PowerPoint Sunusu

NASDAQ PAY PİYASALARI
SİSTEM YENİLİKLERİ
Pay Piyasası’nda Yapılacak Uygulama
Değişiklikleri
1. SEANS SÜRELERİ
2. YENİ İŞLEM KURALLARI
3. YENİ EMİR TÜRLERİ
4. ÖZEL UYGULAMALAR
Yapılması Planlanan Değişiklikler
Öğle arasında açılış
yapılarak bir işlem
gününde tek seans
uygulaması
Bir önceki kapanış
fiyatının baz fiyat
olarak belirlenmesi
Genel fiyat marjının %
20 olarak belirlenmesi
Fiyat limitlerinin
bulunmasında içe
yuvarlama
Fiyat kademesi
değiştikçe değişen gün
içi hareketli fiyat adımı
Açılış, kapanış ve tek
fiyat seanslarında
teorik fiyatın
gösterilmesi
Genium INET’te yer
alan açılış fiyatı
belirleme ve işlem
algoritmasına
geçilmesi
Yeni emir türlerinin
kullanıma alınması
Maksimum lot
sınırlamasının
kaldırılması
Özel emir
uygulamasının
kaldırılması
İşlem raporlama
(trade reporting)
fonksiyonu
OLFE ve OLDE türü
emirlerin
uygulamadan
kaldırılması
Yapılması Planlanan Değişiklikler
(devam)
Emir ve işlem
(sözleşme)
numaralarının
sistematiğinin
değişmesi
1 günden uzun süreli
tarihli emirlerin
uygulamaya konulması
T+1 işlem
düzeltmelerinin
kaldırılması
Fiyatın virgülden sonra
3 hane ile gösterilmesi
Kotasyonların ayrıca
numaralandırılması
uygulamasının
kaldırılması
Piyasa yapıcılıkta yeni
sistemin özelliklerinin
kullanılması
Ayrı bir sırada «kesir»
işlemlerinin
gerçekleştirilebilmesi
Mid Point ve gün sonu
AOF’tan işlemler
Emirlerin askıya
alınabilmesi
Devre kesiciler
(circuit breakers)
İşlem Öncesi Risk
Yönetimi (Tradeguard)
Pay Piyasası’nda Yapılacak Uygulama
Değişiklikleri
1. SEANS SÜRELERİ
2. YENİ İŞLEM KURALLARI
3. YENİ EMİR TÜRLERİ
4. ÖZEL UYGULAMALAR
Tüm Güne Yayılan Tek Seans
• Bir günde iki seans
uygulamasından
vazgeçilecektir.
• Tüm güne yayılan tek bir
seans yapılacaktır.
Tüm Güne Yayılan Tek Seans
Açılış
Seansı
A1
Gün Ortası
Tek Fiyat
Seansı
Sürekli
İşlem
E
Sİ
A2
(devam)
Sürekli
İşlem
Kapanış
Seansı
Sİ
E
K
17:35
09:15
09:30 09:35
12:30
A1
E
Sİ
A2
K
S
13:25
13:30
: Günün başında açılış seansı
: Eşleştirme/Fiyat belirleme
: Sürekli işlem
: Gün ortası tek fiyat seansı
: Kapanış seansı
: Kapanıştan (son işlem fiyatından) işlemler
17:30
E
S
17:38
17:40
Tek Fiyat Yöntemi Seans Saatleri
Açılış
Seansı
A1
Gün Ortası Tek
Fiyat
Seansı
Tek Fiyat Emir
Toplama
E
TFET
A2
E
Tek Fiyat Emir
Toplama
E
TFET
Kapanış
Seansı
E
K
E
17:35
09:15
09:30
09:35
12:25
12:30
A1
: Günün başında açılış seansı
E
: Eşleştirme/Fiyat belirleme
TFET : Tek fiyat emir toplama
A2
: Gün ortası tek fiyat seansı
K
: Kapanış seansı
S
: Kapanıştan (son işlem fiyatından) işlemler
13:25
13:30
17:25
17:30
1
P_ACILIS_EMIR_TPL
09:15
2
P_ESLESTIRMETEKFIYAT
09:30
3
P_TEKFIYAT_EMIR_TPL
09:35
4
P_ESLESTIRMETEKFIYAT
12:25
5
P_TEKFIYAT_EMIR_TPL
12:30
6
P_ESLESTIRMETEKFIYAT
13:25
7
P_TEKFIYAT_EMIR_TPL
13:30
8
P_ESLESTIRMETEKFIYAT
17:25
9
P_KAPANIS_EMIR_TPL
17:30
10
P_ESLESTIRMETEKFIYAT
17:35
11
P_KAPANIS_FIY_ISLEM
17:38
S
17:38
17:40
Pay Piyasası’nda Yapılacak Uygulama
Değişiklikleri
1. SEANS SÜRELERİ
2. YENİ İŞLEM KURALLARI
3. YENİ EMİR TÜRLERİ
4. ÖZEL UYGULAMALAR
Baz Fiyat
Önceki kapanış
fiyatı baz fiyat
olarak
belirlenecektir .
