Untitled
advertisement
iSTANBUL TiCARET ODASI Yayın No 1998-68 SORULARLA YABANCISERMAYE iSTANBUL Bu eserin tüm telif hakları istanbul Ticaret Odası'na (iTO) aittir. iTO'nun ve yazarının ismi kaydedilmek koşuluyla yayından alıntı yapmak mümkündür. Ancak, iTO'nun yazılı izni olmadan yayının tamamı veya bir bölümü, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, ticari amaçlarla kullanılamaz. ARALIK 1998 istanbul ISBN-975-512-305-9 iTO yayınları için ayrıntılı bilgi iTO Ticari Dokümantasyon Şubesi'nden edinilebilir. Tel.: (212) 511 41 50-2251303 Faks: (212) 513 88 27 - 520 1O 27 E. Posta : dokümantasyon @ tr-ito.com BASKI MEGAAJANS REKLAMCillK MATBAACILIK FUAR HiZM. LTD. ŞTi. Tel.: (212) 519 42 43 Tel- Faks: (212) 519 47 79 ÖNSÖZ Dünyada globalleşmenin doğal bir sonucu olarak, ülkemizde iş kurmak veya yatırım yapmak isteyen yabancı gerçek ve hükmi şahsiyetlerin gerek sayısı, gerekse getirdikleri sermaye miktarı her geçen yıl artış göstermektedir. Yabancı gerçek ve hükmi şahsiyetlerin bu konuda izin almak ve şirket kuruluşla­ rını gerçekleştirmek için izlemeleri gereken yol ve bu konudaki mevzuat yerli firmalardan farklıdır. Bu konuda gerek yabancılar, gerekse yabancılarla ortaklık kuracak yerli firmalar, hatta bu işlemlere aracılık edenler Odamıza bu konuda bilgi almak için başvurmaktadırlar. Bu ihtiyacı karşılamak üzere "Sorularla Yabancı Mevzuatı" başlığını taşıyan kitapçığı hazırlamış Sermaye bulunuyoruz. Yayınımızın başta ülkemiz olmak üzere iş alemimiz ve diğer ilgililer için faydalı olacağını umar, kitapçığın yazarı Etüt ve Araştırma Şubesi Baş Uzmanı Suha Alacaklıoğlu'na ve kitapçığı güncelleştiren Etüt ve Araştırma Şubesi Araştırma Raportörü Volkan Aydos'a teşekkür ederim. Prof. Dr. ismail ÖZASLAN Genel Sekreter iÇiNDEKiLER Sayfa GiRiŞ-----------------------------------------------------------------------------------····························· YABANCI SERMAYE KONUSUNDA BiLiNMESi GEREKENLER ------------------------------------------------------------------------- 2 1. Yabancı Sermaye Mevzuatı Nedir?............................................. 2. Mevzuatı n Gayesi ----------------------------------------------------------------------------------3. Yabancı Sermaye Kanunu ---------------------------------------------------------------4. Çerçeve Kararı ------------------------------------------------------------------------------------------5. Yabancı Sermaye Tebliği ------------------------------------------------------------------6. Yabancılar Her Işi Kurabilir mi?...................................................... 7. Yabancı Sermaye Tarifine Neler Girer? ---------------------------------8. Yabancı Sermaye Kuruluşunun Hukuki Şe~li Nedir?____ 9. Yabancıların Ticari Faaliyette Bulunmaları Için Esas Şartlar Nelerdir? -------------------------------------------------------------------------1O. izin Başvurusunga istenen Belgeler Nelerdir? ................... 11. }icaret Dışında Uretime Dönük Yatırımlarda Istenen Belgeler --------------------------------------------------------------------------------------12. Yabancıların Yerli Şahıs ve Firmalarla Ortaklık Kurması Hali ............................................................................ 13. )'ukarıda Açıklanan izin Kurallarının Istisnaları Var mıdır?----------------------------------------------------------------------------14. Yabancı Şirketin Şube Açması Halinde .................................. 15.Asgari Sermaye Şartı Nasıl Uygulanır? .................................. 16. Ayni Sermaye Getirilmesi Halinde Uygulama .................... 17. Sermayenin Nakten Getirilmesi Hali ......................................... 18. Vize Nedir?----------------------------------------------------------------------------------------------·-··· 19. Sermaye Artışı Nasıl Yapılır? ........................................................... 20. )'abancı Sermaye Genel Müdürlüğü'nün Iznini Gerektiren Değişiklikler Nelerdir? .................................. 2 3 3 3 3 4 4 5 5 6 7 7 8 9 10 11 11 12 13 13 Sayfa 21. Hisse Devri ............................................................................................... 22. Yabancı Sermayeli Şirketin Başka Bir Şirkete iştiraki Halinde Nasıl izin Alınır? ............................................... 23.1rtibat Bürosunun Mahiyeti Nedir? .............................................. 24. izin Almak için istenen Belgeler Nelerdir? ............................ 25. YSGM'nün Onayına Tabi Teknik '(ardım Anlaşmaları ... 26. Yabancıların Menkul Kıymetlerle ligili işlemleri Nasıl Olur? ............................................................................... 27. Yabancı Ortağın Transfer Hakkı Nedir? .................................. 28. Yabancılar Nasıl Çalışma Müsaadesi Alabilir? ................. 29. Türk Firmaları Yabancı Personel Çalıştırma Müsaadesi Alabilir mi? .......................................................................... 30. Türk Soylu Yabancıl_arın Durumu ................................................ 31. Yabancıların Gayrimenkul Edinmeleri ..................................... 32. Yabancı Sermaye ve Yatırımcının Hakları ve Garantileri Nelerdir? .............................................................................. 33. YSGM'den izin Verilmesinden Sonraki işlemler Nelerdir? ...................................................................................... 14 15 15 15 16 17 18 i9 20 21 21 22 23 RAKAMSAL VERiLER Sermaye Kanunu Uygulamasından Ne Sonuç Alınmıştır? ................................................................................... 25 Yabancı EKLER ..................................................................................................................... 27 1. Müracaat Formu ................................................................................. 28 ll. Yabancı Personel [,,'dirim Formu ................................................ 34 KAYNAK ................................................................................................................ 37 FAYDALI ADRESLER ............................................................................... 37 GiRiŞ Dünyada globalleşme akımlarının meydana çıkması ve eski Sovyetler Birliği, Çin gibi kapalı ekonomileri dış dünyadan ayıran duvarların yıkılması, ülkelerarası sermaye hareketlerine hız kazandırmıştır. Gelişmiş ülkelerdeki sermaye, işçilik maliyetlerinin düşük olduğu ülkelere, Çin gibi büyük ve bakir pazarlara yönelmektedir. çeken ve iç tasarrufların eden ekonomiler için yabancı sermaye , ilk planda tasarruf eksikliğini kapatmaya yardımcı olabilir. ikinci olarak, gelişmekte olan ülkelerin çok ihtiyaç duyduğu knowhow ve ileri teknolojiyi de beraberinde getirmesi şansı vardır. Genellikle finansman yetersizliğinden sıkıntısı şikayet Bu gerçekler Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri tarafından önceden görülmüş ve 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu 18 Ocak 1954 tarihinde, yani bundan 44 yıl önce yürürlüğe girmiştir. Bu kanun bir hayli liberal şartları ve yabancı yatırımcılar için kar ve sermaye transferi bakımından garantileri ihtiva ettiği halde beklenen sonuçları verememiştir. Kanun çıkışından 1980 yılına kadar geçen 25 yılı aşkın süre içinde Türkiye' ye gelen yabancı sermaye tutarı 230 milyon doları dahi bulamamıştır. Bunun başlıca sebepleri arasında bürokratik engeller, gerekli tanıtım ve propagandanın yokluğu ve ekonomik çevre şartlarının yetersizliği sayılabilir. Yabancı sermayeyi çekebilmek için sadece mevzuat yetmez. O ülkede serbest rekabete dayanan bir ekonomi politikasının hakim olması,dışa açık ve liberal bir tutum izlenmesi gerekir. Yabancı geleneksel çekingenliğin politikalarla dış ticaret hacminin büyüyemediği, özel sektörün zayıf, kambiyo kısıtlamalarının çok yoğun olduğu bir ortamda önemli yabancı sermaye girişi beklenem ez. sermayeye terkedilmediği, karşı korumacı 1980 ve özellikle 1983 yılından sonra Türkiye'nin çehresi ve ekonomik çevre şartları tamamen değişmiş, ülkeye serbest piyasa esasına gqre kurulmuş, liberal, dış ticaret ve kambiyo kısıtlamalarının olmadığı ileri bir ekonomi hüviyeti kazandırılmıştır. Bu durum yabancı sermaye akımını eskisi ile mukayese edilmeyecek ölçüde hızlandırmıştır. Türkiye' ye gelen yabancı sermaye miktarı Asya ülkeleri ve Çin gibi ülkelerle mukayese edilirse küçük kalmaktadır. Buna rağmen Güneydoğu YABANCI SERMAYE KONUSUNDA BiLiNMESi GEREKENLER 1.Yabancı Sermaye Mevzuatı Nedir? Bu konuda mevzuat üç bölümden ibarettir: a) 6224 sayılı Yabancı Sermaye Kanunu, b) Bu kanun uyarınca Bakanlar Kurulu'nca çıkarılan Çerçeve Kararları, c) Hazine Müsteşarlığı'nın Kararlarının açıklaması için yayınladığı Tebliğler. 2 2.Mevzuatın Yabancı Gayesi uyruklu gerçek kişi ve şirketlerin Türkiye' de ticari ve sınai faaliyette bulunmaları izne tabidir. Mevzuat bu faaliyetin esaslarını , kapsamını ve izin için gerekli şekil ve şartları belirler. 3.Yabancı Sermaye Kanunu Ocak 1954'te kabul edilmiş 6224 sayılı kanun yabancıların Türkiye' de yapacakları yatırımlarda aranacak esas şartları belirler. Bu şartlar yatırımın ekonomiye yararlı olması ve tekel meydana getirmemesidir. Ayrıca yabancı sermayenin ne olduğunu tarif eder ve yabancı yatırımcının haklarını belirler. Bu hakların korunmasını taahhüt eder,garanti altına alır. (Haklar için bak: Mad.27 ve 32) 4.Çerçeve Kararı Yabancı sermaye uygulamalarında Hazine Müsteşarlığı yetkili olduğu ve bu kurum tarafından verilecek izinierin esaslarını belirler. 1980 ve 1986 tarihlerinde yenilenmiş olup, en son şekli 23 Temmuz 1995 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanmıştır. (HM)'nın S.Yabancı Sermaye Tebliği Çerçeve kararlarının uygulama şeklini, müracaat usullerini, müracaatta aranan belgeleri açıklar ve başvuru formlarının örneklerini ihtiva eder. Çerçeve kararı değişikliklerinde yenisi yayınlanır. En sonuncusu 24 Ağustos 1995 'te yayınlanmıştır. bu 3 6.Yabancılar Her işi Kurabilir mi? Türk vatandaşlarına yabancılara da liğin yanısıra serbest olan her gırışım türü Bu iş imalat sanayii, tarım ve madenciticaret, turizm ve diğer hizmet branşlarında açıktır. olabilir. faaliyet konusunun Yabancı Sermaye Genel nce (YSGM) verilen izin ve/veya teşvik belgelerinde yazılı olarak Türkiye .Ticaret Sicili Gazetesi ' nde ilan edilen ana Sözleşmelerinde belirtilmiş olması gerekir. Ancak Müdürlüğü' Banka,sigorta şirketi veya "yetkili müesse" gibi dövizle ve madenlerle işlem gören mali kurumlar için ayrıca Türk Parası Kıymetini Koruma , 32 s. Karar, Bankalar Kanunu gibi ilgili kanun ve mevzuattaki şartlar aran ır. kıymetli 7.Yabancı Sermaye Tarifine Neler Girer? Yabancıların cakları sermaye Türkiye' de yapacakları yatırımlar şu şekillerde kullana- olabilir : - Serbestçe alınıp satılabilen konvertibl döviz cinsinden yabancı para , - Yatırımında kullanılabilecek makina, teçhizat, alet ve bunların parçaları, yerleşik kişi ve kuruluşların kambiyo çerçevesinde doğacak her türlü alacakları, - Ülkemizde faaliyet halindeki yabancı kuruluşların hisselerine karşılık elde ettikleri kar, temettü veyahut hisselerinin satış ve tasfiyesi neticesi elde ettikleri - Yurtdışında mevzuatı meblağlar, 4 - Patent ve ticari marka gibi fikri haklardan kabul edilenler, 8.Yabancı Sermaye Kuruluşunun Müsteşariıkça Hukuki Şekli Nedir? Yabancıların kurduğu veya iştirak ettiği kuruluşların limited veya anonim şirket şeklinde olması esastır. Diğer bir ifadeyle bir yabancının şahıs firması kurmasına müsaade edilmez. Yabancı şirketler şube açabilirler. "Yap-işlet-Devret" tipi projeleri yürütecek şirketlerin Anonim Şirket olması şartı kaldırılmıştır. Yabancı şirketler statüsünde Türkiye' de irtibat bürosu olarak kurabilirler. 9.Yabancıların Ticari Faaliyette Bulunmaları için Esas Şartlar Nedir ? a)ilk şart izin almaktır. Bu izin Hazine Müsteşarlığı altındaki Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü (YSGM) tarafından verilir. b) ikinci şart kuruluşun yukarıda açıklanan hukuki şekiliere uygun olmasıdır. c) Üçüncü şart asgari sermaye ile ilgilidir. Yabancı şirket şubelerinin açılışında 50 bin dolar değerinde bir efektifin banka transferi ile getirilmesi şarttır. Yabancıların şirket kurması veya yerli ortaklıklara iştiraki halinde her yabancı ortak başına aynı şekilde 50 bin dolar sermaye 5 getirmesi gerekir. irtibat bürosu kurulması halinde bu şart aranmaz.(Bak Mad.23) YSGM bazı iş ve yatırım şekilleri için 50.000 ABD dolarlık meblağın yetersiz olduğuna karar verirse bu miktarın artınimasını talep edebilir. 1 O. izin Başvurusunda istenen Belgeler Nelerdir? a) Yabancı ortak, dışarıda yerleşik kuruluş (firma) ise, - Faaliyet Belgesi, Faaliyet raporu veya son yıl bilançosu ve faaliyet ve kar/zarar hesabı Dışarıda yerleşik gerçek kişi ise, - Son yıl alanı açıklaması - Pasaport Örneği,(Noter Tasdikli) - Ticari ve sınai özgeçmişi ile ilgili ayrıntılı bilgi ve bunları tevsik edici belgeler. Faaliyet belgesi ve mali durum ile pasaport örneğinin ilgili Türk Konsolosluğunca tasdik edilmiş olması gerekir. b)Yurtdışında ve kuruluşun ,Türkiye' de faaliyette bulunmak istediği konu için gerekli sermayeyi getireceğine dair niyet ve taahhüt mektubu. c)Bu kitapçığı n hazırlanmış d)Kurulacak 6 yerleşik kişi sonunda Ek müracaat formu. şirketin ana 1' deki sözleşme taslağı. örneğe göre e)izin alma işlemlerini yürütecek kişiye ortaklarca verilecek vekaletname (Noterden veya yukarıda belirtildiği şekilde tasdik edilmiş) f) Eklenmesinde yarar görülen diğer bilgi ve belgeler . 11.Ticaret Dışında Üretime Dönük Yatırımlarda istenen Belgeler Yabancı firma veya ortaklık yatırım yapacaksa ayrıca, -Yatırım için ithali düşünülen makina, teçhizat ve demir proforma faturaları, prospektüs ve katalogları ile bunların FOB (menşe ülke döviz) FOB ABD Doları, CIF(TL) ve gümrük vergi ve resimlerinin belirtildiği üç nüsha global liste. başların -Yatırım ıçın teşvik araçlarından istifade edilmek isteniyorsa, Teşvik Mevzuatında öngörülen belgeler. (Yani, şirket hakkında verilen bilgi ve belgeler dışında 2 nüsha fizibilite raporu kapasite raporu v.b.) 12.Yabancıların Kurması Yerli Şahıs ve Firmalarla Ortaklık Hali Yabancı gerçek kişi veya şirketin yerli bir firmayla ortak hisse alması veya yerli şahıslarla ortaklık kurması gene YSGM'nin müsaadesine tabidir. Ancak ileride 26 ncı paragrafta ön görülen şekilde borsadan aracı kurum vasıtası ile bir şirketin hisse senetlerini almak için izne gerek yoktur. Yerli kişi veya firma ile ortaklık kurması halinde yukarıdaki olması, 7 belgelere ek olarak yerli ortak belgelerin ilavesi gerekir: hakkında da şu bilgi ve Yerli ortak bir firma ise : a)ilgili vergi dairesinden tasdikli son 5 yıla ait bilanço ve kar/zarar tabloları (yılın ikinci yarısında müracaat edilmesi halinde o yılın 6'ncı ay sonu itibariyle tanzim edilmiş şirketçe tasdikli bilanço kar/zarar tabloları da eklenecek ) , b)Ana sözleşmesinin son Ticaret Sicili Gazetesi, c) Müracaat tarihi itibariyle şeklinin yayımlandığı Türkiye kıdem tazminatı yükümlülüğü , d)Sınai tesisler için,geçerli kapasite raporu ile varsa belgesi. Yerli ortak bir şahıs ise a)Tasdikli nüfus sureti, yatırım teşvik b)Ayrıntılı özgeçmişi. NOT: Yabancı dildeki belgelerin onaylı Türkçe tercümelerinin verilmesi gerekir. 13.Yukarıda Açıklanan izin Kurallarının istisnaları Var mıdır? Tebliğ, koymuştur. 8 bu şartları dışarıda yerleşik kişi Eğer bir yabancı şahıs ve kuruluşlar için Türkiye' de ikamet müsaadesi almış ise ve yerleşik sayılıyor ise bazı şartlarla 50.000 ABD doları getirmek mecburiyetinden muaf tutulabilir. Bunun için Türkiye' de yerleşik olduğuna karar verilmesi gerekiyor. Bu kararı gene Hazine Müsteşarlığı altında~i Banka ve Kambiyo Genel Müd.' ne müracaat suretiyle alabilir. Türkiye'de birkaç yıldan beri ikamet eden, ikamet müsaadesine sahip bir yabancı adı geçen Genel Müdürlüğe aşağıdaki belgelerle başvurur. a) Türkiye' deki çalışmalarını ve durumunu açıklayan ve talebini belirten bir dilekçe. b) Dilekçeye ek olarak pasaportunun ve elindeki ikamet tezkeresinin bütün sayfalarının noter tasdikli fotokopileri. Bu belgelerin incelemesi sonucu Genel Müdürlük bu Türkiye' de yerleşik olduğuna karar verirse yabancı Tebliğ hükümlerine bağlı kalmadan her Türk vatandaşı gibi ticari faaliyette bulunabilir, şirket kurabilir,bir şirkete ortak olur ve bunun için 50.000 ABD doları getirmek mükellefiyetinde değildir. yabancının 14.Yabancı Şirketin Şube Açması Halinde Dışarıda yerleşik bir şirket Yabancı Sermaye Genel (YSGM) 'nın onayı ile şube sermayesi asgari 50.000 ABD doları olacak şekilde şube de açabilir . Belge olarak şirkete ait yukarıda belirtilenler dışında Şubenin yapacağı işleri gösteren yetki belgesi ve şubenin idaresinden sorumlu olacak şahsa ait yetki belgesi istenir. Bu durumda izinden sonra Bakanlık tasdiki, "müzeyyel beyanname " Müdürlüğü 9 denilen ana şirkete ait üzerinde yapılır. sözleşme 15.Asgari Sermaye sureti ve şube yetki belgesi Şartı Nasıl Uygulanır? YSGM genellikle izin verirken sermaye gereğini TL olarak ifade eder. TL miktarı sermaye payının bir süre sonra yatırılacağı düşünülerek ve o arada muhtemel kur artışını da karşılayacak ve 50.000 ABD delarına tekabül edecek şekilde belirlenir. Yurtdışında yerleşik kişi veya kuruluşun asgari 50.000 ABD Dolarının tutarında yabancı sermaye getirmesi esastır. Yabancı ortak sayısı birden fazla olması halinde, getirilmesi gereken asgari toplam yabancı sermaye, 50.000 ABD Doları yabancı ortak sayısıyla çarpımıyla ifade olunur. Bu asgari toplam yabancı sermaye içinde yabancı ortakların iştirak oranları serbestçe belirlenir. Yani bazılarının payı 50.000 ABD Doları aşağı olabilir. Farkı diğerleri kapatır. Ayrıca şirket sermayesi ve ortak paylarının belirlenmesinde Türk Ticaret Kanununda belirtilen asgari sermaye ve hisse tutarlarına da uyulması gerekir. Bilindiği her bir gibi 1995 yılında 559 sayılı KHK ile Limited asgari payı 25 milyon TL olarak tespit edilmiş,şirket sermayeleri de 500 milyon TL' na çıkartılmıştır. A.Ş.' lerde asgari sermaye 5 milyar TL'ya çıktığı halde hissedar payları hakkında böyle bir limit konmamıştır. şirketlerde ortakların 10 16.Aynl Sermaye Getirilmesi Halinde Uygulama Yabancı şahıs şirketler sermaye olarak,kuracakları işle ilgili makine ,teçhizat ve parçalarını da yani ayni sermaye de getirebilirler. Bu halde yabancı sermaye payının değer olarak tespiti için ekspertiz gerekir. Aynı sermaye olarak Türkiye' ye ithal edilecek malzemelerin ekspertizi HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünce görevlendirilecek eksperler tarafından yapılır. Değerlerin tespitinde fiili ithal tarihi itibariyle T.C. Merkez Bankası'nca uygulanan cari döviz alış kuru esas alınır. Ekspertizle yol ve ikamet masrafları ile YSGM' ce tespit edilecek ekspertiz ücreti malzemeyi ithal eden kuruluş tarafından karşılanır. 17.Sermaye 'nin Nakden Getirilmesi Hali Yabancı sermaye nakit olarak getirilecek ise; banka aracılığıyla döviz olarak transfer edilmesi veya, b) Efektif olarak getirildiği takdirde yurda girişte gümrüklere dekiare edilmiş olması esastır. a) Yurtdışından Bu şekilde yurda getirilen dövizler bankalarca döviz belgesi tanzim edilerek satın alınır ve TL'sı verilir. Döviz nedeni bölümüne ise yabancı sermaye şerhi konur. alım geliş Talep edilmesi halinde, getirilen döviz Türk Lirası' na çevrilmeden bankalarda, şirket adına döviz tevdiat hesabı açılarak tutulabilir. 11 Döviz tevdiat hesabında tutulan yabancı sermaye için; ilgili bankaca yabancı sermayeli kuruluş ile, yabancı ortağın adı, dövizin transfer edildiği ülke, dövizin cinsi, miktarı, ABD Doları karşılığı ve tevdiat hesabının açıldığı tarihte Merkez Bankası alış kurundan TL karşılığının belirtildiği bir dekont düzenlenir. Bu dekontun aslı veya onaylı suretinin bir ay içinde yabancı sermaye G.M.(YSGM)'ye gönderilmesi gerekir. Bu belgelerin aslı veya onaylı örnekleri Sanayi ve Ticaret Belgesi' Sermaye Genel Müdürlüğü' nce Bakanlığındaki tescil sırasında istenileceği gibi izin nin vizesi sırasında de talep edilir. Yabancı Dövizler efektif olarak getirilmiş ise gümrükte dekiare edilirken kullanılan form belge olarak geçerlidir. 18.Vize Nedir? Yabancı sermayeli kuruluşun ilk adımı YSGM' ne yapılan izin müracaatıdır. Bu ön izin mahiyetindedir. ikinci adım ayni veya nakdi sermayenin getirildiğinin yukarıdaki şekilde belgelendirilmesi ve bu iki belge ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı' na müracaat edilerek kuruluş izin alınmasıdır. Bundan sonra ileride 33.madde de belirtilen yerel işlemler gelir. Son olarak Ticaret Sicil gazetesinde ana sözleşmenin ilanı suretiyle kuruluş tamamlanmış olur. Ancak YSGM 'nin verdiği ön iznin kesinleşmesi için vize edilmesi gerekir. Bunun için ilanın çıktığı gazetenin bir nüshasıyla döviz taahhüdünün yerine getirildiğine dair belgenin Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü' ne ibraz edilmesi yeterlidir. Vize işlemi budur. 12 19.Sermaye Mevcut yabancı artırmak a) Artışı Nasıl Yapılır? sermayeli kuruluşlar sermayelerini istemeleri halinde ; Yabancı hallerde ortak katılım payı oranının değişmediği Yabancı Sermaye Gen. Müd.' nün iznini sanayi ve Ticaret Bakanlığı' na müracaat ederek yeni sermayenin tescilini yaptırırlar. Sonraki 1 ay içinde de sermaye artışının ilan edildiği Ticaret Sicili Gazetesi ve döviz alım belgesiyle Yabancı Sermaye Gen. Müd.' ne müracaat ederek sermayelerini tescil ettirirler. b) Sermaye artışı sebebiyle yabancı ortak hisse oranlarında değişiklik söz konusu ise,yabancı sermayeli kuruluşlar izin için aşağıdaki belgelerle HM Yabancı Sermaye Genel Müd.' ne müracaat ederler: i) Son sermaye artışının ilan edildiği Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, ii) Artırılacak sermayenin finansman şekli hakkında bilgi, iii) Kuruluşun yönetim kurulu kararı, iv) Gerekli görülecek diğer bilgi ve belgeler, Yabancı sermayeli şirketlerin sermaye artışında, artan sermaye Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuatında belirtiler miktarlarda ve sürelerde ödenir. almaksızın doğrudan 20. Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü' nün iznini Gerektiren Değişiklikler Nelerdir? Mevcut Yabancı Sermayeli -Yeni yatırıma girişmeleri, Şirketlerin: 13 - Faaliyet alanı değişikliği, -Mevcut tesislerde kapasite artışı, -Başka şirkete iştirak, birleşme, tasfiye ve aşağıda 21. Maddede belirtilen hükümlere göre hisse değişikliği hallerinde YSGM 'ye müracaatla izin alması gerekmektedir. 21. Hisse Devri Mevcut bir şirkette yabarıcı ortaklardan yerli ortaklara veya Türkiye' de yerleşik kişi ve kuruluşlara yapılan hisse devirleri izne tabidir. Hisse satış bedeli taraflar arasında serbestçe belirlenebilir. Ancak Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü, gerekli gördüğü hallerde değerlendirme yapabilir veya başka kuruluşlara yaptırabilir. Değerlendirme neticesinde tespit edilen bu değer üzerinden izin verilebilir. Yabancı ortaklar arasındaki veya yabancı ortaktan hisse devirleri hissenin tamamı devredilrnek şartıyla izne tabi olmaksızın serbestçe yapılır. Hissenin bir kısmı devredildiği takdirde hem izin hem de 50.000 ABD doları şartının aranacağı hususu yetkililerce sözlü olarak belirtilmiştir. Ancak değişiklik hakkında, değişiklik tarihinden itibaren bir ay içinde, HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü' ne bilgi verilir. Yapılacak müracaata noterden onaylı pay defterinin bir sureti ile yeni yabancı ortaklarla ilgili yukarıda belirtilen diğer belgeler eklenir. Yerli ortaklar arasındaki hisse devirleri izne tabi değildir. Hisse devir işlemlerinin üçüncü kişiler eliyle yapılması halinde ortaklarca verilen noterden onaylı veya ilgili Konsoloslukça tasdik edilmiş bir vekaletname aranır. yurtdışındakilere 14 22.Yabancı Sermayeli Şirketin Başka Bir Şirkete iştiraki Halinde Nasıl izin Alınır ? Bu YSGM ' nin iznine tabidir. izin için, iştirak edilecek ait son yıl bilanço ve kar/zarar tabloları, ana sözleşmenin son şeklinin yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, varsa kapasite raporu ve teşvik belgesi sureti ile HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü' ne müracaat edilir. iştirak edilen şirketlerin sermaye paylarında değişiklik olması halinde değişiklik tarihinden 1 ay içinde Genel Müdürlüğe bilgi verilir. şirkete 23. irtibat Bürosunun Mahiyeti Nedir? Dışarıda yerleşik kuruluşlar Türkiye' deki alıcı ve satıcıları ile teması sağlamak, sevkiyatları ve diğer işlerini takip için irtibat bürosu açabilirler. Bu halde büro kuruluşu ve sonraki masrafların yurtdışından getirilecek dövizlerle tüm karşılanması şartı vardır. irtibat büroları hiçbir ticari faaliyet yapamaz ve verilen izin konusunun dışında faaliyette bulunamazlar. Bu sebeple irtibat büroları,kapanış ve tasfiye haricinde, kar ve benzeri transfer talebinde bulunamazlar. Bu ibareden, tasfiye halinde ellerindeki satılabilecek büro eşyası hasılatı için makul ölçüler içinde kalmak şartıyla transfer talebinde buiunulabileceği anlaşılmaktadır. 24.izin Almak için istenen Belgeler Nelerdir? Yabancı Kuruluşlar Türkiye' de irtibat bürosu kurmak için belgelerle HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü' ne müracaat ederek izin alırlar: aşağıdaki 15 - Müracaat bürosunun tüm masraflarının yurtdışından getirileceğinin beyan edildiği taahhüt mektubu. - Dışarıda yerleşik kuruluşlara ait: *Faaliyet Belgesi *Son yıl faaliyet raporu, son yıl bilançosu, faaliyet alanı (Belgelerin Türk konsolosluğu'nca tasdikli olması gerekir.) -Türkiye'deki irtibat bürosunun yapacağı işler çalıştırılacak personel sayısı, bir yıl içinde yapılacak masraflar hakkında ayrıntılı bilgi. - irtibat bürosunun faaliyetlerini yürütmekle görevli olacak kişiye verilecek yetki belgesi. 25.YSGM 'nün Onayına Tabi Teknik Yardım Anlaşmaları Yerli firma ve kuruluşların dışarıda yerleşik firmaların patenti altında veya lisansı ile üretim yapmalarına imkan veren veya teknik bilgi ve know-how edinmeleri gibi hususları kapsayan anlaşmalar çoğunlukla yabancı firmaya belli aralıklarla belirli bir ödeme yapılmasını gerektirir. Genellikle yabancı dövizle yapılan bu ödemelerin bankalar kanalıyla muntazaman yapılabilmesi bu anlaşmaların Hazine Müsteşarlığı ( HM ) YSGM ' ce tesciline bağlıdır. Son gelişmeler sebebiyle yönetim anlaşmaları ve franchise anlaşmaları da bu kapsama alınmıştır. Kamu ve özel sektör kuruluşları, dışarıda yerleşik kişi ve kuruluşlarla yapacakları lisans, know-how, teknik yardım,yönetim ve franchise anlaşmalarının tescili ve yürürlüğe girmesi için aşağıdaki belgelerle HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü' ne müracaat ederler. 16 a)Taraflarca imzalı Türk Konsolosluğunca tasdik edilmiş 3 nüsha anlaşma metni ve noterden onaylı tercümesi, b)Anlaşma konusu mal ve hizmetlerin üretileceği tesislerin tevsik edici belgelerle, mamulün patenti tescilli ise, tevsik edici belge. varlığını Bu anlaşmaların uygulanmasından doğan ödemelerin trasferi YSGM' ce tescil edilen anlaşma şartları çerçevesinde bankalarca yapılacaktır. 26.Yabancıların Menkul Kıymetlerle ilgili işlemleri Nasıl Olur? Dışarıda kişi ve kuruluşların (yurtdışındaki ve fonları dahil ) menkul kıymetler borsalarında işlem gören hisse senetleri ve ortaklığı temsil eden diğer menkul kıymetleri Sermaye Piyasası Mevzuatına göre yetkili bulunan bankalar ve aracı kurumlar vasıtasıyla satın almaları ve satmaları serbest olup, Müsteşarlıktan ayrıca izin alınmasına gerek yoktur. Ancak, Türkiye' deki bir şirketin % 1O ve daha fazla hissesine sahip olan yurtdışında yerleşik kişinin, yönetime veya genel kurullarına katılarak oy kullanmak istemesi halinde, iştirakin Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü' ne bildirilmesi ve tescili gerekir. yatırım yerleşik ortaklıkları borsalarında işlem görmeyen hisse temsil eden diğer menkul kıymetlerin yurtdışında yerleşik kişi ve kuruluşlarca satın alınması ortaklığa girme sayılır. Bu sebeple tebliğin 3' üncü maddesi hükümlerine göre YSGM 'den izin alınmasını gerektirir. Ancak tebliğde yapılan son değişikliğe göre yabancı yatırım Menkul senedi ve kıymetler ortaklığı 17 fonları ve yatırım ortaklıkları ve benzeri şirketlerce, hisse senetleri ve ortaklığı temsil eden diğer menkul kıymetlerin iki yıldan daha fazla süre için elde tutulmak üzere satın alınması izrıe tabi değildir,fakat alım tarihinden itibaren bir ay içerisinde HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü' ne bildirimde bulunulması şartı vardır. 27.Yabancı Ortağın Transfer Hakkı !<anun, kar, temettü ye sermaye transferine imkan vermektedir. Nedir? payının yurtdışına Yabancı sermayeli kuruluşların yıllık faaliyet dönemi sonunda yabancı ortaklarının hisselerine tekabül eden kar ve temettüden, yürürlükteki vergi mevzuatı çerçevesinde, gerekli vergiler düşüldükten sonra kalan net miktar, aşağıda belirtilen belgelerden 3' er nüshayı bankalara ibraz etmeleri halinde, yurt dışına transfer edilir. Yurtdışına transfer işlemini müteakip, bu belgeleri ve transferlerle ilgili döviz satış bordrosunun birer nüshasını Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ve HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü' ne göndermek zorundadırlar. Belgeler Şunlardır: a) ilgili vergi dairesince onaylı vergi beyannamesi, bilanço ve kar/zarar hesabı, b) Vergi tahakkuk ve/veya tahsil fişleri c) Kar dağıtım tablosu 18 28.Yabancılar Nasıl Çalışma Müsaadesi Alabilir? Yabancıların Türkiye' de çalışmalarına çeşitli kanunlarla 23.7.1965 tarih 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 5683 sayılı Yabancıların ikamet ve Seyahatleri hakkında 24.7.1950 tarihli kanun, 11.3.1954 tarih ve 11.3.1954 tarih ve 6309 sayılı Maden Kanunu gibi. Barolar kanununda da kısıtlamalar vardır. kısıtlama getirilmiştir. kuruluşları gibi özel kuruluşlar da geçici bir süre için uzman veya teknik personel getirebilir. Geçici bir süre için gelenler için normal pasaport geçerlilik süresi bilindiği gibi 3 aydır. Vizeye tabi olanların vizelerini temdit ettirmeleri gerekir. Kamu yabancı a) Yabancıların şirket kurmaları veya ortaklığa girmeleri Türkiye' de devamlı çalışacak olan yabancı­ ların ise çalışma ve ikamet izni almaları gerekir. 