Soda Mart 2010 Rapor - Şişecam Kimyasallar

SODA SANAYİİ A.Ş.
VE BAĞLI ORTAKLIKLARI
31 MART 2010 TARİHİ İTİBARİYLE
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR
İçindekiler
Sayfa
KONSOLİDE BİLANÇO
1-2
KONSOLİDE GELİR TABLOSU
3
KONSOLİDE KAPSAMLI GELİR TABLOSU
4
KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU
KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOSU
5
6-7
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
NOT 1
GRUP’UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU
NOT 2
FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR
NOT 3
İŞLETME BİRLEŞMELERİ
NOT 4
İŞ ORTAKLIKLARI
NOT 5
BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA
NOT 6
NAKİT VE NAKİT BENZERİ KALEMLER
NOT 7
FİNANSAL YATIRIMLAR
28-29
NOT 8
FİNANSAL BORÇLAR
29-30
NOT 9
DİĞER FİNANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER
NOT 10
TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR
NOT 11
DİĞER ALACAK VE BORÇLAR
32
NOT 12
FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAKLAR VE BORÇLAR
32
NOT 13
STOKLAR
33
NOT 14
CANLI VARLIKLAR
33
NOT 15
DEVAM EDEN İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN VARLIKLAR
33
NOT 16
ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR
NOT 17
YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER
NOT 18
MADDİ DURAN VARLIKLAR
36-38
NOT 19
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
38-39
NOT 20
ŞEREFİYE
39
NOT 21
DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI
39
NOT 22
KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
40
NOT 23
TAAHHÜTLER VE ZORUNLULUKLAR
41
NOT 24
ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR
42
NOT 25
EMEKLİLİK PLANLARI
43
NOT 26
DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
NOT 27
ÖZKAYNAKLAR
NOT 28
SATIŞLAR VE SATIŞLARIN MALİYETİ
NOT 29
ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME, PAZARLAMA SATIŞ VE GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
47
NOT 30
NİTELİKLERE GÖRE GİDERLER
47
NOT 31
DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR / GİDERLER
48
NOT 32
FİNANSAL GELİRLER
48
NOT 33
FİNANSAL GİDERLER
48
NOT 34
SATIŞ AMACIYLA ELDE TUTULAN DURAN VARLIK VE DURDURULAN FAALİYETLER
8
9-22
23
23
23-26
27
30
31-32
34-35
35
43
44-46
47
48
NOT 35
49-51
VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
NOT 36
HİSSE BAŞINA KAZANÇ
NOT 37
İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI
52-56
NOT 38
FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ
57-70
NOT 39
FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA
MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR)
71-72
NOT 40
BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR
72
NOT 41
DİĞER HUSUSLAR
72
52
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihi İtibariyle
Konsolide Bilanço
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
Dipnot
Referansları
VARLIKLAR
Dönen Varlıklar
Nakit ve Nakit Benzerleri
Finansal Yatırımlar
Ticari Alacaklar
-İlişkili Taraflardan Alacaklar
-Diğer Ticari Alacaklar
Diğer Alacaklar
-İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar
-Devam Eden İnşaat Sözleşmelerinden Alacaklar
-Diğer Alacaklar
Stoklar
Diğer Dönen Varlıklar
Duran Varlıklar
Diğer Alacaklar
Finansal Yatırımlar
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar
Maddi Duran Varlıklar
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Ertelenmiş Vergi Varlığı
Diğer Duran Varlıklar
TOPLAM VARLIKLAR
6
7
7k
10
10, 37 37k
10
10k
11
11k
11, 37 11ki
11, 15 11kd
11
11k
13
26k
26
11
7
16
18
19
35
26
11u
26u
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
336,601,659
140,790,230
3,633,149
112,868,638
79,290,221
33,578,417
6,167,795
4,841,508
564,227
762,060
64,133,226
9,008,621
338,881,616
129,523,480
3,777,534
105,021,117
73,193,798
31,827,319
14,219,595
12,681,634
1,292,948
245,013
72,344,086
13,995,804
558,349,177
44,143
25,480,978
120,919,205
405,289,095
3,050,193
883
3,564,680
894,950,836
574,476,236
34,361
24,488,473
128,582,560
411,273,344
3,257,427
929
6,839,142
913,357,852
1
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihi İtibariyle
Konsolide Bilanço
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
YÜKÜMLÜLÜKLER
Kısa Vadeli Yükümlülükler
Finansal Borçlar
Ticari Borçlar
-İlişkili Taraflara Ticari Borçlar
-Ticari Borçlar
Diğer Borçlar
-İlişkili Taraflara Diğer Borçlar
-Alınan Avanslar
-Diğeri Borçlar
Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü
Borç Karşılıkları
Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar
Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler
Uzun Vadeli Yükümlülükler
Finansal Borçlar
Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar
Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü
Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler
ÖZKAYNAKLAR
Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar
Ödenmiş Sermaye
Sermaye Olumlu Farkları
Değer Artış Fonları
Yabancı Para Çevrim Farkları
Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler
Geçmiş Yıllar Kar/Zararları
Net Dönem Karı/Zararı
Azınlık Payları
TOPLAM KAYNAKLAR
Dipnot
Referansları
8
8k
10
10, 37 37u
10
10p
11
11, 37 11pi
11
11ps
11
11p
35
22
22k
24
24k
26
26k
8
24
35
26
27
27
7, 27
27
27
27
27
8u
24u
35p
26u
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
208,188,858
103,873,516
62,310,688
36,543,900
25,766,788
15,112,056
11,467,236
1,942,680
1,702,140
5,168,555
4,605,969
1,841,157
15,276,917
220,248,612
129,506,664
45,361,603
20,909,025
24,452,578
21,660,032
19,500,870
921,329
1,237,833
4,948,955
2,941,142
1,631,998
14,198,218
139,764,517
102,380,775
17,247,961
18,747,348
1,388,433
152,112,160
113,112,673
17,906,758
19,539,618
1,553,111
546,997,461
539,989,550
231,000,000
(1,860,713)
26,322,572
15,477,558
254,858,940
14,191,193
7,007,911
894,950,836
540,997,080
532,897,581
231,000,000
(2,853,218)
34,414,301
15,477,558
208,772,012
46,086,928
8,099,499
913,357,852
2
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Gelir Tablosu
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
Dipnot
Referansları
Satış Gelirleri
Satışların Maliyeti (-)
BRÜT KAR
Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-)
Genel Yönetim Giderleri (-)
Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-)
Diğer Faaliyet Gelirleri
Diğer Faaliyet Giderleri (-)
28k
28z
160,889,239
(121,928,101)
38,961,138
160,593,330
(124,732,062)
35,861,268
29-30
29-30
29-30
31
31
29p
29z
29a
31k
31z
(12,399,502)
(8,804,031)
(428,036)
2,543,492
(583,662)
(8,566,187)
(9,729,475)
(365,531)
2,258,967
(461,374)
19,289,399
18,997,668
(170,102)
9,373,383
(10,576,884)
17,915,796
(570,582)
13,090,188
(20,130,326)
11,386,948
(4,459,436)
(5,251,660)
792,224
(2,957,231)
(4,308,244)
1,351,013
13,456,360
8,429,717
(734,833)
14,191,193
13,456,360
(743,820)
9,173,537
8,429,717
16
32
33
16k
32k
33k
VERGİ ÖNCESİ KAR
Vergi gideri
Dönem Vergi Gideri
Ertelenmiş Vergi Geliri
35
35
DÖNEM KARI
Dönem Karının Dağılımı
Azınlık Payları
Ana Ortaklık Payları
Hisse başına kazanç
1 Ocak31 Mart
2009
28
28
FAALİYET KARI
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların
Kar/Zararlarındaki Paylar
Finansal Gelirler
Finansal Giderler (-)
1 Ocak31 Mart
2010
x
36
0.061
3
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
0.040
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Kapsamlı Gelir Tablosu
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
Dipnot
Referansları
DÖNEM KARI
Diğer Kapsamlı Gelir / (Gider) :
Finansal varlık değer artış fonundaki değişim
Yabancı para çevrim farklarındaki değişim
Diğer kapsamlı gelir kalemlerine ilişkin vergi geliri / (gideri)
27
DİĞER KAPSAMLI GELİR (VERGİ SONRASI)
TOPLAM KAPSAMLI GELİR
Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı:
Azınlık payları
Ana ortaklık payları
27
1 Ocak31 Mart
2010
1 Ocak31 Mart
2009
13,456,360
8,429,717
992,505
(8,448,484)
-
836,818
6,420,446
-
(7,455,979)
7,257,264
6,000,381
15,686,981
(1,091,588)
7,091,969
(493,024)
16,180,005
4
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Özkaynak Değişim Tablosu
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
1 Ocak 2009 itibariyle bakiye
Ödenmiş
Sermaye
209,490,969
Sermaye
Olumlu
Farkları
1,489
Finansal
Varlık Değer
Artış Fonu
(4,410,088)
Yabancı
Para Çevrim
Farkları
32,550,616
Kardan
Ayrılan
Kısıtlanmış
Yedekler
11,954,163
Geçmiş Yıl
Karları
191,852,039
Dönem
Karı
46,025,181
Ana Ortaklığa
Ait Özkaynaklar
487,464,369
Azınlık
Payları
8,136,238
Toplam
495,600,607
Geçmiş dönem karı sınıflaması
Konsolidasyon yapısındaki değişim (Not 27)
Bağlı ortaklık sermaye artışı (Not 27)
Toplam kapsamlı gelir / (gider)
31 Mart 2009 itibariyle bakiye
209,490,969
1,489
836,818
(3,573,270)
6,169,650
38,720,266
1,136
11,955,299
46,025,181
(33,613)
237,843,607
(46,025,181)
9,173,537
9,173,537
(32,477)
16,180,005
503,611,897
32,477
502,499
(493,024)
8,178,190
502,499
15,686,981
511,790,087
1 Ocak 2010 itibariyle bakiye
231,000,000
-
(2,853,218)
34,414,301
15,477,558
208,772,012
46,086,928
532,897,581
8,099,499
540,997,080
Geçmiş dönem karı sınıflaması
Sermaye artışı (Not 27)
Yedeklere transfer
Toplam kapsamlı gelir / (gider)
31 Mart 2010 itibariyle bakiye
231,000,000
-
992,505
(1,860,713)
(8,091,729)
26,322,572
15,477,558
46,086,928
254,858,940
(46,086,928)
14,191,193
14,191,193
7,091,969
539,989,550
(1,091,588)
7,007,911
6,000,381
546,997,461
5
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Nakit Akım Tablosu
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
Dipnot
Referansları
1 Ocak31 Mart
2010
1 Ocak31 Mart
2009
İŞLETME FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI
Net dönem karı
Net dönem karını işletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akımına
getirmek için yapılan düzeltmeler
-Amortisman ve itfa payları
-Maddi duran varlık satış karı
-Kıdem tazminatı karşılığı gideri
-Finansal borçlara ilişkin kur farkı ve faiz gideri
-Faiz geliri
-Stok değer düşüklüğü karşılığı gideri
-Diğer çeşitli karşılık giderleri
-Eurobond değerleme geliri / (gideri)
-Temettü geliri
-Özsermaye yöntemiyle muhasebeleştirilen iştiraklerden
kaynaklanan giderler/(gelirler)
-Vergi tahakkuku
İşletme sermayesindeki değişim öncesi faaliyetlerden elde edilen nakit akımı
-Ticari alacaklar
-Stoklar
-İlişkili taraflardan ticari alacaklar
-Diğer alacaklar ve dönen varlıklar
-Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar
-Ticari borçlar
-İlişkili taraflara ticari borçlar
-Diğer borçlar ve gider karşılıkları
-Alınan avanslar
Faaliyetlerden elde edilen nakit
-Ödenen faizler
-Ödenen vergi
-Ödenen kıdem tazminatı
13,456,360
8,429,717
16,378,222
11,356,174
(366,250)
474,446
1,617,111
(1,195,956)
(1,730,989)
1,667,330
(56,882)
(16,300)
30,029,321
10,540,594
570,582
2,957,231
10
13
37
11 , 26
15
10
37
11 , 26
11
170,102
4,459,436
29,834,582
(1,717,778)
9,941,849
(6,096,423)
7,744,598
728,721
1,314,210
15,634,875
1,748,304
1,021,351
38,459,038
(8,797,873)
10,832,774
(8,265,231)
17,535,716
4,466,956
(16,056,661)
1,051,338
(248,700)
(2,206,111)
35
24
60,154,289
(2,430,865)
(5,032,060)
(1,113,538)
36,771,246
(5,865,830)
(6,505,324)
(1,172,967)
51,577,826
23,227,125
18, 19
31
24
32, 33
32
13
7
32
16
35
İşletme faaliyetlerinden elde edilen nakit
(46,921)
768,785
17,558,267
(2,527,597)
3,372
429,264
(224,135)
(121)
YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI
(2,237,053)
-Finansal yatırımlardaki değişim
7
201,267
-Temettü gelirleri
32
16,300
121
1,340,593
1,132,352
-Özkaynak yöntemi ile değerlenen yatırımlardan alınan temettüler
-Alınan faiz
32
1,414,443
-Maddi duran varlık alımları
18
(11,413,018)
-Maddi olmayan duran varlık alımları
19
-Satılan maddi varlıkların net defter değeri
18
-Yabancı para çevrim farkı değişimi
Yatırım faaliyetlerinde kullanılan nakit
(1,007)
406,002
2,397,493
(21,827,265)
(3,206)
722,798
(313,396)
4,033,244
(8,348,816)
(15,781,516)
6
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Nakit Akım Tablosu
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
1 Ocak31 Mart
2010
1 Ocak31 Mart
2009
37,647,894
(193,508)
(69,198,159)
(31,743,773)
111,844,864
(23,577,597)
502,499
(57,697,138)
31,072,628
6
11,485,237
129,030,009
38,518,237
30,399,610
6
140,515,246
68,917,847
Dipnot
Referansları
FİNANSAL FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI
-Alınan krediler
-İlişkili taraflara ticari olmayan alacak ve borçlardaki değişim
-Ana ortaklık dışı payların bağlı ortaklık sermaye artışına katılımı
-Kredilerin geri ödemesi
Finansal faaliyetlerden elde edilen nakit
NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ ARTIŞ
DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
27
-
7
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
1.
Grup’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu
Soda Sanayii Grubu (“Grup”), ana şirket olan Soda Sanayii A.Ş. (“Şirket”) ve 3 bağlı ortaklık, 1 iştirak ve 3
müşterek yönetime tabi işletmeden oluşmaktadır.
Grup’un faaliyet konusu hafif soda, ağır soda, sodyum bikarbonat, sodyum bikromat, sodyum sülfür, sodyum
sülfat (susuz), bazik krom sülfat (Tankrom AB, Tankrom SB, Tankrom OBM, Tankrom F24, Tankrom FS,
Tankrom OB, Tankrom FO, Resintan M), kromik asit ve diğer nevi krom-soda türevleri, krom-soda içeren diğer
mamullerin üretimi için fabrikalar kurmak, bunlara iştirak etmek, konuları ile ilgili her türlü ithalat ve ihracat
yapmak ve ağır makine üretmektir.
Şirket’in merkezi İş Kuleleri Kule 3, 4 Levent-Beşiktaş/İstanbul’dadır.
Konsolidasyona dahil edilen şirketler
Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin faaliyet konuları ve Şirket’in bu bağlı ortaklıklardaki etkin sahiplik
oranları aşağıda verilmiştir:
Etkin Sahiplik Oranı
Şirket Ünvanı
Bağlı ortaklıklar
Şişecam Soda Lukavac d.o.o.
Asmaş Ağır San. Mak. A.Ş.
Şişecam Bulgaria Ltd.
Faaliyet Konusu
Soda üretimi
Ağır sanayi makinaları
İmalatı
Soda ürünleri ticareti
Kayıtlı Olduğu
Ülke
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
Bosna Hersek
Türkiye
85,91
84,02
85,91
84,02
Bulgaristan
100,00
100,00
Müşterek yönetime tabi işletmeler
Cromital S.p.A.
Krom türevleri
Sintan Kimya San. ve Tic. A.Ş.
Kimyasal ürünler
Oxyvit Kimya San. ve Tic. A. Ş.
Vitamin K-3 ve türevleri
İştirakler
Solvay Şişecam Holding AG
İştirak yatırımcılığı
İtalya
Türkiye
Türkiye
50,00
36,92
44,00
50,00
36,92
44,00
Avusturya
25,00
25,00
Şirket’in direkt ve doğrudan sahiplik oranları ile etkin sahiplik oranları aynı olduğundan yukarıdaki tabloda tek bir
sahiplik oranı olarak gösterilmiştir.
Sermayenin %10 ve daha fazlasına sahip ortaklar Not 27’de verilmiştir. Şirket’in hisse senetleri İstanbul Menkul
Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) 2000 yılından beri işlem görmektedir.
Kategorileri itibariyle cari dönem içerisinde çalışan personel sayısı
31 Mart
2010
764
1.095
1.859
Aylık ücretli
Saat ücretli
Toplam
31 Aralık
2009
777
1.095
1.872
Grup’un ana ortağı ile nihai ana ortağı sırasıyla; T. Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. ile Türkiye İş Bankası A.Ş.’dir.
Finansal tabloların onaylanması:
Finansal tablolar, Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış ve 14 Mayıs 2010 tarihinde yayınlanması için yetki
verilmiştir. Genel Kurul’un finansal tabloları değiştirme yetkisi bulunmaktadır.
8
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar
2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar
Finansal Tabloların Hazırlanış Temelleri ve Belirli Muhasebe Politikaları
Şirket’in, Türkiye’de yerleşik bağlı ortaklıkları ve müşterek yönetime tabi işletmesi, yasal defterlerini ve kanuni
finansal tablolarını Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun
olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları ve iştiraki, muhasebe
kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını faaliyette bulundukları ülkelerin para birimleri cinsinden ve o ülkelerin
mevzuatına uygun olarak hazırlamaktadırlar.
Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”), Seri: XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin
Esaslar Tebliği” “Seri: XI No: 29 sayılı tebliğ” ile işletmeler tarafından düzenlenecek finansal raporlar ile
bunların hazırlanması ve ilgililere sunulmasına ilişkin ilke, usul ve esasları belirlemektedir. Bu Tebliğ, 1 Ocak
2008 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara dönem finansal tablolardan geçerli olmak üzere
yürürlüğe girmiştir ve bu Tebliğ ile birlikte Seri: XI, No: 25 "Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları
Hakkında Tebliğ" yürürlükten kaldırılmıştır. Bu tebliğe istinaden, işletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği
tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (“UMS/UFRS”)’na göre
hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin Uluslararası
Muhasebe Standartları Kurulu (“UMSK”) tarafından yayımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları
Kurulu (“TMSK”) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS’ler uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen
standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları
(“TMS/TFRS”) esas alınacaktır.
Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK
tarafından ilan edilinceye kadar ilişikteki finansal tablolar SPK Seri: XI, No: 29 sayılı tebliği çerçevesinde
UMS/UFRS’ye göre hazırlanmış olup finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 17 Nisan 2008 ve 9 Ocak
2009 tarihli duyuru ile uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil
edilerek sunulmuştur.
Finansal tablolar, finansal araçların yeniden değerlenmesi haricinde, tarihi maliyet esasına göre
hazırlanmaktadır. Tarihi maliyetin belirlenmesinde, genellikle varlıklar için ödenen tutarın gerçeğe uygun değeri
esas alınmaktadır.
Kullanılan Para Birimi
Grup’un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan
para birimi (fonksiyonel para birimi) ile hazırlanmıştır. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları,
Şirket’in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan TL cinsinden ifade
edilmiştir.
Şirket’in bağlı ortaklıklarından Bosna Hersek’te faaliyet gösteren Şişecam Soda Lukavac d.o.o.’nun fonksiyonel
para birimi Konvertable Mark, Bulgaristan’da faaliyet gösteren Şişecam Bulgaria Ltd.’nin fonksiyonel para birimi
Bulgar Levası, Avusturya’da faaliyet gösteren Solvay Şişecam Holding AG ve İtalya’da faaliyet gösteren Cromital
S.p.A.’nın fonksiyonel para birimi Euro’dur. Bu şirketlerin finansal tabloları konsolide edilirken bilanço
kalemleri bilanço tarihindeki TL/Konvertable Mark, TL/Bulgar Levası ve TL/Euro kuruyla; gelir ve giderler ile
nakit akımları ise yıllık ortalama TL/Konvertable Mark, TL/Bulgar Levası ve TL/Euro kuruyla çevrilmektedir.
