Slayt 1 - video.eba.gov.tr

PARAGRAFIN BÖLÜMLERİ
Paragrafın Bölümleri
Hikâye, deneme gibi yazıların giriş, gelişme, sonuç bölümleri olduğu gibi paragrafın da
vardır.
a. Paragrafın giriş bölümü: Giriş cümlesi, paragrafın ilk cümlesidir. Giriş bölümü
genellikle bir cümleden oluşur. Bu bölümde paragrafta işlenecek konu belirtilir. Kendisinden
sonraki cümleler, hem dil hem de düşünce bakımından bu cümleyle ilgilidir.
Giriş cümlelerinde bu cümleyi önceki cümleye bağlayan “bağlayıcı öğeler” bulunmaz. “şöyle
ki, halbuki, kısacası, ama, fakat, oysa, bundan dolayı, yine de, bu nedenle, ne var ki, bunun
için…” gibi.
“Bazı yazarlar, yazdıklarını anlayabilmek için okurların çaba harcamasını isterler.”
cümlesi bir parçanın giriş cümlesi olabilir. Çünkü bu cümle bir düşüncenin devamı özelliği
taşımamaktadır. Bir düşünceyi başlatan, bir konuya giriş yapan bir cümle özelliğini
göstermektedir. Bu cümlede ele alınan düşünce devam ettirilebilir.
“Bence bu, kendini beğenmişliktir.” cümlesi ise giriş cümlesi özelliği taşımaz. Çünkü bu
cümle, yukarıda verdiğimiz cümlenin devamı niteliğindedir. “Bence bu” ifadesi bağlayıcı
sözdür. Bu cümleyi kendinden önceki cümleye bağlamakta, onun devamı özelliğini taşıdığını
göstermektedir.
 b. Paragrafın gelişme bölümü: Bu bölüm, kendinden önceki
düşüncenin devamı özelliğini taşımaktadır. Çünkü gelişme
bölümünde girişte verilen duygu ya da düşünce daha anlaşılır hâle
getirilir. Bu yapılırken anlatım tekniklerinden ve düşünceyi geliştirme
yollarından da yararlanılır. Bu bölümü oluşturan cümleler dil ve
anlatım bakımından hem kendinden önceki hem de kendinden sonraki
cümlelerle ilgilidir.
 c. Paragrafın sonuç bölümü: Paragrafta anlatılan düşünce ile
ilgili son sözün söylendiği bölümdür. Bu bölümde ana düşünce
verilebilir ya da parçada işlenen düşünceler özetlenebilir.
Özetlendiği ve bir sonuca gidildiği için de bu bölümde yer yer
“öyleyse, sonuç olarak, kısacası, demek ki, yani, böylece…” gibi
özet niteliği taşıyan bağlayıcı sözlere yer verilebilir.
 (I)Sanat, toplumdaki sayısız iletişim yollarından biridir. (II)Sanat eseri konuşursa,
konuşurken de bir dünya koyarsa ortaya, bunu hiç kuşkusuz birileri için yapar. Sanatta
güzellik, sanatçının, gerçeğin örtüsünü kaldırarak düşsel bir dünyayı bir biçim
aracılığıyla görünür hâle getirmesinden doğar. (III)Böylece sanat eseri de görünür
kıldığı şeyin birilerince algılanmasıyla işlevini yerine getirmiş olur.
 I numaralı cümle paragrafın giriş cümlesidir. Bu cümle ile konuya giriş yapılmıştır.
Burada edebiyatın bir iletişim yolu olduğundan söz edilmiştir.
 II numaralı bölüm ise paragrafın gelişme bölümüdür. Burada giriş cümlesinde
verilen konu açıklanmış, daha anlaşılır hâle getirilmiştir.
 III numaralı cümle ise paragrafın sonuç bölümüdür. Yazar burada “böylece”
ifadesiyle bir sonuca gitmiş, düşüncelerini özetlemiştir.
 Yazar, giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden hareketle bu paragrafta “Sanat
eserlerinin birilerine seslenmek için var olduğunu” anlatmıştır.
 (I)Cimrilerin paraya düşkünlüğünde, temiz, katıksız bir sevginin niteliklerini
görmüşümdür hep. (II)Neden derseniz cimriler paranın yalnızca acısını çekerler,
Moliere’in eserindeki Harpogan gibi sağlayacağı iyiliklere, mutluluklara boş
verirler. Cimriler zengin olmak için değil paraya olan sevgilerini tatmin etmek
için para biriktirir. Para kazanmayı amaç edinen kişi ile cimri arasındaki ayrım
buradadır. (III)Kısacası cimri kişilerde her zaman aracın gücü, amacın değerini
aşmaktadır.
 I. numaralı cümleyle paragrafa giriş yapılmış,
 II. numaralı bölümde bir örnekten de hareketle giriş cümlesinde verilen
düşünce daha anlaşılır hâle getirilmiştir.
 III. numaralı cümlede ise paragrafta anlatılanlar özetlenmiş, bu sözlerle
esas düşünce verilmiştir
 Yazar, parçada “cimrilerin sadece biriktirmek için para biriktirdiği”
düşüncesini anlatmıştır.
HAZIRLAYAN:
SELAMİ İPEK
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENİ