MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI YAYIN NO: 2012-4 OCAK 2012 1 DIŞ TİCARET Dış Ticaret hacmindeki artışın kaynağı ithalat 4 Bitkisel ürünler ihracatındaki azalış ihracatın gerilemesinde belirleyici oldu 5 2012 yılı Ocak ayında Türkiye’de gerçekleştirilen ihracat, 2011 yılının Ocak ayına göre %9 oranında artarak 10 milyar $’a, ithalat ise %3 oranında artarak 17 milyar $’a yükselmiştir. TÜİK tarafından açıklanan geçici verilere göre; yılın ilk ayında Mersin hinterlandı kapsamında gerçekleştirilen ihracat, önceki yıla göre aylık bazda %4 artarak 584 milyon $’a, ithalat ise %24 artarak 1 milyar $’a yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı %66’dan %55’e gerilemiştir. Dış ticaret hacmi ise geçen yıla göre %16 artarak 1,6 milyar $’a ulaşmıştır. Söz konusu dönemde Türkiye’de gerçekleştirilen gerek ihracatın, gerekse ithalatın %6’sı Mersin hinterlandından yapılmıştır. Serbest Bölgede istihdam, firma sayısındaki ve ticari faaliyetlerdeki gelişmeler olumlu İhracat (Milyon $) İthalat (Milyon $) Dış Ticaret Dengesi (Milyon $) 8 Mersin genelindeki sanayideki enerji tüketimi gerilerken, MTOSB’deki tüketim artışta Değişim (%) 9.551 16.905 561 128 854 94 -7.354 -293 34 %56 %66 %136 10.374 17.383 584 124 1.060 158 -7.009 -476 -34 %60 %55 %78 %9 %3 %4 -%3 %24 %68 -%5 %62 -%200 Mersin Hinterlandı Mersin Firmaları Mersin Hinterlandı Mersin Firmaları Türkiye Mersin Hinterlandı Mersin Firmaları Türkiye Mersin Hinterlandı Mersin Firmaları İhracat (Milyon $) Yeni firma sayısındaki artış girişimcilik potansiyelini teyit ediyor 2012 Ocak Türkiye İthalat (Milyon $) 6 2011 Ocak Karşılama Oranı ($) *: Geçici Veriler Kaynak: TÜİK Dış Ticaret Göstergeleri* Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı 9 180.000 11 160.000 140.000 (‘000$) Tesislerdeki ortalama doluluk oranı geçen yılın üzerinde 120.000 100.000 -%3 80.000 60.000 40.000 İlimizin Merkezi Yönetim Bütçesine katkısı hızla artıyor 0 Ocak Şubat Mart 2011 128.470 119.560 122.202 12 Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 90.385 95.711 93.494 92.126 80.891 Eylül 92.290 Ekim Kasım Aralık 126.795 138.067 159.554 2012 124.203 Yatırımlar hız kesti ancak Türkiye geneline kıyasla daha iyimser 14 İstihdam ortamındaki canlanma dikkat çekici 2012 yılı Ocak ayında Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilen ihracat, 2011 yılının aynı ayına göre %3 azalarak 124 milyon $’a, ithalat ise %68 artarak 158 milyon $’a yükselmiştir. İhracattaki azalışta tarım ve hayvancılık alt sektörü etkili olurken; ithalattaki artışta imalat sanayi sektörü içerisinde yer alan, başta önemli miktarda kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar; metalik olmayan diğer mineral ürünler; b.y.s. elektrikli makine ve cihazlar artışı olmak üzere, kimyasal madde ve ürünler alt sektörlerindeki artış etkili olmuştur. Yılın ilk ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı %136’dan %78’e gerilerken; dış ticaret hacmi ise %27 artarak yaklaşık 282 milyon $’a yükselmiştir. Söz konusu dönemde Mersin hinterlandı kapsamında gerçekleştirilen ihracatın %21’i, ithalatın ise %15’i Mersin firmaları tarafından gerçekleştirilmiştir. www.mtso.org.tr Kaynak: TÜİK 20.000 MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI Mersin firmalarının gerçekleştirmiş olduğu dış ticaretteki gelişmeler aylık olarak değerlendirildiğinde; yılın ilk ayında ihracatta bir önceki aya göre %22 azalış; ithalatta ise %36’lık artış olduğu görülmektedir. İhracattaki azalışta tarım ve hayvancılık ile imalat sanayi sektörü içerisinde yer alan b.y.s. makine ve teçhizat ile metal eşya sanayi alt sektörleri etkili olurken; ithalattaki artışta ise tarım ve hayvancılık; kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri; kimyasal madde ve ürünleri, metalik olmayan diğer mineral ürünler; b.y.s. elektrikli makine ve cihazlar alt sektörleri etkili olmuştur. Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İthalatın Dağılımı 200.000 150.000 (‘000$) %68 100.000 0 2011 Ocak Şubat 93.901 88.994 Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 114.427 137.275 103.897 103.603 97.748 86.839 Eylül Ekim Kasım Aralık 98.285 98.863 96.372 115.485 2012 157.579 Kaynak: TÜİK 50.000 Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı* Sektörler İhracat 2011 Ocak 2012 Ocak Tarım ve Ormancılık 78.906.668 62.327.955 44.816.471 599.112 675.980 Madencilik ve Taşocakçılığı 1.487.467 İmalat Sanayi Gıda ürünleri ve içecek Değişim (%) İhracat İthalat 44.610.775 -21% -0,5% 10.611 - 13% - 682.045 12.231 354.996 -54% 2802% 47.058.853 59.849.001 