ALANIN ANYON EŞDEĞER KİRAL YAPI TAŞLARI SENTEZİ Zuhal

XI. Ulusal Kimya Kongresi, Van, 1997
ALANIN ANYON EŞDEĞER KİRAL YAPI TAŞLARI SENTEZİ
Zuhal Gerçek, Ayhan Sıtkı Demir
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Kimya Bölümü
Yeni, genel uygulanabilir kiral amino asit sentezlerinin geliştirilmesi organik kimya
çalışma alanlarının önemli dallarından biridir.
Bu alanda yaptığımız çalışmalarda fosfat grubu içeren furil aminlerin enansiyoseçici
sentezleri yapılmış ve alanın anyon eşdeğeri yapıtaşı olarak kullanılabileceği gösterilmiştir.
Bu türde yapıtaşlarının sentezi için furil 'ketonların halojen türevleri fosfonatlara
dönüştürülmüş, karbonil grubunun okzim eterlere çevirilmesi daha sonra da enântiyoseçici
indirgeme reaksyonlan ile kiral aminler sentezlenmiştır. Aminin her iki enansiyomeri okzim
eterin değişik geometrik izomerlerinin kullanılmasıyla sağlanmıştır.
Fosfonatlann değişik elektrofillerle reaksyonlan ile elde edilen maddalerin ftıran
halkasının oksidasyonu İle değişik amino asitlerin sentezi gerçekleştirilebilmektedir.