1. Oturum AB Müzakere Sürecinde DEA Aracının

www.regulatoryreform.com
1. Oturum
AB Müzakere Sürecinde DEA Aracının
Önemi
Scott Jacobs
Yönetici Direktör, Jacobs and Associates
Düzenleyici Etki Analizi
Karar Alıcılara Yönelik
14 Şubat 2008- İstanbul
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
1
Türkiye’nin Önünde
Düzenlemeler Açısından Önemli
Zorluklar
Vardır
• Yatırım ve rekabeti olumsuz etkileyecek yüksek
www.regulatoryreform.com
•
•
•
•
riskli düzenlemeler
Karmaşık, çok hiyerarşik, genelde yolsuzluğa
imkan verebilecek keyfi kurallara bağlı olan
yüksek işlem maliyetleri
Pazara giriş ve rekabet konusunda yasal engeller
Tüketici ve çevre koruma gibi alanlarda yetersiz
pazar düzenlemeleri, uygulamada aksaklık ve
yetersiz kurumsallaşma
Etkili bir yargı sisteminin eksikliği gibi kontrol
mekanizmalarının zayıf olmasının pazara yeni
girenlere zarar vermesi
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
2
Türkiye’de ihtiyaç duyulan
düzenlemelerin kalkması değil iyi
düzenlemelerdir
• Daha fazla özel sektör firması kurulması önemlidir.
www.regulatoryreform.com
• Ama reformun gerçek amacı, katma değeri
ödüllendiren rekabetçi piyasalar yaratmak, kaynakları
yeniden tahsis etmek ve fırsatlar ile risklere uyumu
sağlamaktır.
• Mülkiyet ve özelleştirme konularında yeterli
değişiklikler getirilmemiştir.
• Zayıf ve yetersiz düzenleyici yapılar yükselen
piyasalarda istismar ve yolsuzluğa ortam hazırlar,
yatırımcı ve tüketici arasındaki güveni zedeler ve
ekonomik değer yaratmak yerine zararlı olur.
• Özel teşebbüsler iyi düzenlenmiş piyasalarda refah
getirir.
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
3
www.regulatoryreform.com
Düzenlemeler ile ilgili riskleri
azaltmak kilit unsurdur
Düzenlemelerle ilgili riskler yatırımın hem
miktarını hem değerini azaltır.
Ekonomik faaliyetlerin içinde gerçekleştiği
ortam yasal ve idari açıdan ne denli riskli ve
belirsiz olursa, rekabetçi bir ortamda uzun
vadeli yatırımların yerini rant amaçlı ve kısa
vadeli kar güden faaliyetlerin alması olasıdır.
DEA düzenlemeler konusundaki riskleri
azaltmakta yararlı olabilir.
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
4
AB müktesebatının
benimsenmesi düzenlemeler
konusundaki riskleri azaltabilir
www.regulatoryreform.com
• AB müktesebatı istikrarlı bir düzenleyici ortam
yaratır
– Yasal düzenlemelerin uyumlaştırılması ve kabul
edilmesi iş dünyasına fayda sağlar.
• Fakat, uyumlaştırma bir takım zorluklar (ve yeni
fırsatlar) yaratır.
– Bu süreç, Düzenleyici Etki Analizi (DEA)’ nın elde
edilecek faydaların nasıl arttırabileceği ve maliyetlerin
nasıl azaltılabileceği konusunda odaklanmıştır.
• AB’ye katılım söz konusu olsun veya olmasın, DEA
Türkiye’nin ekonomik ve sosyal gelişimi açısından
iyi bir politika aracıdır.
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
5
www.regulatoryreform.com
Örneğin, İsveç’teki
Düzenlemelere Uyum Maliyetleri
Maliyetin Türü
Ulusal
düzenlemelerden
kaynaklanan
maliyet
AB
düzenlemelerinden
kaynaklanan
maliyet
İdari maliyetler
80 %
20 %
Temel maliyetler
(malzeme, yatırım vs)
30 %
70 %
Finansal maliyetler
90 %
10 %
Board of Swedish Industry and Commerce For Better Regulation (NNR).. Measured total cost to business in 2005, 6 business cases
Final report on www.nnr.se
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
6
www.regulatoryreform.com
… önemli dağılım etkileri
düşünülürse…
İmalatçı
€5 Milyon & 20 çalışan
Çiftlik
€1,7 milyon & 7 çalışan
Board of Swedish Industry and Commerce For Better Regulation (NNR).. Measured total cost to business in 2005, 6 business cases
Final report on www.nnr.se
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
7
www.regulatoryreform.com
AB müktesebatının getirdiği
zorluklar
• Çok sayıda yasal düzenleme
- 40 yıllık bir gelişme süreci,
– 96 000 sayfadan fazla yasa metni
• Kurucu Antlaşmalar
• Yasal Düzenleme ve Yönergeler
• Avrupa Adalet Divanı’nın Hükümleri
• Hareketli bir hedef
– Düzenleme ve Deregülasyon
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
8
www.regulatoryreform.com
Türkiye ve AB müktesebatı
Dört temel yasal birleşme durumu söz konusu:
1. Tek taraflı kabul
2. Müzakere
3. Aktarma
4. Uygulama
Brüksel’de süre gelen müzakereler
–
(katılım sonrası) Yeni AB düzenlemelerin hazırlanması
(Artı, AB Komisyonu’nun izleme ve ihlal prosedürleri ile uğraşmak)
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
9
Sonuçta, bu bütünleşme farklı unsurlar
doğurur
Örnek: İdari Uyumun Getirdiği Yük, İş Dünyasının
GSYİH’sinin yaklaşık %4’ünü temsil eder.
