2918 sayılı karayolları trafik kanunu

2918 SAYILI KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU
KANUN NO: 2918
KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU (*)
Kabul Tarihi: 13 Ekim 1983
Resmi Gazete ile NeĢir ve Ġlânı: 18 Ekim 1983 – Sayı: 18195
5.t. Düstur, c.22 – s.
_____
(*) 1. Sigorta hizmetleri ile ilgili olarak bu Kanun ve diğer mevzuatla Sanayi ve Ticaret Bakanlığına verilmiĢ
olan görev ve yetkiler 18.12.1987 tarih ve 303 sayılı K.H.K.nin 12.5.1989 tarih ve 368 sayılı K.H.K.nin 6 ncı
maddesiyle değiĢik 1 inci maddesi ilk fıkrasiyle BAġBAKANLIĞA devredilmiĢ, 9.12.1994 tarih ve 4059 sayılı
Kanunun 2. maddesi (e) bendi ile de Hazine MüsteĢarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğüne devredilmiĢtir.
2. 17 Ekim 1996 tarih ve 4199 sayılı Kanunun 47 nci maddesi ile bu Kanundaki eylemler için öngörülen cezalar
yürürlükten kaldırılmıĢ, aynı Kanunun 43 üncü maddesi ile eklenen Ek 3 üncü madde hükümleri, 1.1.1997’den
geçerli olmak üzere uygulamaya konulmuĢtur. Trafik cezalarındaki bu değiĢiklik hükümleri 21 Mayıs 1997 tarih
ve 4262 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile yürürlükten kaldırılmıĢ ve aynı madde ile yeniden düzenlenmiĢ ve
madde metinlerine iĢlenmiĢtir.
Ek 3 üncü madde, 1 inci fıkrası hükmüne göre de;
Her takvim yılı baĢından geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan mutlak ceza tutarları, o yıl için Vergi Usul
Kanunu hükümleri uyarınca tesbit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılır.
3. Karayolları Trafik Yönetmeliği, 18.7.1997 tarih ve 23053 sayılı 1. Mükerrer R.G.’de yayımlanmıĢtır.
_____
BĠRĠNCĠ KISIM
GENEL ESASLAR
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
AMAÇ VE KAPSAM
Amaç
Madde 1 – Bu Kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik
güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 – Bu Kanun, trafikle ilgili kuralları, Ģartları, hak ve yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve
denetlenmesini, ilgili kuruluĢları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalıĢma usulleri ile diğer hükümleri
kapsar. Bu Kanun, karayollarında uygulanır. Ancak aksine bir hüküm yoksa;
a) Karayolu dıĢındaki alanlardan kamuya açık olanlar ile park, bahçe, park yeri, garaj, yolcu ve eĢya terminali,
servis ve akaryakıt istasyonlarında karayolu taĢıt trafiği için faydalanılan yerler ile,
b) EriĢme kontrollü karayolunda ve para ödenerek yararlanılan karayollarının kamuya açık kesimlerinde ve
belirli bir karayolunun bağlantısını sağlayan deniz, göl ve akarsular üzerinde kamu hizmeti gören araçların,
karayolu araçlarına ayrılan kısımlarında da, Bu Kanun hükümleri uygulanır.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
TANIMLAR
Tanımlar
Madde 3 – Bu Kanunda kullanılan terimlerin tanımları aĢağıda gösterilmiĢtir.
Trafik: Yayaların, hayvanların ve araçların karayolları üzerindeki hal ve hareketleridir.
Karayolu: Trafik için, kamunun yararlanmasına açık olan arazi Ģeridi, köprüler ve alanlardır.
Karayolu yapısı: Karayolunun kendisi ile karayolunun üstünde, yanında, altında veya yukarısındaki, ada, ayırıcı,
otokorkuluk, istinat duvarı, köprü, tünel, menfez ve benzeri yapılardır.
Mülk: Devlete, kamuya, gerçek ya da tüzelkiĢilere ait olan taĢınmaz mallardır.
Karayolu sınır çizgisi: KamulaĢtırılmıĢ, kamuya terk veya tahsis edilmiĢ karayolunda; mülkle olan sınır çizgisi,
Diğer karayollarında; yarmada, Ģevden sonra hendek varsa hendek dıĢ kenarı, hendek yoksa Ģev üst kenarı,
dolguda Ģev etek çizgisi,
Yaya yolu ayrılmıĢ karayolunda ise yaya yolunun mülkle birleĢtiği çizgidir.
Ġki yönlü karayolu: TaĢıt yolunun her iki yöndeki taĢıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.
Tek yönlü karayolu: TaĢıt yolunun yalnız bir yöndeki taĢıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.
BölünmüĢ karayolu: Bir yöndeki trafiğe ait taĢıt yolunun bir ayırıcı ile belirli Ģekilde diğer taĢıt yolundan
ayrılması ile meydana gelen karayoludur.
EriĢme kontrollü karayolu (otoyol-ekspresyol): Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve Ģartlar
dıĢında giriĢ ve çıkıĢın yasaklandığı, yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak, izin verilen motorlu
araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrola tabi tutulduğu karayoludur.
GeçiĢ yolu: Araçların bir mülke girip çıkması için yapılmıĢ olan yolun, karayolu üzerinde bulunan kısmıdır.
Bağlantı yolu: Bir kavĢak yakınında karayolu taĢıt yollarının birbirine bağlanmasını sağlayan, kavĢak alanı
dıĢında kalan ve bir yönlü trafiğe ayrılmıĢ olan karayolu kısmıdır.
Anayol: Anatrafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki trafiğin, bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk
geçiĢ hakkını vermesi gerektiği iĢaretlerle belirlenmiĢ karayoludur.
Tali yol: Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu bakımından, bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.
TaĢıt yolu: (Kaplama): Karayolunun genel olarak taĢıt trafiğince kullanılan kısmıdır.
Yaya yolu (Yaya kaldırımı): Karayolunun, taĢıt yolu kenarı ile gerçek veya tüzelkiĢilere ait mülkler arasında
kalan ve yalnız yayaların kullanımına ayrılmıĢ olan kısmıdır.
Bisiklet yolu: Karayolunun, sadece bisikletlilerin kullanmalarına ayrılan kısmıdır.
Yaya geçidi: TaĢıt yolunda, yayaların güvenli geçebilmelerini sağlamak üzere, trafik iĢaretleri ile belirlenmiĢ
alandır.
KavĢak: Ġki veya daha fazla karayolunun kesiĢmesi veya birleĢmesi ile oluĢan ortak alandır.
Banket: Yaya yolu ayrılmamıĢ karayolunda, taĢıt yolu kenarı ile Ģev baĢı veya hendek içi üst kenarı arasında
kalan ve olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacağı, zorunlu hallerde de araçların faydalanabileceği
kısımdır.
ġerit: TaĢıtların bir dizi halinde güvenle seyredebilmeleri için taĢıt yolunun ayrılmıĢ bir bölümüdür.
Alt geçit: Karayolunun diğer bir karayolu veya demiryolunu alttan geçmesini sağlayan yapıdır.
Üst geçit: Karayolunun, diğer bir karayolu veya demiryolunu üstten geçmesini sağlayan yapıdır.
Demiryolu geçidi (Hemzemin geçit): Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiĢtiği bariyerli veya bariyersiz
geçitlerdir.
Okul geçidi: Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların çevresinde özellikle öğrencilerin
geçmesi için taĢıt yolunda ayrılmıĢ ve bir trafik iĢareti ile belirlenmiĢ alandır.
Ada: Yayaların geçme ve durmalarına, taĢıtlardan inip binmelerine yarayan, trafik akımını düzenleme ve trafik
güvenliğini sağlama amacı ile yapılmıĢ olan, araçların bulunamayacağı, koruyucu tertibatla belirlenmiĢ bölüm ve
alanlardır.
Ayırıcı: TaĢıt yollarını veya yol bölümlerini birbirinden ayıran bir taraftaki taĢıtların diğer tarafa geçmesini
engelleyen veya zorlaĢtıran karayolu yapısı, trafik tertibatı veya gereçtir.
Park yeri: Araçların park etmesi için kullanılan açık veya kapalı alandır.
Karayolu üzeri park yeri: TaĢıt yolundaki veya buna bitiĢik alanlardaki park yeridir.
Karayolu dıĢı park yeri: Karayolu sınır çizgisi dıĢında olan ve bir geçiĢ yolu veya servis yolu ile taĢıt yoluna
bağlanan park yeridir.
Otomobil: Yapısı itibariyle, sürücüsünden baĢka en çok yedi oturma yeri olan ve insan taĢımak için imal edilmiĢ
bulunan motorlu taĢıttır.
Minibüs: (DeğiĢik: 3058 – 16.10.1984) Yapısı itibariyle sürücüsünden baĢka sekiz ilâ ondört oturma yeri olan ve
insan taĢımak için imal edilmiĢ bulunan motorlu taĢıttır.
Kamyonet: Ġzin verilebilen azamî yüklü ağırlığı 3.500 Kg’ı geçmeyen ve yük taĢımak için imal edilmiĢ motorlu
taĢıttır.
Kamyon: Ġzin verilebilen azamî yüklü ağırlığı 3.500 Kg’dan fazla olan ve yük taĢımak için imal edilmiĢ motorlu
taĢıttır.
Otobüs: (DeğiĢik: 3058 – 16.10.1984) Yapısı itibariyle sürücüsünden baĢka en az onbeĢ oturma yeri olan ve
insan taĢımak için imal edilmiĢ bulunan motorlu taĢıttır.
Troleybüsler de bu sınıfa girer.
Çekici: Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiĢ olan ve yük taĢımayan motorlu taĢıttır.
Arazi taĢıtı: Karayollarında yolcu veya yük taĢıyabilecek Ģekilde imal edilmiĢ olmakla beraber bütün tekerlekleri
motordan güç alan veya alabilen motorlu taĢıtlardır.
Özel amaçlı taĢıt: Özel amaçla insan veya eĢya taĢımak için imal edilmiĢ olan ve itfaiye, Cankurtaran, cenaze,
radyo, sinema, televizyon, kütüphane, araĢtırma araçları ile bozuk veya hasara uğramıĢ taĢıt ve araçları çekmek
veya taĢımak, kaldırmak gibi özel iĢlerde kullanılan motorlu araçtır.
Kamu hizmeti taĢıtı: Kamu hizmeti için yük veya yolcu taĢıması yapan bütün taĢıtlardır.
Personel servis aracı: (Ek: 4199 – 17.10.1996) Herhangi bir kamu kurum ve kuruluĢu veya özel veya tüzel
kiĢilerin personelini bir akit karĢılığı taĢıyan Ģahıs veya Ģirketlere ait minibüs ve otobüs türündeki ticari
araçlardır. Kamu kurum ve kuruluĢları ile özel ve tüzel kiĢilere ait araçların kendi personelini veya yolcusunu
taĢıma iĢi bu tanımın kapsamına girmez.
Umum servis aracı: (Ek: 4199 – 17.10.1996) Okul taĢıtları ile personel servis araçlarının birlikte
değerlendirilmesidir.
Kamp taĢıtı: (Ek: 4199 – 17.10.1996) Yük taĢımasında kullanılmayan; iç dizaynı tatil yapmaya uygun
teçhizatlarla donatılmıĢ, hizmet edebileceği kadar yolcu taĢıyabilen motorlu taĢıttır.
Römork: Motorlu araçla çekilen insan veya yük taĢımak için imal edilmiĢ motorsuz taĢıttır.
Yarı römork: Bir kısmı motorlu taĢıt veya araç üzerine oturan, taĢıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı
motorlu araç tarafından taĢınan römorkdur.
Hafif römork: Azami yüklü ağırlığı 750 Kg’ı geçmeyen römork veya yarı römorkdur.
Motosiklet: Ġki veya üç tekerlekli sepetli veya sepetsiz motorlu araçlardır. Bunlardan karoserisi yük taĢıyabilecek
Ģekilde sandıklı veya özel biçimde yapılmıĢ olan ve yolcu taĢımalarında kullanılmayan üç tekerlekli
motosikletlere yük motosikleti (triportör) denir.
Bisiklet: En çok üç tekerleği olan ve üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği
döndürülmek suretiyle hareket eden ve yolcu taĢımalarında kullanılmayan motorsuz taĢıtlardır.
Motorlu bisiklet: silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen, içten patlamalı motorla donatılmıĢ ve imal hızı
saatte 50 Km’den az olan bisiklettir.
Lastik tekerlekli traktör: Belirli Ģartlarda römork ve yarı römork çekebilen, ancak ticarî amaçla taĢımada
kullanılmayan tarım araçlarıdır.
ĠĢ makineleri: (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Yol inĢaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli
savunma ile çeĢitli kuruluĢların iĢ ve hizmetlerinde kullanılan; iĢ amacına göre üzerine çeĢitli ekipmanlar monte
edilmiĢ, karayolunda insan, hayvan, yük taĢımasında kullanılamayan motorlu araçlardır.
Tramvay: Genellikle yerleĢim birimleri içinde insan taĢımasında kullanılan, karayolunda tekerlekleri raylar
üzerinde hareket eden ve hareket gücünü dıĢarıdan sağlayan taĢıttır.
Okul taĢıtı: Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların öğrencileri ile sadece gözetici ve
hizmetlilerin taĢınmalarında kullanılan taĢıttır.
TaĢıt katarı: Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirine bağlanmıĢ taĢıtlardır.
Araç: Karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taĢıtlar ile iĢ makineleri ve lastik tekerlekli
traktörlerin genel adıdır.
TaĢıt: Karayolunda insan, hayvan ve yük taĢımaya yarayan araçlardır. Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere
“motorlu taĢıt” insan ve hayvan gücü ile yürütülenlere “motorsuz taĢıt” denir.
Sürücü: (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir aracı veya taĢıtı sevk ve idare
eden kiĢidir.
ġoför: (Ek: 4199 – 17.10.1996) Karayolunda, ticari olarak tescil edilmiĢ bir motorlu taĢıtı süren kiĢidir.
Araç sahibi: Araç için adına yetkili idarece tescil belgesi verilmiĢ veya sahiplik veya satıĢ belgesi düzenlenmiĢ
kiĢidir.
ĠĢleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satıĢta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya
aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kiĢidir. Ancak ilgili
tarafından baĢka bir kiĢinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere iĢlettiği ve araç üzerinde
fiilî tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse iĢleten sayılır.
Yolcu: Aracı kullanan sürücü ile hizmetliler dıĢında araçta bulunan kiĢilerdir.
Hizmetli: Araçlarda, sürücü hariç, araç veya taĢıma hizmetlerinde süreli veya süresiz çalıĢan kiĢiler ile iĢ
makinelerinde sürücüden gayri kiĢilerdir.
Durak: Kamu hizmeti yapan yolcu taĢıtlarının yolcu veya hizmetlileri bindirmek, indirmek için durakladıkları
iĢaretlerle belirlenmiĢ yerdir.
Garaj: Araçların, genellikle uzun süre durmaları için kullanılan bakım veya servisinin de yapılabileceği kapalı
veya açık olan yerlerdir.
Terminal: Ġnsan veya eĢya taĢımalarında, araçların indirme, bindirme, yükleme, boĢaltma, aktarma yaptıkları ve
ayrıca bilet satıĢı ile bekleme, haberleĢme, Ģehir ulaĢımı ve benzeri hizmetlerin de sağlandığı yerdir.
Servis istasyonu: Araçların bakım, onarım ve servislerinin yapıldığı açık veya kapalı yerdir.
Akaryakıt istasyonu: Araçların esas itibariyle akaryakıt, yağ ve basınçlı hava gibi ihtiyaçlarının sağlandığı yerdir.
Muayene istasyonu: Araçların niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personeli bulunan ve teknik
kontrolü yapılan yerdir.
Trafik kazası: Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıĢtığı ölüm, yaralanma ve
zararla sonuçlanmıĢ olan olaydır.
Durma: Her türlü trafik zorunlulukları nedeni ile aracın durdurulmasıdır.
Duraklama: Trafik zorunlulukları dıĢında araçların, insan indirmek ve bindirmek, eĢya yüklemek, boĢaltmak
veya beklemek amacı ile kısa bir süre için durdurulmasıdır.
Park etme: Araçların, durma ve duraklaması gereken haller dıĢında bırakılmasıdır.
GeçiĢ hakkı: Yayaların ve araç kullananların diğer yaya ve araç kullananlara göre, yolu kullanmak sırasındaki
öncelik hakkıdır.
GeçiĢ üstünlüğü: Görev sırasında, belirli araç sürücülerinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak Ģartı ile
trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı olmamalarıdır.
TaĢıma sınırı (Kapasite): Bir aracın güvenli taĢıyabileceği en çok yük ağırlığı veya yolcu sayısıdır.
Gabari: Araçların, yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, geniĢlik ve
yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.
Azamî ağırlık: TaĢıtın güvenle taĢıyabileceği azamî yükle birlikte ağırlığıdır.
Yüksüz ağırlık: Üzerinde insan veya eĢya (yük) bulunmayan ve akaryakıt deposu dolu olan bir aracın taĢınması
zorunlu alet, edevat ve donatımı ile birlikte toplam ağırlığıdır.
Yüklü ağırlık: Bir taĢıtın yüksüz ağırlığı ile taĢımakta olduğu sürücü, hizmetli, yolcu ve eĢyanın toplam
ağırlığıdır.
Dingil ağırlığı: Araçlarda aynı dingile bağlı tekerleklerden karayolu yapısına aktarılan ağırlıktır.
Azamî dingil ağırlığı: Araçların karayolu yapılarından güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için
saptanan dingil ağırlığıdır.
Azamî toplam ağırlık: Araçların karayolu yapılarından güvenli ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için
saptanan toplam ağırlıktır.
Trafik iĢaretleri: Trafiği düzenleme amacı ile kullanılan iĢaret levhaları, ıĢıklı ve sesli iĢaretler, yer iĢaretlemeleri
ile trafik zabıtası veya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için yaptıkları hareketlerdir.
ĠĢaret levhası: Sabit veya taĢınabilir bir mesnet üzerine yerleĢtirilmiĢ ve üzerindeki sembol, renk ve yazı ile özel
bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik tertibatıdır.
IĢıklı ve sesli iĢaretler: Trafiği düzenlemede kullanılan ıĢıklı ve sesli, sabit veya taĢınabilir, elle kumanda
edilebilen veya otomatik çalıĢan, üzerinde çeĢitli renk, Ģekil, sembol, yazı bulunan ve belirli yanma süresi olan,
ıĢık veya sesle özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik tertibatıdır.
ĠĢaretleme: TaĢıt yolu ile bordür, ada, ayırıcı, otokorkuluk gibi karayolu elemanları üzerindeki çeĢitli renkte
çizgi, Ģekil, sembol, yazı ve yansıtıcı ve benzerleri ile özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan tertibattır.
Trafikten men: Trafik zabıtasınca, bu Kanunda belirtilen hallerde araçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli
bir yere çekilerek trafikten alıkonulmasıdır.
Bu Kanunun uygulaması ile ilgili diğer tanım ve terimler yönetmelikte gösterilir.
ĠKĠNCĠ KISIM
KURULLAR, KURULUġLAR, KOMĠSYONLAR, GÖREV VE YETKĠLERĠ
Görevli Kurullar ve KuruluĢlar:
Madde 4 – (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Karayolu güvenliği konusunda hedefleri tespit etmek, uygulatmak ve
koordinasyonu sağlamak amacıyla aĢağıdaki kurullar oluĢturulmuĢtur.
a) Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu;
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu BaĢbakanın baĢkanlığında, Adalet, ĠçiĢleri, Maliye, Milli Eğitim,
Bayındırlık ve Ġskan, Sağlık, UlaĢtırma, Orman Bakanlıkları ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Bağlı
Olduğu Bakan ile Jandarma Genel Komutanı, BaĢbakanlık Devlet Planlama TeĢkilatı MüsteĢarı, Emniyet Genel
Müdürü ve Karayolları Genel Müdüründen oluĢur.
Gereği halinde diğer bakanlar da Kurula çağrılabilir.
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu, Trafik Hizmetleri BaĢkanlığınca hazırlanarak, Karayolu Trafik Güvenliği
Kurulunca uygun görülen önerileri değerlendirerek karara bağlar ve kararlarının yaĢama geçirilmesi için gerekli
koordinasyon önlemlerini belirler.
Kurul yılda iki defa olağan, BaĢbakanın gerek görmesi halinde de olağanüstü olarak, gündemle toplanır.
Kurulun sekreterya görevi Emniyet Genel Müdürlüğünce yapılır.
Kurulun çalıĢmasına iliĢkin esas ve usuller, Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
b) Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu;
Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri BaĢkanının baĢkanlığında,
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu’na katılan kamu kurumlarının en az daire baĢkanı seviyesinde görevlileri;
Jandarma Genel Komutanlığı, Türk Standartları Enstitüsü BaĢkanlığı, Türkiye ġoförler ve Otomobilciler
Federasyonu temsilcisi ile ĠçiĢleri Bakanlığınca uygun görülen trafikle ilgili üniversite, Türkiye Mimar ve
Mühendis Odaları Birliği, Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği ve Trafik Kazaları Yardım Vakfının birer
temsilcisi ve BaĢkent BüyükĢehir Belediye BaĢkanından oluĢur. Ġhtiyaç duyulan konularda bilgilerine baĢvurmak
üzere diğer kurum ve kuruluĢlardan temsilci çağrılabilir.
Kurul ayda bir toplanır, zorunlu hallerde baĢkan tarafından toplantıya çağrılabilir.
Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu, Trafik Hizmetleri BaĢkanlığınca Trafik hizmetlerinin çağdaĢ ve güvenli bir
Ģekilde yürütülmesi amacıyla önerilen veya katılacak temsilcilerce önerilecek önlemlerin uygulanabilirliğini
tartıĢarak karara bağlar.
Kurul, katılması gereken üyelerin salt çoğunluğu ile toplanır ve katılanların çoğunluğu ile karar verir.
Kurulun sekreterya görevi ilgili daire baĢkanlığınca yapılır.
Kurulun görev ve yetkileri Ģunlardır;
1. Trafikle ilgili kuruluĢlar arasında koordinasyon sağlanmasına iliĢkin önerilerde bulunmak,
2. Trafik kazalarının azaltılmasına iliĢkin önerilerde bulunmak,
3. Uygulamada görülen aksaklıkları tespit etmek,
4. Kendi görev alanına giren konularla ilgili yasal düzenlemeden kaynaklanan eksiklikleri belirlemek.
Bu Kanunla ve trafik hizmetleri konusunda diğer kanunlarla verilen görevler;
a) ĠçiĢleri Bakanlığınca,
b) Bu Kanunla yetkili kılınan diğer bakanlık, kuruluĢ ve belediyelerce, ĠçiĢleri Bakanlığı ile iĢbirliği içinde,
Yürütülür.
Emniyet Genel Müdürlüğünün, Merkez, Bölge, Ġl
ve Ġlçe Trafik KuruluĢları, Görev ve Yetkileri
Madde 5 – Emniyet Genel Müdürlüğünün trafik kuruluĢları ile bu kuruluĢların görev ve yetkileri Ģunlardır:
a) KuruluĢ:
(DeğiĢik 1. fıkra: 4199 – 17.10.1996) Bu Kanunla, Emniyet Genel Müdürlüğüne verilen görevler, Emniyet Genel
Müdürlüğüne bağlı olarak kurulan Trafik Hizmetleri BaĢkanlığınca yürütülür.
Trafik Hizmetleri BaĢkanlığı, Emniyet Genel Müdür Yardımcısı tarafından yürütülür. Emniyet Genel
Müdürlüğünün merkez, bölge, il ve ilçe trafik zabıta kuruluĢları Trafik Hizmetleri BaĢkanlığına bağlı olarak
çalıĢır.
Araçlara ve sürücülere ait iĢlemleri yapmak, plaka ve belgelerini vermek ve bu amaca yönelik hizmetleri
yürütmek üzere her ilde ve gerekli görülen ilçelerde tescil Ģube veya büroları kurulur.
Tescil Ģube veya bürolarında emniyet hizmetleri sınıfı personelinden ayrı olarak teĢkilat ve kadrolarında
gösterilen sayıda genel idare ve teknik hizmetler sınıfında personel ile sözleĢmeli personel çalıĢtırılabilir.
b) Görev ve Yetkiler:
1. Araçları, bu Kanuna göre araçlarda bulundurulması gerekli belge ve gereçleri, sürücüleri ve bunlara ait
belgeleri, sürücülerin ve karayolunu kullanan diğer kiĢilerin kurallara uyup uymadığını, trafik düzenlemelerinin
ve çeĢitli tesislerin bu Kanun hükümlerine uygun olup olmadığını denetlemek,
2. Duran ve akan trafiği düzenlemek ve yönetmek,
3. (…) (17.10.1996 tarih ve 4199 sayılı Kanunun 47. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
4. El koyduğu trafik kazalarında trafik kaza tespit tutanağı düzenlemek,
5. Trafik suçu iĢleyenler hakkında tutanak düzenlemek, gerekli iĢlemleri yapmak ve takip etmek,
6. Trafik kazası neticesinde hastalanan veya yaralananların bakımlarını sağlayacak tedbirlerin süratle alınmasına
yardımcı olmak ve yakınlarına haber vermek,
7. Araçların tescil iĢlemlerini yaparak belge ve plakalarını vermek,
8. (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Sürücülerin belgelerini vermek.
9. Ülke çapında taĢıtların ve sürücülerin sicillerini tutmak, teknik ve hukukî değiĢikliklerini iĢlemek, istatistiki
bilgileri toplamak ve değerlendirmek,
10. Trafik kazalarının oluĢ nedenleri ile ilgili tüm unsurları kapsayan istatistik verileri ve bilgilerini toplamak,
değerlendirmek, sonuçlarına göre gereken önlemlerin alınmasını sağlamak ve ilgili kuruluĢlara teklifte
bulunmak,
11. (Ek: 4199 – 17.10.1996) Hasar tazminatı ödemelerini hızlandırmak amacıyla sigorta Ģirketlerince istenecek
gerekli bilgi ve belgeleri vermek.
12. Ayrıca bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılmıĢ olan yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmaktır. (*)
Trafik kuruluĢlarının, çalıĢma Ģekil ve Ģartları, görevlendirilecek personelin nitelikleri, seçimi, çalıĢma usulleri,
görev, yetki ve sorumluluklarına ait esaslar ĠçiĢleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.
Trafik Zabıtasının Görev ve Yetki Sınırı ile Genel
Zabıtanın Trafik Hizmetlerini Yürütmeye ĠliĢkin Yetkisi
Madde 6 – Trafik zabıtası ve genel zabıtanın görev ve yetki sınırı;
a) (DeğiĢik 1. fıkra: 3759 – 27.8.1991) (…) (17.10.1996 tarih ve 4199 sayılı Kanunun 4. maddesi hükmü
gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
Trafik zabıtasının aslî görevi trafik hizmetlerini yürütmektir.
Trafik zabıtası görevi sırasında karĢılaĢtığı acil ve zorunlu hallerde genel zabıta görevi yapmakla da yetkilidir.
Mülkî idare amirlerince, emniyet ve asayiĢ bakımından zorunlu görülen haller dıĢında, trafik zabıtasına genel
zabıta görevi verilemez, araç, gereç ve özel teçhizatı trafik hizmetleri dıĢında kullanılamaz.
b) (DeğiĢik: 4262 – 21.5.1997) Genel Zabıta:
Trafik zabıtasının bulunmadığı veya yeterli olmadığı yerlerde polis; polisin veya trafik teĢkilatının görev alan
dıĢında kalan yerlerde de jandarma, trafik eğitimi almıĢ subay, astsubay ve uzman jandarmalar eliyle
yönetmelikte belirtilen esas ve usullere uygun olarak trafiği düzenlemeye ve trafik suçlarına el koymaya görevli
ve yetkilidir.
_____
(*) 17.10.1996 tarih ve 4199 sayılı Kanunun 3. maddesi hükmü gereğince 11. bendin numarası 12 olarak teselsül
ettirilmiĢtir.
_____
Gerekli görülen yerlerde ve hallerde yönetmelikle belirtilen esas ve usullere uygun olarak; valinin isteği ve
ĠçiĢleri Bakanlığının onayı ile jandarmaya, mülkî idare amirinin isteği ve garnizon komutanının uygun görmesi
üzerine merkezi komutanlıklarına geçici olarak trafiği düzenleme yetkisi verilebilir.