46.023.681 111.613.689 27% 143% 13.217.633 17.218.359 10.577.011 1.799.670 30% -83% Tütün ürünleri 1.350.545 786.678 251.755 - -42% - Tekstil ürünleri 880.204 1.188.851 2.865.160 1.401.472 35% -51% 2.176.626 1.237.460 508.003 388.399 -43% -24% 8.663 35.607 41.024 118.978 311% 190% 663.325 321.232 50.417 75.345 -52% 49% Balıkçılık Giyim eşyası Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı Ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç); hasır vb. örülerek yapılan maddeler Kağıt ve kağıt ürünleri 658.323 560.583 1.679.228 1.123.958 -15% -33% Basım ve yayım; plak, kaset vb. 32.248 11.400 39.075 230.382 -65% 490% Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlar 129.866 4.052.054 5.716.191 77.572.653 3020% 1257% Kimyasal madde ve ürünler 3.106.413 3.135.857 9.885.096 11.527.254 1% 17% Plastik ve kauçuk ürünleri 4.537.726 4.936.215 289.114 1.523.127 9% 427% Metalik olmayan diğer mineral ürünler 7.119.356 7.905.645 1.497.743 5.908.641 11% 295% 897.345 3.958.858 198.462 890.748 341% 349% Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) 4.863.828 6.079.347 755.803 604.265 25% -20% Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat 5.999.892 6.871.529 8.902.923 4.204.323 15% -53% Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları 899 25.368 31.387 86.547 2722% 176% Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makina ve cihazlar 195.669 281.006 313.795 1.983.202 44% 532% Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları 23.342 16.225 421.681 168.769 -30% -60% Ana metal sanayi 2 İthalat 2011 Ocak 2012 Ocak www.mtso.org.tr Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat 81.792 80.149 257.575 561.614 -2% 118% Motorlu kara taşıtı ve römorklar 840.673 547.495 1.314.943 437.153 -35% -67% Diğer ulaşım araçları 34.037 210 - 532 -99% - Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler 240.448 598.873 427.295 1.006.657 149% 136% Toptan ve perakende ticaret 418.254 668.386 3.038.434 998.493 60% -67% - - - 1.520 - - 128.470.354 124.203.367 93.901.428 157.579.473 -3% 68% Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmetler Toplam *: Geçici Veriler Kaynak: TÜİK MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI Geçen yılın Ocak ayındaki ihracat artışının, 2012 yılında yerini azalışa bıraktığı görülmektedir. İhracatta yaşanan gelişmeler sektörel olarak değerlendirildiğinde; toplam ihracat içerisinde önemli ağırlığa sahip olan tarım ve ormancılık sektöründe geçen yılki artışın, 2012 yılı Ocak ayında yerini azalışa bıraktığı, gıda ürünleri ve içecek ile metalik olmayan diğer ürünler sektörlerinde ihracat artış hızının yavaşladığı, metal eşya sanayi artış hızının yükseldiği görülmektedir. Yılın ilk ayında ithalat artış hızının yükseldiği görülmektedir. İthalattaki gelişmeler sektörel olarak incelendiğinde; tarım ve ormancılık sektöründe ithalat artışının, 2012 yılında yerini azalışa bıraktığı, kok kömürü rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıtlarda geçen yılki azalışın 2012 yılının ilk ayında yerini önemli miktarda artışa bıraktığı, kimyevi maddeler ve ürünler ithalat artış hızının yavaşladığı, metalik olmayan diğer mineral ürünler ithalat artış hızının yükseldiği gözlenmektedir. Mersin Firmaları İthalatının Ülke Gruplarına Göre Dağılımı 50.000.000 650% ($) 40.000.000 30.000.000 119% 20.000.000 149% -3% -6% 10.000.000 0 Avrupa -18% Afrika Amerika Asya Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Serbest Bölgeler 2011 Ocak 25.441.907 5.570.734 32.084.722 29,914,431 187.821 662.626 2012 Ocak 55.683.745 41.772.992 30.087.761 29,024,221 466.792 543.962 119% 650% -6% -3% -149% -18% Değişim (%) 700% 600% 500% 400% 300% 200% 100% 0 -100% Kaynak: TÜİK 60.000.000 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 143% 55% -33% -56% -70% -32% Avrupa Afrika Amerika Asya Okyanusya ve Kutup Bölgeleri Serbest Bölgeler 2011 Ocak 64.384.105 6.887.119 3.445.009 85.120.225 174.347 3.505.358 2012 Ocak 42.826.054 16.762.175 1.523.225 57.553.850 52.981 5.433.961 -33% 143% -56% -32% -70% 55% Değişim (%) [email protected] 160% 120% 80% 40% 0% -40% -80% -120% Kaynak: TÜİK ($) Mersin Firmaları İhracatının Ülke Gruplarına Göre Dağılımı 3 MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI Dış ticaretteki gelişmeler ülke grupları itibariyle incelendiğinde; yılın ilk ayında ithalattaki artışta Avrupa ve Afrika ülkelerinin; ihracattaki azalışta ise Avrupa ve Asya ülkelerinin etkili olduğu görülmektedir. Ülke grupları itibariyle dış ticaretteki gelişmeler aylık olarak incelendiğinde; Avrupa ve Afrika ülkelerinde 2011 