Bu çevrimden doğan çevrim karı/zararı, özkaynağın altında oluşan “Yabancı Para Çevrim Farkları” hesabında
yer almaktadır.
Şirket’in Türkiye’de faaliyet gösteren müşterek yönetime tabi işletmeleri ve bağlı ortaklıklarının fonksiyonel para
birimi ise TL’dir.
9
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı)
Kullanılan Para Birimi (devamı)
Konsolidasyon kapsamındaki yurtdışı faaliyetlerinin çevriminde kullanılan kurlar aşağıdaki gibidir:
31 Mart 2010
31 Aralık 2009
Dönem Sonu
Dönem Ortalaması
Dönem Sonu
Dönem Ortalaması
ABD DOLARI (USD)
1,52150
1,50193
1,50570
1,54569
EURO (EUR)
2,05230
2,07973
2,16030
2,15080
KONVERTABLE MARK (KM)
1,04932
1,06335
1,10454
1,09969
BULGAR LEVASI (BGN)
1,04932
1,06335
1,10454
1,09969
Döviz Cinsi
Yüksek enflasyon dönemlerinde finansal tabloların düzeltilmesi
SPK’nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararı uyarınca, Türkiye'de faaliyette bulunan ve SPK
tarafından yayımlanan finansal raporlama standartlarına (UFRS uygulamasını benimseyenler dahil) uygun olarak
finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon
muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren UMSK tarafından
yayımlanmış 29 No’lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” Standardı (“UMS 29”)
uygulanmamıştır.
Konsolidasyona ilişkin esaslar
Konsolide finansal tablolar Şirket’in ve Şirket’in Not 1’de açıklanan bağlı ortaklıklarının, iştiraklerinin ve
müşterek kontrol edilen işletmelerinin finansal tablolarını kapsar. Kontrol, bir işletmenin faaliyetlerinden fayda
elde etmek amacıyla finansal ve operasyonel politikaları üzerinde kontrol gücünün olması ile sağlanır.
Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklıkların sonuçları, satın alım tarihinden sonra veya elden
çıkarma tarihine kadar konsolide gelir tablosuna dahil edilir.
Gerekli olması halinde, Grup’un izlediği muhasebe politikalarıyla aynı olması amacıyla bağlı ortaklıkların
finansal tablolarında muhasebe politikalarıyla ilgili düzeltmeler yapılmıştır.
Tüm Grup içi işlemler, bakiyeler, gelir ve giderler konsolidasyonda elimine edilmiştir.
Konsolide bağlı ortaklıkların net varlıklarındaki ana ortaklık dışı paylar Grup’un özkaynağının içinde ayrı olarak
belirtilir. Azınlık payları, ilk işletme birleşmelerinde oluşan (Not 2.5) bu paylar ile birleşme tarihinden itibaren
özkaynakta meydana gelen değişikliklerdeki ana ortaklık dışı payların toplamından oluşur. Ana ortaklık dışı
payların oluşan zararları telafi etmek için zorunlu bir yükümlülüğünün ve söz konusu zararları karşılayabilmek
için ilave yatırım yapabilme imkanının olduğu durumlar haricinde, ana ortaklık dışı payların bağlı ortaklığın
özkaynağındaki payını aşan ana ortaklık dışı paylara ait zararlar, Grup’un paylarına dağıtılır.
10
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı)
İştirakler
İştirakler, Grup’un önemli derecede etkide bulunduğu, bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi teşebbüslerin
dışında kalan işletmelerdir. Önemli derecede etkinlik, bir işletmenin finansal ve operasyonel politikalarına ilişkin
kararlarına münferiden veya müştereken kontrol yetkisi olmaksızın katılma gücünün olmasıdır. 31 Mart 2010
tarihi itibariyle Grup’un iştiraklerinin detayı Not 1’de açıklanmıştır.
Ekteki konsolide finansal tablolarda iştiraklerin faaliyet sonuçları ile varlık ve yükümlülükleri özkaynak yöntemi
kullanılarak muhasebeleştirilmiştir. Özkaynak yöntemine göre konsolide bilançoda iştirakler, maliyet bedelinin
iştirakin net varlıklarındaki alım sonrası dönemde oluşan değişimdeki Grup’un payı kadar düzeltilmesi sonucu
bulunan tutardan iştirakte oluşan herhangi bir değer düşüklüğünün düşülmesi neticesinde elde edilen tutar
üzerinden gösterilir. İştirakin, Grup’un iştirakteki payını (özünde Grup’un iştirakteki net yatırımının bir
parçasını oluşturan herhangi bir uzun vadeli yatırımı da içeren) aşan zararları kayıtlara alınmaz.
Satın alım bedelinin, iştirakin satın alınma tarihindeki kayıtlı belirlenebilir varlıklarının, yükümlülüklerinin ve
şarta bağlı borçlarının gerçeğe uygun değerinin üzerindeki kısmı şerefiye olarak kaydedilir. Şerefiye, yatırımın
defter değerine dahil edilir ve yatırımın bir parçası olarak değer düşüklüğü açısından incelenir. İştirakin satın
alınma tarihindeki kayıtlı tanımlanabilir varlıklarının, yükümlülüklerinin ve şarta bağlı borçlarının gerçeğe
uygun değerinin satım alım bedelini aşan kısmı yeniden değerlendirildikten sonra doğrudan gelir tablosuna
kaydedilir.
Grup şirketlerinden biri ile Grup’un bir iştiraki arasında gerçekleşen işlemler neticesinde oluşan kar ve zararlar,
Grup’un ilgili iştirakteki payı oranında elimine edilir.
Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüslerdeki Paylar
Müşterek yönetime tabi teşebbüsler, Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıklarının bir veya daha fazla sayıdaki taraf
ile birlikte ortak kontrolüne tabi ve sözleşme ile ekonomik bir faaliyetin üstlenildiği şirketlerdir. Müşterek
yönetime tabi teşebbüsler, Grup’un konsolide mali tablolarında özkaynak yöntemi kullanılarak gösterilmektedir.
Özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen müşterek yönetime tabi işletmede müşterek kontrolün sona erdiği
tarihten itibaren bu yöntemlerin uygulanmasına son verilir.
31 Mart 2010 tarihi itibarıyla Grup’un müşterek yönetime tabi teşebbüslerinin detayı Not 1’de açıklanmıştır.
Grup ile Grup’un müşterek olarak kontrol ettiği işletmeleri arasındaki işlemler neticesinde oluşan
gerçekleşmemiş kar ve zararlar, Grup’un müşterek yönetime tabi teşebbüsteki payı oranında elimine edilir.
2.2 Muhasebe Politikalarındaki Değişiklikler
Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem
finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir.
2.3 Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar
Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde,
gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik
olarak uygulanır. Grup’un cari yıl içerisinde muhasebe tahminlerinde önemli bir değişikliği olmamıştır.
Tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları
yeniden düzenlenir.
11
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.3 Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar (devamı)
Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli mali tabloların düzeltilmesi:
Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup’un konsolide finansal tabloları
önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile
uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli
farklılıklar açıklanır.
2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları
Henüz yürürlüğe girmemiş ve Grup tarafından erken uygulanması benimsenmemiş Standart ve Yorumlar
• UFRS 9, “Finansal Araçlar: Sınıflandırma ve Ölçme”
Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (“UMSK”), Kasım 2009’da UFRS 9’un finansal araçların
sınıflandırılması ve ölçümü ile ilgili birinci kısmını yayımlamıştır. UFRS 9, UMS 39’un yerine kullanılacaktır.
Bu standart, finansal varlıkların, işletmenin finansal varlıklarını yönetmede kullandığı model ve sözleşmeye
dayalı nakit akış özellikleri baz alınarak sınıflandırılmasını ve daha sonra gerçeğe uygun değer veya itfa edilmiş
maliyetle değerlenmesini gerektirmektedir. Bu yeni standardın, 1 Ocak 2013 tarihinde ya da bu tarih sonrasında
başlayan finansal dönemlerde uygulanması zorunludur.
Grup Yönetimi’nin bu standardın uygulanmasının finansal tablolar üzerinde yaratacağı olası etkiler konusunu
değerlendirme fırsatı henüz olmamıştır.
• UMS 24 (2009), “İlişkili Taraf Açıklamaları”
Kasım 2009’da UMS 24 “İlişkili Taraf Açıklamaları” güncellenmiştir. Standartta yapılan güncelleme, devlet
işletmelerine, yapılması gereken dipnot açıklamalarına ilişkin kısmi muafiyet sağlamaktadır. Bu güncellenen
standardın, 1 Ocak 2011 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan finansal dönemlerde uygulanması
zorunludur. Topluluk Yönetimi’nin bu standardın uygulanmasının finansal tablolar üzerinde yaratacağı olası
etkiler konusunu değerlendirme fırsatı henüz olmamıştır.
• UFRYK 19, “Finansal Yükümlülüklerin Özkaynak Araçları Kullanılarak Ödenmesi”
UFRYK 19, 1 Temmuz 2010 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan finansal dönemler için geçerlidir.
UFRYK 19 sadece bir yükümlülüğünün tamamını ya da bir kısmını ödemek amacıyla özkaynak araçları ihraç
eden işletmelerin kullanacağı muhasebe uygulamalarına açıklık getirir. Topluluk Yönetimi’nin bu Yorum’un
uygulanmasının finansal tablolar üzerinde yaratacağı olası etkiler konusunu değerlendirme fırsatı henüz
olmamıştır.
12
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.5 Önemli Muhasebe Politikaların Özeti
Hasılat
Gelirler, alınan veya alınacak olan bedelin gerçeğe uygun değeri ile ölçülür ve tahmini müşteri iadeleri,
iskontolar ve benzer diğer karşılıklar kadar indirilir.
Malların satışı
Malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartlar karşılandığında muhasebeleştirilir:
• Grup’un mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi,
• Grup’un mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir
kontrolünün olmaması,
• Gelir tutarının güvenilir bir şekilde ölçülmesi,
• İşlemle ilişkili ekonomik faydaların işletmeye akışının olası olması, ve
• İşlemden kaynaklanan ya da kaynaklanacak maliyetlerin güvenilir bir şekilde ölçülmesi.
Ağır makine üretim geliri
Ağır makine üretim sözleşmelerinden elde edilen gelir, “İnşaat Sözleşmeleri” bölümünde ayrıntılarına yer
verilmiş olan muhasebe politikası uyarınca sözleşmenin tamamlanma aşamasına göre muhasebeleştirilir.
Temettü ve faiz geliri
Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ve ilgili finansal varlıktan beklenen ömrü boyunca elde edilecek tahmini nakit
girişlerini söz konusu varlığın net defter değerine getiren efektif faiz oranına göre ilgili dönemde tahakkuk
ettirilir.
Hisse senedi yatırımlarından elde edilen temettü geliri, hissedarların temettü alma hakkı doğduğu zaman kayda
alınır.
Kira geliri
Gayrimenkullerden elde edilen kira geliri, ilgili kiralama sözleşmesi boyunca doğrusal yönteme göre
muhasebeleştirilir.
Stoklar
Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Sabit ve değişken genel
üretim giderlerinin bir kısmını da içeren maliyetler ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre değerlenir. Net
gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma
maliyeti ile satışı gerçekleştirmek için yüklenilmesi gereken tahmini maliyetlerin toplamının indirilmesiyle elde
edilir.
Maddi Duran Varlıklar
1 Ocak 2005 tarihinden önce satın alınan maddi duran varlıklar 31 Aralık 2004 tarihi itibarıyla enflasyona göre
düzeltilmiş maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılmıştır. İzleyen
dönemlerden itibaren alınan kalemler ise satın alım maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer
kayıpları düşülerek yansıtılmıştır.
Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme
aşamasındaki varlıklar, maliyet değerlerinden varsa değer düşüklüğü kaybı düşülerek gösterilirler. Maliyete yasal
harçlar da dahil edilir. Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz
konusu olduğunda, borçlanma maliyetleri Grup’un ilgili muhasebe politikası uyarınca aktifleştirilir. Bu tür
varlıklar, diğer sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduğu gibi, kullanıma hazır olduklarında
amortismana tabi tutulurlar.
13
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.5 Önemli Muhasebe Politikaların Özeti (devamı)
Maddi Duran Varlıklar (devamı)
Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı
ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür,
kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden
geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.
Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan
kazanç veya kayıp satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve gelir tablosuna dahil
edilir.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Satın alınan maddi olmayan varlıklar
Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer
düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilirler. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal
amortisman yöntemi kullanılarak itfa edilir. Beklenen faydalı ömür ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya
çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki değişiklikler
ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.
Bilgisayar yazılımı
Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın almadan kullanıma hazır olana kadar geçen
sürede oluşan maliyetler üzerinden aktifleştirilir. Söz konusu maliyetler, faydalı ömürlerine göre (3-5 yıl) itfa
edilir.
Varlıklarda Değer Düşüklüğü
İtfaya tabi olan varlıklar için defter değerinin geri kazanılmasının mümkün olmadığı durum ya da olayların
ortaya çıkması halinde değer düşüklüğü testi uygulanır. Varlığın defter değerinin geri kazanılabilir tutarını
aşması durumunda değer düşüklüğü karşılığı kaydedilir. Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten
sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Değer düşüklüğünün
değerlendirilmesi için varlıklar ayrı tanımlanabilir nakit akımlarının olduğu en düşük seviyede gruplanır (nakit
üreten birimler). Şerefiye haricinde değer düşüklüğüne tabi olan finansal olmayan varlıklar her raporlama
tarihinde değer düşüklüğünün olası iptali için gözden geçirilir.
Borçlanma Maliyetleri
Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, satın
alınması, yapımı veya üretimi ile doğrudan ilişkilendirilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya
satışa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir. Yatırımla ilgili kredinin henüz
harcanmamış kısmının geçici süre ile finansal yatırımlarda değerlendirilmesiyle elde edilen finansal yatırım
geliri aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir.
Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemde gelir tablosuna kaydedilmektedir.
14
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.5 Önemli Muhasebe Politikaların Özeti (devamı)
Finansal Araçlar
Finansal varlıklar
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlık olarak sınıflanan ve gerçeğe uygun
değerinden kayıtlara alınanlar haricindeki finansal varlıklar, gerçeğe uygun piyasa değeri ile alım işlemiyle
doğrudan ilişkilendirilebilen harcamaların toplam tutarı üzerinden muhasebeleştirilir.Yatırım araçlarının ilgili
piyasa tarafından belirlenen süreye uygun olarak teslimatı koşulunu taşıyan bir kontrata bağlı olan finansal
varlıkların alımı veya satışı sonucunda ilgili varlıklar, işlem tarihinde kayıtlara alınır veya kayıtlardan çıkarılır.
Finansal varlıklar “gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar”, “vadesine kadar elde
tutulacak yatırımlar”, “satılmaya hazır finansal varlıklar” ve “kredi ve alacaklar” olarak sınıflandırılır.
Sınıflandırma, finansal varlıkların niteliğine ve amacına bağlı olarak yapılır ve ilk muhasebeleştirme sırasında
belirlenir.
Etkin faiz yöntemi
Finansal varlığın itfa edilmiş maliyet ile değerlenmesi ve ilgili faiz gelirinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması
yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir
zaman dilimi süresince gelecekte tahsil edilecek tahmini nakdi, tam olarak ilgili finansal varlığın net bugünkü
değerine indirgeyen orandır.
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışında sınıflandırılan finansal varlıklar
ile ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanmak suretiyle hesaplanmaktadır.
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar
Gerçeğe uygun değer farkı gelir tablosuna yansıtılan finansal varlıklar; alım-satım amacıyla elde tutulan finansal
varlıklardır. Bir finansal varlık kısa vadede elden çıkarılması amacıyla edinildiği zaman söz konusu kategoride
sınıflandırılır. Finansal riske karşı etkili bir koruma aracı olarak belirlenmemiş olan türev ürünleri teşkil eden
bahse konu finansal varlıklar da gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak
sınıflandırılır. Bu kategoride yeralan varlıklar, dönen varlıklar olarak sınıflandırılırlar.
Vadesine kadar elde tutulan yatırımlar
Grup’un vadesine kadar elde tutma olanağı ve niyeti olduğu sabit veya belirlenebilir bir ödeme planına sahip,
sabit vadeli borçlanma araçları, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflandırılır. Vadesine kadar
elde tutulacak yatırımlar etkin faiz yöntemine göre itfa edilmiş maliyet bedelinden değer düşüklüğü tutarı
düşülerek kayıtlara alınır ve ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanılmak suretiyle hesaplanır.
Satılmaya hazır finansal varlıklar
Grup tarafından elde tutulan ve aktif bir piyasada işlem gören borsaya kote özkaynak araçları ile bazı borçlanma
senetleri satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılır ve gerçeğe uygun değerleriyle gösterilir. Grup’un
aktif bir piyasada işlem görmeyen ve borsaya kote olmayan fakat satılmaya hazır finansal varlık olarak
sınıflanan özkaynak araçları bulunmakta ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir olarak ölçülemediği için maliyet
değerleriyle gösterilmektedir. Gelir tablosuna kaydedilen değer düşüklükleri, etkin faiz yöntemi kullanılarak
hesaplanan faiz ve parasal varlıklarla ilgili kur farkı kar/zarar tutarı haricindeki, gerçeğe uygun değerdeki
değişikliklerden kaynaklanan kazanç ve zararlar diğer kapsamlı gelir içinde muhasebeleştirilir ve finansal
varlıklar değer artış fonunda biriktirilir. Yatırımın elden çıkarılması ya da değer düşüklüğüne uğraması
durumunda, finansal varlıklar değer artış fonunda biriken toplam
kar/zarar, gelir tablosuna
sınıflandırılmaktadır.
Satılmaya hazır özkaynak araçlarına ilişkin temettüler Grup’un temettü alma hakkının oluştuğu durumlarda gelir
tablosunda muhasebeleştirilmektedir.
15
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.5 Önemli Muhasebe Politikaların Özeti (devamı)
Finansal Araçlar (devamı)
Satılmaya hazır finansal varlıklar (devamı)
Yabancı para birimiyle ifade edilen satılmaya hazır parasal varlıkların gerçeğe uygun değeri ifade edildiği para
birimi üzerinden belirlenmekte ve raporlama dönemi sonundaki geçerli kurdan çevrilmektedir. Gelir tablosunda
muhasebeleştirilen kur farkı kazançları/zararları, parasal varlığın itfa edilmiş maliyet değeri üzerinden
belirlenmektedir. Diğer kur farkı kazançları ve zararları, diğer kapsamlı gelir içinde muhasebeleştirilmektedir.
Krediler ve alacaklar
Sabit ve belirlenebilir ödemeleri olan, piyasada işlem görmeyen ticari ve diğer alacaklar ve krediler bu kategoride
sınıflandırılır. Krediler ve alacaklar etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden değer
düşüklüğü düşülerek gösterilir.
Finansal varlıklarda değer düşüklüğü
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışındaki finansal varlıklar, her bilanço
tarihinde bir finansal varlık veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin göstergelerin
bulunup, bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra
bir veya birden daha fazla olayın meydana gelmesi ve söz konusu olayın ilgili finansal varlığın veya varlık
grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki tahmini nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi
sonucunda ilgili finansal varlığın değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması
durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. İtfa edilmiş değerinden gösterilen finansal varlıklar için değer
düşüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden
iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki farktır.
Bir karşılık hesabının kullanılması yoluyla defter değerinin azaltıldığı ticari alacaklar haricinde, bütün finansal
varlıklarda, değer düşüklüğü doğrudan ilgili finansal varlığın kayıtlı değerinden düşülür. Ticari alacağın tahsil
edilememesi durumunda bu tutar karşılık hesabından düşülerek silinir. Karşılık hesabındaki değişimler, kar veya
zarar içinde muhasebeleştirilir.