Karayolları Genel Müdürlüğünün Görev ve Yetkileri
Madde 7 – Karayolları Genel Müdürlüğünün bu Kanunla ilgili görev ve yetkileri Ģunlardır:
a) Yapım ve bakımdan sorumlu olduğu karayollarında can ve mal güvenliği yönünden gerekli düzenleme ve
iĢaretlemeleri yaparak önlemleri almak ve aldırmak
b) Tüm karayollarındaki iĢaretleme standartlarını tespit etmek, yayınlamak ve kontrol etmek,
c) (…) (Madde 7 nin 1. fıkrasının (c) bendi, 17.10.1996 tarih ve 4199 sayılı Kanunun 47. maddesi hükmü
gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
d) Trafik ve araç tekniğine ait görüĢ bildirmek, karayolu güvenliğini ilgilendiren konulardaki projeleri incelemek
ve onaylamak,
e) Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında, ĠçiĢleri Bakanlığının uygun görüĢü alınmak suretiyle,
yönetmelikte belirlenen hız sınırlarının üstünde veya altında hız sınırları belirlemek ve iĢaretlemek,
f) Trafik kazalarının oluĢ nedenlerine göre verileri hazırlamak ve karayollarında gerekli önleyici teknik tedbirleri
almak,
g) Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında trafik güvenliğini ilgilendiren kavĢak, durak yeri,
aydınlatma, yol dıĢı park yerleri ve benzeri tesisleri yapmak, yaptırmak veya diğer kuruluĢlarca hazırlanan
projeleri tetkik ve uygun olanları tasdik etmek,
h) Yetkili birimlerce veya trafik zabıtasınca tespit edilen trafik kaza analizi sonucu, altyapı ve yolun fizikî yapısı
ile iĢaretlemeye dayalı kaza sebepleri göz önünde bulundurularak önerilen gerekli önlemleri almak,
i) (…) (Madde 7 nin 1. fıkrasının (i) bendi, 10.5.2006 tarih ve 26164 sayılı R.G.’de yayımlanan, 3.5.2006 tarih
ve 5495 sayılı Kanun’un 4. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
j) (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) (DeğiĢik ibare: 5228 – 16.7.2004 / m.59/8-a – Yürürlük m.61/7) “Bu Kanunun
13, 14, 16, 17, 18, 47/a ve 65 inci maddeleri” hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında suç veya ceza
tutanağı düzenlemek; 47 nci maddenin (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen kural ihlallerinin tespiti halinde,
durumu bir tutanakla belirlemek ve gerekli iĢlemin yapılması için en yakın trafik kuruluĢuna teslim etmek,
k) Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılmıĢ olan yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmaktır.
(…) (Madde 7 nin son fıkrası, 28.3.1985 tarih ve 3176 sayılı Kanunun 16. maddesi hükmü gereğince yürürlükten
kaldırılmıĢtır.)
Milli Eğitim Gençlik ve Spor, Sağlık ve Sosyal Yardım ve UlaĢtırma Bakanlıklarının Görev ve Yetkileri
Madde 8 – (DeğiĢik: 3176 – 28.3.1985) Bu Kanun açısından Millî Eğitim Gençlik ve Spor, Sağlık ve Sosyal
Yardım ve UlaĢtırma bakanlıklarının görev ve yetkileri Ģunlardır:
a) Millî Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı;
1. Motorlu araç sürücülerinin yetiĢtirilmesi için 123 üncü madde gereğince sürücü kursları açmak, özel sürücü
kursu açılmasına izin vermek, bunları her safhada denetlemek,
2. (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Resmi ve özel kurslarda eğitilenlerin sınavlarını yapmak, baĢarılı olanlara
sertifika verilmesini sağlamak,
3. (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Okul öncesi, okul içi ve okul dıĢı trafik eğitimini düzenleyen trafik genel eğitim
planı hazırlamak ve ilgili kuruluĢlarla iĢbirliği yaparak uygulamak.
b) (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Sağlık Bakanlığı:
1. Karayollarında meydana gelen trafik kazaları ile ilgili ilk ve acil yardım hizmetlerini planlamak ve
uygulamak,
2. Trafik kazalarında yaralananların en kısa zamanda sağlık hizmetlerinden istifadelerini temin etmek üzere,
ĠçiĢleri Bakanlığının uygun görüĢü de alınarak karayolları üzerinde ilk yardım istasyonları kurmak, bu
istasyonlara gerekli personeli, araç ve gereci sağlamak,
3. Her ilde trafik kazaları için eğitilmiĢ sağlık personeli ile birlikte yeteri kadar ilk ve acil yardım ambulansı
bulundurmak,
4. Bu Kanunla ve mevzuatla verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapmak.
Üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluĢları, acil olarak kendilerine
getirilen trafik kazası geçirmiĢ kiĢilere, Sağlık Bakanlığı tarifesini uygulamak suretiyle, vermiĢ oldukları
hizmetlerin bedelinin tamamını yükümlü sigorta Ģirketlerinden tahsil ederler.
Sağlık Bakanlığı bu görevleri yerine getirilmesi ile ilgili olarak; verilen hizmetlerin bedellerini yükümlü sigorta
Ģirketlerinden tahsil etmek için Maliye Bakanlığının görüĢünü alarak döner sermaye saymanlığı kurar. Bu
amaçla döner sermaye saymanlığı tarafından tahsil edilen gelirin tamamı, bu Kanun ile Sağlık Bakanlığına
verilen görevlerin yerine getirilmesinde kullanılır.
Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan harcamaların tamamı Sağlık Bakanlığı Döner Sermaye ĠĢletmesine 8 iĢgünü
içinde yükümlü sigorta Ģirketlerince ödenir. Sağlık Bakanlığı Trafik Hizmetleri Döner Sermaye ĠĢletmesinin
verdiği hizmetler için uygulayacağı fiyat tarifesi, Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunun da uygun görüĢü
alınarak Sağlık Bakanlığınca belirlenir. Sigorta Ģirketleri, zorunlu mali sorumluluk sigortası geçerli teminat
limitleri ve Ģartları dahilinde ödemekle yükümlü bulundukları tutarı aĢan kısmı için (DeğiĢik ibare: 4629 –
21.2.2001 / m.6 f – Yürürlük m.8) “Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı”na baĢvurur. Buna iliĢkin usul ve
esaslar Sağlık Bakanlığının görüĢü alınarak Hazine MüsteĢarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça çıkarılacak bir
yönetmelikle düzenlenir.
c) (DeğiĢik: 5495 – 3.5.2006 / m.1) UlaĢtırma Bakanlığı
UlaĢtırma Bakanlığının ilgili birimleri bu Kanun ve diğer mevzuatla verilen hizmetleri yapmak, bu Kanun
açısından karayolu taĢımasına iliĢkin gerekli koordinasyonu sağlamak, tescile bağlı araçların muayenelerini
yapmak veya yaptırmak, muayene istasyonlarını denetlemek, 35 inci madde hükümlerine aykırı hareket edenler
hakkında tutanak düzenleyerek idari para cezası vermek, bu maddede belirlenen idari tedbirleri almak, araçların
ağırlık ve boyut kontrollerini yapmak veya yaptırmak ve denetlemek, aykırı görülen hususlarla ilgili olarak
sorumlular hakkında idari para cezasına dair tutanak düzenlemek.
Araçların ağırlık ve boyut kontrollerini yapmak üzere yetkilendirilenler, UlaĢtırma Bakanlığınca denetlenir ve
aykırı hareketi tespit edilen iĢletme sahipleri 1.000 Türk Lirası idari para cezası ile cezalandırılır. Yetkilendirme
konusu iĢletme Ģartlarında giderilebilecek eksiklik olması halinde, iĢletme sahibine, bu eksiklikleri gidermesi
için azami onbeĢ gün süre verilir. Bu süre zarfında eksikliklerin giderilmemesi halinde, izin belgesi iptal edilir.
Araçların ağırlık ve boyut kontrollerinin yapılması veya yaptırılması ile ilgili olarak Karayolları Genel
Müdürlüğünce verilen hizmet sürdürülürken kullanılan ve Genel Müdürlüğün diğer hizmetleri ile iliĢkili
olmayan bina, arazi, arsa gibi taĢınmazlar Maliye Bakanlığınca UlaĢtırma Bakanlığına tahsis; bu görev
yürütülürken yararlanılan tesisat ve teçhizat UlaĢtırma Bakanlığına devredilir. Araçların ağırlık ve boyut
kontrollerini yapmak üzere UlaĢtırma Bakanlığınca yetkilendirilme yapılması halinde tahsis edilen taĢınmazlar
ile devredilen tesisat ve teçhizatın kullanılması hususunda, Maliye Bakanlığının görüĢü alınarak, UlaĢtırma
Bakanlığı ile yetkilendirilenler arasında özel hukuk hükümleri gereğince sözleĢme yapılabilir.
Tarım Orman ve KöyiĢleri Bakanlığının Görev ve Yetkileri
Madde 9 – (DeğiĢik: 3176 – 28.3.1985) Bu Kanuna göre, Tarım Orman ve KöyiĢleri Bakanlığının görev ve
yetkileri Ģunlardır;
a) Orman yollarında;
1. Trafik düzeni ve güvenliği açısından anaorman yolları ile gerekli görülen diğer orman yollarında iĢaretlemeler
yaparak tedbirler almak ve aldırmak,
2. Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle orman yolları için verilen trafikle ilgili diğer
görevleri yapmak,
b) Köy yollarında;
1. Trafik düzeni ve güvenliği açısından gerekli düzenleme ve iĢaretlemeleri yaparak, tedbir almak ve aldırmak,
2. Yol güvenliğini ilgilendiren konulardaki; kavĢak durak yeri, yol dıĢı park yeri, aydınlatma ve benzeri tesislerin
projelerini incelemek ve gerekenleri onaylamak,
3. Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında 17 nci maddede sayılan tesisler için bağlantıyı
sağlayacak geçiĢ yolları yönünden izin vermek,
4. Yetkili birimlerce veya trafik zabıtasınca tespit edilen trafik kaza analizi sonucu, karayolu yapısı ve
iĢaretlemeye dayalı kaza nedenleri gözönünde bulundurularak gerekli tedbirleri almak,
5. Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle köy yolları için verilen trafikle ilgili diğer görevleri
yapmak.
Köy yolları için sayılan görev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli görülenler orman yolları için de uygulanabilir.
Belediye Trafik Birimleri, Görev ve Yetkileri
Madde 10 – (DeğiĢik: 3176 – 28.3.1985) Bu Kanunla belediyelere verilen görevler il ve ilçe trafik komisyonları
ve mahalli trafik birimleri ile iĢbirliği yapılarak yürütülür.
a) KuruluĢ
Her belediye baĢkanlığı bünyesinde, hizmet kapasitesi gözönünde tutularak ĠçiĢleri Bakanlığınca tespit edilecek
ölçülere ve genel hükümlere göre, belediye trafik Ģube müdürlüğü, Ģefliği veya memurluğu kurulur.
b) Görev ve yetkiler
1. Yapım ve bakımından sorulu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmak,
2. Gerekli görülen kavĢaklara ve yerlere trafik ıĢıklı iĢaretleri, iĢaret levhaları koymak ve yer iĢaretlemeleri
yapmak,
3. Karayolu yapısında ve üzerinde yapılacak çalıĢmalarda gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve denetlemek,
4. Karayolunda trafik için tehlike teĢkil eden engelleri gece veya gündüze göre kolayca görülebilecek Ģekilde
iĢaretlemek veya ortadan kaldırmak,
5. Yol yapısı veya iĢaretleme yetersizliği yüzünden trafik kazalarının vukubulduğu yerlerde, yetkililerce teklif
edilen tedbirleri almak,
6. Çocuklar için trafik eğitim tesisleri yapmak veya yapılmasını sağlamak,
7. Bu Kanun ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmak.
8. (Ek fıkra: KHK-330 – 25.6.1988) Bu Kanunla Emniyet Genel Müdürlüğünün trafik kuruluĢlarına verilmiĢ
olan denetim, yönetim ve düzenleme görevleri de ĠçiĢleri Bakanlığınca gerekli görülen yerleĢim birimlerinde
yönetmelikle tesbit edilen usul ve esaslara göre belediyelere devredilebilir.
Trafik DanıĢma ve Eğitim Komisyonu
Madde 11 – (…) (28.3.1985 tarih ve 3176 sayılı Kanunun 16. maddesi hükmü gereğince yürürlükten
kaldırılmıĢtır.)
Ġl ve Ġlçe Trafik Komisyonları
Madde 12 – (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Ġl ve Ġlçe Trafik Komisyonlarının kuruluĢu ile görev ve yetkileri:
a) KuruluĢ:
Ġl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve Ģartlara göre trafik düzeni ve güvenliği bakımından Yönetmelikte gösterilen
konular ve esaslar çerçevesinde, illerde vali veya yardımcısının baĢkanlığında, belediye, emniyet, jandarma, milli
eğitim, karayolları ve Türkiye ġoförler ve Otomobilciler Federasyonuna bağlı ilgili odanın temsilcileri; Valilikçe
uygun görülen trafikle ilgili üniversite, oda, vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluĢların birer
temsilcisinden oluĢan Ġl Trafik Komisyonu, ilçelerde kaymakamın baĢkanlığında, aynı kuruluĢların yöneticileri
veya görevlendirecekleri temsilcilerinin katıldığı Ġlçe Trafik Komisyonu kurulur.
Kuruldaki üniversite, vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluĢların temsilcilerinin toplam sayısı 3’ü
geçemez.
KuruluĢu bulunan yerler hariç, Ġlçe Trafik Komisyonlarına karayolları temsilcisinin katılması zorunlu değildir.
Gündem konuları vali veya kaymakamlar tarafından belirlenir.
Bu komisyonlara, oy hakkı olmaksızın görüĢleri alınmak üzere, diğer kuruluĢ temsilcileri de çağrılabilir.
Kararlar oy çokluğu ile alınır. Oyların eĢitliği halinde baĢkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır.
Ġl Trafik Komisyonu kararları valinin onayı ile yürürlüğe girer.
Ġl ve Ġlçe Trafik Komisyonu kararlarını bütün resmi ve özel kuruluĢlar uygulamakla yükümlüdür.
Ġlçe Trafik Komisyonu kararları, Ġl Trafik Komisyonunca incelenip vali tarafından onaylandıktan sonra
yürürlüğe girer.
b) Görev ve yetkiler:
1. Ġl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve Ģartlara göre trafik düzeni ve güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli
tedbirleri almak,
2. Trafiğin düzenli bir Ģekilde akımını sağlamak bakımından alt yapı hizmetleri ile ilgili tedbirleri almak, trafikle
ilgili sorunları çözümlemek, bütün ülkeyi ilgilendiren Trafik Güvenliği Yüksek Kurulunun müdahalesini
gerektiren hususları ĠçiĢleri Bakanlığına iletmek,
3. Karayolu taĢımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere, trafik düzeni ve güvenliği yönünden
belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıĢtırılacak yolcu ve yük taĢıtları ile motorsuz taĢıtların çalıĢma Ģekil ve
Ģartları, çalıĢtırılabileceği yerler ile güzergahlarını tespit etmek ve sayılarını belirlemek,
4. Gerçek ve tüzelkiĢiler ile resmî ve özel kurum ve kuruluĢlara ait otopark olmaya müsait boĢ alan, arazi ve
arsaları geçici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunların sahiplerine veya üçüncü kiĢilere iĢletilmesi için izin
vermek,
5. Bu Kanunla ve diğer mevzuatla verilen görevleri yapmak,
ÜÇÜNCÜ KISIM
KARAYOLU TRAFĠK GÜVENLĠĞĠ, TRAFĠK ĠġARETLERĠ, YAPI VE TESĠSLER
Karayolu Trafik Güvenliği
Madde 13 – Karayolunun yapım ve bakımı ile görevli ve sorumlu bütün kuruluĢlar karayolu yapısını, trafik
güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmakla yükümlüdürler.
ÇeĢitli kiĢi, kurum ve kuruluĢlar, karayolu yapısında yapacakları ve esasları yönetmelikte belirtilen çalıĢmalarda;
a) Yolun yapım ve bakımı ile görevli kuruluĢtan izin almak,
b) ÇalıĢmaları, gerekli önlemleri alarak, aldırarak ve devamlılığını sağlayarak, trafik akımını ve güvenliğini
bozmayacak tarzda yapmak,
c) Zorunlu nedenlerle meydana gelen arıza, engel ve benzerlerini en kısa zamanda ortadan kaldırarak karayolunu
kullananlara ve araçlara zarar vermeyecek duruma getirmek,
d) ġehiriçi karayolu kenarında çeĢitli tesislerin yapımı süresince; kaldırımlarda, tünel, tünel aydınlatılması ve
benzerlerini yaparak güvenli geçiĢ sağlamak ve yaya yollarını trafiğe açık bulundurmak,
Zorundadırlar.
Bu çalıĢmalar sırasında meydana getirilen tehlikeli durum ve engeller bütün sorumluluk, bunları yaratan kiĢilere
ait olmak üzere zabıtaca kaldırılır, yapılan masraflar sorumlulara ödetilir.
(…) (Fıkra, 28.3.1985 tarih ve 3176 sayılı Kanunun 16. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayanlar, fiil baĢka bir suç oluĢtursa bile ayrıca
7.200.000.- lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Karayolu Yapısı ve Trafik ĠĢaretlerinin Korunması
Madde 14 – Karayolu yapısı ve trafik iĢaretleri ile ilgili olarak;
a) Karayolu yapısı üzerine, trafiği güçleĢtirecek, tehlikeye sokacak veya engel yaratacak, trafik iĢaretlerinin
görülmelerini engelleyecek veya güçleĢtirecek Ģekilde bir Ģey koymak, atmak, dökmek, bırakmak ve benzeri
hareketlerde bulunmak,
b) Karayolu yapısını, trafik iĢaretlerini ve karayoluna ait diğer yapı ve güvenlik tesislerini, üzerlerine yazı
yazarak, çizerek veya baĢka Ģekillerde bozmak, yerlerini değiĢtirmek veya ortadan kaldırmak,
Yasaktır.
Meydana gelen tehlike ve engeller, ilgili kuruluĢlar ve zabıtaca ortadan kaldırılır, bozukluk ve eksiklikler yolun
yapım ve bakımından sorumlu kuruluĢca derhal giderilir, zarar karĢılıkları ve masrafları sorumlulara ödetilir.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayanlara 7.200.000.- lira para cezası verilir.
Trafik ĠĢaretleri
Madde 15 – Trafiği düzenlemede kullanılan iĢaret levhaları, ıĢıklı ve sesli iĢaretler, yer iĢaretlemeleri ile benzeri
trafik iĢaretleri, karayolunun yapım ve bakımı ile görevli kuruluĢlarca, temin ve tesis edilerek sürekliliği ve
iĢlerliği sağlanır.
(…) (2. fıkra, 28.3.1985 tarih ve 3176 sayılı Kanunun 16. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
Görülen eksiklikler ilgili kuruluĢlara bildirilerek giderilmesi sağlatılır.
Trafik iĢaretlerinin standart, anlam, nicelik ve nitelikleri ile diğer esasları ĠçiĢleri Bakanlığının görüĢü alınarak
Bayındırlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
Karayolu DıĢında, Kenarında veya Üzerindeki Diğer Levhalar, IĢıklar ve ĠĢaretlemeler
Madde 16 – Karayolu dıĢında, kenarında veya karayolu sınırı içinde, trafik iĢaretlerinin görülmelerini
engelleyecek, anlamlarını değiĢtirecek veya güçleĢtirecek, tereddüte sebep olacak veya yanıltacak ve trafik için
tehlike veya engel yaratacak Ģekilde levhalar, ıĢıklar, iĢaretlemeler ile, ağaç, direk, yangın musluğu, çeĢme,
parmaklık gibi yapı elemanları veya benzerlerini dikmek, koymak veya bulundurmak yasaktır.
(DeğiĢik 2. fıkra: 3176 – 28.3.1985) Zorunlu hallerde bunların bulunabileceği yer, nitelik ve nicelikleri ile hangi
Ģartlarda bulunabileceği, hangilerinin izne bağlı olduğu ve bunlarla ilgili diğer esaslar ve 13 üncü maddede
belirtilen karayolu yapısında yapılacak çalıĢmalar ile ilgili esaslar, ĠçiĢleri Bakanlığının görüĢü alınarak
Bayındırlık ve Ġskân Bakanlığınca çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.
Verilen izinler, ilgili valiliğe bildirilir.
(DeğiĢik 4. fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine aykırı hareket edenler 72.000.000.- lira para cezası
ile cezalandırılırlar.
Ayrıca bunlar, bütün sorumluluk ve giderler mal sahibine ait olmak üzere yolun yapım ve bakımı ile ilgili
kuruluĢca kaldırılır.
Belediye Sınırları DıĢında Karayolu
Kenarındaki Yapı ve Tesisler
Madde 17 – Karayollarında her iki taraftan sınır çizgisine elli metre mesafe içinde bağlantıyı sağlayacak geçiĢ
yoları yönünden; akaryakıt, servis, dolum ve muayene istasyonları, umuma açık park yeri ve garaj, terminal,
fabrika, iĢhanı, çarĢı, pazar yeri, eğlence yerleri, turistik yapı ve tesisler, inĢaat malzemesi ocak ve harmanları,
maden ve petrol tesisleri, araç bakım, onarım ve satım iĢyerleri ve benzeri trafik güvenliğini etkileyecek yapı ve
tesisler için, o karayolunun yapım ve bakımı ile sorumlu kuruluĢtan izin alınması zorunludur.
Verilen izinler, ilgili valiliğe bildirilir.
Ġzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve iĢletilmesi yetkililerce durdurulacağı gibi, yönetmelikteki Ģartlar
yerine getirilmeden iĢletme izni verilmez ve bağlantı yolu, her türlü gider sorumlulara ait olmak üzere yolun
yapım ve bakımı ile ilgili kuruluĢca ortadan kaldırılır.
(DeğiĢik son fıkra: 3493 – 3.11.1988) Bu madde hükümlerine uymayanlar 72.000.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Belediye Sınırları Ġçinde Bulunan Karayolu Kenarındaki Yapı ve Tesisler
Madde 18 – (DeğiĢik: 3176 – 28.3.1985) Belediye sınırları içindeki karayolları kenarında yapılacak veya
açılacak 17 nci maddede sayılan yapı ve tesisler için;
a) belediyelerden izin alınması,
b) (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Belediyelerce bu iznin verilmesinde, trafik güvenliği bakımından bu tesisler
hakkındaki Yönetmelikte belirlenen Ģartların yerine getirilmesini sağlamaları ve ayrıca Karayolları Genel
Müdürlüğünün yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayolu kenarında yapılacak ve açılacak olanların bu
yollara bağlantıları için bu Genel Müdürlüğün ilgili bölge müdürlüğünden uygun görüĢ almaları,
Zorunludur.
Ġzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve iĢletilmesi yetkililerce durdurulacağı gibi, yönetmelikteki Ģartlar
yerine getirilmeden iĢletme izni verilmez ve bağlantı yolu, her türlü gider sorumlulara ait olmak üzere yolun
yapım ve bakımı ile ilgili kuruluĢlarca ortadan kaldırılır.
(DeğiĢik 3. fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine aykırı olarak izinsiz yapı yapanlar 72.000.000.- lira
para cezası ile cezalandırılırlar.
Bu madde ve 17 nci maddede belirtilen tesislere ait Ģartlar, izin ve denetim esasları Bayındırlık ve Ġskân
Bakanlığınca düzenlenen yönetmelikte gösterilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
TESCĠL VE TRAFĠK BELGELERĠ, TESCĠL PLAKALARI, MOTORLU ARAÇLARA AĠT ġARTLAR VE
MUAYENE
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
TESCĠL VE TRAFĠK BELGELERĠ, TESCĠL PLAKALARI
Tescil Belgesi Alma Zorunluluğu
Madde 19 – Araç sahipleri araçlarını yönetmelikte belirtilen esaslara göre yetkili kuruluĢa tescil ettirmek ve
tescil belgesi almak zorundadırlar.
Ancak:
a) Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası bulunan ve geçici olarak Türkiye’ye girmesine izin
verilmiĢ olan araçlar,
b) Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası bulunan ikili ve çok taraflı anlaĢmalara göre, Türkiye’de
tescil zorunluluğundan muaf tutulmuĢ araçlar,
c) Araç imal, ithal, ihraç edenlerin ve satıcılığını yapanların, ithal, ihraç, depolama, teĢhir ve satıĢ amacıyla
geçici olarak bu iĢlere mahsus yerlerde maliki olarak bulundurdukları motorlu araçlar,
d) Tescil zorunluluğu bulunan motorlu taĢıtlarla çekilenler ile 22 nci maddenin (c) bendine göre tescili gerekli
görülenler hariç, bütün motorsuz taĢıtlar,
Bu hükmün dıĢındadır.
Tescil Süresi ve Bildirme Mecburiyeti, SatıĢ ve Devirler ile Noterlerin Sorumluluğu
Madde 20 – (DeğiĢik: 3176 – 28.3.1985) Tescil süreleri, satıĢ ve devirler, noterlerin sorumluluğu ile ilgili esaslar
Ģunlardır:
a) Araç sahipleri,
1. Tescili zorunlu ve ilk tescili yapılacak olan araçların satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren üç
ay içinde tescili için; hurdaya çıkarılma halinde çıkarılıĢ tarihinden itibaren 1 ay içinde tescilin silinmesi için;
yazılı olarak ilgili tescil kuruluĢuna baĢvurmak,
2. (DeğiĢik: 4358 – 2.4.1998) Tescilin yapılması veya silinmesi için vergi kimlik numarası ile yönetmelikte
belirtilen bilgi ve belgeleri sağlamak,
Zorundadırlar.
b) Araçların giriĢ iĢlemlerini yapan gümrük idareleri bu durumu 15 gün içinde araç sahiplerinin beyan ettikleri
tescil kuruluĢuna bildirmekle yükümlüdürler.
c) Tescil belgesi, aracın baĢkasına satıĢ veya devrine, hurdaya çıkarılmasına veya araçta, yönetmelikte belirtilen
niteliklerin değiĢmesine kadar geçerli sayılır.
d) (DeğiĢik : 4262 – 21.5.1997) Tescil edilmiĢ araçların her çeĢit satıĢ ve devirleri, aracın motorlu taĢıtlar vergisi
borcu bulunmadığına dair belgenin ibrazı halinde araç sahibi adına düzenlenmiĢ tescil belgesi esas alınarak
noterlerce yapılır.
Bu satıĢ, noterlerce tesçil belgesine tarih konularak ve tasdik edilmek suretiyle iĢlenir. Ayrıca, tesçil edilmiĢ
araçların satıĢ ve devir iĢlemleri noterler tarafından siciline iĢlenmek üzere iĢlemin tamamlanmasını müteakip en
geç onbeĢ iĢ günü içinde ilgili tesçil kuruluĢu ile vergi dairesi müdürlüğüne bildirilir. Noterlerin vergi dairesi
müdürlüklerine satıĢ iĢlemlerini bildirmesi üzerine intikal eden araçların vergi kayıtları, satıĢ sözleĢmesinin
düzenlendiği tarih itibariyle, 197 sayılı Motorlu TaĢıtlar Vergisi Kanunu hükümlerin uyarınca önceki malikin
vergi mükellefiyetine son verilir. Ayrıca, yeni malik adına vergi mükellefiyeti tesis edilir.
Tesçil sürelerini geçirdiği tespit edilen araçlar trafikten men edilir. Aracın trafikten men edildiği yer tesçil
kuruluĢunda, aracın alıcı adına tesçil iĢlemleri yaptırılır. Bu süre içinde araçta veya taĢınan yükte meydana
gelecek zararlar, yeni araç sahibine aittir.
Noterlerce yapılmayan her çeĢit satıĢ ve devirler geçersizdir.
e) Tescilli araçları satın veya devir alanlar, gerekli bilgi ve belgeleri sağlayarak ilgili tescil kuruluĢundan bir ay
içinde adlarına tescil belgesi almak zorundadırlar.
(DeğiĢik 2 fıkra : 4262 – 21.5.1997) Araç satın alıp, bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (l) numaralı alt
bendi ile (e) bendi hükümlerine uymayanlara 3.600.000 lira para cezası, (d) bendi hükmüne uymayan noterlere
ise 28.800.000 lira hafif para cezası verilir.
Ayrıca satıĢ ve devirlerde, belirlenen sürelerde alıcı adına tescili yapılmadan trafiğe çıkarılan araçlar, tescil
yapılıncaya kadar trafik zabıtasınca trafikten men edilir.
Trafik Belgesi ve Tescil Plakası Alma Zorunluluğu
Madde 21 – Tescil edilen araçlar, “Trafik Belgesi” ve “Tescil Plakası” alınmadan karayollarına çıkarılamaz.