Açılış seanslarında
belirlenen fiyatlar
baz fiyat olarak
kullanılmayacaktır.
Baz Fiyat Yoksa
Tek fiyat işlem
yöntemi ile işlem
görenler için ilk
fiyatın oluştuğu
emir toplama
aşama sonrası
baz fiyat
hesaplanır.
Sürekli işlem
yöntemi ile işlem
görenler için
açılış seansında
fiyat oluşmuşsa
bu fiyat,
oluşmamışsa ilk
işlemin fiyatı baz
fiyat olacaktır.
Baz Fiyat (devam)
Rüçhan hakkı kuponlarında işlem
gördüğü ilk güne kadar baz fiyat
uygulanmayacak ve işlem gördüğü ilk
günün kapanış fiyatı ertesi günün baz
fiyatı olacaktır.
Bir önceki günden baz fiyata sahip bir
payda gün içerisinde herhangi bir
işlem gerçekleşmemişse bu baz fiyat
ertesi günün de baz fiyatı olacaktır.
(mevcut uygulamada olduğu gibi).
Fiyat Marjı ve Limitleri
Pay ve BYF:
% 20
Rüçhan Hakkı Kuponları:
% 50
Varant ve Sertifika:
Fiyat limitleri
bulunurken dışarı doğru
yapılan yuvarlama işlemi
yeni uygulamada içeri
doğru yapılacaktır.
Serbest Marj
Üst fiyat limit
bulunurken yukarı
adıma yapılan
yuvarlama aşağıya, alt
fiyat limiti bulunurken
aşağı adıma yapılan
yuvarlama işlemi
yukarıya yapılacaktır.
Kapanış seansında son
işlem fiyatı üzerinden
% 3 uygulanarak
hesaplanan fiyat
limitleri devam
edecektir.
Fiyat Marjı ve Limitleri-Örnek
Fiyat Marjı : (+/- %20)
Önceki Gün Kapanış
Fiyatı: 23,100 TL
Baz Fiyat : 23,100
(23,100)*1,2= 27,720
(23,100)*0,8= 18,480
Fiyat Adımı: 0,050 TL
Üst limit: 27,700 TL
Alt Limit: 18,500 TL
Fiyat Adımı
MEVCUT YAPI
Mevcut uygulamada her payın fiyat
adımı o payın bir önceki seans
ağırlıklı ortalama fiyatından
hesaplanan baz fiyat üzerinden
belirlenmektedir.
Seans başında belirlenen fiyat
adımı ilgili seans boyunca fiyat
başka bir kademeye geçse bile
değişmemektedir.
YENİ YAPI
Yeni uygulamada ise fiyat adımı baz fiyata
bağlı olmaktan çıkacak ve ilgili fiyat
kademesinde geçerli olan fiyata göre
belirlenecektir. (Bu durum halihazırda
serbest marjlı sıralardaki uygulama gibidir).
Fiyat adımları üç
hane ile binde
birler
seviyesinde
gösterilebilecek.
İlk etapta
kuruşun yarısı
uygulanacak
(0,005 gibi)
Fiyat Adımı
Fiyat-1
(devam)
Fiyat-2
Adım (TL)
0,005
0,499
0,005
0,500
9,999
0,010
10,000
99,999
0,050
100,000
999.999,999
0,500
Varant ve Sertifikalarda fiyat adımının her fiyat kademesinde
0,001 TL olarak uygulanması planlanmaktadır.
Fiyat Adımı
(devam)
ÖRNEK
Kapanış fiyatı
(baz fiyat):
9,500 TL
10,000 TL’ye kadar
fiyat adımı:
10,000 TL’den
sonra:
0,010 TL
0,050 TL
(1 kuruş )
(5 kuruş )
(!) Gün içinde fiyat
10,000 TL’yi
geçince adım da
değişiyor.
Eşleşme Zamanının Raslantısal Olarak
Başlatılması
Mevcut uygulamada emir toplama aşamasının sona erip
açılış/kapanış fiyatının belirlenmesi standart bir zamanda
olmaktadır.
Yeni uygulamada emir
toplama süresinin belli bir
zaman aralığında raslantısal
(random) bir anda kesilmesi
ve eşleşmenin başlatılması
planlanmaktadır.
Bu süre 30 saniye
olarak planlanmıştır.
Açılış Fiyatı Belirleme - Yeni Uygulama
En fazla işlemi
gerçekleştirecek
fiyat açılış fiyatı
olarak belirlenir.
En fazla işlemi
gerçekleştiren
birden fazla fiyat
seviyesi
bulunması
halinde bu fiyat
seviyelerinde arta
kalan (işlem
görmeyen)
miktarı minimize
eden fiyat
seviyesi açılış
fiyatı olarak
belirlenir.
İlk iki koşulu
sağlayan birden
fazla fiyat
bulunması
halinde piyasanın
yönüne (alış veya
satış tarafının
ağırlığına) bakılır
ve piyasa alış
ağırlıklı ise söz
konusu iki
fiyattan yüksek
olanı, piyasa satış
ağırlıklı ise söz
konusu iki
fiyattan düşük
olanı açılış fiyatı
olarak belirlenir.
Hala tüm
koşulları sağlayan
birden fazla fiyat
seviyesinin
olması halinde
referans fiyata
bakılır.
Referans olarak
baz fiyat (bir
önceki gün
kapanış fiyatı)
alınır.
Açılış Fiyatı Belirleme-Yeni Uygulama
Limit Emirler
Piyasa (Market) Emirleri
Piyasadan Limite Emirler
Kotasyonlar
Kalanı İptal Et Emirleri
Rezerv Emirler (iceberg orders) (Başlangıçta kullanılmayacak)
AÇILIŞ FİYAT HESAPLAMASINA DAHİL EDİLİR
Küsurat emirler
Hepsi ya da Hiçbiri Emirleri (Fill or Kill) (Başlangıçta kullanılmayacak)
Gösterge Emirler (indicative orders) (Birinci fazda kullanılmayacak)
Denge Emirleri (imbalance orders)
Tetiklenmemiş Koşullu Emirler (Birinci fazda kullanılmayacak)
AÇILIŞ FİYAT HESAPLAMASINDA DİKKATE ALINMAZ
(devam)
Pay Piyasası’nda Yapılacak Uygulama
Değişiklikleri
1. SEANS SÜRELERİ
2. YENİ İŞLEM KURALLARI
3. YENİ EMİR TÜRLERİ
4. ÖZEL UYGULAMALAR
Yeni Emir Türleri-Özet
Piyasa Emirleri
Piyasadan Limite Emirler
Dengeleyici Emirler
Koşullu Emirler (miktar, fiyat, zaman ve kısmi
görünme koşullu)
Mid-Point Emirleri
AOF (TAS) Emirleri
Yeni Emir Türleri-Piyasa Emirleri (Market Order)
Fiyat olmaksızın sadece miktar belirtilerek girilen emirlerdir.
Karşı taraftaki en iyi fiyatlı emirlerle eşleşerek işleme dönüşürler.
Karşı tarafta eşleşecek hiçbir emir yoksa otomatik olarak iptal edilirler.
Tek fiyat yönteminde emir toplama aşamasında girilen piyasa emirleri eşleştirme
başlayana kadar emir defterinde bekletilir, eşleştirme başladığında ise işleme dönüşür.
İşleme dönüşmeyen piyasa emirleri sürekli işlem seansına aktarılmaz iptal edilir.
Yeni Emir Türleri-Piyasa Emirleri-Örnek
Alış
No
Satış
Miktar
Fiyat
Fiyat
Miktar
No
1
10 10,500
11,000
10
4
2
10 10,400
11,100
10
5
3
10 10,400
Miktarı 20 olarak girilen bir piyasa emri (satış) 10,500 liradan 10 adet (No:
1) ve 10,400 liradan 10 adet (No: 2) olarak gerçekleşir .
Yeni Emir Türleri- Piyasadan Limite Emirler (Market
to Limit Order)
Piyasa emirleri gibi fiyatsız olarak girilen emirlerdir.
Karşı taraftaki en iyi fiyatlı emirlerle eşleşerek işleme dönüşürler.
Ancak işleme dönüşmeyen kısım, gerçekleştiği son işlem fiyatını
alarak limit fiyatlı emre dönüşür ve emir defterinde pasife düşer.