Satılmaya hazır özkaynak araçları haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa, ve azalış değer
düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliniyorsa, önceden
muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı, değer düşüklüğünün iptal edileceği tarihte yatırımın değer düşüklüğü
hiçbir zaman muhasebeleştirilmemiş olması durumunda ulaşacağı itfa edilmiş maliyet tutarını aşmayacak şekilde
kar / zararda iptal edilir.
Satılmaya hazır özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerinde değer düşüklüğü sonrasında meydana gelen artış,
doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilir.
Nakit ve nakit benzerleri
Nakit ve nakit benzeri kalemler, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya
3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riskini taşımayan
yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır.
16
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.5 Önemli Muhasebe Politikaların Özeti (devamı)
Finansal Araçlar (devamı)
Finansal yükümlülükler
Grup’un finansal yükümlülükleri ve özsermaye araçları, sözleşmeye bağlı düzenlemelere ve finansal bir
yükümlülüğün ve özkaynağa dayalı bir aracın tanımlanma esasına göre sınıflandırılır. Grup’un tüm borçları
düşüldükten sonra kalan varlıklarındaki hakkı temsil eden sözleşme özkaynağa dayalı finansal araçtır. Belirli
finansal yükümlülükler ve özkaynağa dayalı finansal araçlar için uygulanan muhasebe politikaları aşağıda
belirtilmiştir.
Finansal yükümlülükler ya gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler olarak ya
da diğer finansal yükümlülükler olarak sınıflandırılır.
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler, gerçeğe uygun değeriyle kayda
alınır ve her raporlama döneminde, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değeriyle yeniden değerlenir. Gerçeğe
uygun değerlerindeki değişim, kar / zararda muhasebeleştirilir. Gelir tablosunda muhasebeleştirilen net kazanç
ya da kayıplar, söz konusu finansal yükümlülük için ödenen faiz tutarını da kapsar.
Diğer finansal yükümlülükler
Diğer finansal yükümlülükler, banka borçları dahil olmak üzere, başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış
gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir.
Diğer finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte
etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilir.
Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili
olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun
olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam
olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır.
İşletme Birleşmeleri ve Şerefiye
Bağlı ortaklıkların alımı, satın alım yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir. İşletme birleşmesinin maliyeti,
birleşme tarihinde verilen varlıkların, oluşan veya üstlenilen yükümlülüklerin ve bağlı ortaklığın kontrolünü elde
etmek için çıkarılan özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerlerinin ve işletme birleşmesine doğrudan
atfedilebilen diğer maliyetlerin toplamı olarak hesaplanır. UFRS 5 “Satılmak Üzere Tutulan Duran Varlıklar ve
Durdurulan Faaliyetler”’e göre satılmak üzere elde tutulan ve gerçeğe uygun değerden satış masraflarının
düşülmesiyle bulunan değer ile kayda alınan duran varlıklar (veya satılacak gruplar) hariç olmak üzere alınan
işletmenin UFRS 3 “İşletme Birleşmeleri”ne göre kayda alınma şartlarını karşılayan belirlenebilen varlıkları,
yükümlülükleri ve şarta bağlı yükümlülükleri gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda alınır.
Satın alım sırasında oluşan şerefiye, satın alımın maliyetinin, satın alınan işletmenin tanımlanabilen varlıkları,
yükümlülükleri ve şarta bağlı yükümlülüklerindeki Grup’un payını aşan kısmı olarak belirlenir ve ilk olarak
maliyet değeri üzerinden kayıtlara alınır. Yeniden gözden geçirildikten sonra Grup’un satın alınan işletmeye
ilişkin tanımlanabilen varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerindeki payının, satın alım maliyetini
aşması halinde aşan kısım derhal gelir olarak kaydedilir.
Satın alınan işletmedeki ana ortaklık dışı paylar, söz konusu işletmenin satın alınması sırasındaki belirlenebilir
varlık, yükümlülük ve şarta bağlı yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değerindeki ana ortaklık dışı payların tutarı
olarak kayda alınır.
17
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.5 Önemli Muhasebe Politikaların Özeti (devamı)
İşletme Birleşmeleri ve Şerefiye (devamı)
Ortak kontrol altında gerçekleşen işletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde ise işletme birleşmesine konu
olan varlık ve yükümlülükler kayıtlı değerleri ile konsolide finansal tablolara alınır. Gelir tabloları ise işletme
birleşmesinin gerçekleştiği mali yılın başlangıcından itibaren konsolide edilir. Önceki dönem finansal tabloları
da karşılaştırılabilirlik amacıyla aynı şekilde yeniden düzenlenir. Bu işlemler sonucunda herhangi bir şerefiye
veya negatif şerefiye hesaplanmaz. İştirak tutarı ile satın alınan şirketin sermayesindeki payı nispetindeki tutarın
netleştirmesi sonucu oluşan fark doğrudan özsermaye içerisinde "ortak kontrol altındaki işletme birleşmeleri
etkisi" olarak muhasebeleştirilir.
Kur değişiminin etkileri
Her bir işletmenin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, yabancı para cinsinden (TL dışındaki para
birimleri) gerçekleşen işlemler, işlem tarihindeki kurlar esas alınmak suretiyle kaydedilmektedir. Bilançoda yer
alan dövize endeksli parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Türk
Lirası’na çevrilmektedir. Gerçeğe uygun değeri ile izlenmekte olan parasal olmayan kalemlerden yabancı para
cinsinden kaydedilmiş olanlar, gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki kurlar esas alınmak suretiyle TL’ye
çevrilmektedir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden
çevrilmeye tabi tutulmazlar.
Kur farkları, aşağıda
muhasebeleştirilirler:
belirtilen
durumlar
haricinde,
oluştukları
dönemdeki
kar
ya
da
zararda
• Geleceğe yönelik kullanım amacıyla inşa edilmekte olan varlıklarla ilişkili olan ve yabancı para birimiyle
gösterilen borçlar üzerindeki faiz maliyetlerine düzeltme kalemi olarak ele alınan ve bu tür varlıkların
maliyetine dahil edilen kur farkları,
• Yabancı para biriminden kaynaklanan risklere (risklere karşı finansal koruma sağlamaya ilişkin muhasebe
politikaları aşağıda açıklanmaktadır) karşı finansal koruma sağlamak amacıyla gerçekleştirilen işlemlerden
kaynaklanan kur farkları,
• Yurtdışı faaliyetindeki net yatırımın bir parçasını oluşturan, çevrim yedeklerinde muhasebeleştirilen ve net
yatırımın satışında kar ya da zararla ilişkilendirilen, ödenme niyeti ya da ihtimali olmayan yurtdışı faaliyetlerden
kaynaklanan parasal borç ve alacaklardan doğan kur farkları.
Hisse başına kazanç
Konsolide gelir tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, net karın, dönem boyunca piyasada bulunan hisse
senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile bulunmuştur.
Türkiye’de şirketler, sermayelerini, hissedarlarına geçmiş yıl karlarından dağıttıkları “bedelsiz hisse” yolu ile
arttırabilmektedirler. Bu tip “bedelsiz hisse” dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş
hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu
hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunmuştur.
Bilanço tarihinden sonraki olaylar
Bilanço tarihinden sonraki olaylar; kara ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin
kamuya açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için
yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar.
Grup, bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, finansal tablolara
alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir.
18
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.5 Önemli Muhasebe Politikaların Özeti (devamı)
Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler
Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin
muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda
finansal tablolarda karşılık ayrılır.
Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi
itibariyle yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır.
Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akımlarını kullanarak ölçülmesi
durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akımlarının bugünkü değerine eşittir.
Karşılığın ödenmesi için gerekli olan ekonomik faydanın bir kısmı ya da tamamının üçüncü taraflarca
karşılanmasının beklendiği durumlarda, tahsil edilecek tutar, ilgili tutarın tahsil edilmesinin hemen hemen kesin
olması ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi halinde varlık olarak muhasebeleştirilir.
Zarara sebebiyet verecek sözleşmeler
Zarara sebebiyet verecek sözleşmelerden kaynaklanan mevcut yükümlülükler, karşılık olarak hesaplanır ve
muhasebeleştirilir.
Grup’un, sözleşmeye bağlı yükümlülüklerini yerine getirmek için katlanılacak kaçınılmaz maliyetlerin bahse
konu sözleşmeye ilişkin olarak elde edilmesi beklenen ekonomik faydaları aşan sözleşmesinin bulunması halinde,
zarara sebebiyet verecek sözleşmenin varolduğu kabul edilir.
İnşaat Sözleşmeleri
Sözleşme giderleri oluştuklarında muhasebeleştirilir. İnşaat sözleşmelerine ilişkin sonuçların güvenilir olarak
tahmin edilememesi durumunda sözleşmeden elde edilecek gelir, gerçekleştirilen sözleşme giderlerinin tazmin
edilebilir kısmı kadar muhasebeleştirilir.
Sözleşme hasılatı, inşaat sözleşmelerinin neticesinin güvenilir olarak tahmin edilebildiği ve sözleşmenin kar
getirmesinin muhtemel olduğu durumlarda sözleşme dönemi boyunca muhasebeleştirilir. Toplam sözleşme
giderlerinin toplam sözleşme hasılatını aşmasının muhtemel olduğu durumlarda, beklenen zarar derhal gider
olarak muhasebeleştirilir. Sözleşmelerdeki değişiklikler, talep edilen ödemeler ve teşvik ödemeleri müşterinin
kabul ettiği oranda ve güvenilir olarak ölçülebildikleri sürece sözleşme gelirlerine ilave edilir.
Grup, ilgili döneme ait muhasebeleştirilecek olan uygun hasılat tutarının saptanması için “tamamlanma oranı
metodu”nu kullanır. Tamamlanma aşaması her bir sözleşme için tahmin edilen toplam maliyetlerin yüzdesi
olarak bilanço tarihine kadar olan süre içinde oluşan sözleşme giderlerine göre ölçülür. Sözleşme kapsamındaki
geleceğe ilişkin bir faaliyetle ilgili olarak dönem içinde oluşan harcamalar tamamlanma aşamasının
belirlenmesinde sözleşme giderlerine dahil edilmez. Bunlar niteliklerine bağlı olarak stoklar, avanslar veya diğer
varlıklar olarak muhasebeleştirilir.
Grup, sözleşmeye bağlı işlerden devam etmekte olanlara ilişkin olarak müşterilerden olan brüt alacak tutarını,
katlanılan maliyetlere sonuç hesaplarına yansıtılan karın ilave edilmesi (zararın düşülmesi) neticesinde elde
edilen tutarın hak ediş tutarını aşması halinde, varlık olarak sunar. Müşterilerce ödenmemiş olan hak ediş
bedelleri ile hak edişler üzerinden teminat olarak alıkonulan tutarlar “diğer alacaklar” hesabına dahil edilir.
19
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.5 Önemli Muhasebe Politikaların Özeti (devamı)
İnşaat Sözleşmeleri (devamı)
Grup, sözleşmeye bağlı işlerden devam etmekte olanlara ilişkin olarak müşterilerden olan brüt alacak tutarını,
hak ediş tutarının, katlanılan maliyetlere sonuç hesaplarına yansıtılan karın ilave edilmesi (zararın düşülmesi)
neticesinde elde edilen tutarı aşması halinde, yükümlülük olarak sunar.
Devlet teşvik ve yardımları
Devlet teşvikleri, teşviklerin alınacağına ve Grup’un uymakla yükümlü olduğu şartları karşıladığına dair makul
bir güvence olduğunda gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda alınırlar.
Maliyetlere ilişkin devlet teşvikleri, karşılayacakları maliyetlerle eşleştikleri ilgili dönemler boyunca tutarlı bir
şekilde gelir olarak muhasebeleştirilir.
Maddi varlıklara ilişkin devlet teşvikleri, ertelenmiş devlet bağışları olarak cari olmayan borçlar altına
sınıflandırılır ve faydalı ömürleri üzerinden doğrusal amortisman uygulanarak gelir tablosuna alacak kaydedilir.
Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler
Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve onun bağlı ortaklıklarının konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin
vermediğinden, ekli konsolide finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında
ayrı olarak hesaplanmıştır.
Gelir vergisi gideri, cari vergi ve ertelenen vergi giderinin toplamından oluşur.
Cari vergi
Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi kar, diğer
yıllarda vergilendirilebilir ya da vergiden indirilebilir kalemler ile vergilendirilmesi ya da vergiden indirilmesi
mümkün olmayan kalemleri hariç tutması nedeniyle, gelir tablosunda yer verilen kardan farklılık gösterir.
Grup’un cari vergi yükümlülüğü bilanço tarihi itibariyle yasallaşmış ya da önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranı
kullanılarak hesaplanmıştır.
Ertelenmiş vergi
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları
ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre
vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi
yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan
ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın
kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bahse konu varlık ve yükümlülükler, ticari ya da mali kar /
zararı etkilemeyen işleme ilişkin geçici fark, şerefiye veya diğer varlık ve yükümlülüklerin ilk defa finansal
tablolara alınmasından (işletme birleşmeleri dışında) kaynaklanıyorsa muhasebeleştirilmez.
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri, Grup’un geçici farklılıkların ortadan kalkmasını kontrol edebildiği ve yakın
gelecekte bu farkın ortadan kalkma olasılığının düşük olduğu durumlar haricinde, bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki
yatırımlar ve iş ortaklıklarındaki paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farkların tümü için
hesaplanır. Bu tür yatırım ve paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farklardan kaynaklanan
ertelenmiş vergi varlıkları, yakın gelecekte vergiye tabi yeterli kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan
yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması ve gelecekte ilgili farkların ortadan kalkmasının muhtemel olması
şartlarıyla hesaplanmaktadır.
20
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.5 Önemli Muhasebe Politikaların Özeti (devamı)
Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler (devamı)
Ertelenmiş vergi (devamı)
Ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı değeri, her bilanço tarihi itibariyle gözden geçirilir. Ertelenmiş vergi
varlığının kayıtlı değeri, bir kısmının veya tamamının sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkan verecek
düzeyde mali kar elde etmenin muhtemel olmadığı ölçüde azaltılır.
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri varlıkların gerçekleşeceği veya yükümlülüklerin yerine getirileceği
dönemde geçerli olması beklenen ve bilanço tarihi itibariyle yasallaşmış veya önemli ölçüde yasallaşmış vergi
oranları (vergi düzenlemeleri) üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin
hesaplanması sırasında, Grup’un bilanço tarihi itibariyle varlıklarının defter değerini geri kazanması ya da
yükümlülüklerini yerine getirmesi için tahmin ettiği yöntemlerin vergi sonuçları dikkate alınır.
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri, cari vergi varlıklarıyla cari vergi yükümlülüklerini mahsup etme
ile ilgili yasal bir hakkın olması veya söz konusu varlık ve yükümlülüklerin aynı vergi mercii tarafından toplanan
gelir vergisiyle ilişkilendirilmesi ya da Grup’un cari vergi varlık ve yükümlülüklerini netleştirmek suretiyle
ödeme niyetinin olması durumunda mahsup edilir.
Dönem cari ve ertelenmiş vergi
Doğrudan özkaynakta alacak ya da borç olarak muhasebeleştirilen kalemler (ki bu durumda ilgili kalemlere
ilişkin ertelenen vergi de doğrudan özkaynakta muhasebeleştirilir) ile ilişkilendirilen ya da işletme
birleşmelerinin ilk kayda alımından kaynaklananlar haricindeki cari vergi ile döneme ait ertelenen vergi, gelir
tablosunda gider ya da gelir olarak muhasebeleştirilir. İşletme birleşmelerinde, şerefiye hesaplanmasında ya da
satın alanın, satın alınan bağlı ortaklığın tanımlanabilen varlık, yükümlülük ve şarta bağlı borçlarının gerçeğe
uygun değerinde elde ettiği payın satın alım maliyetini aşan kısmının belirlenmesinde vergi etkisi göz önünde
bulundurulur.
Çalışanlara sağlanan faydalar/kıdem tazminatı
Türkiye’de mevcut kanunlar ve toplu iş sözleşmeleri hükümlerine göre kıdem tazminatı, emeklilik veya işten
çıkarılma durumunda ödenmektedir. Güncellenmiş olan UMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardı
(“UMS 19”) uyarınca söz konusu türdeki ödemeler tanımlanmış emeklilik fayda planları olarak nitelendirilir.
Bilançoda muhasebeleştirilen kıdem tazminatı yükümlülüğü, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride
doğması beklenen yükümlülük tutarlarının net bugünkü değerine göre hesaplanmış ve finansal tablolara
yansıtılmıştır. Hesaplanan tüm aktüeryal kazançlar ve kayıplar gelir tablosuna yansıtılmıştır.
Grup’un yurtdışında kurulu bulunan bağlı ortaklıkları çalışanlarının kıdem tazminatı hususunda bulundukları
ülkelerde geçerli olan mevzuat ve kanunlara tabidir. Söz konusu kanunlara istinaden gerekli karşılık bağlı
ortaklıkların finansal tablolarında ayrılmıştır.
21
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
2.
Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
2.5 Önemli Muhasebe Politikaların Özeti (devamı)
Nakit akım tablosu
Nakit akım tablosunda, döneme ilişkin nakit akımları esas, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir biçimde
sınıflandırılarak raporlanır.
Esas faaliyetlerden kaynaklanan nakit akımları, Grup’un soda ve türevleri satışı ve ağır makine üretimi
faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımlarını gösterir.
Yatırım faaliyetleriyle ilgili nakit akımları, Grup’un yatırım faaliyetlerinde (sabit yatırımlar ve finansal
yatırımlar) kullandığı ve elde ettiği nakit akımlarını gösterir.
Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akımları, Grup’un finansman faaliyetlerinde kullandığı kaynakları ve bu
kaynakların geri ödemelerini gösterir.
Hazır değerler, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az
olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riskini taşımayan yüksek likiditeye
sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır.
Sermaye ve temettüler
Adi hisseler, özsermaye olarak sınıflandırılır. Adi hisseler üzerinden dağıtılan temettüler, temettü kararının
alındığı dönemde birikmiş kardan indirilerek kaydedilir.
2.6 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları
Şirket geleceğe yönelik tahmin ve varsayımlarda bulunmaktadır. Muhasebe tahminleri nadiren gerçekleşenlerle
birebir aynı sonuçları vermektedir. Gelecek finansal raporlama döneminde, varlık ve yükümlülüklerin kayıtlı
değerinde önemli düzeltmelere neden olabilecek tahmin ve varsayımlar aşağıda belirtilmiştir:
Grup yurtdışı satış işlemlerinin bir kısmında, sahiplik ile ilgili önemli risk ve faydanın malın tesliminde alıcıya
geçmesi nedeni ile, ilgili hasılatı teslimat gerçekleşene kadar ötelemiştir. Grup yönetimi bilanço tarihi itibariyle
faturalanmış ancak alıcıya ulaşmamış mallar için tahminde bulunmuştur. Bu nedenle 31 Mart 2010 tarihi
itibariyle 12.987.185 TL tutarında (31 Aralık 2009: 10.746.637 TL) hasılat ötelemesi yapılmıştır (Dipnot 26).
Grup, ağır makine üretimi için yapılan sabit fiyatlı sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesi işleminde
“tamamlanma oranı” metodunu kullanır. Tamamlanma oranı her bir sözleşme için tahmin edilen toplam
maliyetlerin yüzdesi olarak bilanço tarihine kadar olan süre içinde oluşan sözleşme giderlerine göre ölçülür.
Sözkonusu oranın Yönetim’in tahmininden %1 oranında farklı olması durumunda gerçekleştirilen oranlar
artarsa, dönem içinde muhasebeleştirilecek hasılat tutarı 19.800 TL tutarında artacak, azalırsa 19.800 TL
tutarında azalacaktır (31 Aralık 2009: 65.769 TL).
22
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
3.
İşletme Birleşmeleri
Dönem içinde işletme birleşmesi gerçekleşmemiştir.
4.
İş Ortaklıkları
Müşterek yönetime tabi işletmeler, Grup’un konsolide finansal tablolarında özkaynak yöntemi kullanılarak
gösterilmektedir (Not 16).
5.