(DeğiĢik 2. fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler 14.400.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Bu gibi araçlar eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten menedilir.
Trafik belgesi, tescil belgesi geçersiz duruma gelince sürekli olarak, üzerinde eksik veya yanlıĢ bilgi bulunması
halinde geçici olarak trafik zabıtasınca geri alınır.
Belge ve Plaka Vermeye Yetkili KuruluĢlar
Madde 22 – (DeğiĢik: 3176 – 28.3.1985) Yönetmelikte gösterilen esaslara göre:
a) Askeri maksatlarla kullanılan Türk Silahlı Kuvvetlerine ait bütün araçlar ile çeĢitli anlaĢmalara göre askeri
amaçla yurdumuzda bulunan kuruluĢlara ait araçların tescilleri Türk Silahlı Kuvvetlerince,
b) Raylı sistemle çalıĢan araçların tescilleri, kullanıldığı yerlere göre ait olduğu kuruluĢlarca,
c) ĠĢ makinesi türünden araçların tescilleri;
1. Kamu kuruluĢlarına ait olanlar ilgili kuruluĢlarınca,
2. (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Özel veya tüzelkiĢilere ait olanlardan; tarım kesiminde kullanılanlar ziraat
odalarınca, tarım kesiminde kullanılanların dıĢında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde
kullanılanların tescilleri, üyesi oldukları ticaret, sanayi veya ticaret ve sanayi odalarınca,
d) Tarım kesiminde kullanılanlar hariç, Ġl Trafik Komisyonlarından karar alınmak Ģartı ile motorsuz taĢıtlardan
gerekli görülenlerin tescilleri belediyelerce,
e) Yukarıdaki bentlerde sayılanlar dıĢında kalan bütün motorlu araçların tescilleri trafik tescil kuruluĢlarınca,
Yapılır, belge ve plakaları verilir.
Belge ve Plakaların Araçlar Üzerinde Bulundurulması Zorunluluğu
Madde 23 – Araçlar, tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakaları araç üzerinde ve uygun durumda
bulundurulmadan trafiğe çıkarılamaz.
(DeğiĢik 2 fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayanlar 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Trafik Belgesi Verilmesi Ġçin Zorunlu Belgeler
Madde 24 – (DeğiĢik 1. Fıkra: 3176 – 28.3.1985) Trafik belgesi verilebilmesi için araca ait tescil belgesi ve mali
sorumluluk sigorta belgesinin ibrazı zorunludur.
Tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakalarının verilmesi Ģartları, geçerlilikleri, süreleri, nicelik ve nitelikleri
ile diğer esaslar yönetmelikte gösterilir.
Geçici Trafik Belgeleri ile Geçici Tescil Plakaları
Madde 25 – Tescilsiz olup, karayolunda geçici olarak kullanılacak araçlara mali mesuliyet sigortası yaptırılmıĢ
olmak Ģartı ile ilgili tescil bürosundan geçici trafik belgesi ile geçici tescil plakası alınması zorunludur.
Geçici trafik belgeleri ve geçici tescil plakalarının çeĢitleri, verilme Ģartları, geçerlilik süreleri, nicelik ve
nitelikleri, yurt dıĢından getirilecek veya yurt dıĢına götürülecek olan araçlara geçici tescil plakası verilmesi
Ģartları ile diğer esaslar yönetmelikte belirtilir.
(DeğiĢik 3. fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayanlar 3.600.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar. Ayrıca, trafik zabıtasınca bu geçici belge ve plakalar iptal edilerek, araçlar trafikten men edilir.
Araçlara Ait Trafik Ayırım ĠĢaretleri ve Diğer ĠĢaretler
Madde 26 – Belirli araçlarda, çalıĢma yerini ve Ģeklini, kapasite ve diğer niteliklerini belirleyen plaka, ıĢık, renk,
Ģekil, sembol ve yazı gibi ayırım iĢaretleri bulundurulması zorunludur.
(DeğiĢik 2. fıkra: 4199 – 17.10.1996) Araçların dıĢında bulundurulması zorunlu iĢaretlerden baĢka, araçlara;
reklam, yazı, iĢaret, resim, Ģekil, sembol, ilan, flama, bayrak ve benzerlerinin takılması, yazılması, sesli ve ıĢıklı
donanımların bulundurulması ve izin verilmesine dair esas ve usuller ile diğer hususlar ĠçiĢleri Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
(…) (3. fıkra, 21.2.2001 tarih ve 4629 sayılı kanunun 6-g maddesi hükmü gereğince, 1.1.2002 tarihinden geçerli
olmak üzere yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
(DeğiĢik 4. fıkra : 4262 – 21.5.1997) Bu maddenin birinci fıkrası hükmüne uymayan sürücüler 1.800.000 lira
para cezası ile cezalandırılırlar. Ġkinci fıkrasına göre çıkarılacak yönetmelik hükümlerine aykırı davranan
sürücüler de 1.800.000 lira para cezası ile cezalandırılır. Sürücü, aynı zamanda araç sahibi değilse, ayrıca, tesçil
plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenir.
(DeğiĢik 5. fıkra : 3493 – 3.11.1988) Ayırım iĢaretleri bulunmayan araçlar trafik zabıtasınca trafikten men edilir.
Yönetmelikte belirtilen Ģartlara aykırı olarak bulundurulanlarla, araçlara izin alınmadan yazılan yazılar sildirilir
veya takılan donanımlar bütün giderler ve sorumluluk iĢletene ait olmak üzere söktürülür.
Tanınma ĠĢaretleri
Madde 27 – Esasları yönetmelikte açıklanan ve araçların tanınmasına yarayan, motorĢasi, seri numaraları,
gerektiğinde yüklü, yüksüz ağırlıkları gibi iĢaretleri bulunmayan araçlara trafik belgesi verilmez.
Tanınma iĢareti bulunmayan veya bilinmeyen araçların, iĢaretleri tescil bürolarınca belirlenir ve belgelerine
iĢlenir.
Devlet Malı Araçların Ayırım ĠĢaretleri ve Tescil Plakaları
Madde 28 – Devlet malı araçların tescil plakalarının rengi ayrı olur.
Emniyet araçlarının renklerine göre boyama Ģekli ile ayırım iĢaretleri diğer resmi ve özel kuruluĢlarla gerçek ve
tüzelkiĢilere ait araçlarda kullanılamaz.
Bu maddenin ikinci fıkrasına aykırı olarak boyanan veya ayırım iĢareti kullanan araçlar aykırılık giderilinceye
kadar trafikten men edilir.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayanlar 3.600.000.- lira para cezası ile
cezalandırılır.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
MOTORLU ARAÇLARA AĠT ġARTLAR
Araçların Karayoluna Uygunluğu ve Teknik Esaslar
Madde 29 – (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Araçların yapım ve kullanma bakımından karayolu yapısına ve trafik
güvenliğine uyması zorunludur. Yapım safhasında, araçların Tip Onayı Yönetmeliği ile buna bağlı diğer
yönetmeliklerin çıkarılmasına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkilidir. Tip Onayı Yönetmeliği ve buna bağlı diğer
yönetmelikler Bayındırlık ve Ġskân Bakanlığının görüĢü alınarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca düzenlenir.
Araçların Teknik ġartlara Uygunluğu
Madde 30 – Araçların, esasları yönetmelikte belirtilen Ģekilde ve tarzda teknik Ģartlara uygun durumda
bulundurulması zorunludur.
a) (DeğiĢik : 4262 – 21.5.1997) Servis freni, lastikleri, dıĢ ıĢık donanımından yakını ve uzağı gösteren ıĢıklar ile
park, fren ve dönüĢ ıĢıkları noksan, bozuk veya teknik Ģartlara aykırı olan araçları kullanan sürücüler 1.800.000
lira para cezası,
b) (DeğiĢik : 4262 21.5.1997) Diğer eksiklik ve bozuklukları bulunan araçlarla, görüĢü engelleyecek veya bir
kaza halinde içindekiler için tehlikeli olabilecek süs, aksesuar, eĢya ve çıkıntıları olan araçları kullananlarla,
karayolunu kullananlar için tehlike yaratacak Ģekilde olan veya görüĢü engelleyecek ve çevredekileri rahatsız
edecek derecede duman veya gürültü çıkaran araçları kullanan sürücüler 3.600.000 lira para cezası,
ile cezalandırılırlar.
Bu maddenin (a) bendinde belirtilen eksiklik ve bozuklukları bulunan araçlar, teknik Ģartlara uygun duruma
getirilinceye kadar trafik zabıtasınca trafikten men edilebilir. (b) bendindeki Ģartlara uymayan ve uyumsuzluğu
trafik emniyetini tehlikeye düĢürmeyecek nitelikte olan araçların Ģartlara uygun duruma getirilmesi ihtar olunur.
Ġhtarda verilen süre için teknik Ģartlara uygun duruma getirilmediğinin tespiti halinde araç trafik zabıtasınca
trafikten men edilir.
Araçlarda Bulundurulması Zorunlu Gereçler
Madde 31 – (DeğiĢik: 4550 – 8.3.2000) Araçlarda;
a) Özelliklerine ve cinslerine göre, yönetmelikte nitelik ve nicelikleri belirtilen gereçlerin,
b) Kamyon, çekici ve otobüslerde ayrıca takoğraf, taksi otomobillerinde ise taksimetre,
Bulundurulması ve kullanılır durumda olması zorunludur. Ancak, 2918 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
önceki yıllarda üretilen araçlarla, resmi taĢıt olarak tescil edilmiĢ ve edilecek olanlar ile Ģehiriçi ve belediye
mücavir alanı içerisinde yolcu ve yük nakliyatı yapanlarda takoğraf bulundurma ve kullanma zorunluluğu
aranmaz. Takoğraf cihazları mekanik, elektronik olabileceği gibi elektro mekanik de olabilir.
Birinci fıkranın (a) bendinde sayılan gereçleri bulundurmayan, kullanmayan veya kullanılabilir durumda
bulundurmayan sürücüler 8.500.000 lira; (b) bendine göre araçlarında taksimetre, takoğraf bulundurmayan,
kullanmayan veya kullanılabilir durumda bulundurmayan sürücüler 34.800.000 lira para cezası ile
ezalandırılırlar. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse ayrıca, tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı
düzenlenir. Aynı bentte belirtilen cihazları bozuk imal edenler veya bozulmasına vasıta olanlar ile bu durumdaki
cihazları kullanan araç sürücüleri ve iĢletenleri üç aydan altı aya kadar hafif hapis cezası ve 526.700.000 lira
hafif para cezası ile cezalandırılırlar. Ayrıca (b) bendi hükmüne uygun durumda bulunmayan araçlar trafik
zabıtasınca; eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten men edilir.
Adres DeğiĢtirme ve Araçlar Üzerindeki DeğiĢiklikleri Bildirme
Madde 32 – Araçlar üzerinde yönetmelikte belirtilen Ģekillerde yapılacak her türlü değiĢikliğin ve adres
değiĢikliklerinin iĢleten tarafından otuz gün içinde tesçili yapan kuruluĢa bildirilmesi zorunludur.
(DeğiĢik 2. fıkra : 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayanlar 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırırlar.
Üzerinde teknik değiĢiklik yapılan araçlar, değiĢikliğin Ģartlara uygun olarak yapıldığı belgelenip bu durum ilgili
tescil bürosunda tescil edilinceye ve trafik belgesine iĢleten tarafından yazdırılıncaya kadar trafikten men edilir.
TaĢınması Özel Ġzne Bağlı Yükler
Madde 33 – Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan, baĢka ulaĢım sistemleri ile taĢınması mümkün
olmayan ve taĢıma sınırını aĢıp da taĢınması zorunlu olan yüklerin taĢınması için, Karayolları Genel
Müdürlüğünden izin alınması zorunludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ARAÇLARIN MUAYENESĠ VE MUAYENEYE
YETKĠLĠ KURULUġLAR
Araçların Muayenesi
Madde 34 – Trafiğe çıkarılacak motorlu araçların teknik Ģartlara uyup uymadığı ekonomik yapıları da dikkate
alınmak suretiyle belirli zamanlarda muayene edilerek tespit edilir.
(Ek fıkra: 4199 – 17.10.1996) Bu Kanuna göre, yaptırılması zorunlu olan malî sorumluluk sigortası geçerli
teminat tutarları üzerinden yaptırılmamıĢ araçlar, muayeneye alınmazlar.
Motorlu araçların muayenelerinin, yönetmelikte belirtilen süreler içinde yaptırılması zorunludur.
(DeğiĢik 3. fıkra: 3672 – 31.10.1990) Muayene süresi dolmadan kazaya karıĢması sonucu yetkili zabıtaca
muayenesi gerekli görülenler ile üzerinde değiĢiklik yapılan araçların ayrıca özel muayenesi zorunludur. Bu
muayeneler öncelikle yapılır.
Karayollarında kullanılmakta olan araçların, teknik Ģartlara uyup uymadığı trafik zabıtasınca kontrol edilerek her
an muayeneleri yapılabilir.
(DeğiĢik son fıkra : 4262 – 21.5.1997) Muayene süresi geçirilen veya sahip değiĢtirme hali hariç, özel muayene
yaptırılması zorunlu olduğu halde yaptırılmamıĢ araçları kullanan sürücüler 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
(Ek fıkra: 5228 – 16.7.2004 / m.44 – Yürürlük m.61/7) Bu araçlar trafikten men edilir ve en yakın muayene
istasyonuna gönderilirler.
(Ek fıkra: 5228 – 16.7.2004 / m.44 – Yürürlük m.61/7) Muayene istasyonu açma yetkisi verilen gerçek ve tüzel
kiĢiler; muayeneleri süresi içinde yaptırılmayan veya geç yaptırılan araçlara iliĢkin bilgileri, Ģekli ve içeriği
Maliye Bakanlığınca belirlenecek bir tutanak ile en yakın trafik kuruluĢuna bildirir. Trafik kuruluĢuna iletilen
tutanaklar hakkında bu Kanun hükümlerine göre iĢlem yapılır.
Muayeneye Yetkili KuruluĢlar
Madde 35.- (DeğiĢik: 5228 – 16.7.2004 / m.45 – Yürürlük m.61/7) Araçların muayeneleri (Ek ibare: 5398 –
3.7.2005 / m.20/b – Yürürlük m.30/a) “UlaĢtırma Bakanlığına ait muayene istasyonlarında veya bu Bakanlık
tarafından iĢletme yetki belgesi ile yetki verilmesi halinde ise”, yetki verilen gerçek veya tüzel kiĢilere ait
muayene istasyonlarında yapılır. Yetki verilen gerçek veya tüzel kiĢiler, bu yetkilerini (Ek ibare: 5398 – 3.7.2005
/ m.20/b – Yürürlük m.30/a) “UlaĢtırma Bakanlığının onayı ile” alt iĢleticilere aynı standartları sağlamak koĢulu
ile devredebilirler. Bu devir, yetki verilen gerçek ve tüzel kiĢilerin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. Bu
istasyonların yönetmelikler doğrultusunda aranan nitelik ve Ģartlara uygunluğunun saptanması sonucunda
iĢletme belgesi UlaĢtırma Bakanlığı tarafından verilir.
Muayene istasyonlarınca; otobüs, kamyon, çekici ve tanker için 118 YTL, otomobil, minibüs, kamyonet, özel
amaçlı taĢıt, arazi taĢıtı, römork ve yarı römork için 88,5 YTL, traktör (römorklu-römorksuz) motosiklet, motorlu
bisiklet için 47,2 YTL muayene ücreti (katma değer vergisi hariç) alınır. Bu maddede sayılanların dıĢındaki
araçların hangi gruba gireceği UlaĢtırma Bakanlığınca belirlenir. Bu ücretler ile bu maddede yer alan para
cezaları, her takvim yılı baĢından geçerli olmak üzere, her yıl sonunda o yıl için Vergi Usul Kanunu hükümleri
uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılarak belirlenir. Bu suretle hesaplanan ücret
tutarlarında 1.000.000 liranın altındaki tutarlar dikkate alınmaz. Muayene süresi geçirilen her ay için muayene
ücreti, yetki verilen gerçek veya tüzelkiĢi ya da alt iĢleticiler tarafından, %5 fazlası ile tahsil edilir. Ay kesirleri
tam ay olarak hesap edilir. Bakanlar Kurulu, uygulanmakta olan muayene ücretlerini her beĢ yılda bir %20’ye
kadar artırmaya veya eksiltmeye yetkilidir. (*)
_____
(*) Madde 35 in 2. fıkrasında yer alan “100.000.000.-TL”, “75.000.000.-TL” ve “40.000.000.-TL” Ģeklindeki
Teknik Muayene Harç Tutarları, 31.12.2004 tarihli 1 No.lu Gider Vergileri Sirkülerinin ilgili hükmü gereğince,
1.1.2005 tarihinden itibaren uygulanmak üzere değiĢtirilmiĢ ve metne iĢlenmiĢtir.
_____
Yetki verilen gerçek veya tüzel kiĢilerce bir ay içinde muayene ücreti olarak doğrudan elde edilen hasılat ile
yetki devrettikleri alt iĢleticilerce muayene ücreti olarak elde edilen hasılat tutarı toplamının (katma değer vergisi
hariç) ilk üç yıl %30’u, sonraki yedi yıl %40’ı, daha sonraki on yıl %50’si ile %5 oranında fazla tahsil edilen
tutarın tamamı Hazine payı olarak, izleyen ayın yedinci günü akĢamına kadar, yetki verilen gerçek veya tüzel
kiĢi tarafından, yıllık gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine Ģekli ve içeriği Maliye
Bakanlığınca belirlenen bir bildirim ile birlikte ödenir.
Bu madde gereğince ödenmesi gereken Hazine payını süresinde ödemeyen ya da eksik ödeyen yetki verilen
gerçek veya tüzel kiĢilerden, söz konusu tutarlar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre ilgili vergi dairesince tahsil edilir. Muayene edilen araç sayısı ve muayene ücretinin eksik
bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi nedeniyle süresinde ödenmeyen Hazine payı, ödenmesi gerektiği tarihten
itibaren aynı Kanunun 51 inci maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. Ayrıca,
eksik bildirilen veya hiç bildirilmeyen muayene ücretine iliĢkin Hazine payının üç katı tutarında idari para cezası
uygulanır. Söz konusu ceza tutarı ilgisine yapılacak tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Para cezasına
dava açılması tahsilatı durdurmaz.
Askeri araçlarla, raylı sistemle çalıĢan veya iĢ makinesi türünden araçların muayeneleri yönetmelikte belirlenen
esaslara göre tescilini yapan kuruluĢlarca yapılır.
Muayene istasyonlarında bulunacak makine, araç, gereç ile personelin nitelikleri, iĢletme, çalıĢma ve denetleme
usulleri ve iĢletme belgesi ile diğer Ģartlar ve esaslar UlaĢtırma Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
UlaĢtırma Bakanlığı tarafından iĢletme belgesi ile yetki verildiği halde, yönetmelikte belirtilen iĢletme Ģartlarına
uymayan ve muayeneleri gerektiği Ģekilde yapmayan gerçek ve tüzel kiĢilere ilk seferinde bu istasyon için
üçmilyar lira para cezası ile onbeĢ gün eksikliklerini düzeltme müddeti verilir. Ġkinci tekrarında aynı istasyon
için beĢmilyar lira para cezası ile onbeĢ gün eksikliklerini düzeltme müddeti verilir. Bir yıl içerisinde üçüncü
tekrarında onmilyar lira para cezası verilir ve bu istasyonun iĢletme belgesi iptal edilir. Bu para cezaları ilgisine
tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeĢ gün içinde iĢletmecinin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu
vergi dairesine ödenir, süresinde ödenmeyen tutarlar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Para cezasına dava açılması tahsilatı durdurmaz.
ÖzelleĢtirme Ġdaresi BaĢkanlığı tarafından yürütülmekte olan Araç Muayene Ġstasyonları/Hizmetinin
özelleĢtirilmesinde değer tespit iĢlemleri indirgenmiĢ nakit akımları (net bugünkü değer) yöntemine göre
yürütülür.
BEġĠNCĠ KISIM
SÜRÜCÜ BELGELERĠ VE SÜRÜCÜLER
Sürücü Belgesi Alma Zorunluluğu
Madde 36 – Motorlu araçların, sürücü belgesi sahibi olmayan kiĢiler tarafından karayollarında sürülmesi ve
sürülmesine izin verilmesi yasaktır.
Araçlar, bu Kanunda sınıfları belirtilen sürücü belgelerine sahip sürücüler ile iki veya çok taraflı anlaĢmalara
göre sürücü belgesi bulunan veya geçerli uluslararası sürücü belgesi olan kiĢilerce sürülebilir.
(DeğiĢik 3. fıkra : 4262 – 21.5.1997) Sürücü belgesi sahibi olmadan trafiğe çıkanlara ilk tespitte bir aydan iki aya
kadar, tekrarı halinde iki aydan üç aya kadar hafif hapis cezası verilir. Ayrıca bu kiĢiler her defasında 7.200.000
lira hafif para cezasıyla da cezalandırılırlar. Bu kiĢilerin kazaya neden olması halinde bu cezaların uygulanması
diğer cezaların uygulanmasına engel teĢkil etmez. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse, ayrıca tesçil
plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenir.
Sürücü Belgesi Alması Zorunlu Olmayanlarda Aranacak ġartlar
Madde 37 – Sürücü belgesi almaları zorunlu olmamakla beraber;
Bisiklet kullananların 11, motorsuz taĢıtları kullananlar ile hayvan sürücülerinin 13 yaĢını bitirmiĢ olmaları,
bedensel ve ruhsal bakımdan sağlıklı bulunmaları zorunludur.
(DeğiĢik 2. fıkra: 4262 – 21.5.1997) Durumları bu madde hükmüne uymayanlara araç kullandıran veya
hayvanları tevdi edenler 1.800.000.-lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Sürücü Belgesi Sınıfları
Madde 38 – Sürücü belgeleri, kullanılacak araçların cinslerine ve gruplarına göre aĢağıdaki sınıflara ayrılmıĢtır.
“A1” Sınıfı Sürücü Belgesi,
Motorlu bisiklet kullanacaklara,
“A2” Sınıfı Sürücü Belgesi,
Motosiklet kullanacaklara,
“B” Sınıfı Sürücü Belgesi
Otomobil, minibüs veya kamyonet kullanacaklara,
“C” Sınıfı Sürücü Belgesi
Kamyon kullanacaklara,
“D” Sınıfı Sürücü Belgesi
Çekici kullanacaklara,
“E” Sınıfı Sürücü Belgesi
Otobüs kullanacaklara,
“F” Sınıfı Sürücü Belgesi
Lastik tekerlekli traktör kullanacaklara,
“G” Sınıfı Sürücü Belgesi
ĠĢ makinesi türünden motorlu araçları kullanacaklara,
“H” Sınıfı Sürücü Belgesi
Özel tertibatlı olarak, imal, tadil veya teçhiz edilmiĢ motosiklet
veya otomobil türünden araçları kullanacak hasta veya sakatlara,
“K” Sınıfı Sürücü Aday Belgesi
Yönetmelikte belirtilen Ģartlar ve esaslara göre, sürmeyi öğrenmek
isteyen sürücü adaylarına,
Verilen sürücü belgeleridir.
Uluslararası Sürücü Belgesi,
Ġki veya çok taraflı anlaĢmalar uyarınca, sınıflarına göre araç kullananlara belli süre ile verilen belgedir.
Sürücü Belgelerine Ait Esaslar
Madde 39 – Sürücü belgelerine ait esaslar Ģunlardır;
a) Araçları kullanma yetkisi:
1. A1, F, G ve H sürücü belgeleri ile yalnız kendi sınıflarındaki araçlar,
2. A2 sınıfı sürücü belgesi ile A1,
3. B sınıfı sürücü belgesi ile F,
4. C sınıfı sürücü belgesi ile B ve F,
5. D sınıfı sürücü belgesi ile C, B ve F,
6. (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) E sınıfı sürücü belgesi ile B, C ve F,
Sınıfı sürücü belgeleri ile kullanılan araçlar da sürülebilir.
(Ek fıkra: 4199 – 17.10.1996) E sınıfı sürücü belgesi sahipleri D sınıfı sürücü belgesi ile sürülen araçları
kullanabilmeleri için römorklu veya yarı römorklu araçlarla uygulamalı sınava tabi tutulurlar.
Sürücü belgesi sahiplerinin sürücü belgesinin sınıfına göre sürmeye yetkili oldukları araçlar dıĢındaki araçları
sürmeleri yasaktır.
b) Römork Takarak TaĢıt Kullanma:
B, C ve E sınıfı sürücü belgesi sahipleri, araçlarına en çok yüklü ağırlığı 750 Kg.’a kadar olan (750 Kg. dahil)
hafif römork takarak da kullanabilirler.
Yüklü ağırlığı 750 Kg.’ı geçen römorkları taĢıtlarına takarak kullanmak isterlerse ayrı bir sınavdan geçirilirler ve
römorklu taĢıt kullanabilecekleri belgelerine iĢlenir.
c) (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Sürücü belgelerinin geçerlilik süresi:
Sürücü belgelerinden (K) sınıfı sürücü aday belgesi altı ay geçerlidir. Diğer sürücü belgelerinin ĠçiĢleri
Bakanlığınca, trafik güvenliği nedeniyle, gerekli görüldüğünde değiĢtirilmesi zorunludur. ÖdenmemiĢ trafik para
cezaları kanunî faiziyle birlikte tahsil edilmedikçe değiĢtirme iĢlemi yapılmaz. Geçerli bir mazeret olmaksızın
altı ay içinde sürücü belgelerini değiĢtirmeyen sürücüler araç kullanmaktan men edilir. DeğiĢtirme iĢlemleri
ĠçiĢleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte belirlenecek esas ve usullere göre yapılır.
(Vize edilmemiĢ sürücü belgesi ile araç kullanmak yasaktır hükmü 28 Mart 1985 tarih ve 3176 sayılı Kanunun
16 ncı maddesiyle yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
(G) sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda aranacak özel Ģartlar ile uluslararası sürücü belgelerinin veriliĢ Ģartları
yönetmelikte gösterilir.
(…) (4. fıkra 17.10.1996 tarih ve 4199 sayılı Kanunun 47. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
(DeğiĢik son fıkra : 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine aykırı hareket eden sürücüler ile bunlara araç
kullandıranlar, bu Kanunun 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına göre cezalandırılırlar.
DıĢ Ülkelerden AlınmıĢ Olan Sürücü Belgeleri
Madde 40 – DıĢ ülkelerden alınmıĢ olan sürücü belgelerinin değiĢtirilmesi ve bu belgelerle ülkemizde araç
kullanma esasları aĢağıda gösterilmiĢtir:
a) Yönetmelikte belirtilen süre içinde Türk vatandaĢlarının ve ilgili kanunlar ile ikili veya çok taraflı anlaĢma
hükümleri saklı kalmak kaydıyla istekleri halinde yabancıların dıĢ ülkelerden aldıkları sürücü belgeleri sınav
Ģartı aranmaksızın karĢılığı veya dengi olan sürücü belgesi ile değiĢtirilir.
b) Türk vatandaĢları ve ilgili kanunlar ile ikili ve çok taraflı anlaĢma hükümleri saklı kalmak üzere yabancılar,
dıĢ ülkelerden aldıkları cinsi için geçerli sürücü belgeleri ile yabancı ve Türk plakalı araçları ülkemizde
kullanabilirler.
Türk vatandaĢlarının ve yabancıların; dıĢ ülkelerden aldıkları sürücü belgelerinin değiĢtirilmesine ve bu belgeler
ile ülkemizde araç kullanmalarına iliĢkin esaslar yönetmelikte gösterilir.
Sürücü Adaylarında Aranacak ġartlar
Madde 41 – Sürücü belgesi alacaklarda aĢağıdaki Ģartlar aranır.
a) (DeğiĢik: 3176 – 28.3.1985) YaĢ ġartı:
1. A1, A2, F ve H sınıfı sürücü belgesi alacakların onyedi,
2. (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) B ve G sınıfı sürücü belgesi alacak olanların onsekiz,
3. (DeğiĢik: 4535 – 23.2.2000) C, D ve E sınıfı sürücü belgesi alacakların yirmiiki (Üniversitelerin sürücü
eğitimi veren yüksekokulları ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin askeri ihtisas görevleri için subay ve astsubay sınıf
okullarında ve uzman jandarma okullarında açılan sürücü eğitimi kurslarından mezun olanlarda bu Ģart
aranmaz.),
YaĢını bitirmiĢ olmaları,
b) (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Öğrenim Ģartları:
F, G ve H sınıfı sürücü belgesi alacakların ilkokulu, A1, A2, B, C, D ve E sınıfı sürücülerin en az ortaokulu veya
8 yıllık temel eğitimi bitirmiĢ bulunmaları,
c) (DeğiĢik: 5537 – 30.6.2006 / m.1) Sağlık Ģartları:
Sağlık Ģartları bakımından kimlere hangi tür sürücü belgesi verilebileceği hususu yönetmelikle düzenlenir.
