Ders Bilgileri Ders Kodu:TDE 722 Ders Adı:ÇAĞATAYCA Ders

Ders Bilgileri
Ders Kodu:TDE Ders Adı:ÇAĞATAYCA
722
Yıl:1
Dönem:1-2
Ders
Düzeyi:Graduate
Saat/Hafta:3
Ders
Türü:Seçmeli
AKTS Kredisi:7.5
Toplam Saat:45
Öğretim Üyesi
"Çağatay Edebiyatı" dersinde 12-19 y.y. arasında icat etmiş olan Hoca Ahmed
Yesevi, Hakim Ata Süleyman Bakırgan, Sekkaki, Lutfi, Atayi, Nevai, Baykara,
Babur, Şeybani, Ubeydi, Muhammed Salih, Hazini, Babarahim Meşreb, Sufi
Allahyar, Agehi, Firuz, Nadire, Emiri, Furkat, Mukimi, Zevki, Hüveyda, Ziyaüddin
Hazini gibi birçok Çağatay yazar ve şairlerinin hayatları ve eserleri, eserlerinin
edebî ve lisani muhtevaları, bu eserlerin Türk yazılı kültürünün gelişimine kattığı
değerler gibi konular anlatılacak ve işlenecektir. Edebî akımlar ile bunların etkileri
ve faaliyetleri ele alınacaktır. Çağatay edebiyatının tarihi gelişimi, özellikleri, etkisi,
kaynakları gibi konulara da değinilecektir.
Ders Amaçları: Bu derste Muhammed Şibani, Übeydi, Ahmed b. Mahmud Hazini, Sufi Allahyar,
Baba Rahim Meşreb, Mevlana Harabati-i Rumi, Abdülaziz Meczub-i Nemengani,
Hoca Nazar Hüveyda, Ziyaeddin Hazini Hokandi gibi Çağatay Edebiyatı şairlerinin
hayatı ve eserleri incelenecektir. Bu yazarların eserlerinden örnek metinler
okutulacaktır. Aynı zamanda Çağatay edebiyatının edebi muhitleri üzerinde
durulacaktır.
Çağataycanın ve Çağatay edebiyatının Türk dili tarihindeki yeri, Çağataycanın ve
Ders İçeriği:
Çağatay edebiyatının dönemleri, özellikleri, klasik dönem öncesi ve klasik dönem
sanatçılanmn seçilmiş metinleri esas alınarak Çağataycanın gramer özelliklerinin
incelenmesi.
Ayrıntılı Ders İçeriği
1Hoca Ahmed Yesevi2Hakim Ata Kul Süleyman Bakırgan3Mevlana Atayi4Ali Şir Nevai5Muhammed
Şibani6Übeydi7Ahmed b. Mahmud Hazini8Sufi Allahyar9Baba Rahim Meşreb,10Mevlana Harabati-i
Rumi11Meczubi Nemengani12Azim Hace İşan13Hoca Nazar Hüveyda14Ziyaeddin Hazini
Ders Tanımı:
Açıklama
Öğretim
Metotları:
Anlatım, soru-cevap, tartışma, uygulama
Açıklama ( % )
Değerlendirme
Ölçütleri:
Öğretim Dili:
Öğrenim
Çıktıları
Ders
Materyalleri:
ArasınavSunum, Ödev, Final Sınavı
30% 20% 10% 40%
Türkçe
Bu derste 12-19 y.y. arasında icat etmiş olan Hoca Ahmed Yesevi, Hakim Ata Kul
Süleyman Bakırgan, Mevlana Atayi, Sekkaki, Lütfi,Ali Şir Nevai, Baykara, Babur,
Azim Hace İşan, Muhammed Şibani, Übeydi, Muhammed Salih, Ahmed b.
Mahmud Hazini, Sufi Allahyar, Baba Rahim Meşreb, Agehi, Firuz, Nadire, Emiri,
Furkat, Mukimi, Zevki, Mevlana Harabati-i Rumi, Meczubi Nemengani,Hüveyda,
Ziyaüddin Hazini gibi birçok Çağatay yazar ve şairlerinin hayatları ve eserleri,
eserlerinin edebî ve lisani muhtevaları, bu eserlerin Türk yazılı kültürünün
gelişimine kattığı değerler gibi konular anlatılacak ve işlenecektir. Edebî akımlar ile
bunların etkileri ve faaliyetleri ele alınacaktır. Çağatay edebiyatının tarihi gelişimi,
özellikleri, etkisi, kaynakları gibi konulara da değinilecektir. Hoca Nazar Hüveyda,
Ziyaeddin Hazini gibi Çağatay Edebiyatı şairlerinin hayatı ve eserleri incelenecektir.
1.ARAT, Reşit Rahmeti, (1947), Kutadgu Bilig I Metin, TDK Yayınları, Ankara
2.ATA, Aysu, (2004), Türkçe İlk Kur’an Tercümesi (Rylands Nüshası), TDK
Yayınları; Ankara. 3.HACIEMİNOĞLU, N. (1996), Karahanlı Türkçesi Grameri,
TDK Yayınları, Ankara . 4.KÖK, Abdullah, (2004), Karahanlı Türkçesi Satırarası
Kurǿan Tercümesi, TİEM 73 1v/1- 235v/2 (Giriş, İnceleme, Metin, Dizin) , Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi. 5.NALBANT, Mehmet Vefa
(2008), DĪVĀNÜ LUĠĀTİ’T-TÜRK GRAMERİ-I İSİM, BilgeOğuz, İstanbul.
6.NALBANT, Mehmet Vefa (2008), DĪVĀNÜ LUĠĀTİ’T-TÜRK’TE BEDEN İLE
İLGİLİ AKTARMALI SÖZCÜKLER: “YÜZ VE GÖNÜL” SÖZCÜKLERİ
ÖRNEĞİNDE 7.ÜNLÜ, Suat, (2004), Karahanlı Türkçesi Satırarası Kurǿan
Tercümesi, TİEM 73 235v/3 - 450r (Giriş, İnceleme, Metin, Dizin), Hacettepe
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi. 8.YAYLAGÜL Özen (2006)
“DìvÀnü Lugati’t-Türk’teki Ad Aktarmalı (Metonymic) Yapılar”, Modern Türklük