Bölümlere Göre Raporlama
Grup, UFRS 8’i 1 Ocak 2009’dan itibaren uygulamaya başlamış olup, Grup’un faaliyetlerine ilişkin karar
almaya yetkili mercii tarafından düzenli olarak gözden geçirilmektedir. Grup’un karar almaya yetkili mercii
Yönetim Kurulu’dur.
Grup’un karar almaya yetkili mercii, bölümlere tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınması ve
bölümlerin performansının değerlendirilmesi amacıyla sonuçları ve faaliyetleri ürün çeşitleri bazında ve coğrafi
dağılımlar bazında incelemektedir. Grup’un ürün grupları bazında dağılımı şu şekildedir: krom ürünleri, soda ve
diğer ürünler. Grup’un faaliyetleri coğrafi olarak Türkiye ve Avrupa olarak incelenmektedir. Bazı gelir ve
giderler merkezi olarak yönetildiği için bölümlere dahil edilmemiştir.
23
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
5.
Bölümlere Göre Raporlama (devamı)
Grup’un iç raporlamasına dayanan faaliyet bölümlerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:
Soda Ürünleri
Krom Ürünleri
ve Diğer
Konsolide
1 Ocak-31 Mart 2010
Satış Gelirleri
Satışların Maliyeti (-)
BRÜT KAR
52,751,802
(32,451,383)
20,300,419
108,137,437
-89,476,718
18,660,719
160,889,239
(121,928,101)
38,961,138
(12,399,502)
(8,804,031)
(428,036)
2,543,492
(583,662)
Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-)
Genel Yönetim Giderleri (-)
Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-)
Diğer Faaliyet Gelirleri
Diğer Faaliyet Giderleri (-)
19,289,399
FAALİYET KARI
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen
Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar
Finansal Gelirler
Finansal Giderler (-)
(170,102)
9,373,383
(10,576,884)
VERGİ ÖNCESİ KARI
17,915,796
Vergi gideri
(4,459,436)
DÖNEM KARI
13,456,360
Dönem Karının Dağılımı
Azınlık Payları
(734,833)
14,191,193
Ana Ortaklık Payları
24
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
5.
Bölümlere Göre Raporlama (devamı)
1 Ocak-31 Mart 2009
Krom Ürünleri
Satış Gelirleri
Satışların Maliyeti (-)
BRÜT KAR
39,075,928
(30,883,124)
8,192,804
Soda Ürünleri
ve Diğer
121,517,402
-93,848,938
27,668,464
Konsolide
160,593,330
(124,732,062)
35,861,268
(8,566,187)
(9,729,475)
(365,531)
2,258,967
(461,374)
Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-)
Genel Yönetim Giderleri (-)
Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-)
Diğer Faaliyet Gelirleri
Diğer Faaliyet Giderleri (-)
18,997,668
FAALİYET KARI
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen
Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar
Finansal Gelirler
Finansal Giderler (-)
(570,582)
13,090,188
(20,130,326)
VERGİ ÖNCESİ KARI
11,386,948
Vergi gideri
(2,957,231)
8,429,717
DÖNEM KARI
Dönem Karının Dağılımı
Azınlık Payları
(743,820)
9,173,537
Ana Ortaklık Payları
Grup, ürün çeşitleri bazındaki iç raporlamasını satış gelirleri ve satışların maliyeti kalemleri bazında
incelemektedir. Diğer gelir tablosu ve bilanço kalemleri dağıtılmayan kalemler olarak değerlendirilmektedir.
25
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
5.
Bölümlere Göre Raporlama (devamı)
1 Ocak-31 Mart 2010
Net satışlar
Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları
Maddi ve maddi olmayan duran varlık amortisman ve itfa payları
Varlıklar toplamı (31 Mart 2010)
1 Ocak-31 Mart 2009
Net satışlar
Türkiye
Avrupa
Toplam
Konsolidasyon
düzeltmeleri
139,814,039
26,862,384
166,676,423
(5,787,184)
160,889,239
8,644,111
3,353,341
11,997,452
(583,427)
11,414,025
(9,428,188)
(2,349,273)
(11,777,461)
421,287
(11,356,174)
819,753,387
Türkiye
141,017,088
160,572,252
Avrupa
24,127,232
980,325,639
(85,374,803)
Konsolidasyon
düzeltmeleri
165,144,320
(4,550,990)
160,593,330
21,830,471
16,255,179
3,960,515
20,215,694
1,614,777
Maddi ve maddi olmayan duran varlık amortisman ve itfa payları
(8,552,905)
(1,987,689)
(10,540,594)
-
812,014,151
151,581,184
894,950,836
Toplam
Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları
Varlıklar toplamı (31 Mart 2009)
Konsolide
963,595,335
(32,111,127)
Konsolide
(10,540,594)
931,484,208
Grup, coğrafi bölge bazındaki iç raporlamasını net satış, maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları, maddi ve maddi olmayan duran varlık amortismanı ve itfa payları ve
toplam varlıklara göre yapmaktadır. Diğer gelir tablosu kalemleri dağıtılmayan kalemler olarak değerlendirilmektedir.
26
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
6.
Nakit ve Nakit Benzerleri
Kasa
Bankadaki nakit
Vadesiz mevduatlar
Vadesi üç aydan kısa vadeli mevduatlar
Diğer hazır değerler
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
14,697
140,775,533
4,040,601
136,734,932
140,790,230
14,447
129,463,862
4,604,366
124,859,496
45,171
129,523,480
Nakit ve nakit benzerlerindeki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar 38. notta yer almaktadır.
Vadeli Mevduatlar
Para cinsi
Faiz oranı
(%)
EUR
USD
BGN
Para cinsi
0,25-5,40
0,50-3,70
5,20
Faiz oranı
(%)
EUR
USD
BGN
2-6,5
0,50-3,25
6
Vade
Nisan 2010
Nisan 2010
Nisan 2010
Vade
Ocak-Mart 2010
Ocak 2010
Ocak 2010
31 Mart
2010
22,796,395
112,490,475
1,448,062
136,734,932
31 Aralık
2009
34,323,917
88,510,957
2,024,622
124,859,496
31 Mart 2010 ve 2009 tarihleri itibarıyla konsolide nakit akım tablolarında yer alan nakit ve nakit benzeri
değerler aşağıdaki gibidir.
Hazır değerler
Eksi: Faiz tahakkukları
27
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
140,790,230
(274,984)
140,515,246
129,523,480
(493,471)
129,030,009
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
7.
Finansal Yatırımlar
a) Kısa Vadeli Finansal Yatırımlar
Vadesi üç ayı aşan banka
mevdutları
Vadeli mevduat
Vadeye kadar elde tutulacak
finansal yatırımlar
Eurobond
Para
Birimi
Faiz Oranı
(%)
Vade
EUR
3,50
Nisan 2010
Para
Birimi
Nominal
Değer
USD
1,000,000
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
2,057,687
2,057,687
2,258,954
2,258,954
Vade
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
Haziran 2010
1,575,462
1,518,580
3,633,149
3,777,534
31 Mart 2010 tarihinde vadesine kadar elde tutulacak olan Eurobond’un etkin faiz oranı yıllık % 10,94‘tür (31
Aralık 2009: Yıllık % 10,94).
b) Uzun Vadeli Finansal Yatırımlar
Satılmaya hazır finansal yatırımlar
Satılmaya hazır finansal varlıklar
Borsada işlem gören
Denizli Cam San. Tic. A.Ş. (*)
Borsada işlem görmeyen
Paşabahçe Cam San. ve Tic. A.Ş.
Şişecam Shangai Trade Co. Ltd. (**)
Camiş Elektrik Üretim A.Ş.
Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş.
Diğer
Değer düşüklüğü karşılığı (-) (***)
Hisse
Oranı
%
31 Mart
2010
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
25,480,978
25,480,978
24,488,473
24,488,473
Hisse
Oranı
%
31 Aralık
2009
16,22%
4,320,315
4,320,315
16,22%
3,327,810
3,327,810
4,74%
100,00%
0,08%
0,02%
-
20,948,535
655,448
42,914
158,241
10,973
(655,448)
21,160,663
4,74%
100,00%
0,08%
0,02%
-
20,948,535
655,448
42,914
158,241
10,973
(655,448)
21,160,663
25,480,978
24,488,473
(*) Bu şirkete ait hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) işlem görmekte olup, Grup,
satılmaya hazır finansal varlıklar içerisinde takip ettiği hisselerini, İMKB’de oluşan piyasa fiyatları ile
değerlemiş ve bu işlem sonucunda oluşan 2.014.752 TL’lik değer azalışı tutarını bu azalış sebebiyle oluşan
ertelenmiş vergi aktifi olan 154.039 ile netleştirerek özkaynak kalemleri içerisindeki “Değer artış fonları” hesabı
altında muhasebeleştirmiştir (31 Aralık 2009: 3.007.257 TL değer azalışı ve 154.039 TL ertelenmiş vergi aktifi).
28
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
7.
Finansal Yatırımlar (devamı)
b) Uzun Vadeli Finansal Yatırımlar (devamı)
Satılmaya hazır finansal varlıklar (devamı)
(**) Şişecam Shanghai Trading Co. Ltd. Kuzey Çin ve Güney Kore başta olmak üzere Uzakdoğu’da satış ve
pazarlama faaliyetlerini gerçekleştirmek amacıyla kurulmuştur.
(***) Şirket’in, Şişecam Shangai Trading Co. Ltd. finansal yatırımının tamamı için değer düşüklüğü karşılığı
ayrılmıştır (31 Aralık 2009: 655.448 TL).
Finansal yatırımlardaki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar 38. notta açıklanmıştır.
8.
Finansal Borçlar
Kısa vadeli finansal borçlar
Kısa vadeli banka kredileri
Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli anapara taksitleri ve faizleri
Uzun vadeli finansal borçlar
Uzun vadeli kredilerin uzun vadeli kısmı
Toplam finansal borçlar
29
31 Mart
2010
76,723,829
27,149,687
103,873,516
31 Aralık
2009
102,976,768
26,529,896
129,506,664
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
102,380,775
206,254,291
113,112,673
242,619,337
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
8.
Finansal Borçlar (devamı)
Kısa ve uzun vadeli finansal borçlara ilişkin özet bilgiler aşağıdaki gibidir:
Döviz Cinsi
USD
EUR
KM
TL
Döviz Cinsi
USD
EUR
KM
TL
Vade
Ağırlıklı Ortalama
Etkin Faiz Oranı
2010-2013
2010-2016
2010-2011
2010
2,53%
3,92%
6,82%
7,30%
Vade
Ağırlıklı Ortalama
Etkin Faiz Oranı
2010-2013
2010-2016
2010
2010
2,83%
4,5%
7,54%
7,34%
31 Mart 2010
Kısa Vadeli
Uzun Vadeli
15,872,207
56,323,668
7,588,717
24,088,924
103,873,516
54,035,203
48,345,572
102,380,775
31 Aralık 2009
Kısa Vadeli
Uzun Vadeli
12,159,791
64,881,654
6,624,316
45,840,903
129,506,664
59,496,875
53,615,798
113,112,673
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
103,873,516
35,820,836
32,589,032
18,815,461
7,577,723
7,577,723
206,254,291
129,506,664
37,187,753
35,202,142
24,769,792
7,976,492
7,976,494
242,619,337
Finansal borçların geri ödeme vadeleri aşağıdaki gibidir:
1 yıl içerisinde ödenecek
1 - 2 yıl içerisinde ödenecek
2 - 3 yıl içerisinde ödenecek
3 - 4 yıl içerisinde ödenecek
4 - 5 yıl içerisinde ödenecek
5 yıl ve daha uzun vadeli
Grup’un finansal borçlarının gerçeğe uygun değeri, söz konusu borçların defter değerine yaklaşık tutardadır.
9.
Diğer Finansal Yükümlülükler
Yoktur.
30
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
10. Ticari Alacak ve Borçlar
Ticari Alacaklar
Ticari alacaklar
Alacak senetleri
İlişkili taraflardan ticari alacaklar (Not 37)
Şüpheli ticari alacaklar karşılığı (-)
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
32,670,931
2,015,177
79,290,221
(1,107,691)
112,868,638
30,815,695
2,162,417
73,193,798
(1,150,793)
105,021,117
Soda ürünleri ile ilgili Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. topluluk içi satış fiyatı peşin esaslıdır. Soda ürünleri
ile ilgili yurt içi topluluk dışı satış vadesi ortalama 22 gündür (31 Aralık 2009: 34 gün). Vadesinden sonraki
ödemelerde % 3 gecikme faizi uygulanır (31 Aralık 2009: %3). Krom ürünleri ile ilgili yurtiçi satış vadesi döviz
bazında ortalama 26 gündür (31 Aralık 2009: 22 gün), vadesinden sonra ödemelerde aylık % 1 gecikme faizi
uygulanır (31 Aralık 2009: 1%). Yurtdışı satışlarda ortalama satış vadesi 60 gündür (31 Aralık 2009: 60 gün).
Ağır makine satışları ile ilgili alacaklar hak ediş planlarına göre tahsil edilmektedir.
Grup tahsil imkanı kalmayan alacakları için karşılık ayırmıştır. Şüpheli alacak karşılığı geçmiş tahsil edilememe
tecrübesine dayanılarak belirlenmiştir. Grup, alacaklarının tahsil edilip edilemeyeceğine karar verirken, söz
konusu alacakların kredi kalitesinde, ilk oluştuğu tarihten bilanço tarihine kadar bir değişiklik olup olmadığını
değerlendirir. Soda ve Krom türevleri satışlarıyla ilgili olarak çok sayıda müşteriyle çalıştığından dolayı Grup’un
kredi riski dağılmış durumdadır ve önemli bir kredi riski yoğunlaşması yoktur. Ağır makina satışlarıyla ilgili
olarak az sayıdaki müşteri ile çalışılmasından dolayı kredi riski yoğunlaşması vardır. Grup yönetimi ekli finansal
tablolarda yer alan şüpheli alacak karşılığından daha fazla bir karşılığa gerek olmadığı inancındadır.
Şüpheli ticari alacaklar karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:
Açılış bakiyesi, 1 Ocak
Çevrim farkı
Dönem gideri
İptal edilen
Kapanış bakiyesi, 31 Mart
2010
2009
(1,150,793)
45,605
(2,503)
(1,107,691)
(1,486,279)
(2,652)
(27,836)
230,006
(1,286,761)
Ticari alacaklardaki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar 38. notta verilmiştir.
31
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
10. Ticari Alacak ve Borçlar (devamı)
Ticari Borçlar
31 Mart
2010
Ticari borçlar
İlişkili taraflara ticari borçlar (Not 37)
Diğer ticari borçlar
25,766,599
36,543,900
189
62,310,688
31 Aralık
2009
24,437,768
20,909,025
14,810
45,361,603
Kromit ve antrasit alımlarına ilişkin ödemeler peşin olarak yapılmaktadır (31 Aralık 2009: Peşin). Diğer ticari
borçlar için ortalama ödeme vadesi 30-45 gündür (31 Aralık 2009: 30-45 gün). Grup’un, tüm borçlarının
kredilendirme süresi içerisinde ödenmesini temin etmek üzere uygulamaya koyduğu finansal risk yönetimi
politikaları bulunmaktadır.
11. Diğer Alacak ve Borçlar
31 Mart
2010
Kısa Vadeli Diğer Alacaklar
İlişkili taraflardan diğer alacaklar (Not 37)
Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar (Not 15)
Diğer çeşitli alacaklar
Verilen depozito ve teminatlar
Personelden alacaklar
Uzun Vadeli Diğer Alacaklar
Verilen depozito ve teminatlar
Kısa Vadeli Diğer Borçlar
Alınan avanslar (diğer)
Alınan avanslar (inşaat)
Alınan depozito ve teminatlar
İlişkili taraflara diğer borçlar (Not 37)
Diğer çeşitli borçlar
4,841,508
564,227
641,473
16,625
103,962
6,167,795
31 Aralık
2009
44,143
44,143
34,361
34,361
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
Diğer alacaklardaki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar 38. notta verilmiştir.
Yoktur.
32
12,681,634
1,292,948
150,602
30,400
64,011
14,219,595
31 Mart
2010
1,370,088
572,592
858,081
11,467,236
844,059
15,112,056
12. Finans Sektörü Faaliyetlerinden Alacaklar ve Borçlar
31 Aralık
2009
626,232
295,097
697,569
19,500,870
540,264
21,660,032
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
13. Stoklar
İlk madde ve malzeme
Yarı mamüller
Mamüller
Ticari mallar
Diğer stoklar
Stok değer düşüklüğü karşılığı (-)
Stok değer düşüklüğü karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:
Stok değer düşüklüğü karşılığı hareketleri
Açılış bakiyesi, 1 Ocak
Dönem gideri
İptal edilen karşılık
Kapanış bakiyesi, 31 Mart
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
33,068,883
1,163,689
24,197,803
6,265,955
75,536
(638,640)
64,133,226
33,899,627
1,005,484
33,349,946
6,296,199
162,459
(2,369,629)
72,344,086
2010
2009
(2,369,629)
(638,640)
2,369,629
(638,640)
(84,920)
(3,372)
(88,292)
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
74,889,143
(138,000)
74,751,143
(74,324,916)
426,227
85,766,979
(12,485)
85,754,494
(84,832,529)
921,965
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
564,227
(138,000)
426,227
1,292,948
(12,485)
(358,498)
921,965
14. Canlı Varlıklar
Yoktur.
15. Devam Eden İnşaat Sözleşmelerine İlişkin Varlıklar
Devam eden işler üzerindeki birikmiş maliyetler
Kayda alınan karlar eksi zararlar (net)
Eksi: Gerçekleşen hakedişler (-)
Konsolide mali tablolarda gerçekleşen hak edişler ve
maliyetler aşağıdaki gibidir:
Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar (Not 11)
Zarardaki projeler için ayrılan karşılık (Not 26)
Devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri (Not 26)
31 Mart 2010 tarihi itibariyle hakedişler için verilen teminat mektupları tutarı 7.936.272 TL (31 Aralık 2009:
7.470.564 TL) ve alınan avansların tutarı 572.592 TL’dir (31 Aralık 2009: 100.670 TL) (Not 11).
33
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
16. Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar
Özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen iştirakin ve müşterek yönetime tabi işletmenin pay oranları Not
1’de belirtilmiştir.
Özkaynak yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilen iştirakin özet finansal bilgileri aşağıdaki gibidir:
Solvay Şişecam Holding AG
Toplam varlıklar
Toplam yükümlülükler
Net varlıklar
Grup’un net varlıklardaki payı
Net satışlar
Net dönem (zararı) / karı
Grup’un dönem karındaki payı
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
697,912,136
(230,832,015)
467,080,121
116,770,030
740,188,364
(242,979,293)
497,209,071
124,302,268
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
-
56,001,988
(2,981,066)
(745,267)
Solvay Şişecam Holding AG; Bulgaristan Cumhuriyeti yasalarına göre kurulmuş, Bulgaristan - Devnya
bölgesinde yerleşik bir Anonim Şirket olan Solvay Sodi AD’nin hisselerine doğrudan veya dolaylı olarak sahip
olmak ve bu iştiraki yönetmek amacı ile Avusturya - Viyana’da kurulmuş olan bir sermaye şirketidir.
Özkaynak yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilen müşterek yönetime tabi işletmelerin özet finansal bilgileri
aşağıdaki gibidir:
Müşterek yönetime tabi işletmeler
Toplam varlıklar
Toplam yükümlülükler
Net varlıklar
Grup’un net varlıklardaki payı
Tahakkuk eden yükümlülük (Not 26)
Net satışlar
Net dönem (zararı) / karı
Grup’un dönem (zararındaki) / karındaki
payı
34
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
75,229,499
(62,111,630)
13,117,869
4,149,175
1,333,844
76,736,865
(63,642,637)
13,094,228
4,280,292
1,494,661
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
3,050,503
(375,963)
3,659,603
397,012
(170,102)
174,685
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
16. Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar (devamı)
Müşterek yönetime tabi işletmelerden ilk kez 31 Aralık 2009 tarihinde özkaynak yöntemi konsolide edilen;
Cromital S.p.A. krom türevleri başta olmak üzere çeşitli kimyasal ürünleri üretmek ve satmak için İtalya’da
bulunan bir müşterek yönetime tabi işletmedir.