6224 Sayılı Yabancı Sermaye Teşvik Kanunu'na göre kurulan dolayısıyla yabancı şirketlerdeki yabancı şirketlerdeki yabancı ortaklara YSGM tarafından çalışma müsaadesi verilir. Bunun için Ek ll' deki "Form" örneğinden 4 nüsha daldurularak izin mCıracaatı ile birlikte YSGM' ya verilmesi lazımdır. b) Kuruluş halindeki şubelerin yabancı uyruklu umum vekiline de, şubenin Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nezdinde kuruluş işlemlerini yürütebilmesini teminen çalışma müsadesi verilir. c) YSGM verdiği Bakanlığı'na müsaadenin bir nüshasını diğerini SSK'ya gönderir. içişleri 19 d) Emniyet Genel Müdürlüğü yabancılar polisi, çalışma müsaadesine dayanarak ikamet müsaadesi verir. 29.Türk Firmaları Yabancı Personel Müsaadesi Alabilir mi? Çalıştırma Türkiye' deki özel sektör kuruluşlarınca istihdam edilmek istenen yabancı uyruklu idari ve teknik personele, yeterli teknik ve idari bilgiyi haiz olmaları halinde çalışma müsaadesi verilir. Yabancı personel çalıştırmak isteyen kuruluşlar HM Sermaye Genel Müdürlüğü' ne müracaat ederlerken, EK -ll' deki örneğe göre doldurulmuş Yabancı Personel Bildirim Formu' na aşağıdaki belgeleri eklemeleri gerekir. Yabancı a) Yabancı personel ile ilgili olarak, - Noterden tasdikli pasaport sureti - Yabancı ortak temsilcisi ise bunu tevsik eden belge, - TC uyruklu kişilerle evli olanların Evlenme Cüzdanı sureti, - Diplama sureti, - Diğer bilgi ve belgeler, Yabancı personel istihdam edecek kuruluşla ilgili olarak, bu kuruluş; - Özel Öğretim kurumu ise Milli Eğitim Bakanlığı'ndan alınmış ruhsatın sureti, - Turizm kuruluşu ise Turizm Bakanlığı'ndan alınmış işletme veya yatırım belgesinin sureti, b) 20 Kamu kuruluşlarınca uluslararası ihaleye açılmış projeleri yapma hakkı kazanmış kuruluşların (konsorsiyumlar dahil) ilgili kuruluştan alacakları işi yüklendiklerini tevsik eden belge, - Ayrıca kuruluşun son yıla ait vergi dairesince onaylı bilanço ve kar/zarar tabloları, varsa ihracatı teşvik belgesi ve yatırım teşvik belgesi. - 30.Türk Soylu Yabancıların Durumu Türkiye'de ikamet eden Türk soylu yabancılar meslek ve ihtiyaç duyulduğu takdirde,25.9.1981 tarih 2527 sayılı Kanun uyarınca serbestçe yapabildikleri gibi kamu ve özel kuruluş veya işyerlerinde içişleri Bakanlığı'nın izniyle çalışabilirler. Bakanlığa Valilik kanalıyla müracaat edilir. sanatlarını, Türk kökenli yabancı pasaport sahipleri de ikamet müsaadeleri olduğu takdirde yukarıda 13. Maddede belirtilen Genel Müdürlüğe başvurarak Türkiye' de yerleşik olduklarına dair belge alabilir ve 50.000 ABD doları şartından muaf olarak ticari faaliyette bulunabilirler. 31.Yabancıların Gayrimenkul Edinmeleri Yabancı sermayeli kuruluşun ofis binası vb. gibi mülk edinmesinde bir sorun yoktur. Çünkü Türk Ticaret Kanunu'na göre kurulmuş Türk firması sayılan bir hükmi şahsiyet, gayrimenkul sahibi olacaktır. Yabancıların kendi şahısları ıçın mülk edinmeleri konusunda ise "Mütekabiliyet" esastır. Yani yabancının ülkesi Türk Vatandaşlarına mülk edinme hakkı tanıyorsa o yabancı 21 Türkiye'de gayrı menkul sahibi olabilir. Tapu daireleri müracaat üzerine Tapu Kanunu'nun 35. Maddesindeki kısıtlamaları göz önünde tutarak işlem yaparlar. 35. Madde köy sınırları içinde, askeri bölgeler ve civarları gibi mahaller için yasaklamalar getirmiştir. Mütekabiliyet anlaşmalan Almanya, ABD, Fransa, italya, ispanya, KKTC ve Yunanistan gibi ülkelerle mevcuttur. Mütekabiliyet anlaşması olmayan ülkelerle uyruklarının bina ve arazi alımlarında Ankara Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Yabancı işlemler Dairesi aracılığı ile içişleri Bakanlığından müsaade alnıaları gerekir. 32.Yabancı Sermaye ve Garantileri Nelerdir? Yatırımcının Hakları Bu haklar 23 Ocak 1954 tarih ve 6224 sayılı Sermayeyi Teşvik Kanunu ile sağlanmıştır ve transfer hakkı yukarıda madde 27' de açıklanmıştır. Ve Yabancı kararları Bundan ayrı olarak bir yabancı sermayeli kuruluşun veya tasfiyesi halinde, satış fiyatının makul olması şartıyla yabancının hissesine isabet eden hasılatın transferi için de müsaade verilir. Ancak bu durumdaki transferlerde kuruluşta çalışanların, varsa kıdenı tazminatlarından yabancıya düşecek payın nazarı itibara alınarak bir kesinti yapılması da söz konusudur. satışı Kanunun 1O.nıaddesi yabancı sermayenin de aynı alanda çalışan yerli sermaye ve yatırımcıyla tanınan hak, kolaylıklardan faydalanacağı hükmünü muafiyet ve 22 içermektedir. Bu hüküm çerçevesinde faydalanmaları mümkündür. yatırım teşviklerinden Türkiye' de yabancı sermaye uluslararası anlaşmalarla da garanti altına alınmıştır. Türkiye "Çok Taraflı Yatırım Garanti Anlaşması-MIGA" yı 3453 sayılı Kanunla, Yabancılarla ilgili Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Sözleşmesini ise 3460 sayılı kanunla kabul etmiş ve bunlara taraf olmuştur. Ayrıca ekonomik ilişkimiz olan ülkelerle "yatırımların karşılıklı olarak korunması" sözleşmeleri imzalanmış bulunmaktadır. 33.YSGM' den izin Verilmesinden Sonraki işlemler Nelerdir? Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü' nün izninden sonraki genellikle Türk firmalarının kuruluşu gibidir. Yani Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından tescil, daha sonra mahalli sicile kayıt işlemleriyle kuruluş tamamlanır. işlemler Ancak yerli firmaların Bakanlık tescili bölge müdürlükleri da yapılabiJirken yabancı sermayeli firmaların Ankara' da Bakaniıkça tescili gerekir. tarafından Bakanlık olduğunu bu tescil sırasında, yabancı ortak veya ortaklar görünce 6 nüsha noter tasdikli ana sözleşme metni dışında: a) YSGM' nin iznini, b) Metinde 16 ve 17' nci maddelerde açıklandığı şekilde sermaye taahhüdünün yerine getirildiğine dair belgeyi ister. 23 Son safha şirketin kurulacağı ildeki mahalli ticaret siciline kayıt, ilgili Belediye' den ruhsat alınması, vergi dairesinde hesap açılması, Ticaret Sicili Gazetesinde ilan, Oda'ya kayıt işlemleridir. Bu konularda Odamızın 1995-15 no'lu "Ticari işletme Kuruluş Rehberi" adlı yayınından faydalanılabilir. RAKAMSAL VERiLER Yabancı Sermaye Kanunu'nun Uygulanmasından Ne Sonuç Alınmıştır? 