2 Ağustos 2014

2 Ağustos 2014
1987 - Türkiye'de kan kanserli bir hastaya ilk kez kemik iliği nakli yapıldı.
Kemik iliği / kök hücresi, kemik iliği ve kan hücrelerini üreten
hücrelere denir. Kan hücreleri dokulara oksijen taşıyan ya da
mikroplara karşı vücudu savunan ve kanamadan koruyan
hücrelerden oluşur. Kemik iliğinin çalışmaması durumunda kan
hücrelerinde azalma olmakta ve hastanın hayatı tehlikeye
girmektedir.
Kök hücre nakli, önce hastanın kemik iliği tamamen veya kısmen
boşaltılarak, doku grubu uyumlu ve tamamen sağlıklı bir kişiden
alınan kök hücrelerinin buraya yerleşmesi, çoğalması ve sonuçta
habis ve selim birçok hastalıkların ortadan kaldırılması işlemlerinin
tümüne denilir.
Nakil amacıyla kullanılan kök hücreler kemik iliğinden, kandan veya göbek kordonundan elde
edilebilir. Nakil işlemi için başlangıçta sadece kemik iliğinden kök hücre elde edildiğinden işlem
geleneksel olarak kemik iliği nakli olarak adlandırılmışsa da kemik iliği dışında da kök hücre elde
edilebildiğinden günümüzde hematopoetik (kan yapıcı) kök hücre nakli (HKHN) deyimi tercih
edilmektedir.
Kök hücre nakli bazı habis kan hastalıkları ve kemik iliği yetmezlikleri ile doğumsal kan hastalıklarının
tedavisinde başvurulan yöntemlerden biridir. Hastaya başka birisinden kan yapıcı kök hücre verilerek
yapıldığında allojeneik kök hücre nakli, kendi kök hücrelerinden yapıldığında otolog kök hücre
naklinden söz edilir. Hastaya hangi tip nakil yapılacağı hastalığın tipine veya mevcut durumuna göre
karar verilir.
Organ bağışı üzerine
Organ bağışı, bir insanın organlarının bir kısmının veya tamamının, henüz sağlıklı iken, beyin
ölümünün ardından başka insanlarda yararlanılmak üzere bağışlanmasıdır.
Bir bakış açısıyla; organ bağışının, kan naklinden farkı yoktur. Hayat kurtarma anlamında, sağlıklı
olan her organ bağışlanabilir. On sekiz yaşını doldurmuş ve doğru ile yanlışı ayırabilme
yeteneğine sahip herkes, başta kalp olmak üzere, akciğer, böbrek, karaciğer ve pankreas gibi
organlar; kalp kapağı, göz kornea tabakası, kas ve kemik iliği gibi dokuları bağışlayabilmekte, ve
bunlar günümüz tıp teknolojisinde nakledilebilmektedir. Bir kişi organlarını bağışlayarak birçok
insana yaşama şansı verebilir. Türkiye'de birçok devlet ve üniversite hastanesinde organ bağışı
işlemleri yapılmaktadır. Ayrıca yaşarken yapılabilen (böbrek gibi) organ bağışı türleri de vardır.
Bağışlanan organların nakledilmesi, Sağlık Bakanlığı'nın denetim ve gözetiminde, bilgisi dahilinde
gerçekleştirilir. Çeşitli kurum ve kuruluşlar, zaman zaman organ bağışı kampanyaları
düzenlemektedir. 2000 yılında, organ bağışı konusunda bir "Ulusal
Koordinasyon Sistemi" oluşturularak, bakanlığın olanaklarıyla organ
bekleyenler sistematik sıralamaya dahil edilmişlerdir. Organ bağışı;

Sağlık Müdürlüklerinde,

Hastanelerde,

Emniyet Müdürlüklerinde (ehliyet alımı sırasında),

Organ nakli yapan merkezlerde,

Organ nakli ile ilgilenen vakıf, dernek vb. kuruluşlarda yapılabilir.