Sintan Kimya San. ve Tic. A. Ş. ise İzmir Menemen Serbest Bölgesi’nde deri kimyasalları, endüstriyel
kimyasallar ve yardımcı kimyasallar ile bunlara ilişkin mamul, yarı mamul, hammadde ve sair maddelerin
üretilmesi, yurtiçinde ve yurtdışında pazarlanması, ithalat ve ihracatı ile iştigal etmektedir.
Özsermaye yöntemiyle muhasebeleştirilen iştirak ve müşterek yönetime tabi işletmeler ile ilgili kaydedilen
gelirler ve giderler aşağıdaki gibidir:
İştirak
Müşterek yönetime tabi işletmeler
Toplam
17. Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
Yoktur.
35
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
(170,102)
(170,102)
(745,267)
174,685
(570,582)
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
18. Maddi Duran Varlıklar
Maliyet Değeri
1 Ocak 2010 itibariyle
açılış bakiyesi
Yabancı para çevrim farkları
Alımlar
Çıkışlar
Yapılmakta olan
yatırımlardan transferler
31 Mart 2010 itibariyle
kapanış bakiyesi
Birikmiş Amortismanlar
1 Ocak 2010 itibariyle
açılış bakiyesi
Yabancı para çevrim farkları
Dönem gideri
Çıkışlar
31 Mart 2010 itibariyle
kapanış bakiyesi
31 Mart 2010 itibariyle
net defter değeri
Arazi ve
arsalar
Yer altı ve
yerüstü
düzenleri
Binalar
Tesis makine ve
cihazlar
Taşıtlar
Demirbaşlar
29,496,056
(708,572)
(7,559)
96,643,193
(166,040)
254,346
-
82,908,723
(1,255,748)
-
815,530,033
(3,802,916)
494,227
(93,387)
4,567,655
(59,877)
(70,269)
22,054,894
(14,349)
31,430
(16,228)
Özel
Yapılmakta
maliyetler olan yatırımlar
3,938,870
-
30,061,766
(1,234,227)
10,633,015
(159,936)
Toplam
1,085,201,190
(7,241,729)
11,413,018
(187,443)
-
-
-
159,936
-
-
-
28,779,925
96,731,499
81,652,975
812,287,893
4,437,509
22,055,747
3,938,870
-
(39,781,389)
21,620
(727,723)
-
(28,265,395)
87,625
(584,666)
-
(581,465,737)
919,983
(9,324,228)
61,195
(3,420,836)
23,875
(98,952)
70,269
(17,501,512)
6,867
(385,895)
16,227
(3,492,977)
(54,292)
-
-
(673,927,846)
1,059,970
(11,175,756)
147,691
-
(40,487,492)
(28,762,436)
(589,808,787)
(3,425,644)
(17,864,313)
(3,547,269)
-
(683,895,941)
56,244,007
52,890,539
222,479,106
1,011,865
4,191,434
28,779,925
36
391,601
39,300,618
39,300,618
1,089,185,036
405,289,095
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
18. Maddi Duran Varlıklar (devamı)
Arazi ve
arsalar
Maliyet Değeri
1 Ocak 2009 itibariyle
açılış bakiyesi
Yabancı para çevrim farkları
Alımlar
Çıkışlar
Yapılmakta olan
yatırımlardan transferler
31 Mart 2009 itibariyle
kapanış bakiyesi
Birikmiş Amortismanlar
1 Ocak 2009 itibariyle
açılış bakiyesi
Yabancı para çevrim farkları
Dönem gideri
Çıkışlar
31 Mart 2009 itibariyle
kapanış bakiyesi
31 Mart 2009 itibariyle
net defter değeri
Yer altı ve
yerüstü
düzenleri
Binalar
Tesis makine ve
cihazlar
26,704,286
10,965
367,742
(647,269)
Özel
Yapılmakta
maliyetler olan yatırımlar
3,922,201
9,000
-
71,000,975
662,973
56,318
-
-
-
-
2,052,995
-
-
-
29,925,794
92,235,147
71,720,266
772,488,863
4,386,408
26,435,724
3,931,201
-
(37,188,271)
(12,186)
(578,873)
-
(25,931,074)
(31,103)
(578,551)
-
(553,242,238)
(447,057)
(8,490,621)
6,692,804
(3,125,729)
(13,640)
(99,316)
-
(21,518,362)
(3,272)
(557,011)
32
(3,257,552)
(60,399)
-
-
(644,263,226)
(507,258)
(10,364,771)
6,692,836
-
(37,779,330)
(26,540,728)
(555,487,112)
(3,238,685)
(22,078,613)
(3,317,951)
-
(648,442,419)
54,455,817
45,179,538
217,001,751
1,147,723
4,357,111
613,250
36,545,517
857,273
20,295,265
-
Toplam
91,933,811
130,679
170,657
-
37
4,246,574
39,536
100,298
-
Demirbaşlar
29,368,123
557,671
-
29,925,794
773,857,553
2,471,774
827,985
(6,721,444)
Taşıtlar
(2,052,995)
55,645,060
55,645,060
1,037,579,040
4,730,871
21,827,265
(7,368,713)
1,056,768,463
408,326,044
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
18. Maddi Duran Varlıklar (devamı)
Maddi varlıkların, tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir:
Ekonomik Ömür
5-50 yıl
10-50 yıl
4-20 yıl
4-7 yıl
2-17 yıl
5 yıl
Yeraltı ve yerüstü düzenleri
Binalar
Tesis, makina ve cihazlar
Taşıtlar
Demirbaşlar
Özel maliyetler
Amortisman ve itfa giderlerinin 10.499.891 TL’si (31 Mart 2009: 9.609.923 TL) satılan malın maliyetine,
293.064 TL’si (31 Mart 2009: 375.727 TL) pazarlama ve satış giderlerine, 524.105 TL’si (31 Mart 2009:
518.442 TL) genel yönetim giderlerine ve 39.114 TL’si (31 Mart 2009: 36.502 TL) araştırma ve geliştirme
giderlerine dahil edilmiştir.
19. Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Haklar
Diğer maddi
olmayan duran
varlıklar
Toplam
8,637,809
8,637,809
905,470
(45,190)
1,007
861,287
9,543,279
(45,190)
1,007
9,499,096
Birikmiş İtfa Payları
1 Ocak 2010 itibariyle açılış bakiyesi
Yabancı para çevrim farkları
Dönem gideri
(5,936,935)
(180,418)
(348,917)
17,367
-
(6,285,852)
17,367
(180,418)
31 Mart 2010 itibariyle kapanış bakiyesi
(6,117,353)
(331,550)
(6,448,903)
31 Mart 2010 itibariyle net defter değeri
2,520,456
529,737
3,050,193
Maliyet Değeri
1 Ocak 2010 itibariyle açılış bakiyesi
Yabancı para çevrim farkları
Alımlar
31 Mart 2010 itibariyle kapanış bakiyesi
38
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
19. Maddi Olmayan Duran Varlıklar (devamı)
Haklar
Diğer maddi
olmayan duran
varlıklar
Toplam
1 Ocak 2009 itibariyle açılış bakiyesi
Yabancı para çevrim farkları
Alımlar
6,137,877
3,206
897,310
35,566
-
7,035,187
35,566
3,206
31 Aralık 2008 itibariyle kapanış bakiyesi
6,141,083
932,876
7,073,959
Birikmiş İtfa Payları
1 Ocak 2009 itibariyle açılış bakiyesi
Yabancı para çevrim farkları
Dönem gideri
(5,342,036)
(128,156)
(75,370)
(2,935)
(47,667)
(5,417,406)
(2,935)
(175,823)
31 Mart 2009 itibariyle kapanış bakiyesi
(5,470,192)
(125,972)
(5,596,164)
31 Mart 2009 itibariyle net defter değeri
670,891
806,904
1,477,795
Maliyet Değeri
Maddi olmayan duran varlıkların, tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir:
Ekonomik Ömür
3-50 yıl
5-50 yıl
Haklar
Diğer maddi olmayan duran varlıklar
20. Şerefiye
Yoktur.
21. Devlet Teşvik ve Yardımları
94/6401 sayılı İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı çerçevesinde Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun
9 Eylül 1998 tarih ve 98/16 sayılı Kararı’na istinaden yayımlanan 98/10 sayılı Araştırma - Geliştirme Yardımına
İlişkin Tebliğ çerçevesinde Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından, sanayi kuruluşlarının uzman kurumlar tarafından
Ar-Ge niteliğine sahip olduğu tespit edilen projeleri kapsamında izlenip değerlendirilebilen giderlerinin belli bir
oranı hibe şeklinde karşılanmakta veya bu projelere geri ödeme koşuluyla sermaye desteği sağlanmaktadır.
Maliye Bakanlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından tespit edilen usul ve esaslar doğrultusunda yapılan
ihracat işlemleri ile diğer döviz kazandırıcı faaliyetler damga vergisi ve harçlardan istisna edilmiştir.
İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı’na dayanılarak hazırlanan Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun
16 Aralık 2004 tarihli ve 2004/11 sayılı Kararı’na istinaden yurt dışı fuar katılımlarının desteklenmesi amacıyla
devlet yardımı ödenmektedir.
39
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
22. Karşılıklar, Koşullu Varlık ve Yükümlülükler
Borç Karşılıkları
31 Mart
2010
Kısa vadeli borç karşılıkları
Maliyet giderleri karşılığı
Satış giderleri karşılığı
Personel istihkakı karşılığı
Dava karşılıkları
Diğer borç karşılıkları
934,468
660,894
1,741,861
703,479
565,267
4,605,969
31 Aralık
2009
978,074
721,692
1,241,376
2,941,142
Dava karşılığının hareket tablosu aşağıdadır:
31 Mart 2010
Açılış bakiyesi, 1 Ocak
Dönemde ayrılan
Dönemde ödenen
Kapanış bakiyesi, 31 Mart
721,692
1,787
(20,000)
703,479
31 Mart 2009
448,895
448,895
31 Mart 2010 tarihi itibariyle Grup aleyhine açılan davalar için Grup yönetimi hukuk danışmanlarının da
görüşünü alarak ileriki dönemde muhtemel nakit çıkışını 703.479 TL olarak hesaplamış ve ilgili tutar için
karşılık ayırmıştır (31 Aralık 2009 : 721.692 TL).
Grup’un Mersin İli Karadiken köyündeki kireçtaşı işletmesinde kiralanan sahanın haricindeki yerde ocak
faaliyetinde bulunduğu gerekçesiyle Tarsus Mal Müdürlüğü tarafından Tarsus Asliye Hukuk Mahkemesi’nde
aleyhine tazminat ve müdahalenin men’i için dava açılmıştır. Yapılan yargılama sonucu dava Grup aleyhine
sonuçlanmış olup, ödeme taksitlendirme yolu ile yapılmıştır. Tarsus Maliye Hazinesi Şirket aleyhine Tarsus 1.
Asliye Hukuk Mahkemesi’nde 19 adet parsel üzerinde “Soğutma Suyu Temini İsale Hattı Projesi” kapsamında
dava açmış olup, dava halen devam etmektedir. Bu proje kapsamında Şirketçe Tarsus Maliye Hazinesi aleyhine
Mecra irtifakının tesisi için Tarsus 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılmış olup, dava halen devam
etmektedir.
40
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
23. Taahhütler ve Zorunluluklar
Hisse alım/satım opsiyonu
8 Temmuz 2005 tarihinde Cromital S.p.A.’nın diğer ortağı Cheminvest S.p.A. ve Şirket arasında yapılan
anlaşma ve 1 Şubat 2008 tarihli ek protokol ile 1 Temmuz 2011 ve 30 Haziran 2012 tarihleri arasında,
Cheminvest S.p.A. sahip olduğu %50 Cromital S.p.A. hissesini anlaşmada belirtilen fiyat ile Şirket’e satma,
Şirket’de alma opsiyonuna sahiptir.
Diğer taahhütler ve zorunluluklar
Şirket, mülkiyetindeki taşınmazlarının 32.552 m2’lik bölümü üzerinde, Şişecam Topluluğu şirketlerinden Camiş
Elektrik Üretimi A.Ş. lehine 30 yıllık üst hakkı tesis etmiştir (31 Aralık 2009: 32.552 m2).
Şirket, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A. Ş. tarafından Şişecam Topluluğu Cam Ev Eşyası ve Kimyasallar
gruplarının yatırımlarında ve genel şirket finansmanında kullanılmak amacı ile alınan kredinin 51.672.245 Euro
ve 71.500.000 Amerikan Doları kısmına garantör olmuştur.
Şirketin Botaş - Boru Hatları ile Petrol Taşıma A. Ş. arasında yapılan sözleşme gereği 1 Ocak 2010 – 31 Aralık
2010 tarihleri arasında 21.600.000 m3 doğalgaz alım taahhüdü bulunmaktadır. Ayrıca sözleşme gereği, “A Tipi
İstasyonun Botaş Telekomünikasyon ve Scada Sistemi’ne bağlanması” ile ilgili olarak Şirket tarafından
yapılması gereken bu sistemin/teçhizatın mülkiyeti Botaş’a aittir (31 Aralık 2009: 21.600.000 m3).
31 Mart 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle Şirket’in diğer yükümlülükleri aşağıdaki gibidir:
31 Mart
2010
Verilen teminat mektupları
Diğer
14,100,988
12,499,195
26,600,183
31 Aralık
2009
13,993,210
11,500,136
25,493,346
Şirket Tarafından Verilen TRİ'ler
31.03.2010
31.12.2009
A. Kendi Tüzel Kişiliği Adına Verilen
B. Tam Konsolidasyon Kapsamına Dahil Edilen
Ortaklıklar Lehine Verilen
C. Olağan Ticari Faaliyetlerinin Yürütülmesi Amacıyla Diğer
3'üncü Kişilerin Borcunu Temin Amacıyla Verilen
D. Diğer Verilen TRİ'lerin Toplam Tutarı
i. Ana Ortak Lehine Verilen
5,164,974
5,300,110
12,499,195
11,500,136
214,834,200
214,834,200
270,857,454
270,857,454
ii. B ve C Maddeleri Kapsamına Girmeyen Diğer
Topluluk Şirketleri Lehine Verilen
-
-
iii. C maddesi kapsamına Girmeyen 3'üncü Kişiler Lehine Verilen
-
-
232,498,369
287,657,700
Şirket’in vermiş olduğu diğer TRİ’lerin Grup’un özkaynaklarına oranı 31 Mart 2010 tarihi itibariyle % 41’dir
(31 Aralık 2009 tarihi itibariyle % 53).
41
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
24. Çalışanlara Sağlanan Faydalar
Çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar
31 Mart
2010
Personele ödenecek ücretler
Kullanılmayan izin karşılığı
1,330,345
510,812
1,841,157
31 Aralık
2009
1,178,452
453,546
1,631,998
Çalışanlara sağlanan uzun vadeli faydalar
Kıdem tazminatı karşılıkları
Yürürlükteki İş Kanunu hükümleri uyarınca, çalışanlardan kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş
sözleşmesi sona erenlere, hak kazandıkları yasal kıdem tazminatlarının ödenmesi yükümlülüğü vardır. Ayrıca,
halen yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 6 Mart 1981 tarih, 2422 sayılı ve 25 Ağustos
1999 tarih, 4447 sayılı yasalar ile değişik 60’ıncı maddesi hükmü gereğince kıdem tazminatını alarak işten
ayrılma hakkı kazananlara da yasal kıdem tazminatlarını ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. Emeklilik öncesi
hizmet şartlarıyla ilgili bazı geçiş karşılıkları, ilgili kanunun 23 Mayıs 2002 tarihinde değiştirilmesi ile
Kanun’dan çıkarılmıştır.
31 Mart 2010 tarihi itibariyle ödenecek kıdem tazminatı, her hizmet yılı için aylık maaş üzerinden 2.427,04 TL
(31 Aralık 2009: 2.365,16 TL) tavanına tabidir.
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir. Kıdem tazminatı karşılığı,
Şirket’in, çalışanların emekli olmasından kaynaklanan gelecekteki muhtemel yükümlülük tutarının bugünkü
değerinin tahmin edilmesi yoluyla hesaplanmaktadır. UMS 19 (“Çalışanlara Sağlanan Faydalar”), şirketin
yükümlülüklerinin, tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak
geliştirilmesini öngörür. Bu doğrultuda, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal
varsayımlar aşağıda belirtilmiştir:
Ana varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülük tutarının enflasyona paralel olarak artacak olmasıdır.
Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oranı
ifade eder. Bu nedenle, 31 Mart 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle, ekli finansal tablolarda karşılıklar,
geleceğe ilişkin, çalışanların emekliliğinden kaynaklanacak muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin
edilerek hesaplanır. İlgili bilanço tarihlerindeki karşılıklar, yıllık %4,80 enflasyon ve %11 iskonto oranı
varsayımlarına göre yaklaşık %5,92 olarak elde edilen reel iskonto oranı kullanılmak suretiyle hesaplanmıştır (31
Aralık 2009: %5,92). İsteğe bağlı işten ayrılmalar neticesinde ödenmeyip, Şirket’e kalacak olan kıdem tazminatı
tutarlarının tahmini oranı da dikkate alınmıştır. Kıdem tazminatı tavanı altı ayda bir revize edilmekte olup,
Grup’un kıdem tazminatı karşılığının hesaplanmasında 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren geçerli olan 2.427,04 TL
tavan tutarı dikkate alınmıştır.
Kıdem tazminatı karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:
Açılış bakiyesi, 1 Ocak
Bağlı ortaklık alış etkisi
Çevrim farkı
Hizmet maliyeti
Faiz maliyeti
Dönem içinde yapılan ödemeler
Kapanış bakiyesi, 31 Mart
Yükümlülüğün tamamı genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir.
42
2010
2009
17,906,758
(19,705)
237,955
236,491
(1,113,538)
17,247,961
17,418,312
8,120
521,321
247,464
(1,172,967)
17,022,250
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
25. Emeklilik Planları
Yoktur.
26. Diğer Varlık ve Yükümlülükler
31 Mart
2010
Diğer dönen varlıklar
Gelecek aylara ait giderler
Peşin ödenen vergi ve fonlar
Verilen sipariş avansları
İş avansları
Devreden KDV
Diğer KDV
Diğer
1,594,614
119,270
3,333,482
4,177
112,099
3,820,255
24,724
9,008,621
Diğer duran varlıklar
Gelecek yıllara ait giderler
Verilen avanslar
Diğer kısa vadeli yükümlülükler
Gelecek aylara ait gelirler (*)
Ödenecek vergi ve fonlar
Ödenecek SSK primleri
Zarardaki inşaat projeleri için ayrılan karşılık (Not 15)
Devam eden inşaat sözleşmeleri hak ediş bedelleri (Not 15)
Diğer yükümlülükler
Diğer
31 Aralık
2009
247,017
138,788
7,566,400
3,622
5,491,697
548,280
13,995,804
31 Mart
31 Aralık
2010
2009
342,470
3,222,210
3,564,680
376,702
6,462,440
6,839,142
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
12,987,185
1,143,182
965,105
138,000
38,463
4,982
15,276,917
10,746,637
1,914,649
1,119,851
12,485
358,498
41,547
4,551
14,198,218
(*) 31 Mart 2010 tarihi itibariyle UMS 18’e göre 12.987.185 TL’lik hasılat ötelemesi yapılmıştır (31 Aralık
2009: 10.746.637 TL).
31 Mart
31 Aralık
Diğer uzun vadeli yükümlülükler
2010
2009
Müşterek yönetime tabi işletmeler ile ilgili yükümlülük (Not 16)
Gelecek yıllara ait gelirler
Diğer
43
1,333,844
13,327
41,262
1,388,433
1,494,661
15,017
43,433
1,553,111
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
27. Özkaynaklar
a) Sermaye / Karşılıklı Sermaye Düzeltmesi
31 Mart 2010 ve 31 Aralık 2009 itibariyle sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
Ortaklar
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.
Anadolu Cam Sanayii A.Ş.
Camiş Madencilik A.Ş.