Yeni Emir Türleri- Piyasadan Limite Emirler - Örnek
Alış
No
Satış
Miktar
Fiyat
Fiyat
Miktar
No
11
10
10,500
11,000
10
14
12
10
10,400
11,100
10
15
13
10
10,200
Miktarı 30 olarak girilen bir PLE (satış) 10,500 liradan 10 adet (No: 11) işlem görecek ve kalan
emir 10,500 liradan pasifte bekleyecektir. Bu durumda yeni emir defteri aşağıdaki gibi olur.
Alış
No
Satış
Miktar
Fiyat
Fiyat
Miktar
No
12
10
10,400
10,500
20
16
13
10
10,200
11,000
10
14
11,100
10
15
(!) Piyasa emirleri birden fazla fiyat kademesi ile işleme dönüşürken piyasadan limite emirler
sadece en iyi fiyat kademesi ile (tek kademe) işleme dönüşür.
Yeni Emir Türleri-Dengeleyici Emirler
(Imbalance Order)
Açılış/Kapanış/Tek fiyat yöntemi uygulanan seans bölümlerinde, fiyat belirleme sürecinde
hesaba katılmayan ancak belirlenen eşleşme fiyatı seviyesinde karşılanmadan kalan
emirler ile işlem yapmak üzere girilen emirlerdir.
Eşleşme fiyatından kalan emirler bittiğinde veya eşleşme fiyatından kalan emir yoksa
birbirleri ile de eşleşebilirler.
Yeni Emir Türleri-Koşullu Emirler
Girilen emrin aktif hale gelmesi veya işleme dönüşebilmesi için bazı koşulların
tanımlanabildiği emirlerdir. Dört farklı türü vardır.
1) Miktar Koşullu Emirler
2) Fiyat Koşullu Emirler
3) Zaman Koşullu Emirler
4) Kısmi Görünme Koşullu Emirler (Hidden/ Iceberg Orders)
Yeni Emir Türleri-Koşullu Emirler
1) Miktar Koşullu Emirler:
a) Hepsi ya da hiçbiri (AON-all or none), işlem yap ya da iptal et (Fill or Kill):
Belirtilen fiyat seviyesinde emrin içerdiği miktarın tamamı karşılanmıyorsa, işlem
görmeyen emirlerdir. Ancak emrin içerdiği miktarın tamamının karşılanması
durumunda işleme tabi olurlar.
b) Kalanı İptal Et (Fill and Kill): Belirtilen fiyat seviyesinde emrin içerdiği
miktarın gerçekleşmeyen kısmının iptal edildiği emirlerdir.
Birinci aşamada kalanı iptal et koşullu emirler (FAK-Fill and Kill) devreye
alınacaktır. İkinci aşama ile birlikte hepsi ya da hiçbiri (AON-all or none), işlem yap
ya da iptal et (Fill or Kill) türü emirlerin de devreye alınması planlanmaktadır.
Yeni Emir Türleri- Kalanı İptal Et - Örnek
Alış
No
Satış
Miktar
Fiyat
Fiyat
Miktar
No
11
10
10,500
11,000
10
14
12
10
10,400
11,100
10
15
13
10
10,200
10,500 TL’den miktarı 30 olarak girilen bir Kalanı İptal Et emri (satış) 10,500 liradan 10 adet (No:
11) işlem görecek ve kalan emir iptal edilecektir. Bu durumda yeni emir defteri aşağıdaki gibi
olur.
Alış
No
Satış
Miktar
Fiyat
Fiyat
Miktar
No
12
10
10,400
11,000
10
14
13
10
10,200
11,100
10
15
Yeni Emir Türleri-Koşullu Emirler
2) Fiyat Koşullu Emirler: Bir sermaye piyasası aracının cari fiyatının veya emir
defterindeki en iyi alış veya satış fiyatının, koşul olarak belirtilen fiyat seviyesine
ulaşması durumunda ilgili veya tanımlanmış bir diğer sermaye piyasası aracının
emir defterinde aktif hâle gelen veya işleme dönüşen emirlerdir.
