istanbul - Kanunum.com

4
Genelge No: 13>Z
Değerleme ve İstatistik Müdürlüğü
*
İSTANBUL
MENKUL KIYMETLER
BORSASI
İstinye 80860 İstanbul
Tel. : (0212) 298 21 00
Faks : (0212) 298 25 00
İstanbul, 10 Mart 2000
Konu : Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin Baz/Referans
Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi Hk.
İlgi
: 15 Ocak 1997 tarih ve 70 sayı ile 14 Mayıs 1997 tarih ve 72 sayılı Değerleme ve
İstatistik Müdürlüğü Genelgeleri.
Sayın Üyemiz,
Maliye Bakanlığının, 06.02.2000 tarih ve 23956 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 67 sayılı
Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile kar paylarından (temettü) dağıtım sırasında gelir vergisi
stopajı uygulanmaya ve buna bağlı olarak kar paylarının piyasada net ve brüt olarak ayrı ayrı
ifade edilmeye başlanması nedeniyle, Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde
Baz/Referans Fiyatların Belirlenme Yönteminde (Yöntem);
a) "Brüt temettü: 1.000 TL nominal değerli bir hisse senedine nakit olarak ödenen net
temettü ile dağıtım sırasında yapılan gelir vergisi stopaj kesintisi toplamıdır" tanımının
ilave edilmesine,
b) kullanılan tanım ve formüllerde "nakit temettü" ifadesinin "brüt temettü" olarak
değiştirilerek Yöntemin ek'te bulunan son halinin kabulüne,
Borsa Yönetim Kurulu'nun 22.02.2000 tarihli toplantısında karar verilmiştir.
Söz konusu yöntemde brüt temettünün esas alınması Sermaye Piyasası Kurulu'nun
09.03.2000 tarih ve MSD-10/140 sayılı yazısı ile uygun bulunmuştur.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
1
Saygılarımla,
İSTANBUL
MENKUL KIYMETLER BORSASI
BAŞKANLIĞI
Osman BİRSEN
Başkan
Ek: 5 sayfa.
EYA/HT
Ek - 1
1/5
SERMAYE ARTIRIMLARI VE TEMETTÜ ÖDEMELERİNDE
HİSSE SENETLERİNİN BAZ/REFERANS FİYATLARININ
BELİRLENME YÖNTEMİ
TANIMLAR
F ey = Mevcut ve artan sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin ortak baz fiyatı.
Fe
= Mevcut sermayeyi temsil eden eski hisse senedinin baz fiyatı.
Fy
= Sermaye artırımı nedeniyle verilen yeni hisse senedinin baz fiyatı.
Fb
= Rüçhan hakkı kullanılmış, bedelsiz hakkı üzerinde hisse senedinin baz fiyatı.
Fk
= Yeni pay alma kuponunun referans fiyatı.
Fag = Sermaye artırımı ve/veya temettü ödemesi öncesi en son seanstaki ağırlıklı ortalama fiyat,
nj
= Bedelsiz hisse alma oranı.
n2
= Rüçhan hakkı kullanma oranı.
T
= Brüt temettü =1.000 TL nominal değerli bir hisse senedine nakit olarak ödenen net
temettü ile dağıtım sırasında yapılan gelir vergisi stopaj kesintisi toplamı.
R
= 1.000 TL nominal değerli bir hisse senedinin rüçhan hakkı kullanma fiyatı.
Baz fiyat : Bir hisse senedinin bir seans süresince işlem görebileceği en üst ve en alt fiyat
limitlerinin belirlenmesinde esas teşkil eden fiyattır. Formüllerde bulunan fiyatın en yakın fiyat
adımına yuvarlanması ile elde edilir.
Referans fiyatı : Bir hisse senedinin ve/veya yeni pay alma kuponunun işlem görebileceği en
üst ve en alt fiyat limitlerinin belirlenmesinde esas teşkil etmeyen, fiyat tescili yapılıncaya
kadar üyelerce referans değer olarak kullanılması amaçlanan fiyattır.
1 - Temettü Ödemelerinde Baz Fiyatın Belirlenme Yöntemi
I - Temettünün tamamının nakit olarak dağıtılması:
a) Tedavülde yeni hisse senedi bulunmuyorsa, baz fiyat, en son ağırlıklı ortalama fiyattan
brüt temettü bedeli çıkarılarak bulunur.
b) Tedavülde yeni hisse senedi de bulunuyorsa, eski hisse senedinin en son ağırlıklı ortalama
fiyatından brüt temettü bedeli düşüldükten sonra bulunacak fiyatı ile yeni hisse senedinin
en son ağırlıklı ortalama fiyatının, eski ve yeni hisse senetlerinin sermaye içindeki
paylarına göre ağırlıklı ortalamasının alınmasıyla bulunur. Bu durumda baz fiyat:
(Eski hisse adedi * (Eski hissenin en son ağırlıklı ortalama fiyatı - Brüt temettü)) + (Yeni hisse adedi
* Yeni hisse senedinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı)
Baz Fiyat =
Eski hisse adedi + Yeni hisse adedi
formülüne göre hesaplanır.
Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin
Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi /Şubat 2000
Ek - 1
2/5
II - Temettünün tamamının hisse senedi olarak dağıtılması:
Temettünün hisse senedi olarak dağıtılması, bedelsiz sermaye artırımı olarak değerlendirilir ve
baz fiyat, 2-A-I-b ve 2-B-I-b şıklarındaki formüllerde T=0 yazılmak suretiyle ve 2-A-I-e, 2-BI-h şıklarına göre hesaplanır.
III - Temettünün kısmen nakit, kısmen hisse senedi olarak dağıtılması:
Temettünün nakit olarak dağıtılan kısmı brüt temettü ödemesi, hisse senedi olarak dağıtılan
kısmı da bedelsiz sermaye artırımı olarak dikkate alınır ve baz fiyat, sermaye artırımlarında
baz/referans fiyatların belirlenme yöntemi 2-A-I-b, 2-A-I-e ve 2-B-I-b, 2-B-I-h şıklarındaki
formüllere göre hesaplanır.
2 - Sermaye Artırımlarında Baz/Referans Fiyatların Belirlenme Yöntemi
A - Kayıtlı Sermaye Sisteminde Olan Şirketlerde
I - Ortakların rüçhan haklarını tamamen veya kısmen kullanması durumunda,
a)
Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse
senetlerinin brüt temettüleri daha önceki bir tarihte ödenmiş ise;
ı + n, + nL2
b)
ı + n , + n2
Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse
senetlerinin brüt temettüleri de ödeniyorsa;
Fağ + î l 2 R - T
F ağ + n 2 R-T
ı +11, + n2
ı + n , + n2
F,ey
Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin
Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi / Şubat 2000
Ek - 1
3/5
c)
Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse
senetlerine ödenecek brüt temettü oranı belli ve ileri bir tarihte ödenecekse;
Fag + n 2 R - T
Fe=
+ T ,
Fy = F e - T ,
Fk=(Fy-R)xn2=(Fe-T-R)xn2
ı +n] +n2
d) Bedelsiz ve/veya nakit sermaye artırım işlemlerinin başladığı gün, mevcut hisse
senetlerine ödenecek brüt temettü oranı belli değil ve ileri bir tarihte ödenecekse, eski,
yeni hisse senetleri ve yeni pay alma kuponlarının fiyatı, fiyat oluşuncaya kadar serbest
bırakılır.
e) Hisse senedinin "Brüt temettü, bedelli ve bedelsiz hakları üzerinde" fiyatı nominal
değerinin altındaysa veya brüt temettü kuponu kesilmiş ve bedelsiz hakkı kullanılmış
olarak hesaplandığında nominal değerinin altına düşüyorsa, baz fiyatın tespitinde, rüçhan
hakkı kullanma oranı ve değeri hesaba katılmaz ve baz fiyat yukarıdaki formüllerde n 2 = 0
yazılarak belirlenir.
f) Aynı anda işlem gören bedelsiz hisse alma hakkı üzerinde (BÜ) eski ve yeni hisse
senetlerinin, bedelsiz hakların kullanılmaya başlanması nedeniyle pazarlarının
birleştirildiği tarihte,
adedi * Eski hissenin \
(EskiBÜhisse
ağırlıklı ortalama fiyatı /
^
/ Yeni hisse adedi * Yeni hissenin \
\
ağırlıklı ortalama fiyatı )
Baz Fiyat =
Eski hisse adedi + Bedelsiz verilen hisse adedi + Yeni hisse adedi
II - Bedelli sermaye artırımlarında ortakların, rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak
piyasa fiyatından birincil piyasada halka arz edilmesi durumunda;
a)
Rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak Borsa'da halka arzına başlandığı gün mevcut
hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı o günün ikincil piyasa işlemlerinde baz
1
fiyat olarak alınır.
b) Rüçhan hakları tamamen kısıtlanarak bedelli artırım ile birlikte bedelsiz artırım ve/veya
brüt temettü ödemesi de yapılıyorsa, ikincil piyasada baz fiyat, brüt temettü ödeme
tarihine göre I- b, c, d şıklarındaki formüllerde n 2 = 0 yazılarak belirlenir.
Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin
Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi / Şubat 2000
Ek - 1
4/5
B - Esas Sermaye Sisteminde Olan Şirketlerde
I - Bedelli sermaye artırımlarında ortakların rüçlıan haklarını tamamen veya kısmen
kullanması durumunda;
a)
Rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin brüt temettüleri daha
önceki bir tarihte ödenmişse, mevcut hisse senedinin "bedelsiz hakları üzerinde" baz
fiyatı;
Fb=
F
f
^
+ n R
1
x(i+n,),
Fk=
I"
ı + n, + n2
F
*ğ + n 2 R
p
"|xn
2
ı +IİJ + n 2
b) Rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün, mevcut hisse senetlerinin brüt temettüleri de
ödeniyorsa, mevcut hisse senedinin "bedelsiz hakları üzerinde" baz fiyatı;
[
F ag + n 2 R-T I
ı+n,+n2
J
c)
I
F ag + n 2 R-T
ı+n,+n2
| _ J L J
x(i+no ,
|
R
J
x n
X r İ 2
Rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün mevcut hisse senetlerine ödenecek brüt temettü
miktarı belli, ancak, sermaye artırımından sonra ödeneceği durumda, mevcut hisse
senedinin "bedelsiz hakları üzerinde" baz fiyatı:
Fb=
r
I
n2R-Tİ
J
1+11,4-112
F a ğ +
x (i + II]) + t ,
k=
[
I
Fag +
n2R-x
1 xn2
- R İ
l+I^+I^
d) Rüçhan hakkı kullanımının başladığı gün mevcut hisse senetlerine ödenecek brüt temettü
oranı belli değil ve ileri bir tarihte ödenecekse, mevcut hisse senedinin "bedelsiz hakları
üzerinde" fiyatı ve yeni pay alma kuponlarının fiyatı, fiyat oluşuncaya kadar serbest
bırakılır.
e)
Sermaye artırımı nedeniyle bastırılan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün,
mevcut hisse senetlerinin brüt temettüleri daha önceki bir tarihte ödenmiş ve artan
sermayenin tescili aynı yıl içinde yapılmışsa,
F ey =
Fb
1
1 +11,
Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin
Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi / Şubat 2000
Ek - 1
5/5
f)
Sermaye artırımı nedeniyle bastırılan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün,
mevcut hisse senetlerine ödenecek brüt temettü miktarı belli, ancak hisse senetlerinin
dağıtımından sonra ödenecekse,
Fb-T
Fe=
+T
,
Fy = F e - T
İ+IİJ
g)
Sermaye artırımı nedeniyle bastırılan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığı gün
mevcut hisse senetlerine ödenecek brüt temettü miktarı belli değilse ve daha sonraki bir
tarihte ödenecekse eski ve yeni hisse senetlerinin fiyatları, fiyat oluşuncaya kadar serbest
bırakılır.
h) Hisse senedinin "Brüt temettü, bedelli ve bedelsiz hakları üzerinde" fiyatı nominal
değerinin altındaysa veya temettü kuponu kesilmiş ve bedelsiz hakkı kullanılmış olarak
hesaplandığında nominal değerinin altına düşüyorsa, bu durumda, baz fiyatın tespitinde
rüçhan hakkı kullanma oranı ve değeri hesaba katılmaz ve baz fiyat yukarıdaki
formüllerde n 2 = 0 yazılarak belirlenir.
II - Bedelli sermaye artırımlarında ortakların rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak
piyasa fiyatından birincil piyasada halka arz edilmesi durumunda;
a)
Rüçhan haklarının tamamen kısıtlanarak halka arzına başlandığı gün mevcut hisse
senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı o günün ikincil piyasa işlemlerinde baz fiyat
olarak alınır.
b)
Rüçhan hakları tamamen kısıtlanarak yapılan bedelli bir sermaye artırımı ile birlikte
bedelsiz bir sermaye artırımı da yapılıyorsa; birincil piyasa işlemlerinin başladığı gün,
mevcut hisse senetlerinin en son ağırlıklı ortalama fiyatı ikincil piyasada baz fiyat olarak
alınır. Bastırılan hisse senetlerinin dağıtılmasına başlandığında; bedelsiz sermaye
artırımını temsil eden hisse senetlerinin temettü haklarının olup olmadığı vç temettü
ödeme tarihine göre, baz fiyat I-e,f,g şıklarına göre sadece bedelsiz oranı dikkate alınarak
hesaplanır.
Şirketlerin birleşme, bölünme, devir alma/alınma ve yukarıda belirtilen durumların dışında,
hisse senetlerinin baz/referans fiyatları Borsa Başkanlığı tarafından belirlenir ve duyurulur.
Sermaye Artırımları ve Temettü Ödemelerinde Hisse Senetlerinin
Baz/Referans Fiyatlarının Belirlenme Yöntemi / Şubat 2000