yılı Eylül-Aralık dönemindeki artış eğiliminin, 2012 yılı Ocak ayında Afrika ülkelerinde devam ettiği, Avrupa ülkelerinde ise yerini azalışa bıraktığı; Amerika ülkelerinde Aralık ayındaki artışın yılın ilk ayında yerini azalışa bıraktığı, Asya ülkelerinde Aralık ayındaki artışın ardından, yılın ilk ayında önemli bir değişim olmadığı gözlenmektedir. Avrupa ve Amerika ülkelerinde 2011 yılı Aralık ayındaki azalışın, 2012 yılı Ocak ayında yerini artışa bıraktığı, Afrika ülkelerinde Kasım ve Aralık aylarındaki artışın, Ocak ayında hızını yükselttiği, Asya ülkelerinde ise 2011 yılının son ayındaki artışın, 2012 yılı ilk ayında yerini azalışa bıraktığı görülmektedir. AKDENİZ İHRACATÇI BİRLİKLERİ İHRACAT GÖSTERGELERİ AKİB’in açıklamış olduğu ihracat rakamlarına göre; 2012 yılının Ocak ayında Birlik bazında ihracat, geçen yıla göre aylık bazda %1 azalarak yaklaşık 1,1 milyar $, Mersin firmaları ihracatı ise %20 azalarak yaklaşık 118 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu gelişmede; Birlik bazında sanayi sektörü ihracat artış hızının yavaşlaması ile tarım sektöründeki gerileme, Mersin firmaları bazında ise tarım ve sanayi sektörlerindeki azalış etkindir. Tarım sektörlerinde söz konusu azalışlarda; sıcaklıkların mevsim ortalamalarının altında seyretmesinin, üretim üzerindeki olumsuz etkilerinden dolayı bitkisel ürünler ihracatındaki gerileme etkili olmuştur. Birlik bazında sanayi sektörü ihracat artışındaki yavaşlamada, ihracat içerisinde önemli payı olan sanayi mamullerinin; özellikle makine ve aksamları, çelik, çimento, cam, seramik ve toprak ürünlerindeki ihracat azalışı, Mersin firmaları bazında sanayi sektöründeki azalışta kimyevi maddeler ve mamulleri, tekstil ve hammaddeleri, otomotiv sanayi ile çimento ve toprak ürünlerindeki gerileme etkili olmuştur. Sektörel Bazda İhracat Rakamları (‘000 $) Sektörler I. Tarım A. Bitkisel Ürünler B. Hayvansal Ürünler C. Ağaç Ve Orman Ürünleri II. Sanayi A. Tarıma Dayalı İşlenmiş Ürünler B. Kimyevi Maddeler Ve Mamulleri C. Sanayi Mamulleri III. Madencilik Toplam 2011 Ocak 291.022 246.759 12.504 31.758 781.503 60.969 485.594 234.940 10.010 1.082.535 Birlik Bazında Mersin Firmaları 2012 Ocak Değişim (%) 2011 Ocak 2012 Ocak Değişim (%) 269.918 -7% 105.876 87.846 -17% 222.622 -10% 100.877 84.350 -16% 18.951 52% 3.129 2.080 -34% 28.345 -11% 1.870 1.415 -24% 788.670 1% 40.556 28.982 -29% 60.508 -1% 4.910 4.149 -16% 491.553 1% 5.857 5.705 -3% 236.608 1% 29.789 19.128 -36% 12.902 29% 502 644 28% 1.071.490 -1% 146.934 117.471 -20% Not: 07.12.1998 tarih ve 6702 sayılı talimat gereğince (transit ve reexport ticaret, bedelsiz ihracat, geçici ihracat sınır ve kıyı ticareti, mahrecine iade, geçici kabul ile Irak transit ihracat) değerleri dahil değildir. Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği AKİB ve Mersin Firmaları Bazında İhracatın Aylara Göre Dağılımı 1.400.000 1.200.000 (‘000$) 1.000.000 800.000 600.000 Birlik Bazında 400.000 200.000 Mersin Firmaları 12 lık O ca k ra A sım Ka im Ek l lü Ey os uz ğu st A m n Te m ay ıs M n N isa t M ar t Şu ba az ira H O ca k 11 0 Kaynak: Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği 4 www.mtso.org.tr MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI MERSİN SERBEST BÖLGESİ 2012 yılının Ocak ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi’nde, 22’si yabancı olmak üzere toplam 6.537 kişi istihdam edilmektedir. 2011 yılı Ocak ayına göre istihdam %9 artmıştır. 2012 yılının Ocak ayı sonu itibariyle Mersin Serbest Bölgesi, serbest bölgeler içinde istihdam edilen kişi sayısına göre 3. sırada yer almaktadır. 328’i yerli, 32’si yabancı ve 54’ü yerli-yabancı ortaklığı olmak üzere toplam 414 firma faaliyette bulunmaktadır. Faaliyette bulunan firma sayısının, önceki yılın Ocak ayına göre %3 arttığı görülmektedir. Yatırım harcamalarının dağılımına bakıldığında; %93’ünün Türkiye’den bölgeye, %7’sinin ise yurtdışından bölgeye yapıldığı görülmektedir. Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi 400.000 350.000 300.000 73% (‘000$) 250.000 200.000 150.000 100.000 lık ra A sım Ka im Ek Ey lü l os A ğu st uz m m az Te ira ıs H M ay n N isa t ar M ba Şu ca O n 0 t 2011 2012 k 50.000 Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü Serbest bölgedeki ticaret hacmindeki gelişmelere aylık bazda incelediğimizde, 2011 yılının son iki ayındaki artış 2012 yılının Ocak ayında da devam ederek yaklaşık 338 milyon $ seviyesine ulaşmıştır. Ticaret hacmindeki gelişmeler sektörel olarak değerlendirildiğinde tarım grubu ürünlerin ticaretinde önceki yılın Ocak ayına göre azalış yaşandığı, madencilik ve taşocakçılığı ile sanayi grubu ürünlerin ticaretinde ise artış olduğu gözlenmiştir. Bölgedeki ticaretin ülkeler bazında dağılımı incelendiğinde; ticaret hacmi içerisinde önemli ağırlığa sahip olan AB ile İslam ülkelerinin ticaret hacmi artış hızının yavaşladığı, Türkiye’nin ise yükseldiği görülmektedir. Mersin Serbest Bölgesi’nde Ticaret Hacminin Sektörel Dağılımı 19% 0.3% 81% (%) 2012 Ocak Tarım Grubu 2011 Ocak 41% 0.4% 59% Madencilik ve Taşocakçılığı Grubu Sanayi Grubu Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü [email protected] 5 MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI Mersin Serbest Bölgesi Ticaret Hacminin Ülke Gruplarına Göre Dağılımı 160.000 698% 140.000 (‘000$) 120.000 100.000 80.000 137% 172% 60.000 40.000 43% 5% -6% 20.000 0 AB Ülkeleri 49% 24% Diğer OECD Diğer Avrupa Türk CumÜlkeleri Ülkeleri huriyetleri Eski S.S.C.B. İslam Ülkeleri Diğer Ülkeler Türkiye 2011 Ocak 26.611 22.443 43 4.886 2.732 45.242 28.068 63.780 2012 Ocak 41.003 21.174 117 5.129 21.790 56.045 41.735 150.996 43% -6% 172% 5% 698% 24% 49% 137% Değişim (%) 800% 700% 600% 500% 400% 300% 200% 100% 0% -100% Kaynak: Mersin Serbest Bölge Müdürlüğü MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER Yeni Kayıt Yaptıran Firmaların Hukuki Statülerine Göre Dağılımı 0 50 Limited Şirketler 100 150 200 250 Kayıt Sildiren Firmaların Hukuki Statülerine Göre Dağılımı 300 0 500 Limited Şirketler 91 87 250 750 1000 1250 1500 948 22 8 Anonim Şirketler 11 Anonim Şirketler Şahıs Şahıs Kooperatif Toplam 24 1 146 4 41 1 120 Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası 144 2011 Ocak 2012 Ocak 26 14 Kooperatif 1 Kollektif Şirketler 1 Toplam 42 3 1.123 Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası 2011 Ocak 2012 Ocak Kooperatifler Anonim Şirketler 752 1.331 4% Yabancı Sermayeli 6% Şirketler 615 3% Limited Şirketler 12.567 58% Hakiki Şahıs Firmaları 6.232 58% 6 Diğer 122 0,6% Kollektif Şirketler 97 0,4% Komandit Şirketler 9 0% Vakıf, Dernek İşl. ve Kamu Kuruluşları 16 0,1% Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası MTSO’ya Kayıtlı Üyelerin Hukuki Statülerine Göre Dağılımı www.mtso.org.tr MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI 2012 yılı Ocak ayı sonu itibariyle MTSO’ya kayıtlı üye sayısı 21.619’dur. Yılın ilk ayında 144 firma yeni kayıt yaptırırken, 1.123 firmanın terkinleri yapılmıştır. 2011 yılı Ocak ayında ise 120 firma yeni kayıt yaptırırken, terkin yapan firma sayısı 42’dir. 2012 yılı Ocak ayında terkinlerdeki artışın sebebi, durumu münfesih olan şirketlerin Oda kaydından silinmiş olmasıdır. MTSO Tır Karnesi ve Geçiş Belgesi İstatistikleri (Adet) 2011 Ocak 5.319 2.375 263 Tır Karnesi* Geçiş Belgesi Sayısal Takograf 2012 Ocak 4.325 2.752 307 *: 4, 14, 20 Yapraklı Karneler Toplam Değişim (%) -19% 16% 17% Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası MTSO Tır Karnesi ve Geçiş Belgesi Sayısının Aylar İtibariyle Dağılımı 7.000 6.000 (Adet) 5.000 4.000 3.000 2.000 ca k 12 lık O ra A sım Ka im Ek lü Ey ğu st uz A ira m m Te ıs az H M ay n N isa t ar M Şu ba 11 k ca O l Tır Ata Karnesi os 0 n Geçiş Belgesi t 1.000 Kaynak: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası 2012 yılı Ocak ayında Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’ndan verilen Tır Karnesi sayısı, geçen yılın Ocak ayına göre %19 oranında azalmıştır. Mevsim normallerinin altında seyreden sıcaklıkların ulaşıma olan olumsuz etkisi, Avrupa’da yaşanan ekonomik ortamdaki belirsizlik, Suriye sınır kapılarının giriş çıkışlara kapatılmasının söz konusu gerilemeyi etkileyen gelişmeler olduğu söylenebilir. Yılın ilk ayında Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’ndan verilen geçiş belgesi sayısı ise geçen yıla göre aylık bazda %16, sayısal takograf sayısı %17 artış göstermiştir. Satılan Tır Karnesi ile geçiş belgesi ile teslim edilen sayısal takograf kartı sayısındaki gelişmeler aylık olarak incelendiğinde; gerek tır karnesi gerekse geçiş belgesi sayısında geçen yılın Kasım ve Aralık aylarındaki azalışın; tır karnesi sayısında yılın ilk ayında da devam ettiği, geçiş belgesi sayısında ise yerini artışa bıraktığı görülmektedir. Teslim edilen sayısal takograf sayısında ise Aralık ayındaki artışın, hızını kesmiş olsa da 2012 yılı Ocak ayında da devam ettiği görülmektedir. TİCARET BORSASI 2012 yılı Ocak ayında Mersin Ticaret Borsası işlem hacmi geçen yılın aynı ayına göre artış göstererek 250.169.272 TL. seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu dönemde borsada işlem gören ürün sıralamasında yaş meyveler ilk sırada yer alırken; onu sırasıyla bakliyat ve mamulleri ile hububat takip etmektedir. İşlem hacmindeki gelişmeler aylar itibariyle değerlendirildiğinde; 2011 yılı Eylül-Aralık döneminde yükselme eğiliminde olan Ticaret Borsasının işlem hacminin, 2012 yılı Ocak ayında azalışa geçtiği görülmektedir. Söz konusu gelişmede yaş meyve sebze ile bakliyat ve mamülleri ürün grubundaki azalış etkili olmuştur. [email protected] 7 MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI Mersin Ticaret Borsası’nda İşlem Gören Ürünlerin Paylarına Göre Dağılımı 43% 45% 40% 34% 30% 35% 26% 30% (%) 25% 18% 20% 15% 19% 8% 10% 4% 15% 5% 2011 Ocak 5% 2012 Ocak 0% Yaş Meyveler Bakliyat ve Mamülleri Hububat Muhtelif Gıda Maddeleri Diğer Kaynak: Mersin Ticaret Borsası ENERJİ 2012 yılı Ocak ayında Mersin’de tüketilen enerji miktarı, geçen yılın aynı ayına göre %10 artarak 235.372.736 kWh olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde kullanım alanlarına göre tüketilen enerji miktarı incelendiğinde; %48’i meskenler, %25’i sanayi, %10’u ticarethaneler tarafından tüketilmiştir. Yılın ilk ayında sanayi sektöründe tüketilen enerji, geçen yıla göre aylık bazda %18 azalarak 57.775.662 kWh olarak gerçekleşmiştir. Mersin İli Elektrik Tüketiminin Kullanım Alanlarına Göre Dağılımı 250.000 250% 223% 200% (000 kWh) 200.000 150% 150.000 100% 24% 100.000 9% 50.000 10% -18% 50% 0% 0 -50% Sanayi Ticarethaneler 2011 Ocak Meskenler 2012 Ocak Diğer Toplam Değişim (%) Kaynak: Toroslar EDAŞ Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde tüketilen enerji miktarı 2012 yılı Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre %8 artış göstermiştir. Yılın ilk ayında Bölgedeki enerji tüketiminde bir önceki aya göre %7 azalış olduğu gözlenmiştir. Doğalgaz tüketiminde ise 2012 yılı Ocak ayında geçen yıla göre aylık bazda %8, bir önceki aya göre ise %1 artış olduğu görülmektedir. 8 www.mtso.org.tr MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI Organize Sanayi Bölgesi Elektrik Tüketimi 20.000 8% (000 kWh) 15.000 10.000 5.000 2011 2012 ra lık A Ka sım im lü l Ek ğu Ey st os uz A H Te m az m ira n ıs ay M isa n ar t N O Şu M ba ca k t 0.000 Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz Tüketimi 14.000 8% (‘000 sm3) 10.500 7.000 3.500 2011 2012 lık ra A sım Ka im Ek l lü Ey os st ğu A m m Te az H uz n ira ıs ay M N isa n t ar M t ba Şu O ca k 0.000 Kaynak: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü TURİZM BİLGİLERİ 2012 yılı Ocak ayında, İlimiz deniz sınır kapılarından giriş yapan ziyaretçi sayısı geçen yıla göre aylık bazda %16, çıkış yapan ziyaretçi sayısı ise %21 azalmıştır. Yılın ilk ayında Diğer Asya ülkelerinden gelen turist sayısında artış, Yakın ve Orta Doğu, AB ile Diğer Avrupa ülkelerinden gelen turist sayısında ise azalış olduğu deniz sınır kapılarından giriş yapan toplam yabancı ziyaretçi sayısının %5 oranında azaldığı görülmektedir. Yılın ilk ayında İlimiz deniz sınır kapılarından ağırlıklı olarak giriş yapan yabancı turist sayısındaki gelişmeler aylık bazda ülke gruplarına göre incelendiğinde; AB ülkelerinden giriş yapan yabancı ziyaretçi sayısının 2011 yılı Eylül-Aralık dönemindeki azalış eğiliminin 2012 yılının ilk ayında hız kestiği; Diğer Avrupa ülkelerinde, Aralık ayındaki azalışın 2012 yılının ilk ayında devam ettiği, Yakın ve Ortadoğu Asya ülkelerinde Ekim-Aralık döneminde azalış eğiliminde olduğu ve yılın ilk ayında bir önceki aya göre önemli bir değişim olmadığı görülmektedir. Turizm işletme belgeli tesislerden alınan bilgilere göre 2012 yılının Ocak ayında tesislerdeki ortalama doluluk oranı, önceki yılın aynı ayına göre 8 puan artış göstererek %47,0 seviyesinde gerçekleşmiştir. [email protected] 9 MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI İlimiz Deniz Sınır Kapılarından Giriş Yapan Ziyaretçilerin Dağılımı 20.000 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 ra lık A sım Ka Ek im lü l Ey st os ğu m A H Te m az uz ira n ıs ay M isa n N M ba Şu O ar t 2012 t 2011 0 ca k 2.000 Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Turizm İşletme Belgeli Tesislerin Doluluk Oranları 80.0 71.6 70.0 56.4 60.0 (%) 50.0 52.3 47.0 39.0 40.0 37.7 38.1 30.0 47.1 47.5 44.3 36.5 48.8 41.8 20.0 lık ra A sım Ka Ek im l Ey lü os ğu st A Te m m uz n ra H az i ay ıs M n isa N ar M Şu b ca O t 2012 at 2011 0.0 k 10.0 Kaynak: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü PARASAL GÖSTERGELER Protesto Edilen Senetler 2012 yılının Ocak ayında Mersin’de protesto edilen 1.000 TL. ve üzeri tutarındaki senet sayısı önceki yılın aynı ayına göre %16 artarak 795 adete, protesto edilen senet tutarı %5 artarak 6,2 milyon TL.’ye yükselmiştir. Yılın ilk ayında Türkiye’de protesto edilen senetlerin %1’i Mersin kaynaklıdır. Söz konusu dönemde Mersin, protesto edilen senet sayısına göre iller arasında 10. sırada, tutarına göre ise 14.sırada yer almaktadır. 