Yeni Emir Türleri- Fiyat Koşullu Emirler - Örnek
Alış
No
Satış
Miktar
Fiyat
Fiyat
Miktar
No
11
10
10,500
11,000
10
14
12
10
10,400
11,100
10
15
13
10
10,200
Bir ABCDE.E payının fiyatı 22,055 TL olsun. Yatırımcının portföyünde ise emir defteri yukardaki gibi olan bir
KLMNO.E payı bulunduğu farz edilsin. Bu yatırımcı ABCDE.E payının fiyatı 21,875 TL olunca KLMNO.E payı için
aktif hale gelecek, miktarı 30 ve fiyatı 10,400 olan bir fiyat koşullu emir (satış) girmiş olsun. ABCDE.E payının
fiyatı 21,875 olduğunda KLMNO.E sırasında 10,500 fiyat seviyesinden 10 adet ve 10,400 seviyesinden 10 adet
satış işlemi gerçekleşir. Kalan 10 adet ise emir defterinde pasife yazılır. Bu durumda yeni emir defteri aşağıdaki
gibi olur.
Alış
No
13
Satış
Miktar
10
Fiyat
Fiyat
Miktar
No
10,200
10,400
10
16
11,000
10
14
11,100
10
15
Yeni Emir Türleri-Koşullu Emirler
3) Zaman Koşullu Emirler: Seansın önceden belirlenen bir bölümünde aktif hâle
gelen veya seansın bir bölümünde geçerli olmak üzere girilen emirlerdir (örneğin
açılışta ve kapanışta geçerli olan emirler – at open / at close).
(Daha sonraki bir aşamada devreye alınacaktır)
Yeni Emir Türleri-Koşullu Emirler
4) Kısmi Görünme Koşullu Emirler (Rezerv Emirler - Hidden/ Iceberg Orders):
Limit fiyatlı
emirler,
kısmen
görünme
koşulu ile
girilebilir.
Kısmen görünen
emirlerde, emir
defterinde
görülmesi
istenen kısmın
tamamı işlem
gördüğünde gizli
bölümden
belirlenen
miktar kadar
kısım açığa çıkar.
Açığa çıkan bu
kısım, açığa
çıktığı anda
girilmiş yeni
bir emir gibi
fiyat ve
zaman
önceliğine
göre emir
defterinde
yerini alır.
Bu süreç emrin
tamamı
karşılanıp
bitinceye,
geçerlilik
süresi sona
erinceye veya
emir iptal
edilinceye
kadar devam
eder.
Daha
sonraki bir
aşamada
devreye
alınacaktır.
Yeni Emir Türleri: Mid-Point Emirler
Normal emir defterinde bekleyen en iyi alış ve en iyi satış emirlerinin
aritmetik ortalaması ile hesaplanan fiyattan fiyatlanan emirlerdir. Ayrı ve
kapalı bir emir defterinde işlem görür.
Normal emir defterine kıyasla daha büyük miktarlı emirlerin kendi
aralarında eşleşme imkanı sağlar.
Piyasa katılımcılarına daha düşük işlem maliyeti sunar.
Bekleyen en iyi alış – satış fiyatlarından daha iyi fiyatla işlem yapma
imkanı sağlar.
Yeni Emir Türleri: Mid-Point Emirler
(devam)
Normal emir defterine göre fiyat önceliği sağlar.
Normal emir defteri ile aynı platform üzerinde ilave bir yatırım yapmadan kapalı
bir likidite havuzuna (dark pool) doğrudan erişim imkanı sağlar.
Özellikle HFT ile birlikte küçülen sözleşme büyüklükleri nedeniyle büyük
tutarlarla işlem yapmak isteyen yatırımcılara piyasa etkisi yaratmadan işlem
yapma imkanı verir.
Piyasa etkisinden korunma imkanı verir.
Mid-Point Emri Türünün İşleyiş Esasları
Mid-Point Piyasa (MPM) - Mid-Point Limit (MPL)
Mid-Point fiyattan işleme dönüşürler ve normal sırada işlem görürler.
MPL’de limit fiyat seviyesi belirtilirken MPM’de belirtilmez
İşlem MPL emirde belirten fiyatın Mid-Point fiyatına eşit veya daha iyi olması
durumunda gerçekleşir.
MPL emirler, oluşacak Mid-Point fiyatın verilen limit fiyattan daha kötü olması
hâlinde işleme dönüşmez, emir defterinde yerini alır.
Mid-Point emir defterine ilişkin bilgi yayını yapılmaz ve burada emirler sürekli
işlem esasıyla işleme tabi tutulur.
Emirler sadece zaman önceliğine göre sıralanır (MPM emirlerinin MPL emirlerine
göre fiyat önceliği yoktur).
Mid-Point Emri Türünün İşleyiş Esasları
(devam)
Mid-Point emirler sadece kendi aralarında eşleşir.
Mid-Point işlemlerine ait herhangi bir işlem fiyatı bilgisi yayımlanmaz (En yüksek,
en düşük, son işlem fiyatı vb.)
