Chapter 3

Chapter 3
Elektrik Devreleri
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Özet
Sorular
Süper
Karakteristiği kritik sıcaklığa bağlı
İletkenlik
( elektrik direnci sıfır).
Nötron
Serbest nötronlar, iyonlaştırıcı radyasyon
içerebilir ve biyolojik bir tehlike oluşturabilir.
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Özet
Gözden geçirme: V, I, ve R
Gerilim
devrede elektronların bir noktadan diğer
noktaya hareket edebilmesi için gerekli olan
yük başına enerji miktarı, volt olarak ölçülür.
Akım
yük akışı hızı, amper olarak ölçülür.
Direni
akıma karşı koyma, ohm olarak ölçülür.
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Ohm yasası
Ohm yasası: Elektronikte en önemli temel yasadır:
Gerilim, akım, ve direni bağıntısı.
Georg Simon Ohm (1787-1854) gerilim, akım ve direni
arasındaki ilişkiyi bulmuştur ve formülünü bulduğu
denklem Onun ismini almıştır. Akım elde edilecekse,
Ohm yasasına göre aşağıdaki ifade kullanılır:
V
I
R
Eğer direni 10 W ise, 12 V luk kaynaktan kaç A akım
elde edilir?
1.2 A
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Ohm yasası
Ohm yasası
Eğer gerilim değeri elde edilecekse, Ohm yasası:
V  IR
Eğer üzerinden geçen akım 26.5 mA ise, 680 W luk
direncin uçlarındaki yaklaşık gerilim kaç V.tur? 18 V
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Ohm yasası
Ohm yasası
V
R
I
Direni bulunacaksa, Ohm yasası:
Lambanın (kızarıklık)
138 W
direnisi nedir?
OFF
V
Hz
120 V
V
mV
A
Range
Autorange
Touc h/Hold
1s
1s
10 A
V
40 mA
COM
Fused
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Ohm yasası
Bir öğrenci, belli aralıklarla ölçüm yapıyor ve ölçtüğü
Graph
of Current
değerleri
göstermek
için versus
verilere Voltage
bir doğru uyduruyor.
Bu durumda direncin direnisi ve iletkenliği ne olur?
16
Eğim, iletkenliği verir:
G
14.8 mA - 0 mA
 1.48 mS
10.0 V - 0 V
İletkenin karşılıklığı
direnidir:
I (mA)
14
12
8
4
R 
1
1

 676 Ω
G 1.48 mS
0
0
2
4
6
8
10
V (V)
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Ohm yasası
Gerileme karşı Akım grafiği
Akım (mA)
Current
Sabit bir direnç için
gerilime karşı akımın
grafiğinde pozitif eğimli bir
doğrusal çizgi elde
edilmiştir. Bu durumda
direni değeri ne olur?
2.7 kW
İletkenliği
nedir?
0.37 mS
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
10
8.0
6.0
4.0
2.0
0
0
10
20
30
Voltage (V)
Gerilim
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Ohm yasası
Direniye karşı Akım Grafiği
8.0
Akım (mA)
Current
Eğer sabit bir gerilim
için direni değişiyorsa,
direniye karşı akımın
eğrisi hiperbol şeklinde
olur.
10
6.0
4.0
2.0
3 V luk bir gerilim
kaynağı için eğri nasıl
elde edilir?
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
0
0
1.0
2.0
3.0
Direni
Resistance (kW )
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Ohm yasası
Ohm kanunu uygulaması
Devredeki direncin renk
kodu, yeşil-mavi-kahverengialtın. Ampermetreden kaç A
değeri okunur?
26.8 mA
+
m
DC Am
eter
-
Güç Kaynağı
Power
Supply
V
A
+15 V
Gnd
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
5 V 2A
- +
- +
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Özet
?
Arıza bulma (giderme)
Arızayı tespit etmeden önce bazı sorular:
1. Devre daha önceden hiç çalışmış mıydı?
2. İlkin devre çalıştıysa ne oldu da arızalandı?
3. Arıza bulguları(belirtileri) nelerdir?
4. Arızanın olası nedenleri neler olabilir?
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Özet
?
Arıza giderme
İlgili bilgileri gözden geçirerek arıza
giderme planı:
1. Devre şeması.
2. Kullanım kılavuzu.
3. Gözden geçirme: Arıza ne zaman ve nasıl
oluştu.
