara sadece
tavsiyelerde bulunur. ICC Rules of Consilation
Tahkim (arbitration)
83