Halka açık kısım
Nominal sermaye
%
70.8
14.2
0.0
15.0
100.0
Sermaye olumlu farkları
31 Mart
2010
163,468,381
32,899,886
88,200
34,543,533
231,000,000
%
70.8
14.2
0.0
15.0
100.0
-
31 Aralık
2009
163,468,381
32,899,886
88,200
34,543,533
231,000,000
-
Şirket’in 31 Mart 2010 tarihli sermayesi 23.100.000.000 adet hisseden oluşmaktadır (31 Aralık 2009:
23.100.000.000 adet). Hisselerin itibari değeri hisse başına 0,01 TL’dir (31 Aralık 2009: hisse başı 0,01 TL).
b) Değer Artış/(Azalış) Fonları
Finansal Varlıklar Değer Artış/(Azalış) Fonu
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
(1,860,713)
(1,860,713)
(2,853,218)
(2,853,218)
Finansal Varlık Değer Artış Fonu satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerinden değerlemesi
sonucu ortaya çıkar. Gerçeğe uygun değeriyle değerlenen bir finansal aracın elden çıkarılması durumunda, değer
artış fonunun satılan finansal varlıkla ilişkili parçası doğrudan kar/zararda muhasebeleştirilir. Yeniden
değerlenen bir finansal aracın değer düşüklüğüne uğraması durumunda ise değer artış fonunun değer
düşüklüğüne uğrayan finansal varlıkla ilişkili kısmı kar/zararda muhasebeleştirilir (Not 7).
c) Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler
Yasal Yedekler
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
15,477,558
15,477,558
15,477,558
15,477,558
Yasal yedekler Türk Ticaret Kanunu’na göre ayrılan birinci ve ikinci tertip yasal yedeklerden oluşmaktadır.
Birinci tertip yasal yedekler, tüm yedekler tarihi (enflasyona göre endekslenmemiş) ödenmiş sermayenin
%20’sine erişene kadar, geçmiş dönem ticari karının yıllık %5’i oranında ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler,
birinci tertip yasal yedek ve temettülerden sonra, tüm nakdi temettü dağıtımları üzerinden yıllık %10 oranında
ayrılır.
44
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
27. Özkaynaklar (devamı)
d) Geçmiş Yıl Kar/Zararları
31 Mart 2010 tarihi itibari ile Grup’un 254.858.940 TL tutarındaki geçmiş yıl karları, 146.476.540 TL tutarında
öz sermaye enflasyon düzeltme farkları, 74.446.360 TL tutarında olağanüstü yedeklerden ile 33.936.040 TL
tutarında birikmiş kardan oluşmaktadır (31 Aralık 2009: 208.772.012 TL, 146.476.540 TL tutarında öz sermaye
enflasyon düzeltme farkları, 74.446.360 TL tutarında olağanüstü ile 12.150.888 TL tutarında birikmiş zarar).
SPK’nın 1 Ocak 2008 tarihine kadar geçerli olan gereklilikleri uyarınca enflasyona göre düzeltilen ilk finansal
tablo denkleştirme işleminde ortaya çıkan ve “geçmiş yıllar zararı”nda izlenen tutarı, SPK’nın kar dağıtımına
ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde, enflasyona göre düzeltilmiş finansal tablolara göre dağıtılabilecek kar rakamı
bulunurken indirim kalemi olarak dikkate alınmaktaydı. Bununla birlikte, “Geçmiş yıllar zararları”nda izlenen
söz konusu tutar, varsa dönem karı ve dağıtılmamış geçmiş yıl karları, kalan zarar miktarının ise sırasıyla
olağanüstü yedek akçeler, yasal yedek akçeler, özkaynak kalemlerinin enflasyon muhasebesine göre
düzeltilmesinden kaynaklanan sermaye yedeklerinden mahsup edilmesi mümkün bulunmaktaydı.
Yine 1 Ocak 2008 tarihine kadar geçerli olan uygulama uyarınca, enflasyona göre düzeltilen ilk finansal tablo
düzenlenmesi sonucunda özkaynak kalemlerinden “Sermaye, emisyon primi, Yasal yedekler, Statü yedekleri,
Özel yedekler ve Olağanüstü yedek” kalemlerine bilançoda kayıtlı değerleri ile yer verilmekte ve bu hesap
kalemlerinin düzeltilmiş değerleri toplu halde özkaynak grubu içinde “Özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları”
hesabında yer almaktaydı. Tüm özkaynak kalemlerine ilişkin “Özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları” sadece
bedelsiz sermaye artırımı veya zarar mahsubunda, olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri ise, bedelsiz sermaye
artırımı; nakit kar dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilmekteydi.
1 Ocak 2008 itibariyle yürürlüğe giren Seri: XI, No: 29 sayılı tebliğ ve ona açıklama getiren SPK duyurularına
göre “Ödenmiş sermaye”, “Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler” ve “Hisse senedi ihraç primleri”’nin yasal
kayıtlardaki tutarları üzerinden gösterilmesi gerekmektedir. Söz konusu tebliğin uygulanması esnasında
değerlemelerde çıkan farklılıkların (enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan farlılıklar gibi):
- “Ödenmiş sermaye”den kaynaklanmaktaysa ve henüz sermayeye ilave edilmemişse, “Ödenmiş sermaye”
kaleminden sonra gelmek üzere açılacak “Sermaye düzeltmesi farkları” kalemiyle;
- “Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler” ve “Hisse senedi ihraç primleri”’nden kaynaklanmakta ve henüz kar
dağıtımı veya sermaye artırımına konu olmamışsa “Geçmiş yıllar kar/zararıyla”,
ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Diğer özkaynak kalemleri ise SPK Finansal Raporlama Standartları
çerçevesinde değerlenen tutarları ile gösterilmektedir.
Sermaye düzeltmesi farklarının sermayeye eklenmek dışında bir kullanımı yoktur.
Kar Dağıtımı:
Sermaye Piyasası Kurulu'nca (Kurul) 27 Ocak 2010 tarihinde 2009 yılı faaliyetlerinden elde edilen karların
dağıtım esasları ile ilgili olarak; payları borsada işlem gören anonim ortaklıklar için, herhangi bir asgari kar
dağıtım zorunluluğu getirilmemesine (31 Aralık 2008: %20), bu kapsamda, kar dağıtımının Kurul'un Seri:IV,
No:27 sayılı " Sermaye Piyasası Kanununa Tabi Olan Halka Açık Anonim Ortaklıkların Temettü Avansı
Dağıtımında Uyacakları Esaslar Hakkında Tebliği"nde yer alan esaslar, ortaklıkların esas sözleşmelerinde
bulunan hükümler ve şirketler tarafından kamuya açıklanmış olan kar dağıtım politikaları çerçevesinde
gerçekleştirilmesine karar verilmiştir.
Bunun yanında söz konusu Kurul Kararı ile konsolide finansal tablo düzenleme yükümlülüğü bulunan
şirketlerin, yasal kayıtlarında bulunan kaynaklarından karşılanabildiği sürece, net dağıtılabilir kar tutarını,
Seri:XI No:29 Tebliği çerçevesinde hazırlayıp kamuya ilan edecekleri konsolide finansal tablolarında yer alan net
dönem karlarını dikkate alarak hesaplamaları gerektiği düzenlenmiştir.
45
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
27. Özkaynaklar (devamı)
e) Azınlık payları
Azınlık paylarının hareketi aşağıdaki gibidir:
Açılış bakiyesi, 1 Ocak
Çevrim farkı
Konsolidasyon yapısındaki değişim
Bağlı ortaklık sermaye artışı
Dönem faaliyet sonuçlarındaki ana ortaklık dışı paylar
Kapanış bakiyesi, 31 Mart
2010
8,099,499
(356,755)
(734,833)
7,007,911
2009
8,136,238
250,796
32,477
502,499
(743,820)
8,178,190
Şirket’in bağlı ortaklığı Asmaş’ın sermayesi 2009 yılı içinde nakit olarak arttırılmıştır. Nakit sermaye artışına
diğer ortakların tamamının katılmaması nedeniyle Şirket’in Asmaş’daki efektif hisse katılım oranı %83,77’ten
%84,02’ye çıkmıştır. Bu artış sonucunda azınlık paylarında 32.477 TL artış ve ana ortaklık paylarında 32.477
TL azalış gerçekleşmiştir. Asmaş’ın sermaye artışına azınlığın nakit katılımı 502.499 TL’dir.
46
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
28. Satışlar ve Satışların Maliyeti
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
161,849,860
111,858
(158,909)
(910,673)
(2,897)
160,889,239
161,964,012
48,154
(259,404)
(1,122,026)
(37,406)
160,593,330
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
İlk madde ve malzeme giderleri
Doğrudan işçilik giderleri
Genel üretim giderleri
Amortisman giderleri
Yarı mamul stoklarındaki değişim
Mamul stoklarındaki değişim
Satılan mamullerin maliyeti
(33,288,622)
(5,032,122)
(44,345,834)
(10,499,891)
158,205
(7,421,154)
(100,429,418)
(32,556,523)
(5,373,407)
(62,751,617)
(9,609,923)
(170,661)
2,153,414
(108,308,717)
Satılan ticari mallar maliyeti
(21,498,683)
(121,928,101)
(16,423,345)
(124,732,062)
Satışlar
Satışlar
Diğer gelirler
Satış iadeleri (-)
Satış iskontoları (-)
Satışlardan diğer indirimler (-)
Satışların Maliyeti
29. Araştırma ve Geliştirme Giderleri, Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri, Genel
Yönetim Giderleri
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-)
Genel yönetim giderleri (-)
Araştırma ve geliştirme giderleri (-)
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
(12,399,502)
(8,804,031)
(428,036)
(21,631,569)
(8,566,187)
(9,729,475)
(365,531)
(18,661,193)
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
(412,103)
(6,697,498)
(6,409,826)
(6,948,288)
(607,578)
(6,484,292)
(4,954,869)
(4,775,062)
(307,571)
(856,283)
(21,631,569)
(908,721)
(930,671)
(18,661,193)
30. Niteliklerine Göre Giderler
Malzeme giderleri
Personel giderleri
Çeşitli giderler
Dışardan sağlanan fayda ve hizmet giderleri
Vergi, resim ve harçlar
Amortisman, itfa ve tükenme payları
47
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
31. Diğer Faaliyetlerden Gelir / Giderler
Diğer Faaliyetlerden Gelirler
Hizmet gelirleri
Maddi duran varlık satış karı
Konusu kalmayan karşılıklar
Diğer olağan gelir ve karlar
Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar
Komisyon giderleri
Karşılık giderleri
Diğer gider ve zararlar
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
1,112,945
366,250
42,636
1,021,661
2,543,492
567,479
46,921
230,006
1,414,561
2,258,967
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
(377)
(2,523)
(580,762)
(583,662)
(1,179)
(27,836)
(432,359)
(461,374)
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
16,300
1,195,956
6,925,715
1,166,950
68,462
121
2,527,597
10,562,470
-
9,373,383
13,090,188
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
(2,777,231)
(6,830)
(2,186)
(7,790,637)
(10,576,884)
(5,871,371)
(11,686,896)
(276,085)
(2,295,974)
(20,130,326)
32. Finansal Gelirler
Temettü gelirleri
Faiz gelirleri
Kambiyo karları
Kredi kur farkı gelirleri
Reeskont faiz gelirleri
33. Finansal Giderler
Faiz giderleri
Kredi kur farkı giderleri
Reeskont faiz giderleri
Kambiyo zararları
34. Satış Amacıyla Elde Tutulan Duran Varlık ve Durdurulan Faaliyetler
Yoktur.
48
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
35. Vergi Varlık ve Yükümlülükleri
31 Mart 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle vergi karşılıkları aşağıdaki gibidir:
Cari vergi yükümlülüğü:
Kurumlar vergisi karşılığı
Eksi: Peşin ödenen vergi ve fonlar
Bilançodaki vergi karşılığı
Cari dönem kurumlar vergisi karşılığı
Ertelenmiş vergi geliri
Gelir tablosundaki vergi karşılığı
31 Mart
2010
31 Aralık
2009
(5,251,660)
83,105
(5,168,555)
(21,195,256)
16,246,301
(4,948,955)
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
(5,251,660)
792,224
(4,459,436)
(4,308,244)
1,351,013
(2,957,231)
Kurumlar vergisi
Grup, Türkiye’de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Grup’un cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin
tahmini vergi yükümlülükleri için ekli finansal tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır.
Şirket’in Bosna Hersek’te bulunan bağlı ortağı Şişecam Soda Lukavac d.o.o.’ın ihracat tutarı, toplam
satışlarının %30’unu aşması nedeniyle, Bosna Hersek vergi mevzuatı uyarınca vergiden muaftır.
Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı ticari kazancın tespitinde gider
yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve vergiden istisna kazançlar, vergiye tabi olmayan
gelirler ve diğer indirimler (varsa geçmiş yıl zararları ve tercih edildiği takdirde kullanılan yatırım indirimleri)
düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
2010 yılında uygulanan efektif vergi oranı %20’dir (2009: %20).
Türkiye’de geçici vergi üçer aylık dönemler itibariyle hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. 2010 yılı
kurum kazançlarının geçici vergi dönemleri itibariyle vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden
hesaplanması gereken geçici vergi oranı %20’dir. (2009:%20). Zararlar gelecek yıllarda oluşacak
vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere, maksimum 5 yıl taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak
önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez.
Türkiye’de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır.
Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 1-25 Nisan tarihleri arasında vergi beyannamelerini
hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde
incelenerek değiştirilebilir.
Gelir Vergisi Stopajı
Kurumlar vergisine ek olarak, dağıtılması durumunda kar payı elde eden ve bu kar paylarını kurum kazancına
dahil ederek beyan eden tam mükellef kurumlara ve yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubelerine dağıtılanlar hariç
olmak üzere kar payları üzerinden ayrıca gelir vergisi stopajı hesaplanması gerekmektedir. Gelir vergisi stopajı
24 Nisan 2003 – 22 Temmuz 2006 tarihleri arasında tüm şirketlerde %10 olarak uygulanmıştır. Bu oran, 22
Temmuz 2006 tarihinden itibaren, 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %15 olarak uygulanmaktadır.
Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kar payları gelir vergisi stopajına tabi değildir.
49
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
35. Vergi Varlık ve Yükümlülükleri (devamı)
Ertelenmiş Vergi
Grup, vergiye esas yasal finansal tabloları ile UFRS’ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki
farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü
muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas finansal
tablolar ile UFRS’ye göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmakta olup,
söz konusu farklar aşağıda belirtilmektedir.
Ertelenmiş vergi aktifleri ve pasiflerinin hesaplanmasında kullanılan vergi oranı %20’dir (2009 :%20).
Türkiye’de işletmelerin konsolide vergi beyan edememeleri sebebiyle, ertelenmiş vergi varlıkları olan bağlı
ortaklıklar, ertelenmiş vergi yükümlülükleri olan bağlı ortaklıklar ile netleştirilmez ve ayrı olarak gösterilir.
1 Ocak-31
Mart 2010
31 Aralık
2009
Ertelenmiş vergi varlıkları
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri
Ertelenmiş vergi yükümlülükleri
(883)
18,747,348
18,746,465
(929)
19,539,618
19,538,689
Ertelenmiş vergi (varlıkları)/yükümlülükleri:
1 Ocak-31
Mart 2010
31 Aralık
2009
24,436,413
(3,375,609)
(674,782)
(154,039)
(938,535)
(4,412,628)
(2,032,928)
12,847,892
24,493,083
(3,503,520)
(42,113)
(154,039)
(540,681)
197,005
(4,412,570)
(1,770,091)
14,267,074
5,898,573
5,271,615
18,746,465
19,538,689
Maddi duran varlıkların değerleme ve amortisman farklılıkları
Kıdem tazminatı karşılıkları
Stokların yeniden değerlemesi
Satılmaya hazır finansal varlık değer düşüklüğü
Hasılat ertelemesi
Yurt dışı iştirak temettü stopaj karşılığı
Geçmiş yıl zararları
Diğer
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü
Ertelenmiş vergi aktifi için ayrılan karşılık (*)
Dönem sonu itibariyle ertelenmiş vergi yükümlülüğü
(*) Şirket bağlı ortaklığı Asmaş’ın sadece ertelenmiş vergi yükümlülüklerini netleyecek kadar ertelenmiş vergi
aktifi kayda alınmıştır.
50
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
35. Vergi Varlık ve Yükümlülükleri (devamı)
Ertelenmiş Vergi (devamı)
Bilanço tarihi itibariyle Şirket’in bağlı ortaklığı Asmaş’ın 22.063.139 TL değerinde ileriki yıllarda mahsup
edebileceği vergi zararı vardır (31 Aralık 2009: 22.062.852 TL). Mahsup edilebilecek mali zararların vadeleri
aşağıdaki gibidir:
31 Aralık
1 Ocak-31
2009
Mart 2010
2012
2013
2014
4,967,555
13,654,177
3,441,407
22,063,139
4,967,555
13,654,177
3,441,120
22,062,852
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü hareketleri:
Açılış bakiyesi, 1 Ocak
Yabancı para çevrim farkı
Ertelenmiş vergi geliri
Kapanış bakiyesi, 31 Mart
2010
19,538,689
(792,224)
18,746,465
2009
22,312,460
(43)
(1,351,013)
20,961,404
Vergi karşılığının mutabakatı
Vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi kar
Geçerli vergi oranı
Hesaplanan vergi
1 Ocak-31
Mart 2010
17,899,859
20%
(3,579,972)
1 Ocak-31
Mart 2009
11,386,948
20%
(2,277,390)
Ayrılan ile hesaplanan vergi karşılığının mutabakatı
- Kanunen kabul edilmeyen giderler
- Temettü ve vergiden muaf diğer gelirler
- Vergiden mahsup edilebilecek geçmiş yıl zararları
- Vergi muafiyeti (*)
- Ertelenmiş vergi ayrılan karşılıklardaki değişim
- Farklı vergi oranlarına tabi yurtdışı şirketlerin etkisi
- Özsermaye yöntemiyle muhasebeleştirilen iştiraklerin dönem etkisi
- Konsolidasyon düzeltmeleri
- Diğer
Gelir tablosundaki vergi karşılığı
(31,463)
(9,169)
(58)
(688,462)
(626,900)
14,829
(26,223)
165,996
321,986
(4,459,436)
(108,571)
(49,324)
(58)
(414,131)
204,004
217,234
34,937
(29,138)
(534,794)
(2,957,231)
(*) Şirket’in Bosna Hersek’te bulunan bağlı ortağı Şişecam Soda Lukavac d.o.o.’ın ihracat tutarı, toplam
satışlarının %30’unu aşması nedeniyle, Bosna Hersek vergi mevzuatı uyarınca vergiden muaftır.
51
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
36. Hisse Başına Kazanç
Hisse başına kazanç
Dönem boyunca mevcut olan hisselerin
ortalama sayısı
Ana şirket hissedarlarına ait net dönem karı
Devam eden faaliyetlerden elde edilen
1 TL nominal bedelli hisse başına kar
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
23,100,000,000
14,191,193
23,100,000,000
9,173,537
0.061
0.040
37. İlişkili Taraf Açıklamaları
Şirket ile konsolidasyona dahil edilen bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen işlemler konsolidasyon sırasında
elimine edildiklerinden, bu notta açıklanmamıştır.
Grup ile diğer ilişkili taraflar arasındaki işlemlerin detayları aşağıda açıklanmıştır.
31 Mart
T. İş Bankası A.Ş.' de tutulan mevduatlar
2010
Vadesiz mevduat
3,031,693
Vadeli mevduat
118,906,056
121,937,749
31 Aralık
2009
3,993,363
102,997,949
106,991,312
31 Mart
2010
2,213,895
21,980,066
98,538,230
122,732,191
31 Aralık
2009
23,260,829
67,533,142
88,930,387
179,724,358
31 Mart
2010
73,004,779
820,878
1,063,987
1,933,897
637,931
586,775
324,447
408,171
139,764
5,010
3,977
360,605
79,290,221
31 Aralık
2009
68,457,353
887,387
1,222,873
1,678,729
164,259
206,167
446,267
39,319
21,810
4,026
46,230
19,378
73,193,798
Kullanılan Krediler
T. İş Bankası A.Ş.'nden alınan krediler
Şişecam Dış Ticaret A.Ş. aracılığıyla kullanılan krediler
T. Şişe ve Cam Fabr. A.Ş. aracılığıyla kullanılan krediler
İlişkili taraflardan ticari alacaklar
Şişecam Dış Ticaret A.Ş.
