41 Meclisi Ayan 2 Mart 1327 (1911)
advertisement
İ : 41 Meclisi Ayan 2 Mart 1327 (1911) m ecrim ınâs olan yerlere, lâhiya-i kanuniyyenin birer suretinin itsafc ve ilânı suretiyle, ahalinin ittılaını te­ min etmek muktezi ve zarurî görüldüğünden (Ve ga­ zete olmayan mahallerde cami ve kilise gibi maâbid kapılarına ve Devâir-i Belediye gibi mahall-i içtima olan yerlere birer nüshasının ilsakı ile) fıkrasının ilâvesine ve mabadının ona göre tasrihine karar ve­ rilmiştir. Ellinci Madde — (49) Aynen ibka olunmuştur. İşte Usul-ü Muhakeme-i Hukukiyye zeyil ilâbiyasının tetkikatı neticesinde, Bncümenimizce muhtac-ı ta'dil görülen nıkat, hususât-ı ma'ruzadan iba­ ret olmakla Heyet-i Umumiyyeye arz olunur. Reis İsmail Hakkı Mazbata Muharriri Aristidi Aza Mehmet Galip Aza Dilber Aza Abdülhalim Aza Süleyman Elbostani Aza Yorgiyadis (Müzâkere ve imzada bulunmadı) REŞİT ÂKİİF PAŞA — Encümenin tetkikatı yo­ lunda gibi anlaşılıyor. Eğer muvafık-ı rey-i âlileriniz olursa mevaddı okuyalım. Eğer maddeler üzerinde beyan-1 mütalaa eden olursa arz olunur. AZARYAN EFENDİ — Münasip. REİS — Münasip mi? ABDURRAHMAN EFENDİ — Münasiptir efen­ dim. REŞİT Â K İ F PAŞA — Bizim gibi tabiî münasip, çünkü Encümen tetkik eylemiş efendim. REİS — Mevadda geçeceğiz. Birinci Madde — Zimmete ve emvâl-i menkuieye müteallik davalardan dolayı, müddeî bulunan taraf, müddei aleyhin daimî ve muvakkat ikametgâhının yahut merkez muamelâtının bulunduğu veya davaya sebep olan taahhüdün icra kılınacağı mevki veyahut bu taahhüdün^ vuku' bulunduğu mahal ile ol taah­ hüt mukabilinde alınan malın teslim edildiği mahal bir ise, o mahal mahâkiminden herhangisinde ister ise likame-i dava edebilir, şu kadar ki, aynı davada müddeialeyh müteaddit olduğu halde, müddeî bun­ lardan birinin ikametgâhı mahkemesinde davasını ni­ yet ettirebilir. Bazı taahhüdât ve mUkavelâtın hîn-i akdinde, ay­ rıca bir ikametgâh ihtiyar olunmuş ise nazar olu­ nur. İkametgâh tayininden maksat, yalnız bir tarafı ilzam etmek ise, taahhüdât ve mukavelât-ı mezkûre- C: 1 den münbais deâvîde diğer taraf muhayyerdir, Diler­ se müteahhid-1 mezkûrun ikameıtgâh-ı aslîsinin ve di­ lerse berveçh-i bâlâ tayin olunan ikametgâfai ihti­ yarînin bulunduğu mahal mahkemelerinden birinde rüyet-1 dava olunması talep olunabilir. Fakat ikamet­ gâh ihtiyarî tayininden maksat, her iki tarafı 'ilzam etmek ise, o halde taahhüdat-ı mezküreden münbais deâvînin ikametgâhı ihtiyarinin bulunduğu mahal mahkemesinde rüyetini talep ve iddiaya her üki ta­ rafın hakkı olur. Şürekâ beyninde uımûr-u şirketten mütevellit da­ valar, muamâlât-ı şirketin tasfiyesi hitam buluncaya kadar, şirketin merkez-i muamelâtı olan mahal mah­ kemesinde görülür. Eşhâs-ı sâlise tarafından şirket aleyhine -ikame olunan davalar dahi, tasfiye muame­ lâtının hitamından bir sene sonraya kadar, aynı mah­ kemede bakılır. Mahâzâ bir şahsın veya şirketin mer­ kez-i ticaretinden ma'dâ mahall-i muhtelifede şubeleri bulunduğu halde, işbu şubelerden biriyle olan muame­ lattan dolayı, gerek ol şubenin ve gerek merkez-i ticaretin tâbi' bulunduğu mahal mahkemesine müra­ caat olunabilir. Bir tacirin veya bir şirket-i ticariyenin ifkâsına müteallik deâvînin birden ziyade mahkemede rü'yeti, hiçbir surette caiz olmayıp bu gibi deâvî müflisin ticaretgâhı mahkemesinde ve müteaddit ticaretgâhları veya şubeleri bulunduğu takdirde, yalnız menke'z ittihaz etmliş olduğu ticaretgâhın bulunduğu mahke­ mede rü'yet olunur^ Emvâl-i gayr-i menkuieye müteallik mülkiyet ve tasar­ ruf davaları, bulundukları mahal mahkemesince fasl-ı rüyet olunur. Sebeb-i vahitten münbais müte­ addit emvâl-i gayr-i menkuieye taalluk eden dava, emvâl-i mezkûrenin bulunduğu mahallerden herhan­ gi bir mahallin mahkemesine ikame olunabiliir. Bir cürümden münbais hukuk-u şahsiyye davası, mahakim-i hukukiyyede ikame olunmak istenildiği takdirde, müddeialeyhin ikametgâhı veya meVkuf bu­ lunduğu veyahut olcürümün vuku' bulduğu mahal mahâkihm-i hukukiyesinden birinde ikame olabilir. Bir davaya müteallik masarif-i muhakeme ve ücret-i vekâletten mütehaddis 'ihtilâfa, esas meseleyi ni­ yet eden. mahkemede fasledilir. YORGİYADİS EFENDİ — Mütalaam vardır, bu maddeyi diğer maddeler ile birleştirmek istedim, fakat mademki birer birer müzakere edilecek, olveçhile biraz izahat vereceğim. 1 inci maddede, (Oku­ yarak olacaktır) diye yazılı, 2 nci (Bazı taahhüdât ve mukavelât şu şöyle olacaktır) deniyor. Şürekâ — 61 — T B M M KÜTÜPHANESİ
