seksen yılsonra perdeleri yeniden acılan

SEKSEN YI LSONRA PERDELERİ YENİ DEN ACILAN
Kimi kez Abdülhamit, gazetede okuduğu tuhaf bir olayın sahneye
konulmasını da isterdi. II. Meşrutiyet’in ilanından sonra Yıldız
Tiyatrosu bir süre halka da açıldı.
M e tin A n d
İtalyan sanatçı Ernesto Rossi’nin anılarında geçen
avizeli tavan.”
18
/% H '
Saray Tiyatrosu’nda, "kimsenin Sultan'a sırtı dönük oturmasına izin verilmediğinden” , salondaki
koltuklar hep boş tutulurdu. (Fotoğraflar: NAZIM TİMUROĞLU)
C^UswJfiU/*iO& t ÇJk^vgA
atılılaşmada girişim
padişahlardan gelmiştir.
Batı Tiyatrosu’nun gelişi de böyle olmuştur.
Ayrıca tiyatroya karşı softa ve gerici çevreler­
den kaynaklanan tepki de gene “PadişahHalife”nin tiyatroya gösterdiği yakın ilgi ile
söndürülmüştür, iki kalıcı tiyatro da Saray
içinde yaptırılmıştır. Bunlardan biri, Abdülmecit’in Dolmabahçe Sarayı’na bağlı, Dolmabahçe Sarayı yakınında, Valde Camii muvakkithanesi karşısında, bugün İnönü Stadyurnu’nun
bulunduğu yerde, Bayıldım Yokuşu’na çıkan
yolun köşesindeki Dolmabahçe Tiyatrosu İkin­
cisi de 1889’da II. Abdülhamit’in Yıldız Sara­
yı içinde, Vasilaki Kalfa’nın oğlu mimar Yanko tarafından yapılan Yıldız Sarayı Tiyatrosu­
dur. Bu İkincisi, yıllardan sonra onarılıp, içinde
bulunduğumuz günlerde yeniden hizmete açıl­
dığı için, yazımızda, sîzlere bu tiyatronun Yıl­
dız Sarayı Tiyatrosu’nun öyküsünü aktarmak
istiyoruz.
Çelişkili kişiliğiyle II. Abdülhamit hem ti­
yatroya çok düşkündü hem de sıkı sansür dü­
zeniyle, tiyatronun gelişmesini baltalar durur­
du. Bir yandan sarayında bir tiyatro kurmuş,
biri yerli öteki yabancı iki tiyatro topluluğu­
nu yaşatmış, oradaki oyunculara albaylığa ka­
dar varan rütbeler vermiş, yabancı sahne sa­
natçılarına olanak sağlamış, gösterimlerinden
sonra onları parayla, nişan ya da değerli ar­
mağanlarla ödüllendirmiş, öte yandan Tanzi­
mat’ın başlangıcından beri büyük aşamalarla
çok gelişmiş olan tiyatroyu baltalamıştır.
Yıldız Sarayı üzerine en canlı, en ilginç bil­
gileri, orada gösterimler vermiş olan ünlü İtal­
yan sahne sanatçısı Ernesto Rossi'nin
\ A/o u r
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği