1 İdarî yönetimin, istihdam politikalarının, üretim yöntemleri

T.B.M.M.
B:96
27.4.1994
0:1
İdarî yönetimin, istihdam politikalarının, üretim yöntemleri ve teknolojisinin, yapılan yatırım­
ların yetersizliği gibi konular üzerinde tartışılmadan, doğrudan zarar ettiği söylenmekte ve kapatıl­
ması istenmektedir. Zararın nedenleri araştırılmadan ve ortaya çıkarılmadan, kömür ithal etmenin
daha kârlı olduğuna göre hareket etmek, Türkiye'nin coğrafî konumu, kömürün stratejik bir mad­
de olması dikkate alınmadığından akılcı değildir. Kapatılmak istenen Zonguldak TTK'ya bağlı iş­
letmelerde yeterince kömür rezervi olduğu bir gerçektir. Ülkenin kömüre ihtiyacı olduğu ise bir
başka gerçektir. Türkiye'nin, dünyanın sürükleneceği olumsuz şartlarda, sanayisini, savunmasını
aksatmamak için bu ürünleri kendisinin üretmesi gereklidir. Bugün kolaylıkla temin edilebilen bir
enerji kaynağı, yarın aynı şartlarda temin edilemeyebilk. Kömür, stratejik bir madde olduğundan,
diğer ülkelerde olduğu gibi, zarar edilse de üretilmek durumundadır. Aksi durumda, bir ambargo
ülkeyi felakete sürükleyebilir.
Zonguldak TTK'ya bağlı Karadeniz Ereğli'si sınırları içinde kalan Armutçuk müessesesinin
kapatılması kararı karşısında; ocakların rezerv durumları göz önüne alınarak süreksiz damarların
terk edilmesi, yerüstü çalışanları ile yeraltı çalışanlarının sayıları arasındaki çarpıklığın giderilme­
si, işletme ve yönetim politikalarının, hukukî yapının değiştirilmesiyle kârlılığın artıp artmayacağı­
nın bir araştırmayla tespit edilmesine ihtiyaç vardır. Armutçuk'ta askıya alınmış -çıkarılmaya ha­
zır- önemli miktarda rezerv bulunduğundan, işletmenin kapatılması sonrası özel kişi veya kuruluş­
lara devredilmesi durumunda herhangi bir yatırıma gerek olmaksızın, kolayca büyük kazançlar sağlandırılması güçlü bir olasılıktır.
Zonguldak TTK'ya bağlı, Bartın İli Amasra İlçesi hududu içinde kalan Amasra Taşkömürleri
İşletmesi de, kömür rezervi ve ekonomik ömrü olan bir işletme olmasına karşın, işletme zararları.
gerekçe gösterilerek kapatılmak istenmektedir. Burada da, yerüstü ve yeraltında çalışanlar arasın­
da dengesizlik söz konusudur. Sorumluluğun siyasî iktidarlara ait olduğu açıktır. Adı geçen işlet­
meden bir iki yıl içinde çıkarılacak olan kömür rezervi 2 milyon ton, muhtemel rezerv ise 40 mil­
yon ton civarındadır. Akılcı ve ekonomik bir işletme yapısı ve politikasıyla birlikte yapılacak yatı­
rımla işletme zararları ortadan kaldırılabilir.
İşsizlik oranının yüzde 14 e ulaştığı, işsiz sayısının 9 milyon dolayında olduğu bir dönemde
fabrika kapatmanın çok yönlü sosyal ve ekonomik sonuçlarının, işletmelerinin gerçek zarar etme
nedenlerinin, hukukî, idarî yapılarının ve izlenen politikaların varolan duruma etkilerinin, ülke sa­
nayii ve güvenliği açısından yaratacağı olumsuzlukların, kapatma yerine verimli ve kârlı olarak
üretimlerini sürdürme yollarının yenileştirme veya yeniden yapılandırma ile sağlanacak yararların
ivedilikle, geniş çevrelerin görüşü alınarak, derinlemesine araştırılması bir zorunlulukttur.
Sorun, basit bir kapatma değildir ve yalnızca Hükümetin alabileceği ve uygulayabileceği nite­
likte değildir. Sorun, ülke sorunudur, güvenlik sorunudur. Bu nedenle, konunun bir komisyon ku­
rularak Yüce Meclis tarafından araştırılması zorunlu olmuştur.
Hasan Akyöl
Mustafa Doğan
Veli Aksoy
Bartın
Gaziantep
İzmir
Faik Altun
Hasan Basri Eler
İbrahim Özdiş"
Antalya
Edirne
Adana
Coşkun Gökalp
Ali Dinçer
Adnan Keskin
Kırşehir
Ankara
Denizli
İsmail Cem
İstanbul
22-