Toplam işlem miktarı ve toplam işlem hacmi hesaplamalarına dahil edilirler.
İlgili payın sırasında alış veya satış tarafında bekleyen bir emrin bulunmaması
hâlinde herhangi bir fiyat aralığı (spread) oluşmayacağından Mid-Point emir
girişine veya eşleşmesine izin verilmez.
Sadece günlük olarak girilebilirler, tarihli girilemezler.
Emirlerde en düşük tutar büyüklüğü aranır, örneğin 100.000 TL.
Mid-Point Emirlerinin Eşleşmesi
Örnek 1:
Başlangıçta emir defteri (miktar @ fiyat):
MID-POINT EMİR DEFTERİ
EMİR DEFTERİ
Alış
Satış
10@10,000
10@12,000
Alış
Satış
200.000@MPM
100.000@12,000 bir MPL alış emrinin geldiği durumda;
(10+12)/2=11,000 fiyat seviyesinden 100.000 lotluk bir Mid-Point işlemi gerçekleşir.
İşlem sonrası Mid-Point Emir Defteri
MID-POINT EMİR DEFTERİ
Alış
Satış
100.000@MPM
Mid-Point Emirlerinin Eşleşmesi
(devam)
Örnek 2:
Başlangıçta emir defteri (miktar @ fiyat):
EMİR DEFTERİ
MID-POINT EMİR DEFTERİ
Alış
Satış
ALIŞ
SATIŞ
10@14,000
10@16,000
100.000@MPL/14
100.000@MPM
Potansiyel Mid-Point fiyatı (14+16)/2=15,000’tir.
Mid-Point fiyatı alışta bekleyen MPL limit fiyatından (14,000) daha kötü olduğundan eşleşme
gerçekleşmez.
Piyasa şartlarının değiştiği durumda;
Potansiyel Mid-Point fiyatı (12+16)/2=14,000’tür.
Mid-Point fiyatı alışta bekleyen MPL limit fiyatına eşittir.
14,000 fiyat seviyesinden ve 100.000 lotluk bir Mid-Point işlemi gerçekleşir.
AOF (TAS) Emri ve İşleyiş Esasları
AOF (Ağırlıklı Ortalama Fiyat) emirleri, piyasa katılımcılarına işlem günü sonunda pay
sırasında oluşacak AOF veya “AOF +/- Borsa tarafından belirlenecek en düşük veya en
yüksek fiyat adımı seviyesinden” gün içinde işlem yapma imkanı sağlayan bir emir türüdür.
AOF yerine kapanış fiyatından da işlem görme özelliğine sahiptir (Trade at Settlement, TAS)
HİSSE.AOF işlem sırasında, kapalı emir defteri ve sürekli işlem esasıyla işlem görür.
AOF emrinin sisteme iletilebilmesi için ilgili pay sırasında gün içinde işlem olması gerekir.
Emirler sadece günlük emir olarak girilebilir.
AOF (TAS) Emri ve İşleyiş Esasları
Emirler fiyatsız veya Borsa
tarafından belirlenecek en
düşük veya en yüksek
fiyat adımları belirtilerek
gönderilir (Örneğin AOF
+1 adım). Gün sonu işlem
fiyatı pay sırasında oluşan
AOF’ye söz konusu fiyat
adımlarının eklenmesiyle
hesaplanır.
AOF işlemlerinde
oluşacak fiyat, pay ve
AOF işlem sıralarında
uygulanan fiyat adımı
kurallarına tabi
değildir. Fiyat adımına
göre yuvarlama
yapılmaz.
(devam)
Sadece seanslık emir
girilebilir ve AOF
emirler sadece kendi
aralarında eşleşebilir.
Gün içerisinde AOF
işlemlerine ilişkin
toplam işlem miktarı
ve hacmi
yayımlanmaz.
Emirlerde en düşük
emir miktarı kuralı
uygulanır. Örneğin
100.000 lot.
Gün sonunda AOF
işlemlerine ilişkin
toplam işlem miktarı ve
hacmi bilgisi Borsa
Bülteninde yayımlanır,
tüm piyasa toplam
işlem miktarı ve hacim
bilgilerine ilave edilir.
AOF (TAS) Emri – Örnek 1
•
•
Alım-Satım sisteminde aynı anda iki sıra da işlem görmektedir.
•
İlgili payın işlem sırası : GARAN.E
•
AOF işlem sırası: GARAN.AOF
AOF işlemi, GARAN.E emir defterinde gerçekleşen miktar ve hacme dâhil edilmez, ayrıca
duyurulur.
