BASİT MAKİNELER * Kaldıraçlar

BASİT MAKİNELER
* Kaldıraçlar *
8.SINIF
2.ÜNİTE
KONU
NO: 07
Kuvvet (F)
Yük
P
Kuvvet Kolu
Yük Kolu
Destek Noktası
*** Kuvvet x Kuvvet Kolu = Yük x Yük Kolu ***
Kaldıraçlarda destek noktası kuvvetten ne kadar uzak olursa ya da
yüke ne kadar yakın olursa, yükü kaldırmak için uygulamamız
gereken kuvvet de aynı oranda azalır. Bu nedenle destek noktasının
konumuna göre kaldıraçlar üç grupta incelenebilir.
1. Desteğin Ortada (Kuvvet ve Yükün Arasında) Olduğu Kaldıraçlar
Destek noktasının, kuvvet ve yük arasında veya tam ortasında
olduğu kaldıraçlardır. Desteğin arada/ortada olduğu kaldıraçlar
kullanılarak kuvvetin yönü değiştirilir, kuvvetten kazanç sağlanır. Bu
tür kaldıraçlarda destek, uygulanan kuvvete ne kadar uzak olursa ya
da yüke ne kadar yakın olursa, yükü kaldırmak için uygulanması
gereken kuvvet o kadar az olur.
Kuvvet (F)
Yük
P
Destek Noktası
Örnek: Günlük hayatta kullandığımız Kerpeten, pense, makas,
keser, kayık küreği desteğin arada; tahterevalli, eşit kollu terazi
desteğin ortada olduğu kaldıraçlara örnek olarak verilebilir.
www.fensepeti.com
Bir çubuk ve çubuğun etrafında serbestçe dönebileceği bir destek
noktasından oluşan basit makinelere kaldıraç denir. Kaldıraçların
kullanım amaçlarından en önemlisi bir yükü, yükün ağırlığından
daha az kuvvet uygulayarak kaldırmaktır. Kaldıraç kullanarak yük
kaldırabilmek için kaldıraca kuvvet uygulanır. Kaldıraca kuvvet
uygulanan noktanın, kaldıracın destek noktasına olan mesafesine
kuvvet kolu (etki kolu), yükün konulduğu yerin destek noktasına
olan mesafesine de yük kolu denir. Kaldıraçlarda destek noktasının
kuvvet uygulanan noktaya ve yüke olan uzaklığı, yükü kaldırmak için
uygulanması gereken kuvvetin büyüklüğünü etkiler.
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
KALDIRAÇLAR
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
Bu konu anlatımı seti Metin GÖKTÜRK tarafından hazırlanmıştır. Konu anlatım seti ve diğer setler için www.fensepeti.com sitesini ziyaret edebilirsiniz. 2017 ©
2. Yükün Ortada (Kuvvet ve Destek Arasında) Olduğu Kaldıraçlar
Destek ve kuvvetin iki uçta, yükün de bu ikisinin arasında olduğu
kaldıraçlardır. Bu tür kaldıraçlarda kuvvetin yönü değişmez. Yani
yük, uygulanan kuvvetle aynı yönde hareket eder. Fakat bu tür
kaldıraçlarda yük, daha az kuvvet ile hareket ettirilebilir. Bu
nedenle kuvvetten kazanç sağlanır. Kuvvetten sağlanan kazanç
oranında da yoldan kayıp vardır.
P Yük
Destek Noktası
Kuvvet (F)
Örnek: Bu tür kaldıraçlara fındık ya da ceviz kıracağı, el arabası,
menteşeli kapılar, gazoz açacağı, kâğıt delgi zımbası örnek olarak
verilebilir.
3. Kuvvetin Ortada (Yük ve Destek Arasında) Olduğu Kaldıraçlar
Destek ve yükün iki uçta, kuvvetin de bu ikisinin arasında olduğu
kaldıraçlardır. Bu tür kaldıraçlarda kuvvetin yönü değişmez.
Kuvvetin ortada olduğu kaldıraçlarla yük kaldırmak için yükün
ağırlığından daha fazla kuvvet uygulamak gerekir. Bu nedenle bu
tür kaldıraçlarda kuvvetten kayıp vardır. Ancak aynı oranda yoldan
kazanç sağlandığı için iş yapma kolaylığı sağlanır.
P
Yük
Kuvvet (F)
Destek Noktası
Örnek: Bu tür kaldıraçlara insan kolları, iş makinelerinin pistonla
çalışan kolları, çene, tenis raketi, cımbız, kürek, olta, maşa örnek
olarak verilebilir.
Kuvvetten
Kazanç
Yoldan
Kazanç
Desteğin Ortada Olduğu
Kaldıraçlar
Var
Yok
Değişir
Yükün Ortada Olduğu Kaldıraç
Var
Yok
Değişmez
Kuvvetin Ortada olduğu Kaldıraç
Yok
Var
Değişmez
Kaldıraç Tipi
Kuvvetin
Yönü
Aşağıdaki boş kutucuklara, verilen cümle doğru ise "", yanlış ise "X" işareti koyunuz.
Doğru/Yanlış
1.
Basit makineler her zaman kuvvetten kazanç sağlamaz.
2.
El arabası, kuvvetten kazanç sağlayan kaldıraçlara örnek olarak verilebilir.
3.
Yükün ortada olduğu kaldıraçlar kuvvetin yönünü değiştirir.
4.
Kaldıraçlar, 1., 2. ve 3. tip olmak üzere üçe ayrılır.
5.
maşa, yükün ortada olduğu kaldıraçlara örnektir.
Boşluk Doldurma
İşten
Aşağıdaki boş yerlere vagonlarda verilen uygun kelimeleri doğru olacak şekilde yerleştiriniz.
Enerjiden
Desteğin
Makas
Kürek
Gazoz
açacağı
1. Desteği ortada olan kaldıraçlara ....................................... örnek olarak verilebilir.
2. Yükü ortada olan kaldıraçlara ....................................... örnek olarak verilebilir.
3. Kuvvetin ortada olduğu kaldıraçlara ....................................... örnek olarak verilebilir.
4. Tırnak makası ......................... ortada olduğu kaldıraçlara örnektir.
5. Basit makineler ........................ ve ........................ kazanç sağlamaz.
Aşağıda yer alan resimlerin altlarında verilen boşluklara uygun kelimeleri yazınız.
Eşleştirme
*** Aşağıda yer alan kaldıraçların altında bulunan boşluklara; kuvvetten ya da yoldan kazanç sağlayanlara
kayıp sağlayanlara
işareti koyunuz.
1.
2.
3.
, kuvvetten ya da yoldan
4.
Destek
Destek
Kuvvetten Kazanç ...........
Kuvvetten Kazanç .........
Kuvvetten Kazanç ...........
Kuvvetten Kazanç ...........
Yoldan Kazanç
Yoldan Kazanç
Yoldan Kazanç
Yoldan Kazanç
...........
.........
...........
............
2. Kaldıraçlar desteği ortada, yükü ortada ve kuvveti ortada olmak üzere üçe ayrılırlar. Buna göre aşağıda verilen basit makineleri
kaldıraç tipleriyle eşleştiriniz.
Maşa
Ceviz Kıracağı
Destek Ortada
Tenis Raketi
Pense
Kuvvet Ortada
Makas
El arabası
Gazoz Açacağı
Cımbız
Tahterevalli
Yük Ortada
Doğru
Sayısı
Yanlış
Sayısı
Boş
Sayısı
:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: Konu Anlatımları İçin: www.fensepeti.com ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::