1981 yılından, 1998 yılı Eylül sonuna kadar Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından verilen yabancı sermaye yatırım izinleri toplamı 23 milyar 406 milyon ABD dolarını bulmuştur. Aynı dönemde gerçekleşen yabancı sermaye girişleri ise 9 milyar 297 milyon ABD doları tutarındadır. Kar transferi şeklinde gerçekleşen yabancı sermaye çıkışları ise aynı dönemde 2 milyar 27 milyon ABD doları seviyesindedir. Türkiye'de 1998 yılı Nisan ayı itibarıyla toplam 4171 yabancı sermayeli firma bulunmakta, Almanya 746 firma ile birinci, iran 286 firma ile ikinci, ABD 275 firma ile üçüncü, ingiltere 264 firma ile dördüncü ve Hollanda 241 firma ile beşinci sırada yer almaktadır. Ülkemize sözkonusu tarih itibarıyla girmiş olan toplam yabancı sermaye dağılımına bakıldığında ise Hollanda % 18.5'1ik payla birinci, Almanya % 14.7'1ik payla ikinci, ABD% 12.4'1ük payla üçüncü, Fransa % 12.3'1ük payla dördüncü ve ingiltere %11 'lik payla beşinci sırada yer almaktadır. Yabancı sermaye hareketlerinde, 1998 yılı Ocak-Eylül dönemi itibarıyla yabancı sermaye izin adedi 882, izin verilen yabancı sermaye tutarı ise 1.229,1 milyon ABD doları seviyesine ulaşmıştır. 1998 Eylül sonu itibarıyla; yabancı sermaye izinlerinin %63.1 'inin imalat sanayi ine, %35.4'ünün 25 hizmetler kesimine, %1 Sinin ise tar ı m ve madencilik sektörlerine yönelik olduğu görülmektedir. 1997 yılının aynı döneminde ise yabancı sermaye izin adedi 897, sermaye tutarı ise 1.077 milyon ABD doları olarak gerçekleşmişti. 1997 yılında yatırım izni alan yabancı sermayenin %59.5'i imalat sanayine, %37.9'u hizmetler sektörüne, %2.6'sı ise tarım ve madencilik sektörüne yönelikti. 1998 yılı Ocak-Eylül döneminde izin verilen yabancı sermayenin 776 milyon ABD doları imalat sanayi, 435.5 milyon ABD doları hizmetler sektörü 13.3 milyon ABD .doları madencilik, 4.3 milyon ABD doları tarım sektörlerinde yatırım öngörmektedir. 1998 Ocak-Eylül döneminde; imalat sanayinde, yatırım için izin alan yabancı sermayenin özellikle kimya, gıda-içki, elektrik-elektronik ve taşıt araçları imalatı alt sektörlerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Hizmet sektöründe ise, ticaret ve bankacılık faaliyetlerinin yabancı sermaye izinleri içinde ağırlık taşıdığı görülmektedir. Yabancı sermaye izinlerinin Ocak-Eylül 1998 döneminde ülke gruplarına göre dağılımı incelendiğinde; OECD ülkeleri %94.3 pay ve 1.159 milyon ABD doları ile ilk sırayı alırken; bunu %4.1 pay ve 50 milyon ABD doları ile islam ülkeleri, %1.6 pay ve 20.2 milyon ABD doları ile diğer ülkeler takip etmiştir. 26 EKLER 1. Müracaat Formu için ilk 3 sayfanın daldurulması yeterlidir. sermayeli şirket yatırım yapacaksa diğer 2 sayfada verilecektir. Devlet yardımlarından faydalanmak isteniyorsa ayrıca 2 nüsha fizibilite raporu gereklidir. Ticaret şirketleri Yabancı ll. Yabancı Personel Bildirim Formu Yabancı personel çalıştırmak isteyen yerli şirketlerin kullandığı bu form, aynı zamanda yabancı ortakların çalışma ve ikameti müsaadesi almaları için de kullanılacaktır. 27 Ek:1 ŞiRKET KURULUŞU, iŞTiRAK VE ŞUBE AÇlLMASI iÇiN MÜRACAAT FORMU 1- YABANCI ORTAGA AiT BiLGiLER 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 Adı veya Ünvanı Ülkesi Adresi Telefon Numarası Faks Numarası Ülkesindeki faaliyet konusu Haklarında bilgi temin edilecek banka v.b. kuruluşların ad, adres, telefonve faks numaraları 2- YERLi ORTAGA AiT BiLGiLER 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Adı veya Ünvanı Adresi Telefon Numarası Faks Numarası Faaliyet konuları NOT: 28 Yukarıdaki bilgiler doldurulacaktır. her bir ortak için ayrı ayrı 3-KURULACAK VEYA iŞTiRAK EDiLECEK ŞiRKET HAKKINDA BiLGiLER 3.1 Statüsü: Anonim şirket- Limited şirket veya Şube açılması3.2 Kuruluş şekli: Yeni kuruluş veya Mevcut bir şirkete iştirak3.3 Kuruluş Yeri (Merkezi) 3.4 Mevcut şirkete iştirak ediliyorsa şirketin; Ünvanı: 3.5 Kurulacak şirketin/şubenin veya şirketin sermaye yapısı Ortak adı Ülkesi Hisse Oranı(%) a) Yabancı iştirak edilecek Hisse Tutarı (milyon TL) ortaklar b) Yerli ortaklar TOPLAM ortak mevcut bir şirkete iştirak ediyorsa öncesi ve iştirak sonrası göstermek üzere iki ayrı tablo NOT : iştirak Yabancı hazırlanacaktır. 29 3.6 Faaliyet Konusu (detaylı açıklayınız) : 3.7 Yabancı sermayenin geliş şekli Nakdi Sermaye ---Ayni Sermaye -----Diğer------(Açı klayı n ız) 3.8 istihdam edilecek personel sayısı Yerli--- Yabancı----- 3.9 Müracaatın teknik ve hukuki sorumlusunun ; Adı Adresi Telefon numarası Faks numarası 30 ( Fiziki yatırım yapılması halinde doldurulacaktır) YATIRIM TOPLAMI VE YlLLARA GÖRE DAGILIMI Yatırım Harcamaları( Genel toplam Yıllara göre dağılımı iç Dış iç Dış 19--iç Dış 19-TL) Para Para Toplamı Para Para Toplamı Para Para Toplamı 1.Etüt-proje gideri 2.Arazi bedeli 3.Bina-inşaat işleri a) Ana fabrika binası b) Yardımcı işletme c) Sosyal binalar 4.Makina Teçhizat a) Yerli b) ithal (FOB TL) 5.Gümrük Vergi ve resimleri 6.Yardımcı işletmeler makina ve donatımı a) Su b) Elektrik c) Yakıt d) Diğer (buhar vb ) 31 7.Diğer yatırım harcamaları a) Dış navlun, sigorta b) iç navlun, sigorta c) Montaj d) Taşıt araçları e) işletmeye alma giderler f) Genel Giderler g) Beklenmeyen giderler h) Yatırım dönemi faizleri SABiT YATIRIM 8. işletme sermayesi TOPLAM YATIRIM TUTARI ( Fiziki yatırım yapılması halinde doldurulacaktır) YATIRIM FiNANSMANI Y ıli ar Kaynaklar 19.. .. 19 .... 1.Özkaynaklar a) Sermaye b) Şirket Fonları (Mevcut Şirketlerde) 2.Yabancı kaynaklar a) Orta ve Uzun Vadeli Krediler -iç kredi 32 19 .... Toplam -dış kredi b) Kısa Vadeli Krediler 3. Gümrük Muafiyeti TOPLAM FiNANSMAN NOT :Teşvik Mevzuatında tedbirlerinden istifade edilecekse, Teşvik öngörülen fizibilite raporu hazırlanacaktır. 