İşlem Sırası
Emir
İşlem
GARAN.E
Alış 40@8,500
-
GARAN.E
Satış 20@8,500
GARAN.E 20@8,500
GARAN.E
Alış 40@8,600
-
GARAN.E
Satış 10@8,600
GARAN.E 10@8,600
GARAN.AOF
Alış 100@0,000 (Kullanıcı-1)
-
GARAN.AOF
Satış 50@0,000 (Kullanıcı-2)
GARAN.AOF 50@0,000
Gün sonunda GARAN.E’de oluşan AOF = (20 * 8,500 + 10 * 8,600)/(20 + 10) = 8,533
Kullanıcı-1: GARAN.E 50@8,533 alır.
Kullanıcı-2: GARAN.E 50@8,533 satar.
AOF (TAS) Emri – Örnek 2
•
•
İlgili payın işlem sırası :
AOF işlem sırası:
•
•
•
ISCTR.E
ISCTR.AOF
Fiyat adımı : 0,500
Fiyat Adımı: 0,100
Kullanıcı-1, AOF +1 adım ile alış girmiştir. En iyi alıcı konumundadır.
Kullanıcı-2, AOF -1 adım ile alış girmiştir. İkinci en iyi alıcı konumundadır.
Kullanıcı-3, Piyasa Fiyatlı satış girmiştir.
İşlem Sırası
Emir
İşlem
ISCTR.AOF
Alış 100@0,100 (Kullanıcı 1)
-
ISCTR.AOF
Alış 100@-0,100 (Kullanıcı 2)
-
ISCTR.AOF
Satış 150@PYS (Kullanıcı 3)
100@0,100 - 50@-0,100
Gün sonunda ISCTR.E’de oluşan AOF = 59,780
Kullanıcı-1, 59,880 fiyattan 100 lot ISCTR.E alır.
Kullanıcı-2, 59,680 fiyattan 50 lot ISCTR.E alır.
Kullanıcı-3, 59,880 fiyattan 100 lot ve 59,680 fiyattan 50 lot satar.
Not: İşlem fiyatları payın normal işlem sırasında (.E) oluşan AOF üzerine AOF işlem
sırasında (.AOF) geçerli olan fiyat adımlarının uygulanması ile oluşmaktadır.
Kaldırılacak Emirler ve Uygulamalar
Maksimum Lot Uygulaması
Emir girişlerinde
maksimum lot
uygulamasına son
verilecektir.
Emir girişlerinde
sadece tutar olarak
maksimum TL kontrolü
yapılacaktır.
Başlangıçta bu sınır bir
emir ile
gerçekleştirilebilecek
tutar olarak, şu anda
olduğu gibi, 3 milyon
TL olacaktır.
Kaldırılacak Emirler ve Uygulamalar
Özel Emirler
(devam)
Özel emir anlaşmalarının Borsa dışında
gerçekleştirildiği göz önüne alındığında
aracı kurum bünyesinde anlaşma sağlanan
alım-satım taleplerinin yeni sistemde yer
alan İşlem Raporlama fonksiyonu ile
Borsamıza bildirilmesi ve işleme dönüşmesi
söz konusu olacaktır.
Kaldırılacak Emirler ve Uygulamalar
OLFE VE OLDE
(devam)
Mevcut yapıda çok kullanılmamaları
nedeniyle Özel Limit Fiyatlı Emir (OLFE) ve
Özel Limit Değerli Emir (OLDE) uygulamada
kaldırılacaktır.
Pay Piyasası’nda Yapılacak Uygulama
Değişiklikleri
1. SEANS SÜRELERİ
2. YENİ İŞLEM KURALLARI
3. YENİ EMİR TÜRLERİ
4. ÖZEL UYGULAMALAR
Devre Kesiciler
Bir sermaye piyasası aracında işlemler sürekli işlem yöntemi ile
yürütülürken belirli bir referans değer üzerinden hesaplanan fiyat
değişiminin önceden belirlenmiş oranlara ulaşması hâlinde ilgili
sermaye piyasası aracının işlemleri geçici süre ile kesintiye uğrar.
Devre kesici uygulamsaında refernas fiyat o güne ait en son
açılış/tek fiyattır. Bu referans fiyata (+/-) % 10 marj uygulanarak
devre kesici fiyat sınırları bulunur. Oluşan fiyatının bu sınırlara
ulaşması ve aşması halinde ilgili sıra tek fiyata alınır.
