Vergi ve cezada yeniden uzlaşma

Vergi ve cezada yeniden uzlaşma
19.02.2008 / Veysi Seviğ
Vergi Yasalarında yapılan değişiklikler ve idarenin yapmış olduğu yönlendirmeler zaman
içersinde uyuşmazlıkları artırmaktadır. Bu bağlamda giderek artmaya başlayan
uyuşmazlıkların azaltılmasına yönelik olarak Vergi Usul Yasası'nda yer alan "Tarhiyat Öncesi
Uzlaşma" ile "Tarhiyat Sonrası Uzlaşma" müesseselerinin de yeteri kadar verimli olmadığı
gözlenmektedir.
"Bazı Kamu Alacaklarının Uzlaşma Yolu ile Tahsili Hakkındaki" yasa tasarısı beyana dayalı
vergilerle ilgili olup, Vergi Usul Yasası hükümlerine göre ikmalen, re'sen ve idarece tarh
edilen vergi, resim, harçlar, fon payı ve bunlara bağlı vergi cezalarından kaynaklanan ve yargı
aşamasında bulunan uyuşmazlıklara yönelik olarak yeni bir uzlaşma olanağının sağlanması
öngörülmüş bulunmaktadır.
Buna göre, Vergi Usul Yasası hükümlerine göre ikmalen, re'sen ve idarece tarh edilen vergi,
resim, harçlar, fon payı ve bunlara bağlı vergi cezalarından vergi mahkemeleri, bölge idare
mahkemeleri ve Danıştay nezdinde dava açma, ilgisine göre itiraz ve temyiz süreleri
geçmemiş veya uyuşmazlık konusu olup da henüz başvuru yolları tüketilmemiş bulunan vergi
borçları yapılacak yeni uzlaşma sonucunda 18 taksitte ödenebilecektir.
Söz konusu uygulama kapsamına, yapılması öngörülen yasal düzenlemenin yürürlüğe
gireceği tarihten önceki dönemlere beyana dayanan vergilerde bu tarihten önce verilmesi
gereken beyannamelere ilişkin tarhiyatlar girmektedir. Ayrıca söz konusu düzenlemelerden
yararlanmak isteyen mükelleflerin tarh edilen vergi, resim, harçlar ve fon payları ile kesilen
cezalara karşı dava açmamaları, açılmış bulunan davalardan vazgeçmeleri gerekmektedir.
Uygulamadan yararlanmak isteyen ve bu bağlamda da başvurularını süresi içinde yapan ve
davalarından vazgeçen mükelleflerin, mevcut uyuşmazlıkları ile ilgili olarak daha önce
verilmiş ve yasa yolu tüketilmemiş kararların, taraflara tebliğ edilip edilmediğine
bakılmaksızın, yeni yasa hükümlerinden yararlandırılmaları mümkün olacaktır.
Yeni düzenlemeler çerçevesinde kendisi ile yeniden uzlaşma yapılan mükelleflerin öngörülen
sürede uzlaşma konusu yapılan miktarı tamamen ödemeleri zorunlu olup, uzlaşılan borcun
tamamen ödenmemesi halinde, ilk tarhiyata ilişkin ihbarnamenin tebliğ tarihini izleyen
otuzuncu gün itibariyle tahakkuk eden tutarlar ve bunlara ilişkin gecikme faizi ve gecikme
zamları Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki yasa hükümlerine göre ödeme emri
tebliğine gerek kalmaksızın cebren takip ve tahsil edilecektir.
Yapılan yeni düzenlemede, daha önce haklarında ikmalen, re'sen ve idarece vergi tarh edilmiş
olup da, salınan bu vergileri çeşitli nedenle ödeyemeyenlerin bu borçlarını ödeyebilmeleri için
herhangi bir düzenlemeye veya kolaylığa yer verilmemiştir.
Buna karşılık yapılan yeni düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarih itibariyle uzlaşma veya
tarhiyat öncesi uzlaşma isteminde bulunulmuş, henüz uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma
günü gelmemiş ya da uzlaşmanın vaki olmadığına dair tutanağa yazılan nihai teklifin kabulü
için henüz süre geçmemiş alacaklara ilişkin uzlaşma istemleri ile ilgili olarak mükelleflere ya
mevcut uzlaşmanın sonuçlandırılması veya "Bazı Kamu Alacaklarının Uzlaşma Usulü ile
Tahsili Hakkındaki"
verilmektedir.
yasa
hükümlerinden
yararlanmaları
konusunda
seçim
hakkı
Diğer yandan yapılacak taksitlendirme süresince uzlaşılan tutarlara gecikme zammı
uygulanmayacak, buna karşılık taksitlerin süresinde ödenmemesi halinde gecikme zammının
daha ağır bir oranda uygulanması yoluyla taksitlerin zamanında tahsili cihetine gidilecektir.
Yeni düzenlemeden halen inceleme aşamasında bulunan mükellefler yararlanamayacaktır. Bir
başka anlatımla tasarıda; incelenmiş, hakkında rapor yazılmış ve dava açma süresi geçmemiş
veya yargılama sürecindeki tarhiyatlar kapsama alınırken halen incelemesi sürenler kapsam
dışında bırakılmıştır. (Doğrusöz, Bumin "Uzlaşma kanununun düşündükleri" Referans, 14.02.
2008)
Yapılmakta olan bu düzenleme ile yargı aşamasına intikal etmiş bulunulan vergi borçlarının,
uzlaşma ile ödenmesinl öngörmekte olup, bu bağlamda söz konusu komisyonların hangi
ilkeler çerçevesinde olayları değerlendirecekleri hususu ise belirsizdir. Bu bağlamda da yargı
aşamasına intikal etmiş bulunan vergi alacaklarının "Uzlaşma" yolu ile ödenmesine olanak
sağlanması mevcut Anayasal düzenleme çerçevesinde ve hukuk devleti olma ilkesi açısından
ayrıca değerlendirilmesi gereken bir konu olmaktadır.
Söz konusu düzenlemenin yürürlüğe girmesi ile birlikte ülkemizde vergisini idarenin
yönlendirmeleri doğrultusunda zamanında ödeyenler ile Anayasal vergi ödevini zamanında
yerine getirmeyenler arasında yeni bir ayrımcılık daha yapılmış olacak, aynı konumda olan
mükelleflerden bir kısmı yapılması öngörülen düzenlemenin özellikleri nedeniyle vergi
borcundan uzlaşma sonucuna göre daha düşük bir maliyetle kurtulurken, diğer bir başka kısmı
bu haktan yararlanamayacaktır.
Kaynak: http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?YZR_KOD=157&HBR_KOD=90631