Trakya Glass Bulgaria EAD
Trakya Cam Yenişehir San. A.Ş.
Trakya Cam San. A.Ş.
Anadolu Cam San. A.Ş.
Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş.
Paşabahçe Eskişehir Cam San.ve Tic. A.Ş.
Paşabahçe Cam San. ve Tic. A.Ş.
Oxyvit Kimya San. ve Tic. A.Ş.
Denizli Cam San. ve Tic. A.Ş.
Cam Elyaf San. A.Ş.
Şişecam Shangai Ltd.
Cromital S.p.A.
Sintan Kimya San. ve Tic.A.Ş.
52
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
37. İlişkili Taraf Açıklamaları (devamı)
31 Mart
2010
717,449
37,508
684,193
1,099,693
866,114
1,377,304
59,247
4,841,508
31 Aralık
2009
338,627
8,768,122
1,046,402
37,284
194,805
170,232
955,283
323,833
341,216
280,979
224,851
12,681,634
İlişkili taraflara ticari borçlar
T. Şişe ve Cam Fabr. A.Ş.
Solvay Sodi AD
Trakya Cam San. A.Ş.
Paşabahçe Cam San. ve Tic. A.Ş.
Şişecam Dış Ticaret A.Ş.
İş Merkezleri Yönetim ve İletişim A.Ş.
Camiş Elektrik Üretim A.Ş.
Camiş Ambalaj San. A.Ş.
31 Mart
2010
599,212
2,490,078
1,883,422
8,901
31,557,047
5,240
36,543,900
31 Aralık
2009
568,998
4,005,527
100,670
6,111
4,292,924
2,657
11,908,386
23,752
20,909,025
İlişkili taraflara ticari olmayan borçlar
Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş.
Camiş Elektrik Üretim A.Ş.
Denizli Cam Sanayi A.Ş.
Paşabahçe Cam San. ve Tic. A.Ş.
Paşabahçe Eskişehir Cam San. ve Tic. A.Ş.
Trakya Cam San. A.Ş.
Çayırova Cam San. A.Ş.
Camiş Ambalaj San. A.Ş.
T.Şişe ve Cam Fabr. A.Ş.
Şişecam Dış Ticaret A.Ş.
Diğer
31 Mart
2010
1,342,832
8,522
2,441,816
469,454
860,279
464,898
39,425
4,055,384
1,776,860
7,766
11,467,236
31 Aralık
2009
280,074
14,810,306
8,307
833,068
643,993
298,380
27,808
2,591,162
7,772
19,500,870
İlişkili taraflardan ticari olmayan alacaklar
Trakya Cam San. A.Ş.
T.Şişe ve Cam Fabr. A.Ş.
Camiş Madencilik A.Ş.
Paşabahçe Mağazaları A.Ş.
Oxyvit Kimya San. ve Tic. A.Ş.
Anadolu Cam San. A.Ş.
Camser Madencilik A.Ş.
Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş.
Cam Elyaf San. A.Ş.
Sintan Kimya San. ve Tic. A.Ş.
Trakya Cam Yenişehir A.Ş.
Grup’un ticari olmayan borç ve alacakları, yıl içerisinde Grup’un ve bağlı bulunan Türkiye Şişe ve Cam
Fabrikaları A.Ş. Topluluğu şirketlerinin finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla verilen ve alınan borç ve
alacaklardan oluşmaktadır. Ticari olmayan borç ve alacaklar belirli bir vadeye bağlı olmayıp, Şirket dönem
sonlarında ilgili borç ve alacaklara, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Topluluğu tarafından yapılan
değerlendirmeler ve para piyasalarında ortaya çıkan gelişmeler dikkate alınarak aylık olarak belirlenen cari
hesap faizi oranını kullanmak suretiyle faiz tahakkuk ettirmektedir. Bu kapsamda 2010 Mart ayı cari hesap faizi
%0,75 (2009 Aralık: %0,75) olarak uygulanmıştır.
53
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
37. İlişkili Taraf Açıklamaları (devamı)
İlişkili taraflara satışlar
Trakya Cam San. A. Ş.
Paşabahçe Cam San. ve Tic. A. Ş.
Paşabahçe Eskişehir Cam San. ve Tic. A.Ş.
Denizli Cam San. ve Tic. A. Ş.
Sintan Kimya San.Tic.A.Ş.
Cam Elyaf San. A. Ş.
Anadolu Cam San. A. Ş.
Trakya Cam Yenişehir A. Ş.
Anadolu Cam Yenişehir A. Ş.
Şişecam Dış Ticaret A. Ş.
Trakya Glass Bulgaria EAD
Oxyvit Kimya San. ve Tic. A. Ş.
İlişkili taraflardan alımlar
Oxyvit Kimya San. ve Tic.A.Ş.
Camiş Madencilik A. Ş.
Camiş Elektrik Üretim A. Ş.
Solvay Sodi AD
İlişkili taraflardan finansman
gelirleri
Trakya Cam San. A. Ş.
Trakya Cam Yenişehir A. Ş.
Anadolu Cam San. A. Ş.
Anadolu Cam Yenişehir A. Ş.
T.Şişe ve Cam Fabr. A.Ş.
Oxyvit Kimya San. ve Tic.A.Ş.
Cam Elyaf San. A. Ş.
Camiş Madencilik A. Ş.
Camiş Elektrik Üretim A. Ş.
Cam-Ser Madencilik A.Ş.
T.İş Bankası A. Ş.
İşbank Gmbh
Diğer
54
1 Ocak-31
Mart 2010
8,225,923
1,952,262
1,719,551
52,853
26,963
32,081
3,410,062
7,411,412
3,517,077
84,999,940
4,422,655
193,128
115,963,907
1 Ocak-31
Mart 2009
11,467,481
2,643,354
2,062,101
39,469
55,704
5,220,373
7,364,549
2,016,176
69,653,308
4,909,135
254,692
105,686,342
1 Ocak-31
Mart 2010
281,734
207
27,805,420
17,404,168
45,491,529
1 Ocak-31
Mart 2009
92,400
324
40,037,855
10,698,492
50,829,071
1 Ocak-31
Mart 2010
6,153
1,753
14,151
10,180
107,152
12,546
15,415
12,424
22,483
19,075
50,041
3,292
274,665
1 Ocak-31
Mart 2009
8,874
561
19,808
9,669
1,626,171
5,763
18,441
65,526
20,453
237,902
11,976
2,025,144
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
37. İlişkili Taraf Açıklamaları (devamı)
İlişkili taraflardan finansman giderleri
Şişecam Dış Ticaret A. Ş.
Camiş Ambalaj Sanayi A.Ş.
Oxyvit Kimya San. ve Tic. A. Ş.
Çayırova Cam San. A. Ş.
Paşabahçe Cam San. ve Tic. A. Ş.
T.İş Bankası A. Ş.
İşbank Gmbh
T.Şişe ve Cam Fabr. A. Ş.
Paşabahçe Eskişehir Cam San. ve Tic. A.Ş.
Camiş Elektrik Üretim A.Ş.
T.Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.
Diğer
1 Ocak-31
Mart 2010
38,292
776
7,620
27,711
466,647
186,264
26,118
11,293
402,186
184
1,167,091
1 Ocak-31
Mart 2009
66,540
309
4,196
4,744
12,871
226,252
257,988
2,095
58,777
546
634,318
İlişkili taraflardan temettü gelirleri
Camiş Elektrik Üretim A. Ş.
İş Merk.Yön ve İşlt. A. Ş.
1 Ocak-31
Mart 2010
15,937
363
16,300
1 Ocak-31
Mart 2009
121
121
İlişkili taraflara komisyon gideri
T.Şişe ve Cam Fabr. A. Ş.
Şişecam Dış Ticaret A. Ş.
1 Ocak-31
Mart 2010
58,516
443,739
502,255
1 Ocak-31
Mart 2009
91,299
355,074
446,373
55
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
37. İlişkili Taraf Açıklamaları (devamı)
İlişkili taraflara ödenen hizmet bedeli
T.Şişe ve Cam Fabr. A. Ş.
1 Ocak-31
Mart 2010
1,395,381
1 Ocak-31
Mart 2009
1,294,773
İlişkili taraflardan diğer gelirler
Cam Elyaf San. A. Ş.
Camiş Madencilik A. Ş.
Camser Madencilik A. Ş.
Paşabahçe Cam San. ve Tic. A. Ş.
T.Şişe ve Cam Fabr. A. Ş.
Trakya Cam San. A. Ş.
Trakya Cam Yenişehir A. Ş.
Anadolu Cam Yenişehir A. Ş.
Camiş Elektrik Üretim A. Ş.
Anadolu Cam San. A. Ş.
Oxyvit Kimya San. Ve Tic. A. Ş.
Sintan Kimya San.ve Tic. A. Ş.
Solvay Sodi AD
Diğer
1 Ocak-31
Mart 2010
271,800
540,345
96,560
125,768
29,190
317,717
13,936
475,982
1,396,140
671,578
90,517
35,873
682,801
2,315
4,750,522
1 Ocak-31
Mart 2009
281,401
524,680
103,748
109,501
25,657
943,501
29,032
131,329
912,079
439,334
131,199
37,020
3,958
3,672,439
İlişkili taraflardan diğer giderler
T.İş Bankası A. Ş.
İş Merkezleri Yön. ve İşl. A. Ş.
Camiş Ambalaj San.A.Ş.
Paşabahçe Mağazaları A.Ş.
Şişecam Shanghai Trading Co.Ltd.
T.Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.
Çayırova Cam San. A. Ş.
Anadolu Anonim Türk Sig. Şti.
Trakya Cam San. A. Ş.
İş Gayrimenkul Yat.Ort.A.Ş.
Diğer
1 Ocak-31
Mart 2010
202,699
115,216
54,828
1,852
224,930
98,550
117,766
255,122
1,070,963
1 Ocak-31
Mart 2009
30,038
14,390
228,150
57,065
113,326
10,449
5,274
6,080
464,772
1 Ocak-31
Mart 2010
1 Ocak-31
Mart 2009
356,118
101,730
457,848
577,244
159,010
736,254
Dönem içerisinde üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar aşağıdaki gibidir:
Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar
Ana Şirket
Konsolidasyona tabi diğer şirketler
56
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi
a) Sermaye riski yönetimi
Grup, sermaye yönetiminde bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve
özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak karlılığını artırmayı hedeflemektedir.
Grubun sermaye yapısı, 8 ve 10’uncu. notta açıklanan kredileri de içeren borçlar, 6. notta açıklanan nakit ve
nakit benzerleri ve sırasıyla 27. notta açıklanan çıkarılmış sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri ve geçmiş
yıl karlarını da içeren özkaynak kalemlerinden oluşmaktadır.
Grubun sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler şirket yönetimi tarafından
değerlendirilir. Üst yönetim değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut
olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, temettü ödemeleri, yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutulması
amaçlanmaktadır.
Grup sermayeyi borç/toplam sermaye oranını kullanarak izler. Bu oran net borcun toplam sermayeye
bölünmesiyle bulunur. Net borç, nakit ve nakit benzeri değerlerin toplam borç tutarından (bilançoda gösterildiği
gibi finansal borçlar ve yükümlülükleri ve ticari borçları içerir) düşülmesiyle hesaplanır. Toplam sermaye,
bilançoda gösterildiği gibi öz sermaye ile net borcun toplanmasıyla hesaplanır.
31 Mart 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle net borç/toplam sermaye oranı aşağıdaki gibidir:
31 Mart
2010
347,953,375
140,790,230
207,163,145
546,997,461
38%
Toplam borçlar
Eksi: Nakit ve nakit benzerleri
Net Borç
Toplam özkaynak
Net Borç/ Toplam Özkaynak oranı
31 Aralık
2009
372,360,772
129,523,480
242,837,292
540,997,080
45%
Grubun genel stratejisi önceki dönemden bir farklılık göstermemektedir.
(b) Finansal Risk Faktörleri
Grup faaliyetleri nedeniyle piyasa riski (kur riski, gerçeğe uygun değer faiz oranı riski, nakit akımı faiz oranı
riski ve fiyat riski), kredi riski ve likidite riskine maruz kalmaktadır. Grup risk yönetimi programı genel olarak
mali piyasalardaki belirsizliğin, Grup finansal performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerinin minimize
edilmesi üzerine odaklanmaktadır.
Risk yönetimi, Yönetim Kurulu tarafından onaylanan politikalar doğrultusunda merkezi bir risk yönetimi birimi
tarafından yürütülmektedir. Risk politikalarına ilişkin olarak ise Grup’un risk yönetimi birimi tarafından finansal
risk tanımlanır, değerlendirilir ve Grup’un operasyon üniteleri ile birlikte çalışmak suretiyle riskin azaltılmasına
yönelik araçlar kullanılır. Yönetim Kurulu tarafından risk yönetimine ilişkin olarak gerek yazılı genel bir
mevzuat gerekse de döviz kuru riski, faiz riski, kredi riski, türev ürünlerinin ve diğer türevsel olmayan finansal
araçların kullanımı ve likidite fazlalığının nasıl değerlendirileceği gibi çeşitli risk türlerini kapsayan yazılı
prosedürler oluşturulur.
57
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.1) Kredi riski yönetimi
Finansal araçları elinde bulundurmak, karşı tarafın anlaşmanın gereklerini yerine getirememe riskini de
taşımaktadır. Grup yönetimi bu riskleri, her anlaşmada bulunan karşı taraf için ortalama riski kısıtlayarak ve
gerektiği takdirde teminat alarak karşılamaktadır. Grubun tahsilat riski, esas olarak ticari alacaklarından
doğmaktadır. Grup, müşterilerinden doğabilecek bu riski, müşteriler için belirlenen kredi limitlerini alınan
teminatlar ile sınırlayarak yönetmektedir. Kredi limitlerinin kullanımı Grup tarafından sürekli olarak izlenmekte
ve müşterinin finansal pozisyonu, geçmiş tecrübeler ve diğer faktörler göz önüne alınarak müşterinin kredi
kalitesi sürekli değerlendirilmektedir. Ticari alacaklar, Grup politikaları ve prosedürleri dikkate alınarak
değerlendirilmekte ve bu doğrultuda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra bilançoda net olarak
gösterilmektedir (Not 10).
Ticari alacaklar, çeşitli sektör ve coğrafi alanlara dağılmış, çok sayıdaki müşteriyi kapsamaktadır. Müşterilerin
ticari alacak bakiyeleri üzerinden sürekli olarak kredi değerlendirmeleri yapılmaktadır.
58
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.1)
Kredi riski yönetimi (devamı)
Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri
Alacaklar
Ticari Alacaklar
31 Mart 2010
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (*)
- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
- teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi takdirde
vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal
varlıkların defter değeri
C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış
varlıkların net defter değeri
- teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
Diğer Alacaklar
Diğer Taraf
Bankalardaki
Mevduat
4,841,508
1,326,287
140,775,533
-
(7,515,622)
-
-
-
-
29,018,203
(5,328,016)
4,841,508
-
1,326,287
-
140,775,533
-
-
-
-
-
-
4,560,214
(2,187,606)
-
-
-
-
1,107,691
(1,107,691)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
İlişkili Taraf
Diğer Taraf
79,290,221
33,578,417
(37,046,233)
69,178,494
(29,840,173)
10,111,727
(7,206,060)
D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
- Değer düşüklüğü (-)
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri)
- Değer düşüklüğü (-)
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
-
İlişkili Taraf
-
E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar
(*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
59
Diğer
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.1) Kredi riski yönetimi (devamı)
Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri
Alacaklar
Ticari Alacaklar
31 Aralık 2009
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (*)
- Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
- teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi takdirde
vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal
varlıkların defter değeri
C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış
varlıkların net defter değeri
- teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
- Değer düşüklüğü (-)
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri)
- Değer düşüklüğü (-)
- Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
Diğer Alacaklar
Diğer Taraf
Bankalardaki
Mevduat
12,681,634
1,537,961
129,463,862
-
-
-
-
-
12,681,634
1,537,961
129,463,862
-
-
-
-
-
5,873,721
(2,583,992)
-
-
-
-
1,150,793
(1,150,793)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
İlişkili Taraf
Diğer Taraf
73,193,798
31,827,319
(41,537,977)
(8,312,043)
55,061,797
25,953,598
(29,840,173)
(5,728,051)
18,132,001
(11,697,804)
-
İlişkili Taraf
-
E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar
(*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
60
Diğer
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.1) Kredi riski yönetimi (devamı)
31 Mart 2010 tarihi itibariyle Grup’un vadesi gelmemiş ticari alacakları 98.196.697 TL’dir (31 Aralık 2009:
81.015.395 TL).
Grup’un, müşterilerinden aldığı teminatların toplamı aşağıdaki gibidir:
31 Mart
2010
Teminat mektupları
Nakit
İpotekler
7,315,622
200,000
7,515,622
31 Aralık
2009
7,907,362
204,681
200,000
8,312,043
31 Mart 2010 tarihi itibariyle, 14.671.941 TL (31 Aralık 2009: 24.005.722 TL) tutarındaki vadesi geçmiş ticari
alacak, şüpheli alacak olarak değerlendirilmemiş ve karşılık ayrılmamıştır. Grup, faaliyet gösterdiği sektörlerin
dinamikleri ve şartlarının yanısıra ipotek, kefalet, teminat senedi gibi teminatlar bulundurması sebebiyle
herhangi bir tahsilat riski öngörmemektedir. Vadesi geçmiş alacakların mevcut durumu yukarıda bahsedildiği
üzere sektörün özelliklerinden kaynaklanmakta olup, önceki dönemlerde de buna benzerdir.
31 Mart 2010 tarihi itibariyle, ticari alacakların 1.107.691 TL (31 Aralık 2009: 1.150.793 TL) tutarındaki kısmı
şüpheli alacak olarak değerlendirilmiş, bu tutarın tamamı (31 Aralık 2009: 1.150.793 TL) için şüpheli alacak
karşılığı ayrılmıştır. Ticari alacaklar için ayrılan şüpheli alacak karşılığı, geçmiş tahsil edilememe tecrübesine
dayanılarak belirlenmiştir. Grup, bu riskleri, her anlaşmada bulunan karşı taraf için ortalama riski kısıtlayarak ve
gerektiği takdirde teminat alarak karşılamaktadır. Tahsilat riski, esas olarak ticari alacaklarından doğmaktadır.
Bayilerden doğabilecek bu riski, bayiler için belirlenen kredi limitlerini alınan teminatlar ile sınırlayarak
yönetmektedir. Kredi limitlerinin kullanımı sürekli olarak izlenmekte ve müşterinin finansal pozisyonu, geçmiş
tecrübeler ve diğer faktörler göz önüne alınarak müşterinin kredi kalitesi sürekli değerlendirilmektedir. Ticari
alacaklar, Grup politikaları ve prosedürleri dikkate alınarak değerlendirilmekte ve bu doğrultuda şüpheli alacak
karşılığı ayrıldıktan sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir.
Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıklar aşağıdaki gibidir:
31 Mart 2010
Ticari Alacaklar
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş
Toplam vadesi geçen alacaklar
9,749,919
2,816,536
348,882
1,756,604
14,671,941
Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
(9,393,666)
61
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.1) Kredi riski yönetimi (devamı)
31 Aralık 2009
Ticari Alacaklar
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş
Toplam vadesi geçen alacaklar
13,206,639
9,711,512
1,067,959
19,612
24,005,722
Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
(14,281,796)
Bilanço tarihi itibariyle, vadesi geçmiş ticari alacaklardan karşılık ayrılmamış olanlara ilişkin alınan teminatlar
aşağıdaki gibidir:
Vadesi geçmiş, karşılık ayrılmamış alacaklar için alınan teminatlar
31 Mart
2010
Teminat Mektupları
Akreditif
Eximbank ihracat sigortası
31 Aralık
2009
2,187,606
3,205,084
4,000,976
2,583,992
3,984,110
7,713,694
9,393,666
14,281,796
(b.2) Likidite risk yönetimi
Grup, nakit akımlarını düzenli olarak takip ederek finansal varlıkların ve yükümlülüklerin vadelerinin
eşleştirilmesi yoluyla yeterli fonların ve borçlanma rezervinin devamını sağlayarak, likidite riskini yönetir.