Açılış / Tek fiyat aşamalarında devre kesici uygulaması çalışmaz.
Devre Kesici - Örnek
Alış
No
Miktar
Satış
Fiyat
Fiyat
Miktar
No
10,000
10
1
10,500
10
2
11,000
10
3
11,500
10
4
•
Referans fiyat (o güne ait en son açılış/tek fiyat)
= 10,000 TL
•
(+/-) % 10 marj uygulanarak bulunan devre kesici fiyat sınırları
= 9,000 – 11,000
•
Yeni Emir Alış 50 Lot, 11,500 TL
•
30 Lot işlem olur, kalan 20 lot iptal edilerek
•
Sıra tek fiyata alınır.
Devre Kesiciler
Öğle arası ve kapanış emir toplama aşamalarına
10 dakika kala devre kesicinin tetiklenmesi
halinde emir toplama süresi 10 dakikaya çıkar
ve sırada eşleşme yapılmadan sıra takip eden
emir toplama seansına katılır.
Devre kesici emir toplama
süresi 5 dk, eşleşme süresi ise 2
dk olarak belirlenmiştir.
(12.20 ve 17.20’den sonra tetiklenen DK’ler)
Açılış
Seansı
A1
Gün Ortası Tek
Fiyat
Seansı
Sürekli İşlem
E
Sİ
A2
Sürekli İşlem
Kapanış
Seansı
Sİ
E
K
17:35
09:15
09:30 09:35
12:30
13:25
13:30
17:30
E
S
17:38
17:40
Diğer Değişiklikler ve Uygulamalar
Emir Süresi
Bir günden uzun
süreli tarihli
emirler
girilebilecek
Mevcut uygulama:
Max. 1 gün / Yeni
Uygulama: 30
takvim günü
Tek Fiyat Emir
Toplama
Biri açılış olmak
üzere 2 sabah, 1
öğle arası, biri
kapanış olmak
üzere 2 tane de
öğleden sonra
seansında ,
toplam 5 tane tek
fiyat emir toplama
seansı olacaktır.
Diğer Değişiklikler ve Uygulamalar
(devam)
Kotasyon Numarası
Mevcut sistemde kotasyonun alış tarafına, satış tarafına ve kotasyonun kendisine ayrı ayrı
emir numarası verilmektedir. Yeni sistemde ise kotasyona ayrı bir numara verilmeyecektir.
Kuruş Alanı
Kuruş altı hassasiyette (10 bps) fiyat gösterimi mümkün hale gelecektir.
Örneğin GARAN.E sırasındaki fiyatlar, 10,050 şeklinde gösterilecektir.
Küsurat İşlemleri
Ayrı bir işlem sırasında gerçekleşecek ve küsurat büyüklüğü 0,10 adet olacaktır.
Bir adetin altındaki miktarlarla gerçekleştirilecek işlemler aynı paya ait normal emir
defterinde oluşan işlem fiyatları ile fiyatlandırılacaktır.
Örneğin GARAN.KE (Kesir) sırasında gerçekleşen 0,30 adetlik bir işlem GARAN.E sırasında
gerçekleşen son işlemin fiyatını alacaktır.
Diğer Değişiklikler ve Uygulamalar
(devam)
Emirlerin Askıya Alınması
Üye temsilcisi emirlerini kendi isteği ile askıya alıp gün içerisinde istediği zaman
tekrar aktif hale getirebilir.
Gerekli konfigürasyonun yapılması durumunda bağlantının kopması gibi belirli
durumlarda, emirler sistem tarafından otomatik olarak askıya alınabilir.
Emirlerin askıya alınması sistem açısından iptal edilmesi ile eşdeğerdir. Yalnızca
bu emirler temsilci bilgisayarında tutulmakta, istenilirse tekrar
gönderilebilmektedir.
Yeniden aktif hâle getirilen emirler yeni bir emir numarası alır ve emir
defterinde yeniden sıralanırlar. Bu imkan FIX’te mevcut olmayıp yalnızca
temsilci iş istasyonlarında kullanılabilmektedir.
Diğer Değişiklikler ve Uygulamalar
(devam)
Gözaltı Pazarı İşlemleri
Yeni sistemle birlikte Gözaltı Pazarındaki işlemler tüm gün boyunca
yapılabilecektir.
Hesap Numarası
AFK alanı 3 karakter, hesap numarası alanı 15 karakter olacaktır.
Emir girişi sırasında girilecek karakterlerin alfa numerik olması ve
%,- gibi karakterlerin kullanılmaması planlanmaktadır.