Sürücü belgesi alacakların ilgili yönetmelikte belirtilen hekimden sürücü olur raporu almaları zorunludur. Bu
maddede sözü edilen yönetmelik ĠçiĢleri ve Sağlık bakanlıklarınca müĢtereken hazırlanarak yürürlüğe konulur.
d) (DeğiĢik: 3176 – 28.3.1985) Eğitim ve Sınav ġartı:
Sürücü kursuna katılmıĢ ve yapılan sınavları da baĢararak sertifika almıĢ olmaları.
e) (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Hükümlü olmama Ģartları: Türk Ceza Kanununun 403, 404 üncü maddeleri ile
572/2-3 maddelerinden ikiden fazla ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanunun 28 ve 29 uncu
maddeleri, 6136 sayılı AteĢli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin 3 üncü ve takip eden
fıkralarındaki suçlardan hüküm giymemiĢ olmaları,
f) Aynı Sınıf Sürücü Belgesinin Bulunmaması veya Belgelerin Geri AlınmamıĢ Olma ġartı:
Önceden verilmiĢ aynı sınıf bir baĢka sürücü belgesinin bulunmaması, sürücü belgelerinin süresiz geri alınmamıĢ
olması veya geçici olarak geri alınmıĢ ise sürenin dolmuĢ bulunması,
Zorunludur.
Sürücülerin Sınavları ve Sürücü Belgelerinin Verilme Esasları
Madde 42 – (DeğiĢik: 3176 – 28.3.1985) Sürücü belgesi alacak olanların baĢvurmaları, sınavları, sağlık
muayeneleri, belgelerin verilmesi hakkında aĢağıdaki esas ve Ģartlar uygulanır.
a) (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) (DeğiĢik 1. fıkra : 4262 – 21.5.1997) Sürücülerin sınavları:
Sürücü belgesi alacakların sınavları, yönetmelikteki esaslara göre Milli Eğitim Bakanlığınca sınav sorumlusu
olabileceğine dair belge verilen yüksekokul mezunu ve asgari “B” sınıfı sürücü belgesi bulunan sınav
sorumluları tarafından yapılır. OluĢturulacak sınav komisyonuna gerekli görüldüğünde vali onayı ile yukarıdaki
üyelik Ģartlarını taĢıyan bir kamu görevlisi de üye olarak katılabilir. Sınav sonucunda baĢarı gösteren sürücülere
sertifikaları verilir. Bu sertifikalar, 41’inci maddedeki diğer Ģartlar aranarak sertifikanın alındığı yer trafik
kuruluĢunca sınıfına uygun sürücü belgeleri ile değiĢtirilmedikçe sahiplerine karayolunda araç kullanma yetkisi
vermez.
Emniyet teĢkilatının motorlu araç sürücüsü ihtiyacını karĢılamak üzere belirli eğitim programları çerçevesinde
yönetmelikte belirtilen esas ve Ģartlara uygun olarak, illerde emniyet müdürünün teklifi valinin onayı, merkez
birimleri için ilgili daire baĢkanlığının teklifi Emniyet Genel Müdür Yardımcısının onayı ile emniyet teĢkilatı
mensuplarına sürücü belgesi verilir. Bu sınavlar Emniyet Genel Müdürlüğünün merkez ve taĢra birimlerinde
görevlendirilecek sınav sorumluları tarafından yapılır.
ĠĢ makinelerinin (forklift, loder, greyder, dozer, vinç vb.) sürücülerinin eğitimleri ve eğitimde baĢarılı olanların
sertifikaları Milli Eğitim Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü veya Makine Mühendisleri Odalarınca, tarım
sektöründe kullanılan iĢ makinelerinin (biçerdöver vb.) eğitimleri ve eğitimde baĢarılı olanların sertifikaları ise
Milli Eğitim Bakanlığı ile Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığınca verilir. Kursların eğitim ve staj süreleri Milli Eğitim
Bakanlığınca saptanır.
b) Müracaat:
Sürücü belgesi almak isteyenler, müracaat formunu yetkili memurun önünde imzalarlar. Bu belgede beyan edilen
bilgiler aksi ispatlanıncaya kadar doğru sayılır.
Müracaat formunun yetkili memura verilmesi sırasında, sürücü adayları; nüfus cüzdanı aslı ile tahsil belgesini,
kamu kuruluĢunda çalıĢanlar için bu kuruluĢlar tarafından verilmiĢ tahsil durumunu belirliyen tasdikli belgeyi
yetkili memura göstermek zorundadırlar.
(DeğiĢik son fıkra : 4262 – 21.5.1997) YanlıĢ bilgi veya sahte belge verenler, fiil daha ağır bir cezayı
gerektirmediği takdirde iki aydan üç aya kadar hafif hapis ve 18.000.000 lira hafif para cezası ile
cezalandırılırlar.
c) (…) (17.10.1996 tarih ve 4199 sayılı Kanunun 47. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
Askeri Araç Sürücülerinin Sınavları
Madde 43 – Er ve erbaĢ sınıfından askeri araç sürücülerinin özel sınavları ve belge verme iĢlemlerinin usulü ve
bu belgelerle hangi cins taĢıtların nerelerde kullanılacağı Millî Savunma Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte
gösterilir.
Bu belgeler sadece askeri araçlar için askerlik süresince geçerlidir.
Adres DeğiĢikliklerinin Bildirilmesi ve Sürücü Belgelerinin TaĢınması Zorunluluğu
Madde 44 – Sürücü belgesi sahipleri:
a) Ġkamet adresi değiĢikliklerini belgeyi veren kuruluĢa otuz gün içinde bildirmek,
b) Araç kullanırken sürücü belgelerini yanlarında bulundurmak ve yetkililerin her isteyiĢinde göstermek,
Zorundadırlar.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3.600.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Sağlık ġartlarında Sonradan Meydana Gelen DeğiĢiklikler ile Sahte Olan, Hile ile Alınan veya ġartlarına Uygun
Olmadan Verilen Sürücü Belgeleri
Madde 45 – Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara göre trafik zabıtasınca sürücülerin:
a) Sağlık durumlarında sürücülüğe engel bedensel bir değiĢikliğin görülmesi ve tespiti halinde sağlık
kuruluĢlarında muayenesi istenir ve yönetmelikte belirtilen sağlık Ģartlarını kaybettiği sağlık kurulu raporu ile
belgelendirilenlerin sürücü belgeleri geri alınır. Bunlardan kaybettiği sağlık Ģartlarını yeniden kazandıklarını
sağlık kurulu raporu ile belgelendirenlere sürücü belgeleri geri verilir.
b) Sahte olduğu, hile ile alındığı veya Ģartlarına uygun olmadan verildiği tespit edilen sürücü belgeleri adlî iĢlem
yapılmak üzere geri alınır.
ALTINCI KISIM
TRAFĠK KURALLARI
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
GENEL KURALLAR
Karayollarında Trafiğin AkıĢı
Madde 46 – Karayollarında trafik sağdan akar.
Aksine bir iĢaret bulunmadıkça sürücüler:
a) Araçlarını, gidiĢ yönüne göre yolun sağından, çok Ģeritli yollarda ise yol ve trafik durumuna göre hızının
gerektirdiği Ģeritten sürmek,
b) ġerit değiĢtirmeden önce gireceği Ģeritte sürülen araçların emniyetle geçiĢini beklemek,
c) Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak Ģekilde Ģerit değiĢtirmemek,
d) GidiĢe ayrılan en soldaki Ģeridi sürekli olarak iĢgal etmemek,
e) Ġki yönlü trafiğin kullanıldığı dört veya daha fazla Ģeritli yollarda aksine bir iĢaret bulunmadıkça, motosiklet,
otomobil, kamyonet ve otobüs dıĢındaki araçları kullananlar, geçme ve dönme dıĢında en sağ Ģeridi izlemek,
Zorundadırlar.
Karayollarının belirli kesimlerinde, bu yollardan faydalanma zorunda olan hayvan sürücüleri, hayvanlarını veya
hayvan sürülerini gidiĢ yönünde yolun en sağından ve en az geniĢlik iĢgal ederek ve imkân olduğunda taĢıt yolu
dıĢından götürmek zorundadırlar.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3.600.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Trafik ĠĢaretlerine Uyma
Madde 47 – Karayollarından faydalananlar aĢağıdaki sıralamaya göre;
a) Trafiği düzenleme ve denetimle görevli trafik zabıtası veya özel kıyafetli veya iĢaret taĢıyan diğer yetkili
kiĢilerin uyarı ve iĢaretlerine,
b) Trafik ıĢıklarına,
c) Trafik iĢaret levhaları, cihazları ve yer iĢaretlemeleri ile belirtilen veya gösterilen hususlara,
d) Trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte gösterilen diğer kural, yasak, zorunluluk veya
yükümlülüklere,
uymak zorundadırlar.
(DeğiĢik 2. fıkra : 4262 – 21.5.1997) Trafik zabıtası veya diğer yetkililerin dur iĢaretlerine, ıĢıklı trafik
iĢaretlerinden kırmızı renkli olanına veya sesli iĢaretlere uymayan sürücüler, 3.600.000 lira, diğer trafik
iĢaretlerine uymayan sürücüler, 1.800.000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Alkollü Ġçki, UyuĢturucu veya Keyif Verici Maddelerin Etkisi ALtında Araç Sürme Yasağı
Madde 48 – UyuĢturucu veya keyif verici maddeleri almıĢ olanlar ile alkollü içki almıĢ olması nedeniyle güvenli
sürme yeteneklerini kaybetmiĢ kiĢilerin Karayolunda araç sürmeleri yasaktır.
(DeğiĢik 2. fıkra: 4785 – 8.1.2003 / m.3) UyuĢturucu veya keyif verici maddelerin cinsleri ile alkollü içkilerin
etki dereceleri ve kandaki miktarlarını tespit amacıyla, trafik zabıtasınca teknik cihazlar kullanılır. Tespit usulleri
ve muayene Ģartları, Sağlık Bakanlığının görüĢüne uygun olarak hazırlanacak yönetmelikte düzenlenir.
Bu madde hükmüne uymayan sürücüler derhal araç kullanmaktan men olunur.
(DeğiĢik 4. fıkra : 4262 – 21.5.1997) Toplu taĢım araçlarında sigara içenler hakkında 4207 saylı Tütün
Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun hükümleri uygulanır.
(DeğiĢik 5. fıkra: 4785 – 8.1.2003 / m.3) Yönetmelik ile belirtilen miktarların üzerinde alkollü araç kullandığı
tespit edilen sürücülerin, suçun iĢlendiği tarihten itibaren geriye doğru beĢ yıl içinde; birinci defasında sürücü
belgeleri altı ay süre ile geri alınır ve haklarında 265 300 000 lira para cezası uygulanır. Ġkinci defasında sürücü
belgeleri iki yıl süreyle geri alınır ve haklarında 332 600 000 lira para cezası uygulanır ve bu sürücüler Sağlık
Bakanlığınca, esas ve usulleri Sağlık ve ĠçiĢleri Bakanlıklarınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilen sürücü
davranıĢlarını geliĢtirme eğitimine tabi tutulurlar, eğitimi baĢarıyla tamamlayanların belgeleri süresi sonunda
iade edilir. Üç veya üçten fazlasında ise, sürücü belgeleri beĢ yıl süreyle geri alınır ve altı aydan aĢağı olmamak
üzere hafif hapis cezası ile birlikte 532 600 000 lira hafif para cezası uygulanır. Ayrıca, psiko-teknik
değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesine tabi tutulurlar. Bu değerlendirme ve muayene sonrasında
uygun görülenlere, geri alma süresi sonunda sürücü belgeleri iade edilir. Psiko-teknik değerlendirme ve
psikiyatri uzmanı muayenesinin yapılmasına dair esas ve usuller yönetmelikte gösterilir.
(DeğiĢik 6. fıkra: 4785 – 8.1.2003 / m.3) UyuĢturucu ve keyif verici maddeleri alarak araç kullananlara, eylemi
baĢka bir suç oluĢtursa bile ayrıca, altı ay hafif hapis cezasıyla birlikte 532 600 000 lira hafif para cezası
uygulanır ve sürücü belgeleri süresiz olarak geri alınır.
TaĢıt Kullanma Sürelerine Uyma Zorunluluğu
Madde 49 – Ticarî amaçla yük ve yolcu taĢıyan motorlu taĢıt sürücülerinin, taĢıt kullanma sürelerine aykırı
olarak taĢıt kullanması ve bunlara taĢıt kullandırılması yasaktır.
TaĢıt kullanma süreleri ile ticarî amaçla yük ve yolcu taĢıyan motorlu taĢıtları kullanacakların denetimi ve süre
dıĢı kullanmaya devamı önleyici tedbirlerle ilgili uygulanacak esas ve usuller yönetmelikte belirtilir.
(DeğiĢik 3. fıkra : 4262 – 21.5.1997) Bu Madde hükmüne aykırı olarak taĢıt kullanan sürücüler 1.800.000 lira
para cezası ile cezalandırılırlar. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse, araç sahibine de 3.600.000 lira, ayrıca
iĢleten veya teĢebbüs sahibine de 7.200.000 lira için ceza tutanağı düzenlenir.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
HIZ KURALLARI
Hız Sınırları
Madde 50 – (DeğiĢik 1. fıkra: 4199 – 17.10.1996) ġehirlerarası Karayollarında 90 km/s otoyollarda 120 km/s
hızı geçmemek üzere motorlu araçların cins ve kullanma amaçlarına göre sürülebileceği en çok ve en az hız
sınırları yönetmelikle belirlenir.
(Ek fıkra: 4199 – 17.10.1996) ĠçiĢleri Bakanlığı yol standartlarını dikkate alarak yukarıda belirtilen hız sınırlarını
otomobiller için 20 km/s artırmaya yetkilidir.
En çok ve en az hız sınırlarını gösteren iĢaret levhaları, gerekli görülen yerlere, ilgili kuruluĢlarca konulur. (*) Ek
3 üncü madde a/1 numaralı alt bendde 1.800.000.- lira idari para cezası öngörülmüĢtür. (**) Ek 3 üncü madde
a/2 numaralı alt bendinde “araç sahibine 3.600.000.- lira, a/3 numaralı alt bendinde de “iĢleten veya teĢebbüs
sahibine” 7.200.000.- lira idari para cezası öngörülmüĢtür.
Bu Kanunla yetki verilen kuruluĢlar tarafından yönetmelikte belirtilen hız sınırları yol ve trafik durumuna göre
azaltılabilir veya çoğaltılabilir. Bu hallerde durum trafik iĢaretleri ile belirtilir ve uygun vasıtalarla duyurulur.
Hız Sınırlarına Uyma
Madde 51 – Sürücüler, aksine bir karar alınıp iĢaretlenmemiĢse yönetmelikte belirtilen hız sınırlarını aĢmamak
zorundadırlar.
(DeğiĢik 2. fıkra: 4785 – 8.1.2003 / m.4) Hız ölçen teknik cihaz veya çeĢitli teknik usullerle yapılan tespit
sonucu hız sınırlarını yüzde ondan yüzde otuza (otuz dahil) kadar aĢan sürücülere 64 700 000 lira, yüzde otuzdan
fazla aĢan sürücülere 131 900 000 lira para cezası uygulanır.
(DeğiĢik 3. fıkra: 4785 – 8.1.2003 / m.4) Hız sınırlarını yüzde otuzdan fazla aĢmak suretiyle ihlal suçunun
iĢlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içerisinde aynı kuralı beĢ defa ihlal ettiği tespit edilenlerin sürücü belgeleri
bir yıl süre ile geri alınır. Süresi sonunda psiko-teknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden
geçirilerek sürücü belgesi almasına mani hali olmadığı anlaĢılanların belgeleri iade edilir.
Hız sınırlarının aĢılıp aĢılmadığını, tespit etmekte kullanılan cihazların yerini tespit veya sürüyücü ikaz eden her
türlü cihazın imali, ithali ve araçlarda bulundurulması yasaktır.
(DeğiĢik 5. fıkra: 4785 – 8.1.2003 / m.4) Bu cihazları imal ve ithal edenler, fiil baĢka bir suç oluĢtursa bile ayrıca
800 000 000 liradan 1 332 800 000 liraya kadar hafif para cezası ve altı aydan sekiz aya kadar hafif hapis cezası
ile; araçlarında bulunduran iĢletenler ise, 532 600 000 liradan 800 000 000 liraya kadar hafif para cezası ve dört
aydan altı aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar ve bu cihazların müsaderesine de hükmolunur.
Hızın Gerekli ġartlara Uygunluğunu Sağlamak
Madde 52 – Sürücüler:
a) KavĢaklara yaklaĢırken, dönemeçlere girerken, tepe üstlerine yaklaĢırken, dönemeçli yollarda ilerlerken, yaya
geçitlerine, hemzemin geçitlere, tünellere, dar köprü ve menfezlere yaklaĢırken, yapım ve onarım alanlarına
girerken, hızlarını azaltmak,
b) Hızlarını, kullandıkları aracın yük ve teknik özelliğine, görüĢ, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdiği
Ģartlara uydurmak,
c) Diğer bir aracı izlerken yukarıdaki fıkrada belirlenen durumları göz önünde tutarak güvenli bir mesafe
bırakmak,
d) Kol ve grup halinde araç kullananlar, araçları arasında yönetmelikte belirtilen esaslara uygun olarak diğer
araçların güvenle girebilecekleri açıklıklar bulundurmak,
Zorundadırlar.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SÜRÜCÜLERĠN UYACAĞI DĠĞER KURALLAR
DönüĢ Kuralları
Madde 53 – Sağa ve sola dönecek olan sürücüler aĢağıdaki kurallara uyarlar.
a) Sağa dönüĢlerde sürücüler;
1. Sağa dönüĢ iĢaretini vermeye,
2. Sağ Ģeride veya dönüĢe ayrılmıĢ Ģeride girmeye,
3. Hızını azaltmaya,
4. Dar bir kavisle dönmeye,
5. Dönülen karayolunun gidiĢ Ģeridine veya gidiĢine ayrılmıĢ en sağ Ģeridine girmeye,
Zorunludurlar.
b) Sola dönüĢlerde sürücüler;
1. Sola dönüĢ iĢaretini vermeye,
2. Yolun gidiĢe ayrılmıĢ olan kımnının soluna yaklaĢmaya
3. Hızını azaltmaya,
4. DönüĢe baĢlamadan, sağdan gelen taĢıtlara ilk geçiĢ hakkını vermeye,
5. DönüĢ sırasında, karĢıdan gelen ve emniyetle durdurulamayacak kadar kavĢağa yaklaĢmıĢ olan taĢıtların
geçmesini beklemeye,
6. Gireceği yolun gidiĢe ayrılan kısmına girmek üzere, dönüĢünü yaparken, arkadan gelen ve sola dönecek diğer
taĢıtları engellememek için, geniĢ kavisle dönüĢ yapmaya,
7. Gireceği yolun gidiĢ yönünde çok Ģeritli olması halinde, en sağ Ģerit dıĢında, uygun bir Ģeride girmeye,
8. Gireceği yola girdikten sonra, en kısa sürede, trafiği tehlikeye düĢürmeden sağa yaklaĢmaya,
Zorunludurlar.
c) Dönel kavĢaklardaki dönüĢlerde sürücüler;
1. DönüĢ iĢareti vermeye,
2. Hızını azaltmaya,
3. Orta adaya yakın Ģeritten kavĢağa girmeye,
4. Ada etrafında dönerken gereksiz Ģerit değiĢtirmemeye,
5. Gireceği yola yaklaĢırken sağa dönüĢ iĢareti ile birlikte sağa yaklaĢarak dönel kavĢaktan çıkmaya,
6. Gireceği yolun gidiĢ yönündeki uygun bir Ģeridine girmeye,
7. Yola girdikten sonra, en kısa sürede trafiği tehlikeye düĢürmeden sağa yaklaĢmaya,
Zorunludurlar.
d) Dönel kavĢaklardaki geriye dönüĢlerde sürücüler, sola dönüĢ halindeki kurallara uymakla birlikte, orta ada
etrafında dönerken gireceği yola yaklaĢıncaya kadar Ģeridini muhafaza etmeye de zorunludurlar.
Sağa ve sola dönüĢlerde, sürücüler kurallara uygun olarak geçiĢ yapan yayalara, varsa bisiklet yolundaki
bisikletlilere ve sola dönüĢlerde sağdan ve karĢıdan gelen trafiğe ilk geçiĢ hakkını vermek zorundadırlar.
GidiĢe ayrılmıĢ birden fazla Ģeridi bulunan yollarda, en sağdaki veya soldaki Ģerit iĢaretlenmek suretiyle sadece
dönüĢlere ayrılabilir, ayrılmıĢ bu Ģeritlere bitiĢik diğer Ģeritlerden de iĢaretlenmek suretiyle sağa veya sola
dönüĢlere izin verilebilir.
Bu dönüĢler için yukarıdaki (a) ve (b) bentlerindekine benzer manevra yapılır.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Geçme Kural ve Yasakları
Madde 54 – Sürücülerin geçme sırasında uymak zorunda oldukları kural ve yasaklar Ģunlardır:
a) Geçme kuralları:
Sürücülerin önlerinde giden bir aracı geçmeleri için;
1. Kendisini takip eden sürücülerin kendisini geçmeye baĢlamamıĢ olması,
2. Önündeki sürücünün baĢka bir taĢıt veya aracı geçme niyetini belirten uyarma iĢaretini vermemiĢ olması,
3. Geçeceği aracın hızı ile geçme esnasındaki kendi hızını da göz önüne alarak iki yönlü trafiğin kullanıldığı taĢıt
yollarında karĢıdan gelen trafik dahil karayolunu kullananların tümü için tehlike veya engel olmadan geçme için
kullanacağı Ģeridin yeteri kadar ilerisinin boĢ olması,
Zorunludur.
Geçme, geçilecek aracın solundaki Ģeritten yapılır. Geçilecek aracın sürücüsü ses ve ıĢık cihazları ile uyarılarak,
geçerken kullanılan Ģeritte güvenli mesafe gidildikten sonra iĢaret verilip izlenecek Ģeride girmekle tamamlanır.
Araçların sağından veya banketlerden yararlanmak suretiyle geçmek yasaktır.
Ancak, herhangi bir araç, baĢka bir yola, karayoluna bitiĢik bir mülke girmek veya sola yanaĢıp durmak için bu
niyetini sola dönüĢ iĢareti ile belirtmiĢ ise bunların sağındaki Ģeritten geçilebilir.
GidiĢe ayrılmıĢ yol bölümlerinde, Ģerit değiĢtirmemek Ģartı ile bir Ģeritteki taĢıtların diğer Ģeritteki taĢıtlardan
hızlı gitmesi geçme sayılmaz.
b) Geçmenin yasak olduğu yerler;
1. Geçmenin herhangi bir trafik iĢaretiyle yasaklandığı yerlerde,
2. GörüĢ yetersizliği olan tepelerde ve dönemeçlerde,
3. Yaya ve okul geçitleri yaklaĢımında,
4. KavĢaklarda, demiryolu geçitlerinde ve bunların yaklaĢımında,
5. GidiĢ ve geliĢ için birer Ģeridi bulunan iki yönlü trafiğin kullanıldığı köprü ve tünellerde,
Sürücülerin önlerindeki bir aracı geçmeleri yasaktır.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3.600.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Geçilen Araçlara Ait Kurallar
Madde 55 – Geçilmek istenen araçların sürücüleri:
a) Duyulur veya görülür bir geçiĢ iĢareti alınca trafiğin iki yönlü kullanıldığı karayollarında taĢıt yolunun sağ
kenarından gitmek, dörtten fazla Ģeritli veya bölünmüĢ karayollarında bulunduğu Ģeridi izlemek ve hızını
artırmamak,
b) Dar taĢıt yolları ile trafiğin yoğun olduğu karayollarında yavaĢ gitme nedeni ile kendilerini geçmek için
izleyen araçların kolayca ve güvenli geçmelerini sağlamak için; araçlarını elverdiği oranda sağ kenara almak,
yavaĢlamak, gerekiyorsa durmak,
c) GeçiĢ üstünlüğü bulunan bir aracın duyulur veya görülür iĢaretini alınca, bu araçların kolayca ilerlemelerini
sağlamak için taĢıt yolu üzerinde yer açmak, gerekiyorsa durmak,
Zorundadırlar.
54 üncü maddede yazılı durumlar dıĢında, geçiĢ yapmak isteyenlere yol vermemek, geçilmekte iken bir baĢka
aracı geçmeye veya sola dönmeye kalkıĢmak yasaktır.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
ġerit Ġzleme, Gelen Trafikle KarĢılaĢma, Araçlar Arasındaki Mesafe, YavaĢ Sürme ve YavaĢlama ve GeçiĢ
Kolaylığı Sağlama
Madde 56 – Sürücüler aĢağıdaki kurallara ve yasaklara uymak zorundadırlar.
a) ġerit Ġzleme:
1. Sürücülerin; geçme, dönme, duraklama, durma ve park etme gibi haller dıĢında Ģerit değiĢtirmeleri veya iki
Ģeridi birden kullanmaları,
2. KavĢaklara yaklaĢırken, yerleĢim yerleri dıĢında yüzelli metre, yerleĢim yerlerinde ise otuz metre mesafe
içinde ve kavĢaklarda Ģerit değiĢtirmeleri,
3. Araçların cinsine ve hızına uygun olmayan Ģeritten gitmeleri,
4. ĠĢaret vermeden Ģerit değiĢtirmeleri,
Yasaktır.
b) Gelen Trafikle KarĢılaĢma:
Sürücüler; iki yönlü trafiğin kullanıldığı taĢıt yollarında karĢı yönden gelen araçların geçiĢini zorlaĢtıran bir
durum varsa geçiĢi kolaylaĢtırmak için aracını sağ kenara yanaĢtırmaya, gerektiğinde sağa yanaĢıp durmaya,
Dağlık ve dik yokuĢlu karayollarında karĢılaĢma halinde, çıkan araç için geçiĢ güç veya mümkün değilse,
güvenli geçiĢi sağlamak üzere, inen araçlar, varsa önceden sığınma cebine girmeye, sığınma cebi yoksa sağ
kenara yanaĢıp durmaya, gerektiği hallerde geri gitmeye,
Zorunludurlar.
c) Araçlar Arasındaki Mesafe:
Sürücüler önlerinde giden araçları yönetmelikte belirtilen güvenli ve yeterli bir mesafeden izlemek
zorundadırlar.
d) YavaĢ Sürme ve yavaĢlama:
Sürücülerin; araçlarını zorunlu bir neden olmadıkça, diğer araçların ilerleyiĢine engel olacak Ģekilde veya iĢaretle
belirtilen hız sınırının çok altında sürmeleri, güvenlik nedeni veya verilen herhangi bir talimata uyulması dıĢında,
baĢkalarını rahatsız edecek veya tehlikeye sokacak Ģekilde gereksiz ani yavaĢlamaları yasaktır.
e) GeçiĢ Kolaylığı Sağlamak:
TaĢıt yolunun dar olduğu yerlerde aksini gösteren bir trafik iĢareti yoksa, motorsuz araçları kullananlar motorlu
araçlara, otomobil, minibüs, kamyonet, otobüs, kamyon, arazi taĢıtı, lastik tekerlekli traktör, iĢ makineleri,
yazılıĢ sırasına göre kendisinden öncekilere geçiĢ kolaylığı sağlamak zorundadırlar.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
KavĢaklarda GeçiĢ Hakkı
Madde 57 – (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) KavĢaklarda aĢağıdaki kurallar uygulanır.
a) KavĢağa yaklaĢan sürücüler kavĢaktaki Ģartlara uyacak Ģekilde yavaĢlamak, dikkatli olmak, geçiĢ hakkı olan
araçların önce geçmesine imkân vermek zorundadırlar.
b) Trafik zabıtası veya trafik iĢaret levhası veya ıĢıklı trafik iĢaret cihazları bulunmayan kavĢaklarda;
1. Bütün sürücüler geçiĢ üstünlüğüne sahip olan araçlara,
2. Bütün sürücüler doğru geçmekte olan tramvaylara,
3. Doğru geçen tramvay hattı bulunan karayoluna çıkan sürücüler bu yoldan gelen araçlara,
4. BölünmüĢ yola çıkan sürücüler bu yoldan geçen araçlara,
5. Talî yoldan anayola çıkan sürücüler anayoldan gelen araçlara,
6. Dönel kavĢağa gelen sürücüler dönel kavĢak içindeki araçlara,
7. Bir iz veya mülkten çıkan sürücüler, karayolundan gelen araçlara,
c) KavĢak kollarının trafik yoğunluğu bakımından farklı oldukları iĢaretlerle belirlenmemiĢ ise;
1. Motorsuz araç sürücüleri motorlu araçlara,
2. Motorlu araçlardan soldaki sağdan gelen araca,
GeçiĢ hakkını vermek zorundadırlar.
d) (Ek: 4262 – 21.5.1997) IĢıklı trafik iĢaretleri izin verse bile trafik akımı; kendisini kavĢak içinde durmaya
zorlayacak veya diğer doğrultudaki trafiğin geçiĢine engel olacak ise, sürücülerin kavĢağa girmeleri yasaktır.
e) (Ek: 4262 – 21.5.1997) Trafik zabıtası, yetkili kiĢi veya trafik ıĢıklı iĢareti ile yönetilen kavĢaklarda, sürücüler,
kavĢağı en kısa zamanda geçmek zorundadırlar. Sürücülerin gereksiz olarak yavaĢlamaları, durmaları, taĢıttan
inmeleri, taĢıt veya araçların motorlarını durdurmaları yasaktır.
f) (Ek: 4262 – 21.5.1997) Aksine bir iĢaret olmadıkça, bütün kavĢaklarda araçlar ray üzerinde hareket eden
taĢıtlara ilk geçiĢ hakkını vermek zorundadır.