Sw
ed
en
Sp
ai
n
Po
rtu
ga
l
ay
N
or
w
Ze
al
an
d
N
ew
Ic
el
an
d
Fi
nl
an
d
Be
lg
iu
m
tri
a
A
us
A
us
tra
lia
8%
7%
6%
5%
4%
3%
2%
1%
0%
% of Bus iness GDP
% of GDP
OECD (2001) Businesses' Views on Red Tape Administrative and Regulatory Burdens on Small and
Medium-sized Enterprises, Paris
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
www.regulatoryreform.com
Bütünleşmenin zorlukları ve riskleri
Durum
Riskler
Tek taraflı
kabullenme
Yakınsama imkanlarının azalması
Rekabetçiliğin azalması
Müzakere
Dengesiz müzakere paketi ( az
sayıda ‘kazanan’)
‘Kaybedenlerin’ kaybının telafi
edilmemesi
‘Altın kaplama’ & ‘çifte bankacılık’
Aktarım
Uygulama
Komuta ve kontrol karşısında Akıllı
Düzenlemeler
11
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
www.regulatoryreform.com
Risklere Örnekler
Durum
Riskler
Örnekler
Tek taraflı kabullenme
Yakınsama imkanlarının
azalması
Rekabet gücünün
azalması
• Teknik standartlar
• Çevre alanındaki
düzenlemeler
Müzakere
Dengesiz müzakere paketi • Tarım, enerji ve imalat
Aktarım
‘Altın kaplama’ & ‘çifte
bankacılık’
• İdari maliyetler
Uygulama
Komuta ve kontrole
karşısında Akıllı
Düzenlemeler
• Teftişte başarısızlık
• Yolsuzluğa ortam
hazırlayan aşırı takdir
yetkisi
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
12
www.regulatoryreform.com
DEA nedir?
DEA, düzenleyici kararlar alınırken
başvurulan kanıta dayalı bir süreçtir
Yapısal olarak,DEA
•Daha kapsamlı ve daha şeffaf politika
tartışmalarına destek vermek üzere
yapılandırılmış bir biçimde doğru soruları sorma,
•Hükümetin eylemleri veya eylemsizliğinin
yaratabileceği belirli potansiyel etkileri sistematik
ve tutarlı bir şekilde inceleme,
•Karar alıcılara ve paydaşlara bilgi temin eden
bir süreçtir.
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
13
www.regulatoryreform.com
DEA’nın amacı nedir?
• Bir düzenlemenin olası olumlu ve olumsuz
etkilerini ve bu etkilerin paydaşlar arasındaki
dağılımını değerlendirmek
• Kararları daha geniş ilgi alanlarına açmak
• Yasa koyucuların bakış açısını değiştirmek
• Hükümetin üstlenmesi gereken sorumluluklar
hakkında algılayışı değiştirmek.
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
14
2010
2005
2000
1995
1990
1985
1980
1975
1970
Canada
UnitedKingdom
5
Netherlands
CostaRica
Denmark
Commonwealthof Australia
10
Sweden
Korea
Mexico
France
NewZealand
15
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
OECD
Norway
Estonia
Poland
EuropeanCommission
Hungary
20
Slovakia
Finland
Bulgaria
Lithuania
Japan
25
Peru
Ireland
Turkey
Giderek artan sayıda ülke DEA
yaklaşımını benimsiyor ve kabul ediyor.
0
UnitedStates
30
15
DEA nasıl etkili şekilde kullanılabilir
• Sistematik Yanıtlar
– Karşılaştırabilir çözümler
• Kanıta dayalı değerlendirmeler
• Maliyet etkililik uygulamaları
– Sonuçta AB müktesebatının uygulanması
gerekmektedir.
• Zamanında girdi temini
– Geçiş dönemleri
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
16
www.regulatoryreform.com
Öncül Sonuçlar
• Yeni zorluklar yeni araçlar ve yeni disiplinler
gerektirir
• DEA Türkiye Cumhuriyeti’ne müzakere,
iktisadi yakınsama ve modernizasyon
sürecinde yarımcı olabilir.
• Fakat, DEA Türkiye şartlarına adapte edilmesi
ve şekillendirilmesi gereken, teknik boyutları
olan karmaşık bir araçtır.
• AB’ye katılım gerçekleşsin veya
gerçekleşmesin, DEA akılcı bir uygulamadır.
All Materials Copyrighted by Jacobs and Associates
Inc, 2008
17