10 www.mtso.org.tr MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI Mersin İli Protesto Edilen Senet Tutarlarının Aylar İtibariyle Dağılımı 12.000 10.000 (‘000 TL) 8.000 6.000 4.000 2.000 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs 2011 5.960 3.884 10.698 4.458 4.533 2012 6.256 Haziran Temmuz Ağustos 5.304 5.429 4.514 Eylül Ekim Kasım Aralık 5.033 5.195 6.164 6.101 Kaynak: T.C. Merkez Bankası Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları Endeksi Değişim Oranları (%) (2003=100) TR62 (Adana-Mersin*) Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı (%) Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişim Oranı (%) Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranı (%) 12 Aylık Ortalamalara göre Değişim Oranı (%) 2011 Ocak 0,41 0,41 5,81 8,99 2012 Ocak 0,52 0,52 11,14 7,30 (*): TR62: İstatistik amaçlı bölge sınıflaması “Adana ve Mersin” illerine göre düzenlenmiştir. Kaynak: TÜİK MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 2012 yılının Ocak ayında merkezi yönetim bütçe giderleri önceki yıla göre aylık bazda %25 oranında artarak 231 milyon TL’ye; gelirler ise %28 artarak yaklaşık 490 milyon TL’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde 258 milyon TL.’lik bütçe fazlası olmuştur. 2012 yılının Ocak ayında bütçe gelirlerinin %95’ini vergi gelirleri oluştururken, harcamaların ise %69’unu personel harcamaları oluşturmaktadır. Yılın ilk ayında bütçe gelirleri içerisinde yer alan vergi gelirleri tahsilatı, önceki yıla göre aylık bazda %27 oranında artış göstermiştir. Söz konusu dönemde, vergi gelirleri içerisinde yer alan, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergi tahsilatında; geçen yıla göre %42 oranında, ithalde alınan katma değer vergisinde ise %50 oranında artış olduğu görülmektedir. Mersin İli Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri (‘000 TL) Harcamalar Personel Giderleri Sosyal Güv.Kur.Devlet Primi Mal ve Hizmet Alımı Cari Transferler Sermaye Giderleri Sermaye Transferi Gelirler 1-Genel Bütçe Gelirleri Vergi Gelirleri Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Faizler, Paylar ve Cezalar Sermaye Gelirleri 2-Özel Bütçe Bütçe Dengesi Ocak 2011 185.672 135.345 26.365 16.104 5.884 1.080 894 381.746 380.851 364.410 7.926 8.298 217 895 196.074 Ocak 2012 231.171 158.608 30.140 13.149 7.342 21.932 489.598 486.239 463.506 8.968 12.988 777 3.359 258.427 Kaynak: T.C. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü [email protected] 11 MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI Genel bütçe vergi gelirlerinin tahakkuk ve tahsilatının illere göre dağılımı incelendiğinde; 2011 yılı Ocak ayında toplam tahsilat içinde %1,8’lik payla 6.sırada yer alan Mersin, 2011 yılında da %2,0’lik payla yerini korumuştur. Yılın ilk ayında, geçen yılın Ocak ayına göre, uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergiler düşüldükten sonraki vergi tahsilâtında iller arasında ise 7. sırada yer almaktadır. YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ 2011 yılı Ocak ayında Mersin’de Yatırım Teşvik Belgesi’ne bağlanan sabit yatırım projesi sayısı 11 iken; 2012 yılının Ocak ayında proje sayısının 8 adete ulaştığı görülmektedir. Teşvik Belgeleri kapsamında öngörülen yatırım harcamaları tutarı ise; %23 artarak yaklaşık 46 milyon TL.’ye yükselmiştir. Yatırım teşvik belgelerine öngörülen yaklaşık 46 milyon TL’lik tutarın %86’sı hizmet sektörü, %8’i tarım sektörü , %7’si imalat sektöründedir. Söz konusu dönemde öngörülen 266 kişilik istihdamın ise %81’i hizmetler, %13’ü imalat, %6’sı tarım sektöründedir. Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı Belge Sayısı (Adet) Sabit Yatırım (TL) İstihdam Mersin Türkiye 2011 Ocak 2012 Ocak 412 277 8.483.900.921 2.832.681.899 12.322 8.057 2011 Ocak 11 36.908.952 192 2012 Ocak 8 45.552.151 266 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı TR62 (Adana, Mersin) yeni teşvik sistemi kapsamında 2012 yılının ilk ayında düzenlenen 10 yatırım teşvik belgesinin 6 adeti genel mahiyete sahip, 4 adeti Bölgeseldir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 51 milyon TL.’nin 15 milyon TL.’si genel mahiyetteki yatırımlara, 36 milyon TL.’si bölgesel yatırımlara aittir. Söz konusu dönemde bölgede; 2011 yılına kıyasla genel mahiyetli yatırımlarda Türkiye içerisindeki payının aynı kaldığı, bölgesel yatırımlarda ise azaldığı görülmektedir. TR62 (Adana, Mersin) Bölgesinde Verilen Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı TR62 (Adana, Mersin) Dönem Genel Teşvik Sistemi Bölgesel Yatırımlar Büyük Ölçekli Arge Yatırımları Genel Toplam 2011 Ocak 2012 Ocak 2011 Ocak 2012 Ocak 2011 Ocak 2012 Ocak 2011 Ocak 2012 Ocak 2011 Ocak 2012 Ocak Belge Sayısı Sabit Yatırım (Adet) (TL) 9 6 9 4 18 10 35.537.186 15.015.000 46.044.463 36.427.783 81.581.649 51.442.783 Türkiye İçerisindeki Pay (%) İstihdam Belge Sayısı Sabit Yatırım İstihdam 215 96 298 195 513 291 3,9% 3,6% 5,0% 3,7% 4,4% 3,6% 1,1% 1,1% 3,6% 2,6% 1,0% 1,8% 3,6% 2,7% 4,8% 4,3% 4,2% 3,6% Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı 12 www.mtso.org.tr MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI Mersin İli Yatırım Projelerinin Yatırım Tutarlarına Göre Sektörel Dağılımı Mersin İli Yatırım Projelerinin İstihdama Göre Sektörel Dağılımı Tarım %7 Tarım %6 İmalat %7 İmalat %13 Hizmetler %86 Hizmetler %81 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı ULAŞTIRMA BİLGİLERİ 2011 yılının Aralık ayı sonu itibariyle Mersin ilindeki motorlu kara taşıtlarının sayısı, önceki yılın aynı dönemine göre %8 oranında artarak 433.176’ya yükselmiştir. İlimiz Türkiye genelinde motorlu kara taşıtları sayısına göre %2,7’lik payla 8. sıradadır. 2011 yılında Mersin ilinde toplam 31.370 adet aracın trafiğe kaydı yapılmıştır. Türkiye genelinde trafiğe kaydı yapılan araçların illere göre yoğunluk sıralamasında Mersin, %2,6’lık payla yedinci sırada yer almaktadır. Motorlu Kara Taşıtları Sayısı* Otomobil1 Minibüs Otobüs Kamyonet1 Kamyon2 Motosiklet Diğer3 Toplam Aralık 2010 152.247 6.265 5.120 65.315 22.892 122.285 28.140 402.264 Aralık 2011 167.537 6.449 5.204 70.791 23.990 130.073 29.132 433.176 Değişim (%) 10% 3% 2% 8% 5% 6% 4% 8% *: Motorsuz (römork ve yarı römork) kara taşıtları hariçtir. 1: Arazi taşıtları dahildir. 2: Ağır tonajlı yük taşıtlarını da kapsar.(Çekici, Damperli Kamyon, Tanker, Çöp Kamyonu vb.) 3: Özel amaçlı taşıtlar ve traktörleri kapsar. Kaynak: TÜİK Mersin’de Araç Satışlarının Türlerine Göre Dağılımı Araç Türü Ağır Ticari Araç Hafif Ticari Araç Binek Araç Toplam 2011 Ocak 96 358 625 1.079 2012 Ocak 66 218 441 725 Değişim (%) -31% -39% -29% -33% Kaynak: MODER Mersin Otomobil Yetkili Satıcıları Derneği’nden edinilen bilgilere göre; Mersin’de 2012 yılının Ocak ayında araç satışlarının geçen yılın aynı dönemine göre %33 azalarak 725’e gerilediği görülmektedir. Tüm araç türlerinde geçen yıla göre azalış olduğu gözlenmektedir. Aylık bazda 2011 yılı Aralık ayında otomotiv sektöründe yılsonu kampanyalarının da etkisiyle araç satışlarındaki artışın, 2012 yılının ilk ayında yerini azalışa bıraktığı görülmektedir. [email protected] 13 MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI İŞGÜCÜ BİLGİLERİ Türkiye İşgücü Piyasası Göstergeleri 180.000 160.000 154% 140.000 120.000 100.000 68% 80.000 23% 60.000 40.000 -19% 20.000 0 Açık İşler Başvurular İşe Yerleştirmeler İşsizlik Ödeneğine Başvuru 2011 Ocak 34.500 162.084 18.346 50.107 2012 Ocak 57.809 131.262 46.527 61.870 68% -19% 154% 23% Değişim (%) 180% 160% 140% 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% Kaynak: Türkiye İş Kurumu Mersin İli İşgücü Piyasası Göstergeleri 3.500 3.000 600% 537% 500% 468% 2.500 400% 2.000 300% 1.500 200% 100% 1.000 -12% 500 -7% 0 İşe Yerleştirmeler İşsizlik Ödeneğine Başvuru 3.320 362 821 3.088 2.307 723 -7% 537% -12% Açık İşler Başvurular 2011 Ocak 463 2012 Ocak 2.631 Değişim (%) 468% 0 -100% Kaynak: Türkiye İş Kurumu 2012 yılı Ocak ayında Türkiye genelindeki işgücü gerçekleşmeleri 2011 yılının aynı ayı ile karşılaştırıldığında; açık işler, işe yerleştirmeler ve işsizlik ödeneğine başvurularda artış, iş başvurularında ise azalış olduğu görülmektedir. İlimizde ise; açık işler ve işe yerleştirmelerde hızlı artış, iş başvuruları ile işsizlik ödeneğine başvurularda ise azalış olduğu gözlenmektedir. İlimiz işgücü piyasasında, Türkiye geneline kıyasla daha olumlu gelişmeler olduğu söylenebilir. Aylık bazda İlimiz işgücü piyasasında açık işler ve işe yerleştirmelerde bir önceki aya göre artışın, iş başvuruları ve işsizlik ödeneğine başvurulardaki artışın oldukça üzerinde olduğu görülmektedir. SOSYAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı işyeri ve istihdam ile ilgili gelişmeler incelendiğinde; Aralık 2011 itibariyle Mersin’de kayıtlı istihdamın, 2010’un aynı ayına göre %10,3 artarak 321.753’e ulaştığı görülmektedir. Bu artış, 29.937 ilave istihdama karşılık gelmektedir. Kayıtlı istihdam artışının yüzde 79’unun sigortalı ücretli (4/a), yüzde 4’ünün kendi hesabına çalışanlar (4/b), yüzde 17’sinin ise kamu görevlileri (4/c) sayısındaki artıştan kaynaklandığı gözlenmektedir. 