(Ek: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1.800.000 lira para cezası le cezalandırılırlar.
Ġndirme ve Bindirme Kuralları
Madde 58 – Sürücüler aksine bir iĢaret bulunmadıkça, araçlarını gidiĢ yönlerine göre yolun en sağ kenarında
durdurmaya, yolcuların iniĢ ve biniĢlerini sağ taraftan yaptırmaya ve yolcular da iniĢ ve biniĢlerini sağ taraftan
yapmaya zorunludurlar.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler ve yolcular 1.800.000.- lira para
cezası ile cezalandırılırlar.
Duraklama ve Park Etme
Madde 59 – YerleĢim birimleri dıĢındaki kara yolunda zorunlu haller dıĢında taĢıt yolu üzerinde duraklamak
veya park etmek yasaktır.
(DeğiĢik son fıkra : 4262 – 21.5.1997) Zorunlu hallerde gerekli önlemleri almadan duraklayan veya parkeden
sürücüler ile zorunlu haller dıĢında duraklayan veya parkeden sürücüler 1.800.000 lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Duraklamanın Yasak Olduğu Yerlere
Madde 60 – TaĢıt yolu üzerinde;
a) Duraklamanın yasaklandığının bir trafik iĢareti ile belirtilmiĢ olduğu yerlerde,
b) Sol Ģeritte, (raylı sistemin bulunduğu yollar hariç),
c) Yaya ve okul geçitleri ile diğer geçitlerde,
d) KavĢaklar, tüneller, rampalar, köprüler ve bağlantı yollarında ve buralara, yerleĢim birimleri içinde beĢ metre
ve yerleĢim birimleri dıĢında yüz metre mesafede,
e) GörüĢün yeterli olmadığı tepelere yakın yerlerde ve dönemeçlerde,
f) Otobüs, tramvay ve taksi duraklarında,
g) Duraklayan veya park edilen araçların yanında,
h) ĠĢaret levhalarına, yaklaĢım yönünde ve park izni verilen yerler dıĢında; yerleĢim birimi içinde onbeĢ metre ve
yerleĢim birimi dıĢında yüz metre mesafede,
Duraklamak yasaktır.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Park Etmenin Yasak Olduğu Yerler ve Haller
Madde 61 – TaĢıt yolu üzerinde;
a) Duraklamanın yasaklandığı yerlerde,
b) Park etmenin trafik iĢaretleri ile yasaklandığı yerlerde,
c) GeçiĢ yolları önünde veya üzerinde,
d) BelirlenmiĢ yangın musluklarına her iki yönden beĢ metrelik mesafe içinde,
e) Kamu hizmeti yapan yolcu taĢıtlarının duraklarını belirten levhalara iki yönden onbeĢ metrelik mesafe içinde,
f) Üç veya daha fazla ayrı taĢıt yolu olan karayolunda ortadaki taĢıt yolunda,
g) Kurallara uygun Ģekilde park etmiĢ araçların çıkmasına engel olacak yerlerde,
h) GeçiĢ üstünlüğü olan araçların giriĢ ve çıkıĢının yapıldığının belirlendiği iĢaret levhasından onbeĢ metre
mesafe içinde,
i) ĠĢaret levhalarında park etme izni verilen süre veya zamanın dıĢında,
j) Kamunun faydalandığı ve yönetmelikte belirtilen yerlerin giriĢ ve çıkıĢ kapılarının her iki yönde beĢ metrelik
mesafe içinde,
k) Park için yer ayrılmamıĢ veya trafik iĢaretleri ile belirtilmemiĢ alt geçit, üst geçit ve köprüler üzerinde veya
bunlara on metrelik mesafe içinde,
l) Park etmek için tespit edilen süre ve Ģeklin dıĢında,
m) Belirli kiĢi, kurum ve kuruluĢlara ait araçlara, yönetmelikteki esaslara göre ayrılmıĢ ve bir iĢaret levhası ile
belirlenmiĢ park yerlerinde,
n) Ayrıca yönetmelikte belirtilen haller dıĢında yaya yollarda,
o) (Ek: 5378 – 1.7.2005 / m.31) Özürlülerin araçları için ayrılmıĢ park yerlerinde,
Park etmek yasaktır.
(DeğiĢik 2. fıkra: 4262 – 21.5.1997 / m.4) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1.800.000.- lira para cezası
ile cezalandırılırlar. (Ek cümle: 5378 – 1.7.2005 / m.31) (o) bendinin ihlali halinde para cezası iki kat artırılır.
Yasaklara aykırı park etmiĢ araçlar trafik zabıtasınca kaldırılabilir.
Yasaklanan yerlerde ve hallerde park edilmiĢ olan araçların hangilerinin hangi Ģartlarda, kaldırılıp götürüleceği,
götürülme sırasında zarara ve ziyana uğratılmaması için alınacak önlemler ile kaldırma ve götürme giderlerinin
tahsili usul ve esasları yönetmelikte gösterilir.
Kaldırılıp götürülen araçların giderleri ile verilen ceza, sürücüsü veya sahibince ödenmeden araç teslim edilmez.
Karayolu Üzerinde Park Etme Ġzni Verilmeyen Araçlar
Madde 62 – YerleĢim birimleri içindeki karayolunda, bir trafik iĢaretiyle izin verilmedikçe ve yükleme,
boĢaltma, indirme, bindirme, arızalanma gibi zorunlu nedenler dıĢında kamyon, otobüs ve bunların katarları,
lastik tekerlekli traktörler ile hertürlü iĢ makinelerinin park edilmesi yasaktır.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Araçların IĢıklandırılması
Madde 63 – Karayolunda trafiğe çıkan bütün araçların, nicelik ve nitelikleri yönetmelikte belirtilen Ģartlara
uygun ıĢık donanımı bulundurmaları zorunludur.
IĢık donanımına ait ayrıntılar yönetmelikte gösterilir.
Kanun ve yönetmelikte belirtilmeyen lambalar trafik zabıtasınca söktürülür.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997)
Bu madde hükmüne uymayan sürücüler 7.200.000.- lira para cezası ile cezalandırılırlar.
IĢıkların Kullanılması
Madde 64 – Araçların sürülmesi sırasındaki zorunluluk ve yasaklar aĢağıda gösterilmiĢtir.
a) Zorunluluklar:
1. (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) YerleĢim birimleri dıĢındaki karayollarında geceleri seyrederken, yeterince
aydınlatılmamıĢ tünellere girerken, benzeri yer ve hallerde uzağı gösteren ıĢıkların yakılması,
2. (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Geceleri, yerleĢim birimleri dıĢında karayollarındaki karĢılaĢmalarda, bir aracı
takip ederken, bir aracı geçerken yan yana gelinceye kadar ve yerleĢim birimleri içinde, gündüzleri ise görüĢü
azaltan sisli, yağıĢlı ve benzeri havalarda yakını gösteren ıĢıkların yakılması,
3. Kuyruk (arka kenar) ıĢıklarının uzağı veya yakını gösteren ıĢıklar veya sis ıĢıkları ile birlikte kullanılması,
Zorunludur.
b) Yasaklar:
1. Gece sis ıĢıklarının; sisli, karlı ve sağanak yağmurlu havalar dıĢında diğer farlarla birikte yakılması,
2. DönüĢ ıĢıklarının geç anlamında kullanılması,
3. KarĢılaĢmalarda, ıĢıkların söndürülmesi
4. Öndeki aracı geçiĢlerde uyarı için çok kısa süre dıĢında uzağı gösteren ıĢıkların yakılması,
5. Yönetmelikte belirlenecek esaslara aykırı olarak ıĢık takılması ve kullanılması,
6. Sadece park lambaları ile seyredilmesi,
Yasaktır.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (l) ve (3) numaralı alt bentleri
ile (b) bendi hükümlerine uymayanlar 1.800.000 lira, birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi
hükümlerine uymayan sürücüler 3.600.000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Araçların Yüklenmesi
Madde 65 – (DeğiĢik: 3321 – 18.11.1986) Araçların yüklenmesinde yönetmelikte belirtilen ölçü ve esaslara
aykırı olarak:
a) TaĢıma sınırı üstünde yolcu alınması,
b) TaĢıma sınırı üstünde yük alınması veya taĢıma sınırı aĢılsın veya aĢılmasın dingil ağırlıklarını aĢacak Ģekilde
yüklenmesi,
c) Karayolu yapısı ve kapasitesi ile trafik güvenliği bakımından tehlikeli olabilecek tarzda yükleme yapılması,
d) Tehlikeli ve zararlı maddelerin gerekli izin ve tedbirler alınmadan taĢınması,
e) Ağırlık ve boyutları bakımından taĢınması özel izne bağlı olan eĢyanın izin alınmadan yüklenmesi, taĢınması
ve taĢıttırılması,
f) Gabari dıĢı yük yüklenmesi, yük üzerine veya araç dıĢına yolcu bindirilmesi,
g) Yükün, karayoluna değecek, düĢecek, dökülecek, saçılacak, sızacak, akacak, kayacak, gürültü çıkaracak
Ģekilde yüklenmesi,
h) Yükün, her çeĢit yolda ve yolun her eğiminde dengeyi bozacak, yoldaki bir Ģeye takılacak ve sivri çıkıntılar
hasıl edecek Ģekilde yüklenmesi,
i) Sürücünün görüĢüne engel olacak, aracın sürme güvenliğini bozacak ve tescil plakaları, ayırım iĢaretleri, dur
ve dönüĢ ıĢıkları ile yansıtıcıları örtecek Ģekilde yüklenmesi,
j) Çeken ve çekilen araçlarla ilgili Ģartlar ve tedbirler yerine getirilmeden araçların çekilmesi,
Yasaktır.
Gerekli hallerde kamyon, kamyonet, römork ve yarı römorklarla yolcu veya yükle birlikte yolcu taĢınabilmesine
iliĢkin esaslar yönetmelikte belirtilir.
(DeğiĢik 3. fıkra: 5495 – 3.5.2006 / m.2) Birinci fıkranın (a) bendi hükümlerine uymayanlar 50 Türk Lirası, (c),
(g), (h), (i) ve (j) bentleri hükümlerine uymayanlar 100 Türk Lirası, (d) ve (e) bentlerindeki hükümlere
uymayanlar 200 Türk Lirası, (b) ve (f) bentlerine uymayan iĢletenler 1.000 Türk Lirası, (b) ve (f) bentlerine
aykırı yük gönderenler 2.000 Türk Lirası idari para cezası ile cezalandırılırlar.
Ayrıca bütün sorumluluk ve giderler araç iĢletenine ait olmak üzere, fazla yolcular en yakın yerleĢim biriminde
indirilir. Bu maddenin (b), (d) ve (e) bentlerindeki Ģartlara uymayan yük taĢımasında kullanılan taĢıtlar, gerekli
Ģartlar sağlanıncaya kadar trafikten menedilir.
(DeğiĢik 5. fıkra: 4262 – 21.5.1997) Sürekli ve süreksiz olarak yük naklettiren kamu kurum ve kuruluĢları ve
gerçek ve tüzelkiĢilere ait iĢletmeler, yük nakli yaptırdıkları araçların azami toplam ağırlıklarını dikkate alarak
yükleme yapmak zorundadırlar. Bu hükme aykırı hareket edenler hakkında her araç için 72.000.000 lira para
cezası uygulanacağı gibi araçlar trafikten men edilir. Ancak, maden ocaklarından çıkarılan tartılamayan dökme
ve blok yüklerin ve zirai ürünlerin stok mahalline ve kısa mesafeli taĢınmalarında araçların istiap hadlerini yüzde
onbeĢ oranında aĢabilmeleri mümkündür.
Ancak, ağırlık kontrolü ile tartı toleransları yönetmelikte belirlenir.
Uluslararası yük taĢımacılığına iliĢkin konularda ikili ve çok taraflı anlaĢma hükümleri saklıdır.
Bisiklet, Motorlu Bisiklet ve Motosiklet Sürücüleri Ġle Ġlgili Kurallar
Madde 66 – Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosiklet sürücülerine aĢağıdaki kurallar uygulanır.
a) Ayrı bisiklet yolu varsa, bisiklet ve motorlu bisikletlerin taĢıt yolunda,
Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosikletlerin yayaların kullanmasına ayrılmıĢ yerlerde,
Bunlardan ikiden fazlasının taĢıt yolunun bir Ģeridinde yanyana,
Sürülmesi yasaktır.
b) Bisiklet sürenlerin en az bir elleri, motorlu bisiklet sürenlerin manevra için iĢaret verme hali dıĢında iki elleri
ve motosiklet sürenlerin devamlı iki elleri ile taĢıtlarını sürmeleri ve yönetmelikte belirtilen güvenlik Ģartlarına
uymaları zorunludur.
c) Bisiklet, motorlu bisiklet ve sepetsiz motosiklet sürücülerinin, sürücü arkasında yeterli bir oturma yeri
olmadıkça baĢka kiĢileri bindirmeleri ve yönetmelikte belirtilen sınırdan fazla yük taĢımaları yasaktır.
Sürücü arkasında ayrı oturma yeri olan bisiklet, motorlu bisiklet ve sepetsiz motosikletlerle bir kiĢiden fazlası
taĢınamaz.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3.600.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Araç Manevralarını Düzenleyen Kurallar
Madde 67 – Manevralarda aĢağıdaki kurallar uygulanır.
a) Sürücülerin, park yapmıĢ taĢıtlar arasından çıkarken, duraklarken veya park yaparken taĢıt yolunun sağına
veya soluna yanaĢırken, sağa veya sola dönerken, karayolunu kullananlar için tehlike doğurabilecek ve bunların
hareketlerini zorlaĢtıracak Ģekilde davranmaları yasaktır.
b) Yönetmelikte belirtilen Ģartlar dıĢında geriye dönmek veya geriye gitmek yasaktır. Ġzin verilen hallerde bu
manevraları yapacak sürücüler, karayolunu kullananlar için tehlike veya engel yaratmamak zorundadır.
c) DönüĢlerde veya Ģerit değiĢtirmelerde sürücülerin niyetlerini dönüĢ iĢaret ıĢıkları veya kol iĢareti ile açıkça ve
yeterli Ģekilde belirtmesi, iĢaretlerin manevra süresince devam etmesi ve biter bitmez sona erdirilmesi
zorunludur.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayanlar 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
YAYALAR, HAYVANLA ÇEKĠLEN VEYA ELLE SÜRÜLEN ARAÇLARLA HAYVAN SÜRÜCÜLERĠ VE
YARIġLAR HAKKINDA KURALLAR
Yayaların Uyacakları Kurallar
Madde 68 – Yayaların uyacakları kurallar aĢağıda belirtilmiĢtir.
a) Yayalar, aĢağıda sayılan haller dıĢında, taĢıt yolu bitiĢiğinde ve yakınında yaya yolu, banket veya alan varsa
burada yürümek zorundadır.
1. Yönetmelikte belirtilen tedbirler alınmak Ģartı ile diğer yayalar için ciddi rahatsızlık verecek boyutta eĢyaları
iten veya taĢıyan kiĢiler ile, taĢıt yolunun en sağ Ģeridinden fazla kısmını iĢgal etmemek, gece ve gündüz görüĢün
az olduğu hallerde de imkan oranında tek sıra halinde yürümek Ģartı ile bir yetkili veya görevli yönetiminde
düzenli Ģekilde yürüyen yaya kafileleri taĢıt yolu üzerinde yürüyebilirler.
2. Yayaların yürümesine ayrılmıĢ kısımların kullanılmasının mümkün olmaması veya bulunmaması hallerinde
yayalar, bisiklet trafiğine engel olmamak Ģartı ile bisiklet yolunda bisiklet yolu yoksa taĢıt yolu üzerinde, imkan
oranında taĢıt yolu kenarına yakın olmak Ģartı ile yürüyebilirler.
3. Her iki tarafında, yaya yolu ve banket bulunmayan veya kullanılır durumda olmayan iki yönlü trafiğin
kullanıldığı karayollarında yaya kafileleri dıĢındaki yayalar, taĢıt yolunun sol kenarını izlemek zorundadır.
b) TaĢıt yolunun karĢı tarafına geçmek isteyen yayaların taĢıt yolunu, yaya ve okul geçidi ile kavĢak giriĢ ve
çıkıĢları dıĢında herhangi bir yerden geçmeleri yasaktır.
Yayalar, bu yerlerden geçerken;
1. Yaya ve okul geçitlerinin bulunduğu yerlerde, geçitte yayalar için ıĢıklı iĢaret varsa bu iĢaretlere uymak,
2. Geçitte yayalar için ıĢıklı iĢaret yoksa ve geçit sadece taĢıt trafiği ıĢıklı iĢareti veya yetkili kiĢi tarafından
yönetiliyorsa geçecekleri doğrultu açıldıktan sonra taĢıt yoluna girmek,
3. IĢıklı iĢaret veya yetkili kiĢilerin bulunmadığı geçitlerde veya kavĢaklarda güvenlikleri açısından yaklaĢan
araçların uzaklık ve hızını göz önüne almak,
Zorundadırlar.
Ancak, yüz metre kadar mesafede yaya geçidi veya kavĢak bulunmayan yerlerde yayalar, taĢıt trafiği için bir
engel teĢkil etmemek Ģartı ile ve yolu kontrol ederek kendi güvenliklerini sağladıktan sonra en kısa doğrultuda
ve en kısa zamanda taĢıt yolunu geçebilirler.
c) Yaya yollarında, geçitlerde veya zorunlu hallerde taĢıt yolu üzerinde bulunan yayaların, trafiği engelleyecek
veya tehlikeye düĢürecek Ģekilde davranıĢlarda bulunmaları veya buraları saygısızca kullanmaları yasaktır.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan yayalar 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Hayvanla Çekilen, Elle Sürülen Araçları Sürenler Ġle Hayvan Sürücülerine Ait Kurallar
Madde 69 – YerleĢim birimleri dıĢındaki karayolunda, taĢıt yolu üzerinde zorunlu haller dıĢında hayvan
bulundurmak, karayollarının yasaklanmamıĢ kesimlerinde ise hayvanla çekilen veya elle sürülen araçları,
hayvanları, hayvan sürülerini ve binek hayvanlarını trafik kurallarına uymadan sürmek ve bunları sürme
yeteneğinden yoksun kimselerin yönetimine vermek veya baĢı boĢ bırakmak yasaktır.
(DeğiĢik 2. fıkra : 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayanlar 1.800.000 lira para cezası ile
cezlandırılırlar. Ancak, baĢıboĢ hayvan bırakma yasağına riayet etmeyerek trafik kazasına sebebiyet veren faile
üç ay hafif hapis cezası uygulanır.
TaĢıt yolunu kullanmak zorunda olan hayvan sürü ve kümelerini sevk ve idare edenler yönetmelikte belirtilen
usul ve Ģartlara uymak zorundadırlar.
YarıĢ ve KoĢulara Ait Kurallar
Madde 70 – YarıĢ ve koĢularda trafik güvenliği bakımından aĢağıdaki kurallar uygulanır.
a) Bir il sınırı içindeki karayolları üzerinde yapılacak yarıĢ ve koĢular için o ilin valiliğinden,
b) Birden fazla il sınırları içindeki Ģehirlerarası karayolları üzerinde yapılacak millî ve milletlerarası yarıĢ ve
koĢular için ĠçiĢleri Bakanlığından izin alınması zorunludur. Bu izin verilirken Bayındırlık Bakanlığının uygun
görüĢü alınır.
Ġzinsiz yapılan yarıĢ ve koĢular görevlilerce derhal durdurulur.
YarıĢ ve koĢularda trafik güvenliği yönünden uygulanacak usul ve Ģartlar yönetmelikte gösterilir.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayanlar 7.200.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
BEġĠNCĠ BÖLÜM
ÇEġĠTLĠ KURALLAR
GeçiĢ Üstünlüğüne Sahip Araçlar ve Sürme Kuralları
Madde 71 – GeçiĢ üstünlüğüne sahip araçlar öncelik sırasıyla Ģunlardır:
a) Cankurtaran araçları, yaralı veya acil hasta taĢıyan araçlar,
b) Ġtfaiye araçları,
c) Hükümlü veya sanığı takip eden veya emniyet ve asayiĢi korumak için acele olay yerine giden zabıta araçları,
d) Bir trafik suçu iĢleyerek kaçan aracı takip eden veya trafik güvenliğini koruma veya trafik kazasına el koyma
amacıyla olay veya kaza yerine gitmekte olan görevlilere ait araçlar,
e) Alarm sırasında sivil savunma hizmetlerinde görevli bulunan araçlar,
f) Koruma ile görevli ve korunan araçlar.
Bu araçlar görev halinde iken geçiĢ üstünlüğü hakkına sahiptir.
Bu hak, halkın can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak, duyulur ve görünür geçiĢ üstünlüğü iĢaretini vermek
Ģartı ile kullanılır.
Bu araçlar, bu Kanun ve yönetmelikte yazılı trafik kısıtlama ve yasaklarına bağlı değildir.
Bunların birbirleriyle karĢılaĢmalarında birinin diğerine göre geçiĢ üstünlüğü yukarıda yazılı olan sıraya göredir.
Zorunluluk olmadığı hallerde geçiĢ üstünlüğünü kullanmak yasaktır.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Zorunluluk olmadığı halde ve gerekiz geçiĢ üstünlüğü hakkını kullanan
sürücüler 1.800.000.- lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Ses, Müzik, Görüntü ve HaberleĢme Cihazlarının Kullanılması
Madde 72 – Araçlarda ses, müzik, görüntü ve haberleĢme cihazları yönetmelikte gösterilen Ģartlara uygun olarak
ve kamunun rahat ve huzurunu bozmayacak Ģekilde kullanılabilir.
(DeğiĢik 2. fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Kanun ve yönetmelikte belirtilen Ģartlara uymayan ses, müzik, görüntü ve haberleĢme cihazları ile sürücünün
izleme ve kullanma sahası içinde kalan görüntü cihazları araçlardan söktürülür.
Tedbirsiz ve Saygısız Araç Sürme
Madde 73 – (DeğiĢik 1. fıkra: 4199 – 17.10.1996) Karayolunda araçların kamunun rahat ve huzurunu bozacak
veya kiĢilere zarar verecek Ģekilde saygısızca sürülmesi, araçlardan bir Ģey atılması veya dökülmesi, seyir
halinde sürücülerin cep ve araç telefonu ile benzer haberleĢme cihazlarını kullanması yasaktır.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayanlar 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Yaya ve Okul Geçitleri
Madde 74 – Görevli bir kiĢi veya ıĢıklı trafik iĢaretleri bulunmayan, ancak baĢka bir trafik iĢareti ile belirlenmiĢ
yaya veya okul geçitlerine yaklaĢırken bütün sürücüler araçlarını yavaĢlatmak ve bu geçitlerden geçen veya
geçmek üzere bulunan kiĢilere ve öğrencilere ilk geçiĢ hakkını vermek zorundadırlar.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997)
Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3.600.000.- lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Okul TaĢıtları
Madde 75 – Okul taĢıtlarının “DUR” iĢaretini yaktıkları hallerde bütün araçların durması zorunludur.
“DUR” iĢaretinin sadece öğrencilerin binmeleri veya inmeleri sırasında ve yönetmelikte belirtilen hallerde
yakılması zorunludur.
Okul taĢıtlarının çalıĢtırılması Ģartları, zamanları ve nitelikleri yönetmelikte belirtilir.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3.600.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Demiryolu Geçitleri
Madde 76 – Demiryolu geçitlerinde:
a) Sürücülerin demiryolu geçitlerini, geçidin durumuna uygun olmayan hızla geçmeleri, ıĢıklı veya sesli iĢaretin
vereceği “DUR” talimatına uymamaları, taĢıt yolu üzerine indirilmiĢ veya indirilmekte olan tam veya yarım
bariyerler varken geçide girmeleri yasaktır.
b) IĢıklı iĢaret ve bariyerle donatılmamıĢ demiryolu geçitlerini geçmeden önce, sürücülerin durmaları, herhangi
bir demiryolu aracının yaklaĢmadığına emin olduktan sonra geçmeleri zorunludur.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 3.600.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Çocuk, Hasta ve Sakat TaĢıtları, Gözleri Görmeyen Yayalar, YürüyüĢ Kolları
Madde 77 – Bu Kanun açısından;
a) Çocuk, hasta ve sakatlara ait motorsuz taĢıtların sürücülerine, yayalarla ilgili hükümler uygulanır.
b) Gözleri görmeyen ve yönetmelikte gösterilen özel iĢaret ve benzerlerini taĢıyan kiĢilerin, taĢıt yolu üzerinde
bulunmaları halinde, bütün sürücülerin yavaĢlamaları ve gerekiyorsa durmaları ve yardımcı olmaları zorunludur.
c) Bir yetkili veya görevli yönetimindeki yürüyüĢ kolları arasından geçmek yasaktır.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükmüne uymayan sürücüler
3.600.000 lira, © bendi hükmüne uymayan sürücüler 1.800.000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Sürücülerin ve Yolcuların Koruyucu Tertibat Kullanma Zorunluluğu
Madde 78 – Belirli sürücülerin ve yolcuların, araçların sürülmesi sırasında koruyucu tertibat kullanmaları
zorunludur.
Kullanma ve yolların özelliği gözetilerek hangi tip araçlarda sürücülerinin ve yolcularının Ģehiriçi ve
Ģehirlerarası yollarda hangi Ģartlarda hangi koruyucu tertibatı kullanacakları ve koruyucuların nitelikleri ve
nicelikleri ile emniyet kemerlerinin hangi araçlarda hangi tarihten itibaren kullanılacağı yönetmelikte belirtilir.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayanlar 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Karayolu Üzerindeki Park Yerlerinde Ücret Almaya Yetkililer
Madde 79 – Karayolu üzeri park yerindeki araçlar için sadece karayolunun bakımından sorumlu kuruluĢ
birimlerince ücret alınabilir.
Bunlar dıĢında hiçbir gerçek veya tüzelkiĢi herhangi bir Ģekilde para alamaz. Bu park yerleri hiçbir Ģekilde
kiralanamaz.
Park ücreti, alınma Ģekli ve diğer esaslar yönetmelikte belirtilir.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayanlar 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Diğer Kurallar
Madde 80 – Trafikle ilgili diğer kurallar ile tehlikeli madde taĢıyan araçlar, çeken, çekilen araçlar, kol ve grup
halinde seyreden araçlar ve hayvan sürüleri, taĢıma sınırı ve gabari ölçüleri ile yük ve yolcu taĢınması ile ilgili
diğer kurallar ve Ģartlar yönetmelikte gösterilir.
