4 sır baraj gölü`nde fizikokimyasal parametreler ve

Ulusal Su Günleri 2009 Sempozyumu 29 Eylül – 1 Ekim
ELAZIĞ
SIR BARAJ GÖLÜ’NDE FİZİKOKİMYASAL PARAMETRELER VE
ZOOPALANKTON YOĞUNLUĞUNUN DİKEY YÖNDE DEĞİŞİMİNİN
MATEMATİKSEL MODELLERLE İNCELENMESİ
Ahmet ALP; Salih KUMRU
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Su Ürünleri Bölümü, Kahramanmaraş
[email protected]
ÖZET
Fizikokimyasal parametreler ile zooplankton yoğunluğu arasındaki ilişkileri incelemek için
multivariyet istatistik analizler ve Backward çoklu regresyon analizleri uygulanmıştır. Toplanan tüm
fizikokimyasal veriler Principal Component Analizine tabii tutularak sonuçlar ana bileşen yüklerine
göre tablo olarak ve ordinasyon grafiği ile sunulmuştur. Zooplankton gruplarına ait yoğunlukların
derinliğe göre değişimini tahmin etmek için Backward regresyon analizleri uygulanarak modeller
geliştirilmiştir. Modellerde, derinlik (Z), su sıcaklığı (T), pH, çözünmüş oksijen (ÇO), elektrik
iletkenliği (EC), kolrofil-a (Kl-a), kopepod (Cop), kladoser (Clad) ve rotifer yoğunlukları (Rot) girdi
olarak kullanılmıştır. Bunlardan klarofil-a konsantrasyonu, rotifer, kopepod ve kladoser yoğunlukları
tahmin edilmeye çalışılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre fizikokimyasal parametreler ve zooplankton
yoğunlukları ile derinlik arasında ters bir ilişki tespit edilmiştir. Çözünmüş oksijen, elektrik iletkenliği
ve zooplankton yoğunluklarının kullanılması ile klorofil-a konsantrasyonunun tahmin edilebileceği
belirlenmiştir (R=0.835). Rotifer yoğunluğunun belirlenmesinde ise 5 model geliştirilmiş ve
bunlardan gözlenen değerlere en yakın olan modelin çözünmüş oksijen, kopepod, kladoser ve klorofila konsantrasyonunun kullanılması ile elde edilen model olduğu tespit edilmiştir (R=0.740). Kladoser
yoğunluğunun tahmin edilmesinde ise elektrik iletkenliği, klorofil-a, kopepod ve rotifer yoğunlukları
girdi olarak kullanılmıştır (R=0.816). Kopepod yoğunluğunu tahmin etmek için su sıcaklığı, klorofila, pH ve rotifer yoğunluğunun bilinmesi yeterli olmuştur (R=0.855). Araştırıma kapsamında toplam
20 model geliştirilmiş ve bunlardan 18’inde hesaplanan değerler ile gözlenen değerler arasındaki
farklar istatistiksel açıdan farksız bulunmuştur.
Anahtar sözcükler: Sır Baraj Gölü, fizikokimyasal parametreler, zooplankton, model
4