14 www.mtso.org.tr MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI 2011 Yılı Aralık Ayı Kayıtlı İstihdamın İl Düzeyinde Dağılımı Diğer 42% Manisa 2% Mersin 2% Adana 2% Konya 2% Kocaeli 3% Antalya 3% Bursa 4% İzmir 6% İstanbul 24% Ankara 9% Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Aralık 2011 ayında İl düzeyi bazında kayıtlı istihdamın dağılımında toplam istihdamın %58’ini oluşturan ilk on il arasındaki iller arasında Mersin İlinin; %1,9’luk pay ile 9. sırada yer aldığı görülmektedir. Aralık 2010-2011 döneminde Türkiye genelinde %8,6’lık oranla 1.311.012‘yi bulan kayıtlı istihdam artışında en büyük paya sahip olan iller arasında; Mersin’in 11. sırada yer aldığı görülmektedir. Oransal olarak en yüksek istihdam artış oranını yakalayan iller arasında 6. sıradadır. Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlı İşyeri ve İstihdam Göstergeleri İşyeri Sayısı Türkiye Mersin Sigortalı Ücretli Çalışan Sayısı Türkiye Mersin Kayıtlı İstihdam Sayısı Türkiye Mersin 2010 Aralık 2011 Aralık Değişim (%) 1.325.749 26.105 1.435.879 29.220 8,3% 11,9% 10.030.810 160.600 11.030.939 184.269 10,0% 14,7% 15.276.644 291.816 16.587.656 321.753 8,6% 10,3% Kaynak: T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Türkiye genelinde, Aralık 2011 dönemi karşılaştırıldığında kayıtlı ücretli istihdam artışının, Aralık 2010 ayına göre %10 artış göstererek 1.000.129 kişiye ulaştığı, söz konusu dönemde Mersin ilinde kayıtlı ücretli artışı %14,7 oranıyla 23.669 seviyesinde olduğu görülmektedir. Söz konusunu artış oranı ile Mersin üçüncü sırada yer almaktadır. Belirtilen dönemde Mersin ili kayıtlı ücretli istihdam artışında sahip olduğu %2,4’lik pay ile 10. sırada yer almaktadır. Türkiye genelinde Aralık 2010-2011 dönemleri arasında 110 bin işyeri açıldığı, geçen yıldan bu yana işyeri sayısında %8,3’lük artış yaşandığı gözlenmektedir. Türkiye genelindeki işyerlerinin %2’si İlimizde faaliyet göstermektedir. Aralık 2011 itibariyle 29.220 adet işyeri sayısına göre Mersin; Türkiye genelinde 9. sırada yer almaktadır. Oransal olarak işyeri sayısında geçen yıldan bu yıla en fazla artış gösteren iller arasında 4. sıradadır. Mersin, işyeri sayısındaki artışa sağladığı %2,8’lik katkı ile 8.sırada yer almaktadır. [email protected] 15 MERSİN TİCARET VE SANAYİ ODASI KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ Türkiye Genelinde Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler 140.000 30% 120.000 18% 17% 17% 10% 4% 100.000 20% 5% -5% -7% -10% -7% 60.000 (%) (Adet) 0% 80.000 -20% 40.000 -30% -26% 20.000 -40% -43% 0 -50% 2009 2009 2010 2010 2010 2010 2011 2011 2011 2011 III.Dönem IV.Dönem I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem Kaynak: TÜİK TR62 (Adana, Mersin) Bölgesinde Dönemler İtibariyle Konut Satışlarındaki Gelişmeler 30% 7.000 24% 15% 6.000 5% 0% -2% 4.000 -11% -13% 3.000 -20% -27% 2.000 1.000 0 -10% (%) (Adet) 10% 3% 5.000 25% 20% -30% -39% -40% -50% 2009 2009 2010 III.Dönem IV.Dönem I.Dönem 2010 2010 2010 2011 II.Dönem III.Dönem IV.Dönem I.Dönem 2011 2011 2011 II.Dönem III.Dönem IV.Dönem Kaynak: TÜİK 2011 yılının dördüncü (Ekim, Kasım, Aralık) döneminde, Türkiye genelinde konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre %22 oranında artarak 118.867 seviyesine ulaşmıştır. Satışlar bir önceki döneme göre %17 artmıştır. Söz konusu dönemde, Adana ve Mersin (TR62) bölgesinde 6.079 adet konut satışı gerçekleşerek 2010’un IV. dönemine göre %22 artış göstermiştir. 2011 yılının üçüncü dönemine göre %25 oranında artmıştır. 2011 yılının dördüncü çeyreğinde; Adana ve Mersin bölgesi Türkiye genelinde 26 bölge içerisinde yıllık bazda konut satışlarında artış gösteren iller arasında 13.sırada yer almaktadır. Dördüncü çeyrekte, 2011 yılının üçüncü dönemine göre konut satışlarında 23 bölgede artış, 3 bölgede (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir; Zonguldak, Karabük, Bartın; Van, Muş, Bitlis, Hakkari) azalış olmuştur. Artış gösteren iller arasında Adana Mersin Bölgesi %24,7’lik oranla 6.sırada yer almaktadır. 2011 yılı dördüncü döneminde dört dönemlik ortalamalara göre değişimlere bakıldığında konut satışlarında Türkiye genelinde %17,3 artış gerçekleşmiştir. Konut satışlarında Adana ve Mersin bölgesi %20,4’lük dört dönemlik ortalama oranına göre 13.sırada bulunmaktadır. 16 www.mtso.org.tr