YEDĠNCĠ KISIM
TRAFĠK KAZALARI
Trafik Kazalarına KarıĢanlar Ġle Ġlgili Kurallar
Madde 81 – Trafik kazalarına karıĢanlar:
a) Hareket halinde iseler trafik için ek bir tehlike yaratmayacak Ģekilde hemen durmak, kaza mahallinde trafik
güvenliği için gereken tedbirleri almak,
b) Kazada ölen, yaralanan veya maddi hasar var ise bu kaza trafiği, can ve mal güvenliğini etkilemiyorsa,
sorumluluğun saptanmasında yararlı olacak kanıt ve izler dahil, kaza yerindeki durumu değiĢtirmemek,
c) Kazaya karıĢan kiĢiler tarafından istendiği takdirde kimliğini, adresini, sürücü ve trafik belgesi ile sigorta
poliçe tarih ve numarasını bildirmek ve göstermek,
d) Kazayı; yetkili ve görevli memurlara bildirmek, bunlar gelinceye kadar veya bunların iznini almadan kaza
yerinden ayrılmamak,
e) Sürücüsü, mal sahibi veya ilgili kiĢilerin bulunmadığı sırada araç, eĢya veya yüklere zarar veren sürücüler,
zarar verdikleri araç, eĢya veya mülkün sahibini veya ilgili kiĢileri bulmak, ilgilileri bulamadıkları takdirde
durumu tespit etmek ve zarar verilen Ģey üzerine yazılı bilgi bırakmak, ilgili zabıtaya en kısa zamanda bilgi
vermek,
Zorundadırlar.
Yalnız maddi hasar meydana gelen kazalarda, kazaya dahil kiĢilerin tümü, yetkili ve görevli kiĢinin gelmesine
lüzum görmezlerse, bunu aralarında yazılı olarak saptamak suretiyle kaza yerinden ayrılabilirler.
(DeğiĢik 3 ve 4. fıkra: 4262 – 21.5.1997) AnlaĢma hali dıĢında maddi hasarlı, ölümlü veya yaralanmalı trafik
kazalarında, zabıtanın iznini almadan zaruret dıĢında olay yerinden ayrılan veya birinci fıkranın (b) bendi
hükümlerine uymayan sürücüler 7.200.000.-lira para cezası ile cezalandırılırlar. Bu maddenin diğer hükümlerine
uymayanlar 3.600.000.- lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Trafik Kazalarında Yükümlülük
Madde 82 – Karayollarında meydana gelecek trafik kazalarına hemen el konmasını, ölü ve yaralıların
taĢınmasını veya yaralıların tedavisini veya sanıkların yakalanmasını sağlamak için,
a) Kaza yerinden geçmekte olan veya kazaya karıĢmıĢ bulunan araçların sürücüleri kaza mahallinde ilk yardım
önlemlerini almaya ve en yakın zabıtaya veya sağlık kuruluĢuna haber vermeye ve yetkililerin talebi üzerine
yaralıları en yakın sağlık kuruluĢuna götürmeye,
b) ġehirlerarası akaryakıt istasyonlarında, sahipleri veya iĢletenleri, belirlenen standartlara uygun ilk yardım
malzemesini her an kullanabilir durumda bulundurmaya,
c) Tamirhane, servis istasyonu, garaj sahip ve sorumluları; tesislerine, ölüm veya yaralanma ile sonuçlanan bir
kaza geçirmiĢ olduğu belli olan veya üzerinde suç belirtisi bulunan bir araç gelince gecikmeksizin zabıtaya haber
vermeye ve bunları bir deftere iĢlemeye,
Zorunludurlar.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayanlar 3.600.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Trafik Kazalarına El Koyma ve BilirkiĢilik
Madde 83 – Trafik kazalarına;
a) Adlî yönden gereği yapılmak üzere mahalli genel zabıtaca,
b) Kazanın oluĢ nedenlerini, iz ve delillerini belirleyerek trafik kaza tespit tutanağı düzenlemek üzere de trafik
zabıtasınca el konulur.
Trafik zabıtasının görevli olmadığı veya bulunmadığı karayollarında meydana gelen kazalarda trafik kaza tespit
tutanağı mahalli genel zabıtaca düzenlenir ve bir örneği o yerin trafik zabıtasına gönderilir.
Karayollarında meydana gelen ve yalnız maddi hasarla sonuçlanan trafik kazalarında tarafların anlaĢması halinde
ve fiil baĢka bir suç oluĢturmuyorsa adlî kovuĢturma yapılmaz ve Türk Ceza Kanununun 565 inci maddesi
hükmü uygulanmaz.
Trafik kazalarında yolun trafiğe kapandığı hallerde; trafik zabıtası veya genel zabıta; iz ve delilleri
kaybolmayacak Ģekilde iĢaretledikten ve gerekli iĢlemleri yaptıktan sonra, karayolunu trafiğe açmaya yetkilidir.
Karayolunun trafiğe kapanmasına ölümlü ve hayati tehlike yaratan yaralanmalı kazalar neden olmuĢ ve bu kaza
can, mal ve trafik güvenliğini etkiliyor ve baĢka bir yoldan geçiĢ verilemiyorsa Cumhuriyet savcısının
gecikeceğinin anlaĢılması halinde, gerekli iĢaretlemeler yapılıp araç ve ölüler kenara alınarak durum bir
tutanakla tespit edildikten sonra yol trafiğe açılır.
Trafik zabıtası, usul kanunlarına göre görevlendirilirse, trafik kazalarında bilirkiĢilik yapar.
Trafik kazaları, kaza tahkik memurluğu, bilirkiĢilik ve bunlarda aranacak Ģartlar ile diğer esaslar yönetmelikte
gösterilir.
Trafik Kazalarında Sürücü Kusurlarının Tespiti ve Asli Kusur Sayılan Haller
Madde 84 – Araç sürücüleri trafik kazalarında;
a) Kırmızı ıĢıklı trafik iĢaretinde veya yetkili memurun dur iĢaretinde geçme,
b) TaĢıt giremez trafik iĢareti bulunan karayoluna veya bölünmüĢ karayolunda karĢı yönden gelen trafiğin
kullandığı Ģerit, rampa ve bağlantı yollarına girme,
c) Ġkiden fazla Ģeritli taĢıt yollarında, karĢı yönden gelen trafiğin kullandığı Ģerit veya yol bölümüne girme,
d) Arkadan çarpma,
e) Geçme yasağı olan yerlerde geçme,
f) Doğrultu değiĢtirme manevralarını yanlıĢ yapma,
g) ġeride tecavüz etme,
h) KavĢaklarda geçiĢ önceliğine uymama,
i) Kaplamanın dar olduğu yerlerde geçiĢ önceliğine uymama,
j) Manevraları düzenleyen genel Ģartlara uymama,
k) YerleĢim birimleri dıĢındaki karayolunun taĢıt yolu üzerinde, zorunlu haller dıĢında park etme veya duraklama
ve her durumda gerekli tedbirleri almama,
l) Park için ayrılmıĢ yerlerde veya taĢıt yolu dıĢında kurallara uygun olarak park edilmiĢ araçlara çarpma,
hallerinde aslî kusurlu sayılırlar.
Ancak, kazada bu hareketlerden herhangi biri, kazaya karıĢan araç sürücülerinden birden fazlası tarafından
yapılmıĢ veya kaza bu hareketler dıĢında kurallarla, yasaklamalara, kısıtlamalara ve talimatlara uyulmaması
nedenlerinden doğmuĢsa, karayolunu kullananlar için kusur oranı yönetmelikte belirtilen esaslara göre tespit
edilir.
SEKĠZĠNCĠ KISIM
HUKUKĠ SORUMLULUK VE SĠGORTA
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
ĠġLETEN VE ARAÇ ĠġLETĠCĠSĠNĠN BAĞLI OLDUĞU
TEġEBBÜS SAHĠBĠNĠN HUKUKĠ SORUMLULUĞU (*)
_____
(*) Birinci Bölüm baĢlığı, 17 Ekim 1996 tarih ve 4199 sayılı Kanunun 28 inci maddesi ile yukarıdaki Ģekilde
değiĢtirilmiĢtir.
_____
ĠĢleten ve Araç ĠĢleticisinin Bağlı Olduğu TeĢebbüs Sahibinin Hukuki Sorumluluğu:
Madde 85 – (DeğiĢik 1. fıkra: 4199 – 17.10.1996) Bir motorlu aracın iĢletilmesi bir kimsenin ölümüne veya
yaralanmasına yahut bir Ģeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teĢebbüsün unvanı veya
iĢletme adı altında veya bu teĢebbüs tarafından kesilen biletle iĢletilmesi halinde, motorlu aracın iĢleteni ve bağlı
olduğu teĢebbüsün sahibi, doğan zarardan müĢtereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.
(Ek fıkra: 4199 – 17.10.1996) Motorlu araç ölüme veya yaralanmaya sebebiyet vermiĢ ise, kazaya karıĢan aracın
baĢkalarına devir ve temliki veya üzerinde bir hak tesisini önlemek amacıyla olaya el koyan Cumhuriyet
Savcılıklarınca, aracın tescilli olduğu tescil kuruluĢuna trafik kaydı üzerine Ģerh düĢülmesi için talimat verilir.
Kaza anı ile Cumhuriyet Savcılığınca trafik kaydı üzerine Ģerh düĢülmesi arasında geçen süreler içinde
kötüniyetle yapılan araç tescilleri hükümsüz sayılır. ġerhin konulduğu tarihten itibaren bir ay içerisinde, Ģerhin
kaldırıldığına veya devamına iliĢkin mahkeme kararı ibraz edilmediği takdirde bu Ģerh hükümsüz sayılır.
ĠĢletilme halinde olmayan bir motorlu aracın sebep olduğu trafik kazasından dolayı iĢletenin sorumlu
tutulabilmesi için, zarar görenin, kazanın oluĢumunda iĢleten veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kiĢilere
iliĢkin bir kusurun varlığını veya araçtaki bozukluğun kazaya sebep olduğunu ispat etmesi gerekir.
(DeğiĢik 3. fıkra: 4199 – 17.10.1996) ĠĢleten ve araç iĢleticisi teĢebbüs sahibi, hakimin takdirine göre kendi
aracının katıldığı bir kazadan sonra yapılan yardım çalıĢmalarından dolayı yardım edenin maruz kaldığı zarardan
da sorumlu tutulabilir. Ancak, bu durumda iĢletici teĢebbüs sahibinin sorumlu kılınabilmesi için kazadan
kendisinin sorumlu olması veya yardımın doğrudan doğruya kendisine veya araçta bulunanlara yahut kazaya
taraf olan üçüncü kiĢilere yapılması gerekir.
(DeğiĢik 4. fıkra: 4199 – 17.10.1996) ĠĢleten ve araç iĢleticisi teĢebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın
kullanılmasına katılan yardımcı kiĢilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.
ĠĢletenin veya Araç ĠĢleticisinin Bağlı Olduğu TeĢebbüs Sahibinin, Sorumluluktan Kurtulması veya
Sorumluluğun Azaltılması:
Madde 86 – (DeğiĢik : 4199 – 17.10.1996) ĠĢleten veya araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibi, kendisinin
veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kiĢilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bir bozukluk kazayı etkilemiĢ
olmaksızın, kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya bir üçüncü kiĢinin ağır kusurundan ileri
geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulur.
Sorumluluktan kurtulamayan iĢleten veya araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibi, kazanın oluĢunda zarar
görenin kusurunun bulunduğunu ispat ederse, hâkim, durum ve Ģartlara göre tazminat miktarını indirebilir.
Genel Hükümlerin Uygulanması
Madde 87 – (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Yaralanan veya ölen kiĢi, hatır için karĢılıksız taĢınmakta ise veya
motorlu araç, yaralanan veya ölen kiĢiye hatır için karĢılıksız verilmiĢ bulunuyorsa, iĢletenin veya araç
iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibinin sorumluluğu ve motorlu aracın maliki ile iĢleteni arasındaki iliĢkide
araca gelen zararlardan dolayı sorumluluk, genel hükümlere tabidir.
Zarar görenin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri eĢya dıĢında araçta taĢınan eĢyanın uğradığı zararlardan
dolayı iĢletenin veya araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibinin sorumluluğu da genel hükümlere tabidir.
Zarar Verenlerin Birden Fazla Olması
Madde 88 – Bir motorlu aracın katıldığı bir kazada, bir üçüncü kiĢinin uğradığı zarardan dolayı, birden fazla kiĢi
tazminatla yükümlü bulunuyorsa, bunlar müteselsil olarak sorumlu tutulur.
(DeğiĢik 2. fıkra: 4199 – 17.10.1996) Birden fazla kiĢinin sorumlu olduğu durumlarda, bunlar arasındaki iliĢki
bakımından zarar, olayın bütün Ģartları değerlendirilerek paylaĢtırılır. Özel durumlar ve özellikle araçların
iĢletme tehlikeleri, zararın iç iliĢkide baĢka türlü paylaĢtırılmasını haklı göstermedikçe, iĢletenler ve araç
iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahipleri kusurları oranında zarara katlanırlar.
ĠĢletenler veya Araç ĠĢleticisinin Bağlı Olduğu TeĢebbüs Sahipleri Arasında Zararın Tazmini:
Madde 89 – (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Birden çok motorlu aracın katıldığı bir kazada iĢletenlerden biri
bedensel bir zarara uğrarsa, özel durumlar ve özellikle iĢletme tehlikeleri baĢka türlü paylaĢtırmayı haklı
göstermedikçe, kazaya katılan araçların iĢletenleri ve araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahipleri
kendilerine düĢen kusur oranında, zararı gidermekle yükümlüdürler.
ĠĢletenlerden ve araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahiplerinden birine ait bir Ģeyin zarara uğraması halinde,
zarar gören, ancak zarar veren iĢletenin veya araç iĢleticisinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibinin veya
eylemlerinden sorumlu tutulduğu kimsenin kusuru veya geçici olarak temyiz gücünü kaybetmesi veya zarar
verene ait araçtaki bir bozukluk yüzünden zararın vuku bulduğunu ispat etmesi halinde zarar veren iĢleten veya
iĢleticinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibi tazminatla yükümlü tutulur.
Tazminatla yükümlü olan iĢletenler veya iĢleticinin bağlı olduğu teĢebbüs sahipleri zarar gören iĢletene veya
iĢleticinin bağlı olduğu teĢebbüs sahibine karĢı müteselsilen sorumludurlar.
Maddi ve Manevi Tazminat
Madde 90 – Maddi tazminatın biçimi ve kapsamı ile manevi tazminat konularında Borçlar Kanununun haksız
fiillere iliĢkin hükümleri uygulanır.
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
SĠGORTA
Mali Sorumluluk Sigortası Yaptırma Zorunluluğu
Madde 91 – (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) ĠĢletenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre
olan sorumlulukların karĢılanmasını sağlamak üzere malî sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.
Zorunlu malî sorumluluk sigortasına iliĢkin primler peĢin ödenir. Ancak, Hazine MüsteĢarlığının bağlı
bulunduğu Bakanlık primlerin taksitler halinde tahsil edilmesine iliĢkin düzenleme yapmaya yetkilidir.
(DeğiĢik 3. fıkra: 5217 – 14.7.2004 / m.12 – Yürürlük m.32/2) Sigorta yaptıranların, sigorta Ģirketlerine
ödeyecekleri sigorta priminin %5’i oranındaki tutar, sigorta Ģirketi tarafından tahsil edildiği ayı takip eden ayın
en geç 20’sine kadar ĠçiĢleri Bakanlığı Merkez Saymanlığı hesabına yatırılır. Yatırılan bu tutarlar bütçeye gelir
kaydedilir.
Sigorta Ģirketleri, Ģekli ve içeriği ĠçiĢleri Bakanlığının uygun görüĢü ve Hazine MüsteĢarlığının bağlı bulunduğu
Bakanlığın onayı ile belirlenip Türkiye Sigorta ve Reasürans ġirketleri Birliğince bastırılacak trafik sigortası
pulunu, poliçe ve zeyilname ile birlikte iĢletenlere vermek zorundadırlar. ĠĢletenler, zorunlu malî sorumluluk
sigortasının yaptırıldığını göstermek amacıyla bu pulu araçlarının ön camına yapıĢtırmaya mecburdurlar.
Geçerli teminat tutarları üzerinden zorunlu malî sorumluluk sigortası bulunmayan araçlar trafikten men edilir.
Turistlere ait taĢıtlarla, milletlerarası çok taraflı veya karĢılıklı anlaĢmalar kapsamına giren yabancı plakalı
taĢıtların Türkiye’de geçerli milletlerarası anlaĢmalarla kabul edilmiĢ sigortaları yoksa, bunlar için zorunlu malî
sorumluluk sigortası Türkiye sınırlarına giriĢleri sırasında yapılır.
(Ek fıkra: 5265 – 2.12.2004 / m.1) Milletlerarası hukukun meĢru saydığı hallerde, ortak savunma veya barıĢ
harekatı çerçevesinde Türkiye’de harekat, eğitim veya tatbikat maksadıyla bulunmasına izin verilen yabancı
silahlı kuvvetlerin neden olabileceği hasar ve zararların tazmini konularının özel bir anlaĢmayla düzenlendiği
hallerde, bu kapsamda Türkiye’ye girecek yabancı askeri araçlar bakımından bu madde hükmü uygulanmaz.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayanlar 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası DıĢında Kalan Hususlar
Madde 92 – AĢağıdaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dıĢındadırlar.
a) ĠĢletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kiĢilere karĢı yöneltebileceği talepler,
b) ĠĢletenin; eĢinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme iliĢkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaĢadığı
kardeĢlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
c) ĠĢletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı Ģeye gelen zararlara iliĢkin talepler,
d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında
yapılacak moztorlu araç yarıĢlarındaki veya yarıĢ denemelerindeki kazalardan doğan talepler,
e) Motorlu araçta taĢınan eĢyanın uğrayacağı zararlar,
f) Manevi tazminata iliĢkin talepler.
En Az Sigorta Tutarları
Madde 93 – (DeğiĢik: 4199 – 17.10.1996) Zorunlu malî sorumluluk sigortası genel Ģartları, teminat tutarları ile
tarife ve talimatları Hazine MüsteĢarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça tespit edilir ve Resmî Gazetede
yayımlanır.
Tarife ve talimatların tespitinde; araç türleri; coğrafî bölge; sigorta süresi içinde herhangi bir hasar ödemesine
neden olmayan iĢletenlerin primlerinin indirilmesi yoluyla ödüllendirilmesi, hasar ödemesine neden olan
iĢletenlerin primlerinin yükseltilmesi yoluyla cezalandırılması ve gerekli görülen diğer hususlar dikkate alınır.
Sigorta SözleĢmesinin Verilmesi ve ĠĢletenin DeğiĢmesi Halinde Yapılacak ĠĢlemler
Madde 94 – (…) (1. fıkra, 31.10.1990 tarih ve 3672 sayılı Kanunun 4. maddesi hükmü gereğince yürürlükten
kaldırılmıĢtır.)
(DeğiĢik: 3672 – 31.10.1990) Sigortalı aracı iĢletenlerin değiĢmesi halinde, devreden kiĢi 15 gün içinde
sigortacıya durumu bildirmek zorundadır.
Sigortacı sigorta sözleĢmesini durumun kendisine tebliği tarihinden itibaren onbeĢ gün içinde feshedebilir.
Sigorta fesih tarihinden onbeĢ gün sonrasına kadar geçerlidir.
(…) (5. fıkra, 31.10.1990 tarih ve 3672 sayılı Kanunun 4. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayanlar 1.800.000.- lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Tazminatın Azaltılması veya Kaldırılması Sonucunu Doğuran Haller
Madde 95 – Sigorta sözleĢmesinden veya sigorta sözleĢmesine iliĢkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat
yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karĢı ileri
sürülemez.
Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleĢmesine ve bu sözleĢmeye iliĢkin kanun hükümlerine göre, tazminatın
kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene baĢvurabilir.
Zarar Görenlerin Çokluğu
Madde 96 – Zarar görenlerin tazminat alacakları, sigorta sözleĢmesinde öngörülen sigorta tutarından fazla ise
zarar görenlerden her birinin sigortacıya karĢı yöneltebileceği tazminat talebi, sigorta tutarının tazminat
alacakları toplamına olan oranına göre indirime tabi tutulur.
BaĢka tazminat taleplerinin bulunduğunu bilmeksizin zarar görenlerin birine veya birkaçına kendilerine düĢecek
olandan daha fazla ödemede bulunan iyiniyetli sigortacı, yaptığı ödeme çerçevesinde, diğer zarar görenlere karĢı
da borcundan kurtulmuĢ sayılır.
Doğrudan Doğruya Talep ve Dava Hakkı
Madde 97 – Zarar gören, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde doğrudan doğruya
sigortacıya karĢı talepte bulunabileceği gibi dava da açabilir.
Tedavi Giderlerinin Ödenmesi
Madde 98 – Motorlu araçların sebep oldukları kazalarda yaralanan kimselerin ilk yardım, muayene ve kontrol
veya bu yaralanmadan ötürü ayakta, klinikte, hastane ve diğer yerlerdeki tedavi giderleri ile tedavinin
gerektirdiği diğer giderleri aracın zorunlu mali sorumluluk sigortasını yapan sigortacı baĢvurma tarihinden
itibaren sekiz iĢgünü içinde ve zorunlu mali sorumluluk sigortası sınırları kapsamında öder.
(DeğiĢik 2. fıkra: 3672 – 31.10.1990) Birden çok aracın karıĢtığı bir trafik kazasında zarar gören kiĢiler, araçların
sigortacılarından herhangi birine veya 108 inci maddede belirtilen durumlarda (DeğiĢik ibare: 4629 – 21.2.2001 /
m.6 f – Yürürlük m.8) “Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı”na (*) baĢvurarak zararın giderilmesini
isteyebilirler. Giderleri ödeyen sigortacı veya (DeğiĢik ibare: 4629 – 21.2.2001 / m.6 f – Yürürlük
m.8) “Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı”na, (*)ödediği miktarın sorumluluk oranlarına göre
paylaĢılmasını talep edebilir.
Zarara sebep olan aracın bilinmemesi veya geçerli bir zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunmaması veya
sigortacının iflas etmesi veya çalınan aracın iĢleteninin sorumlu tutulamaması hallerinde, birinci fıkrada
belirtilen giderler, 108 inci maddede öngörülen (DeğiĢik ibare: 4629 – 21.2.2001 / m.6 f – Yürürlük
m.8) “Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı” (*)tarafından ödenir.
_____
(*) “Garanti Fonu”, “fon”, “fon hesabı” (DeğiĢen Ġbareler)
_____
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayan sigortacılar, 108.000.000.- lira hafif para
cezası ile cezalandırılırlar.
Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi
Madde 99 – Sigortacılar, hak sahibinin kaza veya zarara iliĢkin tespit tutanağını veya bilirkiĢi raporunu,
sigortacının merkez veya kuruluĢlarından birine ilettiği tarihten itibaren sekiz iĢgünü içinde zorunlu mali
sorumluluk sigortası sınırları içinde kalan miktarları hak sahibine ödemek zorundadırlar.
Ödemeyi yapan sigortacı, ödenen miktarın sorumluluk oranlarında paylaĢılmasını diğer sigortacılardan yazılı
olarak talep eder. Diğer sigortacılar talep tarihinden itibaren sekiz iĢgünü içinde kendilerine düĢen miktarı talepte
bulunana öder.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayan sigortacılar 108.000.000.- lira hafif para
cezası ile cezalandırılırlar.
Ġhtiyari Mali Sorumluluk Sigortasına
Uygulanacak Hükümler
Madde 100 – Bu Kanunun sorumluluğun kaldırılması veya tazminatın azaltılmasına iliĢkin 95 inci maddesi,
doğrudan doğruya talep ve dava hakkına iliĢkin 97 nci maddesi ve zamanaĢımına iliĢkin 109 uncu maddesi
ihtiyari mali sorumluluk sigortasında da uygulanır.
Sigorta SözleĢmesi Yapmaya Yetkili Sigorta ġirketleri ve Sigorta Yapma Zorunluluğu
Madde 101 – Bu Kanunda öngörülen zorunlu mali sorumluluk sigortası Türkiye’de kaza sigortası dalında
çalıĢmaya yetkili olan sigorta Ģirketleri tarafından yapılır. Bu sigorta Ģirketleri zorunlu mali sorumluluk
sigortasını yapmakla yükümlüdürler.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükmüne uymayan sigorta Ģirketleri 108.000.000.- lira hafif
para cezası ile cezalandırılırlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÖZEL DURUMLAR
Motorlu Araç Römorkları
Madde 102 – Bir römorkun veya yarı römorkun veya çekilen bir aracın sebep olduğu zarardan dolayı, çekicinin
iĢleteni, motorlu aracı iĢletenin sorumluluğuna iliĢkin hükümlere göre sorumlu tutulur. Çekilen araçla ilgili
olarak sorumluluk genel hükümlere tabidir
Çekicinin sorumluluk sigortası, çekiciyi iĢletenin, römorkun sebep olduğu zarardan dolayı sorumluluğunu da
kapsar.
Ġnsan taĢımada kullanılan römorklar, römork için ek bir sorumluluk sigortası yaptırılarak tüm katarın en az
zorunlu mali sorumluluk sigortası tutarlarının kapsamına girmesi sağlanmadıkça, trafiğe çıkarılamaz.
Motorsuz TaĢıtlar ve Motorlu Bisiklet
Madde 103 – Motorsuz taĢıtlar ile motorlu bisiklet sürücülerinin hukukî sorumluluğu genel hükümlere tabidir.
Motorlu Araçlarla Ġlgili Mesleki Faaliyette Bulunanlar
Madde 104 – Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan teĢebbüslerin sahibi, gözetim, onarım, bakım,
alım-satım, araçta değiĢiklik yapılması amacı ile veya benzeri bir amaçla kendisine bırakılan bir motorlu aracın
sebep olduğu zararlardan dolayı; iĢleten gibi sorumlu tutulur. Aracın iĢleteni ve araç için zorunlu mali
sorumluluk sigortası yapan sigortacısı bu zararlardan sorumlu değildir.
(DeğiĢik 2. fıkra: 4199 – 17.10.1996) Yukarıda yazılı teĢebbüs sahipleri kendilerine bırakılan motorlu araçların
tümünü kapsamak üzere esasları Hazine MüsteĢarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça tespit edilecek bir zorunlu
malî sorumluluk sigortası yaptırmaya ve denetimlerde bu sigortanın yapıldığını belgelemeye mecburdurlar.
ĠĢletenin sorumluluk sigortasına iliĢkin hükümler, burada da uygulanır.
Motorlu araçları mesleki veya ticarî amaçlar için elinde bulunduran teĢebbüs sahipleri bu araçların yönetmelikte
gösterilecek biçimde bir defterini tutmakla yükümlüdürler.
(DeğiĢik 5. fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine uymayan teĢebbüs sahipleri 108.000.000.- lira hafif
para cezası ile cezalandırılırlar.
(Ek fıkra: 4199 – 17.10.1996) Ġkinci fıkrada sözü edilen sigortayı yaptırmayan teĢebbüs sahiplerinin bu iĢyerleri,
mahallin en büyük mülkî amirince 15 güne kadar faaliyetten men edilir.
YarıĢlar
Madde 105 – YarıĢ düzenleyicileri, yarıĢa katılanların veya onlara eĢlik edenlerin araçları ile gösteride kullanılan
diğer araçların sebep olacakları zararlardan dolayı motorlu araç iĢleteninin sorumluluğuna iliĢkin hükümler
uyarınca sorumludurlar.
YarıĢçıların veya onlarla birlikte araçta bulunanların uğrayacakları zararlarla, gösteride kullanılan araçların
uğradıkları zararlardan dolayı sorumluluk genel hükümlere tabidir.
YarıĢ düzenleyicilerinin, yarıĢa katılanların ve yardımcı kiĢilerin yarıĢ esnasında üçüncü kiĢilere karĢı olan
sorumluluklarını karĢılamak üzere bir sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur. Bu gibi yarıĢlara izin
vermeye yetkili olan makamın talebi üzerine Ticaret Bakanlığı durum ve Ģartlara göre en az sigorta tutarlarını
belirlemekle görevlidir. Motorlu araçlar için yapılacak sigortalarda en az sigorta tutarları zorunlu mali
sorumluluk sigortasındaki tutarlardan az olamaz. Bu Kanunun zarar görenin doğrudan doğruya sigortacıyı dava
edebilmesine iliĢkin 97 nci maddesi hükümleri ile zarar görenlerin birden çok olması haline iliĢkin 96 ncı
maddesi hükümleri burada da uygulanır.
Yetkili makamdan izin alınmaksızın düzenlenen bir yarıĢta vukubulan zararlar, zarara sebep olan motorlu aracın
sorumluluk sigortacısı tarafından karĢılanır. Böyle bir durumda, sigortacı, yarıĢ için özel bir sigortanın
yapılmamıĢ olduğunu bilen veya gerekli özenin gösterilmesi halinde bilebilecek olan iĢleten veya iĢletenlere rücu
edebilir.