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Özet
Arıza giderme
?
Devrenin orta kısmından başlayarak
ya geri yönde ya da ileri yönde
arızayı tespit etme işlemine yarıya
(ikiye)-bölme (half-splitting) denir.
Plana göre, devre dikkatli bir şekilde incelenir, sorunun
yerini bulmak için ölçümler yapılır ve gerekirse, planda
değişikliğe gidilir.
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Anahtar Terimler
Doğrusal Düz-çizgi ilişkisiyle karakterize edilme.
Ohm kanun Kanuna göre, akım gerilimle doğru orantılı ve
direni ile de ters orantılıdır.
Arıza arama Bir sistem ya da bir devredeki arızayı izole
(Sorun giderme) etmek, tanımak ve onarmak için sistematik bir
yöntemidir.
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Test
1. Gerilimi sabit tutup, direniye karşı akım grafiği çizilmek
istense, direninin değişimi nasıl olur?
a. Pozitif eğimli düz çizgi
b. Negatif eğimli düz çizgi
c. parabol
d. hiperbol
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Test
2. Sabit direnç için gerilime karşı akım grafiği çizilse,
çizim için aşağıdakilerden hangisi geçerli olur?
a. Pozitif eğimli düz çizgi
b. Negatif eğimli düz çizgi
c. parabol
d. hiperbol
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Test
3. Bir devrede gerilimi sabit tutup, direni iki katına
çıkartılırsa, aşağıdakilerden hangisi olur?
a. Akım iki katına çıkar.
b. Akım yarıya iner.
c. Devrede herhangi bir değişiklik olmaz.
d. Gerilimin değerine bağlıdır.
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Test
4. Dört-renkli bir direncin renk kodu, kırmızı-morturuncu-altın olsun. Devre, 12 V lık bir kaynaktan
besleniyorsa, devreden akan (beklenen) akım
aşağıdakilerden hangisi olur?
a. 0.12 mA
b. 0.44 mA
c. 1.25 mA
d. 4.44 mA
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Test
5. 330 W luk bir dirençten geçen akım 15 mA ise,
devreye uygulanan gerilim yaklaşık olarak
aşağıdakilerden hangisidir?
a. 5.0 V
b. 22 V
c. 46 V
d. 60 V
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Test
6. Bir devreye 18 V gerilim uygulandığında 4-bantlı direnç
üzerinden geçen akım 22 mA olmaktadır. Direnç
üzerindeki renk bandı aşağıdakilerden hangisidir?
a. mavi-gri-kırmızı-altın
b. kırmızı-kırmızı-kahverengi-altın
c. gri-kırmızı-kahverengi-altın
d. beyaz-kahverengi-kırmızı-altın
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Test
7. En yüksek akım geçen devre aşağıdakilerden
hangisidir?
a. (a)
b. (b)
c. (c)
d. (d)
+12 V
R
10 kW
+15 V
(a)
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
R
15 kW
(b)
+18 V
R
22 kW
(c)
+24 V
R
27 kW
(d)
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Test
8. En düşük akım geçen devre aşağıdakilerden hangisidir?
a. (a)
b. (b)
c. (c)
d. (d)
+12 V
R
10 kW
+15 V
(a)
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
R
15 kW
(b)
+18 V
R
22 kW
(c)
+24 V
R
27 kW
(d)
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Test
9. Arızalı bir devredeki arızayı bulmadan önce
aşağıdakilerden hangilerini dikkate almak gerekir?
a. devrenin daha önceden hiç çalışıp çalışmadığı
b. bozulduğunda var olan koşulları
c. arıza bulgularını (belirtilerini)
d. hepsi
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Test
10. Arızayı tespit etmek için devrenin ortasından işleme
başlamaya ne denir?
a. Kısa-devre testi
b. Karşılaştırma testi
c. Yarıya (ikiye) bölme testi
d. Direni testi
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved
Chapter 3
Test
Cevap:
Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed.
Floyd
1. d
6. c
2. a
7. a
3. b
8. c
4. b
9. d
5. a
10. c
© 2010 Pearson Higher Education,
Upper Saddle River, NJ 07458. • All Rights Reserved