INTRO SB.indd - WordPress.com

Ünitemizi Özetleyelim
MADDE
Tanecikler daima
hareket eder.
Taneciklerden oluşur.
Tanecikler ISI
aldıklarında daha
hızlı hareket ederler.
Isı çeşitli yollarla yayılır.
iletim yoluyla ›fl›ma yoluyla konveksiyon
yoluyla yay›lma
yay›lma
yay›lma
Ço¤unlukla katı
hâlde bulunan
maddelerde olur.
Boşlukta ve saydam
maddelerde olur.
Isı akışını
yavaşlatmak için
yal›t›m malzemeleri
kullan›l›r ve yal›t›m
sa¤lan›r.
Sıvı ve gaz hâlde bulunan
maddelerde olur.
Hayat›m›z›n Neresinde?
Is›n›n Teknolojide Kullan›m Alanlar›
Bulundukları ortama göre sıcaklıkları fazla olan bütün maddeler ısı yayar. Maddeler
aras›ndaki s›cakl›k fark› çok az oldu¤u zaman biz bunu hissedemeyiz. Ancak günümüzde
kullan›lan baz› taray›c›lar bunu tespit edebilmektedir.
Nesnelerin sahip oldu¤u farkl› s›cakl›klar farkl› renklerle
gösterilir. Bu görüntüler termogram olarak adland›r›l›r.
Nesnelerin en s›cak olan yerleri termogramda k›rm›z› veya
sar›, daha so¤uk yerleri yeflil veya mavi görünür.
Çok küçük s›cakl›k farklar›n› ö¤renmek günlük hayat›m›z›
kolaylaflt›r›r. Termogramlar günümüzde bir çok hastal›¤›n
teflhisinde kullan›lmaktad›r.
Hastal›kl› organlar, normalden farkl› çal›flt›klar› için bu fiekilde romatizmalı baca¤a
bölgelerde s›cakl›k de¤ifliklikleri gözlenebilmektedir. Çünkü ait görüntüler yer almaktadır.
hasta olan organ normalden daha fazla ›s› yayar. Bu sayede
vücudumuzda hasta olan k›s›m teflhis edilmifl olur. Bu
teknoloji kalp, damar, romatizma, sinir hastal›klar› gibi birçok alanda kullan›lmaktad›r.
Termogramlar ayr›ca iklim araflt›rmalar›nda ve askeri alanda kullan›lmaktad›r.
Elefltirel Düflünme
• Termogramlar iklim araflt›rmalar›nda ve askerî alanlarda hangi amaçla kullan›l›yor
olabilir?
• Siz bilim insan› olsayd›n›z ›s› kavram› ile ilgili ö¤rendiklerinizi kullanarak hangi alanlarda
çal›flma yapmay› düflünürdünüz?
214
A
Ders Kitab› Ünite Sonu De¤erlendirme Sorular›
Aşağıdaki cümlelerden hangilerinin doğru (D), hangilerinin yanlış (Y) olduğunu
belirleyelim. Yanlış olduğunu düşündüğümüz cümlelerin doğrularını defterimize yazalım.
1. Madde ısı aldıkça maddeyi oluşturan taneciklerin hareketleri hızlanır.
2. ‹letim yoluyla ısı aktarımı sadece katı maddelerde olur.
3. Katı maddelerde konveksiyon yoluyla ısı aktarımı olur.
4. Geceleri yeryüzünün soğuması ışıma yoluyla olur.
5. Koyu renkli kıyafetler ışını daha çok so¤urur ve so¤uran yüzey daha çok ısınır.
6. Konveksiyon ile ısının yayılması esnasında ısı alan tanecikler yükselir ve diğer tanecikler
ile yer değiştirir.
7. Maddeler kendisinden soğuk bir ortamda bulunduğunda çevresine ısı yayar.
8. Yalıtım uygulamaları yapılan yerlerde; ısının soğuktan sıcağa doğru hareketi engellenir.
B Afla¤›da verilen sorularda do¤ru seçene¤i defterimize yazal›m.
1. Aşağıdaki maddeler ısıyı en az iletenden en fazla iletene doğru sıralanırsa hangi
sıralama doğru olur?
A) Su - Hava - Demir çivi
C) Hava - Su - Demir çivi
B) Hava - Demir çivi - Su
D) Demir çivi - Hava - Su
2. Kışın bulutlu bir gecede don tehlikesinin daha az olmasının nedeni nedir?
A) Işıma ile kaybolan ısının azalmasıd›r.
B) Bulutlardaki ısının toprağa geçmesidir.
C) Havanın toprağa ısı vermesidir.
D) Iflıma ile toprağın ısı kazanmasıd›r.
3. Bir öğrenci yandaki şekilde verilen iç içe geçmiş iki kabın K bölümünde sıcak
su saklamak istemektedir. Kabın L bölümüne aşağıda verilen maddelerden
hangisi konulursa kabın içindeki sıcak su daha geç soğur?
A) Oda sıcaklığında su
B) S›cak kum
C) Soğuk su
D) Demir tozu
4. “Sıcak ve güneşli bir günde, siz açık renkli elbiseler giyerek daha fazla serinlik
hissediyorsunuz, çünkü bu elbiseler .......” cümlesinde noktal› yere afla¤›dakilerden
hangisi gelmelidir?
A) Işını daha çok yansıtırlar.
B) Terlemeyi önlerler.
C) Koyu renk elbiseler kadar ağır değildirler.
D) Daha fazla havalanmayı sağlarlar.
C Aşağıdaki soruyu defterimize cevapland›ral›m.
1. Geniş ve karanlık çok büyük bir odada tek bafl›nas›n›z. Oda içinde sadece duvardan
duvara uzanan madeni bir boru bulunmakta ve boruyu takip ederek kapıyı bulma
şansınız var. Hayatınız tehlikede, tek kurtulma şansınız içinden su akan bu boruyu
delmeden ve açmadan suyun hangi yönde aktığını bulmak. Cebinizde bir kutu kibrit
var, kibritin yardımıyla suyun akış yönünü bulabilir misiniz? Suyun akış yönünü
bulduğunuzda boruya tutunarak kapıyı da bulmuş olacaksınız.
215