(DeğiĢik 5. Fıkra: 3612 – 7.2.1990) Bu madde hükümleri ortalama hızı saatte en az elli kilometrenin üstünde
olan veya ulaĢılacak hıza göre değerlendirme yapılması öngörülen motorlu araç veya bisiklet sporu
gösterilerinde uygulanır. Bu hükümler, yarıĢ güzergahının diğer trafiğe kapatılması halinde de geçerlidir. ĠçiĢleri
Bakanlığı bu madde hükümlerini, baĢka yarıĢlar bakımından da uygulanmasına karar verebilir.
Devlete ve Kamu KuruluĢlarına Ait Araçlar
Madde 106 – (DeğiĢik: 3672 – 31.10.1990) Genel Bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelere, il özel
idarelerine ve belediyelere, kamu iktisadi teĢebbüslerine ve kamu kuruluĢlarına ait motorlu araçların sebep
oldukları zararlardan dolayı, bu Kanunun iĢletenin hukukî sorumluluğuna iliĢkin hükümleri uygulanır. Bu
kuruluĢlar, 85 inci maddenin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karĢılanmasını sağlamak üzere 101
inci maddedeki Ģartları haiz millî sigorta Ģirketlerine mali sorumluluk sigortası yaptırmakla yükümlüdürler.
Çalınan veya Gasbedilen Araçlarda Sorumluluk
Madde 107 – Bir motorlu aracı çalan veya gasbeden kimse iĢleten gibi sorumlu tutulur. Aracın çalınmıĢ veya
gasbedilmiĢ olduğunu bilen veya gereken özen gösterildiği takdirde öğrenebilecek durumda olan aracın sürücüsü
de onunla birlikte müteselsilen sorumludur. ĠĢleten, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kiĢilerden
birinin, aracın çalınmasında veya gasbedilmesinde kusurlu olmadığını ispat ederse, sorumlu tutulamaz. ĠĢleten,
sorumlu olduğu durumlarda diğer sorumlulara rücu edebilir.
Aracın çalındığını veya gasbedildiğini bilerek binen yolculara karĢı sorumluluk, genel hükümlere tabidir.
(…) (Madde 107 nin 3. fıkrası, 14.6.2007 tarih ve 26552 sayılı R.G.’de yayımlanan, 3.6.2007 tarih ve 5684 sayılı
Kanun’un 45. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KARAYOLLARI TRAFĠK GARANTĠ SĠGORTASI HESABI (*)
Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı
Madde 108 – (…) (Madde 108, 14.6.2007 tarih ve 26552 sayılı R.G.’de yayımlanan, 3.6.2007 tarih ve 5684
sayılı Kanun’un 45. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
BEġĠNCĠ BÖLÜM
ORTAK HÜKÜMLER
ZamanaĢımı
Madde 109 – Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine iliĢkin talepler, zarar görenin, zararı
ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten baĢlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden baĢlayarak on yıl
içinde zamanaĢımına uğrar.
Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir zaman aĢımı süresi öngörmüĢ
bulunursa, bu süre, maddi tazminat talepleri için de geçerlidir.
ZamanaĢımı, tazminat yükümlüsüne karĢı kesilirse, sigortacıya karĢı da kesilmiĢ olur. Sigortacı bakımından
kesilen zamanaĢımı, tazminat yükümlüsü bakımından da kesilmiĢ sayılır.
Motorlu araç kazalarında tazminat yükümlülerinin birbirlerine karĢı rücu hakları, kendi yükümlülüklerini tam
olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğrendikleri günden baĢlayarak iki yılda zamanaĢımına uğrar.
Diğer hususlarda, genel hükümler uygulanır.
Yetkili Mahkeme
Madde 110 – Motorlu araç kazalarından dolayı hukukî sorumluluğa iliĢkin davalar, sigortacının merkez veya
Ģubesinin veya sigorta sözleĢmesini yapan acentanın bulunduğ yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi,
kazanın vukubulduğu yer mahkemesinde de açılabilir.
Sorumluluğa ĠliĢkin AnlaĢmalar
Madde 111 – Bu Kanunla öngörülen hukukî sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaĢmalar geçersizdir.
Tazminat miktarlarına iliĢkin olup da, yetersiz veya fahiĢ olduğu açıkça belli olan anlaĢmalar veya uzlaĢmalar
yapıldıkları tarihten baĢlayarak iki yıl içinde iptal edilebilir.
DOKUZUNCU KISIM
ADLĠ KOVUġTURMA VE CEZALARIN UYGULANMASI
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
ADLĠ KOVUġTURMA
Bu Kanundaki Suçlarla Ġlgili Davalara Bakacak Mahkemeler ve Yetkileri
Madde 112 – (DeğiĢik 1. fıkra: 4550 – 8.3.2000) Sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak
üzere bu Kanundaki; hafif para cezasını veya bununla birlikte hafif hapis cezasını, belgelerin geri alınması ve
iptali veya iĢyerlerinin kapatılması cezasını gerektiren suçlarla ilgili davalara trafik mahkemelerinde, bunların
bulunmadığı yerlerde yetki verilen sulh ceza mahkemelerinde bakılır.
Bu Kanunda yazılı suçları iĢleyenler hakkındaki duruĢmalar, 3005 sayılı MeĢhut Suçların Muhakeme Usulü
Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin (A) bendindeki yer ve aynı Kanunun 4 üncü maddesindeki zaman
kayıtlarına bakılmaksızın sözü edilen kanun hükümlerine göre yapılır.
Trafik suçlarına ait kesinleĢen karar örnekleri, sürücülerin sicillerine iĢlenmek üzere mahkemelerce ilgili trafik
Ģubelerine gönderilir.
Bu Kanuna göre görülen davalar, diğer kanunlara göre görülen davalarla birleĢtirilemez.
Bu Kanunun uygulanmasında, suçun tekrarından söz edilen maddelerinin dıĢında tekerrür hükümleri
uygulanmaz.
Bu Kanuna göre verien hükümlere diğer kanunlara göre; diğer kanunlara göre verilen hükümler bu Kanuna göre
iĢlenen suçlarda tekerrüre esas olmaz.
Bu Kanunda yer alan “Suçun Tekrarından” maksat, daha önce verilmiĢ hükmün kesinleĢme tarihinden itibaren
bir yıl içinde aynı suçun tekrar iĢlenmesidir.
Askeri araçları süren kiĢiler ile asker kiĢilerin bu Kanunda yazılı suçlarla ilgili davalarına da bu mahkemelerde
bakılır.
Askeri görev ve hizmetlerin yürütülmesi sırasında askeri araç sürücülerinin asker kiĢilere karĢı iĢledikleri trafik
kazaları ile ilgili suçlarda 353 sayılı Kanun hükümleri saklıdır.
Bu Kanunun; hafif para cezası veya hafif para cezası ile birlikte hafif hapis cezası yanında veya tek baĢına
belgelerin geri alınması, iptali veya iĢyerlerinin kapatılması cezası öngörülmüĢ olan maddelerindeki suçlarda,
Türk Ceza Kanununun 119 uncu maddesindeki “Kanun maddesinde ayrıca bir meslek veya sanatın tatili
cezasının bulunması bu madde hükmünün uyglanmasına engel olmaz” hükmü uygulanmaz.
DuruĢmasız Olarak Bakılacak Davalar
Madde 113 – (…) (3.11.1988 tarih ve 3493 sayılı Kanunun 53. maddesi hükmü gereğince yürürlükten
kaldırılmıĢtır.)
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
CEZALARIN UYGULANMASI
Suç ve Ceza Tutanakları
Madde 114 – (DeğiĢik: 3176 – 28.3.1985)
(DeğiĢik 1. fıkra: 5495 – 3.5.2006 / m.3) Bu Kanunda yazılı trafik suçlarını iĢleyenler hakkında yetki sınırları
içinde Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı personeli ile UlaĢtırma Bakanlığının ve
Karayolları Genel Müdürlüğünün ilgili birimlerinin il ve ilçe kuruluĢlarında görevli ve yetkili kılınmıĢ
personelince tutanak düzenlenir.
Birkaç trafik suçunun bir arada iĢlenmesi halinde her suç için ayrı ceza uygulanır.
(DeğiĢik 3. fıkra: 3493 – 3.11.1988) Yargı yetkisine giren suçlarla ilgili tutanağın bir sureti ilgili mahkemeye 7
iĢgünü içinde gönderilir.
(DeğiĢik 4. fıkra: 3493 – 3.11.1988) Para cezaları yetkili memurlarca derhal tahsil edilir. Bu tahsilat makbuz
karĢılığında yapılır. Bu makbuzlar damga vergisinden muaftır.
(DeğiĢik 5. fıkra: 3493 – 3.11.1988) Para cezaları derhal tahsil olunamadığı takdirde “ceza tutanağı” tanzim
edilir ve bir sureti(DeğiĢik ibare: 5228 – 16.7.2004 / m.59/8-b) “Maliye Bakanlığınca belirlenecek birime veya
kuruma” 7 iĢgünü içinde gönderilir.
(DeğiĢik 6. fıkra: 3493 – 3.11.1988) Birinci fıkraya göre yetkili kılınmıĢ personel, sayman mutemeti olarak
görevlendirilmeden, makbuz karĢılığı para cezası tahsil eder.
(…) (Madde 114 ün 7. ve 8. fıkraları, 3.11.1988 tarih ve 3493 sayılı Kanunun 48. maddesi hükmü gereğince
yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
(Ek fıkra: 4916 – 3.7.2003 / m.32) Trafik para cezaları kredi kartı ile de ödenebilir. Kredi kartı ile yapılan
tahsilatın saymanlık hesaplarına aktarılma süresi ile uygulamaya iliĢkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca
belirlenir.
Para Cezalarının Ödenme Süresi
Madde 115 – (DeğiĢik:3493 – 3.11.1988)
(DeğiĢik 1. fıkra: 5228 – 16.7.2004 / m.46 – Yürürlük m.61/7) Ödeme derhal yapılmadığı takdirde para
cezalarının, tutanağın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekir. Bir ay içinde ödenmeyen cezalar
için her ay %5 faiz uygulanır. Aylık faizin hesaplanmasında ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınır. Bu suretle
bulunacak tutar cezanın iki katını geçemez.
Süresinde ödenmeyen para cezaları için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
Hükümleri uygulanır.
Bu para cezaları, Maliye ve Gümrük Bakanlığının Sayman mutemetlerine, mal sandıklarına veya 114 üncü
maddesinin birinci fıkrasına göre yetkili kılınmıĢ personele ödenebileceği gibi, banka veya PTT aracılığı ile de
ödenebilir.
116 ncı maddede öngörülen itiraza iliĢkin hüküm saklı kalmak üzere, para cezaları ile mahkemelerce verilen ve
sadece hafif para cezalarına ait olan hükümler kesindir.
Tescil Plakasına Göre Tutanak Düzenlenmesi
Madde 116 – (DeğiĢik 1. fıkra: 3692 – 31.10.1990) Trafiği tehlikeye düĢü- recek, engel olacak Ģekilde veya
yasaklanmıĢ yerlerde park etmiĢ araçlara veya trafik kural ve yasaklarına aykırı davranıĢları belirlenmiĢ bulunan,
kara- yolları ağırlık kontrol mahallerinde iĢaret, ıĢık, ses veya görevlilerin ikazına rağmen tartı sistemine
girmeden seyrine devam eden ve sürücüsü tespit edilemeyen araçlara tescil plakalarına göre ceza veya suç
tutanağı düzenlenir.
Para cezasının ödenmesi gerektiği hallerde trafik kaydında araç sahibi olarak görülen kiĢiye cezayı (DeğiĢik
ibare: 5228 – 16.7.2004 / m.59/8-c) “ödemesi için posta yoluyla tebligat yapılır, bu Ģekilde tebliğ edilemeyen
tutanaklar ilgili tahsil dairesinin ilan asmaya mahsus yerinde liste halinde ilan edilir, ilan tarihini takip eden
otuzuncu gün tebligat yapılmıĢ sayılır ve bu cezalar 114 ve 115 inci maddelerde belirtilen Ģekilde takip ve tahsil
olunur.
Bu Ģekilde uygulanan cezalar için araç sahipleri cezanın tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde yetkili
mahkemeye itiraz edebilirler.
Ġtiraz ödemeyi ve ödeme ile ilgili süreyi durdurur.
Ġtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
(…) (Madde 116 nın son fıkrası, 3.11.1988 tarih ve 3493 sayılı Kanunun 53. maddesi hükmü gereğince
yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
Ceza Yerine Getirilmeden ĠĢlem Yapılmaması
Madde 117 – (…) (Madde 117, 28.3.1985 tarih ve 3176 sayılı Kanunun 16. maddesi hükmü gereğince
yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
(DeğiĢik baĢlık: 4199 – 17.10.1996) Ceza Puanı Uygulaması, Puanlama ve Trafik Kazası Nedeniyle Sürücü
Belgelerinin Geri Alınması:
Madde 118 – Bu Kanunun suç saydığı bir fiilden dolayı haklarında ceza uygulanan sürücülere, aldıkları her ceza
için esasları yönetmelikte belirlenen ceza puanları verilir.
(DeğiĢik 2. fıkra: 4199 – 17.10.1996) Trafik suçunun iĢlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde toplam 100
ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri 2 ay süre ile geri alınır ve eğitime tabi tutulurlar.
(Ek 3, 4 ve 5. fıkralar: 4199 – 17.10.1996) Aynı yıl içinde ikinci defa 100 puanı dolduran sürücülerin sürücü
belgeleri 4 ay süre ile geri alınarak psikoteknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesine tabi
tutulurlar. Muayene sonucuda sürücülük yapmasına engel hali bulunmayanların belgeleri, süresi sonunda iade
edilir. Bir yıl içinde üç defa 100 ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri süresiz olarak iptal edilir.
Ölümle sonuçlanan trafik kazalarına asli kusurlu olarak sebebiyet veren sürücülerin sürücü belgeleri ise 1 yıl
süre ile geri alınır.
Ceza puanlarının tespit ve uygulanmasına ait usul ve esaslar yönetmelikte gösterilir.
(DeğiĢik son fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde ve diğer ilgili maddelerdeki hükümlere göre sürücü belgeleri
geri alınanlardan, geri alma süresi içinde araç kullandığı tespit edilenler, bu Kanununun 36 ncı maddesinin
üçüncü fıkrasına göre cezalandırılırlar.
ĠĢlenen Suçlar Nedeniyle Sürücü Belgelerinin Geri Alınması ve Yerine Getirilmesi
Madde 119 – (DeğiĢik 1. fıkra: 4199 – 17.10.1996) Sürücü belgeleri, belge alındıktan sonra bu Kanunun 41 inci
maddesinin (e) bendinde yazılı suçlardan biri ile mahkumiyet halinde süresiz geri alınır.
Diğer cürümlerden mahkumiyeti halinde, mahkemece ceza süresini geçmemek üzere geçici olarak sürücü
belgelerinin geri alınmasına da karar verilebilir.
Geçici olarak sürücü belgesinin geri alınması hürriyeti bağlayıcı ceza hükümlerinin infazından sonra yerine
getirilir.
ZamanaĢımı
Madde 120 – Hafif para cezaları dıĢındaki para cezalarında zamanaĢımı süresi beĢ yıldır.
Yönetmelikte Yer Alacak Diğer Esaslar
Madde 121 – Para cezalarının tahsilinde ve takibinde uygulanacak esas ve usuller ile kullanılacak makbuzun, suç
ve ceza tutanağının Ģekli ve kullanma esasları ile Bayındırlık Bakanlığı mensuplarından hangi niteliklere sahip
kiĢilerin, hangi Ģartlarda suç ve ceza tutanağı düzenleyeceği, genel zabıtaya mensup kiĢilerin bu Kanuna göre
düzenleyecekleri tutanaklar hakkında yapılacak iĢlemler, yetki sınırları, koordinasyon ve iĢbirliği esasları
ĠçiĢleri, Maliye ve Bayındırlık bakanlıklarınca müĢtereken çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
Makbuz ve tutanaklar Maliye Bakanlığınca bastırılır ve trafik kuruluĢlarına dağıtım sağlanır.
ONUNCU KISIM
EĞĠTĠM, OKULLAR VE ÇOCUK EĞĠTĠMĠ PARKLARI
Trafik Eğitimi ve Denetimi
Madde 122 – Öğrenim kurumları dıĢında gerçek ve tüzelkiĢilerin karayolunu kullananların eğitimi ile ilgili
çalıĢmalarını konu ve kapsam yönünden tespite ve uygulama yönünden denetlemeye Emniyet Genel
Müdürlüğünün koordinatörlüğünde Emniyet ve Karayolları Genel Müdürlükleri yetkilidir.
Eğitim çalıĢmalarının konu ve kapsamı ile uygulama esasları, denetleme usulleri yönetmelikte gösterilir.
Sürücü Kursları
Madde 123 – (DeğiĢik: 3176 – 28.3.1985) Motorlu taĢıt sürücüsü yetiĢtirmek, yetiĢmiĢ olanlara sınav sonucu
sertifika vermek, trafik ile ilgili öğretim ve eğitim yaptırmak üzere kamu kurumları ile diğer hakiki ve hükmi
Ģahıslara Millî Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca ilgili mevzuatına göre sürücü kursları açma izni verilir.
Sürücü kurslarının sürücü belgesi cinslerine göre sınıflandırılması, hangi sınıf kursun kimseler tarafından
açılabileceği, öğretim ve eğitim konuları ile metodu, kurs süreleri, kurslar için eğitim ve öğretimde kullanılacak
bina, araç, gereç ve teçhizatın nitelik ve niceliği, teminat miktarları, sertifika sınavlarının esas ve usulleri,
sertifika aranmayacak sürücü belgesi sınıfları ve bunların sınavları ĠçiĢleri Bakanlığının uygun görüĢü üzerine
Millî Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca çıkartılan yönetmelikle belirlenir.
(DeğiĢik 3. fıkralar: 4199 – 17.10.1996) Ancak, gerçek ve tüzel kiĢiler tarafından kurs açılmayan il ve ilçelerde
bu kurslar devlet tarafından açılabilir.
(DeğiĢik 4. fıkra: 4262 – 21.5.1997) Bu madde hükümlerine ve yönetmelikteki Ģartlara uymadıkları, mülki idare
amirlerince görevlendirilen yetkililer veya Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri tarafından tespit edilen kursların
sahiplerine, olayın özelliğine göre belirlenecek süre içinde Ģartlara uymaları yazılı olarak bildirilir. Bu süre
içinde Ģartların yerine getirilmemesi halinde kurs sahipleri 18.000.000 lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar.
Ayrıca, kurs onbeĢ günden az olmamak üzere mülki amirlerce geçici olarak kapatılır. Bu süre 625 sayılı Özel
Öğretim Kurumları Kanunu hükümleri uyarınca gerekli iĢlemler sonuçlandırılıncaya kadar uzatılır.
(DeğiĢik 5. fıkra: 4262 – 21.5.1997) Belge alınmadan açılan kursların sahipleri üç aydan altı aya kadar hafif para
cezası ve 108.000.000 lira hafif hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, belge alınmadan açılan kurslar zabıtaca
kapatılır.
Çocuk Trafik Eğitim Parkları
Madde 124 – Okul öncesi çocuklara ve ilköğretim öğrencilerine trafik bilgisi vermek ve kurallara uyma
alıĢkanlığı kazandırmak amacı ile il özel idareleri ve belediyeler, yeteri sayıda ücretsiz çocuk trafik eğitim parkı
yapar ve belediyeler gerçek veya tüzelkiĢilere de yapma izni verebilir.
(DeğiĢik 2.fıkra: 4199 – 17.10.1996) Çocuk trafik eğitim parklarının yapılma, açılma, eğitim, denetim ve çalıĢma
esasları ile diğer hususlar ĠçiĢleri, Bayındırlık ve Ġskân Bakanlıklarının görüĢleri alınarak Millî Eğitim
Bakanlığınca çıkarılacak Yönetmelikle düzenlenir.
Okul, Radyo ve Televizyonlarda Trafik Eğitimi:
Madde 125 – (DeğiĢik 1. fıkra: 4199 – 17.10.1996) Millî Eğitim Bakanlığınca, ilköğretim ve ortaöğretim
okullarında ders programlarına eğitim amacı ile zorunlu uygulamalı trafik ve ilk yardım dersleri konulur. Bu
dersler için valilik ve kaymakamlıkça yükseköğrenim görmüĢ emniyet görevlileri görevlendirilebilir.
(Ek fıkralar: 4199 – 17.10.1996) Üniversite ve yüksekokullar ile lise ve dengi okullarda, zorunlu trafik, ilk
yardım ve motor derslerinden baĢarılı olanlar, sürücü kurslarında, bu derslerden Millî Eğitim Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikteki esaslara göre sınava girmek kaydıyla muaf tutulabilirler. Türkiye Cumhuriyeti
sınırları içinde yayın yapan ulusal, bölgesel, yerel radyo ve televizyonlar, 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların
KuruluĢ ve Yayınları Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (p) bendi gereğince yapacakları
haftalık eğitim programlarının en az 30 dakikasını trafik eğitimi ile ilgili programlara ayırmak zorundadırlar. (Ek
cümle : 4262 – 21.5.1997) Bu fıkra hükümlerine uymayan ulusal, bölgesel, yerel radyo ve televizyonlar
hakkında 13.4.1994 tarih ve 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların KuruluĢ ve Yayınları Hakkında Kanun
hükümleri uygulanır.
Silahlı Kuvvetler bünyesindeki birlik ve er eğitimi merkezlerine eğitim amacı ile yeteri kadar trafik dersi
konulması Genel kurmay BaĢkanlığınca düzenlenir.
ONBĠRĠNCĠ KISIM
ÇEġĠTLĠ HÜKÜMLER
Olağanüstü Hallerde ve SavaĢta Karayolunda
Trafiğin Düzenlenmesi ve Denetimi
Madde 126 – Olağanüstü hallerde ve savaĢta karayolunun kullanılması, trafiğin düzenlenmesi ve yönetimi
esasları Genelkurmay BaĢkanlığının görüĢü alınarak yönetmelikte belirtilir.
BarıĢta, bu düzenleme ve yönetimi denemek için yapılacak manevra ve tatbikatlarda Genelkurmay BaĢkanlığının
istemi üzerine özel uygulamalar yapılabilir. Araçlarla Ġlgili ÇeĢitli ĠĢyerlerine Ait ġartlar
Madde 127 – (…) (28.3.1985 tarih ve 3176 sayılı Kanunun 16. maddesi hükmü gereğince yürürlükten
kaldırılmıĢtır.)
Terkedilen, Hasara Uğrayan Veya Uzun Süre Park Edilen Araçlar
Madde 128 – Yolu kullananları uzun süre etkileyecek Ģekilde park edilmiĢ, terkedilmiĢ veya hasara uğramıĢ
araçların kaldırılıp götürülmesine trafik zabıtası yetkilidir.
Trafik Hizmetleri GeliĢtirme Fonu
Madde 129 – (…) (21.2.2001 tarih ve 4629 sayılı kanunun 6-g maddesi hükmü gereğince, 1.1.2002 tarihinden
geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
Ġlgili Bakanlık ve KuruluĢlarla ĠĢbirliğini Sağlama
Madde 130 – Bu Kanunun uygulanmasında trafik hizmetleri açısından ĠçiĢleri Bakanlığı ile iĢbirliği içinde
çalıĢması gereken ilgili bakanlık ve kuruluĢlarla belediyelerin görev, yetki ve sorumluluklarının esasları,
iĢbirliğini sağlayacak biçimde yönetmelikte düzenlenir.
Kağıtların ve Plakaların Basım ve Dağıtımı ile Ġlgili Gelirden Pay Ayrılması
Madde 131 – (DeğiĢik: 3538 – 19.4.1989) Trafik Ģube veya bürolarında ve Millî Eğitim Bakanlığınca açılma izni
verilmiĢ motorlu taĢıt sürücüleri kurslarında iĢ sahipleri ve kursiyerlerce verilmesi ve kullanılması lüzumlu basılı
kâğıtlarla plakaların cins ve nevileri ĠçiĢleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığınca tespit edilir.
Basılı kâğıtlar ile plakalar Türkiye ġoförler ve Otomobilciler Federasyonunca bastırılır ve maliyetleri nazarı
itibara alınmak suretiyle ĠçiĢleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığı ve Türkiye ġoförler ve
Otomobilciler Federasyonunca birlikte tespit edilecek bedel mukabilinde il merkezlerinde veya kuruluĢu bulunan
ilçelerde, adı geçen Federasyonca ĠçiĢleri Bakanlığının tespit edeceği esaslara göre verilir.
(DeğiĢik 3. fıkra: 4629 – 21.2.2001 / m.6 g – Yürürlük m.8) Basılı kağıtlar ve plakaların tespit edilen bedel
üzerinden satıĢının federasyona sağladığı net gelirin %60’ı, her yıl ġubat ayı sonuna kadar ĠçiĢleri Bakanlığı
Merkez Saymanlığı hesabına yatırılır. Yatırılan bu miktarlar, Emniyet Genel Müdürlüğü hizmetlerinde
kullanılmak üzere, Maliye Bakanlığınca bir yandan bütçeye özel gelir, diğer yandan Emniyet Genel Müdürlüğü
bütçesinde mevcut tertiplere ödenek ya da açılacak özel tertiplere özel ödenek kaydedilir. Gelirin kalanı Türkiye
ġoförler ve Otomobilciler Federasyonuna aittir. Özel ödenek kaydedilen tutarlardan harcanmayan miktarlar
ertesi yıl bütçesine devren gelir ve ödenek kaydedilir. Ad ve/veya soyad veya tescil edilmiĢ ticari unvan ihtiva
eden plaka satıĢlarından elde edilen gelirler ile emniyet hizmetleri karĢılığında tahsil edilmeleri Maliye
Bakanlığınca uygun görülen diğer hizmet gelirleri hakkında da bu fıkra hükümleri uygulanır.
Basılı kağıtlardan, 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamına giren sürücü belgeleri Maliye ve Gümrük
Bakanlığının görüĢü alınarak Emniyet Genel Müdürlüğünce bastırılır. Sürücü belgelerinin değerli kağıt bedeli
Emniyet Genel Müdürlüğünce Maliye ve Gümrük Bakanlığına ödenir.
Sürücü belgelerinin bedeli dıĢında kalan hizmet ve malzemenin karĢılığı olan ücretler ĠçiĢleri Bakanlığı ile
Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığı ve Türkiye ġoförler ve Otomobilciler Federasyonunca birlikte tespit edilir.
Sürücü belgelerinin verilmesi ve yenilenmesi hizmetlerinden elde edilen gelirin tamamı Türk Polis TeĢkilatı
Güçlendirme vakfına aittir. Buna dair usul ve esaslar ile diğer hususlar ĠçiĢleri Bakanlığınca belirlenir.
Bilgi ĠĢlem Merkezinin Faaliyeti
Madde 132 – Araçların, sürücülerin ve trafik suçu iĢleyenlerin sicilleri, bunlara ait hukukî ve teknik değiĢiklikler
ile diğer gerekli ve istatistiki bilgilere ait kayıtlar ve hizmetler Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesindeki Bilgi
ĠĢlem merkezi tarafından tutulur ve yürütülür.
Araçların Trafiğe Çıkarılmalarında Kısıtlama ve Yasaklamalar
Madde 133 – Trafiğin ve karayolu yapısının büyük ölçüde etkilendiği karayollarında ikili ve çok taraflı anlaĢma
hükümleri saklı kalmak üzere, uluslararası transit ve yurt içi taĢımalar belirli gün ve saatlerde kısıtlanabilir veya
yasaklanabilir.
Kısıtlama ve yasaklamalar Bayındırlık, Gümrük ve Tekel ve UlaĢtırma Bakanlıklarının görüĢü alınarak ĠçiĢleri
Bakanlığınca tespit ve ilan edildikten sonra uygulanır.
Okul Geçidi Görevlisi
Madde 134 – Okul geçitlerinde, trafik zabıtasınca verilmiĢ belgesi bulunan ve özel kıyafet veya iĢaret taĢıyan
kiĢiler, görev sırasında trafik yönetimi açısından görevli kiĢilerin yetkilerine sahiptir.
Okul geçitlerinde görevli olarak çalıĢabileceklerde aranacak nitelikler, bunların hangi Ģartlarda, zaman ve
sürelerle görev yapacakları, kıyafetleri veya taĢıyacakları iĢaretler ile diğer hususlar yönetmelikte belirtilir.
Okul geçidi görevlisinin talimatına uymayanlar hakkında duyuru üzerine trafik zabıtasınca, eylemine uyan
madde hükmüne göre iĢlem yapılır.