33 Ek: ll (FOREIGN PERSON NEL A~PLI.Cf\TION FORM) YABANCI PERSONEL BILDIRIM FORMU (4 nüsha doldurulacaktır) A. iŞVEREN KURULUŞ HAKKINDA BiLGiLER: 1. Adı/Ünvanı 2. Türkiye'deki Merkez Adresi 3. Yabancı Sermayeli Olup Olmadığı : Evetc=JHayırCJ 4. Yab. Personelin Çalışacağı Adres 5. Fiili iştigal konusu 6. Kuruluş Tarihi 7. Kayıtlı Sermayesi (TL) 8. Ödenmiş Sermayesi (TL) 9. Son Yıl Cirosu 1O. Son Yıl ihracatı ($) 11. Kuruluşda Halen Çalışan Toplam Türk Personel Sayısı 12. Halen Çalışan Yabancı Personelin: Adı Uyruğu B. ÇALIŞMA iZNi iSTENEN PERSONEL HAKKINDA BiLGiLER: 1. YABANCI PERSONELiN - Pasaport No. -Adı ve Soyadı -Baba Adı -Ana Adı 34 Görevi - Doğum Yeri ve Tarih -Uyruğu -Cinsiyeti - Medeni Hali - Evli ise Eşinin : Bayanr=:J Erkek r=:J : Evli c=J Bekarc=J Uyruğu 2. iLGiLi ŞAHlS iÇiN DAHA ÖNCE iZiN ALlNMlŞSA; - Bu izni Veren Merci - izin Yazısı Tarih ve No. 3. DAHA ÖNCE ÇALIŞTIGI YERLER ~ (Sondan itibaren üçünü yazınız) işyerinin Adı Çalıştığı Süre 4. TAHSiL DURUMU - Son Mezun Olduğu Okulun -Yeri - ihtisas Konusu 5. iKAMETGAH ADRESi -Yurtiçi Görevi Ayrılış Nedeni Adı -Yurtdışı 6. TÜRKiYE'DE DAHA ÖNCE BULUNMUŞ iSE - Bulunduğu Yerler -Tarihleri -Sebepleri 7. TÜRKiYE'DE REFERANS OLARAK VEREBiLECEGi KiŞi VE KURULUŞLARIN ADI ADRES VE TEL NO. 8. ALACAGI GÖREViN MAHiYETi 35 9. ÇALIŞA~A~I SÜRE 1O. ALACAGI UC RET (Aylık Brüt) C. TÜRK VATANDAŞI YERiNE YABANCI iSTiHDAMIN GEREKÇESi YUKARIDAKi BiLGiLERiN DOGRULUGUNU ONAYLARIZ ....... ./ ....... ./199 .. . iŞVEREN(Kaşe ve imza) Yabancı Personel (isim ve imza) EKLENECEK BELGELER: - Yabancı personelin ilgili Türk Konsolosluğu veya Türkiye'deki bir noterden onaylı pasaport sureti, - Kuruluşun varsa Yatırım Teşvik ve ihracatı Teşvik belgelerinin kuruluşça onaylı suretleri, son yıl faaliyet raporu ve ilgili vergi dairesinden onaylı bilanço ve gelir/gider tablosu, - ihracat yapıyorsa son yıl ihracatını tevsik eden banka yazısı, - Diğer belgeler (Daha önce izin alınmışsa bu izin fotokopisi, Bonservis, diplama vb.) 36 yazısının KAYNAK 1) 1954 tarih, 6224 Sayılı Yabancı Sermaye Kanunu, 2) 7.6.1995 tarih, 95/6990 Sayılı Çerçeve Kararı 3) Hazine Müşteşarlığı'nın 2 Sayılı Tebliği ve 27.6.1996 tarihli 3 Sayılı Tebliğ 4) Hazine Müşteşarlığı Web Sayfası 5) Süha Alacaklıoğlu, Sorularla Yabancı Sermaye Mevzuatı, iTO Yayınları 2. baskı) FAYDALI ADRESLER Başbakanlık Hazine Müşteşarlığı inönü Bulvarı, Balgat, ANKARA Santral: (312) 212 88 00 Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü Tel.: (312) 212 89 14- 212 58 79 Faks: (312) 212 88 83 Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Santral: (312) 231 72 80 Ltd. Şirket kuruluşu için dahili 447 Anonim şirket kuruluşu için dahili 445 Emniyet Müdürlüğü Pasaport Şubesi: 635 00 00 Yabancılar ikamet M. Servisi: 636 18 61 istanbul Yabancı Sermaye Derneği Barbaros Bulvarı, Morbasan Sokak YASED Koza iş Hanı Balmumcu-istanbul Tel: 272 50 94 Faks: 274 66 64 37 iSTANBUL TiCARET ODASI YAYlNLARI (1998)* YAYlN NO. YAYlN ADI Mermer Araştırması 1 2 Türk 3 Macaristan Ulke Profili, Gıda Piyasası ve Türkiye Macaristan Serbest Ticaret Antiaşması 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Gıda K,9deksi Yönetmeliği Bakkaliye Sektörünün Profili ve Rekı:ıbet Olan'!.kları Turkey The Land Of Business Opportunities (Iş Fırsatları Ulkesi Türkiye) 1998-1999 Yurtiçi Endüstriyel ve Sektörel Fuarlar Takvimi J998-1999 Calender of lndustrial & Trade Fairs in Turkey Ingilteredeki Türk Girişimcileri Sorularla Dış Ticaret Mevzuatı Rehberi CE Rehberi 1998 Yurtiçi inçlirimli Oteller Kataloğu 1998 Yurtqışı Indirimli Oteller Kataloğu Hindistan Ulke Etüdü 1998-199~ Yurtdışı Fuarlar Kitabı EtiyoP,ya Ulke Profili 19981ndirim Sağlayan Sağlık Kuruluşları ?OOO'Ii Yıllarda Istanbul'un Altyapı Beklentileri ve Mekansal Orgütlenme 18 Doğu 19 Yüksek Oğrenim Kyrumlarının Bölgeler Arası Gelişme 20 Istanbul Küçük Sanayi Kapasite 21 Japon Şirk~tlerinde Karar Alma Yöntemleri Af!.adolu'da Kış Turizmi ve Gelişme Olanakları farklılıkları Açısından IŞlevi 22 Slovenya Ulke Etüdü 23 Japon Şirketlerir:ı.de Personel Yönetimi 24 Bosna Hersek Ulke Etüdü istanbul Atatürk Haya Limanı Tarifeli Uçuşlar Rehberi Türkiye'de Fiyat Indeksleri Hesap Yöntemleri ve Uygulamal?rı Paneli 25 26 27 28 Polonya Ulke Profili; Mevzuat ve Türk Gümrük Mevzuatı 29 Rakamlarla Türkiye Ekonomisi 30 Turkey in Figures 31 Altın Bankacılığı, Borsası, Rafinerisi Avusturya'daki Türk Girişimcileri 32 38 Kullanım Araştırması ve Türkiye Girişimcileri 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 flusya Federasyonu Ülke Profili ve Bisküvi-Şekerleme Ürünleri Ihracat Pa,?:ar Araştırması Brezilya U!ke Profili Slovakya Ulke Profili ve Türkiye Slovakya Serbest Ticaret Antiaşması .. Çek Cumhuriyeti Ulke Profili ve Türkiye Çek Cumhuriyeti Serbest Tic!3ret Antiaşması Hırvatistan Ulke Etüdü i s tan b u 1'u n E ko no m i k ve. Sosyal Göstergel eri Social and Economic lndicators of Istanbul Bulgaristan Ülke Profili, Mevzuat ve Türk Girişimcileri Türk Gıda Mevzuatı Semineri istanbul'un Ul~.şım Sorunlarının Çözümü için Kısa ve Orta Vadeli Çözüm ünerileri .. Tarihi Yarımadanın Ulaşım Sorunları ve Acil Çözüm ünerileri Danimarka'daki Türk Girişimcileri Çalışma Mevzuatı Bilgilendirme Semineri Sorularla Çalışma Mevzuatı El Kitabı Asya Krizi, Uzakdoğu Finans Krizinin Türkiye Ekonomisi Uzeriiıdeki Etkileri Ekonomik Rapor Estonya Litvanya Ülke Profilleri ve Serbest Ticaret Antlaşmaları Ekonomiç Report Tayland Ulke Etüdü Başarılı Vergi Mükellefleri 1997 Sorularla ~ambiyo Rejimi ve Dış Ticarelle Banka Uygulamaları Sorularla Ithalat Mevzuatı Sorularla ihracat Mevzuatı Sorularl.a ihracatı Teşvik Mevzuatı Başarılı Ihracatçılar- 97 Türkiyede Sermaye Hareketleri, Etkileri, Nedenleri, Sonuçları .. Avustralyq. Ulke Etüdü Maldava Ulke Profili, Mevzuatı ve Türk Girişimcileri ~ilgi Ekonomisinde Elektronik Ticaret !sviçre'deki Türk Girişimcileri Istanbul Atatürk Hava Limanı Tarifeli Uçuşlar Rehberi Sorularla Fertaiting Sorularla Franchising Sorularla Finansal Kiralama Sorularla Factoring Sorularla Yabancı Sermave *Aralık Ayı itibariyledir. 39 iSTANBUL TiCARET ODASI Ragıp Gümüşpala Cad. No: 84 34374 Eminönü/iSTANBUL Tel.: (0212) 511 41 50 (44 Hat) Fax: (0212) 513 15 65 http:// www.tr-ito.com/ 41