Likidite riski tabloları
İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli ölçüde nakit tutmayı, yeterli miktarda kredi işlemleri ile fon kaynaklarının
kullanılabilirliğini ve piyasa pozisyonlarını kapatabilme gücünü ifade eder.
Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi
sağlayıcılarının erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir.
Aşağıdaki tablo, Grup’un finansal yükümlülüklerinin vade dağılımını göstermektedir. Aşağıdaki tablolar,
Grup’un yükümlülükleri iskonto edilmeden ve ödemesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır.
Söz konusu yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler aşağıdaki tabloya dahil edilmiştir.
62
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.2) Likidite riski yönetimi (devamı)
31 Mart 2010
Sözleşme uyarınca vadeler
Defter Değeri
Sözleşme uyarınca nakit
çıkışlar toplamı
(I+II+III+IV)
Vadesiz
(I)
3 aydan kısa
(II)
3-12 arası
(III)
1-5 yıl arası
(IV)
5 yıldan uzun
(V)
Türev olmayan finansal yükümlülükler
Banka kredileri
Ticari borçlar
İlişkili taraflara borçlar (Not 37)
Diğer borçlar
206,254,291
25,766,788
48,011,136
3,644,820
219,735,886
25,934,032
48,011,136
3,644,820
81,424
-
31,482,646
25,934,032
48,011,136
3,072,228
86,944,080
572,592
96,317,263
-
4,910,473
-
Toplam yükümlülük
283,677,035
297,325,874
81,424
108,500,042
87,516,672
96,317,263
4,910,473
31 Aralık 2009
Sözleşme uyarınca vadeler
Defter Değeri
Sözleşme uyarınca nakit
çıkışlar toplamı
(I+II+III+IV)
Vadesiz
(I)
3 aydan kısa
(II)
3-12 arası
(III)
1-5 yıl arası
(IV)
5 yıldan uzun
(V)
Türev olmayan finansal yükümlülükler
Banka kredileri
Ticari borçlar
İlişkili taraflara borçlar (Not 37)
Diğer borçlar
242,619,337
24,452,578
40,409,895
2,159,162
260,460,321
24,611,235
40,409,895
2,159,162
704,016
-
49,844,768
24,611,235
40,409,895
2,159,162
84,814,671
-
115,661,504
-
9,435,362
-
Toplam yükümlülük
309,640,972
327,640,613
704,016
117,025,060
84,814,671
115,661,504
9,435,362
(b.3) Piyasa riski yönetimi
Faaliyetleri nedeniyle Grup, döviz kurundaki ve faiz oranındaki değişiklikler ile ilgili finansal risklere maruz kalmaktadır. Grup düzeyinde karşılaşılan piyasa riskleri,
duyarlılık analizleri esasına göre ölçülmektedir. Cari yılda Grup’un maruz kaldığı piyasa riskinde ya da karşılaşılan riskleri ele alış yönteminde veya bu riskleri nasıl
ölçtüğüne dair kullandığı yöntemde, önceki seneye göre bir değişiklik olmamıştır.
63
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.3) Piyasa riski yönetimi (devamı)
(b.3.1) Kur riski yönetimi
Yabancı para cinsinden işlemler, kur riskinin oluşmasına sebebiyet vermektedir. Grup’un yabancı para cinsinden
parasal ve parasal olmayan varlıklarının ve parasal olmayan yükümlülüklerinin bilanço tarihi itibariyle dağılımı
aşağıdaki gibidir:
64
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.3.1) Kur riski yönetimi (devamı)
31 Mart 2010
TL
1. Ticari Alacak
2a. Parasal Finansal Varlıklar (kasa, banka hesapları dahil)
2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar
3. Diğer Alacaklar
4. DÖNEN VARLIKLAR
ABD Doları
Euro
Diğer
80,296,621
138,365,371
84,884
218,746,876
35,089,096
75,514,549
53,227
110,656,872
12,955,322
11,419,420
1,900
24,376,642
320,354
33,909
354,263
-
-
-
-
218,746,876
110,656,872
24,376,642
354,263
10. Ticari Borçlar
11. Finansal Yükümlülükler
12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler
12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler
13. KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER
1,783,324
36,105,492
1,963,803
39,852,619
752,367
10,431,947
633,865
11,818,179
300,921
9,858,834
486,955
10,646,710
21,017
21,017
14. Ticari Borçlar
15. Finansal Yükümlülükler
16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler
16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler
17. UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER
64,492,161
64,492,161
35,514,429
35,514,429
104,344,780
47,332,608
15,741,948
21,017
19. Bilanço dışı türev araçların net varlık /
yükümlülük pozisyonu (19a-19b)
-
-
-
-
19.a Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden
türev ürünlerin tutarı
-
-
-
-
19b. Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden
türev ürünlerin tutarı
5. Ticari Alacaklar
6a. Parasal Finansal Varlıklar
6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar
7. Diğer Alacaklar
8. DURAN VARLIKLAR
9. TOPLAM VARLIKLAR
18. TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER
5,095,238
5,095,238
-
-
-
-
-
20. Net yabancı para varlık
yükümlülük pozisyonu
114,402,096
63,324,264
8,634,694
333,246
21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük
pozisyonu (1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
114,317,212
63,271,037
8,632,794
333,246
22. Döviz hedge'i için kullanılan finansal araçların
toplam gerçeğe uygun değeri
-
-
-
-
23. Döviz varlıkların hedge edilen kısmının tutarı
-
-
-
-
24. Döviz yükümlülüklerin hedge edilen kısmının tutarı
-
-
-
25. İhracat
108,239,846
36,348,525
25,326,609
26. İthalat
34,087,193
7,936,140
10,658,915
65
974,398
-
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.3.1) Kur riski yönetimi (devamı)
31 Aralık 2009
TL
1. Ticari Alacak
2a. Parasal Finansal Varlıklar (kasa, banka hesapları dahil)
2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar
3. Diğer Alacaklar
4. DÖNEN VARLIKLAR
ABD Doları
Euro
Diğer
72,010,047
126,481,824
772,588
199,264,459
33,321,651
61,178,552
48,730
94,548,933
10,108,613
15,870,984
1,900
25,981,497
79,192
695,111
774,303
873
873.00
580
580.00
-
-
199,265,332
94,549,513
25,981,497
774,303
10. Ticari Borçlar
11. Finansal Yükümlülükler
12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler
12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler
13. KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER
4,592,819
43,741,912
574,202
48,908,933
1,588,643
8,075,839
187,977
9,852,459
981,673
14,619,322
134,780
15,735,775
80,091
80,091
14. Ticari Borçlar
15. Finansal Yükümlülükler
16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler
16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler
17. UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER
73,230,212
73,230,212
39,514,429
39,514,429
122,139,145
49,366,888
22,092,918
80,091
19. Bilanço dışı türev araçların net varlık /
yükümlülük pozisyonu (19a-19b)
-
-
-
-
19.a Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden
türev ürünlerin tutarı
-
-
-
-
19b. Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden
türev ürünlerin tutarı
5. Ticari Alacaklar
6a. Parasal Finansal Varlıklar
6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar
7. Diğer Alacaklar
8. DURAN VARLIKLAR
9. TOPLAM VARLIKLAR
18. TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER
6,357,143
6,357,143
-
-
-
-
-
20. Net yabancı para varlık
yükümlülük pozisyonu
77,126,187
45,182,625
3,888,579
694,212
21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / yükümlülük
pozisyonu (1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
76,352,726
45,133,315
3,886,679
22. Döviz hedge'i için kullanılan finansal araçların
toplam gerçeğe uygun değeri
-
-
-
-
23. Döviz varlıkların hedge edilen kısmının tutarı
-
-
-
-
24. Döviz yükümlülüklerin hedge edilen kısmının tutarı
(899)
-
-
-
25. İhracat
364,918,054
114,158,223
85,324,375
4,949,165
26. İthalat
110,050,427
19,110,878
37,430,694
4,997
66
-
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.3.1) Kur riski yönetimi (devamı)
Grup, başlıca ABD Doları ve Euro cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır. Diğer kurların etkisi önemsizdir.
31 Mart 2010 tarihi itibariyle aktif ve pasifte yer alan döviz bakiyeleri şu kurlarla çevrilmiştir: 1 ABD Doları =
1,5215 TL ve 1 Euro = 2,0523 TL (31 Aralık 2009: 1 ABD Doları = 1,5057 TL ve 1 Euro = 2,1603 TL).
Aşağıdaki tablo Grup’un ABD Doları ve Euro kurlarındaki %10’luk artışa ve azalışa olan duyarlılığını
göstermektedir. %10’luk oran, üst düzey yöneticilere Grup içinde kur riskinin raporlanması sırasında kullanılan
oran olup, söz konusu oran Yönetim’in döviz kurlarında beklediği olası değişikliği ifade etmektedir. Duyarlılık
analizi sadece yıl sonundaki açık yabancı para cinsinden parasal kalemleri kapsar ve söz konusu kalemlerin yıl
sonundaki %10’luk kur değişiminin vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi etkilerini gösterir. Bu analiz, dış
kaynaklı krediler ile birlikte Grup içindeki yurt dışı faaliyetler için kullanılan, krediyi alan ve de kullanan
tarafların fonksiyonel para birimi dışındaki kredilerini kapsamaktadır. Pozitif değer, kar/zararda ve diğer
özkaynak kalemlerindeki artışı ifade eder.
Kur riskine duyarlılık
31 Mart 2010
Kar / Zarar
Yabancı paranın Yabancı paranın
değer kazanması değer kaybetmesi
Özkaynaklar
Yabancı paranın Yabancı paranın
değer kazanması değer kaybetmesi
ABD Doları'nın TL karşısında % 10 değerlenmesi halinde
1 - ABD Doları net varlık / yükümlülüğü
9,634,787
(9,634,787)
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-)
9,634,787
(9,634,787)
3- ABD Doları net etki (1 +2)
4 - Euro net varlık / yükümlülük
5 - Euro riskinden korunan kısım (-)
6- Euro net etki (4+5)
Euro'nun TL karşısında % 10 değerlenmesi halinde
1,772,098
(1,772,098)
1,772,098
(1,772,098)
-
11,677,003
11,677,003
Diğer döviz kurlarının TL karşısında % 10 değerlenmesi halinde
7- Diğer döviz net varlık / yükümlülüğü
33,325
(33,325)
8- Diğer döviz kuru riskinden korunan kısım (-)
33,325
(33,325)
9- Diğer Döviz Varlıkları net etki (7+8)
TOPLAM (3 + 6 +9)
11,440,210
67
(11,440,210)
-
11,677,003
-
(11,677,003)
(11,677,003)
(11,677,003)
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.3.1) Kur riski yönetimi (devamı)
31 Mart 2009
Kar / Zarar
Yabancı paranın Yabancı paranın
değer kazanması değer kaybetmesi
Özkaynaklar
Yabancı paranın Yabancı paranın
değer kazanması değer kaybetmesi
ABD Doları'nın TL karşısında % 10 değerlenmesi halinde
1 - ABD Doları net varlık / yükümlülüğü
(1,638,688)
1,638,688
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-)
3- ABD Doları net etki (1 +2)
(1,638,688)
1,638,688
4 - Euro net varlık / yükümlülük
5 - Euro riskinden korunan kısım (-)
6- Euro net etki (4+5)
Euro'nun TL karşısında % 10 değerlenmesi halinde
(82,646)
82,646
(82,646)
82,646
-
12,904,656
12,904,656
Diğer döviz kurlarının TL karşısında % 10 değerlenmesi halinde
7- Diğer döviz net varlık / yükümlülüğü
124,781
(124,781)
8- Diğer döviz kuru riskinden korunan kısım (-)
124,781
(124,781)
9- Diğer Döviz Varlıkları net etki (7+8)
TOPLAM (3 + 6 +9)
(1,596,553)
1,596,553
-
12,904,656
-
(12,904,656)
(12,904,656)
(12,904,656)
(b.3.2) Faiz oranı riski yönetimi
Grup’un finansal yükümlülükleri, Grup’u faiz oranı riskine maruz bırakmaktadır. Grup’un finansal
yükümlülükleri ağırlıklı olarak sabit faizli borçlanmalardır. Değişken faizli finansal yükümlülüklerin 31 Mart
2010 tarihi itibariyle mevcut bilanço pozisyonuna göre, faiz oranlarında %1’lik bir düşüş/yükseliş olması ve
diğer tüm değişkenlerin sabit tutulması durumunda; vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi kar 243.458 TL
değerinde artacak / azalacaktır. (31 Mart 2009: 554.193 TL)
68
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.3.2) Faiz oranı riski yönetimi (devamı)
Faiz oranı duyarlılığı
Grup’un faiz oranına duyarlı finansal araçlarının dağılımı aşağıdaki gibidir:
31 Mart 2010
Finansal varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri
Satılmaya hazır finansal varlıklar
Vadeye kadar elde tutulacak
finansal varlıklar
Ticari alacaklar
Diğer alacaklar
Finansal yükümlülükler
Banka kredileri
Ticari borçlar
Diğer borçlar
Finansal varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri
Satılmaya hazır finansal varlıklar
Vadeye kadar elde tutulacak
finansal varlıklar
Ticari alacaklar
Diğer alacaklar
Finansal yükümlülükler
Banka kredileri
Ticari borçlar
Diğer borçlar
Değişken Faizli
-
179,098,831
-
Değişken Faizli
-
194,682,895
-
69
Sabit Faizli
136,734,932
Faiz Riskine
Maruz Kalmayan
4,055,298
25,480,978
Toplam
140,790,230
25,480,978
3,633,149
112,868,638
6,167,795
-
3,633,149
112,868,638
6,167,795
27,155,460
62,310,688
15,112,056
31 Aralık 2009
-
206,254,291
62,310,688
15,112,056
Sabit Faizli
125,359,497
3,777,534
105,021,117
14,219,595
47,232,426
45,361,603
21,660,032
Faiz Riskine
Maruz Kalmayan
4,163,983
24,488,473
Toplam
129,523,480
24,488,473
-
3,777,534
105,021,117
14,219,595
704,016
-
242,619,337
45,361,603
21,660,032
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (devamı)
(b) Finansal Risk Faktörleri (devamı)
(b.3.3) Diğer fiyat riskleri
Grup, hisse senedi yatırımlarından kaynaklanan hisse senedi fiyat riskine maruz kalmaktadır. Hisse senetleri
yatırımları, ticari amaçlardan ziyade stratejik amaçlar için elde tutulmaktadır. Grup tarafından söz konusu
yatırımların faal olarak alım-satımı söz konusu değildir.
Özkaynak fiyat duyarlılığı
Aşağıdaki duyarlılık analizleri raporlama tarihinde maruz kalınan hisse senedi fiyat risklerine göre
belirlenmiştir. Raporlama tarihinde, diğer tüm değişkenlerin sabit ve değerleme yöntemindeki verilerin %10
oranında fazla / az olması durumunda:
•
31 Mart 2010 tarihi itibariyle, hisse senedi yatırımları, satılmaya hazır varlıklar olarak sınıflandırıldığı ve elden
çıkarılmadığı ya da değer düşüklüğüne uğramadığı sürece, net kar / zarar etkilenmeyecektir,
•
Diğer özkaynaktaki fonlarda 432.032 TL tutarında artış / azalış (31 Aralık 2009: 332.781 TL tutarında
artış/azalış) olacaktır. Bu durum esasen, satılmaya hazır hisselerin gerçeğe uygun değerindeki değişikliklerden
kaynaklanmaktadır.
Grup’un hisse senedi fiyatları ile ilgili duyarlılığı daha önceki yıla kıyasla önemli bir değişiklik göstermemiştir.
70
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
39. Finansal Araçlar (Gerçeğe Uygun Değer ve Finansal Riskten Korunma Muhasebesi
Çerçevesindeki Açıklamalar)
31 Mart 2010
Finansal varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri
Finansal varlıklar
Ticari alacaklar
Diğer alacaklar
Finansal yükümlülükler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar
31 Aralık 2009
Finansal varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri
Finansal varlıklar
Ticari alacaklar
Diğer alacaklar
Finansal yükümlülükler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar
Vadesine kadar
elde
tutulacak
yatırımlar
Krediler ve
alacaklar
Satılmaya
hazır
finansal
varlıklar
İtfa edilmiş
değerinden
gösterilen
finansal
yükümlülükler
Defter değeri
Not
3,633,149
-
140,790,230
112,868,638
6,167,795
25,480,978
-
-
140,790,230
29,114,127
112,868,638
6,167,795
-
-
-
206,254,291
62,310,688
15,112,056
206,254,291
62,310,688
15,112,056
8
10
11
Defter değeri
Not
Vadesine kadar
elde
tutulacak
yatırımlar
Krediler ve
alacaklar
Satılmaya
hazır
finansal
varlıklar
İtfa edilmiş
değerinden
gösterilen
finansal
yükümlülükler
3,777,534
-
129,523,480
105,021,117
14,219,595
24,488,473
-
-
129,523,480
28,266,007
105,021,117
14,219,595
-
-
-
242,619,337
45,361,603
21,660,032
242,619,337
45,361,603
21,660,032
6
7
10
11
6
7
10
11
8
10
11
(*) Şirket, finansal araçların kayıtlı değerlerinin makul değerlerini yansıttığını düşünmektedir.
Finansal Araçların Gerçeğe Uygun Değeri
Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri aşağıdaki gibi belirlenir:
•
Kategori 1: Finansal varlık ve yükümlülükler, birbirinin aynı varlık ve yükümlülükler için aktif piyasada
işlem gören borsa fiyatlarından değerlenmiştir.
•
Kategori 2: Finansal varlık ve yükümlülükler, ilgili varlık ya da yükümlülüğün birinci kategoride belirtilen
borsa fiyatından başka direkt ya da endirekt olarak piyasada gözlenebilen fiyatının bulunmasında kullanılan
girdilerden değerlenmiştir.
•
Kategori 3: Finansal varlık ve yükümlülükler, varlık ya da yükümlülüğün gerçeğe uygun değerinin
bulunmasında kullanılan piyasada gözlenebilir bir veriye dayanmayan girdilerden değerlenmiştir.
71
Soda Sanayii A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları
31 Mart 2010 Tarihinde Sona Eren Ara Döneme Ait
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
39. Finansal Araçlar (Gerçeğe Uygun Değer ve Finansal Riskten Korunma Muhasebesi
Çerçevesindeki Açıklamalar) (devamı)
Finansal Araçların Gerçeğe Uygun Değeri (devamı)
Finansal varlıklar
31 Mart
2010
Raporlama tarihi itibariyle
gerçeğe uygun değer seviyesi
1. Seviye
2. Seviye
3. Seviye
TL
TL
TL
Hisse senetleri
4,320,315
4,320,315
-
-
Toplam
4,320,315
4,320,315
-
-
Finansal varlıklar
31 Aralık
2009
Raporlama tarihi itibariyle
gerçeğe uygun değer seviyesi
1. Seviye
2. Seviye
3. Seviye
TL
TL
TL
Hisse senetleri
3,327,810
3,327,810
-
-
Toplam
3,327,810
3,327,810
-
-
40. Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar
Şirket, 2009 yılı Olağan Genel Kurulu’nda alınan kar dağıtımı kararı doğrultusunda mevcut 500.000.000 TL’lık
kayıtlı sermaye tavanı içerisinde 231.000.000 TL olan çıkarılmış sermayesinin 254.100.000 TL’ye
yükseltilmesine, arttırılan 23.100.000 TL’nin 2009 yılı karından karşılanmasına ve bu tutarın bedelsiz olarak
hissedarlara dağıtılmasına karar vermiştir.
41. Finansal Tabloların Önemli Ölçüde Etkileyen Yada Finansal Tabloların Açık,
Yorumlanabilir ve Anlaşılabilir Olması Açısından Açıklanması Gerekli Olan Diğer
Hususlar
Yoktur.
72