ortakçılar işveren olmaktan çıkarak tarım işçisi durumuna

— 108 —
ortakçılar işveren olmaktan çıkarak tarım işçisi durumuna gelmektedirler. Öte yandan kiracılık ise
memleketimizde gelişmiş değildir. Gerek kiracılık ve gerek ortakçılık konusunda Borçlar Kanuhunda
hükümler yer almakta ise de bugün tarım sektöründe bu durumda çalışanların çalışma şartlarını ve
sosyal güvenliklerini düzenieyici ve teşkilâtlanmalarını sağlayıcı yeterli mevzuat yoktur.
Ortakçı, yarıcı ve kiracılar dışında çeşitli adlar altında tarım kesiminde çalışan ve işveren tarafın­
dan «gündelikçi işçi» olarak kabul edilmiyen ve daha çok işverenin ailesinin bir ferdi gibi bulunan ve
işverenin şahsi işlerini de gören kimselerin de durumlarının düzenlenmesi gereklidir. Bu kişiler de
ürünün az veya çok olması, ve ürün fiyatlarının dalgalanmalarından doğan risklerle karşı karşıyadır.
Genellikle tarım kesiminde çalışma süreleri belirsiz olup, işçi ücretleri işgücü arz ve talebine bağlı
olarak değişmektedir. Köylerde tarım dışında, geleneksel dokuma sanayii ve küçük el sanatları, bu­
lunmaktadır. Bu faaliyetlerde çalışanlar için sosyal güvenlik sağlanmamıştır.
c.
Organizasyon durumu :
Çalışma hayatının düzenlenmesi için 1946 yılında Çalışma Bakanlığı kurulmuştur. Bu konudaki
çeşitli gelişmelere rağmen Çalışma Bakanlığının imkânları kuruluşundan bu yana sınırlı kalmıştır. Bu
Bakanlığa bağlı İş ve îşçi Bulma Kurumu da gereken fonksiyonunu yerine getirecek durumda de­
ğildir.
Çalışanların teşkilâtlanmasiyle ortaya çıkan sendikalar 1947 deki «îşçi ve İşveren Sendika­
ları ve Sendika. Birlikleri hakkındaki Kanun» ile şekillenmiş ve önceki yıllarda başlıyan sen­
dika hareketleri güçlenmiştir. 1963 teki «Sendikalar Kanunu» ile sendikacılığa yeni bir düzen
verilmiştir. (Tablo 3)
Tablo 3 : Sendikalaşma Oranı
Yıllar
1955
1960
1961
1962
1963
1964
işçi sayısı
(Bin Kişi)
(1)
Sendikalı
işçi sayısı
* (2)
1
2
2
2
2
3
190
283
299
308
296
339
624
437
600
762
925
087
Sendikalaşma
Oranı
(3)
11,6
11,6
11,4
11,1
10,1
10,9
Kaynak : Devlet İstatistik Enstitüsü ve Prof. Dr. C. Talaş, Dr. Sait Dilek ve
Türkiye'de
Sendikacılık hareketi ve Toplu Sözleşme :
Alpaslan
Işıklı,
Sendikaların çoğunluğu Türk - iş bünyesinde toplanmıştır. Sendikaların güçleri artmaktadır.
Sendikacılık eğitimi Türk - iş tarafından sağlanmaktadır. (Tablo 4) 1966 da «Türk - iş Sendi­
kacılık Koleji» açılmıştır.
.•'•.,.