Yönetmelikler
Madde 135 – Bu Kanunla ilgili Karayolları Trafik Yönetmeliği, ilgili bakanlıkların görüĢü alınmak suretiyle
ĠçiĢleri Bakanlığının koordinatörlüğünde, Bayındırlık ve UlaĢtırma bakanlıklarınca müĢtereken, bu Kanunda
çıkarılması öngörülen diğer yönetmelikler ilgili bakanlıklarca kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde
çıkarılır ve Resmi Gazete’de yayımlanır.
Ticari TaĢıt Kullanma Belgesi:
Ek Madde 1 – (…) (Ek Madde 1, 10.5.2006 tarih ve 26164 sayılı R.G.’de yayımlanan, 3.5.2006 tarih ve 5495
sayılı Kanun’un 4. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
Araçların Tescil Edildikleri Amacın DıĢında Kullanılması:
Ek Madde 2 – (4199 – 17.10.1996) (DeğiĢik : 4262 – 21.5.1997) Araçlarını motorlu araç tescil ve trafik
belgesinde gösterilen maksadın dıĢında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahipleri 14.400.000.- lira
para cezası ile cezalandırılırlar.
Ayrıca araç 15 gün süre ile trafikten men edilir.
Trafik Suçlarına ĠliĢkin Cezalar:
Ek Madde 3 – (4199 – 17.10.1996) (DeğiĢik : 4262 – 21.5.1997) 2918 sayılı Karayollarıs Trafik Kanunundaki
fiiller için, her takvim yılı baĢından geçerli olmak üzere önceki yıla uygulanan mutlak ceza tutarları, o yıl için
Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırırlar.
Bu surette hesaplancak ceza tutarlarında 100.000 liraya kadar olan kesirler dikkate alınmaz.
Bu Kanun hükümlerine göre faillere uygulanan hafif para cezaları tecil edilemez.
Bir fiil 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun idari para cezasını gerektiren muhtelif yasaklarını ihlal eder
nitelikte ise faile, en ağır idari para cezası uygulanır.
Trafik Kazalarına KarıĢan Otobüs Ġġleticisi TeĢebbüslerin Adlarının TeĢhiri:
Ek Madde 4 – (4199 – 17.10.1996) Karayollarında yolcu taĢımacılığı yapan otobüs ve benzeri taĢıtların karıĢmıĢ
olduğu ölümlü trafik kazası sonuçlarının; kusurlu araç veya araçları kullanan sürücü ve araca ait plaka
numaraları ile birlikte otobüs iĢleticisi teĢebbüsün unvanının, televizyon ve basın organları aracılığı ile
kamuoyuna görüntülü ve yazılı olarak, kusur oranlarından söz edilmeksizin ilanı, sırrın ifĢaı ve ticarî itibarın
ihlali sayılmaz.
Ek Madde 5 – (4199 – 17.10.1996) Araçlarını ticari amaçla kullanmak üzere tescil ettirmek isteyen araç
sahipleri, yönetmelikte belirtilen Ģartlara uymak ve bilgi ve belgeleri sağlamak zorundadırlar.
Fahri Trafik MüfettiĢliği:
Ek Madde 6 – (4199 – 17.10.1996) Sürücülerin trafik kurallarına uyup uymadığını denetlemekle sorumlu olan
yetkililere yardımcı olmak üzere Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunca önerilen ve Karayolu Trafik Güvenliği
Üst Kurulunca uygun görülen kiĢilere, valilerce “fahrî trafik müfettiĢliği” görevi verilir.
Fahrî trafik müfettiĢleri; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun suç saydığı fiilleri iĢleyenler hakkında iĢlem
yapılması amacıyla, Emniyet Genel Müdürlüğünce kendilerine verilen tutanağı düzenlemek ve bunları aracın
tescilli olduğu trafik kuruluĢuna gönderilmek üzere en geç bir hafta içerisinde herhangi bir trafik kuruluĢuna
teslim etmek zorundadırlar.
Fahrî trafik müfettiĢleri ĠçiĢleri Bakanlığının belirleyeceği esas ve usullere göre eğitime tâbi tutulabilirler.
Bu hizmet fahrî ve ücretsizdir.
Görevini kötüye kullandığı tespit edilen fahrî trafik müfettiĢleri iki aydan altı aya kadar hafif hapis cezası ile
cezalandırılırlar. Yargılamaları tâbi oldukları esaslara göre yapılır.
Ayrıca belgeleri iptal edilir.
Fahrî trafik müfettiĢlerinin yetki ve sorumlulukları ile diğer usul ve esaslar ĠçiĢleri Bakanlığınca çıkarılacak
yönetmelikte belirlenir.
Ek Madde 7 – (4199 – 17.10.1996) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Emniyet Genel Müdürlüğü, Trafik
Uygulama ve Denetleme Dairesi BaĢkanlığı, Trafik Planlama ve Destek Dairesi BaĢkanlığı ve Trafik Eğitim ve
AraĢtırma Dairesi BaĢkanlığı kurulur. Yeni kurulan bu daire baĢkanlıkları trafik hizmetlerinden sorumlu genel
müdür yardımcısına bağlı olarak görev yaparlar.
Bu daire baĢkanlıklarına ve Kriminal Polis Laboratuvarları Daire BaĢkanlığı ile Trafik AraĢtırma Merkezine
iliĢkin ekli listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 14.12.1983 tarih ve 190 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnameye ekli Emniyet Genel Müdürlüğü merkez teĢkilatına ait (1) sayılı cetvele eklenmiĢ ve Trafik Dairesi
BaĢkanlığı kadrosu iptal edilmiĢtir.
Sigortalılar Bilgi Merkezi:
Ek Madde 8 – (Ek: 4199 – 17.10.1996) (…) (Ek Madde 8 in 1. fıkrası, 14.6.2007 tarih ve 26552 sayılı R.G.’de
yayımlanan, 3.6.2007 tarih ve 5684 sayılı Kanun’un 45. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
(…) (Ek Madde 8 in 2. fıkrası, 14.6.2007 tarih ve 26552 sayılı R.G.’de yayımlanan, 3.6.2007 tarih ve 5684 sayılı
Kanun’un 45. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıĢtır.)
(DeğiĢik 3. fıkra: 5684 – 3.6.2007 / m.39) Türkiye Sigorta ve Reasürans ġirketleri Birliği, elde ettiği bilgileri,
trafikten men edilecek araçların tespitinde kullanılmak üzere ĠçiĢleri Bakanlığının emrine hazır tutar veya gerekli
gördüğü birimlerine iletir.
Sigorta Ģirketleri, sigortasını yaptırmamıĢ iĢletenleri tespit amacıyla zorunlu malî sorumluluk sigortası poliçeleri
ile ilgili olarak ĠçiĢleri Bakanlığınca istenilecek bilgileri vermek zorundadırlar.
Bu maddeye aykırı hareket eden sigorta Ģirketleri hakkında 101 inci maddedeki cezalar uygulanır.
Ek Madde 9 – (4199 – 17.10.1996) Tutanakların tutulması sırasında uyulacak esas ve usuller, tarafların
haklarının eĢitlik ilkesine uygun Ģekilde korunmasını esas alan, ĠçiĢleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte
düzenlenir.
Ek Madde 10 – (4199 – 17.10.1996) Karayollarının yapım, bakım ve iĢletmesinden sorumlu olan tüm kamu ve
özel kuruluĢların projelerini yapan ve uygulayan yetkili ve sorumlu kiĢiler, çağdaĢ ilim ve teknik esaslarına
uymak ve uygulamak konusunda Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunun önerilerini kuruluĢ kanunlarına uygun
olacak Ģekilde değerlendirmek zorundadırlar.
Ek Madde 11 – (4199 – 17.10.1996) Bu Kanunun 114 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen suç veya
ceza tutanağını tanzim ile görevlendirilenlerin ika edecekleri suçlardan Türk Ceza Kanununun 181, 209, 211,
212, 228, 240 ıncı maddelerinde yazılı fiilleri yapanlar hakkında belirtilen maddelerde geçen cezalar yarı
nispetinde arttırılarak hükmolunur ve bu suçları iĢleyenlerin meslekle iliĢkileri kesilir.
Ek Madde 12.- (DeğiĢik: 4785 – 8.1.2003 / m.5) Konaklama yerleri ve belediye mücavir alanları hariç olmak
üzere, otoyollarda ve Devlet karayollarında yapılacak ve açılacak yapı ve tesislerde alkollü içki satılmasına izin
verilmez.
Ek Madde 13 – (4550 – 8.3.2000) Bu Kanunda yazılı suçlardan 48 inci maddede gösterilen “alkollü araç
kullanmak” suçunu birinci ve ikinci defasında iĢlemek, 51 inci maddenin üçüncü fıkrasında geçen “bir yıl içinde
hız sınırını 5 defa ihlal etmek”, 118 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında yazılı “100 ceza puanını
doldurmak” suçlarından birinin tespiti halinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması iĢlemlerine bu
Kanunun 6 ncı maddesinde sayılan trafik görevlileri yetkilidir.
Ek Madde 14 – (Ek: 5335 – 21.4.2005 / m.11) Buluntu olması nedeniyle veya bu Kanun hükümleri gereğince
trafikten men edilerek alıkonulan, ancak sahipleri tarafından altı ay içinde teslim alınmayan veya aranmayan
araçlar Hazinece satılarak, bedelleri emanet hesabına alınır. Bu araçların maliklerinden adresi bilinenlere,
satıĢından önce tebligat yapılır.
Satıldığı tarihten itibaren beĢ yıl içinde müracaat halinde emanet hesabındaki bedeller, iĢlemler sırasında yapılan
masraflar düĢüldükten sonra ilgililerine iade edilir. BeĢ yıl içinde herhangi bir müracaatın olmaması halinde söz
konusu bedeller Hazineye irat kaydedilir.
ONĠKĠNCĠ KISIM
GEÇĠCĠ HÜKÜMLER
Geçici Madde 1 – 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanununa ve bu Kanuna göre verilen araçlara ait belgelerle
Ģoför ehliyetnameleri ve sürücü belgelerinin değiĢtirilip yenilenmesi bilgi iĢlem merkezi hizmete konulduktan
sonra yönetmelikte belirtilen usul, esas ve Ģartlara göre yapılır. Bu iĢlemlere ĠçiĢleri Bakanlığının tespit ve ilân
edeceği tarihte baĢlanır ve iki yıl içinde tamamlanır.
Bu değiĢtirme ve yenilemeler harca tabi değildir.
Ġki yıllık süre sonunda değiĢtirilmeyen, araçlara ait belgelerle Ģoför ehliyetnameleri ve sürücü belgeleri,
değiĢtirilinceye kadar geçersiz sayılır.
Geçersiz belgelerle araç kullanılması veya aracın trafiğe çıkarılması halinde Ģoför ve sürücüler araç
kullanmaktan ve bu araçlar trafikten men edilir.
Geçici Madde 2 – 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre verilmiĢ olan Ģoför ehliyetnameleri
değiĢtirilinceye kadar;
a) Amatör ve profesyonel Ģoför ehliyetnamesi sahipleri bu Kanunun 38 inci maddesinde belirtilen (B) sınıfı
sürücü belgesi ile kullanılan araçları,
b) Ağır vasıta ehliyetname sahipleri ise bu Kanuna göre (C) ve (D) sınıfı sürücü belgesi ile kullanılan araçları ve
en az iki yıllık ağır vasıta ehliyetnamesi sahibi olmak Ģartıyla da (E) sınıfı sürücü belgesi ile kullanılan araçları,
Kullanabilirler.
Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce edinilmiĢ ve çeĢitli nedenlerle tescili yapılmamıĢ
tarımda kullanılan lastik tekerlekli traktörlerin tescili, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten baĢlayarak bir yıl
içinde, tescil için baĢvuranların aracın sahibi olduklarını kanıtlayan bir belge vermeleri Ģartı ile yapılır.(*)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce satıĢı yapılmıĢ olan araçların trafikte ve vergi kaydında maliki
olarak görünen eski sahipleri, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde, noterlikçe düzenlenen
satıĢ begesi ile trafik bürosuna baĢvurduklarında, yeni malikin de beraber baĢvurusu veya muvafakatı
aranmaksızın trafik kaydı ve trafiğin duyurusu ile de vergi kaydı yeni maliki adına devir edilir. SatıĢlar
zincirleme devam etmiĢ ise bu iĢlemler de ayrıca zincirleme devam edebilir.
Bu Ģekilde yapılan tescillerde taĢıt alım vergisinin alıcı tarafından ödenmemiĢ olması halinde iĢlemi yapan tescil
memurları 1318 sayılı Finansman Kanununun 10 uncu maddesine göre sorumlu tutulamazlar.
Geçici Madde 4 – 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanunu gereğince iĢleme konan para cezalarının takip ve
sonuçlandırılmasına bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra da anılan kanun hükümlerine göre devam
olunur.
Geçici Madde 5 – Bu Kanunun 42 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca sınavların trafik zabıtasınca
yapılmasına Kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç bir ay içinde baĢlanır. Sınavların trafik zabıtasınca
yapılmasına baĢlanıncaya kadar, 6085 sayılı Kanun uyarınca görev yapmakta olan sınav komisyonlarının görev
ve yetkileri devam eder.
(Ek Fıkralar: 3176 – 28.3.1985) Sürücü belgesi alacakların sınavlarının 42 nci maddeye göre sürücü kurslarında
yapılmasına ve sürücü adaylarından 41 inci maddenin “ç” fıkrası gereğince herhangi bir sürücü kursunu baĢarı
ile bitirdiklerini belgeleyen sertifika istenmesine 1.1.1987 tarihinde baĢlanır.
42 nci maddenin “a” bendi hükümlerine göre sürücülerin sınavlarının sürücü kurslarında yapılmasına ve sürücü
adaylarından sertifika istenmesine baĢlanacağı tarihe kadar, 6085 sayılı Kanuna göre Ģoför ehliyetnamesi ve bu
Kanuna göre de, sürücü belgesi alacak olanların sınavları aĢağıdaki esaslara göre trafik zabıtası personeli
tarafından;
1. Bu Kanunun ilgili maddelerinin yürürlük tarihine kadar 6085 sayılı Kanuna göre çıkarılmıĢ bulunan
yönetmelikteki esas ve usullere göre,
2. Bu Kanunun ilgili maddelerinin yürürlük tarihinden itibaren ise sürücü sınavları 42 nci maddenin (c) fıkrası
hükümleri gereğince çıkarılan yönetmelikte belirtilen esas ve usullere göre,
Yapılır.
_____
(*) 4 Kasım 1986 tarih ve 3315 sayılı Kanunun 1 inci maddesi gereğince, 2918 sayılı Karayolları Trafik
Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten önce edinilmiĢ ve çeĢitli sebeplerle tescili yapılamamıĢ olan tarımda
kullanılan lastik tekerlekli traktörlerin tescil iĢlemleri bir yıl içinde tamamlanır.
_____
Geçici Madde 6 – Taksimetrelerin hangi il ve ilçelerde hangi tarihten itibaren, takoğrafların, öncelikle hangi cins
araçlarda hangi tarihten itibaren kullanılacağına iliĢkin esaslar yönetmelikte gösterilir.
Geçici Madde 7 – (Ek: 3321 – 18.11.1986) Kamu kurum ve kuruluĢlarınca bu Kanunun yürürlük tarihinden önce
yük naklettirmek amacıyla yapılan mukavelelerle ilgili fiyat farkı dahil her türlü düzenleme yapmaya Ekonomik
ĠĢler Yüksek Koordinasyon Kurulu yetkilidir.
Geçici Madde 8 – (Ek: 3493 – 3.11.1988) ġoför Ehliyetnameleri ve Sürücü Belgeleri değiĢtirilip yenileninceye
ve sürücü sicillerine ait kayıtlar Bilgi ĠĢlem Merkezine aktarılıncaya kadar, bu Kanunun 118 inci maddesinde
öngörülen ceza puanı uygulaması, Emniyet Genel Müdürlüğünün birimleri tarafından Yönetmelikte gösterilen
usul ve esaslara göre yapılır.
Ceza puanı uygulamasına ĠçiĢleri Bakanlığının tespit ve ilan edeceği tarihte baĢlanır.
Geçici Madde 9 – (Ek: 4199 – 17.10.1996) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce edinilmiĢ ve çeĢitli
sebeplerle tescili yapılmamıĢ olan tarımda kullanılan lastik tekerlekli traktörler ile varsa bunlara ait römork ve
yarı römorklar ile motorlu bisiklet ve motosikletlerin tescil iĢlemleri bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren bir yıl içinde tamamlanır. Bu süre gerektiğinde ĠçiĢleri Bakanlığınca bir yıla kadar uzatılabilir.
Geçici Madde 10 – (Ek: 4199 – 17.10.1996) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce satıĢı yapılmıĢ olan
araçların trafikte ve vergi kaydında malik olarak görülen eski sahiplerinin, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren bir yıl içinde noterlikçe düzenlenen satıĢ belgesi ile trafik Ģube veya bürolarına müracaatları halinde,
önceki malik adına olan kayıt ve tescil iĢlemi silinerek son malik adına kayıt ve tescil iĢlemi yapılır. Ayrıca bu
iĢlem, ilgili vergi dairesine bildirilir.
Geçici Madde 11 – (Ek: 4199 – 17.10.1996) 2918 sayılı Kanunun bu Kanunla değiĢtirilen hükümlerinde
öngörülen yönetmelikler kanunla görev verilen bakanlık veya kuruluĢlarca, diğer yönetmelikler ilgili
bakanlıkların görüĢü alınarak ĠçiĢleri Bakanlığınca bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 6 ay içerisinde
çıkarılır.
Bu Kanunun 108 inci maddesinde sözü edilen yönetmelik bu Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren 6 ay içinde
yürürlüğe konulur. Bu yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar, garanti fonu uygulamasına iliĢkin yürürlükte
bulunan yönetmelik hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
Geçici Madde 12 – (Ek: 4199 – 17.10.1996) Emniyet Genel Müdürlüğünün teĢkilat ve kuruluĢu, bu Kanun
esaslarına göre yeniden düzenleninceye ve bu düzenleme gereğince genel hükümlere göre yeni kadro tespit ve
ihdas edilinceye kadar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte uygulanmakta olan mevcut kadroların
kullanılmasına devam olunur.
Geçici Madde 13 – (Ek: 4199 – 17.10.1996) Bu Kanun ile yapılan yeni düzenleme sebebi ile kadro ve unvanları
değiĢmeyenler yeni kadrolarına atanmıĢ sayılırlar. Kadro ve görev unvanları değiĢenler veya kaldırılanlar yeni
bir kadroya atanıncaya kadar durumlarına uygun iĢlerde görevlendirilirler ve eski kadrolarına ait aylık, ek
gösterge ve her türlü hakları yeni görevlerinde kaldıkları sürece Ģahıslarına bağlı olarak saklı tutulur.
Geçici Madde 14 – (Ek: 4199 – 17.10.1996) Emniyet Genel Müdürlüğü, teĢkilatını en geç 6 ay içinde bu Kanuna
uygun hale getirir.
Geçici Madde 15 – (Ek: 4199 – 17.10.1996) Bu Kanunun yayımından baĢlayan ilk iki aylık sürede, Türkiye
Cumhuriyeti sınırları içinde yayın yapan ulusal, bölgesel, yerel radyo ve televizyonlar, 3984 sayılı Radyo ve
Televizyonların KuruluĢ ve Yayınları Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (p) bendi
gereğince yapacakları haftalık eğitim programlarının en az 2 saatini bu Kanunun getirdiği değiĢikliklerin
tanıtımına ayırmak zorundadırlar.
Geçici Madde 16 – (Ek: 4550 – 8.3.2000) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41 inci maddesinin 4199
sayılı Kanunla değiĢik (b) bendinde öngörülen A1, A2, B, C, D ve E sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda
aranan en az ortaokul veya sekiz yıllık temel eğitimi bitirmiĢ bulunmaları Ģartı, 31.12.2004 tarihine kadar
aranmaz. Ġlkokul mezunu olmaları yeterli sayılır.
Geçici Madde 17.- (Ek: 4785 – 8.1.2003 / m.6) Bu Kanunun ek 12 nci maddesi kapsamına giren ve daha önce
yapılmıĢ veya açılmıĢ yapı ve tesislerde bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde ek 12 nci maddede
belirtilen yükümlülükler yerine getirilir.
Geçici Madde 18.- (Ek: 5228 – 16.7.2004 / m.47 – Yürürlük m.61/7) Araç muayenesi ile ilgili olarak Karayolları
Genel Müdürlüğünce verilen hizmet, yetkilendirilen gerçek veya tüzel kiĢilerce faaliyete geçirilinceye kadar
devam eder. Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılan muayeneler için 35 inci maddede belirtilen
muayene ücreti ile bu ücretin genel katma değer vergisi oranı kadar fazlasından oluĢan tutar, Teknik Muayene
Harcı olarak vergi dairelerince tahsil edilir. Bu harç hakkında 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 19.- (Ek: 5495 – 3.5.2006 / m.5) Araçların ağırlık kontrollerini yapmak veya yaptırmak ve aykırı
görülen hususlar ile ilgili olarak Karayolları Genel Müdürlüğünce verilen hizmet, UlaĢtırma Bakanlığınca veya
yetkilendirilen gerçek veya tüzel kiĢilerce yapılmak üzere faaliyete geçirilinceye kadar devam eder.
Geçici Madde 20.- (Ek: 5537 – 30.6.2006 / m.2) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41 inci maddesinin
(b) bendinde öngörülen A1, A2, B, C, D ve E sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda aranan en az ortaokul veya
sekiz yıllık temel eğitimi bitirmiĢ bulunmaları Ģartı, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beĢ yıl
süreyle aranmaz. Ġlkokul mezunu olmaları yeterli sayılır.
Ek Geçici Madde – (Ek: 3759 – 27.8.1991) Trafik hizmetlerinin yurt sathında yürütülmesi için gerekli personel,
araç ve gereçler Emniyet Genel Müdürlüğünce 2 yıl içinde sağlanır.
Geçici Madde – (3176 – 28.3.1985) 2.2.1984 tarihli ve 2977 sayılı Ġdari Usul ve ĠĢlemlerin Yeniden
Düzenlenmesi ile Ġlgili Yetki Kanunu ile Bakanlar Kuruluna verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma
yetkisi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu için adı geçen Kanunla verilen süre bitimine kadar geçerlidir.
Geçici Madde – (3315 – 4.11.1986) 2.2.1984 tarihli ve 2977 sayılı Ġdari Usul ve ĠĢlemlerin Yeniden
Düzenlenmesi ile Ġlgili Yetki Kanunu ile bu Kanunun 4 üncü maddesini değiĢtiren 3.6.1986 tarihli ve 3296 sayılı
Kanunla Bakanlar Kuruluna verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi, 2918 sayılı Trafik Kanunu
için adı geçen kanunlarla verilen sürenin bitimine kadar geçerlidir.
Geçici Madde – (3493 – 3.11.1988) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 6831, 1475, 2918 ve 2926 sayılı
Kanun hükümlerine muhalefetten açılan ve devam eden davalardan, kanunların değiĢtirilen hükümlerine göre
mahkemelerin görev alanı dıĢına çıkarılan suçlarla ilgili olanlar hakkında görevsizlik kararı verilir, varsa
tutuklular derhal tahliye edilir. Kararın bir örneği ve tutanak ilgisine göre mahallin en büyük mülki amirine,
ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürüne, Bağ-Kur Ġl Müdürüne, Ġl Emniyet Müdürlüğüne veya
ilçe emniyet amirliğine veya orman bölge Ģefliğine gönderilir. Bu makamlar, evrakın ilgilileri hakkında
tutanaklarında yazılı suçlarının Kanunun değiĢikliğinden önceki cezalarından sadece para cezasının asgari
haddini uygulamak suretiyle karar verirler. Verilecek para cezasından, aynı suçtan dolayı tutuklu kalınan süreler
647 sayılı Cezaların Ġnfazı Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci bendinde kabahatler
için gösterilen asgari haddi göre hesap edilerek mahsup edilir. Para cezaları 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
6831, 1475, 2918 ve 2926 sayılı Kanunların değiĢtirilen hükümlerine göre mahkemelerin görev alanı dıĢına
çıkarılan suçlardan dolayı kesinleĢmiĢ ve henüz yerine getirilmemiĢ mahkumiyet kararlarının sadece para
cezasına iliĢkin kısımları infaz olunur ve hükümlü olanlar ise derhal tahliye edilir. Ġnfaz edilecek para
cezasından, aynı suçtan dolayı tutuklu ve hükümlü kalınan süreler 647 sayılı Cezaların Ġnfazı Hakkında Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci bendinde kabahatler için gösterilen asgari hadde göre hesap edilerek
mahsup edilir.
Geçici Madde 1 – (3538 – 19.4.1989) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten önce
edinilmiĢ ve çeĢitli sebeplerle tescili yapılmamıĢ olan tarımda kullanılan lastik tekerlekli traktörler ile varsa
bunlara ait römork ve yarı römorkların tescil iĢlemleri bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl
içinde tamamlanır. Bu süre, gerektiğinde ĠçiĢleri Bakanlığınca bir yıla kadar uzatılabilir.
Geçici Madde 2 – (3538 – 19.4.1989) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten önce
satıĢı yapılmıĢ olan araçların trafikte ve vergi kaydında maliki olarak görünen eski sahipleri, bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde, noterlikçe düzenlenen satıĢ belgesi ile trafik bürosuna
baĢvurduklarında, yeni maliki adına, beraber baĢvurusu veya muvafakatı aranmaksızın trafik kaydı ve trafiğin
duyurusu ile de vergi kaydı devir edilir. SatıĢlar, zincirleme devam etmiĢ ise bu iĢlemler de aynen zincirleme
devam eder. Bu Ģekilde yapılan tescillerde taĢıt alım vergisinin alıcı tarafından ödenmemiĢ olması halinde iĢlemi
yapan tescil memurları 1318 sayılı Finansman Kanununun 9 uncu maddesine göre sorumlu tutulmazlar.
Geçici Madde – (3672 – 31.10.1990) Bu Kanunun yürürlük tarihine kadar tescili yapılmamıĢ olan motorlu
bisiklet ve motosikletlerin tescili, iki yıl içinde müracaat etmek ve aracın sahibi olduğunu belgelemek Ģartı ile
yapılır. Bu Ģekilde yapılan tescillerde taĢıt alım vergisinin alıcı tarafından ödenmemiĢ olması halinde, iĢlemi
yapan tescil memurları 1318 sayılı Finansman Kanununun 10 uncu maddesine göre sorumlu tutulmazlar. Bu
maddenin uygulanmasına dair usul ve esaslar ĠçiĢleri Bakanlığınca belirlenir.
Geçici Madde 1 – (4262 – 21.5.1997) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41 nci maddesinin 4199 sayılı
Kanunla değiĢik (b) bendinde öngörülen A1, A2, B2, B, C, D ve E sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda aranan
en az ortaokul veya sekiz yıllık temel eğitimi bitirmiĢ bulunmaları Ģartı, 31,12.1999 tarihine kadar aranmaz.
Ġlkokul mezunu olmaları yeterli sayılır.
Geçici Madde 3.- (5228 – 16.7.2004) 1.1.2005 tarihinden önce tebliğ edilen trafik ceza tutanaklarına 2918 sayılı
Kanunun bu Kanunla değiĢmeden önceki 115 inci maddesi hükmü uygulanır.
Geçici Madde 1.- (5495 – 3.5.2006) Bu Kanunda geçen “Türk Lirası” ibaresi karĢılığında, uygulamada
28/1/2004 tarihli ve 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun hükümlerine göre
ülkede tedavülde bulunan para “Yeni Türk Lirası” olarak adlandırıldığı sürece bu ibare kullanılır.
ONÜÇÜNCÜ KISIM
KALDIRILAN HÜKÜMLER, YÜRÜRLÜK VE YÜRÜTME
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 136 – 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile ek ve değiĢiklikleri ve diğer kanunların bu Kanuna aykırı
hükümleri yürürlükten kaldırılmıĢtır.
Yürürlüğe Girme
Madde 137 – Bu Kanunun;
a) 42 nci maddesinin birinci fıkrası ile 51, 68, 135 ve Geçici 5 inci maddeleri yayımı tarihinde,
b) 118 ve 132 nci maddeleri, bilgi iĢlem merkezi faaliyete baĢladıktan ve geçici 1 inci maddesindeki iĢlemler
tamamlandıktan sonra,
c) (DeğiĢik: 3058 – 16.10.1984) Diğer maddeleri de bu Kanunun yayımı tarihinden 